2016'ya Kötü Başladık

İlk aşaması ABD krizi, ikinci aşaması Avrupa krizi olan küresel krizin üçüncü aşamasının gelişme yolundaki ülkeler krizi olacağını uzun bir süredir anlatıyorum. Buna karşılık 2016 yılı tahminlerimi iyimser beklentiler üzerine kurarak sizlerle paylaşmıştım. Ne var ki yıla başlangıçtaki gelişmeler, bırakın tahminleri, varsayımların da tutmayabileceğini daha ilk haftadan gösterdi.

Dört gelişme iyimser beklentileri 2016’ya girişten başlayarak ters yüz etti. İlk olumsuz gelişme Suudi Arabistan’ın İranlı bir Şii din adamını idam etmesiyle başlayan gerginliğin ortadoğuda zaten var olan gerginliği en üst düzeye tırmandırması oldu. İkinci olumsuz etki Çin Merkez Bankası’nın, giderek düşen ihracatı destekleyebilmek için Yuan’ın değerini düşürmesi şeklinde geldi. Bu gelişme kur savaşlarının giderek sertleşeceğini gösteriyor. Üçüncü olumsuz gelişme Kuzey Kore’nin hidrojen bombası denemesiyle ortaya çıktı. Bu deneme, dünyada yeni bir soğuk savaşın daha yaygın bir alanda ortaya çıkabileceğini gösteren bir gelişme olarak piyasaları rahatsız etti. Bu üç olumsuz dış gelişme yılın daha başında dünya piyasalarını alt üst etti. Türkiye bu dış olumsuzluklara iç olumsuzlukları da ekleyince yılın ilk haftasındaki durumdan en kötü etkilenen ekonomi oldu. Öncelikle enflasyonun 2015 yılını yüzde 9’a yakın bir oranda tamamlaması, ekonomide 2016 yılına dönük toparlanma beklentilerinin biraz sarsılmasına yol açtı. Bu sarsılma iki nedene dayanıyor: (1) Bu yükseklikteki bir enflasyon oranının 2016 yılında düşürülemeyeceği iki hanelere gideceği endişesinin artması. (2) Merkez Bankası’nın elinin serbest olmadığının daha net biçimde görülmesi. AKP’nin, anayasa değişikliğini büyük ölçüde başkanlık meselesiyle iç içe götürme çabasına muhalefetin verdiği olumsuz tepki de siyasette uzlaşmanın mümkün olmayacağı beklentisine yol açtı. Bunlara ek olarak Türkiye’nin Ortadoğu gerginliğinde taraf olması piyasaların gerilmesinde etkili oldu.

Yılın ilk haftasında ABD cephesinden biri olumlu biri olumsuz iki veri geldi. Olumlu veri özel sektör istihdamında beklenenin üzerindeki artış, olumsuz veri ise ISM imalat endeksinde beklentiden fazla düşüş görülmesiydi. ABD’den gelen verilerin birbirini nötralize ettiğini düşünürsek piyasaları etkileyen asıl etkenlerin yukarıda değindiklerimiz olduğunu kabul etmek gerekiyor.

2015 yılında TL, Dolara karşı yüzde 24,5 ve Euro’ya karşı yüzde 3,9 değer kaybetti. Bu, maliyet ağırlığı Dolar, gelir ağırlığı Euro ile olan ihracatçı için en kötü senaryoydu. Nitekim bu gelişme 2015 yılında ihracatın yüzde 10 dolayında gerilemesiyle sonuçlandı. Türkiye’nin riskleri (CDS primi) 2015 yılında yüzde 18’e yakın arttı. Buna karşılık Merkez Bankasının ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti 2014 yılına göre 2015 yılında yüzde 2,8 ucuzladı. Yani Merkez Bankası, faizi artırması gereken bir yılda faiz düşürmüş oldu.

2016 yılının ilk haftasında TL, Dolara karşı yüzde 3,4 ve Euro’ya karşı yüzde 2,8 değer kaybetti. İhracatçı için kötü senaryo 2016’nın ilk haftasında devam ediyor. CDS primine bakacak olursak sadece 4 günde yüzde 6,6’lık bir risk artışıyla karşı karşıya olduğumuzu görüyoruz. Altının gram fiyatı yüzde 5,4 yükselerek artış kervanına katılmış durumda. Buna karşılık Merkez Bankasının piyasayı fonlama faizi olarak kabul ettiğimiz ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti yüzde 8,77’yi gösteriyor.

Bu aşamadaki kritik soru: ‘Bu durum devam ederse gidişi tersine çevirmek mümkün olabilir mi?’ şeklindedir. Gerekeni yapamayan bir Merkez Bankası, ekonomi yangın yerine dönmek üzereyken başka konulara yoğunlaşan bir iç siyaset yaklaşımı ve ortadoğudaki kavgada arabulucu olacak yerde, taraf tutmaya yönelen bir dış politika yaklaşımıyla bu soruya olumlu yanıt vermek kolay görünmüyor. 

Yorumlar

  1. Hocam ne kadar net anlatmissiniz kaleminize saglik.

    YanıtlaSil
  2. hal böyleyken yandaş ve non-yandaş tüm kanallar anayasa babayasa ve başkanlık propogandalarına alet olup tam gaz beyin yıkama faaliyetine başladılar..

    YanıtlaSil
  3. Mahfi Bey, yine çok güzel bir analiz kaleme almışsınız. Öncelikle paylaşımlarınızdan dolayı teşekkür ederiz. Küreselde ciddi bir kriz söz konusuyken ve iç piyasalar da bu kadar karışıkken, parti ayırmaksızın siyasilerin bu ayak diretmesini neye bağlayabiliriz? Senaryo bu şekilde ilerlerse Türkiye için 2016'nın ilk altı ayında ciddi bir ekonomik krizle karşı karşıya kalınması kaçınılmaz olur mu?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Siyasi sistemimizi, oy al da nasıl alırsan al sistemiyle kurmuşuz. Siyasiler de doğal olarak bunu yapıyorlar. Oy verdikten sonra da sisteme dahil olamıyoruz. O yüzden siyasetçilerin yaptıklarını doğal karşılamak lazım. Halka neden sorumlu olsunlar ki! Onları genel başkanları seçiyor.

