Orta Vadeli Programın Eleştirisi

2018 – 2020 yıllarını kapsayan Orta Vadeli Program (OVP) açıklandı. OVP’de yer alan 2016 yılı için kesin, 2017 yılı için gerçekleşme tahmini ve 2018 – 2020 yılları için program tahmini olan bu verileri ekte bir tablo halinde sunuyorum. Açıklanan sayısal verileri içsel tutarsızlıkları ve genel çelişkileri itibariyle ele alıp değerlendirelim.  

Büyüme Oranı: GSYH büyümesi 2017 yılı dâhil olmak üzere 4 yıl için yüzde 5,5 olarak tahmin edilmiş bulunuyor. Bütün yılların yüzde 5,5 olarak tahmin edilmesi bende önce büyüme oranının esas alındığı ve sonra diğer tahminlerin bu büyüme oranlarına göre ayarlandığı izlenimi yarattı. Yani diğer verilere dayalı olarak büyüme oranı hesaplanacak yerde sanki önce büyüme oranı ne olsun sorusu sorulmuş sonra bunun her yıl için yüzde 5,5 olması benimsenmiş ve diğer tahminler buna uydurulmuş gibi duruyor. Aksi takdirde yani büyüme oranının bir kalıntı (residual) olarak hesaplanması söz konusu olsaydı herhalde 4 yılın büyüme oranı milimetrik olarak aynı çıkmazdı diye düşünüyorum.

Fed’in bilanço küçültme operasyonun artarak devam edeceği ve faiz artışları yapacağı dikkate alınırsa dış finansman kaynağı bulmakta zorlanacak olan Türkiye ekonomisinin 4 yıl üst üste yüzde 5,5 gibi potansiyelinin üzerinde bir oranda büyümeyi sürdürmesi gerçekçi görünmüyor.

Büyüme oranı, yukarıda değindiğim nedenlerle gerçekçi görünmemesinin yanı sıra iki nedenle tutarlı da görünmüyor. Türkiye’nin 2000’ler öncesi büyümesi büyük ölçüde kamu kesiminin harcamalarına yani bütçe açıklarına dayalı bir modelle gerçekleşmişti. 2000’ler sonrasındaki büyüme, bu kez özel kesim yatırım ve harcamalarına yani cari açığa dayalı bir modelle gerçekleşti. Tabloya baktığımızda önümüzdeki yıllarda hem bütçe açığının hem de cari açığın GSYH’ye oranının düşmesinin tahmin edildiğini görüyoruz. Yani Türkiye’nin, şimdiye kadar hiçbir zaman başaramadığı bir şeyi başaracağı, ikiz açığı düşürerek büyüyeceği tahmin ediliyor. Aslında ben de Fed’in uygulayacağı faiz artışları ve bilanço küçültme programının bizim gibi ekonomileri finansman bulma zorluğuna iteceğini ve dolayısıyla cari açığımızda düşüş yaratacağını düşünüyorum. Buna karşılık hem cari açığın düştüğü hem de bütçe açığının düştüğü bir dönemde potansiyel üstü bir büyüme sürekliliğinin sağlanması konusunda açık bir tutarsızlık görüyorum.  

Dolar / TL Kuru: OVP’lerde kur tahmini yer almıyor. Bu tahmini eldeki verileri kullanarak hesapladığımızda aşağıdaki tabloda sarıya boyalı alanda gösterdiğim yıllık ortalama ve yılsonu USD/TL kurlarına ulaşıyoruz. Fed’in faizini artıracağı, bilançosunu küçülteceği, Avrupa Merkez Bankası’nın da niceliksel genişlemeyi azaltmaya başlayacağı dolayısıyla uluslararası likiditenin ve dış finansman kaynaklarının daralacağı bir döneme gireceğimizi dikkate almak gerekiyor. Öte yandan yıllar itibariyle hesaplama yapıldığında USD/TL kurundaki artışların enflasyondan bile düşük olduğu başka bir tutarsızlık örneği olarak dikkat çekiyor. 2020 yılına ilişkin kur tahmini ise 2019 yılına göre kurda değişiklik olmayacağı beklentisini yansıtıyor. Böyle bir dönemde USD / TL kurlarının bu kadar düşük düzeylerde kalması bir tahminden çok temenni olarak kabul edilmeli diye düşünüyorum.     

Kişi Başına (Milli) Gelir (USD): OVP’ye göre kişi başına gelir 2020 yılında 13.024 Dolara yükselecek görünüyor. Bunun gerçekleşebilmesi ancak bu programda esas alınan iyimser USD / TL kuruyla hesaplanan Dolar cinsinden GSYH’nin tabloda gösterdiğimiz düzeye gelmesiyle mümkün olabilir. Dolayısıyla eğer USD / TL kurları gerçekçi değilse kişi başına gelir tahminleri de gerçekçi değil demektir.  

Enflasyon Oranı: OVP ile öngörülen enflasyon oranlarının dönem boyunca azalacağı ve 2020’de Merkez Bankası’nın son on beş yılını uğrunda harcayıp da bir türlü ulaşamadığı yüzde 5’lik hedefe ulaşacağı öngörülmüş bulunuyor. OVP ile birlikte Maliye Bakanı tarafından kamuoyuna açıklanan vergi artışları yapılırsa o zaman talepte belirli bir gerileme ortaya çıkabilir ve bu da enflasyon üzerinde frenleyici etki yaratarak hedeflenen düzeye yaklaşılmasını sağlayabilir. Ne var ki o zaman da büyüme ile enflasyon oranları arasında bir çelişki ortaya çıkar. Çünkü yüzde 5,5 oranındaki bir büyüme, hele de 4 yıl üst üste, talep daralmasıyla sağlanamaz.

İhracat ve İthalât: OVP’de ihracat ve ithalâtın 2016 sonundan 2020 sonuna kadar aynı oranda (yüzde 37 dolayında) artacağı tahmin edilmiş bulunuyor. Genellikle Türkiye’nin hızlı büyüdüğü dönemlerde ithalât daha hızlı artar, dolayısıyla buradaki eşit artış varsayımı da çok yerinde görünmüyor.

İşsizlik Oranı: OVP’nin büyüme oranıyla en tutarlı görünen tahmini işsizlik oranı. Eğer Türkiye ekonomisi bu programda tahmin edildiği gibi yüzde 5,5 düzeyinde 4 yıl üst üste büyürse o zaman işsizlik de yüzde 9,6’ya iner. Hatta bana sorarsanız daha da aşağılara iner.  Ne var ki hükümet büyümenin yakın geçmişte olduğu gibi istihdam yaratıcı bir büyüme olmayacağı varsayımını yapmış olmalı ki işsizlikteki düşüşü yüksek ve sürekli büyüme tahminine karşın düşük tutmuş.

