Fed'in Bilançosu Nasıl Küçülecek?

Küresel krizin başlangıcı olarak kabul edilen Lehman Brothers krizi çıkmadan önceki dönemde Fed’in bilanço büyüklüğü kabaca 900 milyar Dolar dolayındaydı. Küresel krizin çıkmasıyla birlikte Fed, önceki satın almalarına ek olarak niceliksel gevşeme (QE) denilen bir tahvil satın alma programı başlattı. Bu yöntemle Fed, mortgage’a dayalı kâğıtları ve Hazine kâğıtlarını satın alıp karşılığında kâğıtları ellerinde tutanlara bunların bedellerini nakit para ile ödemeye başladı. Aralık 2008’de başlattığı ilk niceliksel gevşeme programı (QE1) ile toplam 600 milyar Dolar tutarında mortgage’e dayalı kâğıt ve devlet destekli kuruluş kâğıtlarını satın alarak bankalara ve kuruluşlara likidite sağladı. Fed, 2010 yılı Kasım ayında QE2 programına girdi ve bu kez (ayda 75 milyar Dolar tutarında olmak üzere) toplam 600 milyar Dolar tutarındaki Hazine kâğıdını kuruluş ve bankalardan satın almaya başladı. 2012 yılı Eylül ayında başladığı QE3 programıyla bu kez ayda 85 milyar Dolarlık satın almalara girişti. Bu son program çerçevesinde yaptığı alımları 2014 Ocak ayından başlayarak her ay 10 milyar Dolar azaltmak suretiyle Ekim 2014’de sonlandırıldı. QE3 niceliksel gevşeme programı sonlandırıldığında Fed’in bilanço büyüklüğü yaklaşık 4,5 trilyon Dolara ulaşmıştı.

Buraya kadar olanları iki aşamada aşağıda şematize edelim.

1.Aşama: Hazine ve Diğer Kurumların tahvil ve benzeri kâğıt satışları: Hazine ve diğerleri tahvil ve benzeri kâğıtları bankalara ve şirketlere satıp karşılığında ileride vadesi geldiğinde ödenmek üzere para alıyorlar.



2.Aşama: Fed’in bankalardan ve şirketlerden tahvil ve kâğıtları satın alması (Niceliksel Gevşeme.) Fed, küresel krizle birlikte elinde Hazine ve diğer kuruluşların tahvil ve benzeri kâğıtları olan banka ve şirketlerden bu kâğıtları satın alıp parasını ödüyor.

Niceliksel gevşeme programı sonucunda Fed’in bilançosu hızla büyüdü. Mayıs 2008 ve Nisan 2017 itibariyle Fed’in bilançosunun özet görünümü karşılaştırmalı olarak aşağıda gösteriliyor (milyar Dolar)[i]  

Fed Bilançosu (Özet)
28.05.2008
26.04.2017
Fark
Toplam Varlıklar
906
4.470
3.564
   Hazine Kâğıtları
491
2.465
1.974
   Federal Kurumlar Borç Senetleri
0
12
12
   Mortgage’e Dayalı Kâğıtlar
0
1.769
1.769
   Diğer Aktifler
415
224
-191
Toplam Yükümlülükler
865
4.430
3.565
Toplam Sermaye
41
41
0

Küresel krizin hemen öncesinden bugüne kadar geçen 8 yıllık sürede Fed’in bilançosu ve bu bilançodaki Hazine kâğıtları ve mortgage’a dayalı senetlerin miktarı yaklaşık beşer kat artmış bulunuyor.

Fed’in bilanço küçültme dediği mesele küresel kriz nedeniyle yapılan parasal gevşeme sonucu büyümüş olan bu bilanço büyüklüklerinin eski düzeyine kadar indirilmese de yeni bir kriz yaratmayacak düzeye düşürülmesi meselesidir. Bu sistemin çerçevesine yukarıdaki gibi şematik olarak bakalım:

3.Aşama: Fed’in Bilanço küçültme operasyonu: Fed’in vadesi gelen tahvil ve kâğıtları, bunları çıkaran kurumlara iade edip parasını alması son aşamayı gösteriyor.

Böylece bu son aşamada Fed, bankalardan ve şirketlerden parasını ödeyerek vadesi dolmadan satın aldığı kâğıtları vadeleri dolduğunda bunları çıkaran kurumlara (şemanın sağ tarafında yer alan kurumlar) iade ederek parasını alacak.

Bununla birlikte Fed’in bilançosunu küresel krizden önceki 900 milyar Dolar düzeyine kadar indirmesi beklenmiyor. Beklentiler, bilançonun 2 trilyon Dolar dolayına inmesi ve orada bir süre kalması şeklinde. Aksi takdirde enflasyondan kaçarken bu kez deflasyona yakalanmak söz konusu olabilir. Fed’in yakında başlayacağını açıkladığı bilanço küçültme planına göre operasyon başladığında tahvil ve benzeri kâğıtlar her ay vadesi doldukça çıkaran kuruma aşağıdaki miktarlara göre iade edilecek ve parası alınacak (milyar USD)[ii]   

Aylar
Hazine Tahvili
Diğer Kâğıtlar
Toplam
1
6
4
10
2
6
4
10
3
6
4
10
4
12
8
20
5
12
8
20
6
12
8
20
7
18
12
30
8
18
12
30
9
18
12
30
10
24
16
40
11
24
16
40
12
24
16
40
13
30
20
50
14
30
20
50
15
30
20
50
Toplam
270
180
450
16 – 56 ay
30
20
2.050
Toplam
1.230
820
2.500

Fed, açıkladığı planla yani bu tablodaki çerçeveyle bilanço küçültme yolunda devam ederse başladığı tarihten 56 ay (yani 4 yıl 7 ay sonra) 2,5 trilyon Dolarlık bir küçülme yapmış olacak. Eğer bilanço küçültmeyi 2 trilyon Dolar dolayında kesecekse hedefe, bilanço küçültmeye başladıktan sonra yaklaşık 4,5 yıl sonra ulaşacak demektir.

Bilançoyu niçin küçültmek gereği var? Fed bilançoyu bu haliyle bıraksa olmaz mı? Diyelim ki Fed, elinde bulunan Hazine kâğıtlarını vadesi geldiği zaman Hazineden ve kuruluşlardan tahsil etmek yerine aynı şekilde yeni tahviller alsa ne olur? O zaman Hazine ve kuruluşlar bu kadar parayı geri ödemeyeceği için fazladan borçlanma imkânına kavuşmuş olur ki bu da harcama artışına kapı açar. Oysa Fed, bu tablodaki sisteme göre vadesi dolan kâğıtları, çıkaran kurumlara götürüp paralarını geri aldığında bu paraları yeniden piyasaya sürmeyecek ve böylece piyasadaki fazla parayı sterilize etmiş olacak. Para arzı azalışı da ileride enflasyonun denetim dışında artmasının önünü kesmiş olacak.

Fed, gerek faizle ilgili açıklamasında gerekse bilanço küçültmesi meselesinde bu tür sıkılaştırmalar için çok aceleci davranmayacağını vurguladı. Dünyanın en büyük dört merkez bankası (Fed, AMB, Japonya MB ve İngiltere MB) piyasaya dünyanın likiditesini çıkarmış durumdalar. Fed hariç ötekiler bu operasyona hala devam ediyor. Gelişme yolundaki ekonomilerde faizler oldukça yüksek. Trump’ın durumu ise Doların bu paralara karşı değer kazanmasını engelliyor, hatta tam tersine değer kaybetmesine yol açıyor. Bu durumda fonlarını gelişme yolundaki ülkelere götüren yabancı yatırımcılar hem yüksek faizden hem de yerel paranın Dolara karşı değer kazanmasından kazanç sağlıyor. Yatırımcılar ortam tersine dönmeden yeterince kazanç sağlamak için gelişme yolundaki ülkelere fon yağdırıyorlar. Bu durumun Fed, bilanço küçültmeye başlayıncaya kadar devam edeceğini sonra yavaş yavaş azalmaya döneceğini tahmin ediyorum. Dolayısıyla bizim gibi dış kaynağa bağımlı ekonomiler için yılsonuna kadar sürebilecek bir yalancı bahar dönemi söz konusu olabilir. Bakalım bu kez bu rahatlama döneminde gerekenleri yapmaya koyulacak mıyız yoksa bunun geçici bir iyileşme olduğunu fark edemeden yine olayların çözüldüğünü sanarak mevcut yaşamımıza devam mı edeceğiz?


