Bir Haftada Piyasada Olanlar

Günümüzde konvertibilite[i] bir ülke parasının hiçbir engelle ya da kısıtlamayla karşılaşmaksızın o anda geçerli olan kurdan bir yabancı paraya çevrilebilmesi demek. Örneğin 1.000 TL’yi verdiğinizde bankalar size karşılığında istediğiniz yabancı parayı o anda geçerli olan kurdan vermek durumundalar. Ya da tam tersine elinizdeki 1,000 Doları veya Euro’yu verdiğinizde bankalar size o anda geçerli kurdan karşılığı olan TL’yi ödemek zorundalar. Günümüzde konvertibilite bu anlama geliyor. Türkiye 1990 yılında konvertibiliteye geçti ve TL konvertibl para birimi haline geldi. Bunun sonucu olarak Türkiye’de bankalar döviz getirene o gün geçerli olan kurdan TL veriyor veya TL hesap açabiliyor, ya da TL’si olup da döviz almak isteyene yine o gün geçerli olan kurdan döviz veriyor veya döviz hesabı açabiliyor.

Swap, en basit tanımıyla; varlıkların, faizlerin, dövizlerin değiş tokuş edilmesi anlamına gelen İngilizce bir kelime. Finansal piyasalar ve döviz açısından bakarsak;  dövizin aynı anda ve tek işlemle farklı vadelerde alım/satım işlemini ifade ediyor. Bu ifadeleri, sayısal olarak ve basitleştirerek (faizi, vadeleri, takası ve alım satım kur farklarını da ihmal ederek) örneklendirelim.   

Diyelim ki TL’nin değer kaybedeceğini düşünen bir yabancı 1.000 Dolarını bir Türk Bankasına mevduat olarak yatırıyor ve aynı bankadan bu parayı teminat gösterip o günkü kurdan (5,00 diyelim) 5.000 TL borç alıyor. Diyelim ki bu yabancı aynı gün aldığı bu borçla hemen 1.000 Dolar alıp yine aynı bankaya 1.000 Dolarlık mevduat daha yapıyor. Bu durumda bu yabancı 1.000 Dolar getirerek bankada 2.000 Dolarlık hesap açmış ve 5.000 TL borçlanmış oluyor. Bir hafta sonra kur 5,50 TL’ye çıkmış olsun. Bu durumda bu yabancı 2.000 Dolarlık mevduatını bu yeni kurdan (5,50 TL) bozarak karşılığında 11.000 TL elde edecek demektir. Bu paradan 5.000 TL’lik borcunu ödeyince elinde (11.000 – 5.000 =) 6.000 TL kalır. Bunu o günkü kurdan Dolara çevirince (6.000 / 5,50 =) 1.090 Doları olacak. Özetle bu yabancı 1.000 Dolar getirerek bir haftada 90 Dolar kazanmış olacaktır. Bir haftada yüzde 9 kazanç çok yüksek bir kazançtır.

Türkiye, bu yüksek kazançları önlemek için TL’ye erişime kısıtlamalar getirerek bu işlemleri önlemeye ve kurdaki yükselmeyi denetlemeye çalıştı. Bu kısıtlamaları aşmak ve TL bularak yeniden koydukları dövizleri alıp çıkmak isteyen bu sefer yabancılar ellerindeki hisse senetlerini ve Türk tahvillerini satmaya başladılar. Bu durumda hisse senetlerinin fiyatları düştü, borsa çöktü, tahvil fiyatları düştü ve (ters yönlü ilişki nedeniyle) tahvil faizleri hızla yükseldi.

Sonuçta Dolar kuru, hala yüksek olmakla birlikte, bu eylemin başladığı düzeye göre düştü ama bunun maliyeti borsanın çökmesi ve tahvil faizlerinin artması oldu. Daha da önemlisi Türkiye, istendiği zaman TL ile diğer paraları değiştirmediği için TL’nin konvertibilitesi uluslararası finans piyasalarında sorgulanmaya başladı.

Akla şu soru geliyor: TL böylesine bir spekülatif atak altındayken Türkiye bu saldırıya karşı ne yapmalıydı? Bu soruya yanıt ararsak yanlış yola gireriz ve çıkışımız muhtemelen şark kurnazlığına dönük geçici ve yanlış bir yol olur. Doğruyu bulmamız için soruyu şöyle sormamız gerekiyor: Türkiye ve TL niçin böyle bir spekülatif atağa maruz kaldı?

Her şeyden önce dünya ekonomisinde beklentilerin olumsuz bir yön alması ve bunun etkisiyle Fed’in ve AMB’nin kısa sayılacak sürede karar değiştirerek faiz artırımlarını ve parasal sıkılaştırmayı ertelemeleri para piyasalarını ciddi dalgalanmalarla karşı karşıya bıraktı. Böyle bir durumda yerel piyasada ek sorunlar yaratmayarak risklerin artmasını önlemek gerekir. Oysa Türkiye, Mart sonunda yapılacak yerel seçimleri bir genel seçim havasına sokarak riskleri artıracak bir çok eylem ve söyleme imza attı. Bunun sonucunda riskler hızla arttı. 18 Mart’ta 310’a gerilemiş olan CDS primi[ii], 20 Mart’ta 334’e, 22 Mart’ta 397’ye, 26 Mart’ta 417’ye ve 28 Mart’ta 475’e fırladı. Bu risk artışı yeniden makul düzeylere gerilemezse faizler artmaya devam edecek. Sonuçta riskleri önlemek yerine riskleri artıracak bir eylemler ve söylemler dizisiyle devam etmeyi seçen Türkiye, çoğu kez olduğu gibi nedeni ortadan kaldırmaya yönelik hamleleri yapacak yerde sonuca müdahale etmeye yönelerek borsayı çökertmek, faizleri yükseltmek gibi ağır bedeller ödemek durumunda kaldı.  

Geçen haftada yaşananlar sonucunda finansal piyasalardaki göstergeler şöyle bir görünüm sergilemiş oldu.

Gösterge
22.03.2019
29.03.2019 Sabah 8,50
Değişim (%)
USD/TL Kuru
5,7593
5,5956
-2,8
Gösterge Faiz (%)
18,58
21,21
14,2
BIST 100
99.835
92.120
-7,7
CDS Primi
397
455
19,6

Görüleceği üzere Türkiye, USD/TL kurunu düşürdü ama bunu bütün diğer piyasa göstergeleri bozma pahasına yapmış oldu. Doları düşürmenin maliyeti borsayı çökertmek, faizleri yükseltmek ve risk primini tırmandırmak oldu. Oysa riskleri düşürecek adımlar atılsaydı aynı sonuca (hatta belki daha iyi bir sonuca) diğer göstergeleri bozmadan ulaşılabilecekti.

21’inci yüzyılda piyasa, tanzim satışlarla, polisiye önlemlerle yürütülebilecek bir yer değildir. Hele hele finansal piyasalar bu tür kısıtlamalara, düzenlemelere kesinlikle uygun yerler değildir. Bu işler güven ve itibar işidir. Güven bir kez sarsıldığında bir daha o piyasalarda normal koşullarda iş yapmak çok kolay değildir.

Özellikle yaşanan sert rekabet nedeniyle dış finansmana ulaşmanın zorlaştığı bir dönemde Türkiye için gelecekteki referansları yönünden ilave zorluklara yol açacak bir hafta yaşandı. Bütün bu hamlelerin yarattığı imaj bozulması, itibar zedelenmesi, güven kaybının bize nelere mal olacağını ileride daha net göreceğiz.



[i] Konvertibilite; Fransızca bir kelime ve çevrilebilme, dönüştürülebilme anlamına geliyor. Eskiden kâğıt paralar altın karşılığı basılırdı. Konvertibilite bir kâğıt paranın altına dönüştürülebilmesi demekti. Yani elinde kâğıt para olan her kişinin o parayı verip karşılığında Merkez Bankası’ndan teorik olarak o paranın karşılığı kadar altını isteme hakkı vardı. Zaman içinde paralardan altın karşılığı kalkıp paralar karşılıksız kalınca konvertibilite de karşılıksız kaldı. 1980’lerde bu kez sermaye hareketleri serbest kalmaya başlayınca konvertibilite de anlam değiştirdi.