      Sil
    2. Benim görebildiğim kadarıyla 2016 çok tehlikeli bir yıl. Eğer biz üzerimize düşenleri yaparsak (onların neler olduğunu defalarca yazdığım için tekrara gerek yok) krize girmeden hafif yaralarla atlatabiliriz bu işi. Ama anlaşılan o ki biz bu konuları hala hafife alıyoruz.

      Sil
  4. Elinize sağlık hocam çok güzel özetlemissiniz ülkemizde ahlaklı siyaset olmadığı sürece bu ülke ilerlemez...

    YanıtlaSil
  5. Turkiye nin 2015 teki elektrik tuketimi 263 milyar 828 milyon kilovatsaate ulasarak, bir yilda tuketilen elektrik miktarinda rekor kirdi.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu arada guneydoguda %90 oranina ulasan kacak var. Ahirlari bile bedava elektrik ile isitiyorlar.

      Sil
    2. Sen git ırkçı politikalarla önce bölge halkını yok say, bu ırkçı politikalarla bölgeye hiçbir olanak sağlama, her seçimden önce halkın ekonomik durumunu ve dini hassasiyetini kullanarak biz kardeşiz de kandır. Sonra işgalci bir devlet gibi bölgeden elde ettiğin elektriği onlara karşı kurdugun faşist bir devlet kanalında (trt) gelir sağlamak için kullan. Elektriği zırt pırt kesilen bölge halkına da kaçakçı, terörist damgası yapıştır katli meşru olsun. İşte siz busunuz... Artık barışa olan inanç kalmadı...

      Sil
    3. Irkçılar her yerde. Ekonominin en büyük risklerinden birisi bence iç savaş tehlikesi. Irkçı kafalar ile tam yol ilerliyoruz bu yönde.

      Sil
  6. Hocam yazdıklarınıza bakılırsa mali disiplin tehdit altında, nasıl koruyabiliriz?
    Yapısal reformların yapılamayacağını düşünürsek, gümrük tarifelerini arttırsak, tarımda üretimi arttırsak, lüks harcamaları kıssak tasarrufa yönelsek bu çalkantılı dönem bitinceye kadar kendimizi koruyabilir miyiz?
    En büyük risk enflasyon gibi görünüyor bence.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yapısal reformları yapmazsak krizin üçüncü aşamasından korunmamız pek olası görünmüyor. Buradan tasarrufu artırarak çıkamayız.

      Sil
  7. Hocam sayfanızı sürekli takip ediyorum, teşekkür ederiz çok kaliteli,tarafsız, sizinde söylediğiniz gibi sadece ekonomiye yönelik tespitleriniz söz konusu.
    2016 yılı ekonomik verileri için diğer şartların stabil olduğu duruma yönelik bir tahminde bulunmuştunuz. Şuan ki söylemiş olduğunuz değişkenler göz önüne alındığında 2016 yıl sonu için TL/USD, TL/EUR, ve ALTINgram'a yönelik tahminlerinizi alabilir miyiz?
    Tekrardan teşekkür ederim. iyi günler dilerim hocam.
    Saygılarımla,
    Emre

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 2016 tahminlerimi zaten yayınlamıştım. Bu kadarlık bir piyasa dalgalanmasıyla tahminlerimi değiştirmeyi düşünmüyorum. Altın konusunda tahmin yapmadım ama ben altının yine bu düzeylerde olacağını düşünüyorum.

      Sil
    2. Eyvallah

      Sil
  8. Tüm bu gelişmelere ek olarak Suudi Arabistanın ve Katar'ın Türkiye'ye yatırım yapacağı gerçeğini nereye oturtacağız?

    Sanırım iktisat ve finans teorisi çöküyor... Ya da bizim ülke için en azından bu böyle. Çünkü ikili ilişkilerle ( CB, Başbakan vs) pek tabi yabancı sermaye ülkeye çekilebiliyor.

    Ancak değindiğiniz gibi dövizin ve dolayısıyla da enflasyonun hali de ortada. Üstelik petrol fiyatları bu kadar düşükken.

    Sanırım ekonomi politikası çok farklı işliyor bizim memlekette. Öyle ki heterodox ekonomi politikacılarının bile ağzı açık kalacak... İkili ilişkiler yöntemi... ( Latife yapıyorum...)

    Umarım hayırlısı olur.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sanırım Suudi Arabistan ve Katar kendi canlarının derdine düştüler.

      Sil
    2. Suudi Arabistan ve Katar Türkiye'de yatırım yapsa ne olacak, onların yatırımları ancak inşaat sektörüne olur, Türkiye'de de artık inşaat ekonomisinden gına geldi. Anı kurtarmaktan başka bir işe yaramaz. Bize know-how getirecek, bilgi birikimi sağlayacak teknolojik yatırımlar lazım. Onu da hangi yabancı kalkıp Türkkiye'de yapar orası ayrı mesele tabi.

      Sil
  9. Bu durumda artık herhalde ilk toplantısı sonrasında MB'nin en azından sembolik de olsa bir 0.25 ya da 0.50'lik faiz artışını dile getirebileceğini varsayabiliriz. Yani her ne kadar üzerinde baskı da olsa geçmişte çok gerektiğinde bunu yaptığını hatırlamak gerek. Yani bizim B daha yavaş tempo ile de olsa bir tepki verecektir.

    Eğer olmazsa, o zaman durum çok vahim demektir.

    İ.İ.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. MB bu adımı atabilecekmiş gibi görünmüyor. Olsa olsa bazı faizleri artırıp ötekileri düşürerek görüntüyü kurtarmaya yönelecektir.

      Sil
  10. Hocam merhaba,

    Bir ülkenin içinde olduğu (dandik) ekonomik durum, 3-5 paragrafla daha net anlatılamazdı.

    Sonraki yazılarınızda, ülkemizin dinamosu inşaat sektörünü de perspektifinize katabilirseniz tam olur. Malum biliyorsunuz, beton olmasa bittiydik.

