Merkez Bankası Para ve Kur Politikasında Ne Kadar Başarılı?
Merkez Bankası, 2016 yılına ilişkin uygulayacağı para ve kur
politikasının esaslarını açıkladı. Bunu
değerlendirmeden önce 2015 yılına ilişkin olarak açıkladığı para ve kur
politikası çerçevesindeki öngörülerinin ne kadar tuttuğuna bakalım.
Hedef / Tahmin / Varsayım
|
2015 Para ve
Kur Politikasındaki Öngörü / Hedef
|
2015 Yılı
Sonucu / Durumu
|
Enflasyon
hedefi
|
% 5
|
% 8,5 (Tahmin)
|
Kur
etkileri
|
Azalacak
|
Arttı
|
Gıda
fiyatları
|
Düşecek / normale dönecek
|
Düşmedi / normale dönmedi
|
Enflasyon
/ Dış şok ilişkisi
|
Enflasyondaki
önemli düşüş dış şoklara karşı denge sağlayacak
|
Enflasyon düşmedi, dış şoklara karşı denge sağlanamadı
|
Görüleceği gibi Merkez Bankasının 2015 yılına ilişkin olarak
açıkladığı para ve kur politikasının varsayımları da hedefleri de tahminleri de
tutmamış bulunuyor. Üstelik 2015 için hedef belirlenirken petrolün varil fiyatı
2015 yılı için 110 USD olarak tahmin edildiği halde bu fiyat tahminin yarısının
altında kaldığı halde hedef tutmamıştır. Sonuçta Merkez Bankasının uyguladığı
enflasyon hedeflemesine dayalı para ve kur politikasının başarısının ölçüleceği
konu; uyguladığı para ve kur politikası aracılığıyla yılbaşında hedeflediği
enflasyon oranına yılsonunda ne kadar yaklaştığı meselesidir. Son 5 yılda
Merkez Bankasının uyguladığı para ve kur politikasıyla hedeflediği oranlara ne
kadar yaklaşabildiğini aşağıdaki grafik ortaya koyuyor.
Grafikten net bir biçimde görüldüğü gibi Merkez Bankası,
enflasyon hedefi olarak ortaya koyduğu hedeflerden uzak kalmıştır. Bu uzak
kalış giderek daha da artmaktadır. Bir Merkez Bankası açısından en önemli
konulardan birisi itibar meselesidir. Merkez Bankası yaptıklarıyla olduğu kadar
açıklamalarıyla ve beklenti yönetimiyle de piyasaları yönlendirir. Bir Merkez
Bankasının piyasalara sözünü dinletebilmesi, beklentilere yön verebilmesi geçmişte
oluşturduğu itibarla doğru orantılıdır. Ne yazık ki TCMB ısrarla tutmayacak
enflasyon hedefleri açıklamaya devam ederek itibar kaybına uğramış bulunuyor. Enflasyon
hedefinin düşük belirlenmesinde siyasal iktidarın, ücret artışlarını vb düşük
tutmak amacıyla yaptığı yönlendirmenin etkisi olduğunu kabul etsek bile bu
durum Merkez Bankasının itibar kaybını azaltmaz, hatta aksine artırabilir.
Şimdi de 2016 yılı için açıklanan Para ve Kur Politikası
Programında açıklanan tahminlere ve varsayımlara bakalım.
Hedef / Tahmin / Varsayım
|
TCMB 2016
Para ve Kur Politikasındaki Öngörü / Hedef
|
Benim Tahminlerim
|
Enflasyon
hedefi
|
% 5 (Tahmin % 6,5)
|
% 10
|
Kur
etkileri
|
İlk yarıda aynı kalacak sonra azalacak
|
Artacak
|
Gıda
fiyatları
|
Düşecek / normale dönecek
|
Fazla değişmeyecek
|
Enflasyon
/ Dış şok ilişkisi
|
Enflasyondaki
önemli düşüş dış şoklara karşı denge sağlayacak
|
Enflasyondaki artış dış şokları daha etkili hale
getirecek
|
Ortadaki sütun Merkez Bankası’nın 2016’ya ilişkin hedef ve
tahminlerini, son sütun da benim 2016 yılına ilişkin para ve kur gelişimlerine
ilişkin tahminlerimi gösteriyor. Benim tahminlerimin Merkez Bankasının
tahminlerinden tamamen farklı olmasında biraz da Merkez Bankasının kaybettiği
itibarın etkisi var.
Hocam hiç İzmir'e yolunuz düşüyor mu konferans vs için?
YanıtlaSilTV yayınları nedeniyle İstanbulu bu aralar pek terk edemiyorum.
SilHocam sadece merkez bankasına yukleniyorsunuz bunda ülkemizde meydana gelen siyasal faktörlerin beklenmedik olayların etkisi daha fazla değil mi?
SilHocam faiz artışına izin verilmeyen bir MB nasıl enf tutturabilir.uzun uzun konuşmaya gerek yok!
YanıtlaSilEvet mesele de biraz orada zaten. Faizi artırmasına izin verilmeyen bir kurum Merkez Bankası fonksiyonu görebilir mi? Belkide asıl sorulması gereken soru bu.
SilAslında Türkiyede en fazla artiş gösteren gida fiyatalrıdır ve türkiyenin besim kaynağıdır ailelerde gıda. diğer ülkeler gibi hamburgercı değilz... bundandırki fiyatları yüksek ve devlete getirisi çok... merkez bankası bağımsız olmadğını görduk kendi başına karar alamayacak durumda ve mudahale fazla mb güvenı düşükbundan dolayı sizin tahmınleriniz benım için daha çok inandırıcı..
SilMahfi Hocam tamam doğru diyorsunuz ancak siz de doların 2015 sonundaki değerini 2,40 TL olarak tahmin etmiştiniz. Yanlış anlamayın bu sizin şahsi fikriniz, tabii ki Merkez Bankası gibi sorumluluklarınız yok lakin nihayetinde sizin öngörüleriniz de tutmadı. Size karşı ters ve kırıcı bir laf etmeyi kesinlikle istemem ve saygısızlık sayarım ancak dolar sene başında 2,30 TL iken 2015 sonunda 2,40 TL olarak tahmin ettiğinizi yazdığınızı gayet net hatırlıyorum.
