Bütçe İyi de Cari Açığı Kim Finanse Etti?

Mayıs ayına ilişkin olarak mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi önceki yılın Mayıs ayına göre yüzde 2,4 artmış ancak bir önceki aya göre yüzde 2 azalmış bulunuyor. Sanayi üretimi bu hızla ekonomiyi istenen büyüme düzeyine taşıyacak gibi görünmüyor.  

Ekonominin en başarılı parçası olan bütçe ilk 5 ayda yalnızca 2,4 milyar TL açık vermiş durumda. Bu dönemdeki faiz dışı fazla da 25,6 milyar TL’ye ulaşmış bulunuyor. Eğer bu performans sürdürülebilirse bütçe açığı yıl sonunda hedeflenenin de altında kalabilir.

Bütçe açığının düşüklüğü kuşkusuz bir başarı da acaba bütçeyi bu kadar sıkı tutmak bu düşük sanayi büyümesi performansında doğru bir tercih mi? Maliye politikasını biraz gevşeterek büyüme performansını artırmak daha doğru olmaz mı? Bütçe harcamalarını makul bir düzeyde artırarak (örneğin asgari ücretten vergiyi kaldırarak ve emeklilere bu yıla özgü olarak 1 maaş tutarında ikramiye vererek) ekonomiye canlılık getirmek büyümeye olumlu katkı yapabilir diye düşünüyorum. Buradan gelecek yük, bütçe açığını yüzde 2,5’dan öteye götürecek bir yük olmaz. Yüzde 1,3 yerine yüzde 2,5 bütçe açığı vermek suretiyle ekonomi canlanacak, büyümeye olumlu katkı gelecekse bence bu adımlar atılmalıdır.

Ödemeler dengesi verileri Ocak – Mayıs döneminde geçen yılın aynı dönemine göre ihracatın yüzde 9, ithalatın da yüzde 10,5 gerilediğini gösteriyor. Sanayileşmesini ihracata endekslemiş olan Türkiye için bu gelişme gelecek için karamsar bir tablo çiziyor. Türkiye ilk 5 ayda 65,1 milyar dolarlık ihracat ve 85 milyar dolarlık ithalat yaparak yaklaşık, 19,9 milyar dolara yakın dışticaret açığı vermiş. Bu açığa karşılık 1,4 milyar dolar net hizmet geliri (turizm, taşımacılık gibi) ve birincil kaynaklı net gelir (dış yatırımlardan net faiz geliri, net temettü geliri gibi) elde etmiş. Bu işlemler sonucunda ilk 5 ayın cari açığı 18,5 milyar dolar olarak ortaya çıkmış görünüyor. Bu açığın finansmanında doğrudan yatırımlar, portföy yatırımı (hisse senedi vb alımları) ve diğer yatırımlar net olarak 5,9 milyar dolarlık katkı yapmış, yaklaşık 3,7 milyar dolarlık finansman gereği ise TCMB’nin döviz rezervleri harcanarak karşılanmış, kalan 8,9 milyar dolarlık bölüm ise nereden geldiği bilinmeyen dövizlerle (net hata ve noksan) finanse edilmiş.

Bu son bölümü bir kez daha özetle belirtelim: Finanse edilmesi gereken 5 aylık açık 18,5 milyar dolar. Bunun yüzde 32’si doğrudan yatırım ve sıcak parayla, yüzde 20’si döviz rezervlerinin kullanılmasıyla, yüzde 48’i yani en büyük bölümü, nereden geldiği bilinmeyen dövizlerle finanse edilmiş. Ve bunu biz net hata ve noksan olarak yazmışız.

Gelirleriniz 3.000 TL iken giderleriniz 4.500 TL olsa, bu açığın 500 TL’sini aldığınız borçla finanse etseniz ve kalan 1.000 TL için biri size “merak etme o giderler finanse edildi” dese siz “nasıl finanse edildi?” diye merak etmez misiniz? Türkiye bunu merak etmiyor. Merak etmeyince ne oluyor? TCMB’den herhangi bir doyurucu açıklama gelmiyor. Onun yerine Gürcistan nüfusunun yüzde 40’ının bizi her yıl ziyarete geldiğine ya da üretmediğimiz altınları ihraç ederek finansman sağladığımıza inanıp duruyoruz. 

