Koridordaki Yılan
Merkez Bankaları, bankalara,
normal koşullarda, kısa vadeli (1 gece ile 1 ay arasında değişen vadelerde)
borç verirler. Çünkü Merkez Bankalarının
amacı ve görevi; bankaların fon ihtiyacını sürekli olarak karşılamak değil,
onların karşılaştıkları geçici likidite sıkıntılarını gidermek ve bu yolla
piyasada ortaya çıkabilecek olumsuzlukları önlemektir.
Merkez Bankası’nın bankalara yukarıdaki
açıklamaya uygun olarak kısa vadeli borç verirken kullandığı iki araç var: (1)
Yüzde 7,5 faizli haftalık repo ihalesi, (2) Yüzde 10,75 faizli gecelik fonlama.
Bu iki faiz, Merkez Bankasının bankalara borç verirken uygulayabileceği faizler
için alt (yüzde 7,5) ve üst (faizi yüzde 10,75) limitleri gösteriyor. Buna faiz
koridoru deniyor. Aşağıdaki şekilde üst limit olan kırmızı çizgi gecelik
fonlama faizini (MBGF), alt limit olan yeşil çizgi haftalık repo ihalesi
faizini (MBPF), bunların arasındaki alan da borç vermede geçerli faiz
koridorunu gösteriyor.
Merkez Bankası’nın bu iki aracı
kullanarak bankalara verdiği borçların ortalama maliyetini bulmak için bunların
verilen borç miktarıyla ağırlıklandırılmış ortalamasını almak gerekiyor.
Diyelim ki Merkez Bankası’nın haftalık repo ihalesiyle verdiği borç miktarı 100
TL, gecelik fonlama yoluyla verdiği borç da 100 TL ise ağırlıklı ortalama faizi
şöyle hesaplayabiliriz: [(100x0,075)+(100x0,1075)] / 2 = 9,125 yani
yüzde 9,125. Bu faize TCMB Ağırlıklı Ortalama
Fonlama Maliyeti adı veriliyor. Yukarıdaki şekilde bu maliyet mavi çizgiyle (OFM)
gösteriliyor.
Bir
grup ülkenin para birimlerini birbirlerine yakın tutabilmek için paralarının
arasındaki dalgalanmayı alt ve üst limitleri olan bir bant içinde yönetmeleri olgusuna
‘tüneldeki yılan’ deniyor. Bu sistem bazı Avrupa ülkeleri tarafından Avrupa
Para Sisteminin 1979’da kabulünden önce ‘Avrupa Yılanı’ adı altında
uygulanmıştır. Buradan esinlenerek TCMB Ağırlıklı Ortalama Fonlama
Maliyeti de bir çeşit ‘koridordaki yılan’ olarak adlandırılabilir.
TCMB Ağırlıklı Ortalama Fonlama
Maliyetinin yani mavi çizginin yeşil çizgiye yaklaşması TL’nin satın alma
gücünün artması yani enflasyonun düşmesi ve yabancı para birimleri karşısında
değer kazanmasıyla ortaya çıkıyor. Buna karşılık kırmızı çizgiye yaklaşması
TL’nin satın alma gücünün düşmesi ve yabancı para birimleri karşısında değer
kaybetmesiyle oluyor.
Şubat ayında enflasyonda düşüş
görüldü. Bundan daha önemlisi baz etkisinin (yani geçen yılın Mart ve Nisan
aylarındaki enflasyonun yüksekliğinin) de etkisiyle önümüzdeki birkaç ay
enflasyonda düşüş olacağı beklentisi oluştu. Buna ek olarak Fed’in faiz
artışlarını daha ileri tarihlere erteleyeceği görüşünün ağırlık kazanması
sonucu sermaye akımlarının yeniden gelişmekte olan ekonomilere yönlenmesi
sonucu diğer gelişmekte olan ülke paralarında olduğu gibi TL de, rezerv
paralara karşı değer kazanmaya başladı. Bu iki olumlu etki TCMB Ağırlıklı
Ortalama Fonlama Maliyetinin düşmesine yol açtı. Bu gelişmeyi yukarıdaki
grafikten izleyebiliyoruz. 15 gün öncesine kadar başını koridorun tavanına
dikmiş olan koridordaki yılan son dönemde başını koridorun tabanına eğmiş
görünüyor.
Enflasyon, yalnızca içerideki
gelişmelerden değil özellikle bizim gibi, yüksek ithalat yapan ve üretimi
önemli oranda ithalata dayanan, ülkelerde kur gelişmelerinden de etkileniyor.
Dolayısıyla enflasyonu iç gelişmeler ve kur değişimlerine bağlamak yanlış
olmaz.
Demek ki neymiş? Enflasyondaki
artış faizin yükselmesinin de nedeniymiş. Tersi değil.
Siyasilere Ekonomi 101
YanıtlaSilSermaye hareketinin sinirlandirilmasi bir ulkede nasil ve hangi yollarla uygulanabilir tsk ederim
YanıtlaSilİyi Günler. Sermaye hareketlerinin sınırlandırılması Tobin Vergisi yada benzeri bir verginin kullanılarak kısa vadeli olarak spekülatif amaçlı gelen sermayeyi uzun vadeli sermaye yatırımlarına dönüştürmesi yoluyla mümkün kılınabilir. Buradaki önemli nokta sermaye girişleri için uygulanacak olan bu verginin tüm dünyada aynı oranda uygulanarak, sermaye sahiplerinin vergiden kaçınmasını önlemek olacaktır.
SilHocam aylık olarak yayınlanan enflasyon ile günlük ve haftalık yayınlanan faiz verilerini karşılaştırmak ne kadar doğru olur ? Kaldı ki, grafiğe göre şubat başından sonuna OFM artmış görünüyor. Son olarak kesin bir dille "Enflasyondaki artış faizin yükselmesinin de nedeniymiş. Tersi değil." demekte çok doğru çünkü tersini gösteren önemli akademik çalışmalarda var.Bu gibi verileri daha uzun dönemde ( 3 aylık verileler çalışmak gibi) incelemek daha net bir görünüş sergileyecektir.
