KENDİME YAZILAR

ABD’nin uyguladığı niceliksel gevşeme (QE) çerçevesindeki tahvil alım programı gerçekte bir para politikası aracı mı yoksa maliye politikası aracı mı? Bunu aydınlatmamız gerekiyor. Fed, uygulamaya koyduğu QE çerçevesinde her ay belirli bir miktarda Devlet Tahvili alımı yapıyor ve karşılığında piyasaya para vermiş oluyor. Başlangıçta aylık olarak 85 milyar dolarlık alımın 45 milyar dolarlık bölümü tahvildi (kalanı ise mortgage kağıdıydı.) Fed, geçen yılın son çeyreğinden itibaren bu alımları her yeni Açık Piyasa Operasyonları Komitesi (FOMC) toplantısında 10 milyar dolar azaltmaya başladı. Beklentilere göre Ekim ayındaki FOMC toplantısında alımlara son verilecek. 

BRICS ülkeleri BRICS kısaltması yükselen piyasa ekonomileri içinde önde gelen beş ekonominin (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika) adlarının ilk harflerinden türetilmiş bir kısaltma. 2010 yılına kadar ilk dört ekonomi BRIC adı altında gruplanıyordu, sonradan bunlara Güney Afrika da katılınca grubun adı BRICS oldu [1] . Bu beş ülkenin ortak özellikleri olarak şunları sayabiliriz: Bu ekonomilerin hepsi; (1) Yükselen piyasa ekonomileri arasında yer alan sanayileşme yolunda ilerlemiş, hızlı büyüyen ekonomiler. (2) Bölgesel ve küresel ilişkiler üzerinde önemli oranda etkililer. (3) Hepsi de G 20 üyesi. 2013 Verileri [2] Brezilya Rusya Hindistan Çin G.Afrika GSYH (Milyar USD) 2.243 2.118 1.871 9.181 351 Nüfus (Milyon kişi) 200 143 1243 1.361 53 Kişi Başına Gelir (USD) 11.310 14.818 1.505 6.747 6.621 İşsizlik (%) 5,4 5,5

Ben Türkiye’nin son 15 yıldaki en büyük başarısının kadınlarımızın voleybolda aldıkları sonuçlar olduğunu iddia ediyorum. Aşağıdaki tablo bu iddiamın kanıtıdır. Şampiyonluklar Vakıfbank Fenerbahçe Eczacıbaşı Dünya Şampiyonu 2013 2010 Avrupa CEV Lig Şampiyonu 2011 ve 2013 2012 Avrupa CEV Cup Şampiyonu 2014 1999 Avrupa Challenge Cup Şampiyonu 2008 Avrupa Top Teams Cup Şampiyonu 2004 Şampiyonluklar Yıldız Milli Takım A Milli Takım Dünya Şampiyonu 2011 Avrupa CEV Voleybol Ligi Şampiyonu 2014 Akdeniz Oyunları Şampiyonu 2005 Tabloda sadece şampiyonluklar yer alıyor. İkincilik ve üçüncülükleri de yazmaya kalksam sayfaya sığmayacaktı. Tabloda 3 dünya şampiyonluğu, 4 Avrupa birinci kupası şampiyonluğu, 2 Avrupa ikinci kupası şampiyonluğu, 1 Avru

2023 Hedefleri Türkiye ekonomisi için belirlenen 2023 yılı hedefleri arasında en somut ve ölçülebilir olanlarını aşağıdaki tabloda gösteriyorum. Gösterge 2013 (Mevcut durum) 2023 (Hedef) GSYH (Milyar USD) 820 2.000 Kişi Başı Gelir (USD) 10.782 20.000 Büyüme (on yıllık ortalama, %) 5 7 Türkiye ekonomisinin büyüklük sırası 17’nci İlk 10 arasında İhracat (Milyar USD) 163 500

Yirminci yüzyıl, büyük bir birikimin değerlendirildiği bir yüzyıldı. Yalnızca buluşlar, keşifler ve icatlar alanındaki büyük patlamayla kalmadı aynı zamanda sosyal bilimlerin de en üst düzeye yükseldiği bir yüzyıl oldu. Yirminci yüzyıla katkısı olan birçok düşünür, fen bilimcisi, sosyal bilimci, asker ve siyasetçi var. Ama bunların içinde üçünün yeri gerçekten çok başka: Charles Darwin, Karl Marks ve Sigmund Freud.

Ekonomi her zaman doğru ya da eğri, sağlam ya da zayıf denge halindedir. Bütün mesele bu dengenin istenen denge olup olmadığı meselesidir. Bir ekonominin düzgün denge şartlarının başında fiyatların doğru belirlenmesi gelir. Fiyatlara müdahalelerin olduğu ekonomilerde yokluklar, kuyruklar ve karaborsa oluşur. Eğer bir malın fiyatı o malın değerinin altında ise o mala talep yüksek olacağı için piyasada bulunmaz olur. Bu durumda üreticiler/satıcılar o malı piyasadan çekip tezgah altından karaborsa fiyatıyla satmaya başlarlar. Aslında o anda karaborsa fiyatı gibi görünen fiyat çoğu kez o malın (olması gereken) gerçek fiyatıdır. Fiyatların doğru belirlenmediği bir ekonomide doğru denge kurulamaz.

Aşağıda iki ayrı grafik setini kullanarak Türkiye ekonomisini, en önemli ekonomik göstergelerle sunmaya çalışıyorum. İlk set 2000 yılından 2014 yılı Haziran ayına kadar (2014 için eldeki son verileri kullandım) gelişmeleri gösteriyor.

Ekonomi politikasının mevcut çerçevesi 20. yüzyılın ilk iki çeyreği maliye politikasının egemenliğinde geçti. Sonraki dönemde işin içine para politikası da girdi. Yirminci yüzyılın üçüncü çeyreğinde para ve maliye politikasının birlikte uygulanmasının ideal birleşim olacağı düşüncesi yaygındı. Hatta bu karma uygulama “Friedman’ın başını Keynes’in gövdesine oturtmak” biçiminde özetleniyordu. Yüzyılın son döneminde ekonomi politikasında ağırlık para politikasına kaydı. 21. yüzyılın ilk döneminde maliye politikası, para politikasının iyi işlemesi için altyapı hazırlayan bir politika konumuna gerilerken küresel krizle birlikte para politikası uygulamasını desteklemek üzere makro ihtiyati politikalar devreye sokulmaya başladı.

Yazdığım yazılarda anlattıklarımı izleyenler üniversite tercihlerinin yapılacağı şu dönemlerde hangi bölümü tercih etmelerinin kendileri için doğru olacağını soruyorlar. Ben bu işin uzmanı değilim. Ama size hayata bakış açınızla bağdaşacak tercihleri kuşkusuz ekonomi, maliye, işletme, uluslararası finans, çalışma ekonomisi, kamu yönetimi ve ekonometri çerçevesinde kalmak kaydıyla anlatabileceğimi sanıyorum.