YanıtlaSilÇok doğru diyorsunuz benim tahminim tutmadı.
SilAncak benimle TCMB arasında bazı farklar var.
Ben başkasının bastığı parayla ilgili tahmin yapıyorum oysa TCMB kendi bastığı paraya hedef koyuyor.
Ben tahmin yapıyorum ama elimde o tahmini tutturacak politika gücü yok. Oysa TCMB hedef koyduğu parayla ilgili hedefi tutturmak için elinde para ve kur politikası araçları var.
Yani diyeceğim o ki ben başkasının yapacaklarını tahmin ediyorum ve tutturamıyorum ama TCMB kendi yapacağını tanımlıyor ama tutturamıyor.
İkisi arasında takdir edersiniz ki dağlar kadar fark var.
Bu yorum yazar tarafından silindi.
SilBu yorum yazar tarafından silindi.
SilSize beyefendi mi demeliyim hanımefendi mi bilemiyorum. O yüzden sevgili Candan diyerek başlamak en doğrusu. Burada siz beni neyle itham ediyorsunuz? Mahfi Bey'in 9 Ocak 2015 tarihli yazısında tahminlerini kimsenin hatırlamayacağı yazılı idi o yüzden aklımda kalmış. Ak Murat dediğiniz adam şu iki senede İki kez kaymakamlık mülakatından elenmişir. Ak Murat olsaydım heralde şu anda kaymakam refiki olurdu. Hiçbir siyasetçiden bir şey beklemeyecek kadar da onurludur. Umarım beyefendi mi hanımefendi mi olduğunu anlayamadığım siz de öylesinizdir.
SilSaygılarımla ...
:)) güzel yazmışsınız...
SilGeçenlerde güzel bir köşe yazarı yazmıştı:
Özgüveni olmayan çocuk annesinin kucağıncan inmek istemez, yabancılarla konuşmaz, korkar, dış dünyayı tehdit, tehlike olarak algılar sadece.
Türk milleti de böyle ne yazık ki; eğitim seviyesi düşük, ne bilgi var ne özgüven, dolayısıyla annesi olarak sarıldığı kişiyi bırakamıyor, cesareti yok. Son seçimlerde gördük bunu zaten, "terör yine tırmanır haaa, beyaz toroslar!" korkutmasıyla nasıl da ağlaya ağlaya annemizin kucağına koştuk. Anne bu, dövse de sövse de inmezsin o kucaktan...
(Bunlar birebir sözleri değil tabi, aklımda yer ettiği kadarıyla yazabildim.)
Ne kadar saçma. Bence en büyük problemimiz olaylar arasında doğru bağlantıları ve neden sonuç ilişkilerini kuramamak. Merkez Bankasının tahminlerini tutturamaması hocamızın tutturamamasıyla bir mi? Merkez sana diyor ki 2016 yılı enflasyon tahminim %5 diyor. Bunu derken ben bunun için gerekli para politikalarını uygulayıp gerekli önlemleri yapacağım ve hedefim %5. Ama olmuyor yani sadece tahmin değil sana vaadediyor. Ben de usd nin seneye 2,65- 2.80 arasında olacağını düşünüyorum. bunun için piyasalara yön verebilir miyim. Sadece Fed şu adımı atarsa ya da atmazsa şu olursa bu olur gibi tahmin yapıyorum.
SilBu yorum yazar tarafından silindi.
SilBenim yorumuma karşılık olarak yazdığınız için üstüme almıştım. Kusura bakmayın. Ne size ne de Mahfi Hocaya karşı bi saygısızlık etmek istememiştim lakin ilk yorumda hassasiyetle bunu belirtmeme rağmen sanki açık arayan biri gibi oldum. Sadece bu bloğun iyi bir okuyucusuyum ve galiba bundan sonra daha az yorum yapmam gerekecek.
SilBu yorum yazar tarafından silindi.
SilHocam merhaba
YanıtlaSilMerkez bankasinin itibarinin artmasi icin ne yapilmasi lazim?
Her şeyden önce Merkez Bankası'nın gerçekten bağımsız olduğunu kabul etmek ve faiz üzerine siyasal demeç vermekten vazgeçmek lazım.
SilMB'nin itibarinin artmasi icin oncelikle imam hatip lisesi mezunu birisinin (universite mezunu bile degil) uzman ekonomistlerden olusan bir kurulusa ekonomi ile ilgili baski yapmamamasi lazim.
SilCumhurbaşkanı, İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi'nden 1981 yılında mezun oldu.Bağımsız bir kuruluşa baskı yapması kesinlikle kabul edilemez,fakat bilmeden de konuşmayalım...
SilAdsiz, CB'den bahsettigimi nereden cikardin? Ayrica RTE Istanbul Belediye baskanligi sirasinda doldurdugu ozgecmisine Imam Hatip lisesi mezunu yazmis. Universite mezunu ise bunu yazmamasinin sebebi nedir?
SilÖnemli olanın kişilerin nereden mezun olduğu değildir. Önemli olan bizim yasasına bağımsız diye yazdığımız kurumun bağımsızlığına tahammül edip etmediğimizdir. Eğer bu kurum para politikası araçlarını kullanmakta bağımsız kılınmışsa o zaman o araçların en önemlisi olan faizi indirmek kadar çıkarmakta da bağımsız olmalı ve hiçbir siyasetçi bununla ilgili talimat vermemeli, yönlendirme yapmamalıdır. Siz hiç ABD Başkanının, Fed Başkanına ya da İngiltere Kraliçesinin veya Başbakanının İngiltere Merkez Bankası Başkanına "faizleri artırmanın zamanı değil tam tersine indirmeniz lazım" dediğini duydununuz mu? Üstelik yasal karşılaşqtırma yapsak görünürde bizim MB onlardan daha bağımsız görünüyor.
SilHocam ben hiçbir ülke Merkez Bankasının tam bağımsız olabildiğine inanmıyorum ama bizimki gibi de alenen değildir tabi. FED in faiz arttırımı için Başkanlık seçimlerini beklediği yorumları yapan bile var.
