Geleceğinizi Planlamak


Yazılarımı özellikle de meslek seçimi, mülakat ve sınav rehberi ve hobi edinmek başlıklı yazılarımı okuyanların bir bölümü geleceklerini planlamak için ne yapmaları gerektiğini soruyor. Herkesin geleceğini planlaması kendi özel koşullarına, yaşama bakışına ve neler beklediğine göre biçimlenir. O nedenle buradan size geleceğinizi, nasıl planlayacağınızı söyleyemem. Ama kendi geçmişimle ilgili bilgileri paylaşabilirim. Belki yol gösterici olur.

Öncelikle hayal ile planı birbirine karıştırmamakta yarar var. Bununla birlikte her planlama hayalle başlar. Önce hayal kurarsınız. Eğer o aşamadan öteye gitmezseniz bunlar hayal olarak kalır. Yok eğer biraz öteye geçip eldeki imkanlarla bu hayalinizi gerçekleştirip gerçekleştiremeyeceğinize bakmaya başlarsanız planlama aşamasına geçmiş olursunuz. Sonra daha da ileri gidip planınızı yavaş yavaş yaşama aktarmaya başlarsanız uygulama aşamasına geçmiş olursunuz.  

Ciddi biçimde ilk kez Mülkiye’de öğrenciyken geleceğimi planlamaya başladım. Ondan öncesinde kafamda futbolcu olmaktan yazar olmaya kadar çeşitlenen hayaller vardı. Gözlüklü olduğum için futbolcu olmak hayal olarak kaldıysa da yazar olmayı becerdim sayılır. Ne var ki yazar olmayı tam anlamıyla planlayıp yaşama geçirmemiştim. O, başka işlerdeki gelişmelerin bir sonucu olarak biraz da tesadüfen oldu.

Mülkiye’de öğrenciyken her geçen yıl ekonomi derslerini daha çok sevdiğimi, ayrıntılara dalmaya başladığımı fark ettiğimde okulda asistan kalmak hayali kurmaya başladım. Bir süre sonra iş hayalden çıktı ve bu işi planlamaya başladım. Ona göre kitaplar, makaleler okumaya, analitik çalışmalar yapmaya başladım. Lisedeyken zayıf olduğum matematiğimi giderek güçlendirdim. Son sınıfa geldiğimde planlamam da ayrıntılı bir hal aldı ve hangi kürsüye asistan kalacağıma kadar planımı biçimlendirdim. Bazı hocalardan okulda kalmam yönünde aldığım öneriler de beni yönlendirdi. O aşamada tek eksiğim İngilizcemin iyi düzeyde olmayışıydı. O nedenle ayrıntılı planım, okulda açılacak sınavı kazanıp asistan olmak ve hemen burs bularak yurtdışına doktora yapmaya gitmekti. Böylece hem lisanımı ilerletecek hem de doktoramı yapmış olacaktım. Milli Eğitim Bakanlığının açtığı burslu yurtdışı doktora sınavına girdim ve kazandım. İşte tam o aşamada üniversitede yönetmelik değişikliği oldu. Eskiden sınavla doğrudan Mülkiye’ye asistan olarak girmek mümkün iken yeni değişiklikle yalnızca doktora yapmış olanların asistanlık sınavına girmesine olanak tanınıyordu. Bu durumda benim planım bozulmuştu. Yani asistan olarak Mülkiye’ye girip yurtdışında doktoramı yapıp dönünce öğretim üyesi olarak Mülkiye’de çalışmam garanti değildi artık.

Türkiye’de sistemin değişebilirliği planımı alt üst etmiş, beni planımın dışına savurmuştu. Alternatifsiz plan yapmanın çok doğru bir yaklaşım olmadığını ilk kez o zaman hissetmiş olmalıyım. 

O aşamada Maliye Müfettiş Yardımcılığı giriş sınavına girmeye karar verdim. Sınavı kazanan üç kişiden birisiydim. Bu gelişme bana daima bir B planı yapmanın gerekli olduğunu öğretmiş oldu. Ama kafamda hala asistan kalma düşüncesi vardı. Maliye Müfettişliğini kazansam da doktoraya gitmenin iyi bir düşünce olup olmadığı konusunda bir süre bocaladıktan sonra Maliye Müfettişliğinde kalmakta karar kıldım. Çünkü Mülkiye’ye asistan olarak girme şansı bulamadığım için doktoradan dönüşte Milli Eğitim Bakanlığı’nın beni nereye atayacağı belli değildi. Bu kez Maliye Müfettişliğiyle birlikte dışarıdan akademik kariyer yapmayı planlamaya başladım.    

Maliye Müfettişliğinin iyi taraflarından birisi üç yılın sonunda yeterlik sınavını verdikten bir süre sonra yurt dışına staja gitmekti. Böylece bir yandan buradayken başladığım çalışmalara ek olarak lisanımı orada ilerletmeyi düşünüyordum. Ayrıca o zamanlar Amerikan AID kuruluşunun bursuyla master programlarına gitme olanağı da vardı ben de onu yapmayı ve böylece bir taşla iki kuş vurmayı planlamaya başlamıştım. Ne çare ki ben o aşamaya geldiğimde AID, Türkiye’ye bu tür bursları kaldırdı. Bu kez planımın bozulmasına iyi kötü hazırlıklıydım. Yurtdışı staja gidecek, İngilizcemi geliştirecek ve dönüşte burada doktora yapacaktım. Ne var ki Türkiye o sıralarda döviz sıkıntısına girmişti. Normal olarak yeterlik sınavını verdikten 2 yıl sonra yurt dışı staja gidecekken bu iş gecikmeye başlamıştı. Bizim planlar bir kez daha çalışmaz olmuştu.

