Asgari Ücret Artışı ve Enflasyona Etkisi

Üretim, dört unsurun katılmasıyla yapılır: Emek, sermaye, doğal kaynaklar ve girişimcilik. Bunlar, katıldıkları üretim faaliyeti sonucunda ortaya çıkan değerden pay alırlar: Emek ücret alır, sermaye faiz alır, doğal kaynakların sahipleri rant alır, girişimciler de kâr alır. Böylece ekonomide gelir bölüşümü dediğimiz olgu ortaya çıkar. Bu dört üretim unsuru içinde maddi açıdan en güçsüz olanı emek olduğu için üretimden alacağı payın (ücretin) belirli bir düzeyin altına düşürülmemesini sağlamak üzere devletler asgari ücret adı altında bir uygulama yaparlar. Buna göre işverenler, istihdam edecekleri emekçiye belirlenen asgari ücretin altında ödeme yapamazlar. Asgari ücret, ekonomide yaşanan enflasyona göre ayarlanarak belirli sürelerde yeniden belirlenir.

Enflasyonun düşürülemediği bir ortamda özellikle gelirini buna göre ayarlama olanağı olmayan ücretli kesimin satın alma gücünde ortaya çıkacak düşüşlerin ücret artırımlarıyla ayarlanması gerekmektedir. Bu, yalnızca ücretlinin desteklenmesi açısından değil aynı zamanda ekonominin canlılığını kaybetmemesi açısından da gereklidir. Çünkü satın alma gücünün sürekli düşmesi insanların taleplerinin düşmesine, bu da büyüme oranının düşmesine ve ardından işsizliğin yükselmesine yol açar. Ne var ki asgari ücretin artırılması ekonomi açısından canlılığın korunmasıyla birlikte şirketlerin maliyetlerinin artmasına, bu artışların fiyatlara yansıtılmasına ve dolayısıyla enflasyonun daha da yükselmesine yol açar.

Hükümet, 2024 yılı için, 11.402 TL olan asgari ücreti yüzde 49 oranında artırarak 17.002 TL olarak belirlemiş bulunuyor. Bu karar açıklanırken 2024 yılında bir daha artış olmayacağı, bu tutarın yıl süresince uygulanacağı da vurgulandı. 17.002 TL tutarındaki asgari ücretin işveren açısından toplam maliyeti şöyle hesaplanıyor (kaynak: https://www.csgb.gov.tr/asgari-ucret/)

2023 yılsonu ücretine göre yapılan yüzde 49 oranındaki artışın enflasyona olacak etkisini TCMB’nin 2023 III sayılı Enflasyon Raporundaki hesaplamadan[i] giderek kabaca bulmaya çalışalım. Hesaplama 2023 yılının ikinci yarısı için yapılan asgari ücret artışı için yapılmış olup asgari ücrette her yüzde 1’lik artışın TÜFE üzerinde 0,07 oranında etki yapacağını göstermektedir. Bu oranın bu son artış için de geçerli olduğunu varsayarsak yüzde 49’luk asgari ücret artışının enflasyon üzerinde kısa dönemde yaklaşık yüzde 3,5’lik bir artışa neden olacağı görülüyor. Yine aynı raporda uzun dönem etkisi için öngörülen 0,12’lik oranı esas alırsak uzun dönemde enflasyon oranındaki artışın yüzde 6’ya yaklaşacağı tahmininde bulunabiliriz.

Hükümetin uyguladığı maliye politikası büyümeyi kollayıcı bir politika görünümündedir. Bunu asgari ücretin artırılmasına ek olarak TBMM’de kabul edilen bütçenin ayrıntılarında da görmek mümkün. Buna karşılık Merkez Bankası’nın uyguladığı para politikası, yetersiz kalsa da,  enflasyonu düşürmeyi hedefleyen bir politika görünümündedir. Hükümet bu karmaşık maliye ve para politikası karmasına ek olarak faizleri enflasyonun altında tutarak ve kiralara, enflasyonun çok altında bir artış tavanı getirerek heterodoks uygulamalarla da enflasyonu denetlemeye çalışıyor.

Enflasyonla gerçekten mücadele edilmesi ve piyasanın da buna destek vermesi isteniyorsa kamu kesimi israfına son verilerek yola çıkılmasından başka çare yoktur.


Yorumlar

  1. Murat DAĞLIOĞLU29 Aralık 2023 15:21

    Hocam, öncelikle elinize sağlık. Yazınızın son cümlesindeki kamu tasarrufu pek mümkün görünmüyor. Zira “İtibardan tasarruf olmaz” diye de bir ilke benimsendi!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sağ olun. Evet maalesef böyle bir yanlışın peşine takıldık gidiyoruz. Oysa bunun doğrusu tasarruftan itibar olur şeklinde olmalı.