Bütçe: OVP tahminlerini oluşturan tabloda yer alan bütçe tahminlerinin bir miktar daha yukarılarda oluşabileceğini düşünüyorum. Özellikle de seçimlerin yapılacağı 2019 yılı bütçe açığı tahmini bana inandırıcı gelmedi açıkçası. Bütçe açığının nasıl arttığını 2017 yılında yapılan referandumda net bir şekilde gördük.

2023 Hedefleri: Hükümet, 2012 yılı sonunda Cumhuriyetin 100. yılı olan 2023 yılı için bazı ekonomik hedefler açıklamıştı. Bunlardan her biri üzerinde durmak bugün artık anlamını tümüyle kaybetmiş görünüyor. Açıklanan OVP, 2023 hedeflerinden 3 yıl önceye kadar olan tahminleri gösteriyor. Öncelikle 2013 hedefleri içindeki en somut olanları hatırlatalım.

Gösterge
2013
2020 (OVP)
2013/2020 % artış
2023
2020/2023 % artış
GSYH (Milyar USD)
951
1.083
14
2.000
85
Kişi Başı Gelir (USD)
12.480
13.024
4,4
20.000
53,5
İhracat (Milyar USD)
162
195
20,3
500
156,4





Açıklanan OVP, zaten anlamı kalmamış olan 2023 hedeflerinin ne kadar afaki hedefler olduğunu bir kez daha ortaya koymuş bulunuyor.

Eski Tahminlerle Karşılaştırma: Bir önceki OVP, 2017 – 2019 yıllarını kapsıyordu ve geçen yıl Ekim ayında yayınlanmıştı. O tarihteki tahminlerle yeni OVP’deki (OVP 2018 – 2020) tahminleri karşılaştırmalı olarak Ek 2’deki tabloda sunuyorum. Bütün göstergelere ilişkin tahminlerdeki sapmalara dikkatinizi çekmek isterim. GSYH ve ona bağlı serilerdeki büyük sapmaların bir bölümü de TÜİK’in GSYH ve büyüme ile ilgili olarak 2009 yılını baz alarak yaptığı revizyondan kaynaklanıyor.   

Ek 1: Orta Vadeli Program 2018 - 2010 Tahminleri  

ORTA VADELİ PROGRAM
2016
2017 GT
2018 P
2019 P
2020 P
Reel Ekonomi





GSYH Büyümesi (%)
3,2
5,5
5,5
5,5
5,5
GSYH (Milyar TL)
2.609
3.035
3.446
3.872
4.321
GSYH (Milyar USD)
863
847
923
988
1.074
KB Milli Gelir (USD)
10.883
10.579
11.409
12.100
13.024
KB Milli Gelir (SAGP, USD)
24.636
26.140
27.915
29.804
31.774
Tasarruflar / GSYH (%)
24,5
25,0
25,5
26,1
26,5
Yatırımlar / GSYH (%)
28,3
29,6
29,8
30,2
30,4
Enflasyon (TÜFE, %)
8,5
9,5
7,0
6,0
5,0
USD / TL Kuru (Yıllık Ortalama) ME
3,02
3,58
3,73
3,92
4,02
USD / TL Kuru (Yılsonu) ME
3,52
3,64
3,82
4,01
4,03
İhracat (Milyar USD, Fob)
142,5
156,5
169,0
182,0
195,0
İthalat (Milyar USD, Cif)
198,6
222,0
237,0
253,0
272,0
Dışticaret Dengesi (Milyar USD)
-56,1
-65,5
-68,0
-71,0
-77,0
Cari Denge (Milyar USD)
-32,6
-39,2
-40,0
-40,9
-41,9
Cari Denge / GSYH (%)
-3,8
-4,6
-4,3
-4,1
-3,9
Brent Petrol USD/Varil
44,0
52,0
54,5
57,5
60,0
İstihdam (Bin kişi)
27.205
28.152
29.193
30.281
31.369
İstihdam Oranı (%)
46,3
47,0
47,8
48,7
49,5
İşsizlik Oranı (%)
10,9
10,8
10,5
9,9
9,6
Merkezi Yönetim Bütçesi (Milyar TL)





Giderler
584,1
673,7
762,8
838,5
912,9
   Faiz Dışı Giderler
533,8
616,2
691,1
753,5
816,9
   Faiz Giderleri
50,2
57,5
71,7
85,0
96,0
Gelirler
554,1
612,0
696,8
765,3
842,3
   Vergi Gelirleri
459,0
520,5
599,4
663,9
730,5
   Diğer Gelirler
95,1
91,6
97,4
101,4
111,8
Bütçe Dengesi
-29,9
-61,7
-65,9
-73,2
-70,5
Kamu Maliyesi (GSYH'ye Oran, %)





Kamu Kesimi Dengesi
-1,0
-2,4
-2,1
-1,9
-1,3
   Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi
-1,1
-2,0
-1,9
-1,9
1,6
   Diğer Kamu Kesimi Dengesi
0,1
-0,4
-0,2
0,0
0,3



Ek 2: OVP 2017 – 2019 (Eski) Tahminleriyle OVP 2018 – 2020 (Yeni) Tahminlerinin Karşılaştırılması

OVP Eski Yeni Karşılaştırma
2017
2018
2019
GSYH Büyümesi (%) (Eski)
4,4
5,0
5,0
GSYH Büyümesi (%) (Yeni)
5,5
5,5
5,5
GSYH (Milyar TL) (Eski)
2.404
2.686
2.987
GSYH (Milyar TL) (Yeni)
3.035
3.446
3.872
GSYH (Milyar USD) (Eski)
756
815
884
GSYH (Milyar USD) (Yeni)
847
923
988
KB Milli Gelir (USD) (Eski)
9.529
10.164
10.926
KB Milli Gelir (USD) (Yeni)
10.579
11.409
12.100
Enflasyon (TÜFE, %) (Eski)
6,5
5,0
5,0
Enflasyon (TÜFE, %) (Yeni)
9,5
7,0
6,0
USD / TL Kuru (Yıllık Ortalama) (Eski)
3,18
3,30
3,38
USD / TL Kuru (Yıllık Ortalama) (Yeni)
3,58
3,73
3,92
Cari Denge / GSYH (%) (Eski)
-4,2
-3,9
-3,5
Cari Denge / GSYH (%) (Yeni)
-4,6
-4,3
-4,1
İşsizlik Oranı (%) (Eski)
10,2
10,1
9,8
İşsizlik Oranı (%) (Yeni)
10,8
10,5
9,9
Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi (Eski)
-1,9
-1,6
-1,3
Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi (Yeni)
-2,0
-1,9
-1,9

