Tasarruf Yatırım Dengesi Geometrisi

Tasarruf, gelirin harcanmayan bölümü, yatırım ise tasarrufun, ileride gelir getirecek üretim kapasitelerine harcanması demektir. Bir ülkede tasarruflar yatırımlardan fazla ya da yatırımlara eşitse o ülkede dış borçlanmaya gerek kalmaz. Eğer tasarruflar yatırımlardan düşükse o zaman dışarıdan tasarruf ithali gerekir.

Bir ülkenin tasarrufları yatırımlarına eşitse tasarruf yatırım denkliği söz konusu demektir. Bu durumu şekilde her iki eksene de aynı uzaklığa yani 45 derecelik açıya sahip olan mavi çizgi temsil ediyor. Örneğin B noktasında ülke, 0s1 kadar tasarruf yapıyor, buna karşılık 0i1 kadar yatırım yapmaktadır. 0s1 = 0i1 olduğu için bu ülkede tasarruf yatırım denkliği söz konusudur yani tasarruf fazlası ya da açığı yoktur. Bu durumda bu ülkenin dışarıdan borçlanması ya da dışarıya borç vermesi gerekmez. 

Bir ülkenin tasarrufları yatırımlarından fazlaysa tasarruf fazlası veriyor demektir. Bu durumu şekilde yeşil çizgi temsil ediyor. A noktasında ülke, 0s1 kadar tasarruf, 0i2 kadar yatırım yapmaktadır. 0s1 > 0i2 olduğu için bu ülkenin tasarruf yatırım dengesi fazla vermektedir. Bu durumda bu ülke elindeki fazlayı dışarıya borç vermede kullanabilir.  

Bir ülkenin tasarrufları yatırımlarından azsa bu ülkede tasarruf yatırım dengesi açık veriyor demektir. Bu durumu şekilde kırmızı çizgi temsil ediyor. C noktasında ülkenin tasarrufları 0s1, yatırımları ise 0i3 kadardır. 0s1 < 0i3 olduğu için bu ülkenin tasarruf açığı bulunmaktadır. Bu durumda bu ülke bu açığı finanse edebilmek için dışarıdan borçlanacak demektir.

Türkiye, tasarruf açığı olan ve bu nedenle dışarıdan tasarruf ithal eden bir ekonomidir (yani kırmızı çizgi üzerindedir.) Bir ülkenin tasarruf açığı iki şekilde kapatılabilir: (1) Yabancı sermayeyi çekerek, (2) Dış borçlanma yoluyla. Türkiye, yeterince yabancı sermaye çekemediği için ağırlıklı olarak dış borçlanmayla tasarruf açığını kapatmaktadır.   


Yorumlar

  1. Hocam konuyla alakasız ama.fed ters köşe yaptı herkesi alıma devam dedi.Nasıl yorumlarsınız bunu?
    Bu noktadan sonra fed in tekrar tahvil alımını kısacagı noktaya kadar ülke olarak hazırlanıp gecisi yumusak yapabilir miyiz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bence Fed sadece balonu bir miktar indirmeye yönelik bir adım atmış oldu, bunun düzeltme yapmak isteyenler için önemli bir fırsat olduğunu düşünüyorum çünkü eninde sonunda parasal sıkılaştırmaya gidecek.

      Sil
  2. merhaba;

    fed in devam kararından sonra, beklentilerin olumlu duruma geçişiyle birlikte,tcmb sıkılaştırıcı politikadan biraz olsun genişletici politika izlemeye yönelir mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Pek sanmıyorum ama belki eskisi kadar ısrarlı olmayabilir

      Sil
  3. Hocam bu yazıyı yazmanız gerçekten isabet oldu gerçekten anlamadığım nokta var ; hocam bir ülke tasarruflar yatırımlardan fazlaysa dışarıdan borçlanmaya gerek kalmaz demişsiniz hocam şöyle olmuyor mu zaten 1) tasarruflarımız içeride ki yatırımları karşılamassa dışarının tasarruflarını kullanıyoruz bir de cari açığımız için dışarının tasarruflarını kullanıyoruz sizde demiştiniz eğer tasarrufları artırırsak 1. Sebepten dolayı bulmak zorunda kaldığımız tasarrufları bulmak zorunda kalmayız demiştiniz. Hocam tasarruflarımız fazla olsada biz cari açığımız için para bulmak zorunda olmayacakmıyız ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tasarruflarımız yatırımları karşılarsa cari açık olmaz. Denkleme bir kez daha göz atın.

      Sil
  4. Hocam şu cümlenizi izah edermisiniz ;Bir ülkede tasarruflar yatırımlardan fazla ya da yatırımlara eşitse demişsiniz burada tasarruf derken iç tasarruflardan mı bahsettiniz yoksa tasarruflar derken iç tasarruf + dış tasarruf toplamından mı bahsettiniz anlayamadım

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ülke tasarrufu iç tasarruf demektir.

      Sil
    2. Hocam, öncelikle güzel yazınız için teşekkürler.

      Ülkemizde gelir dağılımının adil olmadığı varsayımı ile, yüksek gelir seviyesinde tasarruf oranının da yüksek olduğunu söyleyebiliriz. Gelir dağılımının adil veya tersine bir dağılım sergilediği durumlarda, gelir sabit kalırken, tüketim ve tasarruf miktarında nasıl bir değişim olur ? Gelir dağılımının orantısız olması, tasarruf miktarının artırır gibi bir sonuç çıkıyor. Aydınlatırsanız çok sevinirim. Saygılarımla.