Ek: Fed’in bilanço küçültmesinin örnek üzerinden açıklanması (Bu ek; Fed’in 2007 sonu bilançosundan başlayarak 2016 sonunda ulaştığı bilanço büyüklüklerine, küçültme programı olarak açıkladığı ilkeler uygulanarak Timuçin Saraçoğlu tarafından hazırlanmıştır. Kendisine teşekkür ederim)

Önce tabloyu gösterelim.
Milyon USD
2016
2007
2016-2007
2022
2022-2016
Hazine Kâğıtları ve Mortgage'e Dayalı Kâğıtlar
4.362.425
745.629
3.616.796
1.862.425
2.500.000
Diğer Varlıklar
90.912
169.147
-78.235
90.912
Toplam Varlıklar
4.453.337
914.776
3.538.561
1.953.337
2.500.000
Mevcut Banknotlar
1.462.939
791.691
671.248
791.691
671.248
Mevduat
2.217.278
2.217.278
1.035.019
1.182.259
Repo Sözleşmesiyle Alınan Kâğıtlar
725.210
725.210
-
Diğer Yükümlülükler
7.468
86.185
-78.717
86.185
-78.717
Sermaye Hariç Toplam Yükümlülükler
4.412.895
877.876
3.535.019
1.912.895
2.500.000
Sermaye
40.442
36.900
3.542
40.442
-
Toplam Yükümlülükler
4.453.337
914.776
3.538.561
1.953.337
2.500.000

Fed, açıkladığı programa göre 2022 yılına kadar sürmesi beklenen ilk etap programda Hazine be mortgage’e dayalı kâğıtların karşılığını ilgili kurumlardan tahsil ederek bu kalemi yaklaşık 2,5 trilyon dolara düşürecektir. Buna ek olarak banknot miktarında ortaya çıkan 671,2 milyar dolarlık artışı ve repo sözleşmesiyle alınan kâğıtları da sıfırlayacaktır. Bankaların kendisinde tuttuğu mevduatın da 1.182 milyar dolarlık bölümünü muhtemelen bankalara iade edecektir. Bunların sonucu olarak 2022’de Fed’in bilançosu 2,5 trilyon dolar dolayına düşmüş olacaktır.

Not: Bu, tahmine dayalı bir senaryo çalışmasıdır, sayılar değişebileceği gibi yöntemler de değişebilir. Amacımız senaryonun nasıl işleyebileceği yönünde bir fikir verebilmekten ibarettir.  


Not: Bu, tahmine dayalı bir senaryo çalışmasıdır, sayılar değişebileceği gibi yöntemler de değişebilir. Amacımız senaryonun nasıl işleyebileceği yönünde bir fikir verebilmekten ibarettir.  

Yorumlar

  1. Hocam bu bilanço küçültme operasyonu başladı mı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Dünkü toplantıda yakın zamanda başlayacağı söylendi.

      Sil
    2. Teşekkürler Ali Fikri bey.

      Sil
    3. Bilanco kücültme operasyonu ne demek,? Ltf anlayacagimiz bir dille rica etsem aciklayabilirmisiniz, Mahfi Hocanin yazdiklari bizleri asiyor.

      Sil
  2. Hocam, bilanço küçüldükçe likitide azalacak dolayısıyla dolar değerlenecek gibi bir sonuca varabilir miyiz yoksa bu kadar basit değil mi bu denklem?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yaz programına her gün 3 makaleniz eklendi hocam :)...

      Sil
  3. O zaman sadece faiz artirmak gerekmiyor, peki fedin hedefledigi faiz orani yuzde kactir ? O faiz orani ve bilancoyu 2 trilyon dolara indirmek icin hedefledigi sure belli midir ? Bunu uzun yillara yayabilme imkani var midir, hocam ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Şimdilik vadesi dolacak olan 5 yıllık senetlerle başlayacaklar.
      Fed'in hedeflediği enflasyon oranı var o da % 2. Faizi de buna göre oluşturacak.

      Sil
  4. Hocam ekonomi bozulacak, dolar fırlayacak falan derken işler tersine mi dönüyor ne. Borsa 100 bine dayandı dolar 3'50 altını gördü. Ekonomi bilimi yanıldı mı yoksa fırtına öncesi sessizlik mi?

    YanıtlaSil
  5. Hocam işbaşı eğitimle günlük 50 tl verilen ücretle bir ülkede işsizlik rakamları düşürülebilir mi? işsizliği bu şekilde mi düşürdüler?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hayali 2milyon iş yaratılmış oldu...

      Sil
    2. Hayali 2 milyon iş+ afganlilar vs. tespit edilemeyen calisanlar

      Sil
  6. Hocam,geri gelen bu paralar fed'in rezervine mi kalacak, imha mı edilecek?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Artık bitcoin alıyorlar.

      Sil
    2. hocam,fed'in daaha onceki yillarda karsiliksiz dolar bastigi soyleniyordu,buna gore rezevlerindeki bu parayi neden imha yoluna gidiyor? yoksa duruma gore karsiliksiz dolar basiyor,ihtiyaci olmayinca da imha mi ediyor?

      Sil
    3. ahmet bey merkez bankalarının altın karşılığı dolar basması uygulaması yok artık (uzun süreden beri). fazladan para basıyordu fed krizden çıkılabilmesi için. (normalde enflasyon oranı,senyoraj, gsyih gibi değişkenlerin yer aldığı bir formüle göre belirliyordu ne kadar para basması gerektiğini) paralar imha ediliyor zira imha edilmezse enflasyona yol açar. piyasada dolaşan parayı azaltıp enflasyon hedefinden sapmayı engellemek istiyor fed.

      Sil
    4. Mahfi Bey, yazınızı her zaman olduğu gibi ilgiyle okudum ve benim de ilk merak ettiğim, FED'in geri dönecek bunca emisyonu nasıl sönümleyeceği ile ilgili idi. Cevabı basitçe yakmakmış. FED'in, bu emisyonun belli bir bölümünü UNSTAD gibi kuruluşların kullanımına devretmesi ve az gelişmiş ülkelerin alt yapı projelerine kaynak oluşturulması üzerine fikir cimnastiği yapan akademisyenler yok mu? Aklıma, Henry Ford'un büyük krizi aşmak için kendi işçilerine araba satışı geliyor...

      Sil
  7. Hocam yazıyı zenginleştirmek açısından Fed bilançosunun bir grafiğini eklemeyi öneriyorum. Örneğin http://i.investopedia.com/content/daily_blog/how_will_the_fed_shr/fredgraph.png grafiği eklenebilir (veya FRED veritabanından https://fred.stlouisfed.org/series/WALCL ). Bunlar kamuya açık kaynaklar olduğundan yazınıza eklemenizde telif hakları açısından bir sakınca yok. Teşekkürler, iyi çalışmalar

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Güzel grafik. Bence meraklısı buradan baksın.

      Sil
  8. Rica etsem Samuelson-Balassa Hipotezi uzerine bir yazi kaleme alir misiniz
    uluslalarsi ticaret korumacilik ve kur savaslarinin oldugu bir donemde guzel olur diye dusunuyorum.

    YanıtlaSil
  9. Hocam bilanconun kuculmesi tamamlandiginda(anladigim kadariyla 4-5 yillik sürecte gerçekleşecek) dolarin özellikle bizim gibi gelismekte olan ulke paralarina gore deger kazandigi bir donem mi göreceğiz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tamamlanmadan da görebiliriz.

      Sil
    2. Dolar 5 olur

      Sil
    3. Siz kesin iktisatçısınız. Çünkü tarih vermemişsiniz. Dolar bir zaman 5 olur tabi.

      Sil
    4. Hocam ince görmüşsünüz :)

      Sil
    5. Üçü gören beşide görür :)

      Sil
    6. hocam bari siz yapmayın, bu kadar olumsuz olmak kimseye yarar sağlamaz, yapmayın bunu.

      Sil
    7. Bizi insan yerine koyun yetkili abiler.

      Sil
    8. Fed, bilançosunu 2 trilyon dolar küçültüğü zaman, doların 5 liranın altında kalmasının bir ismi var. Mucize.

      Sil
  10. Hocam yine harika bir yazi. Hocam bu bilanço küçültme olayı gelişmekte olan ülkeleri 2017 yılı içinde nasıl etkileyecek?yoksa asıl etkileri 2018 demi görülecek.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim.
      Asıl etki 2018'de olacak. Çünkü beklentiler Fed'in bilanço küçültme operasyonuna bu yılın son çeyreğinden önce başlamayacağı şeklinde.

      Sil
    2. Hocam son ceyrekten once bir cikis kapisi olabilir bizim icin yetkili abilerimiz bizi dinleyin.

