Yatırım Araçlarının Son 10 Yıldaki Getirileri Üzerine Bir Karşılaştırma

Son dönemlerde özellikle altın, gümüş, kripto paralarda görülen yüksek artışlar yatırımcıları, portföylerini sürekli gözden geçirip yenilemeye yöneltiyor.

Aşağıdaki tablolardan üstteki 2015 yılından bugüne kadar BIST 100 endeksi, dolar (USD), Euro, gram altın (TL) ve kripto paraları temsilen Bitcoin’in (USD olarak) ve konut fiyatlarının geçirdiği gelişmeleri gösteriyor. Alttaki tablo 2015 yılını bütün bu araçlar için 100 kabul ederek oluşturduğumuz endekse göre yıllar içinde aldıkları değerleri ortaya koyuyor (üstteki tablo; BIST, Bloomberg HT, Paratic Piyasalar, CNBCe, trading view, TCMB sitelerindeki veriler kullanılarak tarafımdan hazırlanmış, alttaki tablo 2015 yılı 100 kabul edilmek suretiyle üstteki tablonun verileri endekslenerek oluşturulmuştur):

Alttaki tablonun sondan bir üstteki satırı (Fark %) Ekim 2025 ile 2016 yılsonu değerleri arasındaki yüzde farkı, son satır (Fark, Kat) ise Ekim 2025 ile 2016 yılsonu değeri arasında kaç kat fark olduğunu gösteriyor.

Buna göre Bitcoin bu araçlar arasında yatırımcısına en fazla getiri sağlamış olan araç olarak birinci sırayı açık ara ile alıyor. Onu altın ve konut izliyor. Borsa, dolar ve euro aşağı yukarı aynı getiriyi sağlamış görünüyor.

Burada dikkat edilmesi gereken bazı noktalar var. Her şeyden önce BIST 100 bir endeks. Dolayısıyla burada endeksi endekslemiş oluyoruz. Öte yandan BIS’te bazı hisselerin BIST 100 endeksinin çok üzerinde bazılarının da altında değer kazandığı gerçeği de var. Dolayısıyla hisselerin Türk Lirası veya dolar olarak ne kadar kazandırdığına ayrıca bakmak gerekir. O nedenle BIST 100’deki değişime fazla anlam yüklemek doğru olmayabilir. Dolar ve euro kendi para cinslerinden ciddi değer kazanmış durumdalar. Gram altın hem altının değer kazanması hem de dolar kurunun yükselmesi nedeniyle Türk yatırımcıya önemli oranda getiri sağlamış görünüyor. Sürekli vurguladığımız gibi Türk altın yatırımcısı mesela Amerikalı altın yatırımcısından çok daha fazla kazanç sağlayabiliyor. Çünkü Amerikalı yatırımcı yalnızca altının değer kazanmasından kazançlı çıkarken Türk yatırımcı hem altının hem de doların değer kazanmasından kazanç sağlıyor. Bu ikili aynı zaman birisin kaybı halinde öteki için sigorta oluşturuyor. Bitcoin, dolar cinsinden her türlü rekoru kırmış bulunuyor. O nedenle portföylerde yer verilmesi gereken bir araç. Son sütunda yer alan konut fiyat endeksi TCMB’nin hedonik regresyon yöntemi kullanarak oluşturduğu Türkiye ortalamasını gösteren konut fiyat endeksidir. Bu da BIST 100 endeksi gibi bir endeks olduğu için burada yaptığımız hesaplama endeksin endeksi olmak gibi bir handikap taşıyor. Buna da BIST 100’deki gibi eğilimi gösteren bir hesaplama olarak bakmakta yarar var.  Gümüşü bu tablolara dâhil etmemiş olsam da bundan böyle ciddi izlemeye alıyorum. Çünkü gümüş de yükseliş rekorları kırıyor.

