Türkiye ile Rusya Arasında Ruble ve TL ile Ticaret

Rusya ile yapılan karşılıklı görüşmelerde gündeme gelen konulardan birisi de Türkiye ile Rusya arasındaki ticaretin Dolar yerine Ruble ve TL kullanılarak yapılmasıydı. Birçok kişi buradan giderek bazı senaryolar üretti ve iki ülke arasında bu yola gidilmesiyle iki ülkenin de dolar ihtiyacının azalacağını öne sürdü. Bazıları biraz daha ileri giderek bu adımın Doların tahtının devrilmesine katkı yapacağına kadar vardırdı işi. Olayın aslını ve ayrıntısını analiz ederek aydınlatmaya çalışalım.

Türkiye ile Rusya arasındaki ticaret ilişkisi yıllar itibariyle şöyle bir görünüm çiziyor:


2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
İhracat
6.483
3.190
4.628
5.993
6.681
6.964
5.943
3.588
İthalat
31.365
19.451
21.601
23.953
26.626
25.064
25.289
20.402
İhracat - İthalat
-24.882
-16.261
-16.973
-17.960
-19.945
-18.100
-19.346
-16.814

İniş ve çıkışların yaşandığı yılları bir kenara bırakıp da bakarsak normal bir yılda Türkiye’nin Rusya’ya 6 milyar Dolar, Rusya’nın da Türkiye’ye 25 milyar Dolar ihracat yaptığını ve dolayısıyla Türkiye’nin, Rusya’ya karşı yılda yaklaşık 19 milyar Dolar dolayında dış ticaret açığı verdiğini görebiliriz.  

Türkiye ve Rusya, IMF’nin anasözleşmesindeki VIII. Madde kapsamındaki ülkeler statüsündedirler. (Bu statü, sermaye hareketlerinin serbestliğini kabul etmiş ülkelerin yer aldığı statüdür. Bu statüye giren ülkelerin merkez bankaları, kendi ülkelerinin parasını kendilerine getirenlere istedikleri dövizi vermeyi taahhüt etmiş olmaktadırlar. Sermaye hareketlerinin serbestliği bu demektir. Eskiden konvertibilite bir paranın sorunsuz olarak altına dönüştürülebilmesi anlamına gelirken günümüzde konvertibiliteden anlaşılan kendi parasını başka paraya sorunsuz çevirme taahhüdü olmaktadır. IMF anasözleşmesinin IV. Maddesi statüsünde bulunan ülkelerin böyle bir taahhüdü yoktur. Bu taahhüdün verilmesinin yani VIII. Madde statüsüne geçmenin yararı yabancı sermayenin ülkeye daha rahat gelmesini sağlamaktır.) Bu durumda Ruble ve TL, günümüz ölçülerinde konvertibl paralardır.

Ne var ki konvertibilite, bu paraların uluslararası işlemlerde kabul edilmesine yetmemektedir. Bunun gerçekleşebilmesi için paraların ayrıca rezerv para statüsünde olmaları yani kendi ülkeleri dışındaki ülkelerin alış verişlerinde kullanılması gerekmektedir. Bir paranın rezerv para statüsünde olup olmadığını anlamanın en kestirme yolu, söz konusu paranın dünyadaki çeşitli merkez bankalarının rezervlerinde bulunup bulunmadığına bakmaktır. Bu çerçevede USD ve Euro birinci derecede rezerv para konumundayken, Yen, Sterlin ve İsviçre Frangı da ikinci dereceden rezerv para konumundadır. Bu çerçeveden bakılınca Ruble ve TL rezerv para konumunda değildir.

Paraları rezerv para konumunda olmayan iki ülke arasındaki ticaretin kendi paralarıyla yapılabilmesi iki ülkenin birbirine olan ihracat ve ithalatının eşit ya da çok yakın tutarlarda olması gerekir. Türkiye'nin Rusya'ya ihracatı 6 milyar dolar, Rusya'dan ithalatı 25 milyar dolar. Toplam 31 milyar dolarlık bu ticaretin en fazla 6 milyar dolarlık kısmı TL ve Ruble ile olabilir. Esasen bu miktar için paraya bile ihtiyaç yoktur. Türkiye 6 milyar Dolarlık mal satıp karşılığında aldığı 6 milyar Dolarla Rusya’dan mal aldığında 6 milyar Dolar Rusya’ya geri dönmüş ve sadece mallar değişilmiş olur. Dolayısıyla bu miktarı Dolar yerine Ruble veya TL ile yaparak Dolar ihtiyacı azaltılmış olmaz. Biz Rusya'ya 6 milyar dolarlık mal satıyoruz. Rusya bize karşılığında 6 milyar dolar veriyor. Sonra biz Rusya’dan 6 milyar dolarlık mal alıyoruz. Ve karşılığında Rusya'ya, Rusya’dan aldığımız 6 milyar doları ödüyoruz. Yani burada aslında 6 milyar dolar sadece bir ödeme kolaylığı sağlamış oluyor. Aslında bu 6 milyar dolarlık kısım bir çeşit mal takası yapılmış gibi oluyor. Tabii çok sayıda farklı alıcı satıcılar olduğu için araya paranın (6 milyar dolar) girmesi şart ama işin aslı mal takası gibi. 

Buna karşılık Türkiye ithalat ihtiyacından kalan 19 milyar dolarlık kısmı Rusya'dan Dolarla ya da başka bir rezerv parayla almak zorundadır. Çünkü TL ile alsa Rusya o 19 milyar dolarlık TL'yi hiçbir yerde kullanamaz. Mesela Almanya’dan yapacağı ithalatta TL veremez. (Diyelim ki verdi. Alman ihracatçının bankası bu kadar TL’yi almak için 1 Euro = 3,30 TL kurunu birden mesela 1 Euro = 15 TL’ye çıkarır. Çünkü o da o TL’leri birisine satmak zorunda kalacaktır.)

Tersini düşünün. Yani biz Rusya'ya 25 milyar dolarlık mal satıyoruz, Rusya da bize 6 milyar dolarlık mal satıyor. Ve Rusya bizden aldığı bu 25 milyar dolarlık mal karşılığında bize Ruble ile ödeme yapmak istiyor. Biz bunu kabul eder miyiz? Diyelim ki ettik. Aldık 25 milyar dolar karşılığı Rubleyi. Bunun 6 milyar dolarlık kısmını yine Ruble olarak Rusyadan aldığımız mallar karşısında Rusyaya ödedik. Kaldı elimizde 19 milyar dolar karşılığı Ruble. Bunu ne yapacağız biz? Almanya'dan aldığımız mallar karşılığında Almanlara Euro yerine bu Rubleleri versek alır mı Almanlar? Rusya için de durum budur.

Diyelim ki karşılıklı Ruble ve TL ile işlemler yapıldı ve bizim ihracatçının elinde 100.000 Ruble, Rus ihracatçının elinde de 100.000 TL kaldı. Bir dahaki ihracatları için de daha önlerinde 3 ay var. Bu iki ihracatçı ne yapacak? 3 ay bekleyip her gün Ruble ve TL’nin Dolara karşı değer kazanıp kaybetmesini mi izlerler yoksa ellerindeki bu paraları götürüp bankalarına vererek Dolara çevirmeye mi çalışırlar? Dolara çevirmeye çalışırlarsa her iki para da değer kaybeder. Yani Dolara ihtiyacı azaltalım derken tam tersi olabilir.

Sonuç olarak konvertibl ama rezerv olmayan iki parayı esas alarak kurulacak dış ticaret ilişkileri eninde sonunda ihracatı düşük olanın ihracat tutarıyla sınırlanır. 

Not: Rusya ile Çin arasında Ruble ve Yuan (Renminbi) konusunda benzer bir anlaşma yapıldığı ve bu anlaşmanın sorunsuz işlediği ileri sürülebilir. Çin de IMF Anasözleşmesinin VIII. Maddesi kapsamındadır ve dolayısıyla Yuan da Ruble ile TL gibi konvertibl paradır. Ama henüz o da rezerv para statüsünde değildir (olması için geriye sayım başlamıştır.) Çin ve Rusya arasındaki ticarette Ruble ve Yuan kullanımının başarıyla uygulanmasının nedeni her iki ülkenin birbirine ihracatının çok yakın tutarlarda olmasındandır.


Yorumlar

  1. Teşekkürler Değerli yazınız için. Yazınızdan anladığım, Domates, biber, patlıcandan fazlasını üretip satabilmek lazım :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkürler, evet aynen öyle. Zaten onu becersek Dolar olmuş, Ruble olmuş TL olmuş fark etmeyecek.

      Sil
    2. Mesele sadece domates biber patlıcan üretmek değil ki yahu. Dünyada en nankör piyasa oligopol piyasasıdır ve en hain sistemin mantığı da fiyat mekanizması "pricing methods".. Bütünü görmek gerek güzel arkadaşlar.

      Sil
    3. Dolar TL Ruble arasında fark yoksa o zaman TL basmayı tamamen neden bırakmıyoruz? Bir zamanlar 'Dünya büyük bir köydür' şeklinde bir masal vardı. O sebepten mi dolar ruble farketmez? İzah ederseniz memnun olurum. Biz dolar kullanan birer Amerikan köylüsü müyüz? Neden farketmez sayın hocam?

      Sil
  2. Zaten ekonomisi güçlü ülkeler Dolar ile ya da Euro ile rekabet edebilir. Türkiye'nin önünde daha çok yol var bu rekabeti gerçekleştirmek için.

    YanıtlaSil
  3. Hocam, bu hareketin pek etkili olmayacağını bilmiyor olamazlar heralde. Bu bir siyasi hamle olmuyor mu? Bir mesaj Amerika'ya? Sizce bu ilişkilerin sonucu nereye gidebilir?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bizi siyasetçiden farklı kılan şey kimseye bir mesaj verme zorunluluğumuzun olmaması ve dolayısıyla gerçekleri yazıp konuşuyor olmamızdır. Nereye mesaj verildiğini bilemiyorum tabii.

      Sil
    2. Gürcan Kennermann : BloombergHT'de de aynı konu konuşulurken 3 kısa twitle, örnek rakam vererek niçin olamayacağını açıkladım. Yılların kelli felli ekonomistleri ise Sn. Ali Çağatay ile birlikte, "evet valla yapalım bu işi, olur" diye devam ettiler. Twit açıklamamı dikkate alan veya tartışan bile olmadı. Belki zaman yoktu, başka konuların da konuşulması gerekiyordu, bu açıdan kimseyi eleştirmiyorum, nihayet orası bir TV programı. Ancak, iki ülkenin birbirinden mal alım satımının eşit olmadığı bir ortamda, nasıl bu kadar basit birşeyi atlarlar, aklım ermedi. Özellikle Ruslar, 20 milyar dolar karşılığı TL'yi ne yapacaklar? Acaba TL'yi Türki cumhuriyetlerin rezerv parası yapsak olur mu diyoruuum?, onlar da doğal gaz ve petrolden başka bir şey üretmiyor ki :) Rusya'da ise bunlardan milyarlarca ton var. Niye oradan almak zorunda hissetsin.

      Sil
    3. Bizim paramız onlara göre çok değerli bide bizde o kadar para basacak güç (?) var mı ?