      Sil
  5. hocam elinize sağlık çok güzel bir yazı olmuş.. yalnız kafama takılan bir soru var izninizle paylaşmak istiyorum.. tasarruf/gsyh oranını geçmiş yıllarla karşılaştırmak istedim,, gsyh harcama yönteminden tüketim ve yatırım değerlerini bulmakta sorun yaşamıyorum ancak tasarruf oranları için gsmh ve onun içinde net dış alem faktör gelirlerini bulmak icap etmekte.. ki bu konuda bir bilgi bulmakta zorlandım.. sorum şu ki özel ve kamu sektörünün tasarruf oranlarını bulmanın daha kolay bir yolu var mıdır? yoksa net dış alem gelirlerini ve cari transfeleri için hangi tabloda, hangi değerlere bakmam gereklidir.. bilgilendirebilirseniz sevinirim..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kalkınma Bakanlığı sitesine bir bakmanızı öneririm.

      Sil
  6. Hocam şirket gibi değerlendirmek doğru olurmu? Şirketin öz kaynakları yetersiz kaldığında ya dışarıdan borç alacak ya da ortak alacak.(Halka açılacak vs.) Ülkeler ise dış borç alacak yada doğrudan yabancı yatırımcıyı çekecek. Dış borçlar faiz bedeline katlanılarak geri ödenecek ancak ülke içine giren yabancı yatırım ülkeye ortak olacak. (Belki kanun koyucularla (yerel veya ulusal), belki halkla bir olup değerini maksimize etmek için kulis yapacak.) Belkide dış borç almak daha mantıklıdır!!! İç içe geçmiş iki soru gibi oldu sanırım ama siz ne dersiniz? mantıkta hata varmı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Burada konu ettiğimiz zaten devlet değil onun dengesi T - G. Burada zaten özel kesimin tasarruf ve yatırımlarını konu ediyoruz.

      Sil
  7. Hocam bir kitapta şöyle diyordu S>I ise cari fazla olur deniyordu bunu denklemsel olarak değilde sözle olarak mantığını anlatabilirmisiniz hocam ?

    YanıtlaSil
  8. hocam analız içln sonsuz teşekkürler... Peki açıgın nedeni yastık altında duran finansal sisteme aktarıılmayan tasarruflar mı yoksa insanlar tasarruf edemiyor mu? Ya da tasarruf sahipleri uygun finansal yatırım araçlarımı bulamıyor ya da hepsi birden bunun nedeni mi

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkürler.
      İkisi de geçerli. Hatta kısmen üçüncüsü de.

      Sil
    2. Bu yastık altı konusuyla ilgili ben okula yeni başladığım zamanlarda Konyada bir günde dönen paranın 2 milyar $ seviyesinde olduğu konuşulurdu, her mahallede bir holding ve bu holdinglerin ak sakallıları vardı, kısaca kravatlı diyebileceğim her şeyden çekinen tasarrufunu altına yapıp yatak, yastık içine saklayan insanların çoğu bu ak sakallılara altılarını verip kağıtlar filan aldılar. Aralarında benim yakınlarımda vardı, sonuçta her tarafta fabrika binaları, migruscuklar, hastaneler vs. açılmaya başlandı. Sonunu hepimiz biliyoruz. Diyeceğim, Türkiyede çok ciddi bir faiz hassasiyeti olan veya olduğunu sanan kitle var ve bunları ekonomiye çekecek doğru kaynaklar ve düzenlemeler yok. Son bir kaç yıldır zaten bunların bir kısmı ve 2. nesilleri müteahhit, iş adamı, komisyoncu vb. olarak sahne almış durumda izliyorum. Bizim mahallede mücahitler müteahhit oldu tartışması son sürat devam ediyor.

      Sil
  9. Hocam bir ülkenin cari açığına tasarruf açığı denilmektedir ama yalnız biz sadece cari açığımız için tasarruf ithal etmiyoruz ki borçlarımızı geri döndürebilmek için yada içeride ki tl kıtlığından dolayı da tasarruf ithal ediyoruz bir ülkenin tasarruf açığına sadece cari açığıymış gibi bakmak yanıltıcı olmaz mı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Olmaz çünkü cari açık ödemeler dengesinin üst bölümüdür. Sizin dediğiniz ise alttaki finansman bölümüdür. Bir ülke cari fazla vermeye başlarsa dış borçlarını da kapatmaya başlar.

      Sil
  10. Hocam yaziniz icin tesekkurler. Birkac saat once aciklanan FED kararinin sizce Mayis'ta baslayan yabanci sermaye kacisini durdurmamasi veya tersine cevirmesi yuksek ihtimal mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bir miktar geri dönüş olur ama eski hava yakalamaz diye düşünüyorum.

      Sil
  11. Hocam önceki yazılarınız da şöyle demiştiniz ; tasarrufları da artırırsak dışarıdan borçlanmak yerine içeriden borçlanabiliriz.iyi de hocam biz tasarruflarımız tl cinsinden tasarruflarımızı artırsakda alacağımız yatırım mallarını hammaddeleri biz tl ile alamayacağımıza göre yine dışarıdan borçlanmayacakmıyız ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İkisi farklı şeyler. Birisi tasarruf açığını kapatmak için borçlanmak öteki döviz bulmak. Borçlanmadan yapılan üretimle daha fazla net döviz elde edilir.

      Sil


  12. Tasarruflar ,tüketim harcamaları ve yatırım harcamaları olarak harcanmakta sanırım.Bir ülkede yatırım yapılmıyor olsa,yüksek tasarruf yapılıp sadece tüketime harcanabilirmi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tasarruf, gelirin tüketilmeyen kısmıdır. Tüketime harcanırsa tasarrufluktan çıkar.