Yorumlar

  1. sayın MAHFİ bey sizin bu yazınızı birkac ust duzey yonetici ilgi ile izliyorlardır bu koseye yazarlar diye dusunuyorum /tsk ler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkürler.
      Ben bu konuyu yıllardır yazarım. Dediğiniz gibi bir açıklama hiç gelmedi.

      Sil
  2. Hocam bu futbolcu transferi (Gs'nin yabancı oyuncu alması ya da türk oyuncunun (Arda Turan gibi) yurt dışında oynaması gibi) ekonomide ne şekilde yer alıyor (cari açıkta etkisi var mı? ne şekilde hangi kalemler altında )

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu tür ödemelerden transfer vb adı altında oyuncunun takımına yapılan ödemeler ikincil gelir dengesi içinde yer alıyor. Oyuncunun kendisine yapılan ödemeler ise birincil gelir dengesindeki ücret ödemeleri içinde yer alıyor.

      Sil
    2. I -CARİ İŞLEMLER HESABI
      ...
      D.İKİNCİL GELİR DENGESİ
      1.Genel Hükümet
      2.Diğer Sektörler
      2.1.Kişisel Transferler
      2.1.1.İşçi Gelirleri
      2.1.2.Diğer Kişisel Transferler
      2.2.Diğer Transferler
      ...

      Sil
  3. Üstad konuşulacak, yazılacak, açıklanacak hiçbir husus kalmamış, elinize emeğinize sağlık.
    Fuzuli çok doğru söylemiş
    "Söylesem tesir etmez sussam gönül razı değil"
    diye.
    İsmet Ahlatcı

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim. Aynen Fuzulinin dediği gibi.

      Sil
  4. ilk 5 ayın cari açığı 18,5 milyar dolar olduğuna göre tahminen yıl sonunda 41 milyar dolar cari açık oluşacaktır.Cari açığın önemli bir kısmının doğrudan ve dolaylı yatırımlar kanalıyla finanse edildiğini biliyoruz.İlerleyen yıllarda ABD'nin faiz arttırımına geçip bizim gibi gelişmekte olan ülkelere yönelen sermaye akımlarını gelişmiş ülkeler kanalize ederlerse cari açığı nasıl finanse edeceğiz? İlerleyen 5,10 hatta 20 yıl sonra cari açığın nasıl finanse edileceği ya da ortadan kaldırılacağına yönelik önlem paketleri var mı? Eğer bu cari açığı gün gelirde finanse edemez duruma gelirse ekonomimize etkisi ne olur?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Cari açığın yarısının nereden ve nasıl finanse edildiğini merak etmeyen bir toplum sizce bu sorularınızın yanıtını merak eder mi? Bence etmez.

      Sil
    2. Nükleer santraller...

      Sil
  5. Mahfi Hocam benim 1000 liralık açığım olsaydı ve nasıl finanse edildiğini bilmeseydim içim rahat etmezdi. Çünkü bir daha açık verdiğimde nereden
    finansman bulacağımı bilmezdim. Kaynağını bilmediğiniz finansmanın hiçbir garantisi yoktur.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Daha kötüsü var. Evdekilerden birisi yasal olmayan yollardan bu açığı finanse etmiş olabilir.

      Sil
    2. Bu cevaba yorum gelmemesi çok acı. Her şeyi açıklayan bir cevap olmuş. Sözün bittiği yer yani.

      Sil
  6. Bilinmeyen gelir Sürekli olduğu sürece problem yok bence.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Her ay 1000 TL açık veren bir aile düşünün. Bu açık bir şekilde her ay kapanıyor olsun. Aile halkından birisinin yasa dışı bir takım işlere bulaştığı konusu aklınıza gelmez miydi hiç? Aman boş ver açık kapandığı sürece sorun yok mu derdiniz?

      Sil
  7. Net hata noksan kalemi kaynağı belli olmayan para yanı yasal yollardan ülkeye giremeyen paradir.hükümet sınırdan nakit girişini serbest bırakarak kapılar açılmıştır.böylelikle iside satılan silahların paraları ,yurt dışına çıkarılan rüşvet ve yolsuzluklardan elde edilen,İsviçre de saklanan paralar uyusturucu paralari acigi kapatmak için yurt disindan ulkeye getirilmekte açık kapatılmaktadır.paniğe gerek yoktur.her halükarda cari açığı finansal edecek gucteyiz işide f16 tank felanda satsak cari fazla bile veririz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. delilsiz...