      Sil
    4. her yıl Rusya'dan Türkiye'ye ortalama 6 milyon turist geliyor. Her bir turist 1000dolar alıp geliyor. yaklaşık 6 milyar dolar yapıyor. Şimdi bu insanlar Rusyadaki bankalardan TL alarak gelebilirler. Sadece ihracat-ithalat denegesine bakmak yanlış olur. Ayrıca dengelenen ithalat-ihracat için bile 6 milyar doların kullanılmaması da bir avantajdır.

      Sil
    5. Bahsedilen rakamın icinde turizm geliri de var. 2015 ve 2016 daki düşüşe dikkat edin.

      Sil
  4. İşte tam olarak da bendenizin 5 yıldır anlatamadığım konu buydu zaten Mahfi hocam. Rusya, Türkiye, Çin, Japonya, G.Kore, S. Arabistan, Kazakistan, Türkmenistan, Azerbaycan, İran, Malezya, Endonezya, Singapur vs. ve ayrıca bu bölgede istekli bulunan diğer ülkeler kendi aralarında parasal bir ölçüm mekanizması geliştirmesi ve bu duruma göre de belirli maliye politikaları belirlenmesi. Bu olmazsa olmaz bir konudur. Ne iletişim (telekomünikasyon), ne de askeri, teknolojik, gıda, enerji, iktisadi ve dahi ne de sosyolojik olarak farklı arka planları olmayan ve toplumların ya da onların ekonomik kazanımlarının manipule edilmeyeceği bir çok yönlü anlaşma ile bu müstakbel yapı fevkalade olabilir. Hiç olmazsa ne bizim ülkemiz ne de diğerleri herhangi bir boyut uygulama ile karşılaşmaz.
    Ayrıca şu kadarı da söz konusu olur ki; USD ve £ yahut € pariteleri veya Moody's S&P ve Fitch gibi kredi rating kuruluşları, ya da kimi zaman gerçek ekonomik tetikçilik yapan kurumlar (e.g. UN, IMF vb.)yukarıda bahsi geçen ülkeleri kolay kolay hizaya getirme politikası güdemezler. Fefhem, hel fehimte :) ???

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Gürcan Kennerman : Aslında bu dediğiniz olmayacak bir şey değil. Son 10 yılın ihracat - ithalat rakamlarını bilmiyorum ancak bu saydığınız ülkelerin tamamı yanılmıyorsam dış ticaret fazlası veren ülkeler. Aralarında bir tek Türkiye kara kedi :) Biz bu grubu bozarız.

      İkinci olarak, bu ülkelerin siyasi ve dini bir birlik arz etmeleri biraz zor. Japonya ve G. Kore, Çin'le politik olarak karşı kamplarda yer alan ve hala dünya savaşlarından kalan kapanmayan hesapları, ekonomik savaş ile daha da güçlendikleri bir gün kapatmayı hedefleyen ülkeler. Yine de düşünceniz temelsiz ve imkansız değil, ve eskiden beri çeşitli düşünce kuruluşları ve akademisyenler tarafından üzerinde tez/makaleler yazılmış bir konudur.

      Ayrıca, bu ülkelerin oluşturacakları ortak rezerv parayı, sadece ekonomik ve teknolojik alanda değil, ordu gücü ile savunma imkanları da var. Saddam ve Irak yaşayamadı ama bu ekonomik birlik yaşayabilir diye düşünüyorum.

      Sil
    2. Tamamen öyle.ve düşmanlıklar dediginiz şey protestan vb görünümlü tapınak şövalyesi zengin yahudilerin dünyayı hizaya getirme isteğinden kaynaklı. Başkaca değil. Ölçümleme modelini nacizane gelistirdim. Tabii ki ortak bir endex para rezerv olacak. Mesela japonyaya 8 yıldır yazdım ancak 2012den sonra başladılar Abe ile. Denizasiri kültürel sosyal iktisadi yatirimlar yapmalılar. Bu arada teknoljik yatırımlar heryere yapılmalı bahsettiğim ülkelerden. Karşılaştırmalı üstünlükler gözardı etmeyelim. Fiyat diyorum dikkat ediniz bugün 1 liraya yarın belki 5 liraya yersiniz ekmeği unutmamalı.

      Sil
  5. Aydınlatıcı yazınız için çok teşekkürler. Böyle bir uygulamanın sağlıklı işleyebilmesi için ihracat miktarlarının aynı olması gerekiyor diyorsunuz. Peki aynı miktarda Rusya'ya ihracat yapabilme potansiyelimiz hiç mi yok? Rusya başka ülkelerden yaptığı ithalatı Türkiye'ye kaydıramaz mı? Dolayısıyla böyle bir uygulama ihracat miktarımızı artırmaya yarayabilir mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yani biraz daha artırabiliriz ihracatımızı ama daha fazla artırabilmek için bizim de Kore gibi Çin gibi yüksek teknolojili ürünler üretmemiz gerekiyor.
      Rusya'nın başka ülkelerden yaptığı ithalatı Türkiye'ye kaydırabilmesi için bizim de o başka ülkelerin ürettiği malları ya da daha iyilerini üretip daha ucuza satıyor olmamız gerekiyor.

      Sil
  6. Rusya'dan enerji ithal ettiğimizi düşünürsek ithalatın büyük ölçüde azalması beklenemez diye düşünüyorum. Yazınızdan yaptığım çıkarım; ihracatı artırmak, diğer dövizlerin ülkemizdeki değerini azaltacak en önemli adım olacaktır. Emeğiniz için teşekkürler.

    YanıtlaSil
  7. güzel bir yazı olmuş teşekkürler hocam.
    karşılıklı Ruble ve TL ile işlemler yapıldığında Dolara ihtiyacı azaltalım derken tam tersi olabilir. demişsiniz ama
    hocam zaten daha önce mal için dolar talebi olacağı için var olan talep ertelenmiş olur tam tersi olmaz gibi geldi bana.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim. Dediğiniz gibi de olabilir. Atılacak adımlara bağlı.

      Sil
  8. Beraber yürüdük biz bu yollarda hocam.

    YanıtlaSil
  9. Hocam ellerinize sağlık. Sizi yıllardır ilgiyle takip ediyorum. gazeteyi bıraktıktan sonra çalışmaya devam ettiniz tv'de falan ama son dönemde daha fazla çalışıyorsunuz/yazıyorsunuz sanırım. Sıcak gündeme dair yazılarınız çok iyi ve yerinde oluyor. Ve yazılarınız hep bir tahlil niteliğinde.

    Yazınızda zaten bunun pratik olarak uygulanmasının zor olduğunu açıklıyorsunuz.

    Benim sorum şu olacak, Türkiye-rusya arasındaki ticarette uçurum var fakat Türkiye'nin veya başka bir ülkenin toplam ihracat ve ithalatı yakın olsa yani dış ticaret açığı-fazlası önemsiz olsa. 3. Ülkelerle (sizin verdiğiniz örnekte Türkiye almanyaya 19 milyar dolar ticaret fazlası veriyor olsaydı) değişim yolu seçilerek dolar gibi paraların gücü az da olsa kırılamaz mı? Veya ulusal paranın itibarı güçlendirilemez mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim.
      Evet o zaman zaten TL aranan bir para birimi olabilirdi.

      Sil
  10. 1 USD = 64,63 RUB
    1 USD = 2,94 TL
    1 TRY = 21,93 RUB
    Çapraz kuru düşünen Forexciler için bile fazla riskli. Çünkü kur hareketleri geriye dönük incelenirse Ruble TL'ye karşı fazla oynak. Bu kuru kontrol altında tutmak zor.

    Kurlara ilşkin kaynak: http://tr.investing.com/currencies/try-rub (12.08.2016 16:45 itibari ile)

    TÜİK veritabanından Türkiye'nin Rus turistlerden elde ettiği Turizm gelirine bakarsak;
    2014 yılında: 2.703.722 (bin USD) = 7.948.943 (bin TL)
    2015 yılında: 1.900.665 (bin USD) = 5.587.955 (bin TL)
    2015 yılında Türkiye'ye Almanlardan sonra en çok 3 milyon 649 bin 3 Rus gelmiş, 2014 yılında gelen Rus sayısı ise 4 milyon 479 bin 049.

    Bu hesaplamayı yaparken arkadaş bu Ruslar buraya turistik açıdan gelmiyor mu?
    Dolar yerine ülkelerinden çıkarken TL alsalar burda TL üzerinden harcama yapsalar diye düşündüm. Ama kazın ayağı öyle değilmiş. Küçük bir hesaplama ile görüldüğü üzere Rusya Mahfi hocamızın hesabıyla 19 milyar dolarlık TL (yaklaşık 57 milyar TL yapar) fazlasını turizmle bile eritemiyor.

    Turizmden sonra bile elinde 49 milyar TL kalıyor.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkürler bu hesaplama için. Beni bunu yapmaktan kurtardınız. Aklımın bir köşesinde zaman olunca yapayım diyordum.

      Sil
    2. Rica ederim ama hesaplamamda bazı eksiklikler var.
      - hesaplamaya bizim Rusya'ya turist olarak bırakacağımız TL 'yi göz ardı ettim.
      - Hele ki Rusya'ya yaptıracağımız Akkuyu nükleer santralin ücretinide TL ile öderse durumun içinden çıkılmaz

      "Elektrik Mühendisleri Odası (EMO), Rusya tarafından yapılacak nükleer santralden 15 yılda 415 milyar kilovatsaatlik (kwh) elektrik karşılığında 51 miyar dolar ödeneceği iddia edildi." (http://www.patronlardunyasi.com/haber/Rusya-ya-nukleer-icin-51-Milyar-Dolar-odeyecegiz/83779)

      Geriye bir yol kaldı Rusya'ya İnşaat Sektörü çıkarması yapmak. Belki bu kurtarır çünkü buzları eritmemiz sonrasında 15 ihale için Türk Firmalarının da hazırlanmasına izin verilmiş.

      "2014 Soçi Kış Olimpiyatları'nda birçok tesisin zamanında tamamlanması için Türk firmaları tercih edilmişti. 2018'de Rusya'da Dünya Futbol Şampiyonası olacak. Bu kapsamda yapılacak kentsel alt ve üst yapı projelerinde de firmalarımız yer almak için bugün itibarıyla hazır durumda" deniliyor. (http://www.sabah.com.tr/ekonomi/2016/07/02/turk-insaat-firmalari-rusyadan-davet-aldi)

      Hadi Turizm ile kurtaramadık belki inşaat sektörü ayağından hesabı denkleriz o kısmıda açıkta kalmasın diye uygun zamanda veri arayışına gireceğim. Bakalım Rusya'da ne kadarlık inşaat işi yapmışız başka hangi ülkeler orada inşaat işinde.

      Belki Kızıl Meydanı AVM'ler ile doldurmaya ikna ederiz :) Şaka bir yana bu inşaat verilerini de araştırıp hesaplamaya katacam 49 milyar TL'mizi Rusya'dan geri almamız lazım.

      Sil
  11. Yuan'ı rezerv para olma yoluna sokan temel etken :
    ABD'nin Çin'e olan devasa borç yükünü hafifletme çabası mı?
    yoksa
    Çin'in küresel ikinci kutup olabilecek potansiyeli mi?
    teşekkürler , ilgiyle takipteyiz..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Her ikisi de sanırım.
      Teşekkür benden.