[ii] CDS (Credit Default Swap); bir kişi ya da kuruluşun, kredi sahibinin karşılaşabileceği alacağın ödenmemesi riskini belirli bir bedel karşılığında üstlenmeyi kabul etmesinin bedelidir. Bu çerçevede bir anlamda sigorta gibi çalışır. Yunanistan devletinin borçlanma tahvilini alan bir kurum düşünelim. Bu kurum bu tahvil karşılığında Yunan devletine belirli bir faiz karşılığında belirli bir süre için kredi vermiş olur. Vade sonunda tahvili verecek ve anaparasını, birikmiş faiziyle birlikte geri alacaktır. Diyelim ki bu kurum Yunanistan’ın bu tahvilin bedelini geri ödeyeceğinden endişe duyuyor olsun. Bu durumda bu kurum bu tahvili CDS işlemi yapan kuruluşa götürecek ve ona belirli bir bedel ödemek suretiyle Yunan devletinin vade sonunda ödememesine karşılık CDS şirketinin ödemesi garantisini satın alacaktır. İşte bu kurumun CDS şirketine ödediği prime CDS primi (risk primi) deniyor. Bir ülkenin ya da şirketin CDS primi ne kadar yüksekse borçlanma maliyeti de o kadar yüksek demektir. Çünkü bu prim ister istemez faize yansımaktadır.  


Yorumlar

  1. Hocam merhaba, yine çok güzel bir yazı olmuş kaleminize sağlık.

    Şu kısımda ufak bir düzeltme ihtiyacı var sanırım.
    "(5.000 / 5,50 =) 1.090 Doları olacak." > 5.000 yerine 6.000 olmalı.

    YanıtlaSil
  2. Hocam yüreğine sağlık

    YanıtlaSil
  3. Anlaşılır bir dille ifade ederek konuyu kavramamıza yardımcı oldunuz kaleminize sağlık Mahfi bey.

    YanıtlaSil
  4. Hocam herhalde 5000/5.5 değil, 6000/5.5 olacak

    YanıtlaSil
  5. Hocam, tek tek yaşananları değerlendirmek yerine ben de sizin yönteminizi kullanıp "büyük resim"e bakmaya çalışacağım:

    Türkiye neden bu hallere geldi?

    Çünkü gelişmiş ülkelerde önce "adam" olunur, sonra belli makamlara gelinir. Bu nedenle o makama gelen kişi hem geldiği yerin hakkını vermeye çalışır hem de oradan indiğinde adamlığına devam eder. Bizim gibi gelişmekte olduğu söylenen ama bu şark kurnazlıklarına devam ettiği sürece hiçbir şekilde gelişemeyecek ülkelerde ise adam olmak için belli bir makama gelmek gerektiği zannedilir. Henüz adam olamadan o yere gelen kişi, tüm enerjisini o makamı kaybetmemek ve çevresindeki rakipleri harcamak için geçirdiğinden geldiği yerin hakkını vermek bir yana sorumlu olduğu işler iyice "saldım çayıra, mevlam kayıra" kıvamına döner, o makamdan indiğinde ya da bir şekilde indirildiğinde ise başladığı 0 noktasına geri döner. Bu arada olan ülkeye olur.

    Önce adam, sonra makam dönüşümünü gerçekleştirebilirsek o zaman düze çıkarız belki. Bunu da bir yapısal reform olarak düşünebiliriz aslında :)

    YanıtlaSil
  6. Siz normal bir devlet davranisinin nasil olmasi gerektigini anlatiyorsunuz, ancak iktidarini ABD ve FETÖ gibi bir yapidan destek alarak kurup su anda iktidari zaten bunca peskes cekmeden dolayi sorgulanmakta olan ve bu iktidari kaybettigi anda yargilanip mahkum edilecek olan, ve fakat gene su anda anormal guclu olan bir adamin ve bu iktidardan beslenen kurdugu tum yapinin davranisi ne "devlet" davranisidir ne de normaldir.. no?
    ("dimi"nin sirin Ispanyol versiyonuymus:))

    Dolayisiyla iktidar degismedigi surece daha iyisini beklemiyorum.. tabii bu sallanmalar da iktidari tehdit ediyor, iste o yuzden sikistikca daha da zalimlesmek zorunda.. tarih boyunca baski ve karambol suc ortmede cok kullanilmistir.. ne enteresan ki, en sadik ruyalari goren ak partililerden biriydim, dusunsenize adamin mu'min olduguna bile inanirdim!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu kafayla düşünenlerin olduğu bir ülke başkanı ne yaparsa yapsın bu kafaları düzeltemez. Sanki Türkiye çok zengin bir ülkeydi de bu iktidar bu duruma getirdi. Salla gitsin salak çok nasıl ülkemde

      Sil
    2. Kalkinmaya baslamadan once yanilmiyorsam 1970'li yillarda Guney Kore bizden bile fakirdi ama o fakirligine ragmen bize fark atti ve Kore hicbir dogal kaynagi olmayan bir ulke. Artik biraz akillanin, dunyayi taniyin!

      Sil
  7. Hocam elinize sağlık. Londradaki swap piyasaları medyada hep spekülatörler açısından ele alınsa da, Türk bankaları bu piyasada döviz varlıklarını Tl ye çevirme ve yurtiçindeki müşterilerine kredi verme imkanı buluyorlar. Seçim sonrası ekonomi yönetiminin başta kamu bankaları olmak üzere tüm bankaları daha fazla kredi verin diye darlayacağını göz önüne alırsak, yaşadığımız itibar kaybı sonrasında yüklü swap maliyetleri ve yüksek kredi faizleriyle karşı karşıyayız gibi görünüyor.

    YanıtlaSil
  8. Hocam,çok faydalandim.Tesekkur ederim.

    YanıtlaSil
  9. Hocam merhaba. Bir küçük ekleme de ben yapayım istedim. ".... Bu durumda bu yabancı 2.000 Dolarlık mevduatını bu yeni kurdan (5,50 TL) bozarak karşılığında 11.000 TL elde edecek demektir. Bu paradan 5.000 TL’lik borcunu ödeyince elinde (11.000 – 5.000 =) 6.000 TL kalır." ifadesi biraz eksik olmuş. Kullandığı 5.000 TL'lık krediye ödeyeceği faizin de kalan 6.000 TL'den düşülmesi gerekiyor. Bu durumda TL'ye ödediği faiz oranına göre haftalık getirisi % 9'un daha altında bir rakam olacaktır. (Bu oranın da çok yüksek olduğu yadsınmaz bir gerçektir.)

    YanıtlaSil
  10. Tesekkürler Mahfi Hocam.

    Cok acik ve anlasilir anlatmissiniz. Elinize saglik. Bu durumda Ekonomi yöneticileri her zamanki gibi yine yanlis bir strateji ve Politika ile artik isin icinden cikilmaz hale getirdikleri belli.

    Bircok ekonomist yüksek bir oranda develüasyonun artik kacinilmaz oldugunu, Doler kurunun da 10-13 TL araligina gelecegini söylüyor.

    Buna katilirmisiniz.? Özellikle IMF nin artik kacinilmaz son oldugu söyleniyor.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hocam öncelikle yazınız için çok teşekkür ederim.

      Çok samimi ve saf duygularımla, bilmediğim için soruyorum. Neden IMFnin kaçınılmaz son olduğunu düşünüyorsunuz ? Hangi verilere ışığında, kur mu enflasyon mu, batık krediler mi ?

      Sil
  11. Hocam elinize sağlık yine mükemmel bir yazi olumuş.
    Feyzi

    YanıtlaSil
  12. Hocam,yazılarınız anlaşılır ve sade. Ellerinize sağlık 😊

    YanıtlaSil
  13. Hocam verdiğiniz örnekte borcun faizini hesaplamamışsınız.

    YanıtlaSil
  14. Hocam elinize sağlık gayet anlaşılır bir şekilde anlatmışsınız.Ancak doları düşürme pahasına diğer göstergelerin bozulmasına yol açan uygulamanın yanlış olduğunu söyleyince; bunun doğrusunun ne oldugunuda yazsanız kanımca yazının bilgilendirmeye katkısı daha da artacaktır. Saygılar sunarım hocam...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Onu çok yazdım: https://www.mahfiegilmez.com/2019/01/yapsal-reformlar-kitab.html

      Sil
  15. Hocam sade ve anlaşılır bir şekilde anlatımınızdan dolayı teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
  16. Çok güzel anlatıyorsunuz hocam da, asıl dinlemesi gerekenler de dinlese keşke..