      Sil
  11. Hocam
    Bu kadar yuksek oranda para basilmisken, paranin sirkule hizinda artis olmasi durumunda(velocity), hiperenflasyon riski yok mu ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Paranın dolanım hızı değişmese bile para arzı arttığı için enflasyon riski var ama harcama eğilimi henüz güçlenmediği için paraya talep yok. Eğer paraya talep kriz öncesi düzeyine çıksa enflasyon alıp gider.

      Sil
    2. Hocam dunya gayri safi hasilasindan amerika ve avrupa Birliği pay kaybederken Çin yuzde 17 gelmiş bu durumun devam etmesi konusunda neler söylenebilir abd nin 19 trilyon dolar borcuda oldugu soylenirken bu isin sonu karakolda bitermi

      Sil
  12. Hocam dolar`in diger major para birimlerine karsi deger kazanmadigini yazmizsiniz, fakat durum tam tersi degil mi? Dolar uzun suresir deger kazaniyor, 2014`e kadar 80 seviyesinde olan dolar indeksi 100 civarlarinda saliniyor bu donemde.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben son dönemi kastettim. Trump işbaşına gelmeden önce 97 düzeyinde olan DXY Trump geldikten sonra 103'ü görmüştü, şu anda tekrar 97 düzeyinde salınıyor.

      Sil
    2. Haklısınız, fakat son iki yılda %20 değer kazanmış bir para biriminin diğer güçlü para birimleri karşısında daha fazla değer kazanması zor gibi. Üstelik ABD faiz artırırken, diğerlerinin faiz indirdiğini ve yakın zamanda onlarında faiz artırmaya başlayacağını düşünürsek.

      Sil
  13. Sn hocam, yellen dün parasal genişleme secenegininde bir seçenek olarak durduğunu söyledi.bilanco küçültme projeksiyonu açıklayan ve yavaşta olsa faiz arttıran bir ekonomide hangi sürpriz bu seçeneği gündeme tekrar getirebilir.Tamda bu trend başlamışken o seçenek tekrar realizeşeffaflık olursa Dünya ekonomisi nasıl etkilenir.saygilarimla

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yeniden krize giriş havası oluşursa bu bir seçenek olarak gündeme gelebilir. Trump'a ve yaptıklarına bakınca bunun da bir seçenek oluşturduğunu söylemek mümkün gerçekten de.

      Sil
  14. bizim merkez bankası faiz baskısı altında; Fed bilanço küçültüp faiz artışına gidince, tcmb bu durumuna yönelik faiz arttırmadan nasıl pozisyon alacağını düşünüyorsunuz? Yine örtülü faiz artışına mı gidecek?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. O aşamaya gelene kadar gerçekten reform niteliğinde bir şeyler yapmamışsak işimiz çok zor olacak. Yine faiz artırmak zorunda kalabilir.

      Sil
  15. Hocam merhaba,
    Piyasa genellikle beklentiyi satın aldığı için dolar kuru başta olmak üzere kurlarda yükselme görülmeye başlanır diyebilirmiyiz? Yazıda fonların gelişen ülke piyasalarına akmaya yıl sonuna kadar devam edebileceğini öngörmüşsünüz. Bu durumda bir tezat oluşuyor.
    Kurlar bilanço küçültmeyi satın alan gerçek/tüzel kişilerin alımlarıyla artarsa gelen yabancı fonun faizden kazandığını kur artışına vermiş olacak gibi bir durum oluşuyor. risk yüksekse fonlar neden gelmeye devam etsin ? Veya borsaya gelmeyi düşünüyorsa 4 ayda yaklaşık %25-30 artmış bir borsaya neden girsin ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 4 ayda borsanın % 25 - 30 artmış olmasına bakmayın. O artış bizim için. Dolar bazında borsa endeksi şu anda 2,85 USD ediyor. 2013 Martında bu tutar 5 USD idi. Yani borsa bütün rekorlarına karşın yabancı yatırımcı için 4 yılda % 40 değer kaybetmiş durumda onun için onlara çok ucuz geliyor.

      Sil
    2. Hocam sadece USD bazında parametresi yanıltıcı olmaz mı.evet 2013 de 5 USD olan endexe göre ucuz gibi. Ama başta kamu maliyesi olmak üzere,kredi mevduat oranı hane halkı alım gücü,işsizlik oranı,kamunun borçlanma maliyeti,siyasi iklim gibi içsel konularda farklar olduğu gibi jeopolitik risklerin ve Fed politikası değişmeye başladı.bu perspektif ile bakılırsa reel ekonomiyi "yansittigi' düşünülen borsadaki gelisimi spekülatif olarak değerlendirebilir mıyız?

      Sil
    3. Sn tuna oğuz, borsadaki yatırımcının %65'i yabancı, bunların %60'ı da vurkaç işlem yapan fonlar. Sizce bunlar Türkiye'nin reel ekonomisi ile ilgilenirler mi? Çok kazançlı bir ortam oluşmuş, onlar da sonuna kadar değerlendiriyorlar. Asıl düşünmemiz gereken bunlar çıkarken ne olacak, zira eninde sonunda çıkacaklar.

      Sil
    4. Madem dolar hesabiyla bakacagiz ne diye try kullaniyoruz ki? Direk dolar uzerinden alis veris yapalim. Oylesi daha bilimsel olur.

      Sil
    5. sİZİN aklınız nerede? verin bize aldığınız dölârları sonra düşünürüz.

      Sil
  16. Hocam mevcut rahatlama döneminde -FED bilanço küçültmeye başlamadan- yapılması gerekenlerle ilgili somut örnekler verebilir misiniz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bunlar kısa dönemde sonuç vermeyebilir ama bizi kırılganlıktan çıkarıp fon girişini hatta fonların yabancı sermayeye dönüşünü sağlayacak olan yapısal reformlar. Bu blogda bu konuda yazılmış yazılarım var. http://www.mahfiegilmez.com/2015/10/guncellenmis-yapsal-reformlar-rehberi.html

      Sil
    2. Hocam başımızdaki yöneticiler sizin reform yazınızı okumuş ama tam tersini yaparak başarıya ulaşmaya çalışıyorlar. (gss hariç) İngiltere'de gss uygulamasi bizdeki gibi zorbalık üzerine mi kurulu?

      Sil
  17. fed bilanço küçültmeye büyük ihtimalle 2018 ortasında başlayacak biz de etkilerini 2017 sonu-2018in başlarında hissetmeye başlarız sanıyorum.tahminimce yalancı bahar 5-6 aya kalmaz yerini dondurucu bir kışa bırakacak hazırlıklı olmakta fayda var.saygılar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Fed'in başlama tarihi olarak bu yılın son çeyreğini bekleyenlerin sayısı da az değil. Ama her ne zaman başlayacaksa başlamadan önce hızla üzerimize düşenleri yapmamız gerekiyor.

      Sil
  18. Sayın Hocam,

    Fed in bu programda tutturmak istediği 3 hedef vardı biri de enflasyonu yükseltmekti yanılmıyorsam. Hem Fed in faiz arttırımına gidip hem de piyasadan para çekilmesi ile enflasyon arttırma ve hedef rakamda tutulması zor olmayacak mı?

    Saygılarımla

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ekonomi eğer beklenen rotada devam ederse enflasyon da artacak diye tahmin ediliyor. Fed'in amacı enflasyonu yüzde 2'ler düzeyinde tutabilmek. Enflasyon yaratmak derken yüzde 2'yi kastediyor.

      Sil
    2. bu kolay bir şey değil mi..dünyayı böyle peşlerine kolayca takıp kandırmak asıl amaçları mıdır

      Sil
    3. Bizi kandıracak adamın alnını karışlarım!

      Sil
  19. Emeğinize sağlık, çok bilgilendim, teşekkürler...

    YanıtlaSil
  20. Hocam, Ana muhalefet partisi ankara ve istanbulda adalet yuruyusleri yapiyor ama doviz ve borsaya herhangi bir yansimasi olmadi gibi.. Piyasalarda mi Kemal kilicdaroglunu sallamiyor ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Son bir - bir buçuk yılda o kadar çok şok o kadar sıklıkla yaşandı ki piyasalar eskiden uzun ve kalıcı tepkiler verdikleri olaylara bugünün dünyasında anlık tepki verip geçiyorlar. Bu, yalnızca bizde değil bütün dünyada böyle oldu. Eskiden Londra'da bomba patlasa piyasalar alt üst olur günlerce o etki sürerdi. Şimdi art arda 3 bomba patlıyor etkisi yarım gün sürmüyor.