      Sil
    2. Hocam bence o sözü şu şekilde değiştirmeli: " Itibar tasarrufla olur"

      Sil
  2. Mahfi bey 2019 yerel seçimlerini hatırlıyorum. Ağrı belediye başkanı halka kapım her zaman açık diyordu. Gerçekten açıldımı bilmiyorum enson istifa etti vekil adayı oldu seçilemedi. Yine ibb araç tasarrufuna gideceğiz dedi yeni kapıda sergi açıldı. Sergilenen aracıların sözleşmesi yenilendimi bilmiyorum. Yine medyaya yansıyan haber " son 20 yılda kamu çalışanı 2 kat arttı." Galiba sizin makalenizdemi yapılan yorumlardami okumuştum hatırlamıyorum. " birçok şirket kamu ile iş yapıyor. Kamu yatırımları azaltılırsa şirketlerin çoğu batar"

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kamu yatırımları azalmasın ama lüks binalara, arabalara, saraylara, mobilya mefruşata, gereksiz seyahatlere, gereksiz personele yapılan harcamalar azaltılsın.

      Sil
    2. Mahfi bey kamunun her noktasından başlanmak üzere tüm turkiyede tasarruf olmali. Eğer düzlüğe çıkacaksak hayvan ithalatının yasaklanması ve hac ibadetinin yasaklanmasıda dahil

      Sil
    3. Yüreğinize elinize sağlık Hocam. Yazınızda saydığınız gereksiz personel ve taraftarını lüks binalarla, gıcır arabalarla tutuyor zaten, onun için kamu tasarrufu en azından seçime kadar söz konusu bile olamaz, bence seçimden sonra da olamaz, onlara ihtiyacı var onlarla çalışıyor zaten. Onlar lükslerinden tasarruf etmeyecekler, bizler boğanımızdan tasarruf edeceğiz öğle gözüküyor.

      Sil
  3. Sevgili hocam başlığınızda tashih var... "Atışı"....

    YanıtlaSil
  4. Hocam kamu harcamalarının kısılması konusunu açabilir misiniz? Birde gözlemlediğim birşey var; insanların enflasyona yenilmemek için yaptıkları hamlelerin çoğunlukla başarısız olduğunu görüyorum. Param pul olmasın diye alınan arabalar, evler arsalar şu anda satılmıyor ve eski değerinde de değil. Böyle dönemlerde nasıl bir birikim yöntemi seçilmeli sizce?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İki üstteki yoruma verdiğim yanıtta kısılması gereken kamu harcamaları örneklerini sıraladım.
      Bu tür dönemlerde altın ve döviz, ilk aşamada borsa, ev ve araba kadar kazandırmaz belki ama her zaman nakde dönüştürülebilir.

      Sil
  5. Yazınız için sağolunuz, bence 31 mart sonrası bizi büyük bir fırtına bekliyor...

    YanıtlaSil
  6. Hocam her yönden çarpık bir düzen inşa edildi. Asgari ücret ulusal maaş oldu. Asgari ücret ve memur maaşları toplam maaşlı kesimin çoğunluğunu oluşturuyor. Bunlar iktidar tarafından belirleniyor. Serbest piyasa yok. Asgari ücretli çalışmayanlar sürekli aşağı çekiliyor.

    Döngüye girildi. Hep aynı şey denenip aynı sonuç alınıyor.

    YanıtlaSil
  7. Hocam bu hesap biraz muğlak kalmış. Beklenen enflasyon+ %3.5 mu? Varolan enflasyon+%3.5 mu? Önümüzdeki üç ay enflasyon kaç olur?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu artırımdan önce beklenen enflasyon tahminimizin üzerine + 3,5 koymak gerekir. Mesela benim 2024 için beklediğim enflasyon yüzde 50 idi şimdi 55 - 56 oldu.

      Sil
    2. Hocam neden reel enflasyon beklemiyorsunuz?

      Sil
    3. Hocam bekleniniz neden reel değil?

      Sil
  8. Merhabalar, hocam. 19 Mart 2023 tarihinde "Bu Yılın Dış Finansman Gereksinimi" başlıklı yazı yayımlamışsınız. Bunun yıl sonu için gereksinim karşılama yönünden değerlendirmesini yapacak mısınız ya da yaptınız mı? Ayrıca bu verileri yalnızca TCMB sitesinden mi edinebiliriz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ekim ayı itibarıyla bir yıl içinde vadesi gelecek dış borç tutarı 219 milyar USDS.
      Buna ilişkin tablolar aşağıda vereceğim linkte son iki tablo:
      https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/5bf5b69f-2828-4c03-b3aa-39766325bb65/kv.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-5bf5b69f-2828-4c03-b3aa-39766325bb65-oNIhCoa

      Sil
  9. Asgari ucret artisi dovizde sicramaya neden olacak. Ne zaman artis yuksekse dovizde o kadar sert cikis yapiyor.

    YanıtlaSil
  10. Mahfi Hocam merhabalar. Hocam asgari ücret neden her bölge de veya her sektörde aynı? Sizce marmara bölgesindeki asgari ücret ile iç anadolu bölgesindeki asgari ücretin aynı olması doğru mu? Ya da bir market çalışanı ile ağır metal sanayide işçi birisinin aynı maaşı alması doğru mu? Eğer değil ise bu değiştirilebilir mi? İyi çalışmalar dilerim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aynı görüşteyim bölgesel satınalma gücü paritesi hesaplanıp onu dikkate alarak asgari ücrette bölgesel farklılık olmalı. Her yerde aynı asgari ücret ama İstanbul'da kiralar Anadolu'daki bir kasabanın üç katı.