      Sil
  13. Hocam anladığım kadarıyla tasarruf lar yatırımlardan büyükse cari fazla var diyorsunuz ben daha iyi anlamak için ufak bir örnek vereyim dedim örneğin S=100 lira olsun I=80 lira olsun Bu durumda denkeme göre söylersek 100-80=20 lira cari fazla var demekteyiz ama bunu sözel olarak nasıl açıklayabiliriz ? 100 liralık tasarrufu sadece 80 lirasını yatırm olarak kullanmış elinde fazladan kalan 20 lirayı ne yapmışta cari fazla verebilmiş anlayamadım sözel olarak anlatmanız mümkün mü ?
    Mesela S=100 olsa I=120 olsa. Ekonomi 120 liralık yatırım yapabilmek için 20 liralık yabacı tasarruf ithal etmiş bunu anlayabiliyorumda ilk başta söylediğimi tam örnekleyemedim

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 20 lirayı başka ülkelere borç olarak verebilir.

      Sil
  14. çok teşekkürler 24 eylül salı günü vergi müfettiş yrd. mülakatım var yorum gücümü çok geliştirdiniz

    YanıtlaSil
  15. Hocam teşekkür ederiz yine. Müsadeniz olursa konu dışı güncel bir sorum olacak size. Bildiğiniz üzere FED devam kararı aldı. Peki ABD'nin yıllardır bastığı bu karşılıksız paralar ABD ekonomisinde neden enflasyonist bir baskı yaratmıyor? Bastıkları para ülke dışına çıktığı için mi acaba? Saygılar hocam.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet bir bölümü ülke dışındaki yatırımlara gidiyor bir bölümü içeride kalıyor ama gelecek korkusu insanların fazlayı harcamalarına neden olamıyor bu da ekonomiyi yeterince canlandırmıyor. Sonuçta enflasyon artmıyor.

      Sil
  16. Hocam ,Fed in genişletici para politikası kapsamında piyasadan varlık alımını devam ettirmesi ABD tahvilinin fiyatının düşmesine ve talebin artmasına neden olurken böylece küresel yatırımcılar için gelişmiş ekonomilere yönelim artacak.Soruma gelince Fed in açıklamasında "işsizlik oranının beklenen işsizlik oranının üzerinde olduğu için faiz artışı olmaz" diyor ;ama tahvil açısından baktığımızda tahvil fiyatlarının düşmesi faiz oranlarında artışa neden oluyor.Bu çelişkiyi anlamadım ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu konuda bu blogda bir yazım var Faiz Yükselince Kim Kazanır başlıklı ona bir göz atın.

      Sil
  17. Hocam gerçekten çok faydalı işler çıkartıyorsunuz... Elinize yüreğinize sağlık...

    YanıtlaSil
  18. teşekkürler sayın hocam

    YanıtlaSil
  19. Hocamızın konu ile ilgili olduğunu düşündüğüm diğer bazı yazıları ;

    http://www.mahfiegilmez.com/2013/02/temel-ekonomik-iliskiler-1.html

    http://www.mahfiegilmez.com/2012/05/tasarruf-yatrm-ve-buyume.html

    http://www.mahfiegilmez.com/2012/12/likidite-tuzag.html

    http://www.mahfiegilmez.com/2012/06/cari-acgn-dogum-yeri.html

    http://www.mahfiegilmez.com/2013/03/ic-tasarruflarla-cari-ack-iliskisi.html

    http://www.mahfiegilmez.com/2013/05/turk-usulu-ekonomik-celiskiler.html

    http://www.mahfiegilmez.com/2012/10/faiz-dustu-dusmesine-de.html

    http://www.mahfiegilmez.com/2013/01/borclanarak-buyumek.html

    http://www.mahfiegilmez.com/2012/11/turkiyenin-surdurulebilir-buyume.html

    http://www.mahfiegilmez.com/2012/12/orta-gelir-tuzag-ve-turkiye.html

    YanıtlaSil
  20. Mahfi Bey,
    Başka bir konudaki bir durumu hoşgörünüze sığınarak paylaşmak isterim. son günlerdeki kasabın G8 den bahsettiği, tamircinin Kyotadan bahsettiği Türkiye Gazetesi reklamlarını her seyrettiğimde aklıma siz geliyorsunuz. Diyorum ki; Mahfi Bey ekonomiyi halka indirdiğinde demek ki böyle olacak :))

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aslında çok hoş bir reklam ütopik ama güzel bir buluş.

      Sil
    2. Reklamın gerçeğini siz bize sunuyorsunuz Mahfi Bey:) Kendimden bir örnek vermem gerekirse, yazılarınızı takip etmeden önce ekonomi ile ilgili görüşleri okuduğumda kendi mantık süzgecimden geçirmeden o diyorsa doğrudur diyordum, ekonomi haberlerini dinler ama bu haberlerinin etkilerinin neler olabileceğini göremezdim. Örneğin, Şükrü Kızılot'un köşesinde ara ara yazdığı bir görüşü var. "Türkiyenin tüketemediği benzini yurtdışına içeri fiyatın çok altında (yanlış hatırlamıyorsam 1 dolar gib) ihraç ettiği. Halbuki yurt içindeki fiyatları indirse, bu miktar içeride tüketilecek, devletin vergi gelirleri artacaktı" Sizden önce hakveriyordum. Ama şimdi ise düşünüyorum, bu şekilde yapılsa evet devlet vergi geliri elde eder, ama ithalatımız artar yani cari açığımız çoğalır. Şimdi ise keşke daha fazla yurtdışına ihraç edebilsek diyorum:) Bakınız şu yaptığınız işe :)
      Sevgiler, saygılar Mahfi Bey.