      Sil
    2. yuan`ın rezerv para olmasının etkiler nedir. abd neden böyle bir şey istesin

      Sil
    3. ABD, Çin'in parasını koruma altında tutarak kur savaşı yapmasını istemiyor. O nedenle dalgalanmaya bırakmasını istiyor. Çin de bunu yaparsa parasının rezerv para konumuna gelmesini istiyor. Bunun da bir yolu IMF'nin SDR sepetine Yuan'ın da eklenmesi.

      Sil
    4. Hocam abd ve kriz hakkında dusunurken bundan guvenirli yüksek uluslararasi bir para birimi yaratarak kurtulabileceği sonucuna vardım şöyle ki
      Para malın malla değişimine aracılık eden bir pecedir dolayısıyla karşılıklı mallar eşit olmasa bile en azından paralel bir artış sağlanırsa Fed de para arzını artırarak yoluna devam edebilir fakat gerçekte böyle olmadı yani abd deki üretim abd dışındaki üretim kadar artmadı ve fed sıkıştı yani para arzını iç ekonomiye gore ayarlasa para içerde durmuyor abd dışındaki piyasaları tatmin edecek seviyeye getirse abd ekonomisi bunu kaldırmıyor.. dolayısıyla üc çözüm yolu çıkıyor
      1)-abd nin çok yeni ve çok yüksek katma degerli seyler uretmesi mesela ışınlanma gibi marsta yaşam kurup insanları oraya taşıma gibi ( bunun dışındaki ütopik olmayan ürünleri ki özellikle elektronik teknolojiyi artık Kore gibi Çin gibi ülkeler de yapıyor ve hiç zaman kaybı olmadan ve de çok ucuza)
      2)- abd dışındaki üretimi azaltmak
      3)- yeni, konvertible bir para birimi yaratarak, yuan gibi, o bölgedeki üretimi o para biriminin üzerine yıkmak yani abd dışında üretilen bir kısım maldan usd yi kurtarmak
      Birinci olasilik su an için pek mümkün görünmüyor, ikinci olasılık da iletişim teknolojisinin yaygınlığı sebebiyle pek mumkun gorunmuyor geriye yeni bir para birimi yaratmak kalıyor..
      Ayrıca benzer sorunun tüneldeki yılan muhabbetinde de yaşandığını dusunuyorum yani ab bölgesindeki üretime denk gelmeyince ab serbest bırakıldı ve bölgedeki üretim euroyla denge buldu..
      Bu konudaki fikrinizi merak ediyorum, umarım deli saçması degildir

      Sil
  12. Her zamanki gibi çok aydınlatıcı bir yazı olmuş hocam. Elinize sağlık. Takip ettiğiniz bir ekonomi dergisi var mı acaba?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim.
      The Economist dışında yok.

      Sil
  13. Hocam memur ile kamu görevlisi arasındaki fark nedir?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Memur bizde 657 sayılı devlet memurları kanununa tabi kişi.
      Kamu görevlisi çok daha geniş bir kavram. Kamu görevlisi; kamu kesimi adına sorumluluk taşıyan yetki kullanan kişi. Mesela TCMB'de çalışan kişi memur değil ama kamu görevlisi sayılır. Ya da milletvekili memur değil ama kamu görevlisi sayılır. Dolayısıyla her memur kamu görevlisidir ama her kamu görevlisi memur değildir.

      Sil
  14. Hocam merhabalar.. ABD'deki QE'ye paralel Borsa İstanbul geçtiğimiz yıllarda çok karlıydı.Şu konjonktürde sizce de geçtiğimiz yıllardaki kazançları borsamızdan beklemek zor demek doğru mu?Saygılar..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet, küresel sistemin bu görünümü altında, o karlılığı tekrarlaması pek kolay değil.

      Sil
  15. Analiziniz için teşekkürler hocam

    YanıtlaSil
  16. Hocam merhaba, yazınız için elinize sağlık. Sorum farklı bir konu ile ilgili olacak. Bankalardaki Sermaye yeterlilik rasyosu tam olarak nedir , ne anlama gelmektedir? Özkaynak ,mevduatlar ve kredi arasında nasıl bir ilişki vardır , açıklayabilir misiniz?

    Saygılarımla

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sermaye yeterlilik rasyosu; bankaların sermaye güçleri ile aldıkları riskler arasında ilişki kurulmasını sağlamaya yönelik bir kriterdir.
      Sermaye yeterlilik rasyosu aşağıdaki şekilde hesaplanmaktadır;

      Sermaye Yeterliliği = Özsermaye / [Riskli Varlıklar+(Piyasa Riskleri + Operasyonel Riskler)*12.5]
      Tüm bankaların sermaye yeterliliği aynı kriterlere göre hesaplanmaktadır. Basel II ile sermaye yeterliliği için getirilen sınır şu an %8 'dir. Yani bir bankanın sermaye yeterliliği %8'in üzerinde olmalıdır. Gelecek yıllarda bu rasyonun %12 olarak uygulanması planlanmaktadır. Ülkemizde ise BDDK uygulamada bankaların sermaye yeterlilik rasyosunun %12 olmasını talep etmektedir.

      Sil
    2. Hocam yukaridaki formülün parantez kısımları hatalı olmuş sanırım. Bu şekilde olması gerekiyor kanımca.

      Sermaye Yeterliliği = Özsermaye / [Riskli Varlıklar+((Piyasa Riskleri + Operasyonel Riskler)*12.5)]

      Yazınız için ayrıca teşekkürler.

      Sil
  17. Yazilarinizi keyifle okuyoruz, cok tesekkur ederiz. Acaba Rusya'dan ithalat verimizi nasil hesapladiniz? Dogal gaz ithalatinda Gazpromla ceyreklik fiyat belirleniyor zannedersem tum o fiyatlara nereden erisiyorsunuz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim.
      Bu verileri doğrudan TÜİK sitesinden aldım.

      Sil
  18. Hocam ekonomide reklam harcamaları arz eğrisini sağa kaydırır mı? Reklam harcamaları sonucunda daha çok mal üretilmese bile.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Eğer talep artışı sağlarsa arz eğrisini sağa kaydırır. Arz eğrisinin sağa kayması için her fiyattan eskisine göre daha fazla arz edilemeye başlanması gerekir.

      Sil
  19. TL zone için başlangıç olabilir mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. TL Zone olabilmesi için TL'nin rezerv para konumuna gelmesi gerekir.

      Sil
    2. Peki bunun için ne gerekir hocam ? Askeri güç-dış politika mı yoksa ekonominin büyüklüğü mü ?

      Sil
    3. Her şeyden önce Türklerin TL'ye güvenmesi gerekir. Dolarizasyon oranı yüzde 40. Yani Türkler, paralarının yüzde 40'ını yabancı para olarak tutuyor. Türklerin kendi parasına güvenmediği bir ortamda başkaları nasıl güvensin?

      Sil
  20. Hocam acaba Rusya kendi parasını rezerv para yapmak için bir niyet içine girmiş olabilir mi?
    Sadece Türkiye ile ticaret rakamlarına değil de, diğer ülkelerle yaptığı ticaretlerde de aynı şekilde fazla veriyorsa ve onlarla da benzeri bir ödeme sistemi için anlaşma yaparsa ruble bir anda tedavülde aranan para olabilir mi?
    Böyle bir araştırma veya çalışmanız varmı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tedavülde o kadar ruble olsa, deyeri düşmezmi? Piyasada yeteri karşılığı olmayan para çöker bence. Yine de Mahfi hoca daha iyi anlatır bence

      Sil
    2. Rusya fazla veriyorsa tersi olur. Bizdeki gibi. Yani mesela bizim ticarette biz 25 milyar doları TL ile ödeyeceğiz, Rusya ise 6 milyar doları Ruble ile ödeyecek. Bu durumda Rusya zararlı çıkar. Öteki ülkelere karşı da aynı fazlalık varsa onlardan da zararlı çıkar.

      Sil
    3. hocam fazla TL ile rusya TR nin yeni merkez bankası olmaz mı? Yani TR ekonomisi için tehlike arz etmez mi?

      Sil
  21. Hocam merhaba. Azerbaycandan sevgiler.

    Dün bir arkadaşla bu konuda konuşduk. Ben de sanmıyorum. Ben de ona dedim ki, en fazla 5-6 milyarını dolarla yapa bilirler. Yerde kalanını yapması için Türk merkez bankası ruble basması lazım. Çünki bu kadar rübleni nereden alacaklar ki? Yaklaşımım doğrumu?
    O da derivative piyasasının artacağını ve rus ve ya türklerin ellerindeki paraları hedge etmek için forward sözleşmeleri yapacaklarını söyledi. Bu sizce mümkünmü ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkürler, benden de sevgiler.
      Yani bu kadar işle uğraşmanın anlamı ne tam olarak anlayamadım. Biz TL vereceğiz, Ruslar Ruble verecek. Sonuçta Rusların elinde 19 milyar dolar karşılığı TL fazlası kalmış olacak. Adamalar bunun değerini garanti etmek için hedge edecekler falan filan. Adamın malı doğalgaz. Elini öpene satabiliyor.

      Sil
  22. Biz teklif edelim hocam. Rezerv para olarak saklasınlar. Sonuçta teklif var ısrar yok.

    Ruble kullanamayacağımızı şuradan kısaca anlayabiliriz: Rusya, dünyanın ikinci büyük petrol üreticisi, ikinci büyük doğalgaz üreticisi ve ikinci büyük demir çelik üreticisi. Bizim temel ithalata bağımlı olduğumuz ürünler.

    Biri de çıkıp demiyor ki, sanayi devrimine adapte olmak zorlanmış bir ecdadımız var ve biz yeni sanayi devrimi için ne yapıyoruz, ne yapmamız gerekiyor, neresindeyiz! Teknolojide nerelerdeyiz? Adam facebook diye bir site açıyor 300 milyar dolar değerine ulaşıyor, 6 milyar dolar gelir açıklıyor. Biz nelerin peşindeyiz. Rant sevdamıza herşeyi alet ediyoruz. Şimdi de Ruble'yi alet ettik. Mevcut düşüncelerimiz bitti ithal ediyoruz.

    Tanrım sen sabır ver. Tartıştığımız konulara bakar mısınız. Geleceğe ışık tutan tartışmalar bunlar. Geleceğini merak edenler işte bu konulardan nerede olacağımızı rahatça anlayabilirler. Avrupa'ya sırtımızı boşuna dönmüyoruz. Biz dönmezsek onlar dönecek nasıl olsa!

    Hocam özür dilerim. Ayıca bu konuyu dillendiren ve sizi de açıklama yapmak zorunda bırakan bu üstün zekalılar adına da sizden tekrar özür diliyorum. Affedin bizi hocam.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Estağfurullah aslında ben size bir şey diyeyim mi çoğunluk bunun olmayacağını biliyor ve görüyor ama gerçeği söylemekten korkuyor.

      Sil
    2. Hocam neden şirketlerimiz yurtdışından uzun vadeli kredi alıyorlar ? Türkiye'de uzun vadeli kredi verebilsek düşük faizli yurtdışına faiz parası da ödememiş olacağız paraları zaten değerli katlanıyor ve üretimi tıkayıp inşaata yönlendiriyor.