      Sil
    2. 1971 yilina kadar bolgesel asgari ucret vardi ulkemizde. Sonra kaldirdilar

      Sil
    3. Sayin hocam asgari ücretin Türkiyenin her yerinde ayni olmasi durumunda, is gücünün Anadolu'da calismasini tesvik etmis olmuyor muyuz? Eger enflasyon ülkenin her yerinde farkli ise, o zaman bölgesel asgari ücret kanimca uygulanabilir, bence ülkenin her bölgesinde alim gücünü esit tutacak sekilde bir bölgesel asgari ücret uygulanmali.

      Sil
    4. Batmanda yaşayan çoğu tanıdığım asgari ücretten az alıyorlar. işine gelirse tarifesi uyguluyorlar. asgari ücret 11500ken dayımın 7000tl aldığını biliyorum. mertin demek istediğini resmi olmayan şekilde zaten uyguluyorlar

      Sil
  11. Mahfi Hocam boyle donemlerde kamu kaynaklarindan proje hibesi saglayan ve personele yuksek maas veren kurumlar luks degil midir? Kalkinma ajanslari mesela.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet bu kurumlarda da da tasarrufa gidilmesi azım. Ama önce bu tasarruf kararını alacak olanlar o lüks arabalardan, ikişer üçer maaşlardan vazgeçmeli.

      Sil
  12. Ülkede artık tek tip insan oluşmaya başladı ve bence bu hiç iyi bir durum değil.

    Ülkeye katma değer sağlayan okumuş ve kendini geliştirmiş kesimin maaşları asgari ücretin çok az üzerinde olmaya başladı ve bu durum okumuş kesimde bir yılgınlık yaratmaya başladı. İnsanlar "biz neden okuduk ki, vasıfsız insanlar bile bizim kadar maaş almaya başladı" diye bezginlik gösteriyor hayata karşı. Yıllarca edindiği bilginin ve emeğin karşılığını alamıyorlar ve bu durum üniversiteyi kazanan insanların 1 yıl sonra okulu bırakmasına ve asgari ücretle çalışmaya başlamasına sebep oluyor.
    İleriki yıllarda herhangi bir iş kolunda uzman bulunamayacak duruma geleceğiz ve ülke olarak tamamen dış güçlerin ürettiği teknolojilere, dayattığı ekonomilere mecbur kalacağız.

    Hangi meslek sahibi olursa olsun, bu ülkenin yarısının geçmişinde tarım bağlantısı vardır. Belki dedesi, belki babası, belki kendisi bir dönem çiftçilik yapmış sonra başka bir mesleğe geçmiştir. İşin vahim tarafıysa artık en iyi bilinen bu çiftçilik mesleğini bile uzmanlık göstererek bilerek yapan kişi sayısı çok azalmıştır, ülkenin tarımı dış kaynaklı Türk çiftçisine fason tohum üretimi yaptıran büyük yabancı şirketlerin kontrolüne geçmiştir. Artık yerli tohum yok denecek kadar azdır, ziraai ilaç sektörü dışa bağımlıdır, gübre hammaddeleri yurtdışından ithal gelmektedir. Çifçilikten para kazanamayan gençler şehirlerde asgari ücretle çalışmaya başlamış ve ülke tahılda kendine yeten bir ülke iken buğday, saman ithal edecek duruma gelmiştir.

    Ülkenin sanayicisinden çiftçisine, esnafından, üniversite bitirmiş elit kesime kadar hemen her genç insan, artık ya memur olup devlete kapak atmaya çalışıyor ya da asgari ücretle bir yerlere bağlanma kafasında. Eskisi gibi hem kendini hem ülkesini geliştirmek isteyen, girişimçi idealist gençler yok artık, herkes tek tip asgari maaşımı alayım, karnımı doyursam yeter kafasında.

    Asgari ücret artışları enflasyonu mutlaka artıracaktır ama o enflasyonu oluşturan mal talebini karşılayacak arzı yaratacak okumuş kişi pek kalmadı artık. Piyasaya sürülecek malı üretebilecek kapasitede insan olmadıktan sonra, arz yaratamadıktan sonra asgari ücreti 10 kere arttırsan gene bir işe yaramaz, çünkü arz-talep dengesi hiçbir zaman kurulamayacaktır.

    Bu ülkede okumuş gençlerin kıymeti bilinmedi, hatta hor görüldü aşağılandı, gezi parkı olaylarından sonra gidebilen yurtdışına gitti, gidemeyen kendi kabuğuna çekildi ve sadece kendi refahı için çalışıyor, yaşıyor...

    Bavullar dolusu kağıt parası olan fakat o parayı harcayacak bir ürün bulamayan insanlar olmamamız dileğiyle...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Adsız29 Aralık 2023 19:51 memura cok yukleniyorsun herkes memura yukleniyor vurun abaliya hesabi. Ben memurum kpssde soru cozerek girdim memurluga buna saygi duymalisiniz. Aldigim maas bana bile yetmiyor. Devlet memuruna sahip cikmiyor enflasyon vuruyor amir vuruyor siz de vuruyorsunuz.

      Sil
    2. O zaman istifa et yetmiyorsa asgari ücretli işe gir

      Sil
    3. Adsız29 Aralık 2023 20:06
      Kpss'ye gerçekten çalışarak hakederek girdiysen sana saygı duyuyorum arkadaşım yolun bahtın açık olsun. Ama Kpss sorularını çalarak, hırsızlıkla memur olan kişilerden biriysen sana saygı duymuyorum arkadaşım kusura bakma.