Bu durumda doktorayı öne çekmeye karar verdim. Gazi Üniversitesi doktora giriş sınavı açmıştı. Girdim ve kazandım. Böylece doktora derslerine girmeye başladım. Dersler akşamları mesai saatinden sonraydı. Dolayısıyla devam edebiliyordum. İki yıl kurlara devam edip yeterli krediyi aldıktan sonra tez aşamasına geçiliyordu.

1979 yılı sonunda Gelirler Genel Müdür Yardımcılığı teklif edildi. Bu, benim planlarımda hiç olmayan bir gelişmeydi. Üstelik 10 yılımı dolduramadığım için atanmam da yapılamıyordu. Detaşe olarak bu göreve başladım. Yani Maliye Müfettişi unvanım üzerimde kalarak ve maaşımı oradan o unvanla alarak genel müdür yardımcılığını yürütecektim. O sıralarda doktora kurlarını tamamlamış gerekli kredi notunu almıştım. Şimdi sırada doktora yeterlik sınavını verip tez almak vardı. Yeterlik sınavına hazırlanmaya başladım. Bir yandan genel müdür yardımcılığı bir yandan sınava hazırlanmak kolay değildi tabii. Gecelerimden ve ailemden zaman çalarak çalışıyordum.

Memuriyette henüz on yılımı doldurmadığım için genel müdür yardımcılığına atanmam yapılamıyordu. İyi ki de öyle olmuş çünkü bir süre sonra staj için yurtdışına yollanma sıramız geldi ve ben eski planıma dönme fırsatı buldum.

1981 yılı sonuna doğru Londra’ya staja gittim. İki konu üzerinde çalışıp rapor yazacaktım: (1) İngiltere’de katma değer vergisi uygulaması, (2) Londra borsası (London Stock Exchange.) Bir yıl boyunca bir yandan teorik çalışmalarla ekonomi bilgimi bir yandan da İngilizcemi ilerlettim. İngiltere’de katma değer vergisi üzerine yaptığım çalışmalar dönüşümde Maliye Bakanlığı’nca kitap olarak yayınlandı. Türkiye katma değer vergisini uygulamaya koymaya hazırlanıyordu. Bu çalışma o gelişime yardımcı oldu. Bu benim ilk kitabımdı. Basılmış halini elime aldığımda içim içime sığmıyordu. Gerçi lisedeyken kurduğum hayal roman yazarı olmaktı ama olsun yazar olmak yolunda ilk adımı atmıştım. Londra Borsası konusundaki çalışmamı da Maliye Tetkik Kurulu Dergisinde yayınlamıştım. O yazı sonradan SPK’nın kuruluşu sırasında çok yararlanılan bir yazı oldu.     

Stajdan döndüğümde herkes benim Gelirler Genel Müdür yardımcılığına atanmamı bekliyordu. Ama öyle olmadı. Çeşitli kurul çekişmeleri nedeniyle beni Gelirlere geri almadılar. Türkiye’ye dönüşte bu göreve başlamak gibi net bir planım yoktu ama çağrılmayı da bekliyordum doğrusu. Kısa bir süre sonra Hazine’den daire başkanlığı teklif edildi. 1983 yılı başında Hazine’de göreve başladım. Bu da benim için tam olarak planlanmış bir gelişme değildi. Kafamda daha çok Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü’nde görev almak vardı. Hazine’de kamu iktisadi teşebbüslerine bakan dairede başkan olmuştum. O zaman bunların hiçbiri özelleştirilmemiş olduğu için yükü oldukça ağır bir bölümdü.

Kamu iktisadi teşebbüsleri dairesinde benimle birlikte faklı bölümlere bakan iki daire başkanı daha vardı. Ben kısa bir süre sonra kendi bölümümdeki işleri öğrendikten sonra öteki bölümlerde neler olduğunu da öğrenmeye başladım.

O sıralarda üniversiteden doktora tez konumu da almış ve yavaş yavaş üzerinde çalışmaya başlamıştım. Tezimi bitirdim ve tez hocama teslim ettim. Uzunca bir süre sonra hocam bana tezimi geri verip bazı yeni çalışmalarla zenginleştirmemi istedi. Tekrar çalışmaya başladım. Ama işim o kadar yoğundu ki bir yandan tez üzerine yoğunlaşmam gerçekten çok zor oluyordu.

Tezimi toparladığım sırada ABD’ye tayinim çıktı (Washington Büyükelçiliği Ekonomi ve Ticaret Müşaviri olarak.) Benim tez çalışmaları boşa gitmediyse bile zaman aşımına uğradı. Veriler eskimişti, olaylar değişmişti ve yeni bir yaklaşım gerekiyordu. ABD’de iken tezimle fazla uğraşamadım. Çünkü oradaki görev de çok yoğundu. O zamanlar Dünya Bankasıyla olan kredi görüşmeleri orada yapılıyordu. Ayrıca IMF ile ilişkiler ve başta ticaret ilişkileri olmak üzere ABD ekonomi yönetimiyle ilişkiler hep oradaki başmüşavirlik aracılığıyla yürütülüyordu. Planım yine aksamıştı.