YanıtlaSilpeki Guney Kore tipine sahip benzer ekpnomiler buyume-enflasyon ikilemine dusmuyorar demek biz gecmiste hatali ekonomik model secmisik onlar dogru yola saparken
YanıtlaSilHocam merhabalar, yazı için elinize sağlık.
YanıtlaSil' TCMB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Maliyetinin yani mavi çizginin yeşil çizgiye yaklaşması TL’nin satın alma gücünün artması yani enflasyonun düşmesi ve yabancı para birimleri karşısında değer kazanmasıyla ortaya çıkıyor '. Bu çıkarımı nasıl yaptığınızı açıklayabilir misiniz?
Saygılar
Son bir ayda TL, yabancı paralara karşı değer kazanmış bulunuyor. Yine son bir ayda enflasyonun düşmüş olduğunu TÜFE'nin % - 0,02 oranında gelmesinden çıkarıyoruz.
SilHocam mavi çizginin kırmızı çizgiye yaklaşmış durumu olmasın sakin. Öyle daha mantıklı geliyor arkada da onu belirtmek istemiş sanirim
SilDoğru ifade yazıdaki gibi. Yani mavi çizgi yeşile yaklaştıkça TL'nin iç ve dış değeri artıyor ve dolayısıyla ortalama faiz düşüyor.
Siltamamdır hocam merkez bankası ortalama faizi o halde tl değer kazandığı için düşürüyor değil mi. biz şöyle düşündük merkez bankası faizi düşürürse neden paranın değeri artsın ki diye. ama burada sizin dediğiniz nedeni değil sonucu oluyor değil mi.
SilAynen.
SilHocam AOFM neye göre artıp azalıyor.Mesala gecen 8.9larda ıdı şimdi ise 9.05lere gelmiş onu bir söyler misiniz?
YanıtlaSilKurlar yükselip enflasyon artınca AOFM yükseliyor tersi olunca da iniyor. % 8,9'lardan önce kur artışı ve enflasyon artışıyla 9,13'e kadar çıktı, sonra kur düşüp enflasyon da inince % 9,01'e kadar geriledi (bugün 9,01.)
SilHocam öncelikle yazınız için çok teşekkürler.Peki ABD'nin faiz artırımına gitmesinin sebebi nedir?Taban faizi yani repo ihalesi faizini yukarı çıkararak para biriminin değerlenmesini mi istiyor?Amaçları faiz artırımına giderek para değerini ve enflasyonu yükseltmek istemeleri midir?Teşekkürler hocam.
YanıtlaSilFed'in faizi artırmayı planlamasının nedeni 18 - 24 ay sonra enflasyonun % 2'lere ulaşacağını tahmin ediyor olması. Enflasyonun oradan daha yukarılara gitmesini önlemek için şimdiden faiz artırımı yaparak uyum sağlamayı planlıyor.
Silhocam ay sonu GIB komisyon mülakatına gireceğim, bu konuyu teknik olarak anlatabilmem lazım.
YanıtlaSilşimdi buradaki neden enflasyonun düşmesi yani talebin azalması yani AD sola kayması dersek, o zaman dengenin sağlanması için IS'de sola kayıyor. böylece faiz düşüyor denebilir mi? değilse teknik olarak nasıl anlatabiliriz?
Buradaki konu büyük ölçüde kurla ilgili. Yani TL'nin dış değeri artınca ithalat ucuzluyor, maliyetler düşüyor, fiyatlar da daha yavaş artmaya başlıyor.
SilHocam sabahki 10'da ekonomi programında ekranda bir görsel belirdi. Çin ile yaptığımız ithalat bir önceki yıla nazaran 10 milyar USD gibi ciddi bi azalış göstermiş. Bunu sadece yukselen döviz kuruna bağlamak doğru mudur?
YanıtlaSilHayır sadece döviz kuru değil bir yandan da Çin'den yapılan ithalatı kısıtlayıcı uygulamalar yürürlüğe konuldu.
SilHocam, peki neden hala faiz neden-enflasyon sonuç diretmesinde bulunuyorlar ?
YanıtlaSilAltlarında o kadar teşkilat, o kadar danışman var. Faizler düşsün büyüme sürsün anlayışı ile devam etmenin şu anki durumumuzda ne tür yaralar açabileceğine dair kimse mi bir şey diyemiyor ?
Diyenler faiz lobisi oluyor. Öyle olunca da kimse sesini çıkaramıyor. Sonuçta faiz haram.
SilFaizin haram olması düşüncesi insanların faiz ile enflasyon arasındaki ilişkiyi doğru yönlü algılamalarını engelliyor. Onu vurgulamak için o cümleyi yazdım.
Sil1)hocam petrol fiyatlarinin yukselmesini nasil karsiliyorsunuz? Sizce 90-100 bandina gelir mi?
YanıtlaSil2)Cinde gelismeler ic tuketime yonelik bir ekonomi olusturacak potansiyel yaratir mi? Daha oncesine kadar dis tuketime yonelik ekonomi siyassi uygulayan cinde boyle bir gelisme olur mu
(1) Petrol fiyatındaki artışın bir çok nedeni var. Her şeyden önce Çin yeni bir reform programı açıkladı. (2) ABD den büyüme yüksek geldi. Bunların fiyatı artıracağını düşünen kullanıcılar da stoklarını artırmaya gittiler. Yani talep yükseldi.
Sil(2) Çin bu dediğiniz yapmaya uğraşıyor. Biraz da batının baskısıyla bu yola giriyor. Ne kadar başarılı olacağını göreceğiz.
peki Cinde bu bahseyledigimiz ic tuketime dayali buyumenin sonucu sizce ne olur. Benim ongorum sunlar
Sil1) Cinde rekor cari fazla daralma egilimine girer, kisaca daha fazla ithalat yapar.