      Sil
    4. Binlerce soru cozmusum coktan se cmeli memur olmusum istifa etmem.Biraz memura saygi lutfen

      Sil
    5. Memur kim,memur ben,memur sen,memur o.

      Sil
  13. Hüseyin Dağhan29 Aralık 2023 20:32

    Sayın hocam binde 7 değil binde 0,7 ya da onbinde 7 (yüzde 0,07) olacak. İyi çalışmalar.

    YanıtlaSil
  14. Hocam ben şöyle düşünüyorum ki bu faiz artışları işe yaramayacak ( yapısal reformlar ve kamuda tasarruf yapılmadığından ) görünen o ki faiz arttıkça kur , enflasyon ve maaş zamları da artıyor. Çok uzak değil 2024 içinde sayın Erdoğan yine nebati dönemindeki uygulamalara döner

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hep söyledim faiz artırmak tek başına enflasyonu düşürmez diye. Beklentiler değiştirilemediği sürece bu böyle sürüp gider.

      Sil
  15. Hocam, ufak bir noktayi sormak istiyorum. yazinizda belirtmissiniz, "Hesaplama 2023 yılının ikinci yarısı için yapılan asgari ücret artışı için yapılmış olup asgari ücrette her yüzde 1’lik artışın TÜFE üzerinde binde 7 oranında etki yapacağını göstermektedir. Bu oranın bu son artış için de geçerli olduğunu varsayarsak yüzde 49’luk asgari ücret artışının enflasyon üzerinde kısa dönemde yaklaşık yüzde 3,5’lik bir artışa neden olacağı görülüyor." buna gore asgari ucretteki yuzde 50 artis, binde 7 x 50 kadar bir etki yapar. Binde 350, yuzde 35e esittir diye bir sonuca vardim ancak, atladigim bir nokta var mi diye sormak istedim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Binde 7 yanlış olmuş doğrusu 0,07. 49 x 0,07 = 3,43

      Sil
  16. SAYIN HOCAM ÖNCELİKLE MUTLU YILLAR DİLERİM.ÜLKEMİZ İNSANLARI İÇİN 2024'DE EKONOMİDE NELERE DİKKAT ETMEMİZ GEREKİR.ŞİMDİDEN TEŞEKKÜRLER.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Size de iyi yıllar.
      2024 de eğer bu politikalarla (ekonomik, sosyal ve siyasal politikalardaki durum) devam edeceksek bizi yüksek enflasyon, işsizlikte artış, döviz sorunları bekliyor.

      Sil
  17. Sayın hocam öncelikle teşekkür etmek istiyorum. Sayenizde ekonomi alanında aslında ne olup bitiyor anlıyoruz.
    Sizden bir ricam olacak, sayfanızda koyu mod seçeneği de olsa çok iyi olur.
    Saygılar…

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sağ olun.
      Onu bir araştıracağım, yapabilirsem iki modlu yaparım.

      Sil
  18. Sayın Hocam, yıllardır sizi takip ederim. Bu yazınızı , yorumları ve yorumlara cevapları okudum. Herkesin anlayabileceği şekilde teknik terimlere boğmadan anlatımınız harika, teşekkür ediyorum.
    Hocam sorum şu; son dönemlerde Merkezin rezevlerindeki artışın kaynağı nedir? Bu reel bir artış mıdır? Yoksa yine alicengiz oyunlarıyla gönzümüz mü boyanıyor?
    İyi yıllar diliyorum!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sağ olun.
      TCMB son aylarda rezerv güçlendirmek için döviz satın alıyor.

      Sil
  19. Sayın hocam merhabalar, bugün siz Mali Politikadan sorumlu olsanız ve kararlarınızda hür olsanız kamuda nasıl bir tasarruf yolu izlersiniz?

    Mesela şu an neredeyse 1 yıldır beklenen ve çok geç kalan sağlık personeli alımıyla alakalı Sağlık Bakanı, personel sayısıyla alakalı Maliye Bakanlığının sorun çıkardığını, onlarla yaşanan pazarlık süreci nedeniyle sürecin uzadığını söylüyor. Hatta şöyle bir tabir kullanıyor: "Şimşeklerle yarışıyoruz."

    Kamuda tasarruf vatandaşın hem iş nedeniyle hem de hizmet almak nedeniyle ihtiyacı olan, sağlık, eğitim, güvenlik vb. Alanlarda istihdamı azaltmayı da içerir mi yoksa bu konuda ihtiyaç olduğu için bu istihdam devam etmeli mi?

    Mutlu yıllar dilerim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Saraydan başlayarak her alanda tasarruf yaptırırdım. İşe alımlar dahil, bir yıl süreyle yeni harcama getirecek her şey askıya alınmalı. Hatta gereksiz personel de çıkarılmalı. Bu enflasyon başka türlü düşmez.

      Sil
    2. Mantıklı olan kesinlikle bu, ama o harcamalar da oy getiren iktidarlarını sağlamlaştıran unsurlar içeriyor. Bu sebeple ben yapısal reformlar yapılacağını düşünmüyorum. Gelir vergisi dilimleri açıklandı, 2023-2024 arası artış yeniden değerlemenin altında, enflasyon karşısında daha da kötü noktada. Yine ben gibi bordro mahkumlarından daha fazla vergi alacaklar. Satın alma gücümüz her geçen gün düşmekte. Ele geçen ücretin birim karşılığı değil de satın alma gücünü çözdüğünde toplum sanırım daha iyi bir ülke olacağız, biraz da "ne oluyor yahu" demek lazım.