      Sil
    2. "...sallamıyor" ne kadar edep dışı bir ifade. Tek tek hakaret davası açmıyor diye cesaret buluyorsunuz sanırım. Sırf laf atmak için bile iktisadi bir soruyu alet ediyorsunuz. Bu yanlıştan dönüp yorumunuzun silinmesini talep etmeniz yakışık alır bir davranış olacaktır.

      Sil
    3. CHP liyim ve kusura bakmayin sert soz icin..fakat umrumda degil,basarili degilsen,kac sefer secim kaybetti isen o koltuga asik olmayacaksin,madem liberallik,ozgurluk istiyoruz,bunu ilk once CHPde gormek isterim...

      Sil
    4. Anlam karmaşası var veya o parti de aynı sarının laciverti.

      Sil
    5. Son bir - bir buçuk yılda o kadar çok şok o kadar sıklıkla yaşandı ki piyasalar eskiden uzun ve kalıcı tepkiler verdikleri olaylara bugünün dünyasında anlık tepki verip geçiyorlar. Bu, yalnızca bizde değil bütün dünyada böyle oldu. Eskiden Londra'da bomba patlasa piyasalar alt üst olur günlerce o etki sürerdi. Şimdi art arda 3 bomba patlıyor etkisi yarım gün sürmüyor.

      Bu yazdıklarınız, bir biliminsanı olmanız sebebiyle, tespittir. Kısaca; olanı yazmışsınız.

      Peki şimdi biraz jimnastik yapalım.

      Böyle mi olmalı?!

      "İnsan hayatı" dediğimiz şeyin katli arttığı hâlde, bugün 3, yarın 5, sonraki gün 25 bomba patlasa, her patlayışta daha fazla insan ölse, demek ki piyasalar bunlara da alışacak!

      Hani, nerede, "iktisat"taki insan faktörü?!

      Ekonomi, insan için mi?!

      İnsan, ekonomi için mi?!

      Tek sözüm var:

      Eğer ABD'de Donald Trump başkan olduysa, İngiltere'de BREXIT onaylandıysa ve dünya genelinde bu tür siyasetler ve siyasetçiler yükseliyorsa, bunun İLK SEBEBİ: İktisatta insan faktörünün geride bırakılması, "para"nın ilk sıraya konmasıdır!

      Diğer bütün sebepler, sonra gelir.

      Kemal Kılıçdaroğlu'nun adalet yürüyüşüne başlamasından sonra, Türkiye'de BIST100'ün yükselmesi, Dolar/TL kurunda dalgalanmanın sönük kalmasının İLK SEBEBİ: İktisatta insan faktörünün geride bırakılması, "para"nın ilk sıraya konmasıdır!

      Çözüm var mı?

      Var:

      Kapitalizmi yıkmak!

      Sil
    6. Su yukaridaki Adsiz yorumlar, 09:13 haric, bu ulke insanina guvenmemiz gerektigini, insanlarin sadece egitildikleri gibi degil, akillariyla da hala hareket edebildiklerini gosteriyor.

      Sil
    7. Ben 09:13

      adsız 17 haziran 2017 01:56 ya soruyorum:
      Yorumunuzda kulağınızı terstende tutsanız
      1-beni diğer yorumculardan dışlayıp üstelik güvenilmez ve egitildi şeklin dışına çıkamayıp aklını kullanamayan biri kategorisine almanıza sebep olan nedir? Neden ötekileştirildim?
      2- bu şekilde yaftalayıcı davranmanız size ne kazandırdı?
      3- davranışınız eğitiminizin dışında benim yapamadığım ama sizin aklınızı kullanabilme becerinizin yansıması mı?
      Lütfen aklınıza ve eğitiminize yakışır laf çevirmeden yanıt verin.

      Sil
    8. Ben 09:13

      adsız 17 haziran 2017 01:56 ya soruyorum:
      Yorumunuzda kulağınızı terstende tutsanız
      1-beni diğer yorumculardan dışlayıp üstelik güvenilmez ve egitildi şeklin dışına çıkamayıp aklını kullanamayan biri kategorisine almanıza sebep olan nedir? Neden ötekileştirildim?
      2- bu şekilde yaftalayıcı davranmanız size ne kazandırdı?
      3- davranışınız eğitiminizin dışında benim yapamadığım ama sizin aklınızı kullanabilme becerinizin yansıması mı?
      Lütfen aklınıza ve eğitiminize yakışır laf çevirmeden yanıt verin.

      Sil
  21. Bilgilendirme için çok teşekkürler..
    Farklı zaman ve yerlerde okuduğum ama tam olarak cevabını bulamadığım bir şey soracağım.
    Eğer cevap uzun ve bildiğinşiz bir kaynak varsa önerirseniz oradan da okuyabilirim Hocam.

    1) Bu easing süresince gerçekten para basıldı mı? Yani fiziksel olarak? Yani oldu da bankalar üzerinden reel sektör, tedarikçiler, şirketler vs cah talep ettiklerinde bu para fiziksel olarak available mıydı?

    2) Yoksa kağıt üzerinde easing yapıldı, amaç görece banka bilançolarını düzeltmek idi, cah gerektikçe kağıt üzerinde olan para fiziksel hale getirildi?

    3) İlk iki maddenin hybrid bir çözümü uygulandı?

    Teşekkürler..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 1. Fiziksel olarak para basıldı tabii para arzı arttı.
      2. Hayır para basıldı ve tahvil alınırken karşılığında verildi.
      3. Yanıt ilk 2 de

      Sil
  22. hocam para her şeyi çözer mi?

    "Donald Trump ise geçen hafta Cuma günü Katar'ı terörizmin "üst düzey
    sponsoru" olarak nitelemişti. Ama şimdi de F-15 savaş uçağı alımı konusunda anlaşmışlar?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. "Para bütün ayıpları örter" der bir Çin atasözü.

      Sil
  23. hocam fedin bu yaptıklarının finansal piyasalar balonunu şişirmekten başka bir etkisi var mı?
    adamlar kötü veriyi "faiz artışı gecikecek" diye satın alıyorlar,
    iyi veriyi "ekonomi düzeliyor" diye satın alıyorlar.
    iyice arsızlaştılar afedersiniz.

    YanıtlaSil
  24. Hocam yazı için elinize sağlık.

    "Dolar bazında borsa endeksi şu anda 2,85 USD ediyor" bu nasıl hesaplanıyor hocam?

    saygılarımla

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 90'lı yıllarda borsa endeksinden 2 sıfır, 2005 yılında da liradan 6 sıfır atıldı.Sıfır silinmemiş miktarların oranı endeksin dolar değerini gösteriyor.

      Sil
    2. Bugünkü endeksi bugünkü USD kuruna bölün ilk rakamdan sonra nokta koyun.

      Sil
  25. Hocam dış politikayla birlikte yorumlarsak, Arap sermayesinin ülkeden çıkması ve kesilmesiyle beraber -umarım olmaz- son çeyrekte olursa bu hamlenin ekonomimize yıkıcı bir etkisi olur mu? Malum ABD finansı bir silah gibi kullanan güçlü bir ülke. Amiyane tabirle - biti kanlanan- ve kendisi için sorun çıkarmaya başlayan başına buyruk gelişmekte olan ülkelere bir had bildirme operasyonu olabilir mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Arap sermayesinin o kadar fazla olduğunu sanmıyorum.

      Sil
  26. Hocam maşallah herkese sabırla cevap vermişsiniz, TEŞEKKÜRLER.

    YanıtlaSil
  27. Hocam,

    FED bahsettiğiniz satın alımları yaparken sermayesi sabit kalmış, peki satın alımda kullandığı kaynağı nasıl sağlıyor? Bilanço küçülmesi sonrasında tahvillerin ödemesiyle bu borçlar da kapatılacak, bu durum piyasaya tekrar likidite sağlamayacak mı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Fed'in elinde bütün MB'lerde olan sihirli bir güç var biliyorsunuz: Para basmak.

      Sil
  28. Hocam, "Yalancı Baharların Gölgesinde Yapısal Reformlar: Bir Ağustos Böceği Hikayesi" güzel bir makale başlığı olmaz mı?

    YanıtlaSil
  29. Peki, bu yalancı bahar geçene dek bahsettiğiniz manada neler yapılmalı örnek verebilir misiniz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu blogda en az 5 tane yapısal reform yazısı var, yanıt oralarda.