1989 yılı başında Hazine Kamu Finansmanı Genel Müdürü olarak atanarak Türkiye’ye geri çağrıldım. İş yüküm iyice artmıştı. Yine de inatla tezim üzerinde çalışmaya başladım. Bir yandan verileri güncelliyor bir yandan yorumlarımı tekrar gözden geçirip yeni verilere göre düzeltmeler yapıyordum. 3 ay kadar sonra Müsteşar Yardımcılığına atandım. Bu kez kamu finansmanı genel müdürlüğüne ek olarak banka ve kambiyo genel müdürlüğü, dış ekonomik ilişkiler genel müdürlüğü, ekonomik araştırmalar genel müdürlüğü de bana bağlanmıştı. Sabah 8’de başlıyordum mesaiye akşam 8’de ancak çıkıyordum. Oradan eve git ve tez çalış. Şimdi bana inanması bile zor geliyor ama o zaman bunları yapıyordum.

Tezim kabul edilip de Gazi Üniversitesi’nde tezimle ilgili sunum dersini verdiğimde 40 yaşındaydım. Doktoraya başlamamla doktor unvanı almam arasında 12 yıl geçmişti. Normalde 5 yıl olması gereken bu süreye iki yurtdışı görevi, dört terfi sığdırınca süre de uzamıştı doğal olarak. Maliye Müfettişi olarak başladığım doktorayı tamamladığımda Hazine’de Müsteşar Yardımcısıydım.

Sanki gereksiz bir inat ya da hırsmış gibi görünen bu ikili çalışma bana teoriyle uygulamayı bir arada görmeyi ve teorisyenle uygulamacının anlaşamadığı noktaları bulmayı öğretti. Ki hayatımın büyük bölümünde bu görüş açısı beni hep ileri taşıdı. Yazılarımı pek çok kişi anlaşılır buluyor. Nedeni budur. Uygulamadayken teoriden hiç kopmadım. Teorik yapının uygulamadaki temelini yakalamaya çalıştım. 

Aslında şimdi düşünüyorum da ben yaşamımı planlamaya uyduramayınca planlamamı yaşamıma uydurmaya çalışmışım. Yani sürekli B planını uygulamaya koymuşum. Sonuçta en başta düşündüğüm hocalık işine doğru ne pahasına olursa olsun yürümüşüm. O arada müfettişlik, bürokratlık, özel kesimde yöneticilik, kitap yazarlığı, köşe yazarlığı, Hitit tarihi araştırmacılığı, tv yorumculuğu gibi birçok işi de yapmışım. Bunların birçoğu asıl planın yan ürünleri olarak çıkmış ortaya.

Bu deneyimleri aktardıktan sonra geleceğini planlamak isteyenlere önerilerimi şöylece özetleyebilirim: Geleceğinizi mutlaka önceden planlayın ama planlarken esnek olun. Çünkü Türkiye’nin hızla değişen koşulları çoğu kez planınızın bozulmasına neden oluyor. Eğer esnek bir planlama yapmamışsanız plandan vazgeçmeye yönelebilirsiniz. Ve en önemlisi hangi işte olursanız olun teoriden kopmayın. Sizinle aynı işi yapanları legal yoldan geçebilmenizin tek yolu budur. 

Yorumlar

  1. Türkiye'de şartlarin cok çabuk degişmesi planlarin tutmamasi sizde idealistligi kirmamiş ama genel olarak -bu durumun hala devam ettigini de gözönunde bulundurarak-bunun Türkiye'de idealist insanlarin yetişmesi önündeki engellerden en buyugu oldugunu söyleyebilirmyiz?

    YanıtlaSil
  2. Hocam bence her ne kadar B planları uygulasanızda, Türkiye'de eğitim gördüğü alanda çalışma imkanı bulabilen şanslı azınlıktan birisi oldunuz için sevinmelisiniz. İnsanlar bırakın B planını hiç akıllarına gelmeyen alanlarda çalışmak zorunda kalıyor. Yaklaşık 1 ay sonra üniversite giriş sınavları var. Bugün 18 yaşında olsanız kendinize nasıl bir yol çizerdiniz ? Yine ekonomi alanında mı eğitim görürdünüz yoksa örneğin bilgisayar gibi farklı bir alanı mı tercih ederdiniz ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ne yazık ki o yaşlarda plan çizmek çok zor. Amam hukuk okumayı düşünebilirdim.

      Sil
  3. Hocam elinize sağlık, gerçekten yazılarınız biz öğrenciler için büyük bir ayrıcalık. Bn fırsat bulduğum her arkadaş ortamında yazılarınızı tavsiye ediyorum, ki daha birçok arkadaşım sizden birşeyler öğrenebilsin. İlginiz için teşekkür ederim. Iyi günler.

    YanıtlaSil
  4. Hocam yazılarınızı okuyorum ancak iş-faktör piyasasına giriş genelde iki şekilde gerçekleşiyor. Ya sömüren taraf ya da sömürülen taraf olmaya bir biçimde zorlanıyorsunuz. Yaptığınız planlamalar ya da hayaller değil tamamen içinde bulunduğunuz şartlar ve sahip olduğunuz GÜÇ sizi bir şekilde yönlendiriyor. Ancak kamu kesiminde yeraldığınızda, ne sömüren ne de sömürülen yani tarafsız bölgede olabiliyorsunuz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. O zaman siz de benim yaptığım gibi yapın kamu kesiminde başlayın işi ve teoriyi öğrenmeye devam sonra belirli bir düzeye gelince öteki tarafları deneyin.