      Sil
  20. madem yüksek enflasyonist ortamda piyasaya büyümek için para pompalayacaklar hem bütün tasarruf imkanları araştırılıp her türlü tasarruf enflasyonu yükseltmemek için yapılmalı ve kayıt dışı nı önleyip ordan topladıkları parayı piyasaya versinler çünkü kayıt dışı tahsil edilmeyen vergi geliri tahminim toplanan vergiden fazla bunu yapmaları için yapısal reformlarda yapmalılar diye düşünüyorum.

    YanıtlaSil
  21. Mahfi bey

    Naci Görür hakkındaki görüşleriniz nedir?

    "Şöhret peşinde koşuyor" gibi söylemler bana çok çocukça geliyor.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kişilerle ilgili yorum yapmamaya özen gösteriyorum.

      Sil
  22. Eğer Levent Kırca yaşıyor olsa idi,

    2023 yılını anlatan özel bir program çekseydi, nasıl göndermeler yapardı çok merak ediyorum...

    Güler miydik...

    Ağlar mıydık...

    YanıtlaSil
  23. Mahfi bey

    "Lefter Küçükandonyadis" & "Metin Oktay" ikilisini yeniden hatırlardık mı sizce?

    YanıtlaSil
  24. Kaçak aileye destek 4000 euroya çıktı, Almanlar 'Türkiye’nin beşte biri bize kaçar‘ korkusunda
    https://www.sozcu.com.tr/kacak-aileye-destek-4000-euroya-cikti-almanlar-turkiye-nin-beste-biri-bize-kacar-korkusunda-p12057

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Enflasyonu halkın fakirleşmesini Göçü ve nüfus artışını destekleyen iktidara yapışmış bırakamayan yönetim ve bunun sonucu olarak yurtdışına AB ülkelerine kaçan hiçbir suçu olmasada suçluyum geri dönemem diye kendini ihbar eden bir toplum kim gurursuz gidenmi iktidarmı ?
      ve enflasyon zenginleri de yurt dışına gidiyorlar artık burda para yokmuş öyle diyorlarmış onların adresleri ise miami , london :)

      Sil
  25. Hocam kitap önerilerinizi bekliyoruz. Birde okumadığım kitabınız kalmadı diyebilirim. Ekonomi üzerine yine bir kitap çıkarmayı düşünüyor musunuz
    Fon romanıyla beraber seriyi tamamladınız mı yoksa roman tarzında yazmaya devam edecek misiniz

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bir ekonomi kitabı bir de roman üzerinde çalışıyorum. 2024'de çıkarırız umarım.

      Sil
  26. Ekonomik sistemin kazananı esnaflar, özellikle kayıt dışı ekonomiden beslenen kesimdir. Talep fazlasını oluşturan kesim kayıtdışı para kazananlardır. Bu ekonomik sistemde vergiler, sabit gelirliden toplanırken enflasyonda ezilen de sabit gelirlilerdir. Üstüne birde talebi kısacağız söylemiyle ücretin milli gelirsden aldığı pay düşürülür. Enflasyon gizlenir, ücretliler fiili (enag) enflasyonun çok altında zamma mahkum olur. Bir başka ifadeyle negatif reel ücretle çalışır. Enflasyon ancak işçiye emekçiye gizlenebilir. Esnafa, işverene gizlenemez. Esnaf, işveren gerçek enflasyona göre fiyatını arttırır, mevcut politikaların etkisini sıfıra indirir. İşçi ise fakirleştiğiyle kalır. Talep kısılacaksa kayıtdışı para kazanan kayıt altına alınmalıdır. Son hesaplamalara göre asıl talep artışı da bu kesimden kaynaklanmaktadır. Bu kesim hem gerçek enflasyona göre fiyatını arttırır, birde kayıtdışına da çıktı mı tadında yiyemez. Evde alır, arabada. Enflasyonun da sebebi olur. Lafın özü şuna itibariyle iktidarda olan parti Akp değildir. Fiili iktidar kayıtdışı iş yapanlardır. Koalisyon ortakları ise kayıtlı işverenlerdir. Peki ne yapmak lazım. Fiili iktidara muhaliflik yapmak lazım. Yani kayıtdışı para kazanmanın önünü almak, mücadele etmek lazım.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. namuslu kapitalizm için ezilen sınıfın ülkeyi yönetmesi gerekir ama ezilen sınıf beni daha fazla ez diye ezenlere oy veriyor.

      Sil
  27. Emekli maaşlarındaki artış da enflasyona sebep olacak.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Enflasyonist ortamda her türlü fiyat, ücret, rant artışı enflasyonu daha da artırır.

      Sil
  28. Mutlu yıllar dilerim hocam, ülkemiz ve tüm dünya için geçmişten çok daha güzel bir yıl geçirmek dileğiyle...

    YanıtlaSil
  29. Hocam, umarım bana kızmazsınız.