    Saygılar,
    ng

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet inşaatı katmadan durum tam görülemiyor.

      Sil
  11. bu dönem için yapılması gereken altın kurallar kendimce şöyledir 1. Paranıza değerini korutabilecek biçimde sahip çıkın 2. Para harcamayın 3. Patronunuzla çok iyi geçinin
    Syg.

    YanıtlaSil
  12. Sayın Hocam, öncelikle değerli yorumlarınız için çok teşekkür ederim.sevinirim. FED faiz artışından sonra GOP ' lardan para çıkacağı söyleniyor. Zaten bu beklentiyle Mayıs 2013 ' ten beri çıkışı devam ediyor. Benim merak ettiğim şu: GOP ' larda bu kadar yüksek faiz getirileri varken niye sıcak para ABD vb.ülkelere gidiyor ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çünkü getirinin yanında risk de yükseliyor.

      Sil
  13. "Kusura bakmayın ama olay Çin değil, dış gelişmeler değil, sadece FED'den kaynaklanıyor. 2009'dan beri FED devasa bir balon yarattı, fiyatlar çok şişti, şu an olanlar da tamamen bundan kaynaklanıyor, Çin'i suçlamayı bırakın". Bunu ben mi diyorum? Hayır eski FED Dallas başkanı Fisher diyor. Buyrun https://www.youtube.com/watch?v=7nuzT3rchPU . Bugün dünyadaki (özellikle DM) çoğu risk asset'in fiyatı o kadar yüksek ki, bu saatten sonra öyle ya da böyle bir nedenden ötürü düşecek - bunun bahanesi K.Kore olur, Çin olur, ama bahane olur gerçek nedeni şu an çok yüksek olması bu fiyatların.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. evet haklısınız. tüm bu olanlardan Fed sorumlu. Sen dünyanın tüm ülkelerinin milli gelirinin 10 katı kadar para basıp dağıtırsan ve bu paraları reel ekonomide kullandırmayıp sadece bankacıların cebini şişirip forex ve türev ürünler gibi sanal balonlar yaratırsan olacağı bu: bir gün gelir yarattığın balon patlayıverir.
      Çin borsası %7 düştü ve kapatıldı.
      Çin borsası %7 düştü ve kapatıldı.Dünya üzerindeki resesyonun etkisiyle Petrol $32 gördü bugün. Suudi Arabistan Riyalı devalüasyonu kapıda olduğu söyleniyor. Euro ve Yen'in yükselişinin sebebi ise carry trade in tersine dönüşü olarak açıklayabiliriz.
      Hala daha ABD ekonomisi süper gidiyor şakşakçılığı yapılıyor, yine birilerinin hizmetinde hepsi. Üzüldüğüm nokta, kurunun yanında yaş ta yanacak. Küresel bir ekonomik kriz yaklaşıyor maaesef. Finansal sistemin çöküşü başladı.

      Sil
  14. ortadoguda taraf olmayanın bertaraf olacagı bir senaryoda taraf olmamayayı secen bir enayi türkiye olmamasını dilerim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bazen taraf olmak çok daha kötü sonuçlar getirir: Bakınız Birinci Dünya Savaşı ve Osmanlı İmparatorluğu
      Bazen de tarafsız kalmak çok daha iyi sonuçlar getirir: Bakınız İkinci Dünya Savaşı ve Türkiye.

      Sil
    2. Fazlasıyla tarafız zaten. Muhtemelen zararlı çıkan taraf

      Sil
    3. Ömer Bey nasıl bir mantığınız var şaşılacak birşey açıkçası? Türkiye'nin ortadoğu tuzağına çekilmesi nasıl bir fayda sağlayabilir,,, o lokmadan koca koca adamlar dururken senin gibi bir çocuğa birşey verirler mi, olsan olsan MAŞA olursun ellerinde. Ülken içinde paraleldi, balyozdu derken; PTT Genel Müdürünü danıştay üyesi yap, hayvanat bahçesi başkanını Tübitak'a ata,,, devlet, asker namına birşey bırakma ortada, sonra bu adamların istihbaratıyla, gizli servisleriyle, planlarıyla yarışabil (!)

      Daha 3-5 gün önce Rus uçağını düşürüp, 2 gün sonra yaptırımları görünce "ya abi kusura bakma, biz onun Rus uçağı olduğunu bilmiyoduk... Tezekle de ısınırız, sıkıntı yok... Biz millet olarak ızdırabı severiz, duanla mı yaşadım da bedduanla öleyim EYYY PUTİNNN..." derinliğinde (!) bir çizgiyle bu senaryoda nasıl bir rol alacağını sanıyorsun...

      Yani Mahfi Bey, sizin blogunuzu okuyan insanların en azından okuma yazma bilmeleri dolayısıyla belirli bir birikimi olması gerekirken, bu sayfada bile bu şekilde yorumlar görünce Türkiye'nin haline üzülmemek elde değil...

      Kalınız sağlıcakla...

      Sil
    4. Kusura bakmayın ama Ömer bey kendi görüşünüz bile yok Cumhurbaşkanının lafı ve görüşüyle hareket ediyorsunuz, yazık. Mahfi Beyin dünya savaşı örnekleri süper ama kıymetini anlayabilene.

      Sil
  15. Pardon ama muhalefet denen şey en ufak yetkisi dolayısiyle sorlumluluğuda olmayan bişeydir,bu "parti ayırmaksızın eleştiri" yeni bi moda mı?
    gerçekten neye kızacağını bilemeyip genel kızan insanlar...

    YanıtlaSil
  16. Hocam sizin tahminlerinizin bilimsel bir dayanağı var ve öngörülemeyen durumları kestirebilmek için medyum olmak gerekiyor.Fakat halkımız finans ile ilgilenen kişileri kahin olarak görmek istiyor her dedikleri doğru olacakmış gibi..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aslında halkımızın önemli bir bölümü kimin ne işle uğraştığını tam olarak kafasında bir yere yerleştirebilmiş değildir. Üfürükçüyü doktor yerine koyar, iktisatçıyı falcı yerine koyar, falan filan.