2) Batili ulkeler Cine daha fazla techizat tuketim mamulu luks urun ihrac eder.
3) Batili ulklerdeki ihracat urunleri yoluyla deflasyon Cine uzun vadede ihrac edilir. Cin uzun vadede dusuk enflasyon oranlari ile tanisir.Suanda ve yuksek buyume doneminde %4-%6 bandindan %1-2 bandina girer. Basilan paralar ise yavru vatana dondugunde Batili ulkelerde enflasyon yaratir.
4) Cindeki uretim tekstil sanayi basta olmak uzere diger cevre ulkelere akar. Basta vietnam pakistan hindistan nepal
Siz katilir misiniz. Katilmazsaniz da ongoruleriniz nedir.
Bu yorum yazar tarafından silindi.
Sil(1) Çin'deki bu dönüşüm çok sancılı olacak. Tam olarak nasıl sonuç vereceğini kestirmek zor.
Sil(2) Bu dediğiniz mümkün görünüyor.
(3) Çin'in hemen bu dönüşüme yanıt vermesini ben beklemiyorum. Dolayısıyla batılılar sıkıntıyı Çin'e ihraç edene kadar işler değişebilir.
(4) Bu dediğiniz de mümkündür.
3 numarali arguman bence ilginc kaliyor Cunku daha once Cin ucuz ureterek bol ve ucuz rekabete acik mallar sayesinde batiya dusuk enflasyonu ve simdilerde de Dusuk buyuyerek kuresel kosullar dahilinde deflasyonu ihrac ediyor.Cin Yuanin konvertbl hale gelmesiyle ithalata ve ic tuketime dayali buyumesiyle olusacak batili mallarin talebi batinin bastigi paralar dahilinde ucuza gelecek boylelikle cinde dusuk enflasyon . Mallarin ihracati sayesinde ve bol paranin anavatana donmesi dahilinde batili ulkerde yuksek enflasyon olma ihtimali var. Buna tek engel sey uretimde robotlasma.Eger oyle olursa komple dusuk enflasyon dusuk faizle dunya yola devam eder, Belki komplo teorisi gibi geliyor salt ongorum. Ben uzun vadede sanayide 3dlesmenin ve robotlasmanin dunyaya dusuk enflasyon bol uretim dusuk faizi hediye edecegini dusunuyorum.
Silfaizin haram olmasi ne alaka sizde mi siyaset yapmaya basladiniz ?burda soz konusu olan faizin yuksek mi dusuk mu olmasi biliyorsunuz faizin olmasi veya olmamasi degil !!!! Einstein ve daha once Newton prensibleri olan kisilerin ortaya aticaklari yeni fikirleri yok derler yani dunyayi duz goze gozuktugu gibi gorurler bilime muhalefet yapan sokaktaki siradan insanlar degil statukuyo ve prensipleri olan bilim adamlaridir
YanıtlaSilFaizi haram diye kabul ederek başlarsanız objektif bir sonuca varmanız mümkün olmaz onu vurguladım.
SilBu konuda da, Maliye müfettişliği ile ilgili yazılarınızda da olduğu gibi, taraf olduğunuzu düşünüyorum. Ama bu normal. Sonuçta herkes bir tarafta.
YanıtlaSilBir de "Demek ki neymiş?" ile başlayan bir cümleden önce , o konuda daha önce %100 bir ispat gereklidir, kanaatimce.
yazıdaki ispat nedir acaba?
İyi günler...
Okuduklarınızı tam olarak anlayamadığınızı düşünüyorum. Bir kez daha okursanız sanırım anlayacaksınız. Özellikle de enflasyon ile faiz arasındaki ilişkiyi anlatan kısmı. Ama bunu yapmadan önceden faiz konusunda size anlatılanlardan sıyrılmanız şart.
SilNe kadar önyargılısınız.
SilBana faiz konusunda zorla inanmam gereken bir şey anlatılmadı.
Dünya görüşümü de bilmiyorsunuz.
Açıkçası dinlerde yasaklanan faiz "aşırı yararlanma"ya neden olan faizdir (ya da riba) düşüncesindeyim ben.
Ama sizin bu konuda taraf olduğunuz yazılarınızdan anlaşılıyor.
Sonuçta benimki sadece gözlem.
Ayrıca bahsettiğiniz bölümdeki bir görüş değil mi?
kesin mi o bölümdeki bilgi.
Siz anlatınca kesin doğru mu oluyor.
İktisat biliminde %100 kesin kabul görmüş mü?
İktisat bir bilim mi?
Neyse yine de yazılarınızı takip ediyorum .
İyi günler...
Faiz konusunda ön yargılı olduğum kesin. Çünkü ben konuya din açısından değil ekonomi bilimi açısından bakıyorum.
SilAyrıca sizin faiz yorumunuzla da aynı paralelde düşünüyorum. Buna karşılık yazımın sonlarında enflasyon ve kurdaki düşüşe faizin eşlik etmiş olmasını anlatmamı atlamış olmanızdan dolayı bir kez daha okuyun dedim.
Hocam merhaba,
YanıtlaSilDolardaki bu durgunluğu fırtına öncesi sessizlik olarak görüyorum. Bilmiyorum siz ne düşünürsünüz ama en ufak bir kıpırdamada dolar pıt diye 3'ü geçiyor. Yıl sonu hedefiniz 3.30'u bulacağına pek şüphem yok benim.
Katılıyorum.