    YanıtlaSil
  17. Dolar 10 kuruş düşşün diye miydi bütün tantana!?

    YanıtlaSil
  18. Değerli hocam kaleminize sağlık. Şunu çok merak ediyorum, doğru veya yanlış böyle bir hamle yapıldı. Ancak hedeflenen de yalnızca 0,15 TL'lik değer artışı mıydı? Böyle bir hengamenin aslında doları daha fazla düşürmesi gerekmez miydi? Diğer göstergelerin bozulmasının yanı sıra attığımız taş da kurbağayı sıyırıp geçti gibi duruyor.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Maalesef, panik havası böyle sonuçlar veriyor.

      Sil
  19. Hocam, elinize sağlık, herkesin anlayacağı sade bir dille yazmışsınız...

    YanıtlaSil
  20. Hocam göz göre göre bu tür hamleler yapılması sizce de şüpheli değil mi? Yanlarında sekiz yüz elli tane danışman gezdiriyorlar ve bunlar ekmekçi değilse ne iş yapıyorlar anlamış değilim.

    Bir de sanırım tabloda cds primi yüzde olarak veride yanlışlık var,

    Ben yazılarınızı merakla takip ediyorum hocam elinize sağlık..

    YanıtlaSil
  21. Hocam bu güzel yazı için teşekkür ederim. Bir sorum olacak müsadenizle. 22/03/2019 cuma günü TL üzerinde maniplasyon yapılırken ceteris paribus Türkiye nasıl bir yol izlemeliydi? Kaldı ki bankaların yurt dışına TL çıkartması Ağustos 2018 ayında sınırlandırılmıştı.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Manipülasyonla spekülasyonu karıştırmamakta yarar var.

      Sil
  22. Ben merak ediyorum aynı şartlar altında ekonomiyi yöneten kişi olsanız nasıl hareket edersiniz.temel sorunlar dişinda taktik olarak nasıl davranırsınız.alternatif çözümler neler olurdu

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aynı şartlar altında ekonomiyi yönetmeye talip olmazdım. Yanıt hep aynı: https://www.mahfiegilmez.com/2019/01/yapsal-reformlar-kitab.html

      Sil
  23. hocam bir soru sormak istiyorum..
    aldığı 5.000 tl borcu geri öderken vadesine göre belli bir faiz ödemek zorunda mı..daha anlaşılabilir olması adına (kur farkları gibi) faizi de devre dışı mı bıraktınız acaba..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet kolay anlaşılması için hepsini devre dışı bıraktım. Aksi takdirde işin özü anlaşılamıyor.

      Sil
  24. Merhabalar sayın hocam,

    Özellikle küçük bir aralıkta dalgalanma olduğunda (5.35 - 5.60 gibi) ve bu dalgalanma belli periyotlarda gerçekleştiğinde yerli yatırımcı söz konusu durumu daha önce tecrübe ettiğinden vurkaç taktiği yapıyor. Böylece spekülatif ataklara maruz kalındıktan sonra gelen müdahaleler döviz kurunu eski seviyesine çekmektense (5.35) dalgalanmanın zirve yaptığı yakın bir noktaya (5.55 gibi) sabitliyor. Tabi bu arada yerli yatırımcı da kısa günün (haftanın-ayın) kârını eline geçirmiş oluyor.

    Bence bizim gibi spekülatif ataklara kolaylıkla maruz kalabilen ülkelerin "içeriden" gelen akınlara karşı nasıl bir önlem alınması gerektiğini çözmesi gerekiyor.

    Açıklayıcı yazınız için teşekkür ederiz.

    YanıtlaSil
  25. Hocam eger swapla kur durdurulmasaydı ve dolar 6.10 lara 7 lere tekrar çıksaydı bu da uzun vadede tahvilleri yukarı daha kalıcı şekilde yukarı çeker. itibar kaybını daha uzun vadeye yaymış olmazmıydı.

    YanıtlaSil
  26. sorun hepinizde. ortadaki bir planın geleceğini,sonuçlarını düşünüp tartışmak yerine ; size seçim zamanı sunulmuş olanla düşünürseniz oyunuza, o dönemin iktidarı da size ona göre çözüm(!) getirir.

    bu siyaset sevdasından kurtulun,çocuklarınıza ortaokulda ekonominin işleyişi dersi verilmesini isteyin

    YanıtlaSil
  27. Hocam aklınıza, elinize sağlık...Bu yazınızdan sonra "Nebukadnezar'ın Rüyası ve Günümüz İçin Dersler" yazınızı da okudum. Ülkemiz kendini deneme yanıma yoluyla bambaşka yerlere götürmek için adeta uğraşıyor.

    YanıtlaSil
  28. Mahfi Hocam,

    Bankacılık sektörüne ilişkin bir değerlendirme yazısını da kaleme almayı düşünüyor musunuz?

    Son dönemlerde Kamu Bankalarının sektördeki kredi payının artması ve KGF kredilerinin ticari krediler içerisindeki payı dikkat çekiyor. Tüketici kredilerinde ise Kamu Bankaları uyguladıkları politikalar ile kredi bakiyelerini artırsa da, sektördeki tüketici kredileri azalma eğiliminde görünüyor. İlerleyen dönemlerde bu gelişmelerin ortaya nasıl sonuçlar çıkaracağını öngörüyorsunuz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sorunlar giderek büyüyor, çünkü özüne inmek yerine sonuçlarla uğraşıyoruz.

      Sil
  29. geçen bir konuşmasında sayın cumhurbaşkanı,hala faizleri düşürmekten bahsetti.bu cümle ve svap piyasasında yapılanlar bence bilhassa yabancıları ürküttü ve korkuttu.bu yapılanları bir kenara yazmıştır diye düşünüyorum.sonuçta sıcak paraya ihtiyacımız var.merkez bankası swapta kazandıgı paranın kat be katını borç alırken onlara geri verecektir.bir laf vardır bilirsiniz.yılanla adamın hikayesi.sende evlat acısı bende kuyruk acısı oldugu sürece biz barışamayız.

    YanıtlaSil
  30. Hocam Kaleminize sağlık, yine her şeyi tane tane anlatarak aynı zamanda finansal okuryazarlığa da yardımcı oldunuz. Selamlar

    YanıtlaSil
  31. Yine çok aydınlatıcı bir yazı olmuş
    Emeğinize sağlık hocam

    YanıtlaSil
  32. Mis gib bir yazı olmuş hocam. Elinize yüreğinize sağlık.

    YanıtlaSil
  33. Hocam o önlemler sizce ne olmalıydı bunuda yazsaydınız ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bunu belki kırk kez yazdım: https://www.mahfiegilmez.com/2019/01/yapsal-reformlar-kitab.html

      Sil
  34. Elinize sağlık. Olaylardan haberdar olmak ve durumun farkında olmak için mükemmel bir yazı.

    YanıtlaSil
  35. Evet hocam güzel bir yazı..peki ne yapılmalıydı sizce..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sağ olun.
      https://www.mahfiegilmez.com/2019/01/yapsal-reformlar-kitab.html

      Sil
    2. Reis secim sonunda reformlari uygulayacagini soyledi.