Risk ve getiri dengesini sağlayacak bir yatırım sepeti oluşturmanın en iyi yol olduğu açık. Trump, Putin, Netanyahu ve diğer birçok ülkede kimseyi dinlemeden hareket etmeye yönelmiş liderlerin olduğu bir dünya riskli bir dünyadır. Zaten küresel risk endeksi de risklerin geçmişte görülmediği kadar hızla arttığına işaret ediyor. Böyle bir durumda portföylerde hisse senedi, mevduat, döviz, kripto para bulundurmanın yanı sıra mutlaka altın, gümüş gibi değerli madenler bulundurmakta yarar var. Zaman içinde bunlarda da değer kayıpları ortaya çıksa bile uzun vadede genelde değer kazanıyorlar. Bu kadar riskli bir dünyada bunlar diğer riskli araçlar için bir çeşit sigorta görevi görüyor. Kripto paraları da (örneğin bitcoin) portföylerde düşünmekte yarar var. Hangi yatırım aracının portföylerde hangi oranlarda tutulacağı konusunda kişinin risk – getiri dengesi yaklaşımına göre kendi kararını oluşturması gerektiğini dolayısıyla herkese uyacak bir portföy oluşturmanın anlamlı olmadığını vurgulayalım.

Yorumlar

  1. Hocam yatırım aracı olarak gayri menkulunde listede olması gerekmezmi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Gayrimenkulün de listede olması gerekir belki ama gayrimenkul bu tabloda yer alan diğer yatırım araçları gibi standart bir ölçüye sahip değil. Hangi gayrimenkulü alacağız? İlk el satılanları mı? Arsayı mı? Yoksa sadece konutları mı? İşyerlerini katacak mıyız? Hangi kenttekileri alacağız? Bunun gibi bir çok soru gayrimenkulü bu listeye katmamı engelliyor.

      Sil
    2. gayrimenkul fiyat endeksi yeterli değil mi?

      Sil
    3. Benim acizane yorumum, gayri menkul sadece, en alt tabakanın bir üst basamağında kalakalmış insanların ilgilendiği ve hala yatırım sandıkları bir alandır. Gayri menkulde, menkul kıymetlerde, paritelerde (önceden dolar mark felan denirdi, yani yabancı para birimleride) hatta altın bile (ben hiç bulaşmıyorum çünkü çok agresif hareket eder) bunların hepsi ve tümü alınıp satılabilen mallardır, bazen birine bazen diğerine geçersiniz. Gayri Menkul aslında bana göre negatif ayaktadır çünkü çok hızlı nakde çevrilemezler. Gayri Menkul bana göre acizane tavsiyem olarak , YATIRIM DEĞİLDİR. Ha oturmak için kendi ilk dairenizi yada evinizi alıyorsanız, o da yatırım değil ihtiyaçtır. Ötesi size kalmıştır. Ben Bilmem.

      Sil
    4. Koç, Eczacıbaşı vb. gayrimenkul geliştirme / yatırım faaliyetleri olan holdingleri "en alt tabakanın bir üst basamağında kalakalmış insanların ilgilendiği bir alan"olarak görmeniz ilginç.

      Sil
    5. Her ülkenin farklı dinamikleri olduğunu düşünürsek, yatırım aracı olarak sizin dediğiniz gibi farklı ülkeler açısından dikkate değer olsa da Türkiye için bu koşullarda bu durum söz konusu değildir.

      Sil
  2. Çok doğru, böyle bir imkan varsa faydalı olur.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ülkemiz şartlarında tek gerçek yatırım aracı gayrı menkuldür,diğerleri bir gecede buharlaşabilir.

      Sil
    2. gayrimenkulde buharlaşabilir deprem ülkesiyiz

      Sil
    3. tek yatırım aracını gayrimenkul olarak görenler yüzünden ülke bu halde.

      Sil
  3. Hocam faiz kolonu hatalı gibi. Bir de faiz için piyasadaki en düşük faiz olan banka tabela mevduat faizini almak biraz haksızlık olmuş. Son 3 yılda dövize karşı neredeyse tüm kaybı telafi etti faiz getirisi.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Faizi vergiden arındırınca böyle çıkıyor. En düşüğü değil ortalamayı aldım.

      Sil
    2. Hocam faiz için mevduatın düşük olduğu dönemde para piyasası fonlar kullanıldı ve stopajları sıfırdı. sizin yazdığınız oranların neredeyse yüzde 50 fazlası geçerliydi o dönemlerde.

      Sil
    3. Hocam ek olarak faiz endeksi kolonunda hiçbir koşulda düşüş olmaması lazım, oranın formülünü güncellemek lazım.

      Sil
    4. Niye öyle olsun anlayamadım. Enflasyon düşünce faiz de düşmüyor mu?