      Sil
    3. Karanlıktan korkan bir çocuğu kolaylıkla affedebiliriz.
      Hayattaki gerçek trajedi yetişkinlerin aydınlıktan korkmasıdır. - Platon

      Sil
    4. Yurtiçi bankaların mevduat kaynaklarının ortalama vadesi 1,5 ay. Bu kaynak vadesiyle 5 - 10 yıl vadeli kredi veremiyorlar. Vermeye kalksalar maliyet yüksek oluyor. Çünkü enflasyon olursa 1,5 ayda bir mevduat faizi artacak ama kredi faizi değişmeyecek. Krediyi değişken faizli yapıp mevduat faizine uyarlasan o zaman da çok pahalı oluyor.

      Sil
    5. Arkadaşım burada zeka fırtınası yaşanıyor özürunu kendi adına dile. Ortak bir para birimi neden olmasın akıllı. Dünyada sadece abd ve ab yok. Yüzlerce diğer ülkeler var onlardan da küresel sistemik oyunlarla döviz darlığına düşen var ve ayrıca aklını kiraya vermeden birtakım yerlere bilesin ki bunu sen istemesen de bu ülke Türkiye başaracak. Adamın ürettiği teknolojiyi herkes üretiyor ama ille de benim paramı kullanacaksın diyor. Yok ya!

      Sil
    6. Adamın ürettiği teknolojiyi aynen üretmek beceri değil. Beceri yeni teknoloji üretebilmek. Onu üretmediğimiz sürece bu konularda meydan okuyamayız.

      Sil
    7. Adamlar senin uzmanlarını bilişimcilerini yetişmiş insanını alıp pekala (sizin deyişinizle) faydalanıyor Hocam. Yukarıda çok aydınlatıcı yazan ark.lar var gerçekten araştırma yapan var. Ben yoksam dünya da yok mantığı kalmadı. Dünya ticaretinin önemli kısmı artik başka yerlerde. Ayrıca abdliler bir millet bile değil. Senin benim aklını kullanan tüccar yahudi zekası eklenmiş güçlü bir ülke. Köyün ağasına (abd'ye) isyan vakti geldi iyice bana göre tabii. Adam fiyat mekaniği ile basın medya yolu ve askeri tehdit ile yönetiyor dünyayı. Anlamadıysanız üzülürüm şahsen. Sadece silikonda kaç kişi çalışıyor ve sadece Turkiyeden. Nasa'yı yazmıyorum bile. Ayrıca biz hinterlandı olan dünyanın gizli süper gücüyüz. Yönetme sanatı bir bizde bir de ingilizde var. Matematik manyağı finans hastası değilim bu nedenle iktisatta master yaptım. Sosyoloji nerde, ülkelerin siyasi iradeleri nerde, toplumsal istek ve ihtiyaçlar nerede? Ortak bi para kur 10 yada 15 ülke en azından kendi aranda faizsiz al ve sat. Sonra da diğer ülkelerden €zone $zone olanlar etkilemesin diye borsalarda açığa alım konusuna limit koy açığa satışı yasakla. Bu arada kendi beyinlerini geri transfer et tabii. Kamuda israfı yok et ve gercekten lüks olan tüketime yüksek vergi koy. Blog yazmaya başlayınca teferruatlı yazacağım inşallah. Bu arada en önemlisi tarımda tabii hala kaldıysa kendi önceki tohumunu kullan gdolu üretimi ve iç satışı yasakla yahut kısıtla. Kendi ilaç üretme ve bilimsel gelişim lab.larını kurarsın tabii ki. İmkansız yoktur ki geniş düşünelim nolur.

      Sil
  23. Ticaret dengesi zaten alehimize

    YanıtlaSil
  24. Geçen yıl ruble iki kez devalüasyon oldu.yine olursa bizim ruble alacağımız o oranda erimezmi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aynı şey TL için geçerli. Diyelim ki Rusya bir şekilde kabul etti biz aldıklarımızı TL ile ödedik. Adamların elinde 2,95'den alınmış 19 milyar dolar karşılığı 56 milyar TL birikti. Derken TL % 10 değer kaybetti. Dolar oldu 3,20. Adamaların 56 milyar TL'sinin karşılığı düştü 17,5 milyar dolara. Zarar: 1,5 milyar dolar. Ne oldu? Ruble ve TL ile ticaret yaptık. Adamlar bunu kabul eder mi? Ederse bir tuhaflık var demektir başka şeyler de isteyelim.

      Sil
  25. Teşekkürler hocam, Rusya ile doğalgaz dan dolayı mı bu kadar dış ticaret açığı veriyoruz ? Başka önemli faktör var mı?

    YanıtlaSil
  26. Hazir ingilterede birlikten cikiyorken. Osmanli larin yaptigi gibi ingilizlerle balta limani anlasmasina benzer bir anlasma yapabilirz. Boylelikle ecdadimiz da rahat uyur.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Niye böyle bir hata yapalım?

      Sil
    2. osmanli yapti biz de onlarin torunuyuz. hatasiyla sevabiyla onlari taklid etmeliyiz.

      Sil
    3. Son on yılda taklit ettik az daha memleket elden gidiyordu.

      Sil
  27. Osmanli doneminde Akce rezerv para miydi. Ecdadimizin kullandigi akce yeniden yururluge soksak ve Akce Zone diye bir parasal birlik olustursak. Iyi olmaz mi. Osmanliyi ozluyoruz akce donemi en parlak donemimizdi. Nasil almanlar marki birakti euroya girdi. Alman milletinin duzeni bozuldu. Alman milleti su an issizlikten kiriliyor. Gecen hafta Almanyadaydim Almanyanin kahvehaneleri bizim kahvenahenlerimizden beter olmus. Herkes issizlikten bira kahve kek yiyor alman milleti kumar illetine de bulasmis issizlikten.Bizimde akce sistemine bir an evvel girmemizde fayda var. Lira bizim ekonomizi darmadagan etti. Akce doneminde ekonomi daha iyiydi.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Akçe döneminden Lira dönemine geçmemizin nedeni Osmanlı'nın yedi düvele borçlanarak memleketin mali idaresini yabancıların yönetimindeki Düyun-u Umumiye İdaresine terk etmiş olmasıydı. Osmanlı'nın Akçe borçlarını Lira ile ödemekten Cumhuriyet İdaresinin anası ağladı.

      Sil
    2. Alman milleti niye o zaman boyle euro geldi alman millletinin de anasi agladi. Mark donemine calisan almanlar euro doneminde issizlikten kahvehane koslerinde turklerle okey atacak seviyeye dustu. Bunun ekonomik aciklamasi yok mu Almanyadaki Amcam 15 yildir issizlik maasi aliyor her sabah solugu kahvede aliyor yazik gunah degil mi amcama! amcamla konustum mark doneminde daha iyidik diyor. Issizlik maasi aldigimizda daha cok yetiyordu diyor. Simdi az veriyoarl diyor.

      Sil
    3. Ödemeseydik bizde Osmanlı dağılınca kaç tane Devlet ortaya çıktı fakat en fazla borcu bize kitlemişler.

      Sil
    4. Ayıdan post, Rusyadan dost olmaz.

      Sil
    5. En fazla toprak bizde kaldı da ondan en fazla borcu biz ödedik. Ayrıca borcu alan ecdadımızdı Suriyelinin, Mısırlının, Iraklının borçtan haberi yoktu.

      Rus'tan dost olur. Türkiye Kurtuluş Savaşı verirken iki ulus bize yardım etti: (1) Hintli müslümanlar yani bugünkü Pakistanlılar (altın yolladılar Türkiye'ye.) (2) Ruslar (silah yardımı yaptılar ve ayrıca savaş stratejisine yardım için subaylarını yolladılar.) Rusların bu yardımlarına teşekkür için Taksim'deki Anıt'ta iki Rus generalinin de heykeli vardır (Mareşal Voroşilov ve General Frunze.)

      Sil
    6. Rusya bizim kara kaşımıza gözümüze yardım etmedi. Birinci Dünya Savaşından sonra bölgesel çıkarları Türkiye'nin parçalanmasına müsaade etmemesini gerektirdiği için yardım etti. Ruslar sıcak denizlere inme sevdasından vazgeçmez. Yine aynı şekilde bu nedenden dolayı da Suriye'de kıyameti koparıp Esad'a yardım ettiler. Ayrıca geçmişten gelen Sovyet sevdanızdan dolayı Rusyaya toz kondurmamanızı da anlayabiliyorum.

      Sil
    7. Allah Allah demek bize kendi çıkarı içim yardım etti? Ben de bizi çok sevdiler de kara kaşımızı beğendiler ondan yardım ettiler sanıyordum. Hayret! Yaşadıkça neler öğreneceğiz?
      Güldürdünüz beni. Sağolun.
      Adamlar bize yardım yapmış mı yapmamış mı? Elbette çıkarı olacak. Yoksa niye yardım yapsın? Bunu bilmek için sizin gibi siyasi tarih uzmanı olmaya gerek yok.

      Sil
    8. Çok bilen çok yanılır Mahfi Bey. Tamam her şeyi siz biliyorsunuz. Rusya'dan dost olur deyip şimdi de tabii ki çıkarı için yardım edecek diyerek kendinizle çeliştiniz zaten. Tutarlılık yok, perpektif yok ama ego ve kibir sürüyle!

      Sil
    9. Babam derdi ki: "Oğlum cahille tartışma, muhakkak kaybedersin. Çünkü sen onu anlarsın ama o seni anlamaz." Ben yine de ısrarla bir şeyler öğretebilir miyim acaba diye sizin gibi şartlanmış bir kişiye bile bir şeyler anlatmaya çabalıyorum. Sonra bakıyorum hiç yararı olmamış bu çabamın. O zaman babamın bu sözünü hatırlıyorum.

      Sil
    10. Rusya kurtulus savasi oldugu siralarda devrimin yeni yeni kurulus asamalarindaydi. Hatta aclik ve yoksulluk ile bogusuyordu. Turkiye icin sicak denizler ve emperyalizm gibi hevesleri oldugunu sanmam ki zaten kurtulus savssi baslama evresinden once tum anlasmalari vikiliks belgeleri gibi ortya koydu dunya kamuoyunda. Rusyanin bize yardim etmekteki 3 amaci vardi.
      1/ turkiyedeki yapi emperyalistlere karsi savasiyor
      2.Turkiye yalniz bizde yalnizizi birbirmize emperyalistler karsisinda ortaklik kurabiliriz
      3. turkiyeye olursa belki rejim ihrac edebiliriz

      3. neden disindakilerin ben samimiyete dayali olduguna kaniyim

      Sil
    11. 1. Akce veya lira olmasi hicbirseyi degistirmez.
      2.Alman ekonomisi Eurodan en fazla kari saglayan ekonomidir. Issizlik filan yok, kahvedekiler senin akrabalarin gibi Turkiyeden gocmus kisilerdir.
      3. Turkiye Rusyaya dusman olamaz.. Bak nasil ozur dilettiler.
      4. Kahvehanelerde ekonomi ve siyaset ogrenemezsin, sadece simdi oldugu gibi gaza gelip, bildigini sanirsin.