      Sil
  30. Hocam merhaba, öncelikle internette yaptığım tüm taramalarda, ve yaklaşık krizi anlatan ve okuduğum 20 kadar kitap içerisinde, ilk paragrafınız gibi, gevşemeyi özetleyen ve net bir paragraf görmedim. O paragrafı yazmanın bile çok ciddi ve emek isteyen bir araştırma süreci gerektirdiğinin farkında olarak "bedava" bilgiyi okurken "hazıra konmuş bir mirasyedi" gibi kendimi suçlu hissetim.(Hazırlayacağım bir projede de atıf vereceğim.)

    Hocam benim bir sorum olacaktı, yazınızda yer verdiğiniz fed bilançosunun nisan ayı olanına verdiğiniz referanstan da ulaştım ancak 2008 tarihli bilançoya bir türlü ulaşamadım. FED'in sitesinde aradıysam taradıysam da ne hikmetse 2012'den evvelinin bulamadım. bu bilançcoyu siz nereden edindiniz, paylaşmanızda bir mahzur yok ise ve de zamanınız var ise öğrenmeyi çok ister ,emeğiniz ve aydınlatıcı bilgileriniz için teşekkür ederim.


    iyi günler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 40 yıl önce bir ustam şöyle bir nasihat vermişti: Bir ustayı işini yaparken uzaktan seyret. Eğer sende "bu işi ben de yapabilirim, ne var ki bunda" duygusu uyandırıyorsa işini iyi biliyor demektir. "Çok zor işmiş, adam amma da uğraşıyor" hissi duyarsan hemen oradan uzaklaş.

      Her mesleğe uyarlanabilir bir tavsiye aslında. Kimi 4 cümle ile 20 sayfalık bilgi verir, kimi 20 sayfa yazı yazar, ne yazdığını başta kendi olmak üzere kimse anlamaz. Ne yazık ki günümüzde ikinciler revaçta çünkü insanlar bir şeyi okuyup anlayamadıklarında "kim bilir neler yazıyor da ben anlamıyorum" diye düşünüyorlar. Anlayamadıkça da o yazarın değeri gözlerinde büyüyor.

      Kıssadan hisse: Hocanın değerini iyi bilelim :)

      Sil
    2. İkinci kaynağa girin oradaki ilk tabloda ilk sütunla son sütunu birlikte ele alıp hesaplayın.

      Sil
    3. Hocanin degerini bilmekle birlikte silkinelim kendimize gelelim.

      Sil
  31. Hocam,us dolar rezerv para olmasa idi bu genişleme Amerika içinde ne kadar büyüklükte bir enflasyona yol açardı? bir rakam verebilirmisiniz

    YanıtlaSil
  32. hocam yine çok bilgilendirici bir yazı olmuş, elinize sağlık. yurt içi yerleşiklerin döviz rezervi 165 milyar dolar olmuşken MB rezervi ile bizi koruyabilir mi? bunun için ne yapılmalı ?

    YanıtlaSil
  33. Hocam emeğinize sağlık teşekkürler.Statik ve dinamik analize güzel bir örnek.

    YanıtlaSil
  34. Merhaba,
    QE aşamasında merkez bankalarının satın aldığı Mortgage'a Dayalı Kağıtlar ve Özel Sektör Kağıtları, default'a düşerse ne olur?

    Bu kayıplara merkez bankası mı katlanıyor, zarar yazıyor?
    Amerika örneğinde Mortgage'lar üzerinde Freddie Mac, Fannie Mae'in garantörlüğü var ve risk FED'e taşınmıyor durumu mu var?
    ECB'de durum nasıl, default riskine karşı ECB'yi koruyan bir mekanizma var mı?

    Bu QE yolu ile kimler ihya ediliyor acaba, şeffaf yürütülen bir operasyon değil çünkü.
    Saygılarımla

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Elbette, default'a düşerse Fed zarar yazar.
      Aslında QE oldukça şeffaf yürüdü.

      Sil
  35. katarla yakınlaşmamızın nedeni onlardaki para ve yaklaşan kriz.katarın parasına güveniyoruz.yakında resmi olarak katarı kardeş ülke ve kanka ilan edebiliriz

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Guzel bir tespit yapmissiniz. Peki bunun sakincasi nedir acaba?

      Sil
    2. katar dediğin bir avuç yer. Üstelik nüfusunun yüzde seksanı yabancı işçi (işçi dediysem öyle hakkı hukuku olanlardan değil) diyorlar.

      Sil
    3. katar dediğin bir avuç yer. Üstelik nüfusunun yüzde seksanı yabancı işçi (işçi dediysem öyle hakkı hukuku olanlardan değil) diyorlar. Bilginiz var mı Şükrü üstadım?

      Sil
  36. Hocam yani kısaca "Winter is coming" diyebilir miyiz? :-))))

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Diyemeyiz ama "yalancı bahara kanmamak gerek" diyebiliriz.

      Sil
    2. :-))))?? Niye seviniyorsunuz reklam oburu musunuz? Şaka şaka gülün elbet o gerçek bahar da gelecek.

      Sil
    3. Oburu da gecmis "la" o.

      Sil
    4. zengin abi şunu bir çevirebilir misin yahu?

      https://www.bloomberg.com/news/articles/2017-06-16/the-u-s-is-where-the-rich-are-the-richest

      Sil
    5. Bize "yov yov hayır" dediğinizi duyar gibi oluyorum. Mutsuz son mu seviyorsunuz :((

      https://www.youtube.com/watch?v=VwFpprf87vw

      Sil
  37. Hocam Merkez Bankası analitik bilançosunu anlamak oldukça zor bir iş. Hem TCMB hem FED'in bilançosunu net bir şekilde anlatan bir kaynak biliyor musunuz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Biraz eski ama hala işe yarar:
      http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/6ae21f01-71e9-4b73-b913-692961f1a534/Yontemsel+Aciklama.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE6ae21f01-71e9-4b73-b913-692961f1a534

      Sil
    2. Mahfi Hocam merhaba,
      TCMB Bilançosu ile ilgili yapılan çalışmanın linkini aşağıda bulabilirsiniz.2016 yılında Muhasebe Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanmıştır.
      iyi çalışmalar.
      http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/91756328-69a5-4a0b-b896-d7ff9bec4bac/Bilanco_ve_AB_Kitap.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-91756328-69a5-4a0b-b896-d7ff9bec4bac-lA7OHXb

      Sil
  38. AĞIR REİSÇİ.16 Haziran 2017 17:26

    bu site kapanmadı mı hala ya? ne zaman kapatmayı düşünüyorsunuz Sayın Mahfi Eğilmez Hocam ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Halana ne kızıyorsun?

      Sil
    2. Çoktan kapandı, siz kabus görüyorsunuz.

      Sil
    3. 17:26
      Böyle reise böyle adam yakışır.
      https://www.youtube.com/watch?v=MmpsY2x_y3Y

      Sil
    4. mahfi bey, çok güzel bir cevap.

      Sil
    5. Hocam insan insana böyle laf eder mi

      Sil
  39. Hocam "Mortgage’e Dayalı Kâğıtlar" zaten federal kurumların borç senedi değil mi? "Federal Kurumlar Borç Senetleri" diye bir kalem niye ayrıca var birleştirseler daha mantıklı değil mi?

    YanıtlaSil
  40. Mahfi Bey

    Kulislerde şöyle bir haber dolaşıyor.

    FED yönetim kurulu, bu 4,5 trilyon Dolarlık bilançonun yarısını Türkiye'ye, diğer yarısını da gelişmekte olan ülkelere paylaştıracakmış.

    Böylece, bütün bu ülkelerin, gelişmiş ülke statüsüne yükseltilmesi hedefleniyormuş.

    Siz bu haberi olumlu mu görüyorsunuz? FED'in yardım eli uzatması ile, ülkemizin ekonomisi şaha kalkmak üzere değil mi, eğer yukarıdaki haber doğruysa?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Fed, bize bir şey verirse emin olun o ancak borcu olur.

      Sil
    2. Hocam

      Fed, bize bir şey verirse, diye yazınca sandım ki "Pışşık! Avucunu yala!" verir diyeceksiniz, ama tutmadı ;-)

      İkincisi, şaha kalkmaktan sonra, "Türkiye at mıdır?" diye sormamışsınız, niye? ;-)

      Üçüncüsü, ara sıra bazı fon yöneticileri (Marc Faber, Jim Rogers, Mark Mobius vb.) "FED, QE4'e de başlamaya mahkum" diyor. Bunu gerçekçi buluyor musunuz, evetse niçin, hayırsa niçin?