      Sil
    5. Hocam diğer başlıklar fiyatken faiz yüzde, siz faizin değerini de fiyat gibi almış oluyorsunuz. Örneğin 2018'de 200 olan endeksin 135 'e düşmesi için negatif faiz olmalıydı. Serinin birikimli gitmesi gerekiyor, 2015 - 100 ise 2016 %10 faiz ile 110, 2017 üzerine %14 faiz ile 126, 2018 üzerine %22 faiz ile 154 gibi...

      Sil
    6. Bence de, Doğru hesaplamayla endeks 800 uzeri bir deger cikiyor.

      Sil
    7. Faiz konusu karışık. Ana paraya eklenerek giderse farklı sonuçlar veriyor. Üstelik bir oranın endeksini yapmak da sıkıntılı. O nedenle tablodan çıkardım.

      Sil
    8. Hocam sıkıntılı ya da karışık bir durum yoktu aslında, enflasyon endeksi gibi düşünün, her yıl üzerine eklenerek bileşik gidecekti. Yukarıda da yazmaya çalıştım. (2015 - 100 ise 2016 %10 faiz ile 110, 2017 üzerine %14 faiz ile 126, 2018 üzerine %22 faiz ile 154 gibi.)

      Hatta koysaydınız çok iyi olacaktı, bu kadar düşük faiz döneminde bile bileşik getiri olduğu için çoğu yatırım aracını neredeyse yakaladığını görecekti insanlar.

      Sil
  4. Hocam yatırım aracı olarak gayri menkulun listeye katılması zor olsa da bazı kabuller ile endekslenip katılabilir . 2020 yılında 300 bin TL olan 100 metrekare orta halli eski bir daire bugün 4 buçuk milyon TL . Gayrı menkul ve fiziki altın her zaman değerini koruyor . Bitcoini sonuçta saadet zinciri olarak görüyorum . Kazançlı olabilir ama her an sıfır olabilir .

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Doğrudur. Gayrimenkulde böyle geriye doğru bir dizi oluşturmak kolay değil.

      Sil
  5. Ellerinize sağlıkç. Amaç artışı görmek olduğundan gayrimenkul için en azından büyük illerden birisinden referans alınabilirdi

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İstanbul'u aldım ama bu kadar geriye giden sağlıklı veri bulamadığım için listeden çıkardım.

      Sil
  6. İstanbulda gayrı menkul dövizi katlar.

    YanıtlaSil
  7. Faiz getirisi düşük görünmekle birlikte, Eurobond getirilerinin faiz oranlarının üzerinde seyrettiğini biliyoruz. Ayrıca, Borsa İstanbul yatırımcılarını iki grupta değerlendirmemiz mümkün: fonlara yatırım yapanlar ve doğrudan pay senetlerine yatırım yapanlar. Öte yandan, NASDAQ’da işlem yapan yatırımcı sayısında da belirgin bir artış gözleniyor. Bu çerçevede analizi bu yönde genişletmek daha sağlıklı sonuç vermez mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aslına bakarsanız analizi her açıdan daha da derinleştirmek mümkün ama o zaman buralara sığmaz.

      Sil
  8. Üstadım elinize sağlık. Sevgiler.

    YanıtlaSil
  9. Yazınız için teşekkür ederim hocam. Fiziki altın gümüş ve kripto dan da stabil coinler en iyisi.

    YanıtlaSil
  10. Hocam diğer başlıklar fiyatken faiz yüzde, siz faizin değerini de fiyat gibi almış oluyorsunuz. Örneğin 2018'de 200 olan endeksin 135 'e düşmesi için negatif faiz olmalıydı. Serinin birikimli gitmesi gerekiyor, 2015 - 100 ise 2016 %10 faiz ile 110, 2017 üzerine %14 faiz ile 126, 2018 üzerine %22 faiz ile 154 gibi...
    (HOCAM BU AÇIKLAMAYI YAPAN ARKADAŞ HAKLI) Faiz kolonunu bu şekilde düzenlemek gerekir.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Doğru. Faiz kolonunu da tamamen çıkardım. çünkü faizi anaparaya ekleyerek bakınca çok farklı bir sonuç çıkıyor.

      Sil
  11. Hocam faiz sütünüu düzeltilmeli. Ayrıca Bitcoin'in de TL karşılığı olarak ifade edilmesi lazım. Yani Bitcoin 1452,45 kat değer kazanmış

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Faiz kolonunu çıkardı. Bitcoin iki türlü de ifade edilebilir.