      Sil
    12. Hocam sizde ciddi ciddi bu arkadaşa cevap verme zahmetine girip nezaket göstermişsiniz. Değerli vaktinizi yazılarınızın muhteviyatını ve kadrini bilenlere ve aksini düşünenlerin de en azından ideolojik olanlarına değilde verilerle ispatlamaya girişenlerine ayırmazınızı istirham ediyorum. Zira sadece sizin değerli vaktinizi değil, okurlarınız olarak bizlerinde değerli vaktini ziyan ediyor bu türden insanlar

      Sil
  28. Hocam Yunanli arkadasimm zor durumda sanirim 2.kez borc para istiyor vereyim mi

    YanıtlaSil
  29. Hocam Yunanli bir arkadasimm zor durumda sanirim. 2.kez borc para istiyor vereyim mi ilkini veremedi henuz ay sonunda verecem diyor. Siz ne dusunuyorsunuz biraz gezmeyi eglenmeyi de seven sen sakrak biri vermesem arkadasligimiz bozulur diye dusnuyorum.versem isi gucu sanirim yok kredi ile geciniyor.siz ne tavsiye edersiniz

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İlkini alamadığınıza göre ikincisini vermek çok riskli.
      Arkadaşa verilen borç iki sonuçtan birini doğurur: (1) Borcu alan verene minnet duyar ve eğer geri öderse dostluk güçlenir. (2) Borcu alan geri ödemezse bir arkadaş kaybedersiniz muhtemelen.

      Sil
  30. Unuttuysaniz hatirlatayim. Turkiye'nin hali hazirda Cin'le ve Iran'la mevcut anlasmalari var. Rusya ile neden olmasin? Bu arada 16 Kasim 2015'de Cin'le anlasmamizi yeniledikten sonra 24 Kasim'da Rus ucagi dusuruldu ya da dusurtuldu. Belki Rus ucagini dusurmemis olsaydik, Rusya ile bu anlasmayi coktan imzalamistik. Cunku bu diyaloglar Rusya ile yeni degil, 2013'te Akkuyu ihalesinden beri konusuluyor. Bence olur mu olmaz mi degil, bu iliskileri nasil arttirabiliriz onu tartismamiz gerekiyor.

    Dovizi dusurmenin yolu faizi arttirmak degil, USD'nin itibarini ve talebini azaltmaktan gecer.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hayaller peşinde koşmayın. Çin ve İran'la olan anlaşmaların boyutu ne? Ayrıca İran'la altın karşılığı yapılan petrol alış verişini yapan arkadaşın nerede olduğunu da unutmayın.
      Türkiye'nin amacı USD'nin değerini düşürmek değil. TL'nin değerini artırmak. Bunun da dünyada bir tek yolu var: Enflasyonu düşürmek. Onu becerirseniz zaten faiz de düşer merak etmeyin.
      Dünyada en tehlikeli şey bilimi tersten okumaya çalışmaktır.

      Sil
    2. Asil hayal bu kadar yuksek faiz ve dolara bagimli bir ekonomi ile insanlarin bulus yapmasini felan beklemektir. Dolar, faiz bilim felan degildir. Bunlar ulkelerin somurge ve menfaat icin uydurduklari seylerdir. Bilim dogal olandir. Dogayi anlamak icindir. Yapay seylerle ilgilenmaz. Ama suradaki yorumlara bakiyorum da neden kimi insanlar kendi ulke parasini degilde, elalemin parasinin kiymetini dusunur, kendi ulkesini ve yoneticilerini asagilar, bir seyi beceremeyecek diye dusunuru sorgularsaniz, bu bilim olabilir. Ogrenilmis caresizlik diye bir seyi hic duydunuz mu?

      Sil
    3. Tamam biz burada bir şeyler öğretiyoruz filan ama biraz hazırlık yapın. Kahvehane bilgisiyle burada faiz filan tartışırsanız kimse size cevap vermez. Öyle olunca siz de kendinizi cevap veremediler demek ki benim dediğim doğruymuş der haklı görürsünüz işler iyice karışır.

      Sil
    4. Mahfi bey, adı sanı belli olmayan cahillere cevap vererek zamanınızı boşa harcamazsanız daha iyi olur. O zamanı sizden faydalanmak isteyen, sizi anlayabilen kişilere yönlendirirseniz verim katlanır. Bu osmanlı artığı cahil zerzevatın akıllanacağı falan yok. Bunlar akçe peşinde, şeyh peşinde koşup el etek öpmekten başka bir halttan anlamazlar.

      Sil
  31. Hocam iyi akşamlar,

    Rusyanın Gsyih sı 2,38 Trilyon dolar.
    Türkiyenin ciddi anlamda Doğalgaz ihtiyacı var ve bunun %64 ünü Rusyadan ithal etmektedir.
    Rusya ile ilişkilerimiz çıkmaza girince Türkiye doğalgaz ihtiyacını karşılamak için farklı arayışlara girmiştir.

    Rusya bu arayışların sona ermesi için böyle bir teklifte bulunmuş olabilir. Rusya Merkez bankasının 20 milyar Dolar karşılığı TL alması ve Tl nin dolar karşısında %10 luk oynaması (darbe dahil %6,6dır) RMB bütçesini (20milyar USD %10 2milyar Usd yapar ) buna karşılık RMB bütçesinin karşılığı onbinde 7 gibi hissedilecek etki yaratır.

    Türkiyeyi kaybetmektense RMB bütçesinde 07 kaybetmeyi göze almış olarak ta düşünebiliriz.

    Farkındaysanız açıklamalarda bir süreden bahsedilmiyor.

    Büyük ihtimalle yeni Doğalgaz sözleşmesinden sonra USD kontratı geri gelecektir.





    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bilmiyoruz ama olabilir. Yalnız bir şey var ilişkileri düzeltme teklifi biliyorsunuz Rusya'dan değil bizden geldi.

      Sil
  32. Hocam 6 milyar dolardan sonrasini dolar yada baska rezerv parayla almamiz lazim demissiniz orayi anlamadim rusya 6 milyar dolarlik kismi ruble ile alsin ithalati okadarsa bende ne kadar ithalatim varsa tl ile alayim rusya naparsa yapsin bus kismi anlamadim hocam illa birebir mi yapmak zorundayiz

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tersini düşünün. Yani biz Rusya'ya 25 milyar dolarlık mal satıyoruz, Rusya da bize 6 milyar dolarlık mal satıyor. Ve Rusya bizden aldığı bu 25 milyar dolarlık mal karşılığında bize Ruble ile ödeme yapmak istiyor. Biz bunu kabul eder miyiz? Diyelim ki ettik. Aldık 25 milyar dolar karşılığı Rubleyi. Bunun 6 milyar dolarlık kısmını yine Ruble olarak Rusyadan aldığımız mallar karşısında Rusyaya ödedik. Kaldı elimizde 19 milyar dolar karşılığı Ruble. Bunu ne yapacağız biz? Almanya'dan aldığımız mallar karşılığında Almanlara Euro yerine bu Rubleleri versek alır mı Almanlar?
      Rusya için de durum budur.Ne yapacak elinde kalan TL'leri?
      Olaya böyle bakın.

      Sil
    2. Tesekkurler hocam olay tamam simdi bitanesiniz:)

      Sil
    3. Getirecek elinde kalan TL'yi Turkiye'de faize yatiracak. Yabanci gelip dolar olarak mi faize yatiriyor parasini, gene TL'ye cevirip oyle yatiriyor. Bu yeterli bir cevap oldu mu?

      Sil
  33. Finansal konulara hakim değil ama hevesli biri olarak yazılarınızı çok aydınlatıcı buluyorum. İki adet sorum olacak:
    1- Ruble/TL kullanmak yerine altın kullansak sonuç değişir mi? Altın da dolara bağlı dediğinizi duyar gibiyim, burda da şu soru akla geliyor: Altın mı dolara bağlı dolar mı altına?
    2- İkili ticaretin bizim ihracatımızın sınırladığı rakam olan 6 milyar dolarını bari Ruble/TL ile yapsak bu durum doalra daha az ihtiyac duyacagımız icin (ve daha az dolar borclanacagimiz icin) yararımıza olmaz mı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. (1) Bu kadar altın almak için önce dolar alacaksınız, sonra bu altınları değişimde kullanacaksınız. Hem daha maliyetli hem de daha uzun bir işlem. Altın dolara bağlı ama kriz çıkarsa tersi geçerli.
      (2) Hiçbir şey değişmez. Şöyle anlatayım.
      Biz Rusya'ya 6 milyar dolarlık mal satıyoruz. Rusya bize karşılığında 6 milyar dolar veriyor. Sonra biz Rusyadan 6 milyar dolarlık mal alıyoruz. Ve karşılığında Rusya'ya, Rusyadan aldığımız 6 milyar doları ödüyoruz. Yani burada aslında 6 milyar dolar sadece bir ödeme kolaylığı sağlamış oluyor. Aslında bu 6 milyar dolarlık kısım bir çeşit mal takası yapılmış gibi oluyor. Tabii çok sayıda farklı alıcı satıcılar olduğu için araya paranın (6 milyar dolar) girmesi şart ama işin aslı mal takası gibi.

      Sil
  34. Hocam belirli bir dönemde özkaynaklarının hepsini kullanır mı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bankalar kullanır mı özkaynaklarının hepsini?

      Sil
    2. Özkaynaklar dediğimiz kavram muhasebe açısından şöyledir: Ödenmiş sermaye, Sermaye Yedekleri, Kâr Yedekleri, Geçmiş Yıl Kârları (Geçmiş Yıl Zararları), Dönem Net Kârı (Zararı)
      Bu şekilde bankalara gelen nakitler kullanılır. Yani bunlar da kaynaktır ve kredi olarak kullandırılabilir mesela.

      Sil
    3. Sagolun hocam bankalar uygulamada özkaynaklarının hepsini kullanır mı yoksa bir kısmını ayırabilirler mi mesela devlet tahvili almak için? Uygulamada şuan nasıl hocam onu merak ediyorum.

      Sil
    4. Hepsini kullanıyorlar. Sonuçta ellerinde tahvil vb de var ama onu ille özkaynakla alacak diye bir şey yok.

      Sil
  35. Hocam SGK gelir olarak aldığı primlerin faiz oranını %5 den %15 lere çıkartsa SGK açık vermeyi bırakıp emeklilere daha iyi koşullar sunamaz mı ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. En azından daha az açık verir ve bütçeden alacağı yardım biraz azalır.

      Sil
    2. Ve bu mümkün mü bankaları ikna edebilir mi biliyorsunuz o primin faizi diğer bankalara dağıtılıyor

      Sil
  36. Hocam bir yazınızda bankaların düşük faizden karlı çıkacağını yazmıştınız. Bugün bankalar bunu yapabilirler mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. O yazımda kastettiğim mevduat faizleri idi. Yani MB faizi düşürdüğünde bankalar, vade ortalaması 1,5 ay olduğu için 1,5 ay sonunda mevduat faizini indirir oysa kredi faizinin ortalama vadesi 1 yıl olduğu çin onun inmesi zaman alır ve dolayısıyla makas açılınca bankalar kâr eder.
      Bugün yapılan kredi faizlerinde indirim. Bundan kâr değil zarar ederler.