      Sil
  5. Mahfi Hocam öncelikle aydınlatıcı yazınız için çok teşekkür ederim. Ben bu yazınıza binaen, günümüz akademisyenliğine değinmek istiyorum.

    Günümüzde akademisyen olmak isteyen sosyal bilimci adaylarını ÖYP denilen bir sistem bekliyor. “Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı" denilen bu sistemin puanını %60 Ales, %25 Ortalama, %15 ise Yabancı Dil(YDS) oluşturuyor. Bu puana göre de, merkezden atama yapılıyor. Evet bu sistemle bir nevi, akademisyenlerin kendi öğrencilerini kayırması önleniyor. Lakin aşağıdaki gerçekleri de görmezden gelmek mümkün değil.

    1- ALES, "Temel Türkçe ve Matematik" bilgisini ölçen bir sınav. Bu sınavın ÖYP'deki etkisinin %60 olduğunu düşünürsek, lisans eğitimi boyunca iktisat üzerine çalışmak yerine, bu sınava hazırlanmak daha akılcı.

    2- Üniversite not ortalamasının etkisi %25; yani buna, kendi alanımızdaki başarının etkisi diyebiliriz; fakat bu noktada da, her üniversitenin sınav ve eğitim sisteminin farklı olduğu gerçeği karşımıza çıkıyor. Boğaziçi Üniversitesi'nden 3.6 ortalama ile mezun olmak, Türkçe eğitim veren bir üniversiteden 3.6 ile mezun olmak bir değil.

    Tüm bunları göz önünde bulundurduğumuzda; Türkiye'de akademisyen olmak kolay, ama maalesef ki iyi bir akademisyen, iyi bir sosyal bilimci olma umudunu yavaş yavaş yitirdiğimi söyleyebilirim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Umut yitirmek yok. Bakın benim umudumu yitirmem ve doktorayı terk etmem için yüzlerce nedenim vardı ama bırakmadım sonuna kadar gittim.

      Sil
    2. doktorayı kaç yaşınızda tamamladınız hocam

      Sil
  6. Bu yorum yazar tarafından silindi.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim. Umarım istediğiniz gibi bir işe girer ve teoriyle de ilgilenip çok başarılı olursunuz.

      Sil
  7. hocam yaziniz gercekten yol gosterici ve cok guzel.

    Bir iktisat ogrencisi olarak karamsarim. bolumumu seviyorum ekonomiyi seviyorum ama bu kadar mezun varken ne yapicaz karamsarim. aradan siyrilmak o kadar zor ki universite sinavindan ciktik yeniden sinav cikti karsimiza kpss. o ayri bir zorluk mesele ozel sektor ayri bir mesele. her yerde IIBF var. iktisat isletme kamu. her yere acmak ne kadar dogru ? bosa mi okuyoruz diye dusunuyor insan..

    sizi severek takip ediyoruz hersey icin tesekkurler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kesinlikle umutsuzluk yok. Siz o kadar okuyanın arasında ilk ona girme hedefiyle çalışmalısınız.
      Teşekkürler

      Sil
  8. hocam iktisat mezunuyum benimde sizin gibi planlarım var fakat bu planları gerçekleştirme aşamasında hayatın başka sıkıntılarıyla karşılaşıyorum sürekli. bunlar beni bazen karamsarlığa itiyor bazende tam tersine bir gaz veriyor ama en önemlisi benim açımdan tamamen bilmeden geldiğim bu bölümün derslerini okurken bu derslerden zevk almam bu dersleri öğrenme isteğim ve bu dersler sayesinde kendime bir hayat görüşü kazandırma umudum bu yolda devam etmemi sağlıyor er yada geç bu yolda bir yerlere geleceğimi düşünüyorum bu yüzden

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çoğumuz için durum aynı merak etmeyin. Ben Mülkiye'ye girdiğimde aslında tam olarak ne yapacağıma karar vermiş değildim. Ekonomi derslerini sevdiğim için o tarafa yöneldim. Yoksa belki muhasebeci belki işletmeci ya da kaymakam olabilirdim. İlk yıldan sonra iktisatçı olmaya karar verip oraya yöneldim.

      Sil
  9. Hocam ben ekonometri okuyorum ve bu bölümde ne olacağımıza karar vermek o kadar zor ki, sizden iyi bir iktisatçı, istatistikci, matematikci olmanız bekleniyor, ben 3 siniftayim ve hala hangi yöne gideceğimi bilmiyorum, bu yaz bir aracı kurumda staj yapacağım, yani durum hayatta karşınıza ne çıkıyorsa o yöne gidiyoruz

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu eğitimle iyi bir iktisatçı olmaya yönelirseniz geleceğinizi iyi planlamış olursunuz. Çünkü çoğu ekonomi öğrencisi matematik ve istatistiği tam olarak bilmez.

      Sil
  10. hocam çok güzel bi kariyer hayatınız var gerekten...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim. Bunun tek nedeni iki hatta bazen üç kişilik çalışmaktan geçti.

      Sil
    2. En büyük sır çalışmak ama mütevazı kişiliğiniz ve sokaktaki ekonomiden kopmamanizda basarinizda azımsanmayacak bir etkendir diye düşünüyorum.

      Sil
    3. En büyük sır çalışmak ama mütevazı kişiliğiniz ve sokaktaki ekonomiden kopmamanizda basarinizda azımsanmayacak bir etkendir diye düşünüyorum.

      Sil
    4. Teşekkür ederim ama tevazu Türkiye'de başarının önünde frendir. Bunu yaşam öğretiyor insana.

