KENDİME YAZILAR

GSYH Büyümesinin Kökenleri Aşağıdaki tablo hangi sektörün büyümeye ne kadar katkı yaptığını gösteriyor (Kaynak: TÜİK, Dönemsel Gayrisafi Yurt İçi Hasıla, I. Çeyrek: Ocak - Mart, 2020) İlk Çeyrek Sonuçları (%) 2018 2019 2020 GSYH'de Payı Tarım, ormancılık ve balıkçılık 8,1 2,6 3,0 2,8 Sanayi 7,7 -3,9 6,2 23,4 İnşaat 6,8 -9,3 -1,5 5,5 GHI Hizmetler 10,5 -3,4 3,4 23,5 Bilgi ve İletişim 6,2 0,2 10,7 2,5 Finans ve Sigorta Faaliyetleri 2,9 2,9 1,6 3,7 Gayrimenkul Faaliyetleri 3,8 1,6 2,4 7,2 Mesleki, idari ve destek hizmet Faal. 12,4 -11,8 1,9 4,9 Kamu yönetimi, eğitim, sağlık ve sos. 5,4 8,8 4,6 14,2 Diğer Hizmet Faaliyetleri 10,5 -2,4 12,1 2,5 ...

Aldous Huxley'in ünlü romanı Cesur Yeni Dünya ilk kez 1932 yılında yayınlandı. Gelecekte ortaya çıkacağı varsayılan totaliter bir devlet modeli altındaki baskıcı bir yaşamı karakterize eden roman, George Orwell’in 1984’ü ve Ray Bradbury’nin Fahrenheit 451’iyle birlikte     distopya türünün en önemli örneklerinden birisi kabul ediliyor. Cesur Yeni Dünya'da insanlar test tüplerinde doğuyor ve uykularında hipnoz yöntemiyle eğitiliyorlar. Bilim ve teknolojinin kullanımıyla totaliter bir hükümet tarafından yönetilen toplumda bireysellik diye bir şey yok. Duyguların yerini ihtiyaçların aldığı toplumda insanlar birer makine gibi programlanıyor. Hastalık, endişe, hüzün ortadan kalktığı için ilk bakışta toplumsal huzur kusursuz olarak sağlanmış gibi görünüyor. Ne var ki duyguların, özgürlüklerin, bireyselliğin olmadığı bir dünya gerçekte çok kusurlu bir dünyadır. Bütün bunların var olduğu ama hastalıkların, endişelerin, hüznün olduğu dünya da kusursuz değil.

Merkez Bankası’nın sahip olduğu ve zorunlu karşılık olarak sakladığı altınlar ve bunların nerede bulunduğu meselesi kamuoyunda son yıllarda çok ilgi çeken ve aynı zamanda birçok yalan yanlış safsatanın yayılmasına yol açan bir konudur. Aşağıda Merkez Bankası’nın kendi altınları ve zorunlu karşılık olarak banka ve finansman şirketlerinden aldığı altınların miktarı (ton olarak) son üç yılda karşılaştırmalı olarak gösteriliyor. Tablonun son sütunu ise 2019 yılsonu itibarıyla bu altınların dolar cinsinden değerini sergiliyor (Kaynak: TCMB KPMG Bağımsız Denetim Raporları 2017, 2018 ve 2019, https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/tr/tcmb+tr/search+results?search-query=ba%C4%9F%C4%B1ms%C4%B1z+denetim+raporlar%C4%B1 )

Kapitalist sistemin temel kabullerinden birisi Adam Smith ve özellikle David Ricardo’dan beri ‘uluslararası ticaretin gelişmesi ve artmasının uluslararası refahı artıracağı’ öngörüsüdür. Bu genel kabule uygun bir uluslararası anlaşmalar ve organizasyonlar çerçevesi oluşturulması düşüncesi ilk kez II. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru yaşama geçirildi ve 1944 yılında toplanan Bretton Woods konferansında üç uluslararası kuruluş gündeme geldi: IMF, Dünya Bankası ve Uluslararası Ticaret Örgütü (ITO.) Bunlardan IMF; ödemeler dengesi krizine giren ve o nedenle uluslararası ticaretten çekilen ülkeleri yeniden sisteme sokabilmek ve karşılıklı ithalat kısıntılarını önlemek için, Dünya Bankası; savaşta yıkılan Avrupa’yı onaracak destekleri sağlayarak Avrupa’nın uluslararası ticaretin dışında kalmasını önlemek amacıyla kuruldu. Avrupa toparlanıp da desteğe ihtiyacı kalmayınca Dünya Bankası bu kez gelişmekte olan ekonomilerin altyapı ve sektörel sorunlarına destek sağlayarak onların uluslararası t...

Rubicon Rubikon, bezik oyununda kullanılan bir sözcüktür. Bezik, 96 kâğıtla oynanan iki kişilik, kozlu bir oyundur. Oyunculardan birisi 3.000 sayısına ulaştığında oyunu kazanmış olur. Eğer bir oyuncu 3.000’e ulaşıp oyunu bitirdiğinde diğer oyuncu 1.500’ün altında kalmışsa buna Rubikon denir. Rubikon yapan oyuncu 2 kat puan alır. Bezikte kullanılan Rubikon sözcüğü İtalya’nın kuzeyinde bulunan, 29 kilometre uzunluğunda Rubicon nehrinin adından gelir. Nehrin yatağı ve yapısı zaman içinde birkaç kez değiştiği için Rubicon nehrinin günümüzdeki Pisciatello nehri olduğu tahmin ediliyor. Roma Cumhuriyeti döneminde Rubicon nehri, kuzeyde bulunan Cisalpina Galya eyaleti ve İtalya’nın güneyi arasında sınır çizgisi olarak kabul edilirdi. Bu çizgi, Cumhuriyeti tehdit edebilecek askeri girişimleri engellemek amacıyla generallerin ordularıyla geçemeyeceği sınır olarak belirlenmişti. Savaştan dönen generaller bu sınıra gelmeden askerlerini evlerine yollar ve Roma’ya öyle giderlerdi. Julius ...

Bugünün dünya ekonomik düzenine biçim veren neoliberal yaklaşımlar 1970’lerde ortaya çıkmaya başladı ve 1980’lerden itibaren yaygınlık kazandı. Sovyet sisteminin dağılmaya başlamasıyla birlikte bu yaklaşım, iktisatçı John Williamson tarafından, 1989 yılında Washington Uzlaşısı (Washington Consensus) adı altında 10 ilke altında toplandı ve bu ilkeler o tarihten sonra neoliberal yaklaşımın 10 Emiri haline geldi. Giderek bağımsızlıklarını yitiren ve ABD Hazine Bakanlığı’nın güdümü altına giren IMF ve Dünya Bankası, gelişmekte olan ülkelerle program kredisi ilişkisi kurduklarında bu çerçeveyi dayattı.  

Eldeki son verilere göre (24 Nisan 2020) Merkez Bankasındaki (TCMB) brüt rezerv miktarı 52,7 milyar dolar (TCMB’deki brüt döviz rezervlerinin miktarını bankanın sitesinde yer alan Para ve Banka İstatistikleri tablosundan çıkarıyoruz. Ek 1.) Net rezerv miktarına ulaşabilmek için TCMB'nin analitik bilançosunda (aşağıda ek 2’de) yer alan kalemlerden giderek bir hesaplama yapmamız gerekiyor. Bu hesaplamayı yapmamız için kullanacağımız denklem şöyle: Net Rezerv = (Dış Varlıklar – Toplam Döviz Yükümlülükleri) / USD TL kuru