Güncel Verilerin Değerlendirilmesi


Geçen hafta iki önemli veri açıklandı: ilk çeyrek büyüme oranı ve Haziran ayı enflasyonu. Bugün de sanayi üretimi açıklandı. Büyüme ve enflasyonla başlayalım.

İlk çeyrek büyüme oranı beklenenden yüksek geldi. Beklenti 0 ile 2 arasında değişiyor, ortalama olarak yüzde 1 dolayında yoğunlaşıyordu. Gerçekleşme yüzde 3,2 geldi. Beklentiye göre iyi ama son iki yılın ilk çeyrek büyüme oranlarına göre (2010 yüzde 12,6, 2011 yüzde 11,9 idi) oldukça düşük bir büyüme oranıyla karşılaşmış olduk. 

Aşağıdaki grafik krizden sonra başlayan konjonktürün (2002 – 2012) gelişimini gösteriyor.



Grafiğe bakıldığında eğilim çizgisinin yönünün aşağıya doğru olduğu görülüyor. 2002’de yüzde 5,5 dolayında olan büyüme oranı yüzde 5’in altına gerilemiş bulunuyor. Böylece 2002’den sonra bir süre için yüzde 7’ye yakın bir ortalamaya çıkmış görünen büyüme oranı yüzde 5’in altına inmiş oldu. Yani Türkiye, bütün zorlamalara karşın eninde sonunda yüzde 5’lik potansiyel büyüme oranına dönmüş görünüyor.

Haziran ayında TÜFE oranı baz etkisiyle hafif bir artış kaydetmiş olsa da önümüzdeki aylarda yönünün aşağıya doğru olduğu anlaşılabiliyor. Bu sonuca varmamızdaki en önemli etken özel kapsamlı endekslerin en dar kapsamlısı olan I endeksindeki gelişmenin aşağı yönlü olmasıdır.

Aşağıdaki grafik TÜFE ve I endeksini bir arada gösteriyor. Grafikten görüleceği üzere baz etkisi sonucu TÜFE’de yukarı yönlü bir kıvrılma olsa da I endeksi aşağıya doğru inmeye devam ediyor. I endeksi Merkez Bankası politikalarının fiyatlar üzerindeki etkilerinin ölçülmesi açısından en önemli gösterge. Bu endeksin aşağıya doğru hareketlenmiş olması geleceğe ilişkin beklentilerin daha olumlu olmasına yol açıyor.




Sanayi üretimi Mayıs ayında bir önceki yılın Mayıs ayına göre yüzde 5,9 artmış bulunuyor. İlk çeyrekte yüzde 2,8 ortalama büyümüş olan ve Nisan ayında yüzde 1,8’e gerilemişti. Bu gelişmelere bakılınca ikinci çeyrek büyümesinin ilk çeyrek büyümesi olan yüzde 3,2’nin altında oluşabileceği endişesi egemen olmaya başlamıştı. Mayıs ayı sanayi üretimi değişiminin yüzde 5,9 gelmesi bu endişeleri biraz dağıtmış bulunuyor. Böylece ikinci çeyrek sanayi büyümesi oranı iki aylık duruma bakarak yüzde 3,9’a çıkmış oldu.

Aşağıdaki grafik çeyrekler itibariyle sanayi üretiminin gelişimini büyüme oranıyla karşılaştırmalı olarak ortaya koyuyor (Mavi çizgi sanayi üretimini, kırmızı çizgi de büyümeyi gösteriyor.)

 
Görüleceği üzere sanayi üretimi ile büyüme oranı arasında çok yakın bir ilişki var. Sanayi kesiminin GSYH’daki payı yüzde 25 dolayında olsa da başta ticaret ve mali kesim olmak üzere öteki kesimleri de sürüklemesi nedeniyle kendi payının çok üzerinde etki yaratabiliyor. İstisnai dönemler dışında sanayi üretimini öğrendiğimizde büyümeyi tahmin edebiliyoruz.

Gelişmeler bu şekilde devam ederse:
(1)   Sanayi büyümesi inişli çıkışlı ama düşük olmayan bir ortalamayla gider.
(2)   Büyüme yüzde 5,5 – 6 arasında olabilir.
(3)   Cari açık beklendiği düzeye kadar düşmeyebilir.
(4)   Enflasyon yüzde 6 dolayına kadar düşebilir.    