      Sil
    2. Net hata ve noksanın tümü bu dediğiniz şekilde girmiyor. Ödemeler dengesinde bazı kalemler anketlerle belirleniyor. Örneğin turizm gelirleri için çıkan turistlere ne kadar kaldıkları ve kaç para harcadıkları soruluyor. Diyelim ki on ingilize soruldu ve bunların ortalama 5 gün kalıp toplamda 850 USD harcadığı öğrenildi. Bu miktar o yıl gelen İngiliz turist sayısıyla çarpılıyor ve ingilizlerin ne kadar harcadığı bulunuyor. Aynı şey diğer ülke vatandaşları için de yapılıp toplam turizm geliri hesaplanıyor. Bu tür ortalamalar net rakamı vermez kuşkusuz.
      O nedenle net hata ve noksanı hemen uyuşturucuyla ilgilendirmek doğru olmaz.
      İşte ben burada size nasıl anlatmaya çalışıyorsam bunları bir araştırmaya dayanarak TCMB'nin anlatmasını ve bizi aydınlatmasını istiyorum. Aksi takdirde hepimiz kolayca bu paraların yasa dışı paralar olduğuna inanma eğilimine giriyoruz.

      Sil
  8. Hocam merhaba, elinize saglik. Ben dis finansmanda bu sene ozelinde yurt disi bankalarin iceride tuttuklari mevduati da onemsiyorum. Kaliciligi konusunda suphelerim olmakla birlikte elbette ki konjokturel. Yurt disi ile aramizdaki faiz farki da etkili, ozellikle de ECB'nin negatif faiz uygulamasi sonrasinda. Bir de kullanilan dis kredilerin (bankalar) finansmanda rol oynadigini, bunun da kalici olmadigi dusuncesindeyim.

    Tesekkurler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Haklısınız. Bu tür paralar Fed'in faiz artışıyla birlikte önemli ölçüde çıkacak diye tahmin ediyorum. Sadece Türkiyeden değil har taraftan.

      Sil
  9. Hocam agziniza sağlık. Yasadışı yollardan net hata noksanin olusumunda en olası para kaynağı sizce nedir? Silah? Altin? Ambargolu petrol ticaretine yardim?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bir yanlış anlamayı giderelim. Net hata ve noksanın tümü yasa dışı yollarla oluşmuş döviz girişleri değildir. Ödemeler dengesinde birçok kalem anketlerle saptanıyor. Oralarda hatalar yapılmış olabilir.
      Ama bunun dışında Türkiye'ye farklı yollardan para girişi de söz konusu.
      Nasıl ve nereden geldiğini bilmiyorum. Yetkililerin açıklamasını talep ediyorum.

      Sil
  10. Hamza Menteşe12 Temmuz 2015 22:19

    Hocam asgari ücretten verginin kaldırılmasına katılmıyorum. Keyfi uygulamaların önünü açacaktır. Zaten yeterince var. Örneğin 1100,- TL altı maaş alan emeklilere 100,- TL zam verilmesi gibi. Adam 10 sene prim ödemiş ben 25 sene ödemişim. Adalet bunun neresinde?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Asgari ücretten vergi kaldırılırsa çalışanlar da ücretlerinin o kısmından vergi alınmaması talebinde bulunabilirler diye korkuluyor. Asgari ücret 1200 Tl. Kesintiler sonrası ele geçen net miktar 949 küsur TL. Bu miktar artırıla bilir. Son uygulamayla emeklilerde yapılan ayrım son derecede yanlış. Bence bütün emeklilere bir maaş ikramiye verilmeliydi.

      Sil
  11. Hocam kendinize dikkat edin..pardon yazdıklarınıza :))
    Sorgulayıcı ve bilgilendirici yazınız için teşekkürler

    YanıtlaSil
  12. Hocam yukarıdaki yorumlardan da anlaşılacağı üzere net hata noksanın tamamen kayıt dışılık ya da illegal faaliyetler ile ilgili olduğuna dair hatalı bir kanı oluşmuş durumda.
    Ek olarak gelişmiş bir çok ekonomiyi incelediğimizde ekonomik faaliyetlerin büyüklüğüne göre oransal olarak aynı düzeyde net hata noksan değeriyle karşılaşıyoruz. Bu açıklamalar özellikle 2014 yılının ödemeler dengesi raporlarında detaylı olarak açıklanmış. Sanırım asıl sorunun TCMB nin bu bilgileri tam olarak yansıtamaması olduğunu söyleyebiliriz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet mesele bunun kaynağı hakkında TCMB'nin bir araştırma yaptırıp paylaşmaması. Açıklanmayan her konu çeşitli yönlere çekilmeye mahkûmdur. Öte yandan bizdeki altın meselesine filan bakınca net hata ve noksanın sadece hata veya noksan olmadığı kanısı da artıyor.

