Türkiye'de Kamu Kesimi Borcu

Bir ülkede kamu kesiminin borç stoku denildiği zaman, o ülkenin kamu kesiminde yer alan KİT’ler dışındaki birimlerin iç ve dış borçlarının toplam miktarı anlaşılır. Kamu kesimi borç yükü ise, kamu kesimi borç stokunun o dönemdeki GSYH’ye oranı demektir. TCMB’nın dış borçları kamu kesimi içinde sayılmamaktadır.

Genel olarak borç stoku ve borç yükü kavramlarına yalnızca borçların anapara yükümlülükleri dahil edilir. Bir başka deyişle, faizler bu iki kavrama da dahil edilmez. Bunun temel nedeni borçlanma faizlerinin bütçeye gider yazılması ilkesidir. Örneğin Türkiye’de 1985 yılından itibaren borçlanma anapara hasılat ve ödemeleri bütçenin dışına çıkarılmış olmasına karşın, bu borçlara ilişkin faiz ödemeleri, yukarıdaki genel kabul çerçevesinde, bütçeye gider yazılmaktadır.  

Buraya kadar sözünü ettiğimiz stok, brüt kamu borç stokudur. Kamu kesiminin bir de alacakları vardır bunları brüt borç stokundan düştüğümüzde karşımıza kamu kesiminin net borç stoku çıkar.

Kamu kesimi brüt borç stoku = Kamu kesimi brüt iç borç stoku + kamu kesimi brüt dış borç stoku

Kamu kesimi net borç stoku = Kamu kesimi brüt borç stoku – kamu kesimi varlık ve alacakları mevcudu

            Türkiye’nin 2011 yılının III. çeyreği itibariyle mevcut verileri şöyledir:
            Kamu kesimi iç borç stoku: 383 milyar TL
            Kamu kesimi dış borç stoku: 157 milyar TL
            Kamu kesimi varlık ve alacakları toplamı: 247 milyar TL

Bu verileri yukarıdaki denklemlerde yerine koyalım.
            Kamu kesimi brüt borç stoku = 383 + 157 = 540 milyar TL
            Kamu kesimi net borç stoku = 540 – 247 = 293 milyar TL.

            2011 yılı için tahmin edilen GSYH miktarı olan 1.215 milyar TL'yi esas alırsak borç yükü hesaplarını şöyle yapabiliriz: 

            Kamu kesimi brüt borç yükü = (540  / 1.215) x 100  = % 44
            Kamu kesimi net borç yükü = (293 / 1.215) x 100 = % 24

Avrupa Birliğinde kullanılan yöntemle uyumlu karşılaştırmalar yapılabilmesi için AB tanımlı genel yönetim nominal borç stoku ve borç yükü de hesaplanmaktadır. Bu hesaplamaya göre de kamu kesimi borç stoku 531 milyar TL ve borç yükü % 41 bulunmaktadır.

Euro bölgesine girebilmekte ölçü olarak kabul edilen Maastricht kamu borç yükü kriterinin tavanı % 60’dır. Türkiye’nin AB tanımlı kamu borç yükü oranı yukarıda değindiğimiz gibi yüzde 41’dir. Euro bölgesi üyesi bazı ekonomilerde bu oran sırasıyla şöyledir: Yunanistan % 157, Belçika % 100, İtalya % 129, İrlanda % 120, Portekiz % 111, Fransa % 97, Almanya % 87.

Yorumlar

  1. bitash30 Ocak 2012 20:57

    Yazının devami var mı acaba ? mesala 5 yıl önceki durum gibi.

    YanıtlaSil
  2. flamenco7231 Ocak 2012 00:50

    Yoluk tavuk tadında kenarın bir dilberini türlü kapatıcı "fon"döten, röfle, postişle, yatrımcılara AAA plus dilber diye pazarlayan kredi derecelendirme kuruluşları; Türkiye'ye yabancı para cinsinden yatırım yapılabilir notu verseler ne olur vermeseler ne olur..Yabancı Para cinsinden paraların karşılığı var mı acaba.Ödenemeyecek krediler kullandırıp sanki paraları varmış gibi insanlara ev aldır..sonra o suni taleple yükselen emlağa dayalı bonolardan vurgun yap..Sanal kaldıraçlı türev hesaplarda milyarlarca dolar gerçek olmayan kazançlar türesin..Sonra;krizi bahane edip, bu kalpazanlığı legalize etmek için para basan yabancı para cinsinden çetelerin bastıkları para cinsinden notumuz artmıyo diye de bozulalım..Yok Yaw!.. aslında tam tersi bakmak gerekmiyo mu? adam sahte parasıyla gelip buradan şirketler alacak..Buna engel olmak laazım...Yani şu fitch S&P falan notumuzu artırmasın bir, biz de elimizdeki hisseleri yabancı kalpazanlara satmayalım zaaaten ..bu da iki...Türk Lİrası cinsinden temettülerimizi alıp yunanistan'da tatil yapalım bu da üç.. kanımca:)

    YanıtlaSil
  3. Economist14 Ekim 2014 10:17

    Hocam bu "Kamu kesimi varlık ve alacakları" başlığı altında neler var? 200 milyar TL üstü miktar çok ciddi bir rakam, bu rakamı nasıl tespit ettiklerini merak ettim doğrusu. Burada varlıklar ne alacaklar ne? Varlıklar başlığı altında mesela kamuya ait yol, baraj, fabrika vs şeylere bir değer biçilip onlar mı hesaba katılıyor? Eğer böyle birşey yapılıyorsa bu politikacıların suistimaline çok açık olur; borcu düşük göstermek için varlıkların değerini olduğundan fazla gösterebilirler.