      Sil
  37. Hindistan ve Çin 10 yıl sonra ilk üç ekonomi içerisinde yer alacağı için, bu ülkeler ile ticaretin geliştirilmesinin daha çok fayda sağlayabileceğini düşünüyorum. Tabi bu ülkeler ile yapılacak ticarette açık vermeyecek şekilde olması da önemlidir. Hindistan, Çin' e göre daha fazla yatırım çekebilecek potansiyele sahip önümüzdeki 10 yıllık süre içerisinde. Turizm sektörünün bu iki ülkeyi pazar olarak hedefleyerek bir strateji oluşturması turizm sektörünün Avrupa ve Rusya'dan gelen turist sayısında azalma olması durumunda olumsuz etkilenmesinin önüne geçecektir. Çinli ve Hintli firmalar ile ortak, Türkiye'nin üretmeyi henüz sağlayamadığı ișlemci ve çip gibi ürünleri üretmek üzere şirketler kurulması ve bu tür teknolojilerin ülkemize kazandırılması ile zaman içerisinde teknolojiyi ithal eden değil üreten bir toplum olmamız için de faydalı olabileceğini düşünüyorum. Tablet ve cep telefonlarında kullanılan işlemciyi üretebilmek bu ürünleri % 100 yerli üretebilmeyi ve cari açık sorununa kalıcı çözümü de sağlayabilir. Ancak daha önemli bir sorun zaten üretme becerisine sahip olduğumuz tarım ürünlerini bile ithal ediyor olmamızdır. Markette hangi mercimek ambalajına baktıysam herbirinde menşei Kanada yazıyor. Gıda konusunda güçlü olmayan ülkelerin ekonomisinin güçlü olamayacağını düşünüyorum. ABD büyük ölçekli bir ekonomi olabilir. Ancak gücü sadece teknolojiden gelmiyor.Diğer güçlü ekonomilere de bakınca gıda üretimi konusunda net ihracatçı olduğu ve bu konuda güçlü oldukları görülüyor. Turkiye' de nüfusun % 93'ü kentlerde yaşarken tarım ve hayvancılıkta gerileme yaşanıyor. Bunun altında yatan sebeplerden biri de, eğitim nedeniyle önce ilçeye sonra da çocukları üniversite öğrenimi göreceği için kente taşınan ailelerin tarım ve hayvancılığı bırakması gibi sosyolojik sorunlardır. Kentlerde ise istihdamın önemli bir kısmını sağlayan hizmet sektöründe, özellikle perakendecilik sektöründe ekonomik koşullar nedeniyle küçülme ve işten çıkarmalar söz konusu iken kentleşen nüfusa istihdam sağlanması da zorlaşmaktadır. Mesleki eğitim ile istihdama hazır hale getirmek de zaman almaktadır. Türkiye' de % 5'in altında büyüme hızı kentlerde yaşayan nüfusun iş bulmasını zorlaştırmaktadır. Tarım ve hayvancılıkta üretimi talebin üzerine çıkarmak ve teknolojide ise ithal edilen ürünlerin ikamesini ülkemizde üretmenin, cari açık sorununun yapısal olarak çözümü için önemli olduğunu düşünüyorum. Yabancı sermayeyi çekmek istiyorsak yazılım konusunda uzman yetiştirmek ve nitelikli iş gücü yetiştirmek stratejik öneme sahiptir. Teknoloji üretiminde başarı kazanmış ülkelerden Güney Kore varını yoğunu eğitime ve nitelikli iş gücü kazandırmaya harcayarak ayrıştı. Bir zamanlar düşük ücretlere Silikon Vadisi' nde çalışan Hintliler, kendi ülkelerine döndüklerinde ülkelerini en büyük yazılım ihracatçısı yapan hikayeyi yazdılar. Hindistan ekonomisi önümüzdeki yıllarda Çin' den daha çok konuşulacak gibi görünüyor. Siz bu konuda düşünürsünüz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok doğru bir tespit. Ama bunları yapabilmek için bizim de Güney Kore gibi bir eğitim seferberliğine girişmemiz gerekir. Oysa anlaşılan o ki biz bilimsel eğitim vererek, sorgulayan, analiz yapan, bağımsız düşünceye sahip insanlar yetiştirmek yerine giderek daha içine kapanık, bilimden daha uzak, sorgulamayan, analiz yapmayan, ezberci insanlar yetiştirmeye yönelmişiz. Ben TÜBİTAK'ın bilim projesi diye yaptırdığı projeleri görünce önce şaka sanmıştım. Hatta şaka olarak beğenmiş, gülmüştüm de. Uzun süre bunların gerçek olduğuna inanamadım. Sonra gerçek olduklarını görünce ülkenin geleceğine dair endişelerim iyice arttı. Bir süre kendimi boşlukta hissettim. Darbe girişimi sonrasında o projelerin ülkenin her yanını sardığını görünce boşlukta kalmışlık hissi iyiden iyiye arttı.
      Umarım yanlışlardan döneriz ve umarım sizin dediğinizi yaparak durumu düzeltiriz.
      Not: Markette gördüğünüz o mercimek ve diğer bakliyatı Kanadalılar bizden alıp götürüp yetiştirmişler. Şimdi bize satıyorlar. Biz papaz eriğini okunup üflenmiş bir kutudan geçirip imam eriği yapan projeye koskoca TÜBİTAK aracılığıyla bilimsel proje adını verirken Kanadalılar bizden aldığı mercimeği geliştirip bize satıyorlar. Durum budur.

      Sil
    2. http://tarimanaliz.com/merkez-mercimek-ve-nohuttan-rahatsiz/

      Sil
  38. Hocam yaziniz ve yorumlar herseyi açıklıyor ama bizim memleket bir kısır döngüde inşallah birgün bunu da aşar kendimizi kandırmak yerine çalışmayi seceriz
    Rusyayla Ruble tl işini konuştuğumuz kadar güneşi konuşup doğalgaz ihtiyacimizi nasıl düşürüruz diyen yok
    Yazılım gibi hitech ürün ihracatıni nasıl artiririz diyen yok sonra da Ruble tl kendimizi kandiriyoruz

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. O kadar doğru bir konuya değindiniz ki. Hep böyle gereksiz tartışma ve konulara yoğunlaşarak asıl üzerinde düşünüp tartışmamız gereken konuları kaçırıyoruz. Maalesef siyasetçiler gündemi değiştirmek için böyle bir konu atıyorlar ortaya. Aslında kendileri de biliyor buradan bir yere varılamayacağını ama insanlar tartışırken asıl konuları kaynatmış oluyorlar. Özal çok yapardı bunu.
      Mesela faizi indirmek üzerine konuşup tartıştığımız, enerji harcadığımız kadar enflasyona yoğunlaşsak muhtemelen ikisini de çözmüş olurduk.

      Sil
  39. Hocam yeni bir iktisadi idari bilimler öğrencisi olarak öncelikle yazılarınız için teşekkür ederim hem bilgileniyor hem de ilgimiz artırıyor sizin sayenizde. Yukarıdaki konuyla belki alakasız olacak ama hocam kişisel gelisim ve gelecegi acısından iktisat okuyan bir öğrenciye ingilizceye ekstra olarak gerek özel gerek kamu da kalifiye,aranan bir eleman olması için hangi yabanci dili (dilleri) öğrenmesini önerirsiniz , tekrar teşekkürler hocam.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim. Başarılar dilerim.
      Eğer ingilizceniz mükemmel düzeyde değilse onu mükemmel yapmaya çalışın derim. İngilizceniz mükemmel ise o zaman Almanca, Rusça, Arapça hatta Çince öğrenmek düşünülebilir.

      Sil
  40. Sonuç fanteziye giriyor yine milli içeceği fazla içince kafa 1500 oluyor fezaya çıkıyor sonuç yine kol saati hediye bırakıp bu işleri işinize gücünüze bakın

    YanıtlaSil
  41. Hocam biliyorsunuz geçenlerde Türkiye Varlık Fonu kuruldu.Ülkemizdeki devlet şirketlerinin hisseleri ve yönetim hakkı fona devredilse bu şirketler daha verimli ve iyi yönetilemez mi ? Sanırım Fransa'da da böyle bir uygulama vardı.Bide Renault örneğindeki gibi bu fon şirketlerden onları desteklemek amacıyla hisse alsa etik olur mu ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Biraz daha bekleyeceğim sonra bir değerlendirme yapacağım. Tam olarak ne olacağı bir belli olsun bakalım.

      Sil
  42. Hocam ABD ve Avrupa bankaların düşük faizin gazabına mı uğruyor?

    Haberlere göre "Dünyanın en büyük bankaları son 1,5 yılda yarım trilyon doların üstünde değer kaybına uğradı. Deutsche Bank ve Barclays’in yarısından fazlası eridi!"

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Faiz dustugunde bankalar kar ederler, hocanin yazilarini okumuyor musunuz?

      Sil
    2. Adsız 18:02
      "Faiz düştüğünde bankalar kar eder" içi boş bir cümle.
      Çünkü hangi koşulda ne zaman? Bu cümlenin içini doldurmadan verilen cevabın hiçbir niteliği yok.

      Buyrun size kendimce cevaplar:

      1- Mevduat faizleri düşünce kredi faizleri bu hızlı bir tepki veremez (mevduat kısa vadeli olmasına karşın kredi faizleri uzun vadelidir). Bu aradaki sürede bankalar kar eder.

      2- Faizler düşük buna karşın "enflasyon yükseldi" bu durumda kim o ülkede parasını erimesi pahasına (eksi reel faiz durumu) mevduata yatırır. Para kaçar. Böyle olunca elinde uzun vadeli krediler bulunan banka sonraki krediler için geri besleme mantığıyla elinde mevduat yoksa yeni kredileri hangi para ile verecek. Bu durumda parayı nasıl çevirecek? Para dönmezse ve bizim bankalarımızdaki gibi faiz dışı gelirlerde yüksek değilse neyin üzerinden nasıl kar edecek??

      Kaldı ki ilk sorunun cevabı Bankaların erimesi oları sadece faizin değil politikadaki sıkışıklığın konjonktürel dalgalanmalar gibi bir çok ardısıra nedene bağlıymış. Az bir araştırma ile sebebini öğrendim.

      Sil
    3. Faiz düştüğünde bankalar iki nedenle kar eder.
      1) Ellerindeki tahviller değer kazanır.
      2) Dünyanın her yerinde mevduat vadesi kredi vadesinden düşük olduğu için faiz düşüşü önce mevduata yansıtılır bu da uzun dönemde bankaların kredi faizini düşürecekleri vakte kadar bankalara kar sağlar.
      Ama AB ve ABD gibi ülkelerde vade uyumsuzluğu (mevduat vadesi ile kredi vadesi arasındaki fark) Türkiye'deki kadar yüksek olmadığından karları daha sınırlı kalır.
      Bu ülkelerde krizin eserleri devam ettiğinden açıklanan enflasyon verileri, büyüme verileri sürekli volatileye neden olur veya borsaya yatırım cazip hale gelebilir bu yüzden faiz düşük olsa da bankaların tahvillleri her zaman değer kazanmaz.
      Ayrıca faizlerin çok düşük olduģu bir ortamdan bahsediyoruz bu bankaların o kadar işine gelmez.