SilBirikimli ic enflasyon nedeniyle Turk lirasi su an %15 fazla degerli. Dolarda olmasi gereken teknik ve uygun band 3.15- 3.25dir. Mahfi hocanin dolar tahmini oldukca makul ve iyimser. Bu 3.30 bandini yil sonunda yakalamak icin siki para politikasi sadelestirme ve faizlerde minumum 0.50 artis yapilmalidir. Aksi halde 3.35-3.50 bandi daha olabilirligi vardir. Ancak hangi seviyede olursak olalim gectigimiz yillardaki gibi dolardaki yukselisin sarsici olacagini dusunmuyorum.Ozellikle enflasyon cephesinde. Zaten bu sartlarda %8 enflasyon bir basaridir herkes icin bir kader halini sukur halini almistir yeterki %10 olmayalimda %9.89 bile bizi kurtarir
SilBig Mac endeksi TL'nin değerinin 1 USD = 2,10 TL dolayında olması gerektiğini anlatıyor.
SilHocam klavyede yanlış tuşa mı bastınız?
SilBig Mac endeksi TL'nin değerinin 1 USD = 3,10 TL dolayı olması gerekmiyor mu?
The Economist'in bu linkini tıklayın ve sağ taraftaki Turkey'in üstüne gelip sol aşağıda açılan pencereye bakın. Orada mevcut durumu 3,01, olması gerekeni 2,08 olarak göreceksiniz.
Silhttp://www.economist.com/content/big-mac-index
Hocam demek ki faizleri olmasi gerekn seviyede merkez bankasi tutsaydi. Siyasal baskilara boyun egmeseydi. Kararli gerektiginde faizi olmasi geeken seyirde para politikasi uygulasaydi. Dolar belki de 1.85/2.25 bandinda oynardi. Bugun de bu kadar gida enflasyonu vsden cok soz etmezdik. Enflasyon %5 bandinda dalgalanirdi.
SilFaizin arttirilmasini destelemek icin grafiker oldunuz hocam, valla azminize hayranim. Yilanlarin ocu fena oluyor sonra ama.
YanıtlaSilBu yazı faizin artırılmasını desteklemiyor. Sadece faizin enflasyonun bir sonucu olduğunu anlatıyor.
SilBir kere faizin enflasyonun sonucu olduguna katilmiyorum, yuksek faiz yuksek faizdir. Enflasyon dusuk oldugunda dusuk faiz uygulanacak diye bir kanun, duzen mi var? Faizin varlik sebebi nedir ki insanlari/kurumlari borclandirip para kazanlar yani faiz verenler/alanlar insafa gelip 'enflasyon dusuk bu aralar gelirimizi azaltalim' diyecekler. Bu kesimin dogasina ters bi kere. Ama bu yazinin faizin arttirilmasini destekledigini daha onceki cozum onerinizden anliyoruz.
SilEnflasyon nasil dusecek? Dusuk kur ile. Kur nasil duser? Yuksek faizle. Enflasyonun dusmesi yonundeki cozum oneriniz ya da beklentiniz mi degisti yoksa?
hocam sorun ne biliyor musunuz? faiz kelimesi yerine "paranın kiralama bedeli" deseniz helal kabul edecek insan çok :=) bakınız: helal borsa sistemi arayışları.
SilAdsız 14:40
SilHayır sadece Fed'in 4 kez faiz artıracağına ilişkin beklentim değişti. dolayısıyla kur bizim dışımızdaki nedenlerle beklendiği kadar artmayacak gibi görünüyor.
Keynes'e sormuşlar "olaylar varsaydığınız yönde gelişmezse ne yapardınız?" diye. O da yanıtlamış"Görüşümü değiştirirdim siz ne yapardınız?"
Ekonomide sizin sandığınız gibi net, kesin olaylar ve yaklaşımlar yoktur. Varsayımlar değiştiği, olaylar farklı yönde geliştiği halde siz hala eski yaklaşımınızda ısrar ederseniz iktisatçı değil ideolog olursunuz.
Onun içindir ki ekonomi okuyan herkes iktisatçı olamaz diyorum.
Adsız 18:24
SilZaten katılım bankaları da bu dediğinizi yapıyor.
Zaten tr de tasarrufun olmama sebeblerinden bir kaçı da faize olan antipati ve yatırım araçlarının bilinmeyişi. Gidin 78 milyona sorun en az 50 milyonu altını alıp yastık altına koymaya yatırım der, tasarruf bile değil, yatırım der. Hisse senedi tahvil forex vs. Bunları bilmez ki çoğu kişi. En fazla gayrimenkul alır. Sermaye piyasası nın derinleşmemesinin bir sebebi de bu. Kısaca bir iki kuşak geçince bu sorunlar çözülür diye düşünüyorum.
SilHocam,konu ile bir alakası yok ama iktisatın "sosyal bilimler"alanında yer alması ne kadar dogru?
YanıtlaSilİnsan davranışlarına dayalı her bilim sosyal bilimdir o nedenle bence bu doğrudur.
Silhocam merhaba ntvpara sitesi değiştikten sonra 10 ekonominin tekrarlarına ulaşamıyorum artık yardımcı olur musunuz
YanıtlaSilSöyleyeceğim.
SilHocam Merhaba,
YanıtlaSilÖncelikle yazılarınız için çok teşekkürler sayenizde ekonomi bilgimizi hem geliştiriyor hem de daha da çok sevmeye başlıyoruz... İzniniz olursa size bir soru sormak isterim Şu an merkez bankasında memur olarak çalışıyorum açıkcası iş tatminim oldukça düşük aynı zamanda başka bir üst kurulda uzman yardımcısı olarak geçme durumum var çevremdeki herkes merkez bankasını bırakma orda memur ya da büro görevlisi olmak bile iyidir diyor sizce bir üst kurulda uzman yardımcılığı mı merkez bankası memurluğu mu?
Teşekkür ederim.
SilBuna ben bir şey diyemem sonuçta hayat sizin, karar sizin. MB den ayrılma diyenler muhtemelen ücreti ve emekliliği iyi diye diyorlardır. Ama bir yaşam boyu iş tatmini olmadan çalışmak da insanı sıkar. Ben çalışma koşullarınızı, durumunuzu bilemiyorum. Siz bilirsiniz.
basit faiz hesabı; (Anapara*vade*faiz oranı /100) günlük aylık kendi hesabınızı yapabilirsiniz.