Yorumlar

  1. bence bu OVP çöken ekopolitiğin yıllardır uyutulmanın gerçeklerden uzaklaşmanın çaresizliğinin kendini eleverişidir ...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bence bu politikalari uygulayanlarda gercekten inandilar bu isin Boyle gidecegine... Ben yaptim oldu, tekrar yapiyorum yine oldu... o zaman en buyugunu yapalim havaalaninin, koprunun, avmnin, Las Vegas usulu konseptli binalarin... nasil olsa para geliyor... deniz bitti... insallah sular cekilme egilimine girmez onumuzdeki yillarda bu ovp yi aramak durumunda kalmayiz... ya daha karpuz kesecektik...

      Sil
    2. :) cikip biri dese keske, "Bitmeyen deniz yapmislar.", ama o tren coktan kacti.

      Sil
    3. Yüksek lisans çalışmalarım sırasında çok saygı duyduğum bir hocam bir alıntı yapmıştı, affınıza sığınarak alıntının kimden olduğunu hatırlayamadım. 'Krizler oyuncuların aynı şeyleri yapmaya devam etmesinden çıkar (uyum sağlayamamak ya da trendlerdeki değişimleri görememekten dolayı). Sanırım sizin dediğinize geldiğimizde bu alıntı da bir kez daha doğru çıkmış olacak.

      Sayın Hocam,
      QE'nin sona erdiğinin duyurulmasının ardından, sizce FED açıkladığı tahvil verip nakit toplama işini önümüzdeki 4 yılda ne denli disiplinle uygulayabilir? Donald Trump'ın başkan kalıp kalmaması, Kuzey Kore ile düzenli bir biçimde atışmaları, olası bir yeni Kore Savaşı durumu FEDin elini de zorlayacaktır gibi geliyor.
      Ayrıca koyduğunuz veriler ile ilgili çıkarım yorumunuz bence mükemmel. Evet, forecasting bir tahmin oyunu ve şu ara oldukça belirsiz bir ortamda hükümetimiz sanırım 'wishfull thinking' hastalığına kapılmış. Babamın borsa ile anlattığı kısa bir hikaye: 'Ayıya bu sene ne bol olur diye sormuşlar, Armut!! demiş'. Korkarım durum bundan ibaret. Önceki yazılarınızdan AKP iktidarı sırasında borcun kamu kesiminden özel sektöre nasıl kaydığını tespit edince, ve özel sektörde düşük faizli döviz borcunun cazibesinden kaynaklı FX risklerini düşününce biraz korku filmi senaryosu benzeri bir durum çıkıyor ortaya.
      Rahmetli Turgut Özal zamanında da yüksek enflasyon vardı, Dolar her sen yükselirdi ha yükselirdi, ama Türkiye'nin FX borcu potansiyelinin çok altındaydı: sonuçta satıp nakde çevirebileceğimiz yığınla KİT vardı. Bu sefer korkarım gerçek bir Amerikan Bail Out görmeden Türkiye'nin özel sektörünün hayatta kalması pek olası değil.

      Mehmet Şimşek'in ekonomi ve finans bilgisine oldukça güvensem de, bu kısır döngü bana bu yaklaşımla kaçınılmaz görünüyor.

      Sizce bu üzücü senaryoyu görmeden kurtulmamız mümkün mü hocam?

      Saygılar ve teşekkürler,

      Sinan

      Sil
  2. Hocam bitcoin hakkinda ne dusunuyorsunuz

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hocan zaten bu konuyla ilgili yazı yazmıştı...
      http://www.mahfiegilmez.com/2013/11/bitcoin.html

      Sil
  3. vay arkadaş bu polyannacılık ne zaman bitecek??

    YanıtlaSil
  4. hocam öncelikle engin bilgilerinizle bizi aydınlattığınız için teşekkürler, yorumunuza sağlık
    sanal para, şifreli para (bitcoin vs.) ile ilgili bir yazı paylaşır mısınız size zahmet ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim. Bu konuda blogda yazım var zaten.

      Sil
  5. hocam basit 1 soru sorucam ben her 1000 tl aldığımda 1000 dolar alabilsem paramı korumuş olurmuyum 1 e 1 oran ile?

    YanıtlaSil
  6. Halka 7/24 yalan söylemenin adı "algı yönetimi" olduğundan beri neyimiz düzgün ki OVP tutarlı olsun?

    YanıtlaSil
  7. Hocam peki gerçekleşmesi pek te mümkün olmayan böyle bir program yerine neden gerçekçi bir program açıklamıyorlar.Ne de olsa bu OVP başarılı sonuçlara ulaşamayınca yine kendileri sorumlu olacak.Bile bile neden böyle bir işe girişiyorlar?...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Oy oy oy sevgili Adsız

      Sil
    2. Bu tür programlar ‘Yem Borusu’ işlevi görür.

      Askerlikte her işin bir ritüeli vardır. Geçmişte süvarilerin atlarına yem verileceği zaman önce bir boru çalınır ve yem ondan sonra verilirmiş.

      Hikaye o ki, Osmanlı Yemen’e bir birlik yollamak istiyor. Asker ve atlar gemiye bindiriliyor. Fakat yolculuğun bir aşamasında atların yemi biliyor ve huysuzlanmaya başlıyorlar. Çare olarak yem verilecekmiş gibi boru çalınıyor. Atlar yem verileceği şartlanması ile bir müddet sakinleşiyorlar. Yolculuk bu şekilde sürdürülmeye çalışılıyor.

      Sanırım programın amacı belli olmuştur.

      Sil
    3. 4 senedir diyorum. Kimseye oy moy yok!

      Sil
  8. Çok güzel bir yazı. Teşekkür ederiz.

    Ben bir ekonomist değilim; ama çok rahat bir şekilde neyin ne olacağını anlayabildim.

    OVP’nin tüm hedefleri tutturulabilse bile durumun pek parlak olmadığı ayan beyan görülüyor.