      Sil
    4. Adsiz 20:18, aynen katiliyorum. Ya da daha genel bakarsaniz bankalar faiz ile para veren kuruluslardir parayi boyle kazanirlar, faiz duserse kazanclari da azalir. Gerisi safsatadir.

      Sil
    5. Adsız 18:02:
      (1) Doğru. Aynen böyle kar ederler.
      (2) Konuyla ilgili olmayan bir yeni varsayım. Enflasyon yükselirse bankalar da faizi yükseltir. Yalnız bu sefer hem mevduat faizini hem de kredi faizini yükseltirler. Kısa dönemde karları azalır. Çünkü mevduatın vadesi kısa olduğu için faiz artışı önce mevduata yani maliyetlerine yansır.
      Bankalar mevduatın faizini artırınca elindeki kaynak da artar. Merak etmeyin kredi verecek kaynağı bulurlar. Şimdiye kadar bulmadıkları hiç olmadı. Öte yandan krediler geri dönmezse varsayımı her zaman için geçerli olabilecek bir durumdur. Bugün de söz konusu olabilir.

      Adsız 22:23:
      Faiz düşerse bankaların kazancı azalmaz artar. Bunu defalarca yazdım ama bir kez daha yazayım. Bankaların kaynakları büyük çoğunluk olarak mevduattan oluşur. Bugün itibarıyla mevduatın vadesi ortalama olarak 1,5 aydır. Kredilerin vadesi ise ortalama olarak 1 yıldır. Mevduat faizlerinin MB'nin aldığı önlemle % 10'dan 9'a düştüğünü düşünelim. Bankalar mevduat faizini düşürmenin yanı sıra kredi faizlerini de aynı şekilde % 16'dan 15'e düşürmüş olsunlar. Bankalar, mevduata verdikleri faizi 1,5 aylık ortalama vade dolduğunda 1 puan indirirler. Oysa kredilerin vadesinin dolmasına daha 10,5 ay olduğu için kredi faizleri kağıt üzerinde düşmüş olsa da eski kredilere uygulanmaz. Dolayısıyla bankalar bu 10,5 aylık sürede ellerindeki mevduata % 10 yerine % 9 faiz ödeyerek maliyeti düşürmüş ama kredilere eskisi gibi % 16 faiz uygulamaya devam etmiş olurlar. Sonuçta bankaların bu 10,5 aylık süre için kazancı artmış olur.
      Faiz artarsa tersi olur. Yani 10,5 aylık süre için bankaların kazancı düşer.
      Gördünüz mü safsata hangisiymiş?

      Sil
    6. Kim gider de daha dusuk faizle fonlama imkani varken eski yuksek maaliyetle krediyi kullanmaya devam eder? Siz hic 'kredi yeniden yapilandirma' diye bir sey duymadiniz mi? Rakam kullanalim da bilimsel olsun. Eger 16%, 15%'e dustuyse, gider borcumu yapilandiririm neden geri kalan 10.5 aylik surede yuksek faizi odeyeyim?

      Parasinin kiymetini bilmeyen, ya da bankalar tarafindan (yasal olmamasina ragmen, ama iste BDDK ozerkya) turlu dalavere ile (erken kapatma cezasi vs.) caydirilanlar olabilir. Bunu kabul etsek bile, bu soylediginiz kar artisi 10 ay icin gecerlidir. Zaten o 10 ayda saglanan 'kar artisi', sonraki sene fazlasiyla silinecegi icin, 'bankalar aslinda faiz indiriminde kar ediyor, o yuzden faiz artisini istemiyor' demek, yuz kere de soyleseniz bu soyleneni dogru yapmaz. Yapsa yapsa totoloji yapar. Kaldi ki bu soylediklerinizi rakamsal hicbir karsiligini goremiyoruz. Alin size emprik sonuclar:

      http://www.dunya.com/finans/bankacilik/bankalarda-karlilik-tarihi-dip-seviyede-289227h.htm

      Sil
    7. Yazıda yazılanları anlamak, doğru yorum yapmak için gerek şarttır (yeter şart başka şeylere bağlı.)

      Sil
  43. Hocam Jim Jones "Halkın Tapınağı" tarikatıyla "Gülen Cemaati" arasında benzerlikler var mı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tarikatları bilmem ve de ilgilenmem. İnsanları özgür düşünceden uzaklaştıran toplulukları hiç sevmem.

      Sil
  44. hocam cari açık= bütçe açığı+ tasarruf açığı dersek 2015 rakamları için cari açık yüzde 4,5 bütçe açoğı da yaklaşık 1,5 dersek tasarruf açığımız milli gelirin yüzde 3 şeklinde çıkıyor.

    bes sisteminin otomatik olmasıyla brüt ücretin yüzde 3ü direkt bu fona gitse sizce o yüzde 3lük açık kapanır mı? biz sanırım öncelikli amacımız açığı kapatmak.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet amaç tasarruf oranlarıyla yatırımı teşvik ederek cari açığı kapatmak. Ama cari açığın hepsini kapatmamız mucize, fosil kaynaklara bağımlılığımız ortada. Ama bir miktar kapatabilir eğer %3lük tasarruflar verimli kullanılırsa

      Sil
  45. merhaba hocam aklıma takılan bir soru var. Toplam talep- toplam arz modeline göre kısa dönemde para miktarındaki bir düşüşün denge genel fiyat düzeyini düşürmesini nasıl anlamamız lazım? para arzındaki daralma genelde faizleri ve nihayetinde fiyatları artırması gerekmez mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu soru 3. sınıftayken benim de çok merak ettiğim bir soruydu. Eğer ki para arzındaki düşüş para talebi sabitse faizleri kısa dönemde artırır bunun sonucunda fiyatlar da düştüğünden uzun dönemde faizler de düşer. Ters mantıkta da aynısı olur.

      Sil
  46. hocam finansal kriz kitabında karın düşme eğilimi kaptilazmi krize sokar nasıl oluyor anlatabilir misiniz. Teşekkür ederim şimdiden

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Karın düşmesi şirketlerin, bankaların gelirini azaltır. Şirketler yatırım yapamaz, bankalar karları düştüğü için kredi veremez vs. böylece ekonomide durgunluk oluşur, bu da krizin en büyük sebebidir.

      Sil
    2. Yukarıdaki üç yorumun ve yanıtların sahiplerine teşekkür ederim. Bu blog beni aşmaya başladı.

      Sil
  47. Hocam türev ürün ile CDS primi aynı şey mi ?

    YanıtlaSil
  48. doların dünyada rezerv ve makbul para olma durumunu kimse degiştiremez.anca tüm devletler anlaşacak doları saf dışı bırakıp kullanmayacak ve abd yi yok sayması gerekecekki bu olacak işler degil. bizim gibi ülkeler için hamasi nutuklardan öteye geçemez.dünyada bilimi ,yaşamı ,ekonomiyi ,haritaları,jeopolitik durumları,kısacası her şeyi domine eden yegane ülkelerden biridir amerika.sevsende sevmesende durum budur.avrupa dışında dünyadaki diger ülkeler için durum böylemidir hayır.dolayısıyla abd nin tahtını nasıl yıkacaklar.hepsi abes ve boş laflar.YERSEN KEBAB SALONU.AMA BİZİM GİBİ HALKLAR SEVER BU LAFLARI.O YÜZDEN BUNLARI SÖYLÜYORLAR.BİZDE YİYORUZ

    YanıtlaSil
  49. Hocam Rusların Türkiye'nin turizm gelirindeki payı geçmiş yıllarda %10'muş. O zaman turizm sektöründeki sıkıntı sadece Ruslardan kaynaklanmıyor. Diğer turistler de mi gelmeyi bıraktı acaba terör olaylarından sonra.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet ne yazık ki öyle. Özellikle Atatürk havalimanı olayından sonra Avrupalılar eskisi gibi gelmez oldu.

      Sil
  50. hocam bu kurumlar vergisi geçici vergi gibi 3 aylık hesaplanacağına sene sonunda tek kez hesaplansa daha kolay olmaz mı? tabi düşük enflasyon oranının olduğu zaman diliminde.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Eskiden öyleydi, Enflasyon düşse yine öyle olabilir.

      Sil
  51. 1)Hocam kamu kesimi bütçe açığını kapatmak dışında ne için borçlanıyor?
    2)Kamu dışarıdan bütçe açığımı kapatmak için mi borçlanıyor?
    3)kamu bütçe fazlası verse bu parayı napıyor, Hazine kasasında mı saklıyor?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. (1) Eskiden gelen borçları ödemek için.
      (2) Onun için ve eskiden devren gelen borçları ödemek için.
      (3) Şimdiye kadar yıllık bazda fazla vermedi. Verse herhalde borç stokunu eritmek için erken ödeme yapardı.

      Sil
  52. Hocam 3 aylık mevduat faizi ile 9 aylık arasında neredeyse fark yok bunun nedeni ne? Tamam insanlar enflasyon belirsiz olduğundan 9 aylık almak istemiyorlar ama bankalar 9 aylığa daha yüksek bir faiz oranı verip mevduat toplayabilirler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bankalar da ileride enflasyon düşerse yüksek faizden bağlanmayalım diye bu yola gitmiyor. MB, sürekli enflasyon düşecek diyor, bankalar da ona inanıyor.

      Sil
  53. Hocam bu ulusal varlık fonu nedir sizce başarıya ulaşır mı.

    Bu memlekette sorunlu fonlar sistemler sizce işe yarıyor mu maliyede çalıştığınız süre içerisinde?

    YanıtlaSil
  54. Hocam analizde su eksik gibi geldi. Ithalat ihracat tamamda turizm, insaat ve rusya ile baglantili turki cumhuriyetlerin ruble ticaretlerinde ruble kullanmalari. Ayrica altin onsuna endeksli karsilikli yerel paralar kullanilmasi bence iki ulke icin daha karli olurken ABD icin kotu olur domino etkisi icin baslangic olur ve olaya iranda dahil edilibilir.