SilHocam bunu garip karşılamamak lazım abd ve japonyada da aynı şeyler oluyor ayrıca öyle tam bağımsız para politikasının işlemeyeceği avrupadada görüldü: ABD başkanları istedikleri politikayı üretmeyen fed başkanlarının yerine kendi politikalarını uygulayacakları ilk fırsatta değiştiriyor (bunu demeçle değil politik ekonomi görüşü bilinen birini atayarak yapıyor). japonya keza en yakını geçende oldu hükümet merkeze genişleme için baskı yaptı tutumadı ama ne kadar devam eder belli değil ve ek önlemler için de bir kıpırdama oldu (yani yapmadılar ama dayanma güçleride az), avrupada durum çok farklı bu sefer ecb ile hükümetler üzerinde tam bağlantı olmadığından ülkeler aşırı borçlanıp ekonomisi durgunlaştı (siyasi ve ekonomik politika senkron değil) sonuç olarak ekonomik politikalar ile siyaset ayrılmaz bir bütün biri olmadan diğerini uygulamak son derece zor.
SilHocam Kayseriye 1 gunluk bile gelebilirseniz sizi Meliksah Universitesinde agirlamak isteriz.
YanıtlaSilGünlük tv programları nedeniyle İstanbul dışına pek çıkamıyorum.
SilMerhaba Mahfi hocam,
YanıtlaSilGüzel yazınız için teşekkürler. Her sene %5'lik hayal ürünü bir hedef koyup tutturamayan Merkez Bankasına göre sizin tahminleriniz daha değerli benim nezdinde.
Fiyat istikrarı tam olarak ne anlama geliyor? Şöyle ki,
Tanım:
"Merkez Bankasının temel amacı fiyat istikrarını sağlamaktır. Fiyatların istikrarlı olması fiyatların hiç değişmemesi anlamına gelmemekte, fakat genel fiyat seviyesindeki uzun süren artış (enflasyon) veya düşüş (deflasyon) eğiliminin önlenmesi anlamına gelmektedir. Böylelikle Türk lirasının satın alım gücü ve dolayısıyla bir para birimi olarak güvenilirliği korunmaktadır."
ABD ve Avrupa'da enflasyon oranları %2 civarlarında seyrediyor. Bizde ise %8-%11 aralığında seyrediyor. Her sene %2 artış olması da (genel fiyat seviyesindeki uzun süren artış eğilimi) tanımındaki "uzun süren artış" kavramına girmiş olmuyor mu? "uzun süren artış" kavramında %2 ile %8-11 arasındaki fark nedir?
''ABD ve Avrupa'da enflasyon oranları %2 civarlarında seyrediyor.'' ifadesi çok yanlış. Bir defa Avrupa deflasyonla mücadele ediyor.ABD de ise %2 enflasyon olsa FED çoktan faizi artırmıştı...İki yerde de sıfırın etrafında bir enflasyon oranı var....
SilEvet gerek ABD gerekse Euro Bölgesi enflasyonu yüzde 2'ye çıkarmayı hedefliyorlar (bizdeki hedefin tam tersi.) Çünkü ABD büyümeye geri dönmüş olsa da Euro Bölgesi büyüme sıkıntısı içinde bulunuyor. Bizde enflasyon yüksek. Son 13 yılda enflasyonda hızlı bir düşüş yaşadıktan sonra yüzde 8'lerden aşağı indiremez hale geldik. Zaten işin en zor tarafı enflasyonu yüzde 70'den yüzde 15'e indirmek değil yüzde 8'den 3'e indirebilmek. Orada takıldık. Bizde uzun süren artştan daha çok belirli bir noktanın altına inememek sorunu söz konusu. Onun da temel nedeni dış finansmana ve dolayısıyla kur hareketlerine aşırı bağlılığımız.
SilHocam tl nin türkiye dışında bir kaç ülkede kullanilmaya baslamanmasi yada turkiyenin euro dolar gibi bir para turunu kullanmaya başlaması kur bağımlılığına çözüm getirebilir mi ve böylece enflasyon üzerinde bir etki oluşturabilir mi böyle bir durumun gerçekleşmesinin etkileri neler olabilir ? saygılar
SilHocam belirtiğiniz gibi merkez bankası başarısız o zaman erdem basciyi gönderilirler mi ?
YanıtlaSilMerkez Bankası başkanı; ya ticaretle uğraşırsa ya da ticari banka veya işletmelerde hissedar olursa görevden alınabilir.Bunlar dışında hükümetin veya herhangi bir kurumun, başkanı görevden alması mevcut kanunla mümkün değildir...
SilBizim anladığımız başarısızlıkla siyasetçinin anladığı başarısızlık aynı şey olmayabilir. Öte yandan Başçı'nın görev süresi Nisan'da doluyor. Dolayısıyla göndermekle kastettiğiniz süresi dolunca göndermek ise gönderebilirler.
Silhocam merhaba öncelikle yazılarınız ve bizimle paylaştıklarınız için çok teşekkürler.. MB sının sürekli amaç değil bir araç bağımsızlığının olmadığını söylüyoruz bundan dolayıda faizi artıramıyor. Fed eğer aralıkta faiz artırımı yapacaksa TCMB nın da buna karşılık faizi artırıp sermayenin çıkışını engellemesi lazım değil mi hocam?
YanıtlaSilFED faiz artırımını seriye bağlarsa,TCMB'nin para politikaları işlevsiz kalır.Unutma ki Türkiye'de faiz tl cinsinden,USA da $ cinsinden veriliyor...
SilTCMB'nin faiz artırıp artırmaması amaç bağımsızlığı yerine araç bağımsızlığına sahip olmasıyla ilgisi olduğunu düşünmüyorum. Bu, doğrudan doğruya siyasal baskılarla ilgili bir durum.
SilFed faizi artırırsa ve devam edeceğini açıklarsa TCMB de faiz artırmak zorunda kalabilir.
