30 Mayıs Çarşamba günü Maliye
Bakanı, Bakanlığın uzunca bir süredir üzerinde çalıştığı yeni Gelir Vergisi
Kanun Tasarısının ana çizgilerini açıkladı. Ana çizgilerine bakarak ilk yorumlarımızı
televizyonda yaptık. Ama ondan ötesi henüz kamuoyunun tartışmasına açılmadı. O
nedenle kamuoyuna açıklanan ilk görüşleri ele alarak bir değerlendirme
yapacağım.
30 Mayıs 2013 Perşembe
28 Mayıs 2013 Salı
Dış Borçlarımız ve Yorum Farkları
Kamu Kesimi Dış Borçlanması
Kamu kesiminin dış piyasalardan,
yabancı kuruluşlardan, yabancı devletlerden yaptığı borçlanma kamu kesimi dış
borçlanması olarak adlandırılıyor. Bu borçlanmada ağırlık Hazine’dedir.
25 Mayıs 2013 Cumartesi
Küresel Sistemde Yeni Kriz Çıkar mı?
Küresel Krizde Kazananlar ve Kaybedenler başlıklı yazım
için hazırladığım tabloyu aşağıda bir kez daha dikkatinize sunmak istiyorum.
Çünkü kriz çıkıp çıkmayacağını bu tablo üzerinden analiz etmeye çalışacağım.
22 Mayıs 2013 Çarşamba
TL'nin Değer Kaybı ve Sonuçları
2012 yılının Ocak ayından bu yana
TL, ilk kez hem Dolar hem de Euro karşısında önemli sayılabilecek bir değer
kaybıyla karşı karşıya bulunuyor. 2012 yılının Ocak ayında [(1 Dolar + 1 Euro)
/ 2] formülüyle hesaplanan sepet kuru 2,15 iken TCMB’nin son dönemde kur ile
ilgili uygulamalarına dayanak aldığı TÜFE bazlı reel efektif kur endeksi (REK)
112,4 idi.
19 Mayıs 2013 Pazar
Küresel Krizde Kazananlar ve Kaybedenler
Ekonomiler küresel krizden ne
kadar etkilendiler? Başlıca ekonomilerin küresel kriz öncesinde ve 2012
yılsonundaki makroekonomik göstergelerini karşılaştırmalı olarak ele alıp bu
göstergelerdeki değişimlere puan vererek sorunun yanıtını bulmaya çalışacağım.
17 Mayıs 2013 Cuma
Kredi Notumuz Artarken Kurlar Niçin Yükseliyor?
Hafta içinde iki önemli gelişme
peş peşe yaşandı. Önce TCMB, hem gecelik fonlama faizlerini hem de haftalık
repo ihale faizi olan politika faizini 0,5 puan düşürdü. Bu durumda TCMB’nin yeni
düzenlemesiyle politika faizi yüzde 4,5, gecelik borç verme faizi yüzde 6,5 ve
gecelik borç alma faizi yüzde 3,5 olarak belirlenmiş oldu. Hemen ardından Moodys’in
kredi notu artırımı geldi. Moodys, Türkiye’nin kredi notunu Ba1 pozitiften Baa3
durağana yükselttiğini açıkladı. Böylece Fitch’ten sonra (BBB -) durağan
notundan sonra Türkiye’nin ikinci büyük reyting şirketinden notu da yatırım
eşiğine gelmiş oldu.
.
.
16 Mayıs 2013 Perşembe
Hoşgeldin Negatif Reel Faiz
TCMB, politika faizini 0,5 puan
düşürerek yüzde 4,5’e indirdi. Bunun yanında gecelik fonlama faizlerini de (koridor
faizi ya da faiz koridoru olarak da biliniyor) düşürdü. Buna göre TCMB’ye
gecelik fon vermek isteyen bankalar yüzde 3,5 faiz alacaklar, buna karşılık
TCMB’den gecelik fon almak isteyen bankalar yüzde 6,5 faiz ödeyecekler.
TCMB’nin bu kararının ardından
DİBS gösterge kâğıdın faizi yüzde 4,8’e geriledi. Bunu, bankaların mevduat
faizlerindeki düşüşlerin izlemesi bekleniyor.
Konuyu tartışmaya başlamadan önce faiz tanımlarını bir daha aktarmak istiyorum:
Konuyu tartışmaya başlamadan önce faiz tanımlarını bir daha aktarmak istiyorum:
11 Mayıs 2013 Cumartesi
Analitik Düşünme Yeteneği Nasıl Geliştirilir?
Türk eğitim sistemi, merak eden,
sorgulayan, aldığı yanıtların doğru olup olmadığı ya da kesin olup olmadığı
üzerinde duran, aldığı yanıtla tatmin olmayınca araştıran insanlar yetiştirmeye
yönelik olarak kurgulanmış bir eğitim sistemi değil. En baştan sorgulanması doğru
olmayan alanlar belirleniyor ve daha küçücük yaştayken bunlar çocuğun beynine işleniyor
ve o zaman da merak etme, araştırma, aldığı yanıtla tatmin olmayıp derinleşme gibi
yetenekler kısıtlanmış oluyor. Kısıtladıklarımız analitik düşünmenin başlangıç
noktaları. Nedenler, niçinler, nasıllar, neden - sonuç ilişkileri kurulamayınca
kabuller, ön yargılar, büyüklerin dedikleri doğrudur yaklaşımları, söz uçar
yazı kalır deyişleri ön plana çıkıyor. Öyle olunca da toplum sürekli kendini tekrarlayan
dogmaların esiri oluyor.