      Sil
  13. Mahfi Bey, sizin yıllardır subliminal mesaj yöntemi ile sizi takip edenleri manipüle ettiğiniz söyleniyor.

    Şöyle kanıtları var:

    Mesela "Bütçe İyi de Cari Açığı Kim Finanse Etti?" yazınızda:

    1. paragraf ilk ve son harf: M-R

    2. paragraf ilk ve son harf: E-R

    3. paragraf ilk ve son harf: B-R

    4. paragraf ilk ve son harf: Ö-Ş

    6. paragraf ilk ve son harf: B-Z

    7. paragraf ilk ve son harf: G-Z

    Aleister Crowley'in, Albert Pike'ın ve René Guénon'un (nam-ı diğer Şeyh Abdülvahit Yahya) okült terminolojisi aracılığıyla bu harfler çözümlendiğinde ortaya şu çıkıyor:

    "Milyonerlik Rüyalarına Erişim Rızayla Beraber Riyakarlığın Öncellenmesi Şeklinde Bizzat Zordaki Gençlere Zerkedilmelidir."

    Şahsınızın illüminati ile bir bağı var mı?

    Takipçilerinizi ve Türkiye'yi tek dünya devletine, tek dine, tek askeri teşkilata, tek merkez bankasına ve tek tip insan prototipine alıştırmak amacıyla kasıtlı olarak dış ve iç mihraklarla müttefiklik mi kuruyorsunuz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ne diyeyim valla yakaladınız beni.
      Güzel espri ama çok uğraşmışsınız. Bence kendinize daha yarayacak işlerle uğraşın.
      Hayatım boyunca karşı çıktığım ne varsa hepsini sıralamışsınız. Benim için en kötü tip insan bir şeylerin peşine takılıp sorgusuz sualsiz giden insandır. Ne ben öyle olurum ne de kimseyi öyle görmek isterim. Ama ne yazık ki illüminatiyle bağlantısı olmasa da bu tip insan Türkiye'de çok çok fazla.

      Sil
    2. Arada Rıza geçiyor...bence bu da subliminal :)

      Sil
  14. Hocam grvşek maliye politikası enflasyona sebep olmaz mı? Geliri artan bireyler, daha çok ithal mallara yönelerek yerli üretimi düşürmez mi? Malum bizim milletimiz ithal malı sever. Şunu sormak isterim, sizce Türkiye için uygun olan gevşek maliye politikası yanı sıra ithalatı azaltıcı önlemler alınması mıdır? Bu şekilde yerli üretim arttırılabilir mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bugüne kadar sıkı para politikasıyla enflasyonu yüzde 5'e düşürebildik mi?
      İthal edilen malların yalnızca onda biri sizin konu ettiğiniz tüketim mallarından oluşuyor. Gerisi hammadde, ara malı ve sermaye malı denilen üretimde kullanılan mallar. Yani bunların ithalatını kısınca cari açık düşüyor ama üretim ve dolayısıyla büyüme de düşüyor.

      Sil
  15. Ekonomi hesap kitap isidir. Sagdakileri soldakilere esitlersiniz ama 'sirket gibi devlet' yonetenler herhangi bir sirkette muhasebeci her donem sonu deneme yanilma yolu ile sagdakini soldakilere esitlerse kac sene calistirirlar acaba. Ulke buyuyor ama beyinler bu buyumeyi idrak edecek kadar gelismiyor, sonucunda cuvallayacagimizi da dunya alem biliyor. Su tabloyu inceleyen yabanci analistler ne cok egleniyorlardir acaba bizim aglanacak halimize.