Hocam Merhabalar,
YanıtlaSilTUİK'in en son yayınladığı rakamlara göre enflasyon yıllık %8.1 artmış görünüyor. Türk-iş'in hazırladığı açlık ve yoksulluk sınırı rakamları ise son bir yılda %13.5 artmış. Evet kullanılan sepetler aynı olmasa da arada çok ciddi bir fark var. Yine TUİK tarafından son zamanlarda yayınlanan büyüme ve sanayi üretimi rakamları genellikle beklentinin üzerinde artış gösteriyor. Özellikle sanayi üretim rakamları kapasite kullanımı, PMI ve elektrik tüketim artışına ilişkin rakamların çok üzerinde artıyor. İnternetten küçük bir araştırma yapıldığında görülecektir ki Amerikan istatistik ofisi ile ilgili de enflasyon hesaplama yönteminde hedonics kullandığı ve bu nedenle enflasyonu düşük büyümeyi yüksek gösterdiğine dair iddialar var. Bir çok ekonomist Amerikada büyümenin aslında daha düşük olduğunu belirtiyor. Yine Alaattin Aktaş bir iki hafta kadar önce işsizlik rakamlarıyla ilgili bir şey yazmıştı. Evinde devlet yardımıyla engelli çocuğuna bakan yaklaşık 500.000 kişiyi istihdamdan saymış TUİK diye. TUİK yanlış hatırlamıyorsam bunu kabul etti. Yine Dünya gazetesinden bir yazar hayvan sayıları ve et üretimi ile ilgili verilerin de yanlış olduğunu yazmıştı.
Sorularım şu:
1-Yıllarca ekonomi bürokrasisi içerisinde görev yapmanın verdiği tecrübeye de dayanarak TUİK'in açıkladığı rakamların gerçekliği yansıttığını düşünüyor musunuz? Burada şahsi kanaatinizi soruyorum ama ben şahsi kanaatle konuşmam, bilimsel veri olması gerekir derseniz de saygı duyarım.
2- İstatistik kurumlarının hazırladığı verilerin özel denetim şirketleri veya ilgili sivil toplum örgütleri tarafından denetlenebilmesinin sağlanması şeffaflığı artırmaz mı?
Teşekkür ederim.
(1) Bu sorunuzu ikiye ayırarak yanıtlayayım: (a) Şahsi kanaatim TÜİK'in açıkladığı verilerin bazı alanlarda gerçeği yansıtmadığını düşünüyorum. (b) Ama bunu savunabilmek için aynı alanda benim de veri toplayıp aynı şeyi yaparak somut bir sonuca varmam gerekir. Bunu yapamıyorum çünkü bu bir veya bir kaç kişinin yapabileceği bir şey değil. Yani sizin deyiminizle elimde bilimsel veri olmadığı için bu kanaatimi şahsıma saklıyorum.
Sil(2) Bu konuda kesinlikle aynı kanıdayım ve bunun dünya çapında yapılması gerektiğini düşünüyorum. Uluslararası bağımsız bir kurumun yılda bir kaç kez ülkelerin istatistik kurumlarının verilerini, yöntemlerini, bulgularını denetleyerek onaylamasının şart olduğu kanısındayım.
Hocam söylediklerinize ek olarak; plan yapıp, hedef belirlemek biz Türklere pek uygun bir aksiyon değil gibi geliyor bana. Sadece merkez bankasi degil ozel sirketler de yillarca hedefi tutturamayabiliyor. İşin tuhafi bu durum bir başarı/başarısızlık kriteri olarak da görülmüyor. Çünkü hedefler ve dayandiklari varsayimlar gerçekçi ve somut değil. Türkiyede hedeflenen zamanda tamamlanan kaç proje gördük?
YanıtlaSilAslına bakarsanız zamanında hatta zamanından önce tamamlanan oldukça çok proje var. Ama varsayımların gerçekçi yapılıp yapılmaması konusunda haklısınız.
SilMerhaba hocam, ODTU bilgisayar muhendisligi mezunuyum hobi olarak ekonomi kitaplari okumaya basladim.2 gun once Yasar erdinç'in para harekati kitabini okudum. Dun de sizin kolay ekonomi kitabinizi ancak biraz basit kaldi diyebilirim. Ntv yayininizi takip ediyorum. Sizce nasil devam etmeliyim?
YanıtlaSilIkinci sorum bu tahminlerden sonra TCMB cumhurbaskanliginin himayesindedir ve ya himayesine girecektir diyebilir miyiz?
Makroekonomi ve Mikroekonomi kitaplarımı okumanızı öneririm. Bir üst düzeye çıkmanız gerekiyor.
SilBu dediğiniz kabul ettiğimiz anda MB'nin bağımsızlığının söz konusu olmadığını kabul etmiş oluruz.
Ülkemizi huzur ve refah dolu günlere taşıyan ve taşıyacak olan kişinin Recep Tayyip Erdoğan olduğuna inaniyorum.
YanıtlaSilSizi sadece bir manipülatör olarak görüyorum, kusura bakmayın!
İyi günler...
Ulkemizi huzur ve rafah'a tasiyacak kisi Vladimir Putin'dir. Sayesinde RTE'den kurtulacak millet ve RTE'ye Lahey'de yargilanma yolu acilacak. Dolayisi milletimize huzur ve refah geri gelecek. RTE varken bunlarin olmasi mumkun degil cunku.
SilManipülatörler, yöneticilere yol göstermezler.
SilRTE hangi ara ulkeyi huzur ve refaha tasidi, ben mi bir seyler kacirdim? 14 yildir surekli diken ustunde duran, gergin, asabi, psikolojisi bozuk bir millet yarattilar. Kastettiginiz buysa evet, cok mureffeh yarinlar var.
SilHocam kusuruma bakmayin, siz isik gibi parliyorsunuz ama bunca kalin kafaya laf anlatabilmek yerine Isvicre'ye tasinmak daha mantikli geliyor. Hayat gercekten kisa.
Saygilar.
Hocam iyi günler.
YanıtlaSilBir yılı aşkın süredir fed in faizleri ne zaman arttıracağı konuşuluyor ,muhtemelen de bu ay belli olacak.Sorum fed neden faiz arttırmak zorunda. Bildiğim kadarıyla da kendine enflasyon, istihdam ve büyüme konularında hedefler koydu.Bu hedeflere ulaşması ekonomide işleri iyi gittiği anlamına geliyorsa faizleri neden arttırıyor. Teşekkürler.