      Sil
  36. hocam öncelikle elinize ve dimağınıza sağlık diyorum ve özellikle de swap konusunda aydınlatıcı bu yazıyı yazdığınız için teşekkür ediyorum. hocam, financial times gazetesinde de BDDK nın yabancılara bir tl dahi vermeyin şeklinde haberi çıkmış. sonuçta bu durumda swap valörü dolduğunda tl nin verilmemesi 1- finansal sözün tutulmadığı düşüncesini güçlendirici etki yarattı. 2- sizin de belirttiğiniz gibi tahvil faizlerinde sert artışa neden oldu. 3- kur yine yapay zorlamayla baskıda tutularak ileriye dönük daha sert hareket etmesi riski de artırılmış oldu. 4- borsada bazı şirket hisseler, eridi ve piyasa değerlerinde düşüş oldu zaten kur şokuyla kambiyo zararı yaşayan ve bu yüzden defter değerlerinde sert erime yaşayan reel sermayeli işletmeler bir de piyasa değerlerinde bazı erimeler yaşamış oldu. ekonomide makro ve mikro bazda faiz şoku da eklenmiş oldu. 5-en önemlisi uluslar arası piyasalarda kredibilitemiz düştü. haliyle dış finansal yükümlülüklerimizi yerine getirebilmek adına dış borçlanmaya gittiğimizde ödeyeceğimiz döviz faizi de artacaktır. seçim ekonomisi bu kadar zarar verici haline getirir adamı işte. ne dersiniz hoca?. iyi çalışmalar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim.
      Haklısınız ama konu sadece seçim değil, son yılların hatalarının birikimi.

      Sil
  37. hocam ben bu ülkede artık bir iktisat kültürünün oluşmasının elzem olduğunu düşünüyorum. aileler evlatları hukuk tıp mühendislik kazandığında evladım avukat,doktor,mühendis olacak diye seviniyor ancak daha iktisat okuyor diye sevinen gururlanan bir aile maalesef göremedim. mutlaka topluma ekonomi kültü aşılanmalı bir şekilde. ekonomi tüm hayatımızı baştan sona etkileyen bir bilimdir. ve bence ülkeleri güçlü - zayıf kılan temel alanların belki de başlarında gelmektedir. ben işletme fakültesi mezunuyum ve iktisat fakültesini keşke tercih etseydim diyorum çünkü daha kapsayıcıdır. ana bilim dalıdır zira işletme yan bilim alanıdır ve daha mikro ölçeklidir.

    YanıtlaSil
  38. Fetullah Doğantekin29 Mart 2019 11:34

    Mükemmel bir yazı olmuş yine, kaleminize sağlık Hocam.

    YanıtlaSil
  39. Hocam Selamlar, cds kıyaslamasıni neye göre belirleyebiliz? Yani hangi aralıklar güvenilirligin arttığını azaldığını gibi dereceleri gösterir ? Teşekkürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Gün sonlarına bakıp değerlendirmek ve dolarla kıyaslamak sanırım doğru olur.

      Sil
    2. Kesinlikle hocamıza katılıyorum. CDS yi gördüğüm ilk yazısından beri takip ediyorum. Kur tamamen CDS ve faizle hareket ediyor, ben şahidim :)

      Sil
  40. Hocam Merhaba,

    Bence en büyük sorunlardan biri, insanlarda şu an öyle bir algı oluştu ki kenarda köşede azıcık bile parası olan en ufak kurdaki düşüşte alım yapacağını düşünüyorum.Geçici çözümler üreterek sonuca ulaşmaya çalışmak umarım bizi daha zor durumlara sokmaz.

    YanıtlaSil
  41. Hocam eğer hükümet söz verdiği gibi seçimden sonra en iyi ihtimalle yapısal reformların hepsini yaparsa bu bataktan çıkmamız ne kadar zaman alır? Ben açıkçası 3 yıl alacağı görüşündeyim. 4 yıl sonra genel seçimler var. 3 yıl sonra hükümet yine bunun gibi önlemler almaya başlayacak ve yine bu batağın içine düşeceğiz bence. Bunu görmesi çok zor değil. Ben bu ülkenin yetiştirdiği bir akademisyenim ve mantığım bana bu ülkeden arkama bakmadan kaçmamı söylüyor. Yurt sevgimse burada kalmamı. Ne yapmalıyım? Bir kısır döngünün içinde kapana kısıldığımızı düşünüyorum.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sizin tercihinize diyebilecek bir şeyim yok tabii. Beni soruyorsanız ben hep buradayım.
      Yapısal reformlar konusunda atılması gereken ilk adım hukukun üstünlüğü ve güçler ayrımına dayalı demokratik sistemin kurulmasıdır. Bunlar olmadan ekonomide atılacak adımlardan tam olarak sonuç bekleyemeyiz.

      Sil
    2. Hiç haddime değil ama bence şimdi kurda yüksekken yurt dışına çıkın biraz çalışın. İlerde şartlar düzelirse geri gelirsiniz, düzelmez isede kur yüksek olduğundan iyi birikim yapmış olursunuz isterseniz yine gelirsiniz.

      Sil
  42. Sonuçta yabancı spekülatörlerin canını okuduk. Artık Türkiye ile dans ederken iki kere düşünecekler. Hiç kimse bizimle oyun oynayamaz yoksa böyle paralarını bitiririz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 450 milyar dolar borçlu olan biziz.

      Sil
    2. Olsun hocam borçlu olan biziz borcumuzu ödemememiz için her türlü kolaylığı sağlamak zorundalar. Aksi takdirde asrın kazığını atarız. Yok öyle bizim üstümüzden para kazanmak. Adamın canına okuruz böyle.

      Sil
    3. Kuru düşürmek için ortaya çıkan zarar ziyanı siz ve ben ödüyoruz (vergiyle) yani kazık yiyen onlar değil biziz. Bir yanlış anlama olmuş galiba.

      Sil
    4. Bu da mı gol değil..

      Sil
    5. Yok Hocam yok. Yanlis anlama filan yok. Sadece akil tutulmasi var. Giren kazigin farkinda olamayacak kadar derin.. Aklini kullanamiyor artik. Böyle sona Dogru yol alacak.

      Sil
    6. Cihancığım, bir daha bizimle dans etmeyecekler zira dans etmeyi bilmiyoruz, habire ayaklarına basıyoruz, çelme takıyoruz. Bundan sonra kendimiz çalıp kendimiz oynayacağız. Ah bir de şu 500 milyar dolara yakın borç olmasa, hep beraber ne güzel çifte telli oynanır. Asrın kazığını sen yakında göreceksin de, tahmin ettiğinden biraz farklı olacak. Son benzer kazıkta Osmanlı çökmüştü, bakalım bu sefer geriye kim kalacak.

      Sil
    7. Cihan Yıldırım, bu spekülatörler zamanında ingiltere merkez bankasını sıkıştırıp havlu attırmış, istediği devalüasyonu almıştır. Bizim etimiz budumuz ne? Bunlarda para bitmez.

      Sil
    8. O atak ile 1milyar dolar kazanildigi spylenir...

      Sil
    9. sayın Cihan bey yanıtınız gercekten umut kırıcı."Nasıl bu kadar kolay spekulasyon yapılabilir hale geldik" diye soracagınıza, "nasıl canlarına okuduk" diyorsunuz. Soylermisiniz Turkiye kimden borc alacak. Malum "net hata noksan " ın borcu kapatacak gucu varmı ?

      Sil
    10. Cihan Yıldırım AKAPE trolü. Îbreti alem olsun diye onaylıyor M.E.

      Sil
  43. Hocam Merhaba,
    Yazınızda bağlantı olarak verdiğiniz "konvertibilite[i]" kelimesinin referansı olarak belirttiğiniz doküman bağlantısı ([i] kısmından bahsediyorum) bilgisayarınızda kalan bir dosya olarak gösterilmiş. Galiba internet ortamında bir yere vermek istediniz :)
    Saygılar

    YanıtlaSil
  44. Hocam. Teminat gösterdiği dolarla bankaya 5000tl. Borçlanmanın bir maliyeti yok mu? Faizsiz mi borçlanıyor?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Basitleştirmek için faizi, vadeyi, takas işlemini yok saydım. Aksi takdirde olay karmaşıklaşıyor ve şu basit öz kayboluyor.

      Sil
  45. Hocam peki müdahale edilmeseydi bu sonuçtan ne kadar farklı bir yerde olacaktık, benzer aşamalar belki biraz zaman farkıyla tekrar yaşanmayacak mıydı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Soruyu böyle sorduğunuzda hep aynı kısır döngüye gireriz. Kısa vadeli çözümlerle bir yere varamayız. Çözüm uzun vadeli (yapısal reformlar) ama başlamak kısa vadeli. Ve başladığınız andan itibaren sonuç alamaya da başlarsınız.