      Sil
  11. Bu yorum yazar tarafından silindi.

    YanıtlaSil
  12. Hocam merhaba 5 yıldır kamuda memurum.acikcasi severek yapmıyorum 3 senedir A kadro sınavlara hazırlanıyorum 3 kere kurum mülakatında elendim Plan'ım Sgk denetmeni veya vergi müfettişi olup belirli süre kamuda çalıştıktan sonra özel sektöre gecmek, sizin gibi akademisyen olma hayalim vardı sonra dedim galiba bana göre değil neden özel sektöre gecmiyorsun diyolar yeterli tecrübem ve ingilizcem yok denecek kadar az iibf isletme okuyup pazarlama mba yaptım ancak isletme üzerine Plan'ım yok malesef hukuk ağırlıklı bir meslek seçip onun üzerine yoğunlaşmam gerek siz çok iyi bor orneksizin benim için teşekkürler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bir karar verin ve onu mutlaka uygulayın. Sürekli değişen planlar hep yarım kalan adımlara neden olur ve başarıyla sonuçlanmaz.

      Sil
  13. Hocam kusura bakmayın ben A planı B planı anlamam.Hayatınız bir başarı öyküsü,Can Dündar duymasın ya da duysun ve bir Mahfi Eğilmez belgeseli yapsın..Doğuştan gelen Allah vergisi yetenekler azim ve çalışkanlıkla birleşince başarı mecburen gelmiş hem de bozulan planlara karşın..Öyle bir hikaye ki: ‘’yav şurada da şansı yaver gitmiş’’diyemiyoruz..Bu güzel yazıyı okurken geçmişinde hiç başarı öyküsü olmayan benim gibi gariban yorumcular ne yapsın? ..genelde hep kendimi suçlasam da bazen Tanrı’ya sitem ederim,zira doğum ve ölüm dışında eşitlik yok..Bu arada
    Hocam,’’Elde ettiğim reel faizle şöyle müreffeh yaşarım böyle müreffeh yaşarım’’ diye hava atardım çevreme..şimdi o da gitti,üstelik B planım da yok, C planı (yani borsa) derseniz çok riskli..borsa dışında herşeyin düştüğü bu koşullar her an değişebilir gibi geliyor bana…Gayrımenkul reklamları aldı başını gidiyor..müteahhitler bayram ediyor..Umarım İspanya gibi olmayız..Hükümet istediği kadar övünsün, IMF’ye posta koysun,’’çözüm süreciyle’’milleti uyutsun,makro-ekonomik dengelerin kırılganlığı halen de devam ediyor bana göre.her an herşey olabilir

    YanıtlaSil
  14. sayin hocam ben murat tarkan kandaz bremende yasiyorum iktisat fakültesi mezunuyum sizin bütün yazilarinizi okuyorum hatta cnbc deki tv programinizi zaman buldukca seyrediyorum türkiyede iki bankanin sinavlarina girdim kazanamadim daha sonra emlak bankasinin bremen subesinde calismaya basladim neyazikki 2000 senesindeki krizden dolayi bankamiz kapandi bende dogal olarak B planini uygulamaya karar verdim baska branslarda calismaya basladim (hotel,restaurant,casino,telekom)bunun yaninda borsadan hic kopmadim her zaman yatirim yaptim ayni zamanda yenilenebilir enerji proje yöneticilik okulunu bitirdim ve C planini uygulamaya basladim teorimin uygulamaya gecmesi icin rüzgar enerji türbünün yapilmasi ve tamirini ögrenmek icin yüksek elektirik okuluna basladim bitirdigim takdirde elektrik mühendisi olacagim yazilariniz bana ilham veriyor insanin herzaman israrci olmasi lazim almanyada benim ek is olarak borsada 23 seneden beri yatirim yapiyorum su anki kanuna göre hisse senedi kar/zarar yapsanda maliyetin aradaki farkin % 25 ini veriyorsun/aliyorsun sizden ricam parami türk bankasina yatirsam borsada kar/zarar in maliyeti ne olur(vergi)saygilarimla

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim.
      Bankada mevduatı kastediyorsanız şu andaki faiz getirisi reel olarak negatif.
      Bu aşamada yatırım alnı önermek mümkün değil ne yazık ki.

      Sil
    2. hocam bize zaman ayirdiginiz icin tesekkür ederim benim ögrenmek istedigim borsada örnegin bir hisse senedinden alim satimindan 1000 lira kazandim bunun kesintisi ne olur almanyada 1000 euro kazandigin takdirde 250 eurosu hemen kesiliyor geri kalan 750 euro bankaya yatiyor aksi takdirde eger 1000 euro zararin olursa 250 euro bankaya yatiyor beni bilgilendirirseniz memnun olurum tekrar tesekkür ediyorum saygilarimla

      Sil
    3. Borsa kazancı konusunda net bir bilgim yok ama bizde bu tür kazançlardan yüzde 20 vergi kesintisi yapılıyor.