YanıtlaSilŞimdi gelelim işin can alıcı noktasına
Yukardaki formül brüt faiz buna A diyelim.
Net faiz: A-A*0,15
0,15 çarpanı, stopaj, yani devletin faiz kazancı (anapara değil) üzerinden aldığı %15 lik pay.
Tamam faiz haram. Peki bu faizden alınan stopaj ne? Bu stopaj devletin kasasına girip size en basitinden maaş ödemesi olarak gelmiyor mu?
Ekonomi blogunda bir akademisyenin faize ilişkin her incelemesinde saldırır gibi tepkileri onda biri neden faiz den pay alan devlete gösterilmiyor? Kamu harcamalarının hesabını sormaya gelince neden aptal rolü yapıyoruz? Biraz tutarlı olmak gerek di mi?
Süper.
SilO faizden alınan vergilerle yollar, köprüler yapılınca "üzerinden geçmeyelim bu haram parayla yapıldı" ya da faizden alınan vergilerle maaşlar ödenirken "bu maaşları almayalım bunlar haram parayla geldi" diyen yok.
aynen oyle hocam, yorumumda dediğim gibi kimse stopajın ne olduğuyla ilgilenmiyor. Ordan alınan para nereye harcanıyor umursamıyor. Yeterki ucuna kırmızı kurdele tak.
Silİnsan biraz tutarlı olmalı. Faiz haram diyen kaç kişi evini satarken alıcının faizle banka kredisi çekip aldığına bakıyor.? İş faizin haramlığıysa evini faizle kredi çeken adama da satamazsın (istediğiniz âlime sorabilirsiniz.) !
Faiz kavraminin basta ekonomiye ve medeniyete zarar verdigini dile getirince neden akliniza hep dini motifler geliyor peki siz bunu hic dusundunuz mu?
SilDinler alkolu yasakliyor diye, alkolun dinc ve saglikli bireyler sagladigini mi dusuneceksiniz?
Dinler yalani, hirsizligi vs. yasakliyor diye, bunlara karsi cikanlari bagnazlikla mi suclayacaksiniz?
Kimi dinler inek etini, kimi dinler domuz etini yasakladi diye, vejetaryenlara 'geri kafali' diye mi bakiyorsunuz?
Bir kere Islam'a bakarsaniz 7.5% helal, 8.5% haram diye teknik analiz yapmiyor. Dusuk faizi salt dini motivasyonla aciklayan zaten burada celisir. O acidan devletin faizden aldigi stopaja kadar gitmenize gerek yok.
Dini bir kenara koyarsak, devletin faiz gelirinden aldigi gelir vergisi ile yol, kopru yapmasi, bankadan cektiginiz krediyi vadeli mevduata koyarak ne kadar zenginlesebilirseniz o kadar mumkundur. Devletin faiz ile 'kazanacagi' bir paranin ekonomiye saglikli bir dongu olarak girmesi bos bir umuttur. Ulke olarak uretmeyin, katma deger katan bir ticari yapiniz olmasin bakalim faiz ile ne kadar ilerleyebileceksiniz.
Siz eger faizin ne tip bir faydasi oldugunu izah ederseniz sevinirim. Ama birilerinin kurdugu bozuk bir duzeni sanki baska bir alternatif, sanki baska bir gerceklik yokmus gibi koru korune baglanmak, Amislerden daha komik geliyor bana. Surekli borclandirarak ekonomilerin ne hale getirildigini, toplumlarin nasil mahvedildigini goremiyor musunuz? Buna karsi ne diyoruz? Para'dan para kazanmayi, haksiz ve rant ile servet sahibi olmayi dusunmeyin, uretin, insanlara faydali islerle mesgul olun. Ne buyuk ayip, ne buyuk suc!
Artik gercekten faiz konusunda elestiri getirenlere hemen 'dini etkiyle' diye yaftalayanlari, yanlis analojilerle 'paranin kirasi, evini kiraya veriyorsun ama lololo' diyenlere pes diyorum, bu kadar din takintisina sahip olacak neler yasadiniz hayatta, uzuluyorum.
İktisadi bir gerçeklik hangi yolla yasaklanırsa yasaklansın ya aynı adla ya da başka bir adla yaşamaya devam eder. Faizi yasaklarsanız, bu kez kâr payı diye farklı bir adla çıkar. Çünkü evini kiraya veren nasıl bir kira alıyorsa ev almayıp parasını bankaya yatıran da bir karşılık alacaktır. Bu iktisadi olguyu yasaklar ya da hakkını vermezseniz bugün olduğu gibi tasarruf açığı verirsiniz ve dışarıdan bu kez yabancı parayla faiz ödeyerek tasarruf ithal etmek zorunda kalırsınız.
SilEsasen dinin yasakladığı da faiz değil tefeci faizidir. Mantık bu yorumu gerektiriyor. Çünkü o dönemde faiz regüle edilmiyor ve dolayısıyla 1'e 10 gibi oranlarda uygulanıyordu. Çünkü bankalar yok tefeciler vardı.
Adsız 23:16,
SilKonunuyu geniş çerçeveye yayarak odak noktasını kaydırma çabasıyla önceki yorumları boşa çıkarma gayretinize hayran kaldım.
İşin özü burası bir ekonomistin blogu mu? Faizin etkilerinin incelenmesi neden sizlerde saldırıya açık kapı oluyor?
Ve bu saldırılara karşı, konuya bilimsel yönden bakın, dini öğretilerinizi kenara bırakın sözlerine karşı "din yaftalaması" alınganlığını gösteriyorsunuz.
Bir şeyler yasaklanmışsa dini, örfi ya da hukuki açıdan bunun bir parçasını alıp kırmızı kurdele ile süsleyip bu yasak dışıdır, bu kadar derine inme demek kendini kandırmaktan ileri gitmez. Faizi haram görüp stopajı aklama çabanız boşadır. Kaldıki kimse faizi yüceltmiyor. olay kırmızı kurdelecilere tutarlı olun tavrı buda lütfen zorunuza gitmesin...!