    YanıtlaSil
  55. karsiliksiz cekin cezasi var mi varsa ne kadardan baslar

    YanıtlaSil
  56. Hocam zorunlu BES hakkında ne düşünüyorsunuz? İki ay sonra isteyenler ayrılabilir deniliyor. Ayrılan zarar eder mi . Daha önce bir banka da BES e girdim ( kredi çektiğim zaman bana bir nevi zorla sattılar) sonra ayrıldım kaç ay içinde paramin yarısını zor bela aldım. Devletin mi kârı var yoksa vatandaşin mı ben şahsen bu sisteme çok karşıyım daha önce tabiri caizse kazık yemiş biri olarak.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. BES simdilik senin gibi az sayida magdurlarla devam ediyor. Medyaya bu yansimiyor her sey tozpembe gosteriliyor hatta surekli pozitif haberleri yapiliyor ki buyuk yalan. AKP bes vasitsasiyla kendi yandasini ve finansal gostergeleri desteklemek olumlu gostermenin hesabinda. Bes buyuk bir soygun. Eger insanlar buna kitlesel olarak katilirsa uzun vadede bankalar zaten kitlesel geri cekilmelerde cok magdur yaratacak. Olasi bir banka krizinde Ihlas finansin 2000deki durumunu hatirlatmak isterim. Ayrica eskiden konut edindirme fonu vardi ne oldugunu da animsamaya gerek var mi
      AKP ve kohne zihniyeti insaatlarina insaatcilarina ucuz bol kredi yaratmak icin bes denen yapiyi kullanmayi planliyor.AKP ve zihniyetine karsi olan herkesin bu bese de karsi olmali. Zaten tasarruf denen olay senin net cebine giren paranin masraflain ciktiktan sonra artan parandir. Paran varsa artan onu degerlendirmek sana duser devlete degil. devlet sadece tasarruf sahiplerinin finansal piyasalarda zarar gormemesi icin gerekli duzenlemeleri yapan bir kurumdur. tasarruf sahibinin sen suraya yatiracaksin diyecegi bir kurum degildir. Boyle bir sey ancak totaliter rejimlerde olur. Tipki sut ureten devletin sutlerinin bozuk cikmasi gibi ya besci bankalar finans merkezleri batarsa devlet ne cevap verekek. AKP bu gidisle zekat fitre olayina da katilacak bak gorurusunuz. Burda cok ciddi bir meblag var bahsettigimiz siyasal islam siyasal islam varsa ekonimik islamda vardir.her siyasi yapinin ekonomik yapisi golgesi de vardir.

      Sil
  57. Hocam George Friedman ve Brzenski Büyük Satranç Tahtası ve Gelecek 100 Yıl kitaplarında Türkiye'yi geleceğin büyük güçleri arasında görüyor.Bu konuda düşünceniz nedir?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Batılılar anladı artık baktı bizi durduramıyorlar. Birer birer itiraf etmeye başladılar :)

      Sil
  58. Hocam konuyla alakasız ama kafama yatmayan bir şey var. Mevduat faizi %5 enflasyon %6 diyelim bu durumda finansal yatırımcı zarar eder eksi reel faiz nedeniyle ve parasını mevduata yatırmaz. Ama mevduata para yatırmasa hepten zarar edecek en azından mevduata yatırarak zararının bir kısmını kurtarabilir.
    Bu konuya açıklık getirebilirmisiniz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ya tüketime döner. Ya da mevduat harici yatırım araçlarını tercih eder.

      Sil
    2. Hocam hazine genelde borç vermez borç alır,değil mi?

      Sil
  59. Hocam eski bir yazınızın soru-cevap kısmında TRT payının bütçeye bir etkisinin olmayacağını, TRT payının TRY'ye gidecegini yazmışsınız.
    Şimdi TRT'nin elde ettiği gelirler bütçeye gelir olarak yazılmıyormu?

    YanıtlaSil
  60. Mahfi Bey, belirttiğiniz tarım analiz internet sitesindeki yazıyı okudum. Bakliyat üretimi konusunda durumun ne kadar da vahim olduğunu ortaya koyuyor.

    YanıtlaSil
  61. Hocam bu blogda adeta açık üniversite kurmuş oldunuz. Sizin yazılarınızdan çok şey öğrendim. Her hafta da ziyaret ederim. Büyük bir hizmet yaptınız memlekete. Üstelik sizin blog Azerbaycan gibi ülkelerde de izleniyor. Türkiye'yi de aştı ve çok öğrenci yetişti.

    YanıtlaSil
  62. Rus turistlerin tl ile tatil yapmalarının etkisini gözardı etmişsiniz Hocam.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yok etmedim bizim de Ruble ile aldığımı müteahhitlik paraları var.

      Sil
  63. Hocam ben yazındaki bir noktaya eleştiri getirmek istiyorum.

    Yazınızda, Türkiye'nin Rusya'ya ihracatı daha düşük olduğu için bu iki ülke arasındaki ticarette tutari düşük olan kısım için iki ülkenin para birimlerinden herhangi birinin kullanılabileceğini ifade etmişsiniz. Ben buna katılmıyorum.

    Örnek üzerinden ifade etmek gerekirse: Diyelim ki ben tekstil ürünleri satıyorum Rusya'ya, karşılığında da ruble aldım. Ama benim girdi ürünü olarak Avustralya'dan iplik veya yün ithal etmem gerekiyor. İplik ithal ettiğim Avustralya mal bedeli olarak ruble versem kabul edecek mi? Veya tersini düşünelim benim Rusya'dan doğalgaz ithal eden bir şirketim var, ithal ettiğim doğal gaz karşılığında TL versem Rus şirketin bunu kabul etmesi mümkün mü sizce? Farzedelim ki etti. Bu Rus şirket üretim için Almanya'dan makina ithal edecek bunun karşılığında TL verebilir mi?

    Yani demek istediğim dış ticaretleri düşük  iki ülke arasında rezerv paranın kullanımı pek mümkün değildir diye düşünüyorum.

    Teşekkürler, saygılarımla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merkez Bankalarının karşılıklı olarak bu işin içine girdiğini düşünün. Siz aldığınız Rubleyi MB ye verip USD alabilirsiniz. Rus da aldığı TL'yi Rus MB'ye verşp USD alır. MB'ler Ruble ve TL'yi karşılıklı değiştirirler.

      Sil
  64. Hocam Merhabalar,

    "Çin ve Rusya arasındaki ticarette Ruble ve Yuan kullanımının başarıyla uygulanmasının nedeni her iki ülkenin birbirine ihracatının çok yakın tutarlarda olmasındandır. " yazmışsınız ama Rusya'nın Çin'e ihracatı 28 milyar $ iken Çin'in Rusya'ya ihracatı 38 milyar $ düzeyinde değil mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Son 2 yılda 39'a 41 oldu.

      Sil
    2. Tam tersini yazdım. Yani Rusya Çin'e 39 milyar USD'lik ihracat yapıyor, Çin ise 41 milyar USD'lik ihracat yapıyor.

      Sil
  65. Hocam bizi cahil ekonomistlerden korudugunuz icin tesekkur ederim.

    Bu sabah bloomberg te bir ekonomist ruble tl karsilikli ticaretinin kuru dengede tutacagini soyledi. Siz bu yazidan once alt yorumlara yazdiginiz bir cumle aklima geldi. "Rusya ticaretten gelen 20 milyar dolarlik tl yi ne yapacak cine mi satacak " diye yazmistiniz. Kafama mantigima felaket yatmisti. Ama bloombergteki adam ekonomist, ben degilim. Dedim herhalde o daha iyi bilir dedim ama sizi o cumleniz aklima geldikce imkansiz diyorum. Rusya elinde kalan tl yi ne yapacak dedim. Ama bu yazinizi okuyunca o adamin haksiz oldugunu anladim.hocam iyi ki varsiniz ki ekonomiyi bu cahillerden ogrenmiyoruz. Siz olmasaniz yanlis yonlendirilecegiz bu adamlar tarafindan

    YanıtlaSil
  66. Hocam çok teşekkürler.

    YanıtlaSil
  67. Hocam,
    Burada ihracat yapan ülke kendi parasını kullanmalı ithalat yapan değil. Yani biz rusyadan mal alırken ruble vermeliyiz onlar bizden mal alırken TL vermeli. Peki eksik kalan rubleyi nereden bulacağız? Eksik kalan doları nasıl buluyorsak öyle bulacağız. Yani borç alacağız. Kimden alacağız? Mecburen Rusyadan. Tabi rusyayla olan cari açığımız kapanana kadar, rusyaya ruble cinsi borcumuz büyüyecek, tıpkı şu an dolar borcumuzun büyüdüğü gibi. Ama en azından doları değil rubleyi değerlendirmiş olacağız. Her ülke bu şekilde ticaret yapsa dolar rezerv para olamaz. Ticaret fazlası veren ülkelerin paraları değerlenir. Adil olan da bu diye düşünüyorum.

    YanıtlaSil
  68. brics ülkeleri bir para birimi çıkarsa, rezervlerinin bir kısmını da bu para birimi cinsinden tutsa, fakat kendi ana para birimlerini (yuan, ruble, TL) kullanmaya devam etseler. kendi aralarındaki dış ticaretlerini de bu para birimi üzerinden yapsalar nasıl olur? sadece dış ticaret için kullanılan bir para birimi? en azından başlangıç için. hatta isteyen ülkelerle de, bu para birimi üzerinden ticaretlerini yürütseler? böyle bir durum neyi getirir hocam?

    YanıtlaSil
  69. Hizmet ticaretini de hesaba eklemek gerekir. Ayrica, toptan bakis, islem maliyetlerini de ihmal ediyor.
    Bunlar disinda aciklayici bir yazı. Teşekkürler

    YanıtlaSil
  70. Peki satış yapılan ülkenin parasıyla değil herkes kendi parasıyla satış yapsa? Trden alan TL ile alsın Rusyadan alan ruble ile böylelikle satın alma yapan kendi parasını karşı paraya cevirecegi için ihracatı yuksek olan ülke de diğer ülkenin parası birikir ihracatı fazla olanın parası degerlenir diğerinin fiyat rekabeti avantajı olur kur üzerinden ayrıca elindeki para kendi kontrolünde olmadığı için enflasyona karşı önlem olarak elinde karşı para cinsinden para bulunan ülke yatırım veya harcamaya yönelir böylelikle ticaret hacmi yukselir ve dengelenir.

    YanıtlaSil
  71. TL'nin rezerv para olması için ne gibi çalışmalar gerekir.

    YanıtlaSil
  72. Hocam iyi günler. Bilgilendirme için çok teşekkürler.
    KKTC de kullanılan para birimi TL. Şu anki krizden KKTC de büyük çapta etkileniyor. Tabii ki olumsuz anlamda. Burada krizden korunmak için EURO ya geçme, oluşturulacak istikrarlı bir para birimi kullanma vb tartışılıyor. Bu konuda birkaç sorum var. Yanıtlayabilirseniz sevinirim.
    1. Sizce KKTC de EURO geçiş bugünkü somut koşullarda mümkün mü? Ne gibi koşullar gerektirir?
    (Geçmişte bir gecede Kıbrıs Lisaından TL ye geçildiğini de hatırlatmak isterim)
    2. KKTC nin TL nin değer kaybının etkilerinden korunması için ne yapılabilir?
    3. Hem KKTC de, hem de TC'de kullanımda olan para birimi TL olduğuna göre, karşılıklı olarak gerçekleştirilen tüm ithalat ve ihracat işlemleri miktarlar yakın olmasa da yalnızca TL ile gereçekleştirilebilir mi? Bunun önünde sizce herhangi bir engel olabilir mi?
    Şimdiden çok teşekkürler.

    YanıtlaSil
  73. Erdinç Akün - Yukarıda, isim görünmeyen 27 Ağustos 2018 tarihli 3 soruyu ben sordum hocam.

    YanıtlaSil
  74. Sayın Hocam saygı ve sevgiler.
    Milli Ekonomi Modeli-MEM hakkındaki düşüncelerinizi bir makale halinde okumak isterdim. Ne de olsa 'Milli Para' kavramının orijinali ve resmi patenti MEM'e ait.Teşekkürler.

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Lozan Antlaşması 2023'de Bitecek, Biz de Madenlerimizi Çıkarabileceğiz!

Konut Fiyatları Niçin Eskisi Kadar Artmıyor?

Paradan Para Kaybetme Dönemi