      Sil
  15. "Hocam; yazınız beni çok etkiledi. Anladım ki; benim B planım olmadığından "hep acaba başarısız mıyım ki? " düşünüyormuşum. Teori ile olan sıkı bağım beni bir çok şeyde ileri taşıdı ancak hep bir şekilde planımın ilerlemesine engel olan durumlarla karşılaşıyorum. Deneyimlerinizi anlattığınız Yazınızdan anladığım kadarıyla bu sadece benim başıma gelmiyormuş. Bundan sonra daha geniş açılı ve B planı olan planlarımı gerçekleştirmek üzere yüreklendirdiğiniz için teşekkür ederim.." (Atletizm Antrenörlüğü yapan Eşim Sabriye ye okudum yazınızı onun duyguları ve görüşleridir.)--- Kendi adıma şunu söyleyebilirim ki, sizin gibi iyi yetişmiş ve kariyer yapmış insanların halkın anlayacağı dil ile kendi tecrubelerinizi anlatmanız bizler için çok faydası oluyor. Teşekkürler..

    YanıtlaSil
  16. Hocam gerçekten ayakta alkışlanası bir kişiliksiniz.

    Ben şuan İÜ iktisat(ing) 2. sınıfta öğrenim görmekteyim. Sizin yazılarınızı günaşırı takip ediyorum ayrıca kitaplarınızı özet alarak okuyorum Cnbce programlarınızı kaçırmamaya çalışıyorum takip ettiğim 5 6 ekonomi yazarı var önceden anlamazdım zamanla anlamaya çalıştım bizim bölüm gereği ing-türkçe kavram kargaşası yaşanıyor türkçe kitaplara ağırlık veriyorum ing kelimeleri bilsemde cümlelerimde her zaman bir düşüklük oluyor portfoyümü geniş tutmaya çalışıyorum kararımı bu yıl 2013 ocakta kesin bir şekilde verdim kamuda kariyer yapıp aynı zamanda yüksek lisasn sonra özel sektöre geçiş yapmaktı planlarm arasında hazine dış ticaret uzman yardımcılıgı bir ara vergi denetmeliğine bakmıştım sonra biyoloji mezunlarıda araya karışınca soğudum desem yeridir aynı zamanda MB ile çok ilgiliyim elimden geldiğince blogta MB soru soruyorum şimdi bu kuruluşlara grmek kolay değil bence sınav sorularına bakıyorum şu bilgilerimde 5 sorudan 3 unü az çok çözüyorum ama esas sıkıntı ingilizceden kaynaklanıyor. Burada kelime bilgisi olsada çeviride hatalarım çok oluyor sırf bu kurumlar bu yuzden özgüven eksikliği yaratıyor bence kişilerin esas sıkıntısıda bu oldugunu( en azından benim) düşünüyorum. Devlette uzman yardımıcılığında kariyer yolu açık mıdır bu ümidi besleyip yola devam mı etmeliyim? Andre Tarkovskinin Nostalgia filmindne bir replik çok hoşuma gidiyor bunuda paylaşmak isterim " birisi piramitleri yapacağımızı hakırmalı, yapamamamızın bir önemi yok, o istegi beslemeliyiz" teşekkürler

    YanıtlaSil
  17. İnsanoğlu kendisinden hiçbir zaman umudunu kesemez. Umut etmemek, karamsarlığa düşmek kolaya kaçmaktır. Güzel bir laf vardır: "Yolu bilmekle yoldan gitmek farklıdır", der. Önce bilmek, planlamak, A ve B planlarını yapmak; sonra bu yollardan gitmek için gayret etmek... Ve tek çaremiz çalışmak, göreceli olarak daha çok çalışmak...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yazınız için teşekkür ederim hocam. Üsteki yorumum, okuyucularınız içindi. Saygılar.

      Sil
  18. Hocam ben İstanbul ticaret üniversitesinde bankacılık ve finans bölümü okuyorum. Şu anda ki tek hedefim üniversitede asistan olarak kalmak buna yönelik çalışmalar yapmaya çalışıyorum 2.sınıfta okuyan biri olarak gerçi kişiden kişiye değişir ama günde kaç saat çalışmamızı tavsiye edersiniz ? sizin tavsiyeleriniz benim için çok önemli .ayrıca hep lisedeyken sayısal derslere önem verip tarih çoğrafya derslerini biraz fazla boşlamıştım hocam bu dersler ilerleyen zamanlarda benim başıma sıkıntı açabilir mi ? Ona yönelik tavsiye verirseniz çok sevinirim yazılarınız büyük bir merakla takip ediyoruz
    Doğkan Aygün

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tarih çalışmakta yarar var. Bunu ekonomik düşünce tarihinden başlayarak yapın. Sonra genel tarihe geçersiniz.
      Derslerinize ne kadar çalışırsınız bilemem o kişiden kişiye değişir ama günde en az 1 saat ders dışı konulara çalışın. Hukuk, tarih gibi konular ileride sizi başkalarından farklı kılar.

      Sil
  19. Üstad,
    İşim gereği bu konularla uğraşan biri olarak izninizle küçük bir katkı yapayım.
    Sizinkisi güzel bir kariyer. Çoğunlukla kamuda yöneticilik yapmışsınız ve sanırım bilimin bitip politikanın başladığı noktada kamu kariyeriniz sona ermiş.Kamuda kariyer seçenlerin Türkiye şartlarında bunu da dikkate almaları gerekir sanırım.

    Özel sektör seçenlerin önce kendilerini bir dinlemeleri gerek. Teknik biri misiniz yoksa idari birisi mi? Meslek seçiminde ana rotayı belirledikten sonra iş hayatına başladığınızda sadece meslek seçimi yeterli olmayacaktır. Ayrıca bir de öncelikli çalışmak istediğiniz sektörleri belirlemek zorundasınız. Örneğin risk yönetimi uzmanı olacaksınız ama nerede ? Bankalar, denizcilik,enerji... hangisi ? Çok fazla alan değiştirmek kişisel gelişiminize katkıda bulunabilir ama kariyerinizi olumsuz etkiler. Sektörleri seçerken büyüyen yenilikçi iş alanlarına öncelik vermenizi öneririm.
    Sonuç olarak ne yaparsanız yapın ama en iyisi olmayı hep isteyin ve çalışın.