Son sözüm: Arkadaşınız elma bahçesine girsin 1 çuval elma çalsın, sonra dönüp size bir elma uzatsın al buda senin göz hakkın desin, buyrun yiyebiliyorsanız yiyin...!
5 Mart tarihli yazısında Taha Akyol, Kanuni zamanında para vakıflarının şeyhülislam fetvası ile yüzde 12 faizle kredi verdiğinden bahsetmiş. Kaynak belirtebilecek var mı?
Silhttp://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/37/772/9837.pdf
SilSadece 4 dakika! Müthişsiniz, teşekkür ederim. Faiz, faiz diyenlerin okuması farzdır. Lisan biraz ağır fakat yabancı değil, ağır aksak çıkarılabiliyor.
Silhayir faiz haramdir demedim siz bir yorumunuzdaki bir cumlede kulanmaniz uzere kulandim!!! mevzu faizin dusuk mu yuksek mi olmasi ,faiz in olmasi veya olmamasi degil !!! yoksa faiz her zaman vardir !!!!!
YanıtlaSilHocam basit ama bilmediğim bir soru soracam su veya diğer gıda fiyatlarının fiyatı yerden yere değişirken sigara ve alkol neden heryerde aynı?Bir de hocam havalimanlarında neden herşey çok daha pahalı oluyor?
YanıtlaSilSigara ve alkolde TAPDK diye bir üst kurul var, fiyatları onlar onaylıyor. O kurul da farklı fiyat uygulanmasını istemiyor.
SilHavalimanlarında her şey gerçekten çok pahalı. Bu, dünyanın hemen her yerinde böyle. Temel nedeni rekabetin sınırlı olması ve bütün satıcıların benzer fiyatlar çerçevesinde oligopolistik bir yapı oluşturması.
Peki hocam sigara ve alkol dünyanın her yerinde mi bu şekilde sabitleniyor?Bunun farklı örnekleri var mıdır acaba?
Silbenim bildigim ABDde sadece farkli fiyat olayi var. Newyor manathanda 12 dolara sigara alabilirken kenar mahallelerde ayni sigarayi 7 dolara alabirlisin. keza eyaletten eyalete de fiyat farklari var.
SilABD'de durum farklı. Standart bir satış vergisi olmadığı için eyaletten eyalete vergi de fark edebiliyor.
SilHocam gerçekler bazılarının zoruna gidiyor heralde sizin tüm yazılarınızın objektif olduğuna inanıyorum ve yazılarınızı çok beğeniyorum.
YanıtlaSilTeşekkür ederim.
SilZoruna gidenlere aldırmayın. İnsanların çoğu meselelere objektif bakamıyor. Bu her yerde böyledir ama bizde son yıllarda iyice arttı. Herkes tuttuğu takımın penceresinden bakıyor olaylara. Öyle bakınca da gerçeği görmek mümkün olamıyor. Analiz yapabilmenin ilk kuralı meseleye objektif bakabilmektir.
Sayin hocam bir önceki konuda tamda bunu sormuştum harika bir makale olmuş.Favorimsiniz hocam:)
YanıtlaSilSağolun.
SilHocam yazınız için teşekkürler. Köy enstitüleriyle ilgili bir yazınız var mı? Saygılarımla
YanıtlaSilHayır yok. Ama bu konuda yaptığım çalışmalar bana, Köy Enstitülerinin kapanmasının Türkiye'nin bütün geleceğini olumsuz etkilediğini gösteriyor.
SilHocam toprağın cocuklarını izlemediyseniz mutlaka izleyin
SilSayin hocam bu konu ayni zamanda cari açıkla da baglantili oluyor değil mi
YanıtlaSilEvet dolaylı olarak.
SilHocam konuyla ilgisi yok ancak merakımı mazur görün lütfen, Türkiye'de kamu sektörünün ağırlığı ne düzeydedir? Bunu kamu harcamalarının GSYİH değerine bölümüyle bulunabileceğini biliyoruz fakat kamu harcaması şeklinde göstergelerde bir değer bulamadım, bütçe giderini alırsak kamu harcamalarını tam olarak kapsar mı?
YanıtlaSilBütçeye ek olarak KİT'ler, mahalli idareler vb de var. Sanırım en doğrusu Kalkınma Planlarındaki kamu dengesini almak. Öyle yaparsak yine % 50 dolayında çıkar.
SilHocam ezber bozan bir yazi olmuş cok tesekkurler.iki gun once zeynel dinler cikmis sorular kitabinda kafa yoruyordum ezberliyeyim dedim ama iyiki ezberlememisim.
YanıtlaSilTeşekkürler
SilENFLASYON SEBEPTİR, FAİZ SONUÇTUR. KİMSENİN BUNA KARŞI ÇIKTIĞI YOK.
YanıtlaSilPeki Türkiye'de enflasyonu arttıran faktörler neler? Cevabı, döviz kurlarında yapılan iç ve dış kaynaklı dalgalanmalar! Faizden istifade edebilmek için enflasyonu kasıtlı olarak yükseltiyorlar!
İç ve dış kaynaklı oyun bozucuların mühimmati enflasyonu arttırmek üzerine! (Çünkü biliyorlar ki, enflasyonu yükselttikleri an MB de faizi yükseltmeye mecbur kalacak!)
MB'nin mühimmati ise faiz!
Faizi düşürdüğümüz anda, enflasyonu kur dalgalanması aracılığı ile yükseltmekten vazgeçecekler! Enflasyon ilk önce sabit bir çizgi izleyecek sonra düşmeye başlayacak!
Bütün bunların bir satranç oyunu gibi yüksek dikkat gerektirdiğini ya göremiyorsunuz ya da görmek istemiyorsunuz!
Bunu anlamamakta ısrarcısınız! Israrınız nedeniyle sürekli hata yapıyorsunuz!