      Sil
  17. Hocam merhaba,
    TL nin dolar ve euro karşısındaki kaybı ilk çeyrekte devam edecek gibi görünüyor,bunun yanında bahsettiğiniz yeni anayasa ve muhalefetin buna karşı tutum alması bir anlaşma ortama sağlanacağını ön görmüyor,merkez bankası başkanı da bu kalan kısa süresinde çok fazla riski karar almak istemiyor,yani sonuç olarak sorum şu;Q1 de elimiz kolumuz bağlı bu sahneyi zorla izlyecek miyiz, MB nın müdahele şansı ve böyle bir rsik alacağını düşünemediğimden politik kararların dışında herhangi bir çözüm kalmıyır gibi görünüyor.

    YanıtlaSil
  18. 7 haziranda seçimi kaybedince istikrar için tek parti diye açılışlarda konuşan , bu iş için gorevli olan merkez bankasinda calisanlara keynescimisin yoksa smitch'cimisin diye sitem eden kıymetli cumhurbaşkanımız hala neden piyasaya el atmıyor hocam ?istikrar için daha ne vermemiz gerekiyor ?

    YanıtlaSil
  19. Şu son gelişmelerle "Suudi - iran sorunu" ve hali hazırda "rusya iran ırak suriye ışid- Türkiye sorunu" (yazarken ben bile inanamadım ortadoğuda sorunsuz ülke kalmamış) Çin borsasındaki son veriler, kuzeykorenin hidrojen bombası gerginliği ... Yazarken ben sıkıldım hal böyleyken ticari ilişkiler de politik ilişkilerle belirlenip düşmanımın düşmanı dostum olmasada düşmana nispet olsun destekçim olsun diye karşılıklı yatırımlara baktıkça hayret ediyorum.

    Politika ile ekonomi pekmezle tahinin karışımı gibi ayrıştırmak çok zor sanırım.
    Artık Türkiye yönelik politik ekonomik çözümler yeterli gelmeyecek gibi içte ve dışta ortam çok karışık ve sıkıntılı.

    Böyle bir konjoktürden yıkılmadan çıkmak çok zor sanırım. Ortam kızışırsa bundan bir değil birkaç ekonomi büyük yara alacak sanırım.

    Malum hepimiz artık sunduğunuz yapısal reformları ezberledik peki dış dünya ile nasıl bir ticari yol izlenmeli (siyasetten ayrıştırabilirseniz) siz bu konuda ne düşünüyorsunuz hocam ??

    Saygılar,
    3F

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bugünkü durumda çok zor. Çünkü ortadoğuda taraf olmuş durumdayız. MB'nın elini tutmuş durumdayız. Bu koşullanmalarla buradan sağlam çıkmamız kolay değil.

      Sil
  20. 2016'ya Kötü Başladık. Bakalım nasıl devam edeceğiz? yazmışsınız sosyal medyada.

    Kusura bakmayın (sadece şahsınıza özel değil; iktisatçılar camiasının genelinde var bu) "Bakalım" deyip köşeye çekilmek, elleri suya değdirmeden temizlenmeye çalışmaya benzemiyor mu?

    "Bakalım bakalım! Belki borsa patlar, euro yerin dibine girer, lira dümdüz duvara çakılır, dolar Mars'a varır, Çin'e bomba atarlar... Bütün bunlar yaşanırken, biz de bakar bakar bakar, blog'a yazı yazarız, televizyonda iki cümle söyleriz, 10 tane de tweet gönderdik mi, tamam işte: Alın size iktisat, alın size iktisatçılık!"

    ???

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İktisatçı, eğer siyasetin içinde değilse, karar alıcıları uyarır, bildiği kadarıyla doğru yolları da gösterir. Ondan sonrası siyasetçiye kalır. Köşeye çekilmeyip ne yapsın yani iktisatçı? Gidip Merkez Bankası Başkanına omuz atıp onun yerine mi otursun? İktisatçıyı süpermen yerine koyarsanız yanlış yerlere gidersiniz.

      Sil
    2. Yazık!

      Çok yazık!

      "İktisat"ın içinde var olduğu anlatılagelen "insan" silineli, unutulalı, görmezden gelineli ne çok zaman geçmiş!

      Ölmüşüz de ağlayanımız yok!

      Sil
    3. İktisadın içinde "sokakta gördüğün insan" yok. Peki iktisadın içinde insan yerine ne var?
      - rasyonelliği tartışmalı "rasyonel varlık" olarak insan var.
      - hep daha fazlasını isteyen "sınırsız isteklere" sahip insan var.

      3F

      Sil
    4. Siz vatandas olarak koseye cekilmeyin o zaman. Mesela %49 ile tekrar AKP'ye iktidar vermeyin. Verirseniz onlar yine bildiklerini okuyacaklar, iktisatci dahil herkese koseye cekilip seyretmek kalacak o zaman.

      Sil
    5. Sayın 3F (19:52),

      "Sokakta gördüğümüz insan"lar ile iktisadın kanatları altındaki "kapitalizm"in dayattığı "insan" arasındaki farkları bilecek kadar tecrübeli olduğunuzu tahmin ediyoruz.

      [rasyonelliği tartışmalı] ifadesinde "rasyonel" kelimesi; sadece ama sadece "ölümcül kapitalizm kuralları" çerçevesinde kabul ettirildiğinden, "insan"ların rasyonel olup olmadığı üzerine tespitlerde bulunmak pek de güç değil. "'Ölümcül kapitalizm kuralları'nın dikte ettiği rasyonel algıda 'insan'lar vardır; gerisi yoktur!" Ölmüşüz de ağlayanımız yok!

      [hep daha fazlasını isteyen "sınırsız isteklere" sahip insan var.] Yüzyıllardır yutturulan bir başka kalıp daha. "Sınırsız isteklere" sahip insan, aynı zamanda, isteklerini kontrol edebilme özelliğine de sahiptir. "Ölümcül kapitalizm" insanların "sınırsız isteklere" sahip olduğunu yalanını yüzyıllardır yayar, ölmüşüz de ağlayanımız yok!