    Saygılar
    Mustafa Köprü

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Doğru tespitler ve güzel katkılar. Teşekkürler.

      Sil
  20. Merhaba kıymetli hocam
    Sizinle ilk olarak Mülkiye'de okurken bir arkadaşımın tavsiyesi ile tanıştım tam 11 yıl oldu muptelasi oldum yOrumlamalarinizin. Hep tanışmak istedim siziznle uzun uzun sohbet etmek icin. Bir konuda fikrinizi almak isterim konu kariyer planlaması olunca: mezun olduktan sonra butce ve malı kontrol genel müdürlüğünde uzman yardımcısı olarak ise başladım uç yıl çalıştım burada ve evlendim de promosyon arkadaslarımdan biriyle sonrasında buradaki kadınlara yonelik zayıf kariyer imkanları be var olan ingilizcemin daha da gelişeceği bir mesleğe geçmeye karar verdim esimin de desteğiyle. Çalışırken girdiğim KPSS de tr üçüncüsü oldumaliye iktisat bölümlerinde ve ekonomi bakanliginin eski adıyla dtm sınavına girdim ve kazandım şimdi burada da yeterlilik surecindeyim. Bu An aralığında bir evlat sahibi oldum kizim 10 aylık su anda. Yeterlilikten sonra önümde kariyer planlamasına dair iki seçenek var : ilki y. Dısı master yapmak ikincisi yurtdışı tayine çıkmak . Bunların her ikisini de yasamış ve fikirlerine ehemmiyet verdigim biri olarak ayrıca çocuklu bir bayan oldugumu ve esimin şe master yapmak istediğini göz önüne alarak bana ne önerirsiniz?
    Bu konuda kafam netleşmedigi sürece plan da yapamıyorum lütfen yönlendirir mısınız kıymetli hocam.
    Sevgi ve saygılarımla

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Nazik sözleriniz için teşekkür ederim.
      DTM uzmanlığı iyi bir kariyer. Her ikisi de iyi imkanlar yani master da tayin de.
      Bana sorarsanız orada görev yaptığınız süre içinde bir kaç kez daha tayin imkanınız olacaktır. Ama master'ı şimdi yapmazsanız bir daha kolay kolay yapamazsınız. Ben olsam öncelikle master yapardım. Hele eşiniz de master yapmak istiyorsa bundan iyi fırsat olmaz. Çocukla biraz zorlanırsınız ama ileride çok daha fazla zorlanırsınız.
      Yine de karar elbette sizin ve kendi koşullarınızı en iyi siz değerlendireceksiniz.
      Sevgiler, başarılar

      Sil
  21. Hocam yazınız hepimizi etkiledi, çalışma hırsınız A planı da olsa B planı da olsa sonunda ekonomik konuları, analitik ve basit bir şekilde bize sunan bir Hoca kazandırdı. Birşeyi çok merak etti, Niye ilginiz Hitit tarihi, neden Sümer değil? sizi oraya götüren ne oldu.?
    Teşekkürler.

    A.Gürsoy

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkürler.
      20'li yaşlarımdayken Hititlerle ilgili bir kitap okudum ve çok ilgimi çekti. Sonra bir kaç kitap ve makale daha bulup okudum sonra işler gelişti. Konulara ekonomi açısından bakmaya başladığımda farklı şeyler gördüm. Derken bir de baktım ki Hititler konusunda bir şeyler yazmaya başlamışım. Mısır'ın belirli dönemlerine de meraklıyım. Onları da çalışıyorum.

      Sil
  22. Hocam sporla aranız nasıl peki :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sabahları 45 dk yürüyüş yapma dışında bir spor faaliyetim yok. Ama futbol, kadın erkek basketbol, kadın erkek voleybol, atletizm, tenis vb dallarında müdavim izleyiciyim.

      Sil
  23. Umudumun kırıldığı bir anda sizin yazınızla karşılaştım. Kendim adıma bunu bir şans olarak görüyorum.
    Teşekküler Hocam yolumuzu aydınlattığınız için.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkürler bir yararı olduysa ne mutlu bana.
      Yaşam boyunca umut kırılmasıyla çok karşılaştım, hala da karşılaşıyorum. Önemli olan o kırılmayı en az hasarla ve en kısa sürede atlatmaktır. En kolay yol umudu kırıldığında olayı terk etmek. Zor olanı seçip devam etmek gerekir.

      Sil
  24. Sizin ceyreginiz kadar kariyere sahip olmayan insanlar, yolun basindaki insanlara burun kivirip, tecrubelerini paylasmayi cok goruyor. Bu tavriniz, paylasimciliginiz takdire sayan. Ailesinden kalanlarin uzerine eklemenin "sifirdan baslamak" diye adlandirildigi bu rezil ortamda, bizleri bu soytarilarin hayat hikayelerini dinlemeye mecbur birakmayip, gercek mucadelenin ve pes etmemenin degerini hatirlattiginiz icin tesekkurler.

    YanıtlaSil
  25. Değerli hocam, ben kendi açımdan değerlendirince, her zaman hazır olmak gerektiğini anlıyorum. Her zaman için süreç değişebilir ancak siz bu değişimlere göre hazır ve esnek olmalısınız.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok doğru bir tespit ama uygulaması kolay olmayan bir durum ne yazık ki.