    Cari açıkta bir iyileşme olmayacağı anlaşılıyor. Bugün GSYH’ya oranı yaklaşık yüzde 50 mertebesinde olan ülkemizin toplam döviz borcunun 2020 yılı sonunda tahakkuk edecek faizlerle beraber 600 milyar dolara ulaşacağı bunun da GSYH’ya oranının yaklaşık yüzde 55-60 mertebesine çıkacağı anlaşılıyor. Üstelik bu durum hedefler tutturulabilirse gerçekleşecek. Gel de gelecekten umutlu ol.

    Tekrar teşekkürler ve saygılarımla..

    YanıtlaSil
  9. Hayal vadeli program

    YanıtlaSil
  10. Eleştirmediğiniz başka bir şey kaldı mı?

    YanıtlaSil
  11. evet hocam nedir bu bitcoin nereye gidiyor güvenli midir? para yatırılır mı buna

    YanıtlaSil
  12. Hocam , bu OVP icat edildiğinden beri tutan bir hedefi oldu mu?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yaklaşanlar olmuştu geçmişte.

      Sil

    2. Sayın Eğilmez;Bu blogunuzda 11 Nisan 2017 Salı günü OVP' dair yazınızda 2016 OVP' ile 2016 yılı gerçekleşmelerine ilişkin yazınız aşağıda.Son veya sonuç bölümünde ciddi sapmadan bahsediyorsunuz.Fakat ciddi bir sapmadan bahsetmenin mümkün olmadığını görüyoruz.Şöyleki;OVP' de 14 parametre belirlenmiş, enflasyon, işsizlik dışında (enf:7.5 yerine 8.5 gerçekleşmiş/ işsizlik ise:10.5 yerine 11.8 olarak gerçekleşmiş) diğer parametrelerde tahminler ve tahminlerden daha iyi gerçekleşmeler sözkonusudur.(Millî gelir, kişi başı milli gelir, bütçe dengesi gibi)
      2016 Gerçekleşme
      GSYH (Milyar TL, Cari Fiyatlarla)
      2.148
      2.591
      GSYH (Milyar Dolar, Cari Fiyatlarla)
      726
      857
      Kişi Başına Gelir (GSYH; Dolar)
      9.243
      10.650
      GSYH Büyümesi (%)
      3,2
      2,9
      İşsizlik Oranı (%)
      10,5
      11,8
      İhracat (fob, Milyar Dolar)
      143,1
      142,6
      İthalat (cif, Milyar Dolar)
      198,0
      198,6
      Ham Petrol Fiyatı (Brent, USD/Varil)
      43,3
      45,1
      Cari Denge (Milyar Dolar)
      31,3
      32,6
      Cari Denge / GSYH (%)
      -4,3
      -3,8
      Enflasyon (Yılsonu, TÜFE, %)
      7,5
      8,5
      Bütçe Dengesi (Milyar TL)
      -34,6
      -29,2
      Bütçe Dengesi / GSYH (%)
      -1,6
      -1,1
      Faiz Dışı Denge / GSYH (%)
      0,8
      0,8

      "Görüleceği gibi özellikle TÜİK’in GSYH revizyonu sonrasında 2016 gerçekleşmelerinde tahminlere göre ciddi sapmalar olmuş. Bu durumda 2017 ve sonrası tahminlerinin de bu yeni duruma göre tamamen değiştirilmesi, yenilenmesi gerekiyor. Ne çare ki bir kez daha siyasete kilitlenmiş olan Türkiye bu hayati tabloyu güncelleyecek zamanı bulamıyor."
      Sayın Eğilmez 14 parametreden 2 parametrede 1 puanlık sapma nasıl ciddi bir sapma olarak kabuledilebiliyor ki,15 Temmuz darbe teşebbüsüne maruz kalma gibi büyük bir sosyal,politik,kaotik ortamdan geçmenin etkilerinin olması durumu söz konusu iken.
      Siz yeni bir OVP' gerekeceğini yazmışsınız,ama 'Güncelleme için zamanın bulunmayacağını dair ümitsiz iken,dün 2017/2020 OVP' açıklandı.Demek sizin yazılarınız takip ediliyor.Nisanda yazmışsınız , yoğun gündem ve hazırlık süresi gibi nedenlerle olsa gerek, Eylül sonu açıklandı.Tabiki siz yine şimdiden yeni OVP'den ümitsizsiniz.Ama maalesef zaman sizi haklı çıkartmıyor.Örnek 11Nisan tarihli yazınız.

      Sil
    3. burada hoca yeni OVP ile bir ongorude bulunmus... bu cevabiniz biraz gec kalmis bir saptama... guncellemeleri ben teknotratlar yapiyor diye biliyordum... ya siyaset yaptiklari icin guncellemeye zamanlari yok yada bu isi onlar degil siyasetciler yapiyor.

      Sil
  13. Dolar yıl sonu kur tahminini nasıl hesapladınız??

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 2018 yılını alalım mesela. Cari açık 40 milyar Dolar. Ve bu açık GSYH'nin % 4,13'ü. % 4,3 ü 40 milyar USD olursa % 100'ü ne olurdan gidersek 2018 GSYH'yi 930 milyar USD buluruz. 3.446 milyar TL / 930 milyar USD = 3,70 USD / TL yıllık ortalama kuru verir. 2017 yıl sonu 3,60 olduğuna 2018 yıl ortalaması da 3,70 olduğuna göre 2018 yılsonu kuru ne olur? sorusunu yanıtlayınca yılsonu da bulunmuş olur.

      Sil
    2. Siz ne güzel insansınız, ülkenin tek ihtiyacı sizin gibi dürüst insanlar.Elinize saglik.
      saygılarımla.

      Sil
    3. Hocam pardon 3.446 nerden geldi acaba kusura bakmayın İngilizce iktisat 1 deyim daha :)

      Sil
    4. Orta Vadeli Plan'da GSYH (Milyar TL) satırına bak. 2018'de beklenen milli gelir büyüklüğü.

      Sil
    5. Bu yorum yazar tarafından silindi.

      Sil
  14. Emeginize,kaleminize saglik. Tesekkurler...

    YanıtlaSil
  15. mahfi hoca bu yıl dolar tahmin yapmıcak,dolar tahmini yapamıcak kadar çok belirsizlik var bide ırak kürtlerinin referandumu vs çıktı iyice belirsiz

    YanıtlaSil
  16. Yıl sonu kurunu nasıl hesaplıyoruz Mahfi Bey?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 2016 sonunu biliyoruz 2017 yıl ortasını da bulabiliyoruz (2017 TL GSYH / 2017 USD GSYH).
      ((2017 yıllık ortalama kuru - 2016 yılsonu kuru) + (2017 yıllık ortalama kuru)) / 2 derseni 2017 yıl sonu kurunu bulursunuz.