      Sil
    2. Bugün karşımıza çıkan ve müdahale etmek zorunda kaldığımız durum, dün yediğimiz hurmaların yarattığı zayıflığın birileri tarafından spekülasyon yapilarak, para kazanmak için kullanilmasindan ibaret. Bugünkü durumla nasıl mücadele ettigimizin hiç önemi yok, ne yapsak birbirinden kötü. Bugünün geleceğini o hurmaları yerken düşünmeliydik. Üstelik o hurmaların bedeli ödenmedi,o kadar ödenmesi de kolay değil.

      Sil
  46. Hocam elinize sağlık ... konuyu anlaşılır kılma adına kullandığınız figürleri anlamakla birlikte , pratikte , konu yatırımcıya borç verme kaynaklı bir maliyet olacağı ve kurun bir haftada net %10 prim yapmasının çok zor olacağı ; dolayısıyla 1.000$ a bir haftada 90$ alınamayacağında hemfikiriz değil mi? Saygılarımla

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Elbette bu sadece basitleştirilmiş bir örnek. İşin özünü genel okuyucuya başka türlü anlatmak mümkün değil.

      Sil
  47. Hocam analiziniz çok doğru,çok teşekkürler.Peki bu yabancılar seçim sonrası ne gibi riskler gördüler de 18 Mart'ta 310 olan CDS'ler 28 Mart'ta 475'e yükseldi.Sadece kazanç için değildir herhalde.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Seçim öncesinde olanların devam edeceğini düşünüyorlar herhalde. Yani Türkiye'nin (gerçek anlamda) yapısal reformları yapmayacağını düşünüyorlar muhtemelen.

      Sil
  48. Hocam hersey o kadar guzel anlatmışsınız ki soracak bilimsel birsey yok aklimda. Meraj ettigim şu. Spekülatörler kararlarında duygusal okurlarımı? Kin güderek ilerdeki kararlarına karar verirler mi? Ilerde boyle birşeylere karşılaşma riskimiz varmi? Kurt ayazda geçirdiği geceyi unutmazmış. Para icinde gecerlimidir bu duygu?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hayır olmazlar ama yedikleri kazığı unutmazlar.

      Sil
  49. merhaba hocam öncelikle böyle bir yazı kaleme aldığınız için teşekkürler
    1 nisan sabahı dolar kuru tahmininiz nedir?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Dolar kuru tahmini yapmiyor. 736 defa yazdi buraya. Bu Kadar yazi okuyorsun, ekonomistleri dinliyorsun. Calistir biraz küfeyi kendin tahmin et.

      Sil
    2. Hocam müneccim değil, böyle kısa vadede kur tahmini falcılık olur, kimse bilemez. Bunun bilgiyle, tecrübeyle alakası da yok, saat başı aşağı yukarı oynuyor kur.

      Sil
  50. Hocam cds tam olarak ne anlamadım

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Cds'in 500 baz puan olduğunu varsayalım (%5 = 0.05) türkiyeden 10.000TL tahvil aldık (bu örnekte 10.000x0.05=500). Sigorta şirketine 10.000liralık tahvilin vade gününde ödenmeme riskine karşı verdiğimiz para olan bu 500 lira cds primi ile hesaplanır.Bu 500 lirayı vererek tahvilin ödenmemesi durumunda kendimizi güvence altına almış olduk. İşte cds primi bu yüzden bir risk göstergesidir. Çünkü tahvilimizi sigortalamak için ödeyeceğimiz bedel (cds primi) bir ülkenin borcunu ödeyememe riskini gösterir.

      Sil
    2. credit default swap.. yani kredi risklerimizi ölçen rasyonun adıdır.

      Sil
  51. Merhaba birşey sormak istiyorum acaba iktidar mevduatlardaki döviz ve tl miktarını herhangi bir şekilde güç veya bir işlem için referans olarak kullanma şansı var mı? Şunu anlayamıyorum son zamanlardaki swap ile ilgili yaptıkları hamleler bu kadar eleştriye açık, yapmasaydın daha iyiydi denebilecek gibise bunu niye yaptılar bizim bildiğimiz onların bilmediği nedir ? Ya da tam tersi onların bilip bizim kaçırdığımız nedir? Swap konusundaki bu kadar kolay karar vermelerini anlayamıyorum ? O yüzden soruyorum mevduatların dolması bi güç göstergesi mi ? Veya ne zaman işe yarar ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bunlar benim yanıtlayabileceğim sorular değil. Kendilerine sormak gerek.

      Sil
  52. Yunus Güçtürk29 Mart 2019 13:06

    Hocam, harika bir yazı. O kadar yalın ve sade anlatıyorsunuz ki, insanlar biraz okusana aydınlanacak.

    YanıtlaSil
  53. sayın hocam. 1000 doları olan yabancı neden tl borç alıyor da 2000 dolar yapıyor orasını anlamadım. elindeki nakit dolarla türk bankasında hesap açtığında 5 liradan 5.50 ye 1 haftada gelen kur yüzde 10 kar ettirmiş olmuyor mu? ben bu tl borçlanma kısmını anlamadım... yani 2 bin doları direk koyduğunda da zaten yüzde 10 kar etmiyor mu? saygılar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Swap işi aslında son derece teknik bir iş. Mahfi Hoca burada kolay anlaşılsın diye basitleştirerek anlatmış. Swap, adı üzerinde kredinin ötesinde bir takas işlemi ve normal şartlarda maliyeti krediden daha düşük. Elinde dolar olan, bu doları elinde TL olanla belli bir süreliğine değiştiriyor gibi düşünün. Bu işi sadece TL'nin ya da başka bir para biriminin düşmesine oynayan spekülatörler, yatırımcılar yapmıyor. Asıl yurtdışından döviz borçlanan Türk bankaları TL swapı yapıyor ki yurt içinde TL kredi verebilsinler. Ayrıca açığa satış kavramı da var, bu da elinizde bulunmayan bir değeri satmanız anlamına geliyor, bu işlemi de swapla yapmak mümkün.

      Küçük, hatta orta ölçekli yatırımcıyı ilgilendiren bir durum değil yani. Ayrıca siz kullanmamışsınız ama yorumlarda görülen büyük bir yanlış var, spekülasyon tabiri adeta bir suçmuş gibi görülüyor ve gösteriliyor. Finansal piyasalarda spekülasyon son derece normal bir uygulamadır, kesinlikle suç ya da kabahat değildir. Manipülasyonla karıştırmamak gerekir.

      Sil
    2. Yabancı için kazanç ancak dolar bazında olabilir. Tl nin değer kaybetmesi normalde elinde dolar olan yabancı için birşey ifade etmez. Bu örnekte elindeki doları gösterip ikinci 1000 dolara ulaşan yabancı dolarin tl ye karşı değer kazancının, kısa vadede tl faizinden daha fazla olacağına inanıp buna göre kâr amaçlı pozisyon alması. Hoca faizi olayı basitleştirmek için hesaba katmamış. Elde edilen kâr sadece ikinci 1000 dolardan kaynaklaniyor. Aynı şeyi bizde kredi çekip, dolar alarak kısa vadedeki kazanca oynayarak yapabiliriz.

      Sil
    3. Bahsettiginiz yuzde 10 kar tl cinsinden. Eger swap islemi yapilmasaydi elindeki dolar miktari degismemis olacakti. Ayrica 2000 dolari direk koymaktan bahsediorsunuz ama kisinin elinde zaten 2000 dolar hicbir zaman yok sadece 1000 dolar var. Swap isleminin yani tl borclanmanin sagladigi fayda tum islemlerin sonunda 1000 dolarin 1090 dolar olmasi oluyor. Eger tl kar oranini dusunurseniz 5000 tl 1090×5.5=6000 tl olmus oluyor yani yuzde 20 kar.

      Sil
  54. SWAP faizlerinin %1300'leri görmesi ne anlama geliyor? Bu maliyet bize yansıyacak mı? Anladığım kadarıyla dolar yakın bir tarihte belki gelemeyeceği bir rakama ulaşmayı garantilemiş gibi.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. O maliyet bize tahvil faiz artisi olarak yansidi. Evet, gunun sonunda hep o maliyet yansir.