      Sil
  21. Hocam, Elinize sağlık. Acaba Türkiye'de reel faiz oranları yükselse bu iç tasarrufları arttırıcı bir etki yapmaz mı hocam? Bu konuda bir araştırma var mıdır acaba Türkiye özelinde yapılmış? Çünkü ben Türkiye gibi tasarruf açığı olan ülkeler için dış tasarrufları çekmektensen reel faiz oranlarını arttırarak halkın bankalarda mevduat yapmasının daha faydalı olduğunu düşünüyorum.

    teşekkürler,

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yapar. Geçmiş faiz ve tasarruf oranlarına bakılırsa bu korelasyon hemen görünüyor. Bu konuda blogda bir yazım var.

      Sil
    2. teşekkürler hocam...

      Sil
  22. Hocam şurayı anlayamadım Türkiye'nin tasarrufları yatırımlarından fazla ise geriye kalan parayı borç vermede kullanır demişsiniz hocam tamamda Türkiye'nin tasarrufları tl cinsinden nasıl yatırımlardan Arda kalan parayı borç verecekki diğer ülkelere ? Yoksa şunu mu anlamalıyım tasarruf fazlası demek cari fazla demek olduğundan Arda kalan dövizleri borç vermede kullanır mı demeliyim ?
    Bu kısmı açıklarsanız sevinirim hocam

    YanıtlaSil
  23. Hocam öncelikle teşekkürler herkesin anlayabileceği şekilde sadelikle anlatığınız için. Ben bunun üzerine FED'in açıklamasıyla ilgili bir soru soracağım. Son açıklamada küresel olarak herkes tahvil alımlarının azalmaya başlayacağını düşünüyordu ancak ekonomik verilerin sağlam olmadığı gerekçesiyle FED bunu biraz öteledi. Bu durum mayıstan bu yana en çok etkilenen ekonomileri rahatlattı özellikle Türkiye'yi diyebilir miyiz?(kısa vadede) Bıst-100 deki yükseliş olsun kurlardaki düşüşler olsun.Öyle dersek yine bir süreliğine bu tasarruf açığımızın yabancı sermayeyle karşılanabileceği söylenebilir mi? Bir de FED eninde sonunda bu likitide bolluğunu azaltacak. Bu durumda 22 mayıs-18 eylül dönemi arasını bir deneme çekimi olarak görebilir miyiz? Yani diyelim ki yıl sonunda alımları azaltmaya başladı. O tarihte piyasalar artık zaten bunun olacağının farkında olup bunu daha mı rahat karşılar yoksa bu dönemde yaşanandan daha farklı sonuçlar ortaya çıkar mı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkürler.
      Eğer ekonominin aktörleri bu adımı fırsat bilip de pozisyonlarını kapatır kendilerini hedge ederlerse bu Türkiyenin lehine olur. Eğer tersine eski tas eski hamam durumu olursa o zaman balon daha da şiler ve sorun büyür. Çünkü Fed bugün atmadığı bu adımı yakın gelecekte mutlaka atacak.

      Sil
  24. Hocam Türkiye eğer tasarrufları kadar yatırım yaparsa biriktirdiği taaarruflarla ara malı sermaye malı ithal edemeyeceğinden büyümeyi sınırsız kalır değil mi? Ama tasarruflarının yanına bir de dış tasarrufları ithal ederse ara malını hammaddeleri ithal ederek gerrekli büyümeyi yakalayabilir değil mi? Eğer tasarruflarını da artırırsa önerden tl ihtiyacı için borçlanmakmzorunda kaldığı parayı borçlanmaz ve ayrıca bol tasarruf yaparsa yatırımlar artar ihraç edecek mallar artar ve daha fazla döviz kazanır ve cari açığının finansmanının bir kısmını karşılar değil mi hocam ?

    YanıtlaSil
  25. Sayın Hocam,

    Lüks tüketim mallarını( telefon,otomobil,tv,v.b.) ithal etmeden içeride yerli üretimi almak gerekir ama Güney Kore gibi bu tür malları üreten, kaliteli üreten firmalarımız olmadığına göre tasarruf konusunda tafsiyeleriniz nelerdir?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu tür malları Kore nasıl üretiyorsa aynı yolu denemeliyiz.

      Sil
  26. Sayın hocam pek sevmememe rağmen Yiğit Bulut'un bugünkü yazısından şu kısmı size alıntı yaparak sizinde fikrinizi almak isterim. ''Faizi istendiği gibi çekmek sadece ve sadece 'eski ucuz parayı getir yüksek fiyatla Türkiye'ye sat' oyununu devam ettirmeye ve varlıklarımızın 'sizde risk var' algılaması altında hortumlanmasının devamına yol açacak ve sadece kısa vadeli rahatlama sağlayacak.'' Oysaki siz gerektiğinde faizleri artırabilmeliyiz görüşündesiniz sayın hocam. Açıkçası ben size katılmakla beraber Bulut'un bu yazdıkları hakkındaki fikirlerinizi de merak ediyorum. Saygılar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yabancıların elde ettiği reel faizle Türklerin elde ettiği reel faiz aynı değil. Bu konuda bu blogda yazılarım var. Yabancılara Tobin vergisi uygulanabilir.

      Sil
    2. Okumuştum zaten o yazınızı hocam. Bizdeki enflasyonla onlarınki bir değil tabiki onun farkındayım ama siz bu görüşe katılıyor musunuz onu merak etmiştim. Çünkü siz geçtiğimiz aylarda BIST düşerken Merkez Bankasının faizi artıramamasından dolayı eleştirilerde bulunmuştunuz haklı olarak. Oysaki Yiğit Bulut bu yazıda faizleri artırmanın yapacağı etkilerden söz etmiş. Belkide Başbakanın başdanışmanı olduğu için böyle bir açıklama yapmıstır diye düşünüyorum. O bakımdan sizin gibi objektif birinin düşüncesini merak ettim hocam. Ayrıca kanaatime göre tobin vergisi uygulayarak buraya gelme niyetinde olan yabancıların önünü tıkamış olmaz mıyız?