Çünkü Fed piyasaya kriz süresince milyarlarca dolar tutarında para sürdü. Bu paraları bir bölümü sermaye hareketlerinin serbestliğinden yararlanarak dünyaya dağıldı, bir bölümü de talep yetersizliği nedeniyle banka kasalarında kaldı. Yani ABD'de enflasyon yaratmadı. Buna karşılık varlık fiyatlarının (hisse senetleri vb) şişmesine yani balon oluşmasına yol açtı. Öte yandan halen hareketsiz duran talep bir gün artacak ve o kasalarda duran paraları talep edecek bu durumda da enflasyon hızla artabilecek. Fed, bir yandan bu potansiyel enflasyon artışını daha baştan frenlemek işçin bir yandan da şişmiş balonları patlamadan indirebilmek için faiz artışına başlamayı planlıyor.
Silsayın hocam bir önceki yazınızda türkiyenin oecd ülkeleri arasında enflasyon oranında kaçıncı olduğunu sormuştum. siz brezilya ve rısyadan sonra üçüncü demiştiniz. baktım rusya ve brezilya ülkeleri oecd ülkeleri arasında yokmuş.
YanıtlaSilmuasır medeniyet seviyesi olarak adlandırabileceğimiz ülkeler arasında en çok enflasyon olan ülke oluyoruz 34 ülke arasında son sıradayız. bu bile neden merkez bankası başkanının hedeflerini tutturamadığının bir özeti olmaktadır.
Bir karşılaştırma olarak vermiştim. OECD ülkeleri arasında enflasyonda açık ara birinciyiz, yani en yüksek enflasyon bizde.
SilHocam döviz rezervlerimiz ne durumda ? Kur etkileri başlığı altında bunu da ekleyebilir miyiz ? Gerçi sıcak parada güvensizlik ortamı hala devam ediyor galiba ?
YanıtlaSilDöviz rezervlerimiz 100 milyar dolar dolayında. Rezervlerdeki değişimi de bu analize eklemek gerekebilir.
Silsadece 2015 için değil. Ben bugüne kadar tahminlerin tuttuğunu hiç görmedim. En fazla biraz yaklaşılmıştır belki.
YanıtlaSilEnflasyon %10 lar çok iyimser 2016 için. Basılan onca para, baraj kapakları patlamış su gibi piyasaya akacak ve hiperenflasyon yaşayacağız tüm dünyada diye tahmin ediyorum.
Tahminler, normal koşullarda daha yakın çıkıyor, hatta bazen bire bir tuttuğu bile oluyor. Ama kriz ve kaos zamanlarında tahmin tutturmak kolay değil. Çünkü o tahminlerin dayandığı varsayımlar tutmuyor. Mesela Rus uçağının düşürüleceği varsayımını kimse tahminine eklememiştir.
SilHocam yazınız için teşekkürler. Uluslararası iktisat teorisi için önerebileceğiniz bir kitap var mı?
YanıtlaSilTeşekkür ederim.
SilTed Walther'in Dünya Ekonomisi iyi ve anlaşılabilir bir kitaptır.
Mahfi hocam peki bu siyasal demeç vermesi ve bağımsızlığından taviz vermesi ne kadar surecek? Bu konuda karamsar misiniz acaba yoksa bir umut var mi?
YanıtlaSilHocam söz merkez bankası ve para politikasından açılmışken para teorisi ve politikasıyla ilgili kitap yazma konusunda bir karara vardınız mı?
YanıtlaSilBöyle bir düşüncem şimdilik yok. Kamu Maliyesi konusunda yazıyorum yakında bitireceğimi düşünüyorum.
SilMahfi hocam peki bu tavizler ne zamana kadar sürecek,bu konuda siz de karamsar mısınız, bir çıkış yolu var mi?
YanıtlaSilHep yapısal reform deyip duruyoruz ya asıl yapısal reform bizim yaklaşımlarımızı reforme etmemizden geçiyor. Örneğin biz bilimsel eğitime geçmeyi hedeflemeyen yani zihniyet değişikliği getirecek bir eğitim reformu hedeflemeden reform yapamayız. Yasaya TCMB bağımsızdır yazmakla olmuyor. Dolayısıyla sorunuzun yanıtı bizim zihniyetimizi değiştirip değiştiremeyeceğimizde yatıyor. Atatürk devrimlerine ve geldiğimiz aşamaya bakınca bu konuda umutlu olmak için elimizde yeterli kanıt olmadığını görüyoruz.
SilAylar önce 2015 sonu Dolar/TL kurunu 3.00 olarak öngördüğünüzü bildirmiştiniz.
YanıtlaSilBu öngörünüzü yaparken, 16 Aralık 2015'de FED toplantısından haberiniz var mıydı?
Bu toplantıdan çıkacak sonuç ne olursa olsun, bu sonucu da parametrelerinize eklemiş miydiniz aylar önce?
Kur tahminleri, bu tür kriz ve kaos ortamlarında bilimsel tahminlerden çok hissiyata dayanır. Bilimsel tahmin yapabilmek için önce varsayımlarda bulunmak gerekir. Böyle ortamlarda varsayımlar çoğu kez tutmaz. Öyle olunca tahminler de tutmaz. Mesela hiçbir tahminci Ruz uçağının düşürüleceğini, bu nedenle Türkiyenin ihracatında ve turizm gelirlerinde ilave sıkıntılar çıkacağını varsayımlarına eklememiştir.
SilSizi çok seviyoruz Mahfi Hoca
YanıtlaSilUzun yaşa, iyi yaşa, sağlıklı yaşa
Hocam kolestrol sorununuz var mı?
Margarin tüketir misiniz?
Teşekkür ederim.
Silhocam konuyla alakasız ama ben bu ekonomi işleriyle çok ilgiliyim lakin kullanılan terimler çok soyut olduğu için anlamakta güçlük çekiyorum. mesela onstur mevduattır kur döviz tahvil efektif vb bissürü kelime. tek başına anlamlarını bildiğim halde cümle içinde muhakeme edemiyorum çok soyut kalıyor. bunları anlamam için önerebileceğiniz yöntem yada herhangi birşey var mı yardım ederseniz çok sevinirim şimdiden teşekürler.