    YanıtlaSil
  4. Unknown1 Ağustos 2021 07:27

    Aldığın borç ile ne yaptığın da önemlidir. 100 TL borç aldın diyelim. Borcun ne ? 100 TL.
    Ancak 100 TL ile fabrika yaptıysan bence sıkıntı yok. 100TL ile tatile gittiysen yattıysan yediiysen sıkıntı var.
    Diğer konu tasarruf yapabilme yeteneği. Vatandaşlarımız tamir etmeyi öğrenmeli, dolabını açıp neyi var neyi yok bilmeden alışveriş yapmamalı, klimayı ve pencereyi aynı anda açmamalı, ileride frene basacağını bile bile gaza basmamalı. Çıkan her yeniyi almak zorunda değiliz. İhtiyacımızı almalıyız. İhtiyacımızı doğru almalıyız. Birşeyi aldıktan sonra kenarda çürümeye bırakmamalıyız.
    Bu millet bunları yapabilirse ne ala.

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Kapitalizm

Çıkışı Ekonomik sistem olarak değerlendirildiğinde kapitalizm, dört üretim faktöründen üçüne göre biçim alabilen bir ekonomik sistem. Dört üretim faktörü; emek, sermaye, doğal kaynaklar ve girişim gücü olarak sayılıyor (bunların üretimden aldıkları paylar da sırasıyla; ücret, faiz, rant ve kâr olarak belirleniyor.) Emeğin kapitalizmi olmuyor. Emek, ekonomik sistemin yönetim ve yönlendirilmesinde başrole geçiyorsa o zaman sistemin adı sosyalizm (ya da derecesine göre sosyal demokrasi, komünizm) oluyor. Buna karşılık eğer toprak sahiplerinin üretim araçlarının mülkiyetine sahip olduğu tarım ağırlıklı bir sistem söz konusuysa tarım kapitalizmi, ticaret burjuvazisinin üretim araçlarının mülkiyetine sahip olduğu ticaret ağırlıklı bir sistem söz konusuysa ticaret kapitalizmi söz konusu oluyor.
Devamını okumak için »

Paradan Para Kaybetme Dönemi

Yakın zamana kadar çok yaygın kullanılan bir söylem vardı: “Paradan para kazanmak.” Sanırım önce siyasetçiler kullanmaya başladı bu söylemi sonra bütün topluma yayıldı. Bu söylemle kastedilen şey parasını bir üretim işinde kullanmak yerine mevduata yatırıp faiz elde etmeyi tercih etmekti. Ekonomi bilimi açısından tamamen boş bir söylemdi bu aslında. Çünkü parayı eğer yastık altına döviz, altın vb. formlarında saklamamışsanız bir üretim işinde kullanmanızla bankaya mevduat olarak yatırmanız arasında bir fark yoktur. Banka, o parayı yemez, yırtmaz, yok etmez. Ya üretim yapmak isteyen ya da tüketim için kullanmak isteyen birisine kredi olarak vermek zorundadır. Aksi takdirde zarar eder. Krediyi üretim amacıyla alan üretim yaparak ekonomiye katkıda bulunur. Tüketim amacıyla alan da harcayarak talebi artırır, bir süre sonra talep artışı arzın da artmasına yol açar. Yani bankaya yatırılan para bir yandan sahibine faiz kazancı sağlarken bir yandan da üretim – tüketim – üretim zinciri yoluyla ...
Devamını okumak için »

Faizin Doğuşu ve Yasaklanışı

Faiz, parasal ekonomiden de tek tanrılı dinlerden de çok daha önce ortaya çıktı.   Antik dünyada çiftçiler başta buğday, arpa olmak üzere ürettikleri tarımsal ürünlerin eşkıyalar ya da hükümdarlar tarafından el konulmasından bıkmış usanmışlardı. Bu ürünleri çuvallara koyup tapınaklara emanet etmeye başladılar. Mallarını, ihtiyaç oluncaya kadar tapınaklara emanet etmelerinin onlara iki önemli avantajı oluyordu: (1) Tapınaklar tanrıların evi olarak kabul edilip kutsal sayıldığı için kimse içeri zorla girip bu mallara el koyamıyordu. (2) Tapınaklarda görevli rahipler dönemin en iyi yetişmiş, okuma yazma ve ölçü, hesap bilen kişileri olduğu için tapınağa getirilen tahılları tartıyor, ölçüyor ve kayda geçiyorlardı. Böylece tapınağa teslim edilen malın aynen geri alınmasında hiçbir tartışmaya yer kalmıyordu.
Devamını okumak için »