    YanıtlaSil
  16. Merhaba Mahfi Bey , çocuğumuz ceo olmak istiyor , ingilizcesi ve matematiği cok iyi , sadece 2 tercih yapmak istiyor . çift dal gibi olan bahçeşehir ü. ekonomi-finans bölümü ( tamburslu ) ile bilgi ü. işletme-ekonomi bölümü ( tamburslu ) , iş imkanları nasıl ve mesleğini yaparken mutlu olma durumları nasıldır ? saygılarımla efendim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Her şeyden önce çocuğunuzu ceo olmak fikrinden vazgeçirmeye çalışın. CEO'luk bir meslek değil. Önce bir mesleği olacak. Örneğin iktisatçı, işletmeci, hukukçu, mühendis vb olacak. Sonra bir işe girecek. Orada mesleğini kullanarak başarılı olacak ve yönetim kademelerinde yükselecek. Bir insan daha okula başlarken ben ceo olacağım diye başlarsa çok hayal kırıklıkları yaşayabilir.
      Her iki üniversitenin bölümleri de iyi. Ama iş sadece okulda okunanlara kalmıyor. Kendi başına da çalışması gerekiyor. Mesela bu bölümlerde hukuk dersleri pek okutulmuyor. Onları (eşya hukuku, borçlar hukuku, ticaret hukuku, iş hukuku gibi) kendi başına çalışması gerekiyor. Ya da seçimlik ders olarak varsa seçmesinde yarar var.

      Sil
    2. Mahfi Bey , çok faydalı olan verdiğiniz bilgiler için teşekkür ederim.diğer yazılarınızı da okuduktan sonra hukuk ile muhasebe bilinmesi gerektiğini de değerlendireceğiz. herşey gönlünüzce olsun , saygılarımla.

      Sil
  17. asgari ücret 1500 tl olursa nerelerde neler değişir mahfi bey, evimizde oturup dinliyoruz ama yorumlarımız kısır kalıyor.... saygılar...

    YanıtlaSil
  18. Ya bizden yurt dışına turizm amaçlı gidenlerin bıraktığı para da tahminlerin üzerinde olmadığı ne malum.(Özellikle Gürcistan,Romanya ve Bulgaristan gibi kumar ve seks turizmine bizimkilerin harcadığı para tahminlerin çok ötesinde ise ??) ya da gelen bir kısım turistin (misal seks sektöründekilerin ) götürdüğü döviz getirdiğinden çok daha fazla ise . Bana kalırsa Cari açığın kapanmasındaki net hata noksan oranı çok daha yüksek ?

    YanıtlaSil
  19. Sayın hocam;
    Net/Hata noksan kaleminin kaynağı belirsiz olduğunu hadi diyelim ki milletçe göremiyoruz...Ama piyasa oyuncuları bu veriyi bilerek neden,nasıl ve neye güvenerek satın alıyorlar...Bu Durum nereye kadar taşınabilir yada sürdürülebilir siz ce...
    Teşekkür ederim....

    YanıtlaSil
  20. Selam hocam,

    Ellerinize saglik, guzel bir yazi olmus. Sadece kucuk teknik bir konuya deginmek istedim. Yazinizin sonunda paylasim yapabilecegimiz platformlar icin link koymussunuz. Acaba LinkedIn'i de oraya ekleyebilir misiniz?

    Iyi calismalar

    YanıtlaSil
  21. evin kızı kötü yola düşmüş herkes görmemezlikten geliyor.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Benim diyemediğimi siz dediniz.

      Sil
    2. Allah gecinden versin. Düşmanın başına gelse bile üzülürüm.

      Bir şekilde yurtdışına çıkmış para başka bir şekilde yurda geri dönüyordur diye düşünüyorum. Yani evin babasının çıkını varmış.

      Sil
  22. Mahfi bey iyi günler,1950 yılından sonra ülkemiz batının dümen suyuna girmiş ve bir daha kurtulamamış maalesef.Bu topraklarda güçlü bir Türkiye istemedikleri kesin.Bu uğurda bir sürü Cumhuriyet şehitlerimiz var.Hepsini inceliyorsunuz mevkilerinde önemli yerlere gelmiş ve kimsenin tespitlerini yapamadığı tespitleri yapmışlar.Şu an aramızda yoklar.Bu anlamda konu çok ciddi.Şu an kendi topraklarımızı ekmemiz biçmemiz bile biryere kadar.Sözün kısası biz kendimizi yönetir durumda değiliz.Bizi sıcak paranın üzerine oturtmuş yönetiyorlar.Bizim tekrar Kurtuluş savaşı yapmamızda zor görünüyor.Mesela Güney Kore örneği var.Müthiş duruma geldiler....Nasıl kurtuluruz Hocam...Teşekkür Ederim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Batının dümen suyuna girince kurtuluş da batış da onların isteğine bağlı hale geliyor. Türkiye, kurtuluş savaşını batıya karşı vermişti. Şimdi ise onların dümen suyunda.