YanıtlaSilsen uğraşma
SilBaşlangıçta Ekonomi yabancı dil öğrenimi gibidir. Yeni kavramları ya da bildiğinizi düşündüğünüz kavramların ekonomideki farklı anlamlarını öğrenmek gerekir. Bir yandan ekonomi çalışırken bir yandan da sözlükten bu yeni kavramların anlamlarına bakmak gerekiyor. Şimdi wikipedia filan gibi herkese açık kaynaklar olduğu için işler daha kolay aslında.
SilHocam elimdeki kaynaklarda çelişki var ve size sormak istiyorum:
YanıtlaSil-İktisadi Devlet Teşekkülleri
-Kamu İktisadi Kuruluşları
Sermayesinin tamamı devlete ait olan bunlardan hangisi?...Hangisi ise diğeri nedir hocam,cevaplarsanız sevinirim...
Kamu iktisadi teşebbüsü (KİT) "Teşebbüs"; iktisadî devlet teşekkülü (İDT) ile kamu iktisadî kuruluşu (KİK)in ortak adıdır.
Silİktisadî devlet teşekkülü (İDT) "Teşekkül": Sermayesinin tamamı Devlet’e ait, iktisadî alanda ticarî esaslara göre faaliyet göstermek üzere kurulan, kamu iktisadî teşebbüsüdür.
Kamu iktisadi kuruluşu (KİK) "Kuruluş"; Sermayesinin tamamı veya bir bölümü Devlet’e ait olan ve tekel niteliğindeki mallar ile temel mal ve hizmet üretmek ve pazarlamak üzere kurulan, kamu hizmeti niteliği ağır basan kamu iktisadî teşebbüsüdür.
Prof Burak Saltoğlu' nun çok sevdiğim bir sözü vardı : "Ekonomi case - base 'dir.", yani "Duruma özgüdür" . Bir başka dersinde de şunu söylemişti: " Makro modeller uzun vadede çok başarılı olsa da kısa vadede maalesef aynı başarıya ulaşamıyorlar."
YanıtlaSilSanki TCMB'nin başarı - başarısızlık durumu bu cümlelerde gizli...
Kısa dönem için, case-base (duruma özgü) olan bir analiz hakkında sağlıklı öngörüde bulunma gayreti müneccimliktir bence hocam. TCMB, hedef tuttursaydı bile inanın buna tesadüf derdim. Çünkü gerçek dünyada "Ceteris Paribus" yok.
Dünyada hedefini tutturan hem de uzun süredir tutturan MB'ları var. Bunlar tesadüf gibi de durmuyor.
SilHocam öncelikle yazılarınız için çok teşekkürler..ben yazılarınızla geç tanıştım daha kötüsü kitaplarınızla hiç tanışmadım.hafta sonu vmy sınavından çıkmış bir öğrenciniz olarak ki bu son sınavım olmayacak sanırım.mikro kitabınızla başkamayı düşünürken kitap sıralamanıza takıldım.az zamanda çalışmak zorunda olduğum çok ders varken yine sıralamaya uymalımıyım? Ayrıca amaç kısa vadede sınav kazanmak olsada uzun vadede hakkını vermiş bir iktisatçı olmak.hocam vu kadar vaktinizi almışken kulağımıza küpe olucak bir iki tavsiyede eklerseniz bnm için harika olur..saygılarımla
YanıtlaSilBurada tercih sizde. Önce ağaçları tek tek görerek oradan ormanı mı görmek istersiniz yoksa önce ormanı genel olarak görüp oradan ağaçları tek tek incelemeye mi geçmek istersiniz. İlk yolu tercih ederseniz mikroyla, ikinci yolu tercih ederseniz makroyla başlayın. Okulda bunları okudunuz ve yeniden gözden geçirmek, bilgilerinizi tazelemek istiyorsanız önce mikroekonomi çalışın derim. Çünkü işin jargonu daha çok mikrodan gelir.
SilSınavlar için bir tek tavsiyem var asla sınav kazanmak için çalışmayın. Çünkü öyle çalışırsanız kazanmanız zor olur. Mutlaka öğrenmek ve ileride analiz yapmada kullanmak için öğrenmeye çalışın. Öyle çalışırsanız sınavı da kazanırsınız zaten. Sınav kazanmak gerçek anlamda öğrenmekten daha kolaydır.
Hocam 1 hafta günceli takip edemedim ve pek çok yeni gelişme olmuş birçoğunu telafi ettim fakat 3 Aralıkta başlayan İsviçre Frankındaki sert yükselişin sebebini çözemedim
YanıtlaSilsaygılar
bilgisi olan arkadaşlar da yardım ederse çok sevinirim
teşekkürler
Hocam 2016-yıl sonu %10 enflasyon beklentinizin altında hangi sebepler yatıyor?
YanıtlaSilParanın fiyatı olan faizi belirlemeyen bir merkez bankasının, diger malların fiyat artışı olan enflasyonu tahmin etmesini beklemek fazla iyimserlik olur.
YanıtlaSilCevapları veriş saatinize şöyle bir göz attım da, saat 5:00 bile olmamışken üşenmeden hemen hemen herkese cevap vermişsiniz. Uyku mu tutmadı? Yoksa bu kadar erken kalkmak bir rutin mi sizin için? Sahiden merak ettim. Ben mi çok uyuyorum acaba?
YanıtlaSilAslında şuan standart bir gününüzün nasıl geçtiğini de öğrenmek istedim hocam. Gazete, dergi, kitap, iş , ev, blog... Hepsine zaman ayırıyorsunuz. Mahfi Eğilmez güne nasıl başlar hocam? ve Nasıl devam eder?
Mahfi Eğilmez'in niçin cevap yetiştirebildiğini açıklayalım:
SilMahfi bey in artık para kazanma endişesi yok.
Ununu elemiş, eleğini duvara asmış.