Hakem taraf tutuyor, hocanın bana garezi var lafları gibi artık bu dediklerinize emin olun en taraf tutanlar bile inanmıyor. Herkes kendi sorumluluğunu almalı, sorumluluğu kimsenin zerine atmamalı.
SilDış kaynaklar etkiliyse onlara mahkum olacak şekilde borçlanma derler adama.
Faizi düşürdüğümüz anda, enflasyonu kur dalgalanması aracılığı ile yükseltmekten vazgeçecekler! Enflasyon ilk önce sabit bir çizgi izleyecek sonra düşmeye başlayacak!
SilBU ONERME IKTISADI AIDAN MANTIKSIZ. Faiz paranin kirasidir. Faizi dusurdugunuz andan itibaren yerel paraya ilgiyi azaltirsiniz yerel para daha fazla bulunur piyasada. Bir sey cok oldugunda ise degeri duser dusunce de enflasyon olgusu ortaya cikar hele bir de enflasyonun altinda nominal faiz verdiginizde yerel parayi yabanci paralar karsisinda sahipsiz birakirsiniz yerel para hem icerideki enflasyon nedeniyle hem de eksi reel faizler nedeniyle dis dunyada yabanci paralar karsisinda savunmasiz duser boyle olunca kur yukselir enflasyon sarmalina girersiniz ve faizleri yukseltmek zorunda kalirsiniz.Kisaca faiz dusurlugu andan itibaren kurlar yukselir enflasyon artma egilimine girer. Turkiyede su an olmasi gereken cizgi enflasyonun +4 puan uzerinde bir faizcizgisidir. Bu faiz cizgisi enflasyonu dusurmek icin yeterlidir.Turkiyede olmasi gereken enflasyon orani maksimum %5 minumum %3 gibi bir oran olmalidir.
Mahfi bey cevabınız doğru değil. Dünya artık eski dünya değil! Ekonomide dalgalanma yaratmak artık sadece bir bilgisayardan yapılacak küçük bir hamleye bakar! Etkiye tarihte hiç görülmediği kadar açık bir çağın içindeyiz!
SilDoğrucu Davut olmak başka şey, kur dalgalanmasını kasıtlı yaratarak enflasyonu kasıtlı yükselten odakları, faiz düşürerek hizaya sokmak başka şey!
Oyuna geliyorsunuz! Eğer böyle devam ederseniz, kafanızı çok vurursunuz duvarlara!
Hocam Yunanistan'ın son 10 yıllık para politikasının etkinliği ile Türkiye'nin para politikasının etkinliğini karşılaştırmak istiyoruz.
YanıtlaSilTürkiye için önce faiz oranları ve döviz kurları arasındaki korelasyona, sonra döviz kuru ve ihracat arasındaki korelasyona, daha sonra da ihracat ve GDP arasındaki korelasyona bakıyoruz. Aynı işlemi Yunanistan için de uygulayacağız. Ama sonuç kısmı biraz karışık kalıyor. Sonunda hangi ülkenin daha etkin bir para politikası uyguladığını anlamak için korelasyon kat sayısının büyüklüğüne mi bakmamız gerekir?
Yani bu iş sadece korelasyon katsayısına bakılarak açıklanabilir mi emin değilim. Mutlaka o da bir göstergedir ama işin içinde kredi büyümesi var, batık krediler var vs.
Silmebus olmayi pilanliyor musunuz
YanıtlaSilHiç düşünmüyorum.
SilHocam siz dede misiniz?
YanıtlaSilHocam ilk önce size teşekkürlerimi sunuyorum vermış oldugunuz bilgiler sayesınde,ödev veya sunumlarımda ilk olarak mahfi hocanın bu konu hakkında yazısı varmı diye bakınıp daha sonra diğer kaynaklara bakıyorum,Hocam para politikası araçlarından makro ekonomik sakınganlık ve sadeleştirme politikası hakkında kısaca bılgı verırmısınız acaba cnku bu konuda bilgi bulmak çok zor....
YanıtlaSilTeşekkürler.
SilBu konuda benim bir makalem var: http://www.mahfiegilmez.com/2014/04/makro-ve-mikro-ihtiyati-politikalar.html
Hocam merkez bankası parayı karşılıksız yani karşılığında hiç bir şey almadan mı basar yoksa bir şey alıp mı basar?
YanıtlaSilEvet para basımı herhangi bir şeyin karşılığında yapılmıyor. En son ABD 1971'de doları altın karşılığı basmayı terk ettiğinden beri bütün paralar karşılıksız kaldı.
Siliyi akşamlar hocam, konuyla ilgisiz olacak biraz ama borsayı anlamak öğrenmek için temel bir başvuru kitabı tavsiye edebilir misiniz? başlamak için en azından
YanıtlaSilYaşar Erdinç'in kitabı var.
SilHocam nerde o tommiks ve zagor okuyan gençlik. Şimdikiler okumak bir yana okuduğunu anlamıyor, anlamadığı gibi karşısındakini anlamamak suçluyor. Hep bir dış güç, hep bir lobi yaratmışlar kafalarında daha doğrusu birileri yaratıyor onlarda din kabul ediyor.
YanıtlaSilBilimsel araştırmalarla, sonuçlarla ilgilenmeyen, okumayan, araştırmayan insanlar ya dinsel açıklamalara ya da komplo teorilerine yatkın olurlar.
SilMerhaba Mahfi bey parasal hedefleme ile para arzı aynı şey midir?Cevaplarsanız çok sevinirim.
YanıtlaSilPara arzı, ekonomide mevcut para miktarı anlamına gelir. Para hedeflemesi ise o miktarın ne kadar olması gerektiğine ilişkin konulmuş bir hedeftir.
SilHocam,ekonomi politikası kitabınızda enflasyon hedeflemesinden önce mb'ler para arzını hedeflerdi ama başarılı olamadı demişsiniz bu para arzı hedeflemesi parasal hedefleme oluyor o zaman.