      Sil
    6. Sayın adsız 21:56

      [ölmüşüzde ağlayanımız yok]diyorsun ya kapitalist sistem onada çarebulmuş. Para karşılığı ağıt yakıp arkandan ağlayan insanı icat etmiş ;)

      Yapacak bir şey yok. Analize mazhar olan insanla sizin özlemle aradığınız insanı bir araya getirmek biraz zor. İktisadın içine daha fazla felsefe katar birazda tasavvufi öğelerle yoğurursanız belki aradığınızı sisteme yerleştirebilirsiniz.

      İktisat gözlüğü ile çevremize bakalım:

      1-üreten ve üretimi aracılık eden (müteşebbis) insan

      2-tüketen ve tüketime aracılık eden (tüccar) insanı buluruz.

      ** Mahfi hocamızdan rica edelim uygun zamanında iktisat içindeki "insanı" bizler için bir yazıya dökebilir.

      Saygılar
      3F

      Sil
    7. Sayın 3F (8 Ocak, 10:33),

      "Üreten" de, "tüketen" de AYNI İNSANDIR!

      Siz "iktisat" gözlüğüyle değil; "kapitalizm" gözlüğüyle bakıyorsunuz!

      "İktisat" ile "kapitalizm"i birbirine karıştırıyorsunuz!

      Bir kesimi sadece ama sadece kalpazanlık ve reklamcılık (daha açık ifadeyle "manipülatörlük"!) yaptığı için yüceltmekle o kesim "müteşebbis" olmaz!

      Bir güruh "tüketiyor" diye yerin dibine sokularak "tüccar" olmaz!

      Kapitalizm bir illüzyondur!

      Yıllardır, bizler de (tek kişi değiliz) sizin gibi düşünüyorduk; ama yanıldığımızı geç de olsa farkettik!

      Sil
    8. adsız 16:06,
      Bunlar benim düşüncelerim değil iktisadi sistem içerisinde gördüğüm insan profili. Daha hümanist öğeler görseydim onlarıda söylerdim (lisans derecesine sahip iktisat mezunuyum). Benden çıkan bilgi anca bu dahasına bilgim yok.

      Ama Üretenle müteşebbis , tüketenle tüccar aynı kişi dediğiniz an (elma+armut= kavun) olur.
      Üretimle tüketime aracılık eden insanlar mutlaka olacak. Yoksa herkes kendine göre üretir her ihtiyacını da kendin üretemezsin.
      Sistemlerin yanlış işlerliğini düzeltme amaçlı sorgulamalar yerine yoksayan bir anlayışla çözüm bulunmaz.
      Kapitalizm= emek hırsızlığı, kan emici... İstediğiniz kini kusun sonuna kadar hak veririm ama şunu da unutmayın daha iyisi buluna kadar en iyi işleyen sistem bu.
      Hayıflanmayı bırakıp daha iyisi nasıl kurulur onu düşünün hatta sizde bir blog açıp bizimle sağlam temelli bir sistemin olabilirliğini paylaşın. Bundan büyük memnuniyet duyarız ve bizde bilgileniriz.

      Kolay gelsin.
      Saygılar
      3F

      Sil
    9. adsız 16:06,
      Bunlar benim düşüncelerim değil iktisadi sistem içerisinde gördüğüm insan profili. Daha hümanist öğeler görseydim onlarıda söylerdim (lisans derecesine sahip iktisat mezunuyum). Benden çıkan bilgi anca bu dahasına bilgim yok.

      Ama Üretenle müteşebbis , tüketenle tüccar aynı kişi dediğiniz an (elma+armut= kavun) olur.
      Üretimle tüketime aracılık eden insanlar mutlaka olacak. Yoksa herkes kendine göre üretir her ihtiyacını da kendin üretemezsin.
      Sistemlerin yanlış işlerliğini düzeltme amaçlı sorgulamalar yerine yoksayan bir anlayışla çözüm bulunmaz.
      Kapitalizm= emek hırsızlığı, kan emici... İstediğiniz kini kusun sonuna kadar hak veririm ama şunu da unutmayın daha iyisi buluna kadar en iyi işleyen sistem bu.
      Hayıflanmayı bırakıp daha iyisi nasıl kurulur onu düşünün hatta sizde bir blog açıp bizimle sağlam temelli bir sistemin olabilirliğini paylaşın. Bundan büyük memnuniyet duyarız ve bizde bilgileniriz.

      Kolay gelsin.
      Saygılar
      3F

      Sil
    10. Sayın 3F (12 Ocak, 23:17),

      [Kapitalizm= emek hırsızlığı, kan emici... İstediğiniz kini kusun sonuna kadar hak veririm ama şunu da unutmayın daha iyisi buluna kadar en iyi işleyen sistem bu.] İşte düştüğünüz tuzak bu!

      Size ve sizin gibilere; ölümün bile ne olup / ne olmadığına karar verdirmiyorlar, ve sıtmaya boyun eğmeye mecbur bırakıyorlar!

      [(lisans derecesine sahip iktisat mezunuyum)] Hayır değilsiniz! Biz de iktisat mezunu olduğumuzu "zannediyorduk"!

      "Lisans derecesine sahip 'kapitalizm ekolü' mezunuyum" yazmanız gerekirdi!

      [Hayıflanmayı bırakıp daha iyisi nasıl kurulur onu düşünün hatta sizde bir blog açıp bizimle sağlam temelli bir sistemin olabilirliğini paylaşın. Bundan büyük memnuniyet duyarız ve bizde bilgileniriz.] Yazdık, yazıyoruz:

      Buradan başlayabilirsiniz:

      [1]
      http://bit.ly/1HGMQua

      [2]
      http://bit.ly/1QcWudO

      [3]
      http://bit.ly/1LcMUIF

      [4]
      http://bit.ly/1gzi14R

      [5]
      http://bit.ly/1OqG93L

      [6]
      http://bit.ly/1TUDBP7

      [7]
      http://bit.ly/1mYbynu

      [8]
      http://bit.ly/1ZkqeJp

      [9]
      http://bit.ly/1RlvYDi

      [10]
      http://bit.ly/1mYbVyA

      [11]
      http://bit.ly/1Ztqjjq

      Ve aynı sayfada devam eden referans bilgileri dikkatle okumanızı öneriyoruz.