      Sil
  17. hocam abd dolar endeksiyle abd borsaları arasındaki ilişki nasıldır. Bizde tl değerlennce borsa daha çok artıyor onlarda durum nedir

    YanıtlaSil
  18. Hocam yeni yazınıza daha uygun diye tekrar duzelterek yazıyorum. Umarım analizimi beğenirsiniz ve yayınlarımız


    Mtvye o/o40 zamla Akp bir taşla birden fazla kuş vurma derdinde. Bize de bu kuşları saymak düşer

    1. Bu zamlı yüksek oranlı vergi ile bütçede ciddi bir gelir elde edecek.tipki sigaradaki güçlü hazir gelir gibi...tek bir farkla sigarada kaçak Göcek sigara kacak tütüun gibi kayıtdışı alanlar kacis noktaları varken mtvde yolda cirit atan arabaların kayıtdışı vergisiz olma dolasma ihtimali taktir edilir ki 0dir. Yani herkes seve seve ödeyecek butcesi güçlenen devletin faiz harcamaları azalacak ekonomik sarsıntılarıdan
    daha az etkilenecek. Belki kredi notuna da bu yansıyacak.. artı olarak 2019 seçim çalışmalarına kaynak cikacak (Bütçe disiplini)

    2.mtvye gelen zamla yeni araba alımında zaten otv ile örülen vergi ağı bu sefer yeni araba almak isteyenleri daha da caydıracak cunku 0 arabanın yıllık vergisi en yüksek dilimde kısaca almaktan cayacak!bu da cari açığa fren olacak. Türkiye'de satılan araçların çoğunlugu komple ithal.. montajı vs ile kullanima hazır geliyor. (Cari açık azaltma)

    3.Yeni araba almak istemeyen kişiler iç piyasaya bakacak ic piyasaya akacak...ikinci ele yönelecek ikinci el piyasada fiyat artışları hareketlilik oluşacak. Türkiye'de bilenler bilir piyasanin barometresi ikinci el araç pazarıdir. Bu piyasa harejetkiyse piyasada para dönüyor demektir.piyasada canlilik var demektir.burdaki canlilik diğer piyasalarada yansir. sonucta borcu harcı olan ya da yeni model almak için arabasını satmak(ki yeni model almak bundan sonra zor) isteyen bu piyasada ciddi hareketten yararlanacak....olusan anį talep karşısında istedigi fiyattan kazancını cikartacak. Zamanla mtvden kaçmak isteyen piyasadaki hareketi gören ikinci el sahipleri de zamanla arzi arttıracak arabalarını elden çıkarmaya çalışacak.... alım satım vergiergisiyle de devlette nasibini alacak. (Piyasaya hic bir teşvik sunmadan hurda indirimi vergi teşviği vs gibi piyasanin açıklarından yararlanarak Piyasaya Doping/Büyüme Efekti)

    Kısaca bütçe disiplini cari açık azaltma iç piyasa hareketiyle akp bir taşla birden fazla kuş vurma in keyfini sürecek.Bana kalırsa çok zekice hazırlanmış bir uygulama.

    Hocam argümanlarıma katılıyor musunuz ne dersiniz olasılığı hakkinda

    Herkese sevgiler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Güzel yazmışsında yazında görüşlerini destekleyecek 2019 ve %40 haricinde hiç sayısal veri yok.

      Sil
    2. Haklısınız. Aynen de böyle düşünmüşlerdir. Her yaptıkları iş çuvallayınca "yav ne güzel de düşünmüştük, neden böyle oldu şimdi" şaşıp kalmalarının ve "kandırıldık, yanıltıldık" diye şikâyet etmelerinin sebebi de kendilerini büyük vizyoner zannedenlerin aslında basit bir kasaba tüccarı kadar bile önlerini görmekten aciz olmalarıdır.

      Sil
    3. Bu yazdıklarınız bir defaya özgü bütçe artışı olmuşsa geçerli. Ne var ki önümüzdeki dönemde kamu harcamaları artarak devam edecek gibi görünüyor. Çünkü seçimler artık çok uzakta değil. O nedenle yeni vergi artışları gelebilir.

      Sil
    4. Zat-ı amaclari da o hocam zaten sağlam devamli bir kaynak yaratarak bütçeyi yamamak seçim öncesi akan suda kabini doldurarak seçim sürecinde ise harcamalara tam gaz vermek...seçimlerden sonrası içinde Allah kerim😉

      Sil
  19. Bu kısma kadar çözmüştük. YılSonu kısımda ortalama aldığınızı düşünmüştüm. Tutmamıştı. Ama aradaki farkı üzerine eklemişsiniz sanırım. Cevap için teşekkürler

    YanıtlaSil
  20. Hocam ovp sunumundaki grafiklerde durumu iyi gösterecek şekilde tarihlerin ve göstergelerin (istihdam oranı yerine kişi sayısı gibi) seçilmesi hakkında ne düşünüyorsunuz

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Eskiden makyaj yapılırdı şimdi doğrudan botoksa gidiliyor.

      Sil
  21. Mahfi hocam sizi çok uzun zamandır takip ediyorum ve ilk kez bir yorum yazıyorum öncelikle kendi adıma bana çok şey kattıgınız için size minnettarım. 1 yıl önce işe girdigimde gidip ilk maaşımda tüm kitaplarınızı aldım ve büyük bir keyifle okudum siz ayrıntılara dikkat edersiniz dışı yazmanız gerekirken fışı yazılmış(myb altında) hocam sizden istirham ediyorum ben kendim sigorta sektöründe çalışıyorum karşılaştırmalı olarak türkiyede sigorta ve fonlamalarıyla ilgili br yazı bekliyorum umutla teşekürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim.
      Düzelttim, sağolun. Sigorta benim ilgilendiğim bir konu, yazacağım.

      Sil
  22. Hocam hiç İzmir'e yolunuz düşmüyor mu? Sizi dinlemek güzel olurdu..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Son zamanlarda gelemedim. Aslında İzmir'i çok da özledim.

      Sil
  23. Orta Gelir Tuzağı Programı

    Hiç belli olmuyor mu?