Ve Mahfi bey hayatının hiçbir döneminde ticaret ile uğraşmamış bir kişi. 65 yılının çok büyük bölümü devlet bünyesinde geçtiği için gelecek kaygısı hiç yaşamamış demek doğru bir tespit olacaktır. Eğer ticaret ile bizzat uğraşmış olsaydı, dünyanın kaç bucak olduğunu daha net görürdü.
Bütün bunlara ek olarak, Mahfi bey in 1980'lerin ikinci yarısından beri, Türkiye'nin Washington, D.C.'deki elçiliğinde ticaret ateşeliği ve hazine müsteşarı olması sebebiyle de ülkede şöhreti olan bir kişi. Bu şöhretin kreması da kolay kolay tükenen bir krema olmadığı için, karnı tok, sırtı pek.
8.55'de yazan Adsız arkadaşım: Para kazanma endişesi olmayan her insan bir çok yere yetişir. Mahfi bey de bunlardan biridir.
08.55 de yazan adsız arkadaş bak 22.17 de çözen adsız arkadaş meseleyi çözmüş. Çözmüş de ununu elediği halde gidip sırt üstü yatacağı yerde bir tane daha böyle bedavadan yazan çizen, gece gündüz yanıt vermeye çalışan bir örnek gösterse ben de inanacağım çözdüğüne.
Sil8.55'de yazan Adsız arkadaşım: Mahfi bey in yazdığı cevabı okudunuz.
SilNe demiştim: Para kazanma endişesi olmayan her insan bir çok yere yetişir.
Para kazanma endişesi derken, paraya düşkünlüğü değil, para kazanmak için gecesi gündüzü birbirine karışan, bel fıtığı olan, panik atak müptelası olan ve benzeri yüzbinlerce doğrudan etkisi olan iş hayatından ve çoğunlukla da ticaretten bahsediyorum.
Devlet bünyesinde ömür geçirenler, diğerlerini kolay kolay anlayamaz.
Beyefendi, olayı neden bu kadar anlamsız bir yere sürüklediniz anlamıyorum. Ben saat 08:55 de mesaj atarken sizce Mahfi Eğilmez hocanın eski bir kamu çalışanı olduğunu bilmiyor muydum? Sürpriz bilgiler sunmuşçasına kamudan bahsetmişsiniz. İnanın konudan çok uzaksınız. Kamu çalışanlarını ben iyi tanırım. Bir çoğu sırtüstü yatar göbek kaşır.Ancak Mahfi Hoca da ben bunu görmüyorum. Bilakis son derece üretken biri. Çünkü hakikatten "bedavaya" kimse bir blogdan yazı göndermez! Hem de sabahın beşinde! İşte tam da bu sebepten ötürü , bir gününün nasıl geçtiğini merak etmiştim Mahfi Hoca'nın.
Sil9.25'de yazan arkadaşım: Para kazanma endişesinden, gelecek kaygısından bahsediyorum sizler neler diyorsunuz!
SilBir daha yazayım da iyice görün: "Devlet bünyesinde ömür geçirenler, diğerlerini kolay kolay anlayamaz!!!"
İster göbeğini kaşıya kaşıya ömür geçirsin, ister bakan olsun, ister 500 adet kitap yazsın FARKETMEZ! "Devletin kanatları altında bir ömür geçiren", diğerlerini kolay kolay anlayamaz!
Son derecede gereksiz, kişiselleştirilmiş bir tartışma olmasına karşın bu yorumları sadece "ifade özgürlüğüne" duyduğum saygı nedeniyle yayınlıyorum. İster devletin kanatları isterse özel sektörün kanatları altında ömür geçirsin herkes birbirini anlayabilir. Ön yargılardan kurtulmak yaşama bakış şeklinizi değiştirebilir. "Beni anlamıyorlar" kompleksinden kurtulmanızı öneririm. Sizi anlamıyorlarsa sorunu biraz da kendinizde arayın ve daha anlaşılır olmaya çalışın.
SilHocam selam,
YanıtlaSilYazınız için teşekkürler, çok merak ediyorum hocam ; ABD VE Avrupa gibi gelişmiş ekonomiler enflasyon hedefleri 3 iken bizim gibi ekonomik olrak gelişme yolunda olan ülkeler 'in enflasyon hedefi neden 10 dan 3 inmek olsun. Bana çok mantıklı gelmiyor.Bize okullarda hep demediniz mi büyümek için makul bir enflasyon gerekli. Gelişmekte iken gelişmiş ekonomi hedefleri koymak bana biraz ego gibi geliyor.
saygılar sunarım..
Evet de dediğimi<z makul enflasyon oranı gelişmişler için yüzde 2 ise gelişmekte olanlar için yüzde 3 dedik. Yüzde 10'a giden bir enflasyon makul değildir. Ve işin kötüsü orada tutulamıyor. Bakınız Türkiyenin geçmişi.
SilKpss ye çalışıyorum hocam . Anlamiyodum ama yazilariniz sayesine kavramaya basladim . Hocam bir sorum var bu ulke nasil ekonomik olarak hala iyi diyolar gercekten borclarla mi ayakta duruyoruz ?
YanıtlaSilTürkiye sadece borçla ayakta duruyor demek kendi kendimize haksızlık olur. Türkiye'nin ciddi bir üretimi var. İhracatımızın yüzde 80'i sanayi ürünü ihracatı. Sorunumuz yüksek teknolojili ürünleri fazla üretememek, dünya çapında markalar yaratamamak. Ekonominin iyiye gitmesi için yaratıcılığı geliştirecek, inovasyona dayalı yeni teknolojiler yaratmaya dayalı bir atılım içine girmek gerekiyor ama bunları yapmıyoruz. Öyle olunca da dışarıdan borçla idare eden orta sınıf bir ülke konumuna giriyoruz.