      Sil
  27. Mahfi bey, şu şekildeki düşüncem yanlış mı? Yazdıklarınızdan anladığım kadarıyla :) Tasarruf olayını düşünürken, iki yönlü ele almak gerekiyor. TL tasarrufu, Döviz tasarrufu. Ama bunları da ülke bazında düşünmek gerekiyor. Ahmet'in, Zeyneb'in tasarrufunun burada önemi yok. Yaptığımız harcamaların hepsinin yurtiçinde üretilen ürünler olduğunu düşünelim. harcama yaptıkça ülke tasarrufumuz azalır mı? Hayır azalmaz, artar. Birinin harcaması (ahmedin, zeynebin), diğerinin geliri olacağından(mehmedin, fatmanın), sonuçta tasarrufa dönüşecektir. Peki ülkemizin tasarrufu neden artmıyor? Çünkü yaptığımız harcamaların önemli bir yüzdesi ithal hammadde, ithal aramalı, ithal yatırımmalı, ithal enerji, ithal tasarruf vasıtasıyla üretiliyor. Bunlara yapacağımız ödemeler döviz tasarruflarımızdan karşılanıyor. Kaldı ki hepsi karşılanamıyor bildiğiniz gibi. üstünü borçlanıyoruz. TL tasarrufumuz artıyor, ama döviz tasarrufumuz eksi de olduğu için toplam tasarrufumuz az gözüküyor.Yani döviz tasarruflarımızı artırmamız lazım, başarabildiğimiz ölçüde döviz giderlerimizi azaltmamız lazım.
    yanılıyor muyum?

    YanıtlaSil
  28. Hocam yüksek tasarruf için yüksek gelir gerekmez mi, gelir arttıkça marjinal tüketim eğilimi azalıyor dolayısyla tasarruf edebilmek için olabildiğince büyümeye ihtiyacımız var. kısa vadede borçlanarak büyümekten başka çıkarımız yok gibi duruyor.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Gelir arttıkça tasarruf eğilimi de artar. Ama 2000 ler öncesinde tasarruf oranımız bugünkünden 6 puan yukarıdaydı. O zaman gelirimiz daha düşüktü.

      Sil
  29. Hocam şu cümlenizi anlayamadım ;Bir ülkede tasarruflar yatırımlardan fazla ise o ülkede dış borçlanmaya gerek kalmaz
    Hocam tamamda tasarruf fazla olunca içeride tl ihtiyacımız için borçlanmak zorunda kaldığımız parayı dışarıdan borçlanmayacağız ama cari açığımız için dışarının tasarruflarını kullanacağız
    Hocam ben kendimle çelişiyorum izah etmeniz mümkün mü?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İç tasarruflar yatırımlardan fazlaysa cari açık değil cari fazla olur.

      Sil
  30. Hocam sorunun ben de olduğunu kabul ederek tasarruf yatırım ile cari açık arasında ki ilişkinin bağlantısını bir türlü kuramıyorum hocam Allah rızası için anlatabilirmisiniz

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu konuda blogda döviz yoksa ne olur yazımı okumanızı öneririm.

      Sil
  31. Hocam bildigim kadariiyla tasaruflari geliri yuksek olan kesim yapar. Zira tuketim egilimleri daha dusuktur gorece gelirlerine gore. Turkiyede ise tasarrufu dar gelirli kesimden beklemektedirler( alin verin ekonomiye can verin kampanyasi). Bu tezat olusturmuyor mu?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Alın verin ekonomiye can verin kampanyası tasarrufu değil harcamayı teşvik ediyordu.

      Sil
  32. Hocam öncelikle çok teşekkürler yazınız için.
    Henüz yolun başındaki biri olarak merak ettiğim şeyler var.
    - Cari açık ve bunun olumsuzlukları ile ilgili yazınız var mı? Bu konuda eksiğim de.
    - Siz Tv'de de çıkıyorsunuz diye biliyorum. Hangi programlarda ve saat kaçta sizi izleyebiliriz?

    Saygılarımla...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Blogda bu konuda yazılar var.
      Cnbce tv de her akşam saat 17 de programımız var.

      Sil
  33. Hocam bütün yazılarınızı takip ediyorum ama bir konuya değinmemişsiniz ya da benim gözümden kaçmış anlamadığım bir nokta var ;
    1) tasarruflar yatırımlardan büyük olursa dışarıdan borçlanmaya gerek kalmaz demişsiniz tamamda hocam tasarruflar çokda olsa biz sadece iç kullanımlarımız için dışardan borçlanmayız ama tasarruflarımız çokda olsa cari açığımızın finansmanı için dışarıdan borçlanmak zorunda kalmazmıyız ?
    2) hocam bir ülke tasarruf fazlası verrirse elinde kalan fazla parayı dışarıya borç vermede kullanır dediniz hocam anlamadığım yer bizim ülkenin tasarrufu tl cinsinden ülkenin tasarrufları çokta olsa nasıl tl yi diğer ülkelere borç vereceğiz ki anlayamadım ?
    3) S>I olursa nasıl cari fazla verebiliyor ki ülke mantığını anlayamadım

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. (1) Tasarruflarımız çok olursa cari açık vermeyiz. Cari açık ile döviz ihtiyacı farklı şeyler.
      (2) Yabancılar bizim ülkeden mal veya hizmet satın aldığında bunu TL cinsinden kredili satarsak TL cinsinden borç vermiş oluruz.
      (3)Yazının konusu bu zaten. Bir kez daha göz atın.