      Sil
  55. Hocam tam anlamıyla cds primini anlamış bulunuyorum gerçekten çok iyi anlatmışsınız teşekkürler hocam cds yükselirse kimse bizim borsamızda işlem yapmazsa sonuçta borsa batarsa ne olur paramizin değerini düşürür mu neticesinde ne olur bu onemli

    YanıtlaSil
  56. Çok net ve yalın ifadeler ile haftayı ozetlemissiniz . Sükuneti korumak yerine oturdukarı koltuğu tercih ettikleri için bu bedeli yaşıyoruz.Hepimiz aynı ekonomide iş yapıyoruz. Ekonominin şakası olmayacak bize acilen aklı selim piyasaya güven verecek bir yönetim gerekiyor . Hemde en acilinden . Kıymetli hocam bilgilendirmeniz için ayrıca teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
  57. swap kötü bişi mi yani

    YanıtlaSil
  58. Hocam önümüzdeki 2 ay doları tutmak için tehlikeli havayı sürdürmeye devam edeceklerini düşünüyorum,ya sonra diye düşünmek bile istemiyorum ama kötü bir ekonoımik gelecegin ülkemizi bekledigini de biliyoruz artık.Sizce yanılıyormuyum

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yarından sonra göreceğiz hep birlikte neler olacağınız.

      Sil
  59. Sevgili hocam merhaba ,
    4 gözle bu konu ile ilgili yazinızi bekliyordum olayları teknik olarak anlayabilmek için.Çok tesekkur ederim.
    Sağolun , varolun.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bizler de tum Mahfi hoca takipcileri olarak konuyu anlamaniza cok sevindik, beklediginize degdigini soyleyebiliriz.

      Sil
  60. Yazılarınızın anlaşılır olduğu için çok çok teşekkür ederim neredeyse tüm yazılarınızı okudum fikirlerinize ne kadar güvenmiyorsunuz bunu merak ediyorum acaba sizin dediğinizi yapınca herşey düzelir mi ??
    Yada deneyip olada bilir olmayada bilir mi demek lazım..
    Türkiye ekonomik olarak neden hep hedef seçiliyor yada diğer ülkelerde öylece bizim mi haberimiz yok anormal ekonomide dünya birincisiyiz galiba

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kimse kimseyi hedef seçmiyor, bazıları kendileri hedefe çıkıyor.

      Sil
  61. Fatih Kömürcüoğlu29 Mart 2019 15:19

    Kusura bakmayın ben anlamadım Hocam, bir daha anlatır mısınız?
    Spekülatif atak yapmak isteyen yabancı yurt dışı piyasadan 5.000 TL borç buldu. Gitti TL/$ 5 TL'den 1.000 $ aldı. Bir hafta sonra dolar kurunu 7 TL'ye çıkardı. 7.000 TL ile yine eline 1.000 $ geçmeyecek mi?
    Soru: Yabancının motivasyonu sadece zarar vermek mi para kazanmak mı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kaçırdığın nokta;

      1000 usd getiriyor, usd mevduatta tutuyor.

      Bu mevduatı teminat göstererek bankadan TL borçlanıuor ve tekrar 1000 usd alarak, usd mevduat yapıyor.

      Sonuçta 1000 usd getiriyor, mevduatında 2ü00 usd var, borç olarakta 5000 TL borcu var.

      Kur artarsa ve bu artış borçlanma maliyetini de karşıladığı noktada kar etmeye başlıyor.

      Sizin anladığımız gibi varlık kısmında TL de kalmıyor;

      Varlık döviz, borç TL

      Sil
    2. Yapilan islemin karliligi/nevi bu ama yapilan vadeli islem makalede anlatildigi gibi degil. Vadeli islemde aciga satista/alista, kontrat zamani geldiginde ya kontrat geregini yerine getirirsiniz, ya da swap faizi odeyerek kontrat suresini ertelemis olursunuz.

      Swap vadeli islemlerde dengeleyici bir unsurdur, aksi halde piyasalardaki oynaklik cok yuksek olur. Piyalasarda spekulasyon bir nevi tampon gorevi gorur. Spekulasyon ile manipulasyon karistiriliyor bu cok yanlistir.

      Kurun 7'li rakamlara cikmasi spekulatif bir ataktir. Bu atak sonunda kurun gelebilecegi seviyeyi goren bir cok ithalatci tedbirini almistir, cok buyuk bir yikim olmadan frene basilmistir. Her spekulatif atakta oldugu gibi kur tekrar geriye geldiginde, yani duzeltme olduguda isletmeler daha ittiyatli hareket etmeye devam etmistir. Yapilan zamlarin geri alinmama sebebi gelecegi kurtarmak icindir.

      Ayni bir arabanin tamponunun islevi gibi, spekulasyon telafisi mumkun olmayan bir zarari engellemistir. Tabi ki bu kur artisindan cok daha fazla etkilenen isletmeler olmustur, fakat bunlar zaten riskini dogru yonetememis, zayif halka olan isletmelerdir.

      Son yapilan MB mudahalesi ile Turkiye para piyasalari spekulatorleri yani tamponunu kaybetmis olabilir. Sayet boyle ise kurlardaki yukselme, azalma spekulasyon sonucu degil, cok daha kalici, hic bir duzelme yasamadan kimseye tedbir alma firsati tanimadan gerceklesecektir. Bunun yiciki etkisi cok daha yuksek olacaktir.

      Sil
  62. Hocam SWAP faizi bu verdiğiniz örnekte hangisi oluyor acaba TL yi borçlanma faizi midir doğru mu anladım?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hayır bu örnekte faizi dışarıda tuttuk basit olsun diye. Swap ta karşılıklı olarak hem döviz hem de faiz değiş tokuşu yapılıyor.

      Sil
  63. İmf siz çözüm varmı hocam.bugun iddiaya girdik.siz olsanız daha düşük faizle para veren imf ye gitmek mantıklı degilmi hocam.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. IMF'yi düşük faizle borç veren bir kaynak gibi düşünmek doğru bir yaklaşım değil. Faizi düşük olabilir ama koşulları çok ağırdır.

      Sil
  64. hocam merkez bankası 100 trilyon lira bassa ve bununla piyasadan dolar alsa yaklaşık 17-18 trilyon dolar eder böyle bişey neden yapılamaz

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Abi bunu email ile Reis e yazsana. Harika bir fikir, bir de bunu dener, ulke kurtulur.

      Her seyi denedijleri icin bunu da denemek isteyebilirler.

      Sil
    2. Helal olsun valla. Arkadaş şaka yapıyorsan eyvallah,ama 100 trilyon konusunda ciddiysen tam sövülmeliksin.

      Sil
  65. Ben daha basit anlatayım. Diyelimki ahmet mehmete faizle borç veriyor. Ama ahmet olurda paramı alamssam diye bir sigortacı buluyor. Sigortacı da eger sana mehmet paranı ödemesse ben sana paranı öderim ama bana bunun için sigorta parası vereceksin (kasko gibi düşün). Şim bu durumda mehmet güvenilir biriyse riski düşük sigortacı az para istiyor. Ama güvenilmesse daha fazla para istiyor. Bizim ülke için de cds demek risk durumumuz demek yükseldikçe güvenilmez oluyorsun düştükçe güvenilir.

    YanıtlaSil
  66. Hocam ellerinize sağlık, gayet net. Okuduğum bir yabancı kaynakta alınan önlemin sadece zamanlama üzerinde etkisi olacağı fakat sonucu değiştirmeyeceği yönünde bir tespit vardı. Buna katılır mısınız? Teşekkürler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tamamen katılırım zaten öyle de oldu bile.

      Sil
  67. Cevabınız için teşekkürler,peki 4.5 yıl sonra seçim olacağına göre neden yapmasınlar,belki de şimdiye kadar bu seçimi de atlatalım diye düşünüyorlardı.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sizce hukukun üstünlüğü, yargı bağımsızlığı, tümüyle bilime dayalı bir eğitim sistemiyle başlaması gereken yapısal reformlar yapılabilir görünüyor mu?

      Sil
  68. Üstat siz yazmaya devam ettikçe biz de okumaya devam edeceğiz elleriniz dert görmesin..