      Sil
  12. • "Eğitim sistemi"; iş dünyasının taleplerine göre dizayn edilmelidir.

    • "12 yıllık zorunlu eğitim", "6 yıl"a düşürülmeli; fakat "zorunlu" olmamalıdır. (Okumak isteyenler maksimum "6 yıl"lık eğitime dahil olabilmeli ve istedikleri an ayrılabilmelidir, okumak istemeyenler ise eğitim sistemine hiç girmeyebilmelidir.)

    • Şehrin dışına (çeperlerine) taşınacak ve şehir dışında yeni kurulacak fabrikalarda çalışan işçilere maaş ödenmemeli; bunun yerine, devlet "erzak" yardımı yapmalı, işçilerin bu şekilde yaşaması sağlanmalıdır.

    • Şehrin dışındaki (çeperlerindeki) fabrika alanlarının hemen yanına kurulacak "35 metrekarelik prefabrik ('konteyner' tipi) konutlar"da işçiler aileleriyle beraber ikâmet etmelidir; böylelikle, hem şehir içlerinde yaşayan insan sayısı azalacağı için ferahlık gelir, hem işçilerin "kirâlık daire" bulma derdi biter.

    • Eğer şehir içlerindeki konutlarda yapılması gereken ufak-tefek tadilat & tamirat işleri var ise; şehrin çeperlerinde tutulan işçiler servis araçları ile getirilip tadilatlar & tamiratlar tamamlanmalı, ve hemen ardından bu işçiler tekrar şehrin çeperlerine gönderilmelidir.

    • Eğer şehir içlerinde gezip-dolaşmak isteyen işçiler olursa; bu işçilerin ellerine cerrahî sondaj iğnesi (enjektörü) ile "mikroçip" yerleştirilmeli, şehre giriş kapılarını kontrol eden muhafızlar bu "mikroçip"leri bir kayıt-gözetim cihazına onaylattıktan sonra işçilere izin vermeli, işçilere sadece "ayda 1 (bir) gün" şehri gezip-dolaşma izni verilmeli ve en geç saat "17.00"da şehri terk edecekleri şekilde "mikroçip"ler programlanmalıdır. Eğer zorluk çıkaran işçiler olursa polisler tarafından yakalanıp şehrin çeperlerine götürülmeli, ve şehre tekrar onaysız bir şekilde giremesinler diye ellerine yerleştirilen mikroçip "6 ay ile 1 yıl" arasında bloklanmalıdır.

    • Eğer ellerine yerleştirilen "mikroçip"i herhangi bir yöntemle (bıçak ve benzeri kesici-delici aletler ile) çıkarıp atan işçiler olursa, bu işçilere hapis cezası verilmelidir.

    • Bu kurallara uyarak yaşayan ve hiç problem çıkarmayan işçiler; bir çift ayakkabı verilerek ödüllendirilmelidir (yılda sadece 1 "bir" kez olmak üzere).
    _____________________

    Bu çözüm önerileri ile ilgili görüşleriniz nedir Mahfi bey?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Zaten hiçbir şekilde eğitim denemeyecek bir uygulamayı 12 yıl yapsanız ne olur 6 yıl yapsanız ne olur?
      Gerisi anlamlı olmayan öneriler. İşçi köle değildir.

      Sil
    2. Önerileriniz,21.yüzyıl dünyası için,distopik bir filmin senaryosu olabilecek kadar ürkütücü:
      • İşverenler arasında işçi(köle) satışı yapılabiliyor mu?
      • Köle fiyatları kaç düka?
      • Köle alım-satım vergisi kaç akçe? diye sormak geldi içimden.
      George Orwell olmak gibi bir gayeniz var ise önce romanı görelim sonra filmi düşünürüz.

      Sil
    3. Bu sayıp döktüğünüz öneriler insan haysiyetini bir noktaya kadar getirip hümanizme ulaşan bir çağda bulunan bizler için hayal dünyasında bile düşünülmez! Bu distopik evreninizde işçi kurallara uyup da uysal bir köpek gibi yaşarsa senede bir kez bir çift ayakkabıyla ödüllendiril; tam anlamıyla düşünden yoksun bir zihnin ürünü. İnsanlık köleliği bitirdi de gerici düşünen mahlukatları...

