KENDİME YAZILAR

Para arzı (ya da aynı anlama gelen para stoku), bir ekonomide belirli bir anda mevcut parasal varlıkların toplam miktarını ifade eder. Bu tanım ikiye ayrılarak çeşitlendirilir. Dar anlamda para arzı kavramı, genellikle dolanımda bulunan para miktarı ile vadesiz banka mevduatlarının toplamını anlatmak için kullanılırken, geniş anlamda para arzı kavramı, bunlara bankalardaki vadeli mevduat miktarının da eklenmesiyle ortaya çıkar. Ekonomi literatüründe M harfiyle gösterilen para arzını darlıktan genişliğe göre sıraladığımızda karşımıza bazı ayrıntılı tanımlar çıkar. Bu tanımlar ülkeden ülkeye biraz farklılık gösterse de işin özü aynıdır. Burada Türkiye’de kullanılan tanımları ele alacağım. Aşağıdaki tabloda yer alan para arzı tanımları en dar para arzı tanımından en geniş olanına doğru sıralanmış bulunuyor.   Para Arzı İçeriğinde bulunan parasal varlıklar Miktarı (2012, Milyar TL) M0 Dolaşımdaki para - Banka Kasalarındaki Para 54,6 M1 ...

Bütçe gelirleri, bütçe giderleri ve bütçe dengesi Özel kesimde hesaplar bilanço ve kar zarar cetveli, kamu kesiminde hesaplar bütçe üzerinden yapılır. Bütçe, kamu kesiminin gelir ve giderlerini, bunlar arasında oluşan denge eğer açık biçimindeyse nasıl kapatılacağını gösteren bir yasal metindir. Bütçe gelirleri başlıca iki grupta toplanır: (1) vergi gelirleri, (2) vergi dışı gelirler. Vergi gelirleri ikiye ayrılır: (a) Dolaysız vergiler (gelir ve kurumlar vergisi gibi gelirden alınan vergiler ve veraset intikal vergisi gibi servetten alınan vergiler), (b) dolaylı vergiler (KDV ve ÖTV gibi harcamalardan alınan vergiler ile damga vergisi ve harçlar gibi işlemden alınan vergiler.) Vergi dışı gelirler, devletin sahip olduğu mülklerin kira gelirleri, KİT’lerin kârlarından devralınan paylar, trafik cezaları, para cezaları gibi gelirlerdir. Bütçe giderleri de başlıca iki grupta toplanırlar: (1) faiz dışı giderler ve (2) faiz giderleri. Faiz dışı giderler dörde ayrılır: (a) Persone...

Gelir (Y) iki şekilde kullanılır: Tüketim (C) ve tasarruf (S). Bunu şu basit denklemle gösterebiliriz: Y = C + S Tüketim, gelirin bir fonksiyonudur. Yani tüketim gelire bağlı olarak hareket eder. Bunu da şöyle bir fonksiyonel ilişki ile gösterebiliriz: C = c (Y). Bu fonksiyonel ilişki aynı yönlü bir ilişkiyi gösterir. Yani gelir arttıkça tüketim de artar. Ne var ki artış oranı her zaman aynı olmayabilir. Yani gelir % 10 artarken tüketim % 10 artabileceği gibi % 10’un üzerimde ya da altında bir oranla da artabilir. Tüketimin artış oranı gelir sahibinin elde ettiği gelirin düzeyine, kişinin durumuna ve enflasyona bağlıdır. Düşük gelir düzeylerinde tüketim harcamaları gelirin neredeyse tamamını kapsar ve tasarrufa para ayrılamaz. Gelir yükseldikçe tüketimin gelir içindeki payında azalma olur. Aylık geliri 1.000 TL olan bir kişi gelirinin tamamını tüketime harcar ve hiç tasarruf yapamazken aylık geliri 10.000 TL olan kişi bunun 6.000 TL’sini tüketime 4.000 TL’sini tasarrufa ayırıyor ...

Aşağıda sunduğum tabloların ilk bölümünde seçilmiş yatırım araçlarının 2002 yılından bu yana değerleri yer alıyor. Altın USD/Ons, Petrol USD/Varil, Bakır USD/Ton, İMKB 100 endeks sayısı, İMKB $ İMKB 100 endeksinin USD olarak karşılığı, TL $ TL’nin USD paritesi ve TL € TL’nin Euro paritesi olarak okunmalıdır. Bütün veriler yılsonu değerlerini 2013 yılı verisi 29.01.2013 tarihli değeri gösteriyor. Tablonun ikinci bölümü 2002 yılsonu verilerini 100 olarak kabul ederek kurulmuş endeks sonuçlarını, tablonun üçüncü bölümü ise 2011 yılsonu değerlerini 100 olarak kabul ederek kurulmuş endeks sonuçlarını gösteriyor. Yatırım araçları arasında en büyük getiriyi gerek son 12 yılda gerekse son üç yılda borsanın sağladığı görülebiliyor. Borsayı bakır, petrol ve altın izlemiş. Son iki yılda USD ve Euro yatırımcıya kaybettirmiş bulunuyor. 29.01.2012 Yıllar Altın Petrol Bakır İMKB 1...