Yorumlar

  1. Merhaba;
    İlk çeyrekte ekonomide -%0.4 lük bir küçülme yaşandı, ama sanayi üretiminde ise 2.8 lik bir büyüme var. yani sanayi üretimi de kötü gelse ilk çeyrekteki küçülme rakamı çok daha sert olacaktı. Demek ki büyümenin öteki kesimlerinde ciddi sorunlar var diyebilir miyiz?.

    Teşekkürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İlk çeyrekte ekonomide yüzde 3,2 lik büyüme var. -0,4 arındırılmış oran. Ama sonuçta dediğiniz doğru sanayi dışında pek parlak değil.

      Sil
  2. Hocam
    Buyume dedigimiz olgu her turlu mal ve kizmetin iki donem arasindaki uretim farki degil midir?
    tek basina GSMH nin 25% sini olusturan sanayi urtiminin artmasi demek
    -Bos kapasitelerin doldurulmasi
    -Yeni yatirimlarin yapilmasi,
    anlamina gelmelidir degil mi?
    Her iki durumda da issizligimizin azalmasi gerekmiyor mu?
    issizlikdeki dusmeler uretimin arrtiginin bir diger gostergesi olmaz mi?

    tskler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Büyüme genellikle bir süre sonra işsizliğin azalmasına yol açar. Ama eğer işsizliği azaltmak için teşvikler uygulanıyorsa bu büyüme dışında bir azalmaya yol açabilir. Ki bizde bunun etkisi de var.

      Sil
  3. Merhaba Mahfi Bey,

    Enflasyondaki iyilesmeyi ben de inkar etmiyorum... Enflasyonun dusuk cikmasinin ardinda iki onemli unsur var!Biri petrol digeri gida fiyatlarindaki iyilesme, mevsimsellik etkisi de soz konusu tabi... Petrol yeniden artis surecine girdiginde ve yaklasan mevsim de kis olduguna gore enflasyondaki kazanimlarin yeniden verilmemesinin garantisi yok! Peki bu durumda enflasyon uzerinde sinirlayici etkiye guvenin kaynagi nedir? Yuzde 6 beklentisi ne kadar gerçekci?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ekonomideki tahminler genellikle o anda mevcut verilere ve koşullara dayalı olarak yapılır. Şu an için yüzde 6'lık tahmin makul görünüyor. Ama petrol fiyatları, emtia fiyatları artarsa ya da savaş filan çıkarsa olay boyut değiştirir tabii.

      Sil
  4. Hocam, göstergeler şuan için iyi durumda olduğumuzu gösteriyor anlaşılan. İlk yorum da parlak olmayan diğer sektörlerin "sanayinin iyi gitmesiyle" fazla göze batmaması iyi bir şey.Ama turizm de -yaşanan politikalardan dolayı ve Yunanistan'ın ucuzlaması- sıkıntı olduğu söyleniyor. Umarım ciddi bir etkilenme yaşamayız. Saygılar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Zaman zaman bazı sektörlerde sıkıntı olabilir ama genelde bizim durumumuz şimdilik iyi görünüyor.

      Sil
  5. Hocam, 2. Ceyrek buyume beklentiniz nedir? Az once ekonomi bakani Mehmet Simsek'in bir konferanstaki sunumunu dinledim, onumuzdeki ceyreklerde dis talep kaynakli buyumeden soz etti, ic talepte daralma bekliyor musunuz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İhracatta artış görünüyor. Ancak bu artışın İran'a altın ihracatı olarak görünen altın karşılığı petrol alımı kısmı düşülünce pek de o kadar yüksek olmadığı anlaşılıyor. Bu durumda ihracat artışına dayalı bir büyüme beklentisi gerçekçi olmayabilir. İkinci çeyreğin ilk iki ayında sanayi üretimi artışı ortalama 3,9. Eğer üçüncü ay da bu ortalamaya uygun gelirse 2. çeyrek büyümesi yüzde 4'ün üstünde olabilir.

      Sil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Lozan Antlaşması 2023'de Bitecek, Biz de Madenlerimizi Çıkarabileceğiz!

Konut Fiyatları Niçin Eskisi Kadar Artmıyor?

Paradan Para Kaybetme Dönemi