      Sil
    4. güzel bu şartlarda çalışacak işçiyi nereden bulacan sen yada çocukların mesela işçi ol bakayım bu şartlarda da görelim

      Sil
    5. Hocam 1867 yılında Zonguldak yöresi bazı köylerde 13 -50 yaşındaki erkeklere ayda 14 gün süreyle yeraltı kömür madenlerinde "zorunlu çalışma mükellefiyeti " getirildi . 21 yıl sürdü . 1920 yılına kadar aralıklı sürelerde uygulandı . İkinci Dünya Savaşı döneminde kısmen devam etti . Zorunlu çalışma Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinde kısmen uygulandı . Bilgi için "Dilaver Paşa Nizamnamesi , zorunlu çalışma mükellefiyeti " gibi madde başlıklarında araştırma yapılabilir .

      Sil
  13. Emeginize saglık...ben şöyle düşündğm yazıyı okuyunca cripto hariç aslında..başta faiz kur konut hatta altın hepsi yanlış...çünki hepsi baskı altında 2018 itibariyle...konut ve altınında kurla fiyatlandgını düşünürsek.!bi ikinci düşüncemde şu...faize yatıranın parasını nasılda aktarmışlar...sevdiklerine yazık şu yazı bile vijdanını sızlatıyor insanın haksızlıgın hukuksuzlugun neyse anladınz siz saygılar..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok doğru, özellikle 2021'deki faiz indirimleri ekonominin bütün ölçülerini bozmuş durumda.

      Sil
  14. Yazınız için teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
  15. Faiz kolunu kalmalı ve bir de TÜFE endeksi kolonu eklenmeli ki gerçek kazancı görebileceğim.

    YanıtlaSil
  16. Sayın hocam, Bitcoin'e biz ileri yaştaki yatırımcılar olarak biraz fransız kalıyoruz.Bizleri aydınlatırsanız seviniriz.Güvenebilir miyiz? Yoksa bir gün "Black Freiday" onunda başına gelebilir mi?Görüşleriniz bizler için çok önemli.Saygılar.Tuğrul Saltukoğlu

    YanıtlaSil
  17. Hocam Bitcoin için bu artışa bakmak yanlış bir beklenti oluşturur. Bitcoin 2014'de daha yeni yeni hayatımıza bir yatırım aracı olarak giriyordu. Yani kurumsal deyimle total addresable market çok büyüktü, şimdiyse pazar doydu. O yüzden şimdiye kadarki artışı geleceğe dair bir potansiyeli olarak değerlendirmek doğru değil bence.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Şimdiye kadar dijital paranın değeri gerçek para ile ölçülendiriliyordu. Eğer düzen böyle giderse gerçek varlıkları dağıtalım edeceğiz ve değeri verilen şey ile değer yer değiştirecek. Çünkü dünya dijitalleşiyor. O yüzden du edin de elinizdeki değerli sandığınız şeyler dijital para karşılığında sıfıra düşmesin.

      Sil
  18. Sayın Hocam,

    Yazınızı ilgiyle okudum; kısa birkaç nokta dikkat çekmek isterim:

    Para birimi tutarsızlığı: Bitcoin getirisi USD cinsinden verilirken diğer bazı veriler TL olarak gösterilmiş — Türkiye yatırımcısı açısından karşılaştırma tutarlı para biriminde (ör. hepsi TL veya hepsi USD) yapılmalı.

    Vergi, işlem maliyeti ve komisyon yok sayılmış: Alım-satım maliyetleri, stopaj vs. uzun vadeli net getiriyi etkiler; bunlar hesaba katılmadan kaba karşılaştırma yanıltıcı olabilir.

    Hisse endeksleri için ‘toplam getiri’ eksik: BIST-100 yalnızca fiyat endeksi; temettüleri içeren toplam getiri ile kıyaslama farklı sonuç verebilir.

    Likidite / erişim farklılıkları: Kripto, konut, hisse, mevduat gibi araçların alım-satım kolaylığı ve sürekliliği farklı — bu kriterler de karşılaştırmada önemli.

    Kısa ve saygıyla — çalışmalarınıza katkı olması dileğiyle.

    YanıtlaSil
  19. Hocam , konut fiyat endeksi yazınızın ilk yayınlanışında var mıydı? 28 ekim tarihli yazınız beni buraya götürdü. Dikkatimi çekti .

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

İkinci Varlık Vergisi Faciasına Doğru

II. Abdülhamid ve Osmanlı Maliyesinin İflası

Osmanlı'dan Devraldığımız Borçlar