      Sil
    3. Marc Faber, Jim Rogers, Mark Mobius ya kendi varlıklarını ya da başkalarının varlıklarını yönetiyorlar. Ben portföyü olup da yorum yapanların dediklerini dinlerim ama iskontolu olarak dikkate alırım.

      Sil
  41. Hocam size gore Fed faiz artisini hangi orandan sonra birakir. Enflasyon %2 seviyelerinde devam ederse.
    Ben 3.25 diyorum.

    YanıtlaSil
  42. Mahfi bey blockchain teknolojisi hakkında yazma planınız var mı

    YanıtlaSil
  43. Giriş paragrafı efsane bir özet olmuş. Elinize emeğinize sağlık hocam.

    YanıtlaSil
  44. hocam ülkeler arasındaki refah durumunu ekonomik sosyal siyasal faktörler bakımından en net belirleyici gösterge var midir varsa türkiye kaçıncı sıradadır insanı kalkınmışlık endeksi buna örnek olabilir mi? varsa daha doğru gösteren gösterge nedir değerli hocam?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kişi başına gelir, insani gelişmişlik endeksi, PİSA testi, mutluluk endeksi gibi bir çok gösterge kullanılabilir.

      Sil
  45. "Konutta balon var, patlayacak", "dışarda faiz artacak, para bulamayacağız" "kırılgan beşlinin en kirigani biziz, çok kirilacagiz" bunlar bu kadar zamana yayılınca olmuyormuş ve olmayacakmis gibi görünüyor.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Patlamayi bilmeyen catlatmayi da bilmez. Uşak anadur size da.
      https://youtu.be/MuqBC9f-Blw

      Sil
    2. dolar bazında patladı amma...

      Sil
    3. Bazen birikir birikir ve çok sert tepki verir.

      Sil
  46. Sn hocam bilgilendirmeleriniz ve gundem yazilariniz aydinlatiyor tesekkur ederiz. Gercek puyasa 2013 den beri kuculuyor ve harcamalar cok da genelde isletmeler hatta bireyler icin dusmuyor. Sizce sahislar ve firmalar varlik cokusine mi gidiyor diger bir degisle sermaye sinirli ve bahar dan sonbahar a gecis etkileri nasil olacaktir.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu konuda bir yazı yazacağım. Eğer önlem almazsak bu yılın son çeyreği çok sıkıntılı olacak.

      Sil
  47. Kurşun gibi yazı olmuş. Satıp da bilimsel eğitime mi harcadınız? Yatacak yeriniz yok!

    http://www.ilk-kursun.com/haber/324525/akp-14-yilda-neleri-satti-iste-tam-listesi/

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Paraları yoktur da ondan oyle yapmislardir abisi. Marmaris Okluk Koyuna saray yaptilar dunya alem biliyor.

      Sil
  48. Hocam, Trump ile gelen dalgada yükselen dolar ile FED in faiz artirimini one cekebilecegi veya 4 veya uzeri faiz artisi yapabilecegi degerlendiriliyordu. Bilakis, su anki gibi daha dusuk dolar faiz artirimini tesvik etmiyor mu? Bu degerlendirmelerde bir celiski yok mu?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Trump ile gelen dalga 2 ay sonra tersine döndü. Çünkü Trump yapamayacağı şeylerin sözünü verdi. Ondan sonra aldığı ilk kararda bir kasaba hakiminin durdurma kararına tosladı.

      Sil
    2. Trumpun yapabilecegi tek sey
      Kurumlar vergisini indirmek olur 5 puan kadar bir de hakli olarak 80lerden beri ihmal edilmis altyapi yol kopru yenileme projelerine devam edebilir. Trumpdan bundan fazlasini beklmek ekonomi adina gayri ciddidir.

      Sil
  49. ben, "küçülme" kelimesine takılıyorum biraz... Fed'in yükümlülük dediği, para basma makinasına karşı bir yükümlülük değil mi? Tahvilleri iade edip ~2 trilyon doları tahsil ettiğinde, aktiflerinde menkul kıymet yerine nakit olacak. Pasifte ise, printer'a borç olacak. Dolarları fırında yakmadığı sürece bu bilanço nasıl küçülecek. Yoksa Fed, başka bir aktörden mi borç aldı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yakmasınlar hocam o dolarlarla kaç garibanın hayatı kurtulur :)

      Sil
    2. Yakmasınlar bana versinler ben yakarım onları :)

      Sil
  50. Paranin dolasim hiziyla enflasyon arasinda ne tur bir iliski vardir.
    Paranin dolasim hizini belirleyen etkileneyen baslica faktorler nelerdir.
    Gelismis ulkelerde mi yoksa gelismekte olan ulkelerde mi paranin dolasim sirkulasyon hizi daha yuksektir.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Paranın dolanım hızı artarsa enflasyon da artar.
      İnsanların tasarruf etme eğilimi düşerse paranın dolanım hızı artar.
      Gelişmekte olan ülkelerde.

      Sil
  51. "Kontrolü insana vermek

    Şehirdeki bir tasarım insanların tercih ettiği şekilde olmayabilir. Bunu en bariz biçimiyle parklarda görürüz. Tasarlanmış yürüyüş güzergahlarından farklı olarak çimenlerin üzerinde patikalar oluşur. Dalton'a göre bunlar, mimarlara ve planlamacılara karşı bir tür kitlesel isyandır. Ayrıca başkalarının nerede bulunmuş olduğu ve gelecekte de nereye yöneleceğine dair bir ortak bilinci ifade eder.

    Dalton aslında mimarların, nörolog ve psikologların üzerinde anlaştığı bir konuya parmak basıyor: Başarılı tasarım, binaların bizi nasıl şekillendirdiğiyle ilgili değil, insanlara çevreleri üzerinde kontrolün ellerinde olması hissini vermekle ilgilidir. İşte nöro-mimari böyle bir şehir tasarımı yaratmaya çalışıyor."

    http://t24.com.tr/haber/sehrin-mimarisi-psikolojimizi-nasil-etkiliyor,409406?utm_referrer=https%3A%2F%2Fzen.yandex.com

    YanıtlaSil
  52. hocam sıcak para akışı hızlanmaya başladı cari açık sorunu devam etmeye başlar mı sizce?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Cari açık artacak, bu ithalat ve büyüme artışıyla durum onu gösteriyor.

      Sil
  53. Galiba değil, kesinlikle anladım :)
    Bu durumda önümüzdeki kış çetin geçecek gibi. Emanet olduğumuz Allah bizi korusun.

    YanıtlaSil
  54. Hocam, Aralık 2008'de FED faizleri "0"a indirmişti ki buda piyasadan kağıt toplama vaktine denk geldi. Şimdi FED faizleri 1-1,25 aralığında ve 3-5 ayda 0,25 artmaya devam ediyor. Bu koşullarda kağıt verenler zarar etmiş olmayacak mı? ve bu sıkılaşmanın başarısını etkilemezmi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aldığı kağıtlar Hazinenin yüzde 2 - 2,5 faizli kağıtlarıydı. Şu aralarda da faizler aynı yerde.

      Sil
  55. Öz geçmişinizi okudum. Yaz planı olarak her gün 3 makaleniz... Çok önemli bir sorum var, yanıtlarsanız sevinirim. Sizin bir gününüz kaç saattir? bizde 24 saat. Bu kadar iş ve üstüne sitedeki yorumları inceleme ve yazma 24 saate sığmayacak birşey.... Zaman Ekonomisi ile ilgili bir yazı yazarsanız çok faydalı olur.. Selamlar...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Size bir sır vereyim: Aynı anda iki kitap okuyabiliyorum. Ya da iki yazı yazabiliyorum. Yılların deneyimi. Ama bunun nasıl yapılacağını nasıl anlatabileceğimi bilmiyorum.

      Sil
    2. çünkü biz sizin kadar zeki değiliz.

      Sil
  56. maği bey olmamış bu yazı

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Gerçekten olmamış maği bey bu yazı (kimse o maği bey artık?)

      Sil
  57. hocam bu türkiyenin 13uncu sırada olduğu ekonomik büyüklük nedir? bir de neredeyse her kurum göstergeleri farklı açıklıyor imf,wb, eurostat hangisini baz almalıyız? kişi başı milli gelir ve satın alma gücüne göre milli gelirde 60ıncı sıralardayız. bir endekste 13uncu sıradayız. cb bu gösterge daha iyi oldugu için bugun bunu paylaştı. https://en.vikipedi.pw/wiki/List_of_countries_by_GDP_(PPP)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hesaplama iki türlü yapılıyor ilki cari fiyatlarla ikincisi de satın alma gücü paritesine göre. Hangisini kullandığınıza göre sıralama değişiyor. Ben eskiden beri cari fiyatlarla kıyaslamayı esas alıyorum. Buna göre Türkiye cari fiyatlara kişi başına gelirde 69., satınalma gücü paritesine göre de 63. sırada.
      https://knoema.com/sijweyg/world-gdp-per-capita-ranking-2016-data-and-charts-forecast

      Sil
    2. peki hocam 13üncü sırada olduğumuz ekonomik gösterge hangisi onu çözemedim :(

      Sil
    3. https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_GDP_(PPP)
      IMF'nin satınalma gücü sıralamasında Türkiye GSYH büyüklüğü olarak 13. sırada görünüyor.