    Enflasyonun yükselişi, kitap fiyatlarının da artmasına yol açar mı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Estağfurullah niye kızayım?
      İlk aşamada maliyetler yükseldiği için fiyatlar artar. Sonra fiyatlar arttığı için girdi maliyetleri ve ücretler artar. Sonra yeniden fiyatlar artar ve kısır döngüye girilir.
      Maliyetler artınca kitap fiyatları artar, kitap fiyatlarının artışı enflasyon artışına katkı yapar.

      Sil
  30. Hocam 2024 de arac fiyatlari ile alakali dusunceniz nedir , sizce artar mi duser mi

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çin Halk Cumhuriyetinde 2500-3000 USD (75000-90000 TL) ye TOGG benzeri elektrikli araçlar satılıyor fakat şehir için üretilmiş 25-50 km hız 50-100 km menzil li araçlar satılıyor amaç bu araçlarla işe gidip gelmek şehir hava kirliliğini sonlandırmak bataryaları küçük olduğu için ev elektriği ile 4-6 saatde şarj olabiliyor yakıt yüzünden devamlı cari açık veren şehirlerde hava kirliliği çok yüksek olan ülkemizinde aynisini yapması gerekir fakat nedense ülkemizde sadece zenginler için araç ve barınma düşünülüyor bu sebeple araç için vergilerin kaldırılıp bunun yerine vergi alınamayan kayıt dışından vergi alınarak halkın ulaşım ihtiyacı engellenmemelidir.

      Sil
    2. 2024 bu politikalarla devam ederse fiyatlar artmaya devam eder. Bundan ötesi karışık.

      Sil
  31. Yazınız için teşekkürler hocam.

    YanıtlaSil
  32. Mahfi bey yazınız için çok teşekkürler. Yeni yıla sizin yazınızı okuyarak girmek bu yılı okuyarak geçireceğimin işaretimidir acaba:)) Yazdıklarınızın hepsi belki olurda kamuda tasarruf konusunda çok şüpheliyim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ne kadar üzücü değil mi? Çünkü hepsi aslında kamuda tasarruf ile başlasa arkası gelebilir.

      Sil
  33. hocam emekli maaşıda belli oldukdan sonra emekli maaşı ve emeklilik sistemi üzerien bir makale yazabilirmisiniz çünkü sistem gittikçe kötüleşecek ömür uzuyor emekli sayısı artıyor TL değersizleşiyor pahalılık artıyor enflasyon bitmiyecek .........
    saygılar hocam kolay gelsin.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet o da belli olsun genel bir ücret, enflasyon, sosyal güvenlik yazısı yazmakta yarar var.

      Sil
  34. Hocam sağlıklı ve sıhhatlı bir yeni yıl dilerim.

    YanıtlaSil
  35. “Yeni” ekonomi yönetiminin uygulamaya koyduğu program,bir enflasyonla mücedele programı değildir.Kamuoyuna ilan edilmemiş bir gölge imf programıdır.
    Enflasyonla mücadele ediyoruz görüntüsü altında,yaşanan ağır krizin faturasını geniş halk kesimlerine ödettirmektir.
    Neden imf programıdır bi düşünelim:
    Mahfi Hoca ve yaşı müsait olanlar zaten çok net hatırlarlar.Türkiye’nin geçmişte yapmış olduğu imf programlarındaki talepler aşağı yukarı hep aynıdır:
    Paranı değersizleştir,bütçe açığını düşür,sosyal yardımları kaldır/azalt,tarımsal destekleri kaldır/azalt,mb rezervlerini güçlendir,kamuda tasarrufa git…
    Imf,ülke ekonomisindeki yapısal sorunlarla(gelir eşitsizliği,verimsiz üretim,verimsiz alt yapı yatırımları,vergi sistemi gibi) ilgilenmez.Zaten böyle bir hedefi de yoktur.
    Tek derdi 2.Dünya Savaşı sonrası kurulan para sisteminin ve finansal yapının sağlıklı işlemesini sağlamaktır…
    Hükümetlerinin politikaları neticesinde,uluslararası parasal sisteme zarar vereceğini düşündüğü devletleri,zararsız hale getirerek sistemin içinde tutmaya çalışır.Bunu da zorla yapmaz.Kurucu antlaşmasına imza atmışsanız ,kurumun üyesiyseniz ve yardım talebinde bulunduysanız;bu süreci başından kabul etmişsinizdir.
    imf,söz konusu ülkenin mb rezervlerini önemser.Ülkenin döviz borcu miktarı,borç faizi ve borç faizi vadesi kötü yönetiliyorsa,bu önemli bir risktir.Kötü yönetilen borcun miktarının ne kadar olduğuyla ilgilenir imf.Eğer rakam büyükse ve ülke borcunu ödeyemeyecek duruma gelip bir ödemeler dengesi krizi yaşarsa,bu,zincirleme bir etkiyle;alacaklı olan ülke,yabancı banka,finansal şirket vb üzerinden sistemin tümü üzerinde bir sıkıntı doğurabilir.imf nin asıl amacı bunun önüne geçmektir.
    Ancak,bir ülkenin maliyesinden ve merkez bankasından sorumlu olan bürokratların düşünmesi ve hesab etmesi gereken başka sorumlulukları olmalıdır.Soruna sadece imf penceresinden bakmamalıdırlar,bakamazlar.Para ve maliye politikalarından kaynaklanabilecek sorunların,toplumsal zararlarını gözardı edemezler.Günü kurtaracak değil,kalıcı refahı hedefleyen planlar yapmaları gerekir.
    İlk hedefleri,Türkiye’yi,uluslarası para sisteminin bir riski olmaktan çıkarmak değil,sürdürülebilir refahı sağlayacak kararları almaktır.Aklın ve bilimin ışığında,gerektiğinde radikal yapısal değişiklikleri hayata geçirebilecek bir anlayışa sahip olmaları gerekir.Eğer ülkelerine gerçek bir katkı sağlamak istiyorlarsa,herkese ve her şeye rağmen karar alabilme cesaretine sahip olmaları beklenir.
    Ben bu anlayışı ne yazık ki göremiyorum…