      Sil
  34. Hocam 1) neden tasarruf açığına cari açık denmektedir ? 2) hocam Türkiye ne kadar tasarruf ithal ederse buna cari açığı denmektedir iyi de Türkiye sadece cari açığı için tasarruf ithal etmiyor aynı zamanda iç kullanımı içinde tasarruf ithal ediyor bu şekilde yaklaşılması ne kadar doğrudur ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. (1) Çünkü yeterince tasarrufunuz yoksa cari açık oluşur.
      (2) Türkiye ithal ettiği tasarrufu nerede kullanacak? Ya I'nın ya da G'nin finansmanında. Demek ki tasarru S ve T'deki eksikliği gidermek için ithal ediliyor.

      Sil
  35. Hocam elinize sağlık.

    Bir sorum olacaktı hocam izninizle.Biliyoruz ki Türkiye "şu ortamda" dış finansmana muhtaç.Son bir iki gündür bu yönden biraz daha rahatlamış olsakta ve döviz kurundaki baskı biraz kırılsa da orta ve uzun vadede bu FED kararının gop ülkelerinin üzerinde olumsuz sonuçları olacağı söylenmekte.Peki hocam nedir bu olası olumsuzluklar?Ek olarak hocam, FED likiditeyi azaltıcam demesiyle neden sermaye tekrar ABD ye dönüyor?Yani neden az reel faiz veren yere kaçıyor para? Çok teşekkürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çünkü Fed bunu dediğinde ABD'de faizler yükseliyor. Bu durumda az ama reel faiz, çok faiz ama yüksek riske tercih ediliyor.
      Fed, eninde sonunda bu tahvil alımını kısacak. O zaman da gop'ler sıkıntı çekecek. Özellikle de Hindistan, Endonezya, Türkiye ve Güney Afrika gibi yüksek dış finansman ihtiyacında olan ekonomiler etkilenecek. Zaten şu kısa sürede de en çok bu ülkeler etkilenmişti.

      Sil
  36. Hocam anlamaya çalışıyorum ama anlayamıyorum tasarruflarımız yatırımlarımız karşılamassa cari açık oluşur dediniz tamamda hocam örnek vererek gidelim örneğin bizim tasarruflarımız 100 lira yapmak istediğimiz yatırımda 120 lira olsun biz içeride yeterince tl bulamadığımız için 20 liralık borçlanacağız ve borçlandığımız miktarı da burada tl ye çevireceğiz içeride harcayacağız ve dışarıdan mal almayacağız diyelim bu durumda nasıl cari açık oluşacak ki

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Dışarıdan mal almazsak cari açık oluşmaz. Ama böyle bir dünya yok.

      Sil
  37. Merhaba,
    Harcamaları kısarak da tasarrufları büyüterek yatırım için ihtiyac duyulan miktarı dış borçlanma ve yabancı yatırım olmadan da karşılamaya gayret edebiliriz. Bu anlamda bireysel emeklilik sistemine % 25 katkı yaparak devletin vatandaşları tasarrufa teşvik etmesi önemli. Fakat diğer taraftan harcamaya teşvik eden reklam bombardımanı o kadar fazla ki BES hala yeterince ilgi görmüyor. Diğer taraftan, bireysel borçlanmanın da sürekli yükseldiği söyleniyor. Millet olarak tekrar 1994 ve 2001 benzeri bir kriz yaşamamak için sarsılıp kendimize gelmeli ve bir an önce tasarrufa yönelmeliyiz. Üstelik geçmiş 10 yılda ekonomik büyüklük 200 milyar USD seviyelerinden 800 milyar USD seviyelerine geldiği için, yani harcamalar ve borçlanmalar göreceli olarak çok arttığı için olası bir krizin etkilerinin çok daha yıkıcı olma ihtimalinin yüksek olduğunu düşünüyorum. Bu sebeple, harcamaları azaltma ve tasarrufa yönelme anlamında bendeniz kredi kartı kullanımımı azaltmaya başladım ve sonucunu da görüyorum. Zira, post makinesine şifre girmek çok kolay ama ödeme yapmak için nakit para sayarken insanın eli titriyor :)
    Selam ve sevgiler, Y.Turk

    YanıtlaSil
  38. Hocam aklıma bir nokta takıldı yardımcı olur musunuz? Yatırımlar değişkenlik gösterirken tasarruf neden sabit (s1) noktasında. Normalde yatırımı belirleyen tasarruflar değil mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yatırımlar değişiklik göstermiyor sadece üç farklı durumu anlatmak için farklı çizgiler üzerinde görünüyor.

      Sil
  39. Hocam tasarruflar yatırımımdan fazla olursa borçlanmaya gerek kalmaz dediniz burada şunu kasttettiniz yada ben öyle anlamalıyım değil mı hocam tasarruflar fazla olsa da cari açık için borçlanmaya gerek vardır ama tasarruf fazlalığı olduğunda ülkede yapacağımız yatırımın finanssmanını içeriden karşılarız değil mi hocam ? Yani tasarruf fazlası olursa iç kullanım için borçlanmaya gerek kalmaz ama cari açık için borçlanmaya devam ederiz tasarruf fazlalığı olsa bile

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. S = I ve T = G olursa X = M olur va cari açık doğmaz.