    YanıtlaSil
  24. Mahfi Hocam, AKP'liler bile yapılan fahiş vergi zamlarını eleştiriyorken sizin sessiz kalmanızı yadırgıyorum.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Adını zikrettiğin partide ben hiç öz eleştiri görmedim, yanlış biliyorsun. Öze yönelik eleştirinin sıfır olmasıyla övünenler varken senin bu yorumun tamamen hükümsüzdür.

      Sil
    2. Daha ne diyeyim bilmiyorum.

      Sil
  25. Hocam bir ülkenin 3 yıl içindeki en büyük hedefi meyveli gazozdan vergi almak olmamalı diye düşünüyorum ve bu beni çok üzüyor.

    Saygılarımla.

    YanıtlaSil
  26. Bir de şu Almanya ekonomisi üzerine yazsanız artık.
    Almanya'da eski günleri 2002 öncesi mark günlerini özler olduk.Almanya ekonomisinin verileri üzerinde bir yazı bekliyorum sizden.

    Merkel biz gurbetçileri kandırıyor mu yoksa biz mi anlamıyoruz da markdonemini özlüyoruz bilmiyorum artık.
    İlk soru benden olsun Almanya ekonomisi çöküyor mu?

    Saygılar
    Birol Sevincer

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İyi abi kandirilmiyorsunuz bu sefer birol abi

      Sil
    2. almanya verileri iyi geliyor şuanda.

      Sil
    3. Almanya ekonomisi sağlam görünüyor.

      Sil
  27. Hocam bu bir devlet programından ziyade benim çalakalem yaptığım 3 5 aylık planıma benziyor. 7 6 5 diye enflasyon yazmışlar. Şaka mı bu? Neye dayanmış da bulmuş? Tamamı temenni gibi duruyor. Nasıl gerçekleştireceksiniz diyince de "Allah'ın izniyle" derler heralde.

    YanıtlaSil
  28. Bence bu hedeflere ulaşılabilir. Yeter ki TUIK yardım etsin.

    YanıtlaSil
  29. Hocam öncelikle yazınız için teşekkürler. Benim gibi ekonomi alanından uzak olanlar için aydınlatıcı yazılar kaleme alıyorsunuz. OVP yazınızda gelir vergisi artışından bahsetmemişsiniz. Neden 3. dilimi arttırmayı seçtiler ? En yüksek dilimi arttırma ya da 5. dilimi ekleme yoluna gitmediler ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 3. dilimde çok kişi var. 5. dilimi artırmak fazla gelir getirmez.

      Sil
  30. Ovp de gelişmekte olan ülkelere net sermaye akımının pozitife döndüğüne ilişkin IIF kaynaklı bir tablo vardı.Fed'in sıkılaştırmaya başlayacagı bir dönemde bu tabloyu nasıl okumak gerekir.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Önümüzdeki dönemde o grafikler tersine dönecek.

      Sil
  31. emeğiniz için teşekkürler. Hocam bizim reel GSYH mız kaç TL mesela 2015 ve 2016 rakamları nedir gerçekte ne kadar büyüyoruz

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Göstergeler bölümünde ayrıntılarıyla mevcut.

      Sil
  32. Hocam yorumlarınız ders niteliğinde. Sizin yazılarınızı takip ederek öğreniyorum. Teşekkürler. Yazınızda belirttiğiniz; "Aslında ben de Fed’in uygulayacağı faiz artışları ve bilanço küçültme programının bizim gibi ekonomileri finansman bulma zorluğuna iteceğini ve dolayısıyla cari açığımızda düşüş yaratacağını düşünüyorum. " düşencenizin uygulamadaki sıralaması aşağıdaki gibi mi olur:
    Finansman bulma zorluğu, $ bulamaz isek, ithalat yapamayız.
    İthalat yapamadığımız için, ihracat için gerekli hammadde ve yarı mamul alınamaz.
    Hammadde alınamaz ise ihracat yapılamaz.
    ihracat olmaz ise $ bulamayız. Görece olarak ithalat ihracattan daha fazla oranda düşeceği için cari açık düşer. Mevcut borç ödemeleri için başka giderler, mesela yatırımlara, sosyal yardımlara ayrılan bütçe borç ödemek için kullanılır. Kısır döngü içinde kalırız.
    Bunun sonucunda tüketim azalır. Tüketim azalacağı için enflasyon artamaz. Ama büyüme de olamaz.

    İkinci olarak geçmiş dönem OVP nin gerçekleşme performansını değerledirir misiniz.

    Saygılarımla

    YanıtlaSil
  33. Dün sokaktaki bir vatandaşa tv kamerası yöneliyor ve muhabir soruyor: "ekonomi bakanı önümuzdeki yıllarda enflasyon ve işsizliğin azalacağını söyledi bugün. Ne düşünüyorsunuz?" Cevap: "artacak diyecek hali yok ya" hocam bence ovp'nin özeti bu.

    YanıtlaSil
  34. ovp denen ucube tam bir saçmalık.3 tane bakan çıkmış yüzleri kızarmadan,bizlerle dalga geçiyor.millete yüzde 3 zam ver, kendine gelince sınır yok.ne güzel dünya.yukarda sayın hocam çelişkileri açıkladı,böyle bir ortamda büyümeyi,milli geliri,işsizligi,enflasyonu olumlu olarak bol keseden sallamışlar.at yalanı sevsinler inananı.BİZİ KERİZ YERİNE KOYMAYIN YETER YA.SİZE OY VERENLER OLABİLİR AMA BİZ DEGİLİZ.

    YanıtlaSil
  35. Hocam Türkiye'deki kamu bütçe politikalarının gelir dağılımı üzerine etkisini inceleyen bir rapor hazırlamaktayım, tavsiye edebileceğiniz kaynak/kitap/makale var mı?

    Sevgi ve saygılarımla..

    YanıtlaSil
  36. Sayın Hocam gerçekten merak ettiğim bir konu var. Büyüme dolar bazında eksi olarak görünüyor tabloda. TL bazında büyüme doğal olarak aldatmaca dan başka bir şey olmuyor bu durumda. Gerçekte küçülen bir ekonomi var olarak anlıyorum. Yanılıyor muyum ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Biz Dolarla değil TL ile alış veriş yaptığımıza göre o açıdan bakarsanız büyüyor.

      Sil
  37. https://tr.investing.com/news/forex-haberleri/orta-vadeli-program-ackland-kur-olumlu-tepki-vermedi-504201 alttaki yorumları da dikkate aldığımızda vatandaşın sesini duyarız.