    Türkiye,Avrupa kaynaklı siyasal sistemlerdeki evrimi takip etmiştir.
    Mutlak Monarşi - Meşruti Monarşi - Cumhuriyet - Demokratik Cumhuriyet/Temsili Demokrasi.
    Ama bu güncel gerçeği yansıtmamaktadır.Bence Türkiye iki adım geriye gelerek Meşruti Monarşi’ye dönmüştür.Ülkedeki güç dağılımı bunu göstermektedir.Bu iyi midir kötü müdür bilmiyorum ama ilginç olan nokta şudur:
    Teoride kuvvetler ayrığının en sağlam olduğu anlatılan başkanlık sisteminin,Türkiye’de bir Meşruti Monarşi’ye döndüğünü gözlemlemek hayli ilginç!
    Bu bağlamda tüm bürokrasinin de böyle bir yapıda çalıştığını gözardı edemeyiz.Kararlarını alırken ne kadar aklın ve bilimin,ne kadar “monarkın” etkisinde olduklarını bilemiyorum.
    Ancak ne olursa olsun,öncelikleri uluslararası para sistemi dayatmaları ve “monark” değil,kendi halkları olmalıdır.
    Daha yazacak çok şey var ama işin özünü aktarabildiğimi düşünüyorum.
    Saygılarımla

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Adsız 1 Ocak 2024 17:02
      "Paranı değersizleştir,bütçe açığını düşür,sosyal yardımları kaldır/azalt,tarımsal destekleri kaldır/azalt,mb rezervlerini güçlendir,kamuda tasarrufa git…"

      MB rezervlerini güçlendirmek ve parasal sıkılaşma politikası ülke parasının değerlenmesini sağlamaz mı, değersizleşme nasıl oluyor açıklar mısın?

      IMF'nin amacı Türkiye'yi uluslarası para sisteminin riski olmaktan çıkarmaksa eğer, döviz borcu miktarını azaltmak da IMF'nin öncelikli amacı olmalıdır. Yani ithalatı kısacak, ihracatı arttıracak politikalar geliştirecektir. Ama ülkenin sanayisine, tarımına destekleri ve sosyal yardımları keserse bu nasıl olacaktır mantığını anlayamadım. Ülkenin sanayisinin ve tarımının zayıflaması ülkenin dışa daha da fazla bağımlı olmasını yaratmaz mı? Bu ithalatı öncekinden daha da fazla arttırır ve döviz borcu eskisinden daha fazla artar.

      Yani IMF hem riski azaltmak isteyipte, hem de riski arttıracak politikalar neden uygulasın ki, bu çelişkiyi açıklar mısın?

      Teşekkürler.

      Sil
    2. Türkiye'nin uluslar arası finans sistemine bir zararı olmaz, kuş kadar ekonomisi var, dışardan ülkeye girmiş büyük miktarda finans kapital de yok.
      Türkiyenin batmasında yansa yansa arap sermayesi yanar diyeceğim de onlar da reizden sağlam teminatlar almıştır.
      Olan sana bana olur, başkasına bişi olmaz.
      Türkiyeye imf gelse ne olur, gelmese ne olur?

      Sil
  36. Hocam asgari ücret dolar olarak diğer yıllara göre yüksek . Asgari ücretmi yüksek yoksa dolarmı düşük :) ?
    Şahsi fikrim mart seçimlerinden sonra asgari ücret %50 erir döviz bazında .

    YanıtlaSil
  37. Hocam sizce TPAO, BOTAŞ, TEDAŞ vb. Kurumlar özelleştirilmeli mi

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Özelleştirmeler çok kötü örnek olduğu için artık hiçbir kurum özelleştirilmemeli.

      Sil
    2. Bu açıklamanızla size "Mahfi hoca Marksist devletçi oldu" derlerse ne yapacaksınız?

      Sil
    3. Demezler, çünkü ben her türlü görüşten bağımsız olarak kendi görüşlerimin ardında duran biriyim. Yaşamda en önemli şey insanın başka görüşlerden etkilenmiş, onları harmanlamış da olsa kendi görüşlerini geliştirebilmesidir. Buna inanan birisi hiçbir görüşe bağlı olmaz.

      Sil
  38. Hocam kamuda bir temizlik işçisi ve vergi müfettiş yardımcısı maaşı arasında 1000 TL'lik fark var diğer birçok müfettişlik ve kariyer uzmanlarının maaşları da üç aşağı beş yukarı aynı böyle bir durumda bu ülkenin en iyi İİBF öğrencilerini nasıl çekecek bu kurumlar son zamanlarda bu kurumlara girmek çok daha kolay oldu bu durum bürokrasiyide tehlikeye sokmaz mı

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kaldıysa tehlikeye sokar, kalmadıysa zaten bir şey olmaz.