      Sil
  21. hocam saygılar,

    2016 yılında başkanlık sistemi önemli yol alacak sizce finans piyasaları için olumlu olur mu?

    2011 den beri batırılamayan çin ekonomisi bu senede batması imkansız bence ancak iyi bir şekilde iyileşmeside imkansız gözüküyor bu olay ve fed 2016 yılında doları fırlatmaya yetecek gibi sizden beklediğim cevap Türkiye'nin çin ve fed olaylarından ayrılıp finansal piyasalarda istikrara kavuşması ihtimal dahilinde mi ? Teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
  22. Sayın hocam,
    1.Çin sizce sabit kur politikasını daha ne kadar sürdürebilir? Bu durum sürdürülebilir bir durum mudur?
    2.Gelişen ülkeler krizinin nasıl başlamasını öngörüyorsunuz? Sorunlar halı altına süpürüldükçe patlamanın daha şiddetli olacağını düşünüyorum.

    Yazılarınız için teşekkür ederim. Sizi ilgiyle takip ediyorum, sayenizde finansal okuryazarlık konusunda ilerleme kaydettim.

    YanıtlaSil
  23. Hocam merhaba

    Bu kadar hızlı, haftalar içersinde değişim gösteren siyasi,jeopolitik ve ekonomik bir ortamda, ancak Dolar,da pusuya yatılır...

    Birde hocam şunu sormak isterim petrol fiyatlarının bu kadar düşmesi bir santrac oyunumu? yoksa dünya talebinde çöküşmü var?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. talep de azaliyor ama aslinda arz fazlasi var. kimse pazar payini kaybetmek istemiyor.

      Sil
  24. GAYRİMENKUL/EMLAK PİYASASININ GENEL FİYAT SEVİYESİNE ETKİSİ
    Hocam;"adatopoulos-15.15 arkadaşımızın bahsettiği husus Varlık Enflasyonu olarak tanımlanabilirmi? Literatürde bu terim kabul gördümü? Emlak benzeri varlık fiyatları bildiğim kadarıyla İsveç Merkez Bankasınca kontrol ediliyor...Bu kontrol mekanizmasının vakti gelmedimi?
    Gayrimenkul Değerleme Uzmanı olarak artan fiyat seviyesinin dile getirildiğini nafile olarak bekliyorum.Sektörün bileşenleri hayal satmaya devam ediyorlar.Şu anda faiz indirimi beklentisi ni bile dile getirenler var.Reklam ve pazarlama stratejisinde situation habercilikle gazetelerde her gün buna yer verildiğini görebilirsiniz.Bir çok üretim sektörü üretim kültürünü ve birikimini terk ederek inşaat odaklı işlere yöneliyor.En son kaysı ihracatı yapan Malatyalı bir ihracatcının üzülerek yaptığı arsa alımı içimi acıttı.Bir hanımın televizyon mülakatında söylediği "En son evin duvarlarınımı yiyeceğiz" cümlesi inanın en iyi özetti.TV reklamlarıyla bir ihtiyaç ızdırabına sokulmuş insanlar iki evini satarak sıfır bir ev almaya çalışıyor.Piyasada genel fiyat seviyesinin belirlenmesinde hakim bir rol oynuyor emlak fiyatları.Hiç bir üretim yöntemi emlak fiyatlarıyla aynı kazancı sağlayamadığını düşünüyor.Hocam imdat.

    YanıtlaSil
  25. Hocam, bu tarz şahsi yorumlardan kaçındığınızı biliyorum ama şunu sormak istiyorum.

    Cumhurbaşkanı başdanışmanı Yiğit Bulut'un ' FED' in faiz arttırımı karşısında,Merkez Bankamızın pozisyonunu koruması ne kadar güçlü ve bağımsız olduğunu gösterir ' minvalinde yaptığı açıklamaları nasıl değerlendiriyorsunuz ?

    Ayrıca, burada iktisatçılara kurtarıcı gözüyle bakanlar hangi kafayla yazıyorlar bunları anlam veremiyorum ??? Bu şekilde devam ettikçe, kıt senaryoları , sıkıntılı süreçleri tartışmaya devam edicez. Ülkede üretim denen bir şey yok. inovasyon gırla gidiyor. Burdan ne tavsiyesinde bulunmasını istersin anlamadım ki sihirli değnek mi var ellerinde :))

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hoca yanıtlamadan ben gireyim araya. Hitler Almanya'sındaki manipülasyonlardan hiçbir farkı yok.

      Yiğit Bulut'un "üstün" başarasını, 2013'te göreve geldikten sonra: kelle başı gelirin düşüşünden, doların saltolarından, ülkenin betonarmeleşmesinden, MB'nin köleleştirilmesinden çıkarabilirsiniz.

      Ama ümidinizi yitirmeyin. Bundan sonraki kısım inanın çok zevkli. Yavaş yavaş göçüyor transparan bıyıklılar. Zevkle, şevkle izliyoruz.

      Sil
  26. Hocam şu anki durumda TCMB faiz artırdığında çok iyi gelişmeler olacağını düşünüyor musunuz? Tamam faiz artrımına gidince ülkeye döviz girişi olacak fakat,FED in faiz artırımna devam edecek olması bu durumu bizim için sadece çok kısa bir süreliğine geçiştirmiş olmaz mı?Üstelik boşu boşuna faiz artırmış ve reel yatırımları azaltmış olacağız...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Güzel söylüyorsunuz, FED faiz arttırımına devam edicek diyorsunuz. ( ki bence arttırmayacaklar. Beklentisi bile yeter ) TCMB, napıcak ? İktisatta % 100 mutluluk yoktur :) aman yatırımlar düşmesin diye tepkisiz kalınamaz. Ayrıca Yatırımların önü sadece faiz oranlarıyla kesilmiyor.