    YanıtlaSil
  69. Anlaşılmıştır. Teşekkürler Hocam

    YanıtlaSil
  70. Hocam seçimden hemen sonra yapılmayan yapısal reformlar yapılacak denildi Cumhurbaşkanı tarafından. Bu sizce yapısal reformlar mı olacak? yoksa benim tahminim gibi IMF nin istediği kararlar mı olaca? 5 nisan 1994 kararları gibi 25 yıl sonra 8 nisan 2019 IMF kararları olacak gibi, sizin düşünceniz nedir?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. IMF'nin istediği kararlar esasen ekonomide yapısal reformlara çok yakındır.

      Sil
  71. Hocam ulke bence imf ile anlasma zorunda kalacağı bir yola girdi.Yalniz imf ile anlaşma olsa bile bu yonetim anlayışıyla uzun ömürlü olmasını olanaksız görüyorum.Ulkenin belli bir süre sonunda erken seçime gitme zorunluğu ister istemez gundeme gelecektir yaşananlardan sonra.Ulkenin yepyeni yüzlerle, özellikle batida tanınan iktisatcilarla ve sizin gibi guvenilir degerli devlet tecrübesi yaşamış kişilerin danışmanliklariyla ancak belli bir raya otururabilir.Guveni başka türlü yerune getirmemiz cok zor kanatindeyim.Tabi bu arada cok sancılı donem bizi bekliyor olacak.Ben başka bir çözüm goremiyorum Peki siz gorebiliyormusunuz bu saatten sonra.

    YanıtlaSil
  72. Atilla Yeşilada Seçim sonrası döviz ve faiz videosu çok güzel anlatmış tavsiye ederim dinlemenizi arkadaşlar.

    https://www.youtube.com/watch?v=SG2lU3remXg

    Amerika'da iş ziyaretinde bulunan Atilla bey dış dünyanın Türkiye beklentilerini de anlatmış.

    YanıtlaSil
  73. Selamlar hocam... Hep yapisal reformlardan soz ediyorsunuz.Bunun ingilizce karsiligi amendments of constitutional olmuyor mu? Bu oyle kolayca olabilecek birsey mi? Bence bu tur reformlar yazilmakla cizilmekle olmuyor.Ancak yasanmisliklarin sonucunda bir toplumun evrilme sureci dahilinde ortaya cikiyor.Monarsiden cumhuriyete oradan demokrasiye ve milli yapilanmaya gecis surecini bu toplum daha ozumsiyemedi.Ama geriyede donus olmaz ister istemez toplum kendi refahi icin cozumlerini dis dunya conjuncture ne gore uretmek durumunda olacaktir.Saygilar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yapısal reformların İngilizcesi Structural Reforms dur.

      Sil
  74. yabancı hangi işlem icin tlye acil ihtiyac duydu anlamadim?

    YanıtlaSil
  75. Demir yumruk bekliyoz damat berat beyden

    YanıtlaSil
  76. Mahfi Bey,

    Bazı ekonomistler bu hafta yaşananlar üzerine ülkeden giden yabancı sermayenin bir daha ülkeye gelmekte tereddüt edeceklerini ve önemli bir güven kaybının olduğunu söylüyorlar. Siz buna katılıyor musunuz? Eğer öyle ise bu durum ülke için çok tehlikeli değil mi?

    Ayrıca bahsettiğiniz yapısal reformları yapacak olsa idi bu hükümet 17 senedir yapardı. O nedenle bunun olmayacağını söyleyebiliyorsak sizce merkez bankası veyahut hükümetin bir sonraki adımı ne olabilir?

    Saygılar,

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bence gelirler ama daha yüksek faizlere gelirler.
      Bir önceki adımı tam anlayamadığım için bir sonraki adımın ne olacağını bilemiyorum.

      Sil
  77. Prof.Dr.Mete Gündoğan ve ekibiyle üzerinde durduğu borca dayalı para sistemiyle birlikte ₺ yurtdışından faizli alınan $ yerine TR'nin madenlerine üretim gücüne bağlanabilirmi küresel sermayeyi de karşımıza almadan böyle bir çözüme nasıl gidilebilir sn.Hocam? Bir de Erkan Öz'ün küresel ekonomik kaos hk.neler düşünüyorsunuz altının 10 kat artacağı gibi durumlara katılırmısınız.

    YanıtlaSil
  78. Hocam sizin için İsviçre'ye swap yapmaya gitti diyorlar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kardes sen Mahfi hocamizi hic tanimamissin.

      Hocamiz 2 bavul TL ile Isvicreye gitti. Hem yabancilara merkezin vermesi gereken TL yi verdi, hem de faizden kazanip 3 bavul TL ile yurda dondu.

      Boylece hem Turklerin hepsinin verdigi sozden donmedigini gosterdi, hem de ulkemize yatirim yapan insanlara destek oldu, hem de para kazandi.

      Sil
    2. Adsız 00:13

      Hoca İsviçre'de TL dolu bavulları İsviçre Frangı dolu olanlarla swap yaptı diyorsun yani.... :)) Sağol, sabah sabah güldürdün.

      Sil
    3. İsviçre'de değil de dönüşte Atatürk Hava Limanında Duty Free Mağazasında swap yaptım. Paraları verip karşılığında çikolata ve Jaegermeister aldım.

      Sil
    4. Yine yeni bir kapak. Hay aklinla bin yasa Hocam.

      Sil
  79. TL borçlanmaya ödenecek faizden, swap taşıma maliyetinden de bahsetseydiniz daha gerçekçi bir örnek olurmuş. Emeğinize sağlık..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Haklısınız, aslında yazmaya da öyle başladım ama giderek karmaşıklaştığı için finans piyasalarına vakıf olmayan okurların anlamayacağını düşünerek faizi vb yi dışarıda bırakacak basitleştirici bir varsayım yapmaya karar verdim.

      Sil
  80. Hocam yazı için çok teşekkürler murekkebiniz hic bitmesin


    Cds pirimi nasıl hesaplanıyor neye gore belirleniyor ? Aaciklayabilirmisiniz

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 1. Murekjep devri bitti

      2. Cds primi piyasada hesaplaniyor. Belli bir formulu yok

      Sil
    2. Mürekkep devri bitmedi, kolay kolay da bitmez:

      https://www.tech-worm.com/murekkep-puskurtmeli-yazici-inkjet-nedir/

      Sil
    3. CDS primi ülkenin risklerindeki değişime göre anlık olarak piyasada belirleniyor.

      Sil
  81. "Ne yapılmalı idi?" Sorusuna cevap ver(e)meden yapılan yorumlar bilakaydi şart muhalefet mantığına yakışır. Sizin gibi bir değerin çözüm önerisi sunması gerekmez mi

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yıllardır neler yapılması gerektiğini yazıp bunların tam tersinin uygulandığını izleyen, son birkaç yıldır ise aman dikkat, kriz geliyor, araba duvara çarpacak diye neredeyse bağırarak yöneticileri uyarma noktasına geldiğinde buralarda yazan troller tarafından topa tutulan, kriz tellallığı ile suçlanan bir kişiye araba duvara çarpınca "neden şoförü uyarmadın" diye serzenişte bulunmak, hatta serzenişin ötesinde cevap verememekle suçlamak bilâ kaydü şart iktidar yandaşlığının, hem suçlu hem güçlü mantığının daniskası olsa gerek.

      Sil
    2. YAPISAL REFORMLAR!
      Kaç kere daha söylenmesi gerekiyor bilmiyorum...

      Sil
    3. Adamcağız defalarca çözüm önerisini dile getirdi ve detaylandırdı; "Yapısal Reformlar"!

      Sil
    4. Asıl soru, herşeyi, bütün gücü elinde tutanların bunları mahkemelere, sisteme, kurala ve kurumsal yapılara teslim etmek isteyip, istemiyecekleri. Düşünün kanun, yargıç, banka, asker, imar planı... yani herşey sensin. Böyle bir gücü, keyfi kim bırakmak ister.
      Gerekçe hemen hazır, devredilen yetkiler kötüye kullanilacak iddiası. Muhtemelen de yetkileri kullanmaya baslayanlar da, daha önceki keyfiyeti (bozuk ahlak) örnek alıp suistimal yapacaklardır.

