KENDİME YAZILAR

 Türkiye’de Türk Lirası mevduata, tahvile ya da hisse senetlerine yatırım yapmış olan yabancı fonların temsilcileri ekonominin iyiye gittiğini söylüyorlar. Bu şekildeki kaynak girişinin, Merkez Bankası rezervlerinin artışının ve Moody’s’in Türkiye’nin kredi notunu iki kademe yükseltmesinin ekonomideki iyileşmenin kanıtı olduğunu öne sürüyorlar. Ekonominin iyiye gidip gitmediğini irdelemeden önce buraya nasıl geldiğimizi sonra da an itibarıyla ne durumda olduğumuzu değerlendirelim. Çünkü yabancı yatırımcılar bir ülkenin toparlandığını vurguluyorsa iki olasılık söz konusudur: (1) Gerçekten işler iyiye gidiyor olabilir. (2) Yabancılar, o ülkeden iyi para kazandıkları için methediyor olabilirler. 2021 yılı Eylül ayı başında enflasyon yüzde 19,25, Merkez Bankası politika faizi yüzde 19 idi. Bütün öncü göstergeler enflasyonun yükseliş eğiliminde olduğunu gösteriyordu. O tarihte siyasal iktidarın baskısıyla alınan inanılmayacak derecede yanlış bir kararla Merkez Bankası politika faizini art

Fizik bilimler, varlık ve olayın doğasında olan hareket, kuvvet, enerji, madde, ses, elektrik, ışık ve atom gibi birçok konuyu inceler. Bu ilişkiler insanlara, toplumlara göre farklılık ve zamana göre değişiklik göstermez. Fizik bilimlerde mesela 0 santigrat derecede 1 atmosfer basınç altında deniz seviyesindeki durum normal şartlar sayılır ve o şartlar altında yapılan testlerde çıkan sonuçlar karşılaştırmalar için ölçü olarak kabul edilir. Ekonomi, insanla, toplumla, onların birbirleriyle ve doğayla olan ilişkilerini inceler. Bu ilişkiler insanlara ve toplumlara göre farklılıklar ve zamana göre değişkenlik gösterir. Bir başka ifadeyle insanların ve toplumların birbiriyle ve doğayla ilişkileri hem toplumdan topluma (geleneklere, algılara, anlayışlara ve kültüre göre) farklılık gösterir hem de zaman içinde, teknolojiden, modadan, reklamlardan, sağlık raporlarından, insanların tepkilerinden etkilenerek ortaya çıkan değişiklikler gösterir.   Dolayısıyla ekonomide, fizik bilimlerde olduğ

Mohammed Mbougar Sarr, İnsanların En Gizli Hatırası (Çeviren: Şirin Erkan Leitao), Everest Yayınları, 2024 Son derecede ilginç bir romanla karşı karşıyayız. Senegalli yazar Sarr, bir başka Afrikalı, Malili yazar Oulouem’in yaşamından yola çıkarak kurgulamış bu romanı. Doğrusu ikisini de ilk kez duydum, ikisi hakkında da hiçbir fikrim yoktu. Romanın en önemli özelliği romanın başkarakteri olan yazarın yaşamından hareketle polisiye ağırlıklar taşıyan ama aynı zamanda biyografik özellikle taşıyan çok yönlü bir roman olması. Wilbur Smith’i saymazsak Sarr, okuduğum ilk Afrikalı yazar. Üslubundan (bunda çeviri kalitesinin de önemi var tabii) ve kurgusundan çok etkilendim. Okumanızı öneriyorum. Parla Onuk, Borç Sarmalı, Tekin Yayınevi, 2024 Bir zamanlar gelişmekte olan ülkelerin karabasanı olan borçlar artık bütün dünyanın en büyük sorunları arasında yer alıyor. Parla Onuk, bu kitabında kapitalizmin yükselişinden başlayarak ve onun yarattığı borçlanmaya dayalı ortamı ele alarak bu borç so

“Yüksek tansiyon hastasıysanız bu gerçeği kabul ederek tansiyon ilacına başlamanız gerekir. Aspirinle baş ağrınızı hafifletseniz de tansiyona bağlı sorunlarınızın gelişmesini engelleyemezsiniz. Ekonomi de böyledir. Önce gerçeği kabul edeceksiniz. Ki aldığınız önlem çözüm getirsin.” “Çin'de demokrasi mi var da gelişti diye soran arkadaşlara yanıtımdır: Çin’de, bizim anladığımız anlamda hukukun yerini tutan yüzlerce yıllık gelenekler var. Ayrıca Çin, gelişmiş ülke değil. Gelişmişlik; demokrasinin, hukukun, eşitliğin, liyakatin yükselmesiyle olur. Büyümek başkadır gelişmek başka.” “Ekonomik krizlerde ilk ve en büyük darbeyi esnaf alır. Satışları düşer, para kazanamaz hale gelir, hatta bir bölümü işini tasfiye eder. Esnaf ancak o zaman siyasal iktidardan desteğini çeker.” “Faiz ve kur üzerine ekonomi politikası kurulmaz. Ekonomi politikasının amacı nedenleri düzeltmek ve sonuca gitmek olmalıdır. Faiz sonuçtur. Eğer faizi belirli bir noktaya indirmek istiyorsanız politikanızı risk

Türkiye, son on yılda telafi edilmesi son derecede güç birtakım facialara imza attı. Bunların hangisi ve ne kadarı hataydı, hangisi bilerek ve isteyerek yapıldı bunu bilmiyorum. Ama tamamı inanılmaz yanlışlardı. Öyle yanlışlar ki ekonomi ve finans ders kitaplarına “yapılmaması gereken hatalar” başlığı altında ayrı bir bölüm olarak girebilir. Özelleştirme Özelleştirmenin amacı kamu kesiminin kaynak ayıramadığı üretim tesislerini özel kesime devrederek yeni yatırımlarla, yeni teknolojiyle verimlilik artışı sağlanması ve daha ucuza daha fazla üretim yapılmasının sağlanmasıdır. Türkiye, yirmi birinci yüzyıl öncesinde devlet eliyle kurduğu bütün tesisleri, işletmeleri, üretim birimlerini özelleştirdi ama ne üretim artışı sağlandı ne de ucuzluk. Çünkü yapılan aslında gerçek anlamda bir özelleştirme değildi. Dış borçlanma Yirmi birinci yüzyıla girerken Türkiye’nin dış borç stoku 103 milyar dolardı. 2023 yılsonu itibarıyla dış borç stokumuz 500 milyar dolar. Demek ki 23 yılda dış borç