8 Mayıs 2013 Çarşamba
Geleceğinizi Planlamak
Yazılarımı özellikle de meslek
seçimi, mülakat ve sınav rehberi ve hobi edinmek başlıklı yazılarımı
okuyanların bir bölümü geleceklerini planlamak için ne yapmaları gerektiğini
soruyor. Herkesin geleceğini planlaması kendi özel koşullarına, yaşama bakışına
ve neler beklediğine göre biçimlenir. O nedenle buradan size geleceğinizi,
nasıl planlayacağınızı söyleyemem. Ama kendi geçmişimle ilgili bilgileri
paylaşabilirim. Belki yol gösterici olur.
6 Mayıs 2013 Pazartesi
Sterilizasyon Politikası ve TCMB
Sterilizasyon, ekonomi bilimine tıp
biliminden geçmiş bir deyim. Tıpta sterilizasyon, bir cismin içindeki ya da üzerindeki mikropları bir takım
temizleyici maddeler aracılığıyla temizlemek, etkisiz hale getirmek anlamına
geliyor.
5 Mayıs 2013 Pazar
Türk Usulü Ekonomik Çelişkiler
Ekonomi politikası bir çelişkiler
yumağıdır. Amaçlar, araçlar hepsi birbiriyle çelişir. Bu çelişkilerin bazıları
kısa dönemde oluşur ama uzun dönemde düzelir, bazıları ise uzun dönemde ortaya
çıkar. Enflasyonu düşüreyim dersiniz ilk ağızda işsizlik artar, büyümeyi
artırayım dersiniz ya cari açık ya da bütçe açığı yükselir, faizi düşürürsünüz
başlangıçta ekonomi canlanır sonra enflasyon yükselmeye başlar. Bunun gibi
çelişkileri asgari fedakârlıklarla çözebilmek ekonomi politikasının temel
işlevidir. Ve bu işlev ekonomi politikasına bilimin yanında sanatı da katar.
1 Mayıs 2013 Çarşamba
Phillips Eğrisinin Avrupa Ziyareti
Phillips eğrisi, bir ekonomide enflasyonla
işsizlik arasında ters yönlü ilişki olduğunu anlatan bir ekonomik analizdir. Yeni
Zelandalı iktisatçı A.W. Phillips tarafından İngiltere ekonomisi üzerinde
yapılan bir araştırma sonucunda geliştirilmiştir. Bu ilişkiyi şöyle bir şekilde
göstermek mümkündür.
Dikey eksende enflasyon, yatay
eksende işsizlik yer alıyor. Phillips eğrisi analizinin ortaya koyduğu iddiaya göre;
enflasyon e1’den e2’ye düştüğünde işsizlik oranı da i1’den i2’ye yükselir.
Bu analize pek çok eleştiri
yöneltilmiş, katkılar yapılmıştır. Bugün genel olarak kabul gören yaklaşım
Phillips Eğrisi analizinin kısa dönemde doğru olduğu yolundadır. Buna karşılık
bu analiz uzun dönemde devreye giren başka faktörler nedeniyle geçerliliğini
yitirmektedir. Bu genel kabulün yanı sıra bu analizin hiçbir biçimde geçerli
olmadığını savunanlar da az sayıda değildir.
Avrupa’da son 9 ayda işsizlik ve
enflasyon oranlarının gelişimi aşağıdaki tabloda yer alıyor.
Aylar
|
Enflasyon Oranı (%)
|
İşsizlik Oranı (%)
|
2012 Temmuz
|
2,6
|
11,43
|
Ağustos
|
2,6
|
11,49
|
Eylül
|
2,6
|
11,59
|
Ekim
|
2,5
|
11,71
|
Kasım
|
2,2
|
11,79
|
Aralık
|
2,2
|
11,80
|
2013 Ocak
|
2,0
|
11,99
|
Şubat
|
1,8
|
12,02
|
Mart
|
1,7
|
12,06
|
Bu grafik bize Avrupa’da kısa
dönemde enflasyon (En) azalırken işsizliğin (İş) arttığını göstermektedir.
Bu verileri Phillips Eğrisinin
alışılmış şekli üzerine taşıyarak kısa vadede Avrupa’da işsizlik ile enflasyon
arasındaki ilişkiyi daha net göstermeye çalışayım.

Avrupa, eğer işsizliğin daha
düşük düzeylere inmesini istiyorsa enflasyonun kısa dönemde biraz yukarı
yönelmesine göz yummak durumunda bulunuyor. O nedenledir ki herkesin beklentisi
AMB’nin faizleri indirmesi yönünde biçimleniyor.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)