      Akp yi düşünün yönetim yetkisinin yerele yayacağı sözüyle iktidara gelip, TC tarihinin en merkeziyetci yönetimini kurdu.

      Sözün özü, yönetim yetkisi devredilmez, devir ettirilir. Herşeyin merkezde toplandığı yönetimlerde ise kisa vadede çok hızlı gelişme olsa da uzun vadede dejenere olup bizzat toplumun önündeki en büyük sorun olarak çıkması kaçınılmaz. Tarih boyu öyle olmuş.

      Sil
    5. Maşallah trol bile oldum. Arkadaşlar söz konusu yorum yukarıda yer alan yazının için de geçen, "Akla şu soru geliyor: TL böylesine bir spekülatif atak altındayken Türkiye bu saldırıya karşı ne yapmalıydı? Bu soruya yanıt ararsak yanlış yola gireriz ve çıkışımız muhtemelen şark kurnazlığına dönük geçici ve yanlış bir yol olur" yorumuna istinaden yazıldı. Şimdi bu yorumlarınızı tekrar alayim lütfen.

      Sil
  82. Hocam merhaba, bu kisitlamadan mesela Turkiye’de yatirimi olan ve gerceklestirdigi ticaretin dogasi dolayisiyla dolara ihtiyaci olan bir yabanci ya da yerli sirkette etkilendi mi?

    YanıtlaSil
  83. Türk lirası mevduat faizleri neden yükselmiyor.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Nasıl yükselsin? Normalde Bankaların para kazanması için enflasyonun 5-10 puan üstünden faizlerle kredi vermeleri lazım.Bu seviyelerden kredi veremedikleri için satın aldıkları vadeli mevduata da yüksek faiz veremiyorlar yoksa çok zarar ederler..

      Sil
  84. Kerem İNANIR30 Mart 2019 00:17

    Hocam bizim ilkokul öğretmeni, "yavrum ben bunları kafanızın içine nasıl sokayım, açıp içine mi koyayım" derdi, siz böyle sürekli yazınca aklıma geldi, yaz yaz nereye kadar, inşallah bir duyan olur, ellerinize sağlık, çok güzel bir anlatım olmuş, sevgiler 😊

    YanıtlaSil
  85. Görüşlerine ve bilgisine çok değer verdiğim bir hocam der ki ; Yapılabilecek en vahim hata, hatanın sende olduğunu kabul etmemektir. Bu durumda sonsuza kadar hata yapmaya devam edersin.
    Ben de diyorum ki ; ben 27 yaşında Türkiye'nin en iyi üniversitelerinden birinden ve çok saygıdeğer bir bölümden mezun ve %25 genç işsiz grubun içinden biri olarak ben ve benim gibiler ne hata ettiler hocam :(
    Bıktım dolarından da ekonomisinden de dış güçlerinden de...
    Bu ülkede ne olsa hep İİBF'nin suçu gibi bizler etkileniyoruz.
    Gençliğimiz üretkenliğimiz gidiyor..
    Koca bir neslin ümitleri yok oluyor..
    Çözüm belliyken yapısal reformlar artık tercih değil zorunlulukken neyin kafasını yaşıyor bu ekonomiye yön verenler ben anlam veremiyorum...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İktidar hele bir kendi beka sorununu çözüp önündeki 4 yılı kazasız belasız garantilesin, sonra sizinkilerle de ilgilenecek merak etmeyin. Yalnız büyük bir hata yapmışsın genç kardeşim, Türkiye'nin en iyi üniversitelerinden birinin çok saygıdeğer bir bölümünden mezun olmuşsun. Sen sayın iktidarımızın aradığı kriterlere uymuyorsun. Onlar daha çok, hani nasıl desem, şöyle namaz dualarına hakim, "olur efendim" dışında kelime haznesi fazla geniş olmayan, uysal arkadaşlarla ilgileniyorlar. Diploma çok önemli değil, onu kendileri ayarlıyorlar zaten. Ne diyelim, yanlış zaman, yanlış yer.

      Şaka bir yana, bu ülkenin sizin gibi gençlere yakında çok ihtiyacı olacak, az daha bekle canım kardeşim. Sıkma canını. O ümitler bir günde yeniden ve daha güçlü yeşerir, merak etme. Şimdilik nadasa bırakılmışsın gibi farz et, bu arada kendini geliştirmeye de devam et.

      Sil
  86. Hocam acaba sitenizden reklam yoluyla para kazanmayı düşündünüz mü sonuçta baya kitlesi var. Güzel getiri sağlayacaktır.

    YanıtlaSil
  87. Biri bana anlatsın.Şubat başında cds primi 300 lerdeymiş. Son hamlelerle 450 lere çıkmış. Şimdi dış borç alınırken 1.5 puan daha fazladan mı alacağız demek oluyor bu?
    Diyelimki biz %7,5 faizle dolar borçlanacaksak, cds arttığı için %9 faizle mi borçlanacağız?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Gibi gibi. Aslında o faizle borçlanmayacağız da borç verenin artan sigorta primini bize yıkacaklar. Sonuçta ha Ali Veli, ha Veli Ali.

      Sil
  88. su anda bilebildigim kadarıyla turk tahvilleri %10 faizlerle el degiştiriyor. Yani hazine borclanırken cok yuksek faiz odemek zorunda. İMF ise sartları kabul edildigi takdirde cok daha dusuk faizlerle kredi veriyor. Sizce başka bir yol var mı ?

    YanıtlaSil
  89. Yine mukemmel bir analiz hocam. Peki hocam sorun sadece guven mi guven ortami olsa sorunlarin cogu duzelecek mi?kisa vadede ekonomik iyilesme nasil sağlanabilir ?

    YanıtlaSil
  90. Merhaba Hocam,
    Öncelikle elinize sağlık. CDS primi değişimi hesabında sanırım hata var. %14,6 olması gerekir.

    YanıtlaSil
  91. 21’inci yüzyılda piyasa, tanzim satışlarla, polisiye önlemlerle yürütülebilecek bir yer değildir.

    Piyasa hicbir zaman tanzim satislarla, polisiye onlemlerle yurutulecek bir yer degildir. Yasadigimiz donemin, eksi donemlerden bir farki yok. Sanki cok ilerlemisiz, gelismisiz gibi bir kibire katilmayin. Bu yapilanlar hangi donemde yapilirsa yapilsin sonuclari er ya da gec ayni olur. Bugun yeni sandiginiz her ekonomik 'bulus'un gecmiste de bir muadili var.

    YanıtlaSil
  92. Hocam özellikle hukuk ve demokrasi anlamındaki 'yapısal reformalar' sizce de mevcut ülke şartları için fazla 'hayalperest' değil mi? Mevcut hükümetin, beklediğiniz , demokrasi ve hukuk reformlarını uygulayacağına zerre ihtimal vermiyorum. Bence daha 'realist' bir yol bulmalıyız. En azından hükümet değişene dek.

    YanıtlaSil
  93. Eger 300 baz puandan cds kontrati almis olsaydin,cds ler 450 baz puana ciktiginda dolar bazinda kazancin yuzde elli olacakti.Eger bunu bire on kaldiracla yaparsan kazancin yuzde besyuz olurdu.Ters pozisyonda olursan yukarda yazilanin tam tersi olurdu.Bu acidan cds islemleri sig piyasalarda cok risklidir.

    YanıtlaSil
  94. Kaleminize sağlık hocam...

    YanıtlaSil
  95. Hocam Merhaba,
    Bir Kamu Bankasının 21.03.2019 KAP Tahvil İhracı İle İLgili Özel Durum Açıklaması;

    Nominal tutarı 600 milyon Amerikan Doları, itfa tarihi 28 Mart 2024 olan sabit faizli, 5 yıl vadeli ve 6 ayda bir kupon ödemeli tahvillerin kupon oranı %8,125 olarak belirlenmiştir.

    USD için bu faiz oranı yüksek değil mi? Saygılarımla..

    YanıtlaSil
  96. Hocam ciğerine, böbreğine ve hatta dalağına sağlık.

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Lozan Antlaşması 2023'de Bitecek, Biz de Madenlerimizi Çıkarabileceğiz!

Konut Fiyatları Niçin Eskisi Kadar Artmıyor?

Paradan Para Kaybetme Dönemi