      Sil
    2. Helal hocam.Bu ülke Atatürkte somutlaşmış bilimi temele alma stratejisini yaşamalı.

      Sil
  23. Elinize sağlık Mahfi Hocam. Açığı finanse etmek için kullanılan dövizlerin daha kârlı piyasalara doğru yönelmesi halinde ekonomimiz bundan ne derecede etkilenir ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Son çeyrekte bu durumu hep birlikte yaşayıp göreceğiz sanırım.

      Sil
  24. Kimsenın aklına gelmiyor ama bu bilgiyi acilen vermemiz gerekir:

    Yunanistan'ı sadece ama sadece bir kişi kurtarabilir, o da Ahmet Mahfi Eğilmez'dir!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bir ülkeyi kendi halkından başka kimse kurtaramaz.

      Sil
    2. İyi de halk bunu anlamıyor sa,biz anlayanların günahı nedir....

      Sil
  25. Hocam bence siz bizlerden bir şeyleri saklıyorsunuz. Siz gizli yüzücü falan mısınız? Boyunuz çok uzun.

    Ve bu elbiseyle bir başkasınız:

    https://pbs.twimg.com/media/CJyl6fEUEAACrKT.jpg

    YanıtlaSil
  26. Cari açık ta belli olmayan finansman kaynağı sadece bu döneme mi mahsustur.
    Yoksa Geçmiş Donemlerde de Benzer şeyler yaşanmış mıdır.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu dönemdeki düzeyde hiç olmamıştı.

      Sil
    2. Yukarıda da sormuştum...Bizim ekonomimiz bunu ne kadar taşıyabilir...Açıkçası 1994 krizinden daha kötü günler geleceğini düşünüyorum artık....

      Sil
    3. Yukarıda ki bir ifadeniz olan "Bir ülkeyi kendi halkından başka kimse kurtaramaz."ifadesini
      Şu yaşadığımız dönemdeki gelişmeleri Atamızın Gençliğe hitabesindeki
      "Hatta bu iktidar sahipleri şahsî menfaatlerini, müstevlilerin siyasî emelleriyle tevhid edebilirler. Millet, fakru zaruret içinde harap ve bîtap düşmüş olabilir."cümlesinin sonuna ekleyebilirmiyiz siz ce....

      Sil
  27. Bu duruma rahmetli Fehmi Ulgener hocam nasil aciklama getirirdi acaba cok merak ettim Mahfi hoca.

    YanıtlaSil
  28. Merhaba,

    Bu blogdaki, 9 Nisan 2014 Çarşamba tarihli “Türkiye Ekonomisinin Değerlendirilmesi” başlıklı yazıya 14 Nisan 2014 günü “Cari açık, Merkez Bankası ve istatistik rakamları” başlıklı bir yorum yazmıştım. Bu yazınızda gündeme getirdiğiniz,“ net hata noksan” konusuna dikkat çektiğim 16 ay önceki yazıyı ekliyorum. Uygun görürseniz eskide kalmış bu yazının yeniden yayınlanması ilginç olabilir

    Merhaba,

    Merkez Bankası yine, hatalı noksanlı,”hormonlu” bir cari açık açıkladı. Şubatta cari açık 3.191 milyar dolarmış; 2.198 milyar dolar da “hata noksan” kalemi fazlası varmış. Biz de bu milyarlarca “hatalı noksanlı” hesaba inanacakmışız. Yanlışlıkla ülkemizin üzerine milyarlarca dolar yağmış; cari açığımız neredeyse yarıya inmiş. Aman ne iyi.

    Noel Baba, takvimi şaşırmadıysa, bizim Merkez Bankası ölçüyü şaşırmış olmalı.

    12 yıldır uygulanan üretimsiz, ata mallarını satıp, üstüne borç alıp tüketmeye dayalı, mirasyedi ekonomisinin, sonunda duvara toslaması ve dünyadaki ucuz bol para döneminin de sonunun görünmeye başlamasıyla, ekonomideki yıkımı gözlerden saklamak zorlaştı. Medyanın gözdesi ekonomistlerin işi de zorlaştı. Neyse ki Merkez Bankası gibi “bağımsız” kuruluşlar var.