      Sil
  40. hocam dün borsada yüzde 6 civarında artış sağlanmış. bilmiyorum içeride ajanlar var mıdır bu kararı içeriden alıp hemen hisse senetlerine yüklenen ajanlar spekülatörler falan. karar açıklanmadan bir gün öncesindeki son saatlerdeki işlemlere bakmak lazım aslında o zaman belli olur sanırım. bu iş de spknın işi değil mi hocam.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Spekülasyon yasak bir şey değil. Yasak olan manipülasyon.

      Sil
  41. Türk sanayicisi makina alır, tasarruf yapar
    Türk halkı ev alır , tasarruf yapar
    Türk kadını beyaz eşya alır,tasarruf yapar
    Türk genci araba alır, tasarruf yapar...

    ya da tasarruf yaptıklarını zannederler. Aslında borçlanırlar ve harcama yaparlar ama sorarsanız başka türlü tasarruf yapamadıklarını söylerler...

    Bizde hem kazanç az, hem tasarruf kültürü yok. Parası çok olan iş aleminde ise kontrolsüz büyüme merakı var. Her durumda "borç yiğidin kamçısıdır" anlayışı hakim:))

    Üstad soruma gelince; borçlanarak fazladan yapsak da ülke olarak bu yapılan yatırımların orta vade de bir ekstradan geri dönüşü olmayacak mı? Yani ithal ettiğimiz dış tasarruf geleceğe yatırım mıdır yoksa boşa gitmiş paralar mıdır?

    Sizde yatırım-büyüme ilişkisini gösteren veriler-grafikler varsa bizle paylaşabilir misiniz ya da yol gösterebilir misiniz?
    Saygılar

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet bunlar aslında yatırım ile tasarrufun iktisatçıların kullandığı jargondan farklı kullanılmasından doğuyor.
      İthal ettiğimiz tasarruf eğer doğru yerde kullanılmışsa yani üretim kapasitesini artırma ya da teknolojiyi verimliliği yükseltme gibi amaçlarla kullanılmışsa geleceğe yatırımdır. Geri ödemesinden önce ya da sonra o borcu ve emeği geri öder. Ama işletme sermayesi amaçlı alınmış ve yanlış yerlerde kullanılmışsa heba edilmiş demektir.
      Bu verileri derleyip paylaşmaya çalışırım.

      Sil
  42. Bir ülkede cari açık varsa, o ülkede tasarruf yetersizliği söz konusudur deniyor benim aklıma şu geliyor ne yani biz tasarruflarımızı artırırsak o ülkede cari açık olmayacak mı benim bu kafama yatmadı hocam . Biz tasarrufları artırsak bile hammadde aramalı almayacakmıyız ve yine cari açık vermek zorunda kalmayacakmıyız öyleyse neden tasarruf artarsa cari açık azalır deniyor

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tasarrufu çok olan ülke yatırımları için gerekli parayı içeriden sağlayabilir. Biz yatırımlarımız için gerekli parayı içeriden bulamadığımız için (tasarruf yetersizliği nedeniyle) dışarıdan ithal ediyoruz.

      Sil
  43. İktisat mezunu olarak kitaplarinizi ve yazilarinizi gercekten cok taktir ediyorum umarim finansal okur yazarligimiz sizin gibi insanlar sayesinde reklamlardaki gibi kasabin bernankeyi ,tamircinin kyoto protokolunu tartisabilecek kadar rasyonel bir toplum olmamiz dilegi ile...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkürler.
      Evet hoş bir reklam ama uzak bir ütopya. Bu eğitim sistemi içinde bırakın tamirciyi iş adamının bile o tartışmaları yapması zor.

      Sil
  44. Hocam cari açık ile döviz ihtiyacı farklı şeyler dediniz neden farklı şeyler anlayamadım ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Mal satarsınız mal alırsınız bir açık oluşursa yani sattığınızdan fazlasını almışsanız bunu cari açık olarak düşünün.
      Döviz ise sadece sattığınızdan kazandığınızla değil bu ülkeye borç verilerek, hisse senedi ya da tahvil satın alınarak ya da yabancı sermaye yatırımı nedeniyle giriyor. Yani cari açıkla döviz girişinin ilgisi sadece sattıklarınızla ilgili gerisi farklı.
      O nedenle tasarrufla döviz varlığının hiç bir ilişkisi yok. Bankada 20.000 TL'niz var diyelim. Banka müdürüne bunu USD'ye çevir dediğinizde adam size 10.000 USD'lik hesap açar. Dövizim yok der mi?

      Sil
  45. Hocam bir çok kez benzer soruları sorup durdum kusura bakmamışsınız dır umarım ama aldığımı cevaplar gerçekten beni tatmin etmedi son bir kez daha yazıyorum inşallah bu sefer anlarım
    Hocam 1) tasarruflar yatırımlardan büyük olursa dışarıdan borçlanmaya gerek kalmaz demişsiniz tamamda hocam tasarruflar çokda olsa biz sadece iç kullanımlarımız için dışardan borçlanmayız ama tasarruflarımız çokda olsa cari açığımızın finansmanı için dışarıdan borçlanmak zorunda kalmazmıyız ?
    2) hocam her ne kadar anlamamda tasarruf açığına cari açık tasarruf fazlasına cari fazla denmektedir hocam anlamadığım yer bizim ülke içinde ki tasarruflarımz fazla olursa cari açık vermeyecekmiyiz sonuçta tasarruflar fazla olsada yine aramalı hammade ithal edeceğiz ve yine cari açık vermeyecekmiyiz ?
    3) tasarruflar yatırımı karşılarsa cari açık oluşmaz dediniz hocam anlamadığım yer tasarruflar yatırımı karşılarsa sadece iç kullanım için dışarıdan borçlanmayız onun haricinde hammadde aramalı almak için cari açık vermezmiyiz cari açığın tasarruf ve yatırım cephesinden anlatımını anlayamadım hocam ?
    Hocam tasarruf yatırım cari açık iliskisini anlatan başka bir kaynak önrebilşrmisinz ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yukarıda birçok kez yanıtladım benzer soruları.
      Bir ülke sadece sattığı mallar veya hizmetler karşılığında döviz elde etmez. O ülkeye yatırım yapmak için, mevduat yapmak için, hisse senedi almak için, tahvil almak için de döviz girer. İç tasarruf ayrı şeydir döviz bulmak ayrı şeydir. Bir bankada 20 bin TL hesabınız olsa ve bankaya deseniz ki ben bununla USD hesabı açmak istiyorum size hemen 10 bin USD'lik hesap açarlar. Kimse size "bizim dövizimiz yok" demez. Çünkü cari açık akım değişkendir yani o dönemde olan bir şeydir oysa döviz varlığı stok değişkendir yani yıllardır birikmiş dövizlerdir.

