Ekonomik Büyümenin Geometrik Anlatımı


Yalnızca iki mal (A ve B) üreten bir ekonomi düşünelim. Bu iki maldan A malını dikey ve B malını yatay eksende gösteren aşağıdaki şekilde büyümeyi açıklayalım.

Eğer bu ekonomi bütün kaynaklarını A malı üretimi için seferber edecek olursa toplam 0A kadar A malı üretir ve B malı üretemez. Eğer tersi olur da bu ekonomi bütün kaynaklarını B malı üretimine tahsis ederse o zaman da 0B kadar B malı üretir ve A malı üretemez. Bu ekonomide yaşayanlar her iki mala da ihtiyaç duyuyorsa o zaman kaynaklar bu iki malın üretimi arasında paylaştırılarak tahsis edilecek ve ikisi de üretilecektir.

Ü1 bize bu ekonominin üretim imkanları eğrisini göstermektedir. Yani bu ekonomi hangi bileşimde bu iki malı üretirse üretsin büyümeyi gerçekleştirmeden Ü1’den ötede bir üretim yapamaz. Yani örneğin Z noktası bu ekonominin üretim imkanlarının dışındadır. Öte yandan Y noktası da bu ekonominin üretim imkanlarının altındadır ve kaynaklarını yeterince etkin kullanamadığını gösterir.

Kaynaklarını etkin kullanan bir ekonominin üretimi Ü1 eğrisi üzerinde bir noktada olacaktır. Örneğin X noktası böyle bir noktadır. Bu noktada bu ekonomide 0a1 kadar A malı ve 0b1 kadar B malı üretilmekte ve kaynaklar etkin biçimde kullanılmış bulunmaktadır. 

Şimdi yeni bir teknolojik buluşla bu ekonomide kaynakların daha etkin kullanılabildiği ya da verimliliğin arttığını ve A malı üretiminin 0a1’den 0a2’ye, B malı üretiminin de 0b1’den 0b2’ye yükseldiğini düşünelim. Bu durumda ekonominin üretim imkanları Ü1’den Ü2’ye ilerlemiş olacaktır. Ü2 daha fazla üretim demektir Çünkü 0a2 > 0a1 ve 0b2 > 0b1. Bu durumda ekonomi ((0a2 - 0a1) + (0b2 - 0b1)) kadar büyümüş olacaktır.

Bu ekonomide yalnızca A malı üretimi artsa ve Ü1 üretim imkanları eğrisi 0A'B şeklini alsa ya da yalnızca B malı üretimi artsa ve Ü1 eğrisi 0AB' şeklini alsa da ekonomi büyümüş olur.

  

Yorumlar

  1. ne güzel açıklamışsınız hocam. modeli açıklamak için kullanılan basitleştirici varsayımlar modeli gerçek hayata olan yansımasından uzaklaştırıyor gibi dursa da iktisadın en güzel teorilerinden biridir. uluslararası iktisat, kalkınma ve büyüme gibi hangi iktisat alanına bakılırsa aradan bir yerlerden gözünüze ilişiverir.

    YanıtlaSil
  2. Üretim olanakları eğrisi. Bazen sermaye malları ve tüketim malları olarakta iki uç adlandırılıyor ve sermaye mallarına yakın bir nokta uzun dönemde üretim olanakları eğrisini tüketim malı üreten bir ülkeye göre daha fazla arttırıyor, sağa kaydırıyor. Aslında Türkiye'de ki uzun dönemli ağır büyümenin bir sebebi de işte bu...

    YanıtlaSil
  3. Mahfi Hocam Twitter Üniversitesinin sanırım Geometri dersinden kaldım:))

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hiç sanmam. Ötekilerden aldığınız notlarla kurul kararıyla geçersiniz.

      Sil
  4. Ekonominin kaynaklarına teknoloji yazılım ve hayalgücünü dahil ettiğimizde; imkanların sınırını belirleyen o eğri, imkanların buğday, hayvan, emek olduğu zamanlara kıyasla beklenmedik hızlarda genişleyebilecekse kanımca kaynak yaratmanın en kutsal ve en rasyonel yolu hayal gücüne yatırım yapmak gibi geliyor bana.Urfa'da OXFORD olmasa da olur...İnternet olsun yeter kanımca..Basit bir fikrin milyar dolarlar ettiği geometrik dizilerin hüküm sürdüğü bir çağ yaşıyoruz hocam:).

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok doğru. Aslında ekonomik büyümenin önemli itici güçlerinden birisi olan teknolojik gelişme burada basitleştirme uğruna ihmal edilmiştir. Onu da ekleyerek şekli üç boyutlu bir hale getirmek gerekir.

      Sil
    2. Hayal gücü hayal görmek değil hayal kurmaktır. Herkes bir saati hayal edebilir ama saatin alarmını hayal edip kurabilen size istediğiniz saati uyusanız bile gösterebilir. Hayal gücüne yatırım olmaz hayal gücünün sermayesi beyindir. Meşhur bir internet fenomeni doğru söylemiş aslında "beyin bedava" :D . Yatırım yerine, fikirlerin peşini bırakmamak ve çaldırmamak gerekir ( Telefonun,ampulun vs. günümüzde de facebook vb. fikirlerin kime ait olduğu hala tartışma konusu ) bir film repliği gibi "şerefsizim benim aklıma gelmişti" dememek lazım :D . Bu gibi şeyler için Türk Patent Enstitüsü, Tübitak, Noter gibi kurumlar mevcut zaten önemli olan fikri kabul göreceği kaynağa taşımak, nakite daha doğrusu parasal bir değere dönüştürebilmektir.

      Sil
  5. Bu indifference curve degil mi? O halde grafigin tersine bukey olmasi gerekmiyor mu?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu indifference curve değil. Buna production possibilities curve (üretim imkanları eğrisi) deniyor.

      Sil
  6. Hocam Uretim imkanları eğrisinin sağa kaymasına Temelden başlıyorum da biraz karışık geldi

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Kapitalizm

Paradan Para Kaybetme Dönemi

Lozan Antlaşması 2023'de Bitecek, Biz de Madenlerimizi Çıkarabileceğiz!