      Sil
  58. Hocam ilk çeyrek tüketime dayalı büyüdü. Yani üretime dayalı büyümediği ifade ediliyor. Ama harc. yöntemiyle üretim yöntemi birbirine eşitlenmiyor mu? Yani tüketim demek üretim demek aslında. Üretime dayalı olmayan büyüme tam olarak ne demek?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İlk çeyrekte Türkiye'nin büyüme verileri tartışmalı. En ciddi eleştirilerden birisi bu yazıda:
      https://t.co/Hx1cZiUNPv

      Öte yandan tüketim her zaman üretim demek değil bazen ithalat da demek, bazen stoktan harcama demek.

      Sil
    2. Hocam tüketim ithalatı milli geliri etkilemez diye biliyorum. Tüketim artar ama ithalat kaleminden çıkınca birbirini dengeler.

      Sil
  59. Hocam Merhaba. Taha akyol yazılarında bahsediyor. Avrupa'da sermaye birikimi olduğu için geçmişte faizler bizden düşüktü diye. Faizi sermaye birikiminden ziyade enflasyon belirlemez mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sermaye birikiminin de etkisi var tabii. Çünkü yatırım yapacak kişi kredi almak yerine kendi birikimini (özkaynak) kullanırsa o zaman kredi talebi düşük olacağı için faizler de düşük kalır.

      Sil
  60. Hocam merka ettigim bir soru var
    Diyelim bir ulkede butcesi biraz acik veriyor ama ulkede deflasyon sartlari hakim -%0.7 boyle bir durumda bu ulke kisa bir sure icin deflasyondan kurtulmak adina KDV yi bazi urunlerde 2 puan bazi urunlerde 3 puan arttirarak ornegin %8den %10a %18den %21e hem butcesine avantaj saglama hem de tuketicileri artacak fiyatlarla alisverise tesvik etme hem de deflasyonun artan kdv ile pozitife enflasyona yol acmasini saglayamaz mi

    ve ya,
    bu kdv artisindan gelecek geliri alt gelir kesimlerine nakdi olarak vererek harcamalari tesvik edemez mi

    Yani bir tasla birden fazla kus vurma hali

    Mesela 2014-2016 arasinda deflasyon yasayan bazi avrupa ulkeleri bunu yapabilirlerdi deflasyon bitene kadar uygulanacak kdv orani ozellikle de ithal ve tuketime dayali urunlerde PEtrol urunleri tekstil kahve elektronik esyalar vs belirleyebilirlerdi.Parasal genisleme nedeniyle deflasyon bitincede mesela bugunlerde kdvyi eski haline getirebilirlerdi bu seferde Boylelikle de hem ECBye rahat nefes aldirilardi hem de ticari hayata da ivme katardi.

    Mesela Ispanyada kriz doneminde 2012de 2 puanlik kdv artisi olmustu millet magzalara dukkanlara akin etmisti

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu durum o dönemde egemen olan psikolojik koşullara göre değişebilir. Eğer KDV'yi mesela 1 puan artırmış ve gelecek ay tekrar 1 puan artıracağınızı söylemişseniz dediğiniz etki oluşabilir. Ama normal olarak vergi artışı deflasyonist koşulları daha da ağırlaştırır.

      Sil
    2. Yok ben normal vergi artisi olan isletme vergileri gelir vergisi onlari kastetmiyorum. Sadece tuketimden kaynaklanan KDV denilen vergiyi kastediyorum. Hatta kurnazlik bu ya KDVyi arttirirsin alacagini umdugun meblagla alt gelir gruplarindaki asgari ucretliler icin gelir vergisi dilimlerinde azaltma rahatlama saglarsin mesela .

      Sil
  61. Askerlerimiz gidadan zehirlenirken.....

    AKPnin derdi baska,
    Kişi başı geliri 9000 Dolar olan Türkiye'den, kişi başı geliri 140 000 Dolar olan Katar'a 71 uçak gıda yardımı

    http://www.diken.com.tr/turkiye-ablukadaki-katara-simdiye-dek-71-ucakla-bes-bin-ton-gida-gonderdi/

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bir bakan Katar'ın temel ihtiyaçlarını karşılayabiliriz demiş!! 80 milyonluk bir ülke herhalde Türkiye'nin küçük bir ili kadar olan başka bir ülkeyi besleyebilir de neden besliyoruz acaba? Bunun cevabı yok. Acaba Katar bu ülkede birilerini çok sıkı besledi de şimdi onun karşılığını mı veriyoruz? Bu nasıl bir yönetim biçimidir? Bir tugaydaki askerleri 1 ayda 3 kez yemekle zehirleyen bu yönetim Katar'ı beslemekten bahsederken hiç utanmıyor mu?

      Sil
  62. hocam Goldman Sachs: 'Doların gerçek ederi 2.5 TL' gibi bir varsayımda bulundu bu ne kadar gerçekçi? şu anda tl gerçekten olması gereken değerin çok çok altında mı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Goldman Sachs'ın bunu neye göre hesapladığını bilmiyorum. Ama eğer dalgalı kur geçerliyse ve bu kura fazla bir müdahale yoksa piyasada oluşan kur olması gereken kurdur.

      Sil
  63. hocam türkiyede genel olarak çalışana zam olarak enflasyon + büyüme oranı tutarında artış verilmesinin genel olarak ne gibi sakıncası olabilir? büyümeye yardımcı olmaz mı ya da enflasyonu mu arttırır?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Büyümeye yardımcı olmasına olur da enflasyonu da artırır. Öte yandan kamu bütçe açığı giderek büyürken bunu borçlanmayla yapmaktan başka çare olmadığına göre faizleri de artırabilir.

      Sil
  64. hocam şu yorum doğru mudur?

    abd de satın alma gücüne göre milli gelir 57 bin dolar, ortalama milli gelir de 57 bin dolar.

    dolayısıyla aynı parayla 100 birim mal almış kabul edelim.

    türkiyede aynı 100 birim mal için satın alma gücüne göre 21 bin dolar vermek gerekiyor.

    buna karşılık türkiyede ortalama milli gelir 9 bin dolar.

    yani ortalama gelir eden bir türk vatandaşı , ortalama gelir elde eden bir abd vatandaşına göre
    (21-9)*100/21 birim daha az mal ve hizmet satın alabiliyor.

    hesaplamadan da 57 birim daha az mal ve hizmet satın alabiliyor 100 birim için konuşursak.

    bu hesaplama doğru mudur?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yarıya kadar doğru.
      Satınalma gücü hesapları USD üzerinden yapıldığı için ABD de cari USD de satınalma gücüyle hesaplanan USD de aynı.
      Yani ABD'de satınalma gücü paritesiyle kişi başına gelir 57 bin Dolar.
      Türkiye'nin satınalma gücüne göre kişi başına geliri 19.500 Dolar. (sizin dediğiniz 9 bin Dolar satınalma gücüne göre değil cari değere göre.)
      Hesabı ona göre düzeltmeniz gerecek.

      Sil
  65. o halde ( 19.5-9)*100/19.5 yani 53 çıkıyor.

    yani ortalama gelir elde eden bir türk vatandaşı, ortalama gelir elde eden bir abd vatandaşına göre 100 birim için konuşursak 53 birim daha az mal ve hizmet satın alabiliyor.

    bu korkunç bir durum değil mi hocam?

    sanıyorum en büyük nedenleri dolaylı vergilerin bizde çok yüksek olması ve üretemediğimiz için maliyetlerinin çok yüksek olması.