      Sil
  46. Hocam anlamadığım bir nokta şu ;tasarruflar yatırımları karşılamada yetersiz kalırsa yetersiz kalan Kısım kadar tasarruf ithal edilmektedir .normalde ekonomistler ithal edilen bu tasarrufa cari açık demektedir ve benimde kafam karışmaktadır sonuçta ithal edilen tasarruf içeride tasarruflar yetersiz kaldığından ithal edilmektedir bunun cari açık oluşturmasının sebebini anlayamadım ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Cari açık ile döviz TL ilişkisini karıştırmayın.
      Denkleme bakın. Ayrıca yukarıda benzer soruları yanıtladım onlara da bir göz atın.

      Sil
  47. Hocam sizden bir ricam olacaktı kitapta yazan bir yeri anlayamadımda onu buraya aktarıp mümkünse sizin sade anlatımınızla yazıyı bizim anlayacağımız bir şekle dönüştürmeniz mümkün mü?
    Özel Tasarruf + Kamu Tasarrufu + Net D›fl Dünya Ödemeleri = Toplam Yat›r›mlar
    Toplam yat›r›mlar›n ulusal tasarruflar› aflmas›, ekonominin gelirinden fazla har- cama yapmas› anlam›na gelmektedir. Net d›fl dünya ödemeleri, net mal ve hizmet ithalat› ile cari transferler toplam›ndan oluflmaktad›r. Bu durum Cari ‹fllemler He- sab›’n›n aç›k vermesine yol açmaktad›r. Çünkü d›fl dünyaya yap›lan ödemeler, d›fl dünyadan gelen ödemelerden fazla oldu¤u zaman aradaki fark, d›fl dünyadan borçlanma veya dolays›z yabanc› sermaye yat›r›mlar› fleklinde giderilmekte; böyle- ce yabanc›lar›n tasarruflar› transfer edilmifl olmaktad›r.
    Yabanc› Tasarruflar = Negatif Cari Hesap Dengesi (Cari Aç›k)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu denklem benim yazıda yazdığım genel denklemin farklı bir yazılış biçimi. Bir fark yok. Sadece konuya tasarruflar açısından bakılmış.

      Sil
    2. Hocam sorumu biraz genis anlatirmisiniz.tasarruflar yatirimlardan neden buyuktur

      Sil
  48. Hocam merhaba, 2012 tasarruf oranları ile cari açık miktarlarına Dünya Bankasının sitesinden baktım. Avustralya, Belarus, Kanada, Şili, Etüyopya, Fnlandiya, Fransa, Gana, meksika (dah da sayılabilir) gibi ülkelerin tasarruf oranları yüksek ama yine de cari açık vermişler. Büyüme oranları da çok yüksek değil. Bunun sebebi nedir? Örneğin AVUSTRALYA tasarruf oranı 2012 için %25,3 buna rağmen cari açık 65 milyar dolar. Ayrıca, hocam bir de cari açık akım değişken tamam ama, S>I ise bu geçmiş yurt içi tasarruflardan G>T ise bu da yurt içi tasarruflardan borçlanarak karşılanamaz mı? Bunu nasıl ayırt edebiliriz? Yani bu aradaki fark geçmiş tasarruflardan karşılanıp karşılanmadığı....Şimdiden çok teşekkürler.........

    YanıtlaSil
  49. Hocam merhaba;

    Bankacılık sistemine 100 TL mevduat yatırılmış olsun. Bunun 50 TL'si yatırım 50 TL'si tüketim kredilerine tahsil edilse burada tasarruf 50 TL olmaz mı? Bu durumda tasarrufları artırmanın bir yolu da tüketime yönelik kredileri kısmak yatırıma yönelik kredileri teşvik etmek olabilir mi?

    YanıtlaSil
  50. Merhaba hocam benimde bir konum var yatırım ve tasarruf dengesi ile ilgili 1948 den 1950 ye doğru gidildikçe yatırım artıyor ama tasarruf açığı azalıyor tasaryft açığı -2,5 değerlere düşüyor simdş hocam boylb bir tablo da nasil bir yorum elde edebilirim

    YanıtlaSil
  51. 3. Bir yol? Tasarrufları 2-3 katına çıkartmak. Olmaz mı hocam?

    YanıtlaSil
  52. Tasarruf kavramını tanımlayın tasarruf ve yatırım kavramlarına finansal sistemdeki yerleri açısından açıklayınız tasarruf ve yatırım neden önemlidir açıklayınız

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Lozan Antlaşması 2023'de Bitecek, Biz de Madenlerimizi Çıkarabileceğiz!

Konut Fiyatları Niçin Eskisi Kadar Artmıyor?

Paradan Para Kaybetme Dönemi