      Sil
  26. Hocam herşeyi gerçekten çok güzel anlatmışsınız ancak eklemek istediğim bir nokta var. Sizin doktora sürecinizin uzun oluşu aslında hiç bitmeyen bir eğitim süreci içerisinde kalmanızı sağlamış. Burda görmemiz gereken nokta eğitimin hiçbir zaman bitmediği hangi okulu hangi bölümü okursanız okuyun içinizdeki öğrenme sevdasını hiçbir zaman terketmeyin ve hep bir öğrenci gibi çalışın. Hocamın ısrarla belirttiği sizi bir adın öne taşıyacak teorik bilgiden hiçbir zaman kopmamış olacaksınız. Saygılarımla

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkürler, belki de dediğinizin etkisi oldu.

      Sil
  27. hocam, cavit çağların fırtına zamanlarını da anlatır mısınız bize? etibank'ı almasına olur vermemişsiniz, sonra da istifa etmişsiniz. yerinize gelen kişi ise hemen satışa olur vermiş. neler döndü ki o zamanlar?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben kişilerle ilgili, onları yargılayacak ya da yerecek konulara girmiyorum. Çünkü olayı kişi değil sistem sorunu olarak niteliyorum. Light Günlük kitabımda uzun bir dönemi kendi bakış açımdan ele alıp değerlendirdim ve kişilerin yaptığı bazı hatalarla ilgili eleştirilerim olsa da onları karalayacak ya da suçlayacak bir yaklaşımda olmadım. Kitabın adındaki light sözü de oradan geliyor zaten.
      Benim Hazine Müsteşarlığından istifa nedenim Etibank satışına onay vermemem değil. Hükümete sunduğum başta sosyal güvenlik sistemi olmak üzere yapısal reformların yaşama geçirilmesi konusunda adım atılmamasıdır.

      Sil
    2. her ne kadar sistem sorunu da olsa kişilerin payı yadsınamaz ama. çok ilginç dolaplar dönmüş. kimseyi karalayıp eleştirelim demedim ama tavrınızı anlıyorum hocam. kitabınızı alacağım,iyi ki varsınız.

      Sil
  28. hocamm mrb. bu MB arastirmacisi icin 26 yas siniri kalkmaz mi? ya da baska bir kurumda memur olup MB gecis yapip sansimizi oyle deneyebilir miyiz? MB calisanlari icin yas engeli yok sanirim.

    YanıtlaSil
  29. hocam ben lise öğrencisiyim sözel zekaya daha baskın bi zekaya sahibim fakat hep hayallerim diş hekimliği fakültesinde.. önerilerinize ihtiyacım var yardım ederseniz çok sevinirim ... tesekkürler.

    YanıtlaSil
  30. Bu yaziyi cok begendin Mahir Hocam ben de bu aralar gelecek planlarimin taslaklarini olusturuyorum, insaat muhendisi olmama ragmen; edebiyata ve psikolojiye ve tarihe cok ilgim var , peki sosyal hayatiniz, ailenize ayirdiginiz vakit ne olcudeydi. cevabiniz kendi icimde bosluk olusturan bir noktaya cevap olacak . tesekkurler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hepsine iyi kötü zaman ayırdım. Daha çok gecelerden çalarak çalıştım ben. Az uyudum.
      Edebiyat ve psikolojiye bende meraklıydım ve bana çok şey kattığını düşünürüm.

      Sil
  31. Bir de bu basarinin sirrini edebiyat ve tarihe olan merakinizin taclandirdigini dusunuyorum nacizhane. .

    YanıtlaSil
  32. Hocam bir ekonomi öğrencisiyim.Sizi daha önce ekonomiyle ilgili yazilarinizla takip ediyordum.itiraf etmeliyim ki ekonomi de sizin yazılarınız da hiç ilgimi çekmedi ve çekmiyor.Ama yakın zamanda geçmişimle yuzlestigimde bu analitik düşünce yeteneğimi keşfettim.Ama söyle ki bir konuyla ilgili bu yeteneğimi kullanmam için hem o konuya ilgili hem de o konuyla ilgili olarak bilgili olmam gerekiyor.Yani bu yeteneğimden eminim.En azından ortalamanın üzerindedir diye düşünüyorum.Simdi konunun sizinle alakalı kısmına gelicek olursak bu yetenegi barındıran biri olarak bunu geliştirmek için ne yapmalıyım.Yukarida bazı önerilerilerde bulunmussunuz ama bunlar bu yeteneğe daha uzak kişiler için geçerlidir diye düşünüyorum.Okur ve cevaplarsanız sevinirim.İyi günler, saygılar:)

    YanıtlaSil
  33. Hocam gerçekten gayretiniz ve hedefleriniz uğruna size bir şeylerin engel olamayacağını kendinize ispatlayıp böyle muhteşem bir kariyer hayatı çizmeniz bizi de hayallerin yapılabilir olma konusunda umutlandırıyor. Benim de en büyük hayalim yazar olmaktı.Fakat şu an maliye öğrencisiyim. Yani o istediğim romansı hayattan çok uzağım. Bu anlamda bana bir öneriniz var mı?

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Kapitalizm

Paradan Para Kaybetme Dönemi

Lozan Antlaşması 2023'de Bitecek, Biz de Madenlerimizi Çıkarabileceğiz!