Gelin Bütçeyi Birlikte Hesaplayalım


Bu incelemeyi birlikte daha kolay yapabilmemiz için öncelikle bu blogda yayınlanmış olan Bütçe Dersi yazımı okumanızı öneririm.

Bütçe Dengesi = Bütçe Gelirleri (vergi gelirleri + diğer gelirler) – Bütçe giderleri (faiz dışı giderler + faiz giderleri) Faiz dışı giderler de personel giderleri, yatırım giderleri, diğer cari giderler olarak sıralanabilir.
2012 yılının Ocak ayı bütçe sonuçları şöyle özetlenebilir:

Bütçe gelirleri = 28,1(vergi gelirleri: 23,5 + diğer gelirler 4,6)
Bütçe giderleri= 26,4 (faiz dışı giderler: 21,0 +  faiz giderleri: 5,4)
Şimdi bu büyüklükleri yukarıdaki formüllerde yerlerine koyalım.

Bütçe dengesi = (28,1 – 26,4) = 1,7 milyar TL
Buna göre 2012 yılı Ocak ayında bütçe 1,7 milyar TL fazla vermiş bulunmaktadır.

Faizler hariç tutularak bakılan denge olan faiz dışı bütçe dengesi de şöyle hesaplanıyor:
Faiz dışı denge = Bütçe gelirleri – faiz dışı giderler
Yukarıdaki ilgili sayıları bu denklemde yerine koyarsak:

Faiz dışı denge = (28,1 – 21,0) = 7,1 milyar TL
Buna göre faiz dışı denge Ocak ayında 7,1 milyar TL fazla vermiştir. Bir başka ifadeyle bütçe gelirleri 21 milyar TL tutarındaki faiz dışı giderleri karşıladıktan sonra toplam 5,4 milyar TL’lik faiz giderlerini de karşılamış ve üste 1,7 milyar TL kalmıştır. Bu da bütçe fazlası olmuştur.
Burada yer sıkıntısı nedeniyle gösteremediğim birkaç konunun altını çizmemde yarar var:
(1)   Ocak ayları harcamaların kısıtlı olduğu aylardır. Çünkü ilk günlerde pek çok ödenek ya serbest bırakılmaz ya da sınırlı olarak serbest bırakılır, bu da harcamaları frenler. Dolayısıyla ikinci aydan itibaren bütçe bu kadar rahat görünmeyebilir.
(2)   Faiz giderleri geçen yılın Ocak ayına göre artmıştır, çünkü son iki ayda TL’nin değer kaybına paralel olarak faizler yükselmiştir. Önümüzdeki aylarda faizler düşerse burada bir rahatlama olabilir.
(3)   İthalde alınan KDV geçen yılın Ocak ayına göre yüzde 25 dolayında artış göstermiştir. Bu da cari açığın hız kesip kesmediği konusunda bir daha düşünmemiz gerektiğini göstermektedir.
(4)   2 B ve mütekabiliyet yasaları çıkarsa buradan gelecek gelirlerle bu yıl da bir defaya mahsus gelirler elde ederek bütçeyi sağlam tutmamız söz konusu olabilir. 

Yorumlar

  1. Hocam yanlış hatırlamıyorsam yaz aylarında, ilk 6 aylık bütçe rakamları iyi çıkmasında dönemsel politikaların etkili olduğunu söylemiştiniz ve bütçe dengesinin böyle devam etmesi için yapısal reformlar gerekli demiştiniz (yanlış hatırlamışsam kusuruma bakmayın). Sizin deyiminizle şapkadan çıkartılacak tavşan 2012'de 2B olacak gibi. Önceki yıllarda da buna benzer şeyler yapıldı. peki hocam şapkadan çıkacak tavşan kalmazsa ne olacak?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İlginç bir durum ama Türkiye son beş yıldır tavşanı bulup çıkarıyor. Bakalım daha ne kadar devam edecek ben de merak ediyorum.

      Sil
    2. Kira gelirleri olanlara gönderilen uyarı mektuplarını da böyle düşünmek gerekiyor sanırım. Bu uygulama hakkındaki düşünceniz nelerdir?

      Sil
    3. 2018 yılında da şapkadan çıkan tavşan İmar Barışı oldu. Maşallah şapka da ne şapkaymış, tavşan çıktıkça çıkıyor!

      Sil
  2. Mahfi bey,
    Savas ve askeri operasyon giderlerinin butcede yer aldigini belirtmistiniz. Boyle bir durumda butce dengesi ne sekilde hesaplaniyor? Bu harcamalar ne sekilde karsilanir?
    Tesekkurler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Milli savunma giderleri bütçedeki kalemler arasında yer alıyor. Ayrıca bir de Savunma Sanayii Fonu var. Bütçe dengesinde bu harcamalar da ötekiler gibi gider olarak hesaba katılıyor. Bu harcamalar da yine bütçe gelirleriyle karşılanıyor (ağırlıklı olarak vergilerden.)

      Sil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Lozan Antlaşması 2023'de Bitecek, Biz de Madenlerimizi Çıkarabileceğiz!

Konut Fiyatları Niçin Eskisi Kadar Artmıyor?

Paradan Para Kaybetme Dönemi