    Seçimin hemen öncesinde, Merkez Bankası, borsada yapay bir yükselişi tetikleyecek bir gerekçe yaratmak için bankaların MB’da tutmak zorunda olduğu paralara faiz verebileceğini açıkladı. Zamanı, kapsamı, oranı, hiçbir şeyi belli olmayan ( aslında gerçekleşmiyeceğini de göreceğimiz ) bu haber, bu manipülatif yem borusu, amacına ulaştı. Borsa, bankalar öncülüğünde hızla yükseldi. İktidar yüzde birkaç oy fazla kazandı. Her manipülasyonda olduğu gibi borsada da bundan kirli kazanç sağlayanlar da vardır. Kaybeden ise TC Merkez Bankası’nın zaten azalmış olan itibarıdır.

    Çökmekte olan ekonominin göstergelerini kamufle ederek halkın gözünden saklayıp günü kurtarmaya çabalayan iktidara, iç politikada kullanabileceği haberler üretmekte sınır tanımayan Merkez Bankası, artık aklımızla alay ediyor.

    Son 12 yılın mirasyedi ekonomi uygulamaları sonucunda korkunç boyutlara ulaşmış olan cari açık, ekonomideki yavaşlamaya karşın düşmeyince cari açık hesaplamalarındaki “düzenlemeler” görülmemiş boyutlara ulaştı.

    2014 Yılı Ocak Şubat aylarında toplam 4.473 milyar dolar “Hata Noksan” açıklandı; yani ülkemize, hiç bir işlem karşılığı olmayan, hiç bir hesapta gözükmeyen 4 milyar 473 milyon dolar girmiş. Son günlerde çok sözü edilen “uluslar arası komplocular!” ülkemize karşı giriştikleri komploların hiç birinde başarılı olamayınca son çare olarak, şaşkınlıktan daha da aptallaşalım da daha çabuk batalım diye, kafamızdan aşağı milyarlarca dolar boşaltmışlar. Ekonomistlerin cari açıkla ilgili yorumlarına bakılırsa amaçlarına da ulaşmışlar

    Sözü biraz uzattım kusura bakmayın. Bu cari açık rakamları, ekonomiyle ilgili olarak açıklanan birçok başka rakam gibi yalandır. Ama bu kez her türlü ölçü kaçırılmış görülüyor. Görülüyor ki, aslında Ocak Şubat cari açığı 12 milyar 594 milyon dolardır. Merkez Bankası’nın, cari açığı düşük göstermek için bu astronomik “hata noksan fazlasını” oluşturmayı nasıl becerdiğini bulup açıklamak da ekonomistlerin görevidir. Aman ne iyi, meteor yağmuru gibi dolar yağmuru oluyor, cari açığımız da azalıyor (aslında bu rakamlar bile yeterince kötü ama) demek ekonomistlik değildir. Bu nasıl yapılıyor? Nasıl bir manipülasyonla bu sonuç elde ediliyor bir gün ortaya çıkacaktır, ama kendisine saygısı olan ekonomistler o günü beklemeden bu konuyu ortaya çıkarmalıdır.

    Saygılarımla
    Kaya Ersoy

    ps : Borçlar, cari açık vs gibi birçok ekonomik büyüklük, milli gelire oranla değerlendirilip yorumlanıyor. Bunu yaparken gerçekten anlamlı sonuçlara varabilmek için, çeşitli cambazlıklarla şişirilmiş, on yılda üç dört katına çıkmış gösterilen “hormonlu” milli gelir rakamları değil, yıllık ortalama % 5 gibi büyüdüğü görülen ekonominin bu büyümeyle yaratmış olabileceği milli gelir büyüklüğü, kullanılmalıdır. Bu yapılırsa mirasyedi ekonomisinin nispeten iyi gibi gözüken az sayıdaki göstergesinin de aslında ne kadar kötü olduğu anlaşılabilir.

    YanıtlaSil
  29. İyi günler Mahfi Hocam.
    Yazılarınızı sürekli takip eden bir üniversite öğrencisi olarak bir şey sormak istiyorum. Yazınızın son cümlesinin "...üretmediğimiz altınları ihraç ederek finansman sağladığımıza inanıp duruyoruz." kısmı dikkatimi çekti. Bir kaç gün evvel de bu konuya dikkat çeken bir yazı okumuştum ve o zaman da dikkatimi çekmişti.
    2015 Ocak-Nisan net altın ihracatına baktığımda 4,5 Milyar $ olduğunu gördüm. Milyon$/Ton hesabının ihracatta 38,5; ithalatta ise 31,7 olduğu buldum (umarım doğru bulmuşumdur.). Bu veriler ışığında altın üretmekten ziyade altın alıp satmakla net ihracatçı konumunda olduğumuzu anladım.
    Soruma gelince: Türkiye'de altın ihracatında üretimin payı var mı? Varsa ne kadar?