      Sil
    2. Kusura bakmayın ama yırtık dondan fırlamak zorundayım.adam 50 kere,konu yapısal reformdur,yani siyasetle,yani akp ile ilgilidir,mb ile ilgili degildir diye yazdı.yabancı sermayeye ihtiyaç kalmayacak bir yapıya bürünürseniz ör enerji ve hammaddeye bu kadar dolar ödemek zorunda kalmazsaniz,yuksek teknoloji uretip ihraç eder konuma gelirseniz,ileti demokrasiye geçip kurumları bağımsiz hale getirirseniz o faizi aşağı çekmek gibi bir şansınız vardır,bu mekanizmanın tersi çalışmaz diye yıllardır yazıyo.
      Ama hâla toplumda mb nı günah keçisi ilan edecek akp li seçmen
      kafası hakim
      Yani konu hiç bi zaman fazin 8 olması 18 olması değildi

      Sil
  27. Hocam,

    Hayaller TCMB'nin hür iradesiyle faiz kararını alması,
    Gerçekler TCMB'nin siyasi baskı altında faiz kararını doğru dürüst alamayacağı!

    Hayaller Bernie Sanders'ın ABD Başkanı olması,
    Gerçekler Hillary Clinton'ın ABD Başkanı olacağı!

    Sanders'ı mı destekliyorsunuz, Clinton'ı mı Hocam?

    YanıtlaSil
  28. Hocam euronun uzun süreler dolarin uzerinde kalmasi ve hala da üzerinde olması nin sebebi nelerdir acaba.

    Neler etkili bu fiyatlamalar üzerinde. Baktigimizda dolar daha guclu bir para birimi değil mi

    YanıtlaSil
  29. Amerikan Şirket hisse değerleri çok yüksek. Kağıttan kapanlanlar. Sıkıntı lı süreç bunu birçok borsacı biliyor. Amerikan sanayisi ekonomisi iyice yavaşladı artık Şirket karlılıkları hisse değerleri örtüşmüyor. Çin dayak atıyor devaluasyonla Amerkiya.Fed nasıl faiz artıracak çok zor görünüyor. Çin yıkılması zor bir ekonomi 15 yıldır fazla veriyor Aynı Çin Han hanedanlığından beri kağıt para basıyor. Kur savaşı böyle bişi işte. Türkiyede merkez kuru baskılamazsa bir kısım şirketler zor durumda kalabilir ama geçmişte zaten baskılı kurdan kazandılar. O yüzden Merkez Bankamız şantajlara boyun eğmeyecek. Birazda az kar etsin şirketler.

    YanıtlaSil
  30. türkiyenin dış tıcaret polikasını acıklayabilir misiniz

    YanıtlaSil
  31. sanayileşmenin dış ticaret ve ülkelerin kalkınması üzerindeki etkileri nelerdir

    YanıtlaSil
  32. İYİ GECELER EFENDİM YABANCI SERMAYE ÜLKEYE GİRİŞ VE CIKISI ÜLKE EKONOMİSİNİ NASIL ETKİLER

    YanıtlaSil
  33. Hocam, Ortadoğu'daki gerginlik, Çin devalüasyonu ve Kuzey Kore'nin hidrojen bombası denemesi, hem finansal piyasaları belirsizliğe sokarken hem de yeni bir soğuk savaş beklentisi yaratırken; bu durum altın fiyatlarına pozitif olarak yansımaz mı? Kaydi varlık yerine ( fiziki taleple ) elde tutulur, kolay saklanır ve olumsuz zamanlarda değerini koruyan bir varlık olarak fiatının yükselmesi beklenmez mi? İyi çalışmalar.

    YanıtlaSil
  34. Hocam merhabalar,
    Kaleminize sağlık. Size bir sorum olacaktı, yanıtlayabilirseniz müteşekkir olurum. Yazıda Tükiye'nin riskleri diye söz ettiğiniz CDS primi acaba nasıl hesaplanıyor? Söz konusu oransal artışları nasıl hesapladınız? Şimdiden teşekkürler.

    YanıtlaSil
  35. Hocam Merhaba haftaya sınavım var ve bu 2015 yılı sonu enflasyon oranı %kaç ve ortalama büyüme oranı kaç yardımcı olursanız sevinirim her sitede farklı farklı oranlar yazıyor

    YanıtlaSil
  36. bu enflasyon rakamlari varken arttirmamak gibi bir ihtimal olabilir mi... negatif reel faiz ortaminda nasili tasarruf saglanabilir ki yatirimlar fonlansin...dolar da gelmez ise ki gelmeyecek gibi...hocam kisa vadede yapacak sey gerrcekten nedir?

    YanıtlaSil
  37. hocam bu durumda merkez bankamız şok faiz artırımı yapsa durumu kurtarabilme ihtimalimiz var mı?

    YanıtlaSil
  38. Sayın Mahfi Hocam,
    açık ve net yazınız için çok teşekkürler.
    Anlamadığım şey, hadi siyasetçiler bir yana da MB başkanının yaptığı ne oluyor?
    Neden onurlu davranıp istifa etmiyor ve neden hatırı sayılır ekonomistler MB Başkanını istifaya davet etmiyor?
    Hangi sebeple olursa olsun koltuğunda oturmaya devam ettiği müddetçe yaklaşan felaketin sorumluluğunun altında kalacak.
    Saygılarımla,

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sayın adsız merkez başkanı görev süresi yıl içerisinde zaten sona eriyor neden istifa etsin ki kaldı ki bizim gibi toplumlarda ne yazık ki istifa mekanizması pek çalışmıyor çünkü herkes en iyisini kendi bildiğini zannediyor

      Sil
    2. Faizi arttırmasi gerektiğini bildiği halde arttırmasina izin verilmiyorsa tepki olarak istifa etmeli. Görevinin gereğini yapmıyorsa yapamıyorsa aldığı maaşı da haketmiyordur. Hangi pozisyonda olursa olsun tüm devlet memurları için bu geçerlidir. Devlet memurları siyasilere karşı değil halka karşı sorumludur.
      Siyasetçilerden bir şey beklemem ama kendisini onurlu bir adam zannetiğim için istifa etmesini beklerim.