    YanıtlaSil
  38. Üstat,

    Kapsamlı değerlendirmeniz için teşekkür ederim.

    “İşsizlik Oranı: OVP’nin büyüme oranıyla en tutarlı görünen tahmini işsizlik oranı...”

    Sanırım “en tutarsız olanı” olacak.

    Çok selamlar
    Cafer Demir

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim. İşsizlik büyüme artışıyla biraz azaldığı için ama bu büyümenin istihdam yaratmayacağını gösterdiği için fazla da azalmadığı için tutarlı aslında.

      Sil
  39. Hocam gelişmiş ülkeler gerçekçi olmayı nasıl başarabilmiş. Bize gerçekçilik neden bu kadar uzak duruyor?

    YanıtlaSil
  40. OVP ile orta direk hanehalkı zokayı yutacak.

    YanıtlaSil
  41. 2018-2019; TC resmen yikildi. Halkin bir kismi baska ulkelere goc ediyor. Ulkenin bir kismi isgale ugrayacagi kesin; Marmara-Dogu ve Guneydogu Anadolu. Anadolu Beylikleri cagi yeniden baslar. Hayirli olsun emegi gecen herkese. Sefasini surdukleri gibi eziyetine de katlanacaklar mi; yoksa halkin parasini bir gece c-alip kacip gidecekler mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Akp beylikler donemi

      Sil
    2. Ice Mountain`a katılıyorum. Ülkenin yaşanacak hali kalmadı, üstüne üstlük buradaki yorumcuların yorumlarına bakıyorum bir kısmı daha durumun ne olduğunun bile farkında değil. Adam herşeyi iyi sanıyor. Bu ortamda nasıl yaşayacaksın? Gitmenin yoluna bakıyorum açıkcası, çoluğa çocuğa bırakabileceğim en iyi şey düzgün bir yerde yaşama şansı heralde.

      Sil
  42. Oturduğu yerden sallamislar ovp yaptık diyerek 😂😂

    YanıtlaSil
  43. Hocam bu vergi artislari ile alakali olarak,asil onemli olanin verginin adaletli toplanmasi ve vergi tabaninin gelistirilmesi gerektigi konusu acik. Benim sorum bu hedefe yonelik nakitsiz topluma yonelik. ornegin 200 ve 100 liralik banknotlar tedvulden kaldirilsa kayitdisi azaltilmis olmaz mi?

    YanıtlaSil
  44. Merhaba tespitleriniz için teşekkürler.
    Ben bordrolu çalışanlar üzerindeki vergi yükünün daha da artacağını düşünüyorum. Gelir vergisi oranlarında yapılacak artış brüt/net rasyosunun daha da aşağı inmesine neden olacak. Örneğin 10.000 tl brüt ücreti olan bir çalışana tüm kesintiler sonrası geçen yıl 6.500 tl kalır iken gelecek yıl 5.800 tl kalıyor olacak. Ayrıca alınan ürünler içinde gizli kdv leride hesaba katacak olursak bordrolu çalışan kağıt üstünde 10.000 tl kazanmış görünmesine rağmen alabildiği ürünün değeri 4.750 tl olabilecektir. Özetle devlete çalışmaya devam.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. sosyalist devlet anlayışı,,,siz zaten bunu bu düşüncede değil misiniz ?,,,yoksa devrimciler, kapitalist mi oldular..

      Sil
    2. Bunların sosyalizmle devrimle veya kapitalizmle bir ilgisi yok. Sadece mantıkla, akılla rasyonellikle ilgisi var.

      Sil
  45. Hocam hanehalkı tasarrufları derken tam olarak neyi kastetmiş oluyoruz? Yani vadeli mevduatları mı tahvilleri mi?

    YanıtlaSil
  46. Hak yok, hukuk yok alabildiğine keyfi uygulama. Dün yargı karar alıyor, gece karanlığında okula, işe gidilmiyecek diye (yaz saati uygulaması) bugün enerji bakanı damat efendi çıkmış, tanımıyoruz yargı kararını, gece karanlığında okula işe gidecek ve bizim özel anlaşma yaptığımız elektrik şirketlerine extra para kazandıracaksınız diyor! %40da zam yaptık mtv ye diyor! %40! Ehonami çoh eyiii. Ekonomi mi kalır böyle bir memleket de? Seçimle gönderelim diyorsun, yok kedi yok trafo yok YSK derken o da mümkün değil. Ruh hastası olduk.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sıpaydırmen ekstra ekstra yorumlar hos degil.

      Sil
    2. Haklı ola bilirsiniz. Rahatsızlık veriyor olabilir. Siz gönül vermiş olabilirsiniz Akp ye, ancak sorunların temelini oluşturan durum bu. Keyfi yönetim. Ben insanların kundaktaki bebelerin geleceğini düşünen bir vatandaşım. Kusura bakmayın deniz bitti. Artık rahatsız olma zamanınız geldi. Ve uzunca bir zaman alışın bu duruma.

      Sil
  47. Hocam, aklınıza, yüreğinize ve elinize sağlık, Bu program bu kadar güzel, bu kadar anlaşılabilir yorumlanabilirdi. Teşekkürler. Umarım programı yapanlar da okur.

    YanıtlaSil
  48. Hocam merhaba,

    böyle hesap kitap çok anlamam ama sosyal hayatın içine girince aslında ekonominin çok iyi gitmediğini görbiliyorsunuz. avrupa yakası için konuşacak olursak sultanahmet civarında kaliteli avrupalı ve amerikalı turistin yerini ucuz ve harcamayan ortadoğu turist profili aldı. taksim, beyoğlu, pera, etiler vs gibi yerlerdeki ana arter üzerindeki dükkanların çoğu boş ve kiralık ama alıcısı yok. gece hayatı denen şey eskiden şehrin her tarafında yaygın iken şimdi belli yerlerin belli bölgelerinde. ayrıca kongre turizmi, yat turizmi gibi önemli getirileri olan turizm çeşitlerinde büyük bir düşüş var. istanbul'da ulaşım pahalı. bir markete girip 200 tl harcıyoruz elimizde 2-3 torba ile çıkıyoruz ve yeme-içme anlamında 2 günde biten ürünler ile.

    ayrıca yürütülen bir algı ile kelime oyunları yapılıyor. zam yerine güncelleme ya da değişiklik yapıldı deniyor. mesela motorin fiyatı değişince gece yarısından itibaren geçerli olacak fiyat vs deniliyor. istatistik olarak açıklanan rakamlarda da tuhaflık oluyor. geçen seneye göre ülkeye gelen turist sayısında %15 artış var deniyor mesela fakat turizm geliri aynı oranda artmamış oluyor bundan bahsedilmiyor. commerzbank açıkmalasında da açıklanan rakamlarda tuhaflık olduğundan bahsediliyor.