    YanıtlaSil
  30. Hocam asgari ücretin vergiden istisna edilmesi ve emeklilere 1 maaş ikramiye verilmesi enflasyonu ne derece etkiler ? Ortaya çıkacak muhtemel enflasyon artışı ile büyümeye etkisi karşılaştırıldığında bu gevşetici politika olumlu sonuçlar doğurur mu ?

    YanıtlaSil
  31. Hocam biliyoruz çok yoğunsunuz ama yakın zamanda sizi üniversitemizde misafir edebilmemiz mümkün müdür?

    YanıtlaSil
  32. Hocam her tercih zamanı geleceğin meslekleri adı altında bazı listeler yayınlanıyor.Bunların başlıcalarından biri de finans ancak ben sektöründe içinde olan kimle konuşsam çalışanların Türkiye'de önünün çok kapalı olduğundan bahsediyor.Elbette bu sadece bu sektörle ilgili değil Türkiye ilgili.Açıkçası bilen insanlardan bunu duymak gelecek korkusunu artırıyor,karamsarlığa sürüklüyor.Sizce bu anlatılanlar kesinlikle doğru mu ve de finans sektöründe bir adım öne çıkabilmek için hangi somut adımları atabiliriz?Teşekkürler...

    YanıtlaSil
  33. Genişletici Maliye Politikası uygulansa bile insanların çoğu para harcamaktan çekinir durumda, tasarrufa yöneleceklerini düşünüyorum. Gelecek korkusu hasıl olduğu için masraf olacak diye kimse arkadaşlarını ve akrabalarını ziyaret etmek bile istemiyor. Ayrıca fiyatlar genel düzeyi de yükselebilir.

    YanıtlaSil
  34. Mahfi hocam bu nereden geldiği belli olmayan para demişsiniz. Bunu nereden anlayabiliyorsunuz? Ayrıca bu belirsiz kaynak hakkında bir fikriniz var mı?

    YanıtlaSil
  35. Kayıt dışı ekonomi olabilir mi? Türkiye de bu çok önemli bir sorun.

    YanıtlaSil
  36. Hocam herşeyi güzel yazmışsınız. Teşekkürler. Yastık altı dediğimiz kavram bizim işadamlarımıza da sirayet etmiş. İstanbuldasınız. Gidip gümrüklerde, istoçta, merterde vb. yerlerde kulak misafiri olursanız, şu gibi lafları çok duyabilirsiniz. Ne kadarmış, nereye gidecekmiş. Banka aracı kılınmadan yurtdışından milyonlarca döviz ülkelerarası dolaşım yapıyor. Garantiside var. Türkiyede talebin çok olmasından olacak. Dünyanın birçok ülkesinden türkiye'ye. Türkiyeden dünyaya. Birde doğu ve güneydoğu sınırımızdaki para girişleri var. İnşallah vakit olursa detaylıca anlatırım. Saygılar

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Vakit olursa diye yazmanız hatalı olmuş sanki!

      Yemeyi, su içmeyi, bayram ziyaretlerine gitmeyi bir yana bırakıp, sizin bildiklerinizi bir saniye bile kaybetmeden yazmanız gerekir!

      Söyledikleriniz vakit olursa deyip ertelenebilecek konular değil!

      Sil
  37. Hocam belki de bir şeyleri "kaçırıyoruzdur".

    YanıtlaSil
  38. Hocam
    Gerçekçi olarak imkan dahilindeki alternatifler nelerdir?
    Eleştiri ve yakınmaları bir tarafa bırakıp da olayı anlamaya konsanrtre olursak, karşımıza hangi seçenekler çıkıyor?
    Bu kadar para gerçekten bavulla geliyor olabilir mi? O değilse ne seçenekler kalıyor?
    Peki aslında kaynağı bilinmeyen bir para olmayıp da bu rakam gerçekten hesaplardaki NET HATAdan kaynaklanıyor olabilir mi?

    YanıtlaSil
  39. Mahfi abi
    Türkiye'de kaydi para ne kadar?

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Lozan Antlaşması 2023'de Bitecek, Biz de Madenlerimizi Çıkarabileceğiz!

Konut Fiyatları Niçin Eskisi Kadar Artmıyor?

Paradan Para Kaybetme Dönemi