      Sil
  39. Hocam borsada çöküş artık kaçınılmazmı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Faiz henüz gerçek enflasyonun çok altında olduğu için çöküş olmaz diye düşünüyorum.

      Sil
  40. Olgun Yetkin2 Ocak 2024 10:52

    Tasarruf konusu okullarda ders olmalı ve ayrıca bir ders olarak anlatılmalı. 80'lerde küçük skeçler olurdu TRT de fiş, fatura ya da sağlık konularında şimdi de kamu spotu olabilir. Sadece kamu değil vatandaş da artık mantıksız tüketimlere dur diyecek bir idrak yerleşmelidir. Tamam artık enflasyona yenildik ve bu birden fazla yanlış hükümet politikası ile gerçekleşti. Alışkanlıklarımız değişmezse tasarrufu bilen nesiller yetişmezse bu yaşadığımız sonuç kaçınılmaz olmaya devam edecektir.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Faizi gerçek enflasyonun üçte biri düzeyinde tutarsanız istediğiniz skeçi yapın, istediğiniz okulda okutun tasarruf artmaz.

      Sil
    2. Tasarruf zengin insanlar daha zengin olsun diye orta ve alt gelir grubuna yutturulan bir yalandır.

      Sil
    3. Bu doğru değil, çünkü tasarrufu zenginler ve üst orta gelir grubu yapar zaten.

      Sil
  41. Hocam 2024 de ekonomiyi neler bekliyor?

    YanıtlaSil
  42. Stagflasyonun ekonomide etkisi durgunluk ve enflasyonun aynı anda oluşmasıyla ortaya çıkar.
    faizler nedeniyle artan krediler ile çalışanlar piyasadan çekiliyorlar ve ulusal paranın değerinin artması ile tüketim yerini tasarrufa bırakıyor bu durgunluğu getiriyor
    fakat hükümet para basarak ulusal paranın arzını arttırıyor ulusal paranın değeri düşüyor döviz yükseliyor dövizle alınan ithal girdiler fiyatları arttırıyor dolayısıyla enflasyon artmaya devam ediyor
    şu andaki durum bu şekilde galiba?

    YanıtlaSil
  43. Hocam merhaba,

    TCMB değerleme hesabı çok sıkıntılı gözüküyor. Bir yazı yazmanız mümkün mü ?

    YanıtlaSil
  44. selam hocam,
    öncelikle mutlu ve sağlıklı bir yeni yıl dilerim.

    seçimler yaklaşıyor, biliyorsunuz, her seçim dönemi yeni bir kamu borç yapılandırmasının da dönemidir.
    sizce nasıl bir yapılandırma çıkar bu sene?

    YanıtlaSil
  45. Bilgi çağı" ya da "dijital çağ" olarak adlandırılan 21. Yüzyılda, Bilginin emek, sermaye ve doğal kaynaklar gibi klasik üretim faktörlerine eklenmesiyle, ‘Yeni Ekonomi’ kavramı ortaya çıktı. Sayın Hocam; gerçekten bilginin üretim faktörlerine doğrudan eklenmesi gerekir mi, yoksa bu bir fantezi (düş, düşlem) mi ya da eksantirik (merkez dışı) bir söylem midir?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bilgi zaten nerdeyse Frederick Taylor'dan beri üretim faktörlerinin tamamen bir parçası değil mi ben mi kaçırdım?

      Sil
    2. Birader suyun 100 derecede kaynadığı bilgisine sahip olmasan en hafifinden nasıl çay demleyecen, çay ocağı bile açamazsın. Ne biçim soru bu anlamadım? Klasik üretim faktörü nedir? Millet bilgisiz bir şekilde Allah ne verdiyse üretim mi yapıyor sanıyorsun?

      Sil
    3. Kavgaya gerek yok. Bilgi, dört üretim faktörünün (özellikle de emek ve girişimciliğin) içinde saklı zaten.

      Sil
  46. Hocam ücret artışlarının reel enflasyonun üçde biri civarına kalması sefaletin derinleşeceğini gösteriyor?

    YanıtlaSil
  47. Sayin hocam, son günlerdeki Anayasa mahkemesi kararlarinin taninmamasi Türkiyenin CDS'ine direk etki ederek Türkiyenin tahvillerine satis getirmis, sizin hukuk'un önemine vurgu yapan yorumlariniz böylelikle bir kez daha ispatlanmis oldu.Saygilar...

    YanıtlaSil
  48. Hocam asgari ücret artışının ekonomik dengeler üzerindeki etkilerini detaylı bir şekilde ele almışsınız. Ancak, hükümetin belirlediği yüksek oranda artışın enflasyonu ve işletme maliyetlerini nasıl etkileyeceği konusunda belirsizlikler bulunuyor. Sizce, bu asgari ücret artışının uzun vadeli ekonomik sonuçları ne olabilir?

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Lozan Antlaşması 2023'de Bitecek, Biz de Madenlerimizi Çıkarabileceğiz!

Kapitalizm

Paradan Para Kaybetme Dönemi