Silhocam merhaba nasılsınız.yazılarınız için çok teşekkur ederiz zira ezbere dayalı bir üniversite süreci sonrasında kamu ve özel sektör mülakatalarında çok zorlanıyoruz.size birkaç soru danışmak isterim mülakat soruları arasında mb başkanı olsaydınız faizler konusunda nasıl bir politika izlerdiniz gibi ve maliye bakanı olarak çinde develüasyon olsa nasıl politikalar izlerdiniz sorularını nasıl yorumlamalıyız ve kaynaklarınız arasından ekonomi politikası kitabınızı almayı düşünüyorum yeterli olur mu şimdiden teşekkürler
YanıtlaSilBu soruları yanıtlamak için ezberden çıkarak analize dayalı bir düşünce - çözüm sürecine girmeniz gerekiyor. Bence ekonomi politikasından önce benim Makroekonomi ve Mikroeknomi kitaplarımı okuyun sonra Ekonomi Politikasına geçin. Bu üç kitap size bu tür soruların analitik çözümü konusunda yardımcı olacaktır.
SilRusyayı bile besleyecek kadar tarım ürünü üreten bir ülkede tarım kaynaklı enflasyon olması akıl alır gibi değil. Yanlış bilmiyorsan dünyada ise gıda fiyatları düşüş trendinde.
YanıtlaSilEvet dünyada gıda fiyatları düşüyor, bizde ise tersine yükseliyor. Buradan şu sonuç çıkıyor: Demek ki Rusya'yı bile besleyecek kadar tarım ürünü üretemiyormuşuz.
SilAma aşağıdaki linkte yer alan haberi okursanız durumun öyle olmadığını görürsünüz.
Silhaberde 'Rusya'yı Torbalı doyuruyor' başlıklı bölüm var.
Yani sadece Torbalı'daki üretim bile Rusyayı doyurmaya yetiyor.
Sebep aracıların inanılmaz hakimiyetleri bence.
http://www.dunya.com/ekonomi/ekonomik-meslek-kuruluslari/fiyatlarin-dusmesini-beklemek-hayal-283813h.htm
Hocam Merhaba,
YanıtlaSilGenelde iktisat kitapları da okurum ama tavsiye ettiğiniz "İktisatta davranışsal Yaklaşımlar" isimli kitabı bir kitabevinde inceledim. Dili, anlatımı biraz ağır geldi sanki. Ben biraz daha psikolojiye yer vermişler diye düşünmüştüm ama iktisadi analiz kısmı daha ağır basıyor sanırım, içinde matematiksel formüller gördüm diye kaldı aklımda. Yine de Bizleri aydınlatıp tavsiyelerinizi paylaşır mısınız? Yoksa Daniel Kahneman'ın "Hızlı ve Yavaş düşünme" kitabı daha mı iyidir?
Bilgilendirirseniz bizleri seviniriz.
Çok teşekkürler.
İktisatta Davranışsa Yaklaşımlar kitabı belirli bir ekonomi kültürü gerektiren bir kitap ama ağır değil. Ben ekonomi bilgisi olan bir kişi gözüyle inceledim kitabı ve beğendim. Ama davranışsal ekonomi, ekonomiye farklı bir bakış açısı sunan bir yaklaşım. Dolaysıyla önce farklı olmayan yaklaşımları öğrenmek gerekir ki bu farkın neler olduğunu anlayalım.
SilKahneman'ın kitabı daha farklı bir kitap. Bu iki kitap birbirine alternatif değil.
karşilarinda salak mi var anlamadim? asgari ücret enflasyona 1.5 etkisi olacak diyor daha fed faiz katilmamiş hali 8.1 enflasyon 6.8 tahmin etmek ayri bir başari öykusu?
YanıtlaSilAnlamissin ya, karsilarinda salak var. %49.5 oy nereden geldi zannediyorsun? Ne demisti Aziz Nesin bir zamanlar? Rakamlar da bunu gostermiyor mu?
Silbana komplocu diyebilirisniz ama her nedense g20 toplantisindan sonra rus ucagi düşer irak asker girer ve iranla tarşiriz bu kadar tesadüf de fazlami acaba ?
YanıtlaSilHocam yayin saatinizi ve kanali belirtir misiniz lutfen
YanıtlaSilBunu yazacak kadar internete baglanabildigine gore internette arama da yapabilirsin degil mi?
SilProgram adı "10'da Ekonomi" İş günlerinde saat 10'da NTV'de Servet Yıldırım ile birlikte bu programda yorum yapıyoruz.
Silteşekkürler hocam
YanıtlaSilEkonomi ekonomi politikaları ile yönetilmek istenildiği sürece başarısız olacaktır. Merkezin başarılı olma ihtimali hiç olmadıki zaten.ülkede bir iki tane sorun yokki.Herşey sorun.işsizlik enflasyon cari açık büyüme birini düzeltsen diğeri daha beter oluyor.ülke belediyecilik mantığı ile yönetilir üretimde ithal et birleştir sat mantığı ile yapıldığı sürece olacaklar bunlar.faizler yüzde 1 olsa ne farkedecek yine tüketim için kullanılacak üretim kimin umrunda.ithal etmeden üretime yogunlasmadikca 100 yılda geçse bu ekonomide aynı şeyleri konuşmaya devam ederiz.
YanıtlaSilHocam iyi günler. KİT'ler temettü dağıtır mı?
YanıtlaSilMahfi hocam, öncelikle tahminleriniz konusunda birebir hemfikir olduğumu belirtmek istiyorum. Zaten şuanda gıda fiyatlarındaki artışlara bakacak olursak, enflasyonun azalmak yerine belki de %10 un bile üzerini görebileceği bir dönemdeyiz. TCMB'ye gelecek olursam, elbette ki kendi uyguladıkları politika hedeflerini bu kadar düşük tutmasında iktidarın çok önemli bir payı olduğu hepimizin malumudur. Bu da TCMB nin her geçen yıl biraz daha fazla devlet kontrolüne girdiğini, bağımsızlık ilkesinin sadece gösteriş üzerinde kaldığını biraz daha kanıtladığını gösteriyor. Böyle gitmeye devam ederse yakında TCMB nin bağımsızlık ilkesinin tam olarak kalkacağını ve tamamen devletleştirileceğini anlamak çok zor değil. Yazık ki böylesine uluslararası bir kurum şuanda itibarını her geçen gün ayaklar altına alıyor.
YanıtlaSilHocam peki sizce yılın ilk çeyreğinde TCMB nin enflasyon raporu nasıl olacaktır? Bir de yoğun olduğunuzu biliyorum ancak üniversitelere konferans veya söyleşilere geliyor musunuz acaba?