      Sil
    3. Istifa treni seneler once kacti. (Benim hatirlayabildigim en az 3 sene once) Bu saatten sonra istifanin arkasinda onur degil baska seyler aranir.

      Turkiye'de istifa mekanizmasinin calismamasinin sebeplerinden birinin de dediginiz gibi tabandan (bu durumda ekonomistlerden) gelen baskinin cok cok ciliz kalmasi oldugunu dusunuyorum.

      Sil
  39. hocam elinize sağlık benim tahminim sene sonu tekrar çift haneli enflasyonla karşı karşıya kalacağımız yönünde peki bunun ekonomik ve finansal göstergelere psikolojik etkisi nasıl olur? Sanırım en son 2011 sene sonu çift haneli enflasyonla karşılaşmıştık kriz tellallığını sevmem ama -ayrıca malumunuz kriz diyenler vatan haini ilan edilir oldu- bu kötü gidişatın habercilerinden biri midir ve sizce de enflasyon ve faiz kısa vadede hangi seviyelerde olur?

    Teşekkürler

    YanıtlaSil
  40. hocam bu anlattıklarınızı sizin gibi ekonomistler biliyor ve görüyor da neden MB bankası görmek istemiyor. onlar da aslında tehlikenin farkındalar ama beklemeyi tercih ediyorlar

    YanıtlaSil
  41. Hocam bu konu ile alakalı değil fakat katılım bankacılığı ile ilgili bir yazı yazmanız mümkün mü?Bu sistem nasıl çalışıyor faiz değil de kar payı nasıl ortaya çıkıyor.Teşekkürler

    YanıtlaSil
  42. Defalarca dile getirdik nedeni ne olursa olsun bir ülkede büyüme oranı+enflasyon(kabaca tabi) üstünde faiz sürdürülemezdir. İnsanlar kredi alıp faiz ödeyecekler eğer ortalama bir şirket aldığı faiz kadar büyüyemiyorsa bu faiz sürdürülemezdir, ekonomi şu bu, dolar ihtiyacı, abur cubur, bu nedenlerin hiç biri bu gerçeği değiştiremez. O nedenle örneğin bu sene %12'den fazla faizi ödeyeceğini düşünüp daha yüksekten borçlanıp yatırım yapan ortalama biri zarar etti... Sonuç olarak mb faiz arttırsın vs. gerçekçi değil zaten arttırsa arttırsa %12 yapacak bu da zaten sizi kesmez, asıl istenilen gibi %15 falan olursa hapı yutarsınız. Son 15 yıldan beri düşük dolar kurundan kar edenler birazda etmesinler ne olacak... Demek istediğim Hocam size göre doğru politika bu olmayabilir ancak sizin politikanızında en doğrusu olduğunda ısrar etmenizde pek anlaşılır değil. Dolar elbet bir dengeye gelecek pahalandıkça talebi yıllar içinde azalacaktır; dengeye geldiğinde cari açığımız olmayacağı kesindir. Ekonomi küçülsede küçülmesede olacak olan budur, dengeli bir ekonomi. uzun süreli ucuz kur politikasının başarılı olduğu bir ülke örneği verebilir misiniz? Hocam avrupa bile dayanamadı... En nihayetinde para politikasından bahsediyoruz hocam bu işin sanal kısmıdır; üretim esastır, eğer bizim üretimimiz yeterince değerli/verimli değilse hiç bir para politikası o doları o istenen seviyede tutamaz...

    YanıtlaSil
  43. degerli hocam 3 sorum vardı cevabını söylemeniz mumkun mü

    adsızzz7 Ocak 2016 23:53
    türkiyenin dış tıcaret polikasını acıklayabilir misiniz

    YanıtlaSil

    adsızzz7 Ocak 2016 23:56
    sanayileşmenin dış ticaret ve ülkelerin kalkınması üzerindeki etkileri nelerdir

    YanıtlaSil

    adsızzz7 Ocak 2016 23:57
    İYİ GECELER EFENDİM YABANCI SERMAYE ÜLKEYE GİRİŞ VE CIKISI ÜLKE EKONOMİSİNİ NASIL ETKİLER

    YanıtlaSil

    YanıtlaSil
  44. Bu yorum yazar tarafından silindi.

    YanıtlaSil
  45. Bu yorum yazar tarafından silindi.

    YanıtlaSil
  46. Mrb hocam yazılarınızın indirme linki var mı acaba ? Internetsiz ortamda okuma imkanımız olsun .??

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Cep telefonunda (opera mobile /opera mini) kullanıyorsan Menü > Kaydedilmiş Sayfalar sekmesinden sayfayı komple çevrimdışı kullanılabilir şekilde kaydedebilirsin ve ne zaman istersen internetsiz ortamda okuyabilirsin.

      Saygılar
      3F

      Sil
  47. Merhaba Hocam. abd merkez bankasının yayınladığı enflasyon verilerine bakıldığında 2015 ortalaması ile 2008 krizi ortalaması birebir eşleşiyor gözüküyor. son yazınızda ISM imalat verilerinin kötü geldiğini ve özel sektörde istihdamın artmasının durumu nötrlediğini söylemiştiniz. hocam, durumun nötrleşmesi enflasyonun artış hızını baskılar mı? ayrıca amerika'da enflasyon %2 üzerine çıkmazsa sizce fed radikal kararlar alma yoluna gider mi? hocam ayrıca, amerikan ekonomisinin en çok ithalat yaptığı ülkelerden biri olan çin, yuan'ın değerini düşürmesiyle amerikan ekonomisine bir bakıma katkı sağlamış olmuyor mu? hocam ayrıca, amerikan dolarının uzun süre yüksek değerlerde kalması ihracat rakamlarını uzun vadede düşürmez mi?

    YanıtlaSil
  48. Merhaba hocam sizce 2016 yılında yatırım yapmak için dolar mı? yoksa euro mu?

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Lozan Antlaşması 2023'de Bitecek, Biz de Madenlerimizi Çıkarabileceğiz!

Konut Fiyatları Niçin Eskisi Kadar Artmıyor?

Paradan Para Kaybetme Dönemi