    YanıtlaSil
  66. hocam merhaba, yazı için teşekkürler,

    1-)lehman brothers krizi için önerebileceğiniz film veya akademik bir yazı var mıdır?
    2-)dünya bu tarz bir krizle ilk defa mı karşılaşıyor?, yani önceki krizlere göre farkı nedir? Devletlerin ve bir takım sermayenin finans(banka)-kapital sistemine bu kadar yönelmesi ve inşaat üzerine gelişme ivmesinin benimsenmesinin temelinde yatan süreç nedir?
    3-)şu anda sermaye bir kriz ve dönüşüm süreci içinde ve gerek suriye duvarı gerek meksika duvarı gerek katar olayları arap baharı vs. yaşanacak olan dönüşümün sahne kısmı arkasında yatan nedenler farklı farklı, sizce bu dönüşümden sonra hangi ekonomi-politik süreçler kaybolup, hangileri ön plana çıkacaktır.

    sevgiler, burakozdl

    YanıtlaSil
  67. Twitter'da Korkut Boratav'ın yazısını paylaşmanız sizin prensiplerinize aykırı değil mi acaba Mahfi bey?

    Siz kapitalistsiniz.
    Korkut bey marksist.

    Tutarsızlık yok mu?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Benim kapitalist olduğumu söyleyen sevgili arkadaş için durum şudur: (a) Bu bloğu hiç okumamış ilk kez okuyor ve yorum yapıyor, (b) Beni birisiyle karıştırıyor, (c) Bizimle alay ediyor, (d) Okuduklarını anlamayacak durumda.
      İlk üç şıktan birisi geçerliyse durumu düzeltilebilir. Son şık söz konusuysa yapacak bir şey yok ne yazık ki.

      Sil
    2. Hocam gülün geçin taciz etmeye çalışıyor. Ben bu tarz düşünceleri çok iyi bildiğimden ne sosyal medya kullanıyorum ne de sosyal medyada yazılanları günümüz "yeni yetme"lerin tabiriyle "stalklıyorum" 15:02 size tavsiyem çıkın sosyal medyadan, görmüş geçirmiş biri olarak uyarıyorum.

      Sil
    3. Mahfi bey,

      (1)

      Önceki yazılarınızın birinin altında, yorumlardan birine, "kapitalist sistemin içinde yaşadığımıza göre, benim, kapitalizm dışı bir şey söylememi beklemiyorsunuz herhalde değil mi?" yanıtını vermiştiniz.

      Bu yanıtınız, sizin kapitalist olduğunuzun kanıtı değil mi?

      (2)

      http://www.mahfiegilmez.com/p/hakkmda.html

      Düşüncelerim, Yaklaşımlarım:

      "Piyasa ekonomisinin üstünlüğüne inanırım." (Mahfi Eğilmez)

      "Serbest piyasa düzeninden yanayım." (Mahfi Eğilmez)

      "Özelleştirmeden yanayım." (Mahfi Eğilmez)

      Bütün bu yazdıklarınız, sizin kapitalist olduğunuzun kanıtı değil mi?

      Sil
    4. Hayır bunlar sizin
      (a) Sizin kapitalist tanımını bilmediğinizin,
      (b) Okuduklarınızı anlayamadığınızın kanıtı.
      İlki öğrenilebilir, ikincisi zor.

      Sil
  68. Turkiye ve ya herhangi bir ulke icin sormuyorum.
    Dalgali kur rejiminde yerel paranin faizler dusurulerek %25 oraninda deger kaybetmesi buna karsin enflasyon seviyesinin %2 ile %4 arasinda olmasi dogrudan yabanci yatirimlari ceker mi

    Kisdaca enflasyonda belirgin bir artis olmamasina yaratmamasina ragmen yerel paranin zaman icinde %25 deger yitirmesi neredeyse tum yabanci ozelliklede ticaret yapilan ulkeler parabirimlerimleri karsisinda o ulkeye dogrudan yabanci yatirimlari tesvik eder mi

    YanıtlaSil
  69. hocam şunu algılayamıyorum bu kadar faiz lobisi var, faizi indir derken, alttan gizli gizli direktif vererek mb ye faizi yükselt nasıl denenebilir ( gelişmiş ülkelerdeki en yüksek faizlerden biri ülkemizde )
    sanki iyi polis kötü polis oyunu. Türkiyedeki siyasetçiler neden bu kadar iki yüzlü ya da siyasetçi olmak bunu mu gerektirir?

    İyi ki siz türkiyede siyasetçi olmamışsınız, iyi ki milletvekiliğinin ucundan dönmüşsünüz, yoksa bu kara leke nasıl geçerdi.

    Burada beş para almadan bildiklerinizi paylaşıyorsunuz, o egoist ekonomistlerden değilsiniz.

    Heralde bu memlekette idol olarak gördüğüm üç beş kişiden birisisiniz.

    YanıtlaSil
  70. Mahfi hocam merhaba,
    Paylaşımlarınız için öncelikle çok teşekkür ediyorum.
    Sorum söyle;

    Fed 2017 nisan bilançosundaki ana kalemlerden:

    Aktif: milyar usd

    Hazine kağıtları : 2.465
    Mortgage'e dayalı kağıtlar : 1.769


    FED 2008 yılında başladığı bilanço genişlemesini aşağıdaki pasif kalemde görülen varlıklar ile finanse etmiş.

    Pasif : milyar dolar

    Federal Reserve notes in circulation 1.496
    Other deposits held by depository institutions :2.201

    "Federal reserve notes in circulation" olarak tanımlanan bilanço kalemini yeni para basımı olarak anlıyorum.

    2 nci kalem "Other deposits held by depository institutions" dünyadaki diğer merkez bankalarının, kamu-özel bankaların FED' te mevduatları olarak anlıyorum.

    FED'in 2017 nisan bilançosundaki aktifteki 2.465 + 1.769 = 4.234 milyar dolar değerindeki kağıtların finansmanında FED kendinde mevduat olarak tutulan 2.201 milyar doları kullanmış, kalanını para basarak (1.496) finanse etmiş görünüyor.

    Bilanço küçültmeye geçilince ilk ayda vadesi gelen 10 milyar dolar hazineden ve ihraççı diğer kurumlardan tahsil edilince bu tutar FED' in bilançosunda menkul kıymetlerden nakit tutara geçecek, yanı bilançonun aktifi içerisinde hareket olacak. Bilanço küçülmesi için aktifteki tutarın bilanço dışına çıkarılması gerekecek.
    Aktifteki tahsil edilen ve likit olarak bekleyen 10 milyar doları aktiften sildiğinizde pasifte emisyondaki tutardan da 10 milyar dolar siliyoruz. Yukarıdaki yorumlarda belirtilen 10 milyar dolar emisyondan çekiliyor.

    Emisyondaki tutar nisan bilançosunda 1.496 görülüyor, FED 56 ay sonunda hedeflediği 2.500 milyar dolarlık tahsil edilecek tahvilin 1.496 kısmını emisyondaki tutarın tamamını çekerek yapmalı, bu mümkün mü? Kalan kısım için kendisinde mevduat olarak tutarı mudilere geri vererek yapmak durumunda aksi halde bilanço küçültemeyecek.

    Sizden ricam bilanço küçültülmesini sırasında FED' in aşağıda belirttiğim pasif bilanço kalemlerinin nasıl etkileneceği konusunda değerlendirme yapmanız.


    Federal Reserve notes in circulation 1.496
    Other deposits held by depository institutions :2.201




    YanıtlaSil
  71. Hocam FED'in bilançosu 3 ay boyunca 10'ar 10'ar küçülecek. Bu küçülme FED'in vadesi gelmeyen tahvilleri satmasıyla mı olacak yoksa vadesi gelenlerin yenilenmemesiyle mi olacak?

    YanıtlaSil
  72. Mahfi Bey FED in bilanço küçültmesinin Ons altın üzerinde ne yönde bir etkisi olur.Yine bu küçülmenin başta Dow olmak üzere dünya borsalarına etkisi nasıl olur.Yada bazı ülkeler farklı mı ayrışır.Yazınız ve tespitleriniz için teşekkürler..

    YanıtlaSil
  73. Hocam yastıkaltı altın rezervlerimizle ilgili bir yazı yazmayı düşünüyormusunuz? Şu aralar çok umut bağlanıyorda...

    YanıtlaSil
  74. hocam fed in topladığı parayı imha etmesi nasıl bir süreç olacak ve imha neden ?

    YanıtlaSil
  75. Sorulan sorular, verilen cevaplara kadar çok güzel bir yazı olmuş...
    Bilgilerinizi paylaştığınız hatta hiç üşenmeden verdiğiniz için teşekkürler.
    Ben çok yararlandım.
    Bu kadar gizli cevher Ekonomi okur-yazarı olmasına da sevindim...

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Kapitalizm

Paradan Para Kaybetme Dönemi

Lozan Antlaşması 2023'de Bitecek, Biz de Madenlerimizi Çıkarabileceğiz!