    ülke olarak çıkmazdayız fakat kral çıplak diyecek çocuğu bekliyoruz gibi bir hissiyat içerisindeyim.

    YanıtlaSil
  49. Devlet vergisini alır bu 2*2=4 gibi bişey.hedeflerini belirler ortaya koyar tutar tutmaz bilinmez.

    Acaba biz doğru düzgün çalışır muyuz?
    Vergimizi düzenli veriyor muyuz ?
    Vatandaşlık görevimizi askerlik vergi vs hakkıyla eda ediyor muyuz ?
    Hükümetimizin arkasında miyiz ?


    Devlete hükümete laf söylemek kolay yol.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu soruları sorduğunuza göre siz bu soruların yanıtını olumlu veremiyorsunuz sanırım. Kime laf söylesin ki vatandaş. Bizi düzgün yönet diye oy verdiklerine hesap soracak tabii ki. İngiltereye mi sorsun hesabını?

      Sil
    2. :))) işte entelektüel bakış entelektüel cevapyorum

      Sil
  50. Hocam merhabalar.. İsimim Uğur. Yazılarınızı ilgiyle takip ediyor ve okuyoruz.
    2 Kasım 2017 tarihinde üniversitemizde bir Finans Zirvesi etkinliği düzenleyeceğiz. Sizi ağırlamayı çok istiyoruz. Burada yazılı olan gmail hesabınıza detayları elektronik posta olarak da gönderdim.. Umutla bekliyoruz cevabınızı.. Saygılarımla..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben bu davetlere katılamıyorum çünkü birisine katılsam ötekilere de katılmam gerekiyor yetişme imkanım yok.

      Sil
  51. Ataturkten sonra yatan guruhun ceremesini gencler cekecek. Parasi olan parasini muhafaza ediyor yurtdışı bankalara kaciriyor paralari. Vergi odeme yok, katki yok, calis serbest.

    YanıtlaSil
  52. Merhaba hocam

    Devlet, vergilerin baska ülkelerin paralarıyla da ödenebileceğini açıkladı diyelimki.
    Sonucta insanlar vergi odemek icin TL lerini baska paralara cevirmezler ancak ellerindeki dövizleri vergi vermek icin kullanabilirler.
    Bu durumda döviz rezervlerinde artış olup TL yi güçlendirmez mi?

    Teşekkürler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bir devlet eğer devletse kendi bastığı paranın dışında parayla vergi tahsil etmez.

      Sil
  53. Hollanda da hükümet kurulamadı Almanya'da ise kurulması meçhul, kurulsa bile çok zayıf bir hükümet olacağı ortada. Bizimle ugrasmalarinin bedelini ödüyorlar genel kanım bu yönde.
    Sizce Almanya önümüzdeki dönemde büyümesi zayıflar mi?
    Almanya, bizi köşeye sıkıştırmak için hiç suçumuz gunahimiz yokken bu günahsız masum milletimize ekonomik yaptırımlar uygular mı?
    Hükümetimizin bir mali müşavir eski bir hazineci olarak vergi düzenlemesini nasıl buluyorsunuZ?
    Yeni vergi oranlarının ekonomiye ne gibi etkisi olur?
    ESAD DURMUŞ YOĞURTÇU
    (MaliMüşavir)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sizin genek kanınız mı? Güldürmeyin insanı....

      Sil
    2. Almanlar ve Hollandalilar kiskancliktan catliyor su an, Türkiyenin Tayyibi var, bizim onun gibi bir dünya liderimiz yok diye.

      Saka bir yana Hollanda ve Almanya´ya hükümet kurulamadi diye bir sey olmaz. Bu ülkelerin ekonomik istikrarinin güvencesi, politikadan bagimsiz karar alabilen güclü ekonomik kurumlardir. Öyle 1 yil hükümet kurulamadi falan diye bir sey olmaz.

      Biz kendi derdimize bakalim. Bu ülkelerde bir günde MTV´yi yüzde 40 arttirmaya kalkan politikaci sokaga cikamaz birde. Yasal düzenleme olmadan gelir ve kurumlar vergisini arttirmaya kalkan politikaciyi tefe koyarlar

      Sil
    3. Bizim sorunumuz Almanya ya da Hollanda değil. Bizim sorunumuz Türkiye. Nasıl ederiz de bu güzelim ülkeyi çağdaş bir ülke yaparız buna kafa yormamız lazım. Almanya batarsa bizim ihracatın önemli bir kısmı da açıkta kalır.

      Sil
  54. daha 1 ay sonrasını öngöremeyen anlayış mı orta vadeli program yapıyor. baktığımda ciddi paradoksallık arz ediyor ovp!. bu kadar çelişkiden ancak hocamızın da özellikle belirttiği üzere temennilerle dolu bir metin çıkar. daha öncekilerden de büyük sapmalar göstermeye aday bir ovp bence. saygılar hocam...

    YanıtlaSil
  55. https://m.gercekgundem.com/chpden-hukumete-orta-vadeli-program-elestirisi-12725g.htm

    Bir ovp eleştirisi daha tarafsız şekilde okumanız tavsiye olunur

    YanıtlaSil
  56. Hocam öncelikle merhaba, ovp benim sınav konum fakat birkaç kez okumama rağmen kafamda oturmuş değil bununla ilgili bir yazı paylaşmanız mümkün müdür?

    YanıtlaSil
  57. Hocam ıyı gunler unıversıte ogrencısıyım bırcok yerden arastırmama ragmen tatmın edıcı bır bılgıye ulasamadım sizden ricam ovp'nın para-maliye-gelir-dış tıcaret polıtıkaları hakkında bılgı verır mısınız? tesekkur ederım.

    YanıtlaSil
  58. Hocam ovp sınav konum, kısaca amaç ve araçları hakkında bilgi vermeniz mümkün mü?

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Lozan Antlaşması 2023'de Bitecek, Biz de Madenlerimizi Çıkarabileceğiz!

Konut Fiyatları Niçin Eskisi Kadar Artmıyor?

Paradan Para Kaybetme Dönemi