SilEvet oradaki para arzını hedeflerdi ifadesi para arzını belirli bir büyüklükte tutmayı hedeflerdi anlamına geliyor. Bu da genellikle yıllık ekonomik büyüme ve enflasyon oranıyla tutarlı bir orandı.
SilHocam faiz haram degildir tekraliyorum faiz haram degildir ve bu yuzden olmasinda yarar var ve gerekli ancak faiz sevyesinin,uygar seviyede kalmasinda daha fazla yarar oldugu gorusundeyim
YanıtlaSilHocam birtanesiniz ya. Şuraya iyi kötü yorum yazan herkese cevap vermeye çalışıyorsunuz. Çok sağolun. Yazılarınız ayrı Ufuk açıyor aşağıdaki tartışmalar ayrı. Bunlar hiç boşuna olmayacak inşallah. Hep beraber doğru olanı bulup yapacağız inşallah.
YanıtlaSilTeşekkürler
SilHocam sizi surekli takip ediyorum yazilariniz benim icin cok faydali oluyor.Para politikasi dersinde bugun faiz koridorunu işledik merkez bankasinin yeni politika araclarindan sizin yazınızla iyice anladım konuyu cok tesekkur ediyorum.Kolay gelsin
YanıtlaSilÇok teşekkürler.
SilHoca can'dır gerisi yalandır..
YanıtlaSilSağolun ama gerisi yalan değil, herkesin kendine göre bildiği var ve bazen benim bildiklerimi aşar.
SilHocam Selamlar,
YanıtlaSilEvrimin ikonları kitabını okudunuz mu?
Teşekkürler.
Evrim konusunda çok kitap ve araştırma okudum ama bunu okumadım.
SilEvrim teorisine bakış açınızı değiştirebilir, bence okuyun.
SilHocam size yıllar önce TÜİK rakamlarları gerçekçi değil demiştim, açıklanan rakamlara inanmak zorundayız elimde bunlar var demiştiniz haklı olarak. Bugün açıklanan sanayi üretim rakamları bu işin suyunun çıktığını gösteriyor. Yarın bir gün kredi derecelendirme kuruluşları türkiyenin rakamları gerçekçi değil derse ne yapacağız. Gerçi dünyada yeni bir trend oldu herkes piyasaya ne lazımsa ona göre rakam açıklıyor. Hani herkes kur savaşları çıktı diyor ya aslında aslında gerçek olmayan rakam açıklama savaşları çıkmış.
YanıtlaSilBu dediğiniz mümkündür ve Yunanistan'da böyle de oldu. Umarım böyle olmaz.
SilHocam...
YanıtlaSil1)bir ülke ihracatını artırmak için devalüasyona gitmesi mi gerek?
2)asgari ücret 1300tl oldu yani bu durumda para arzı artması ve enflasyon artışına neden olur.Türkiye enflasyon düşüş yaşandı tersi olması gerekmiyormuydu?
3)faiz mi enflasyonu etkiler yoksa enflasyon mu faizi etkiler?
4)AB 3 milyar euro'ya yeşil ışık yakmadı sonuç ne olacak?
(1) Devalüasyon dalgalı kur rejiminde olmaz, sabit kur rejiminde olur. Her devalüasyon ya da paranın dış değer kaybı mutlaka ihracatı artırmaz. Paranın dış değer kaybıyla ihracatın artması için Marshall-Lerner koşulunun varlığı gerekir.
Sil(2) Bu artışların enflasyona yansıması zaman alır. Enflasyondaki düşüşün nedeni kurdaki gerileme.
(3) Yazıyı bir kez daha okuyun ve kararı kendiniz verin.
(4) Yaktı.
Şant Manukyan nasıl biri? İşinin ehli midir?
YanıtlaSilİşinin ehli olup olmadığı konusunda benim bir yorum yapacak bilgim yok ama yorumlarını beğendiğim bir kişidir.
SilHocam öncelikle çok teşekkür ederim bize böle bi hizmet verdiğiniz için sizden bir isteğim olacaktı iktisat okuyorum ve kitaplarınız dan hangisi okumam bana faydalı olur çok teşekkürler
YanıtlaSilTeşekkür ederim.
SilHepsi çok yararlı olur. Bence Kolay Ekonomiyle başlayın. Sonra Kamu Maliyesini, Makroekonomiyi ve Mikroekonomiyi okuyun. Bu sırayla okursanız çok yararını görürsünüz.
Hocam ödemeler dengesindeki finansal hareketlerle (doğrudan yat.,portföy,diğer yat.) uluslararası yatırım pozisyonu içindeki kalemlerin farkı nedir?İkisi aynı şeymiş gibi geliyor bana.
YanıtlaSilAynı şeylerin farklı yerlerde farklı sınıflandırılması.
SilMahfi hocam selamlar.Para arzı artışı teorik olarak faizleri düşürür.Türkiye'de para arzı arttıkça bankalar faizlerini düşürür mü ya da Mb faizleri düşürür mü.Yani uygulamada teorideki gibi oluyor mu?Teşekkür ederim.
YanıtlaSilPara arzı artışı eğer büyüme ve enflasyondan daha fazla olursa ilk ağızda faizleri düşürse de talep artışına yol açarak enflasyonu artırır. Bu da sonunda yine faizleri artırır.
SilHocam, bence "Fikir Nedir? İnanç Nedir?" Konusunu işleyen bir yazı yazın da; insanlar inançlarını fikir diye yazmasınlar.Çünkü aynı platformda tartışmak mümkün olmuyor.
YanıtlaSilSaygılarımla.
Bence böyle bir yazı yazsam da yararı olmaz.
SilHocam yazılarınızı ilgiyle takip ediyoruz. Likidite karşılama oranı ve hesaplanması ile ilgili de yazarsanız bizleri aydınlatmış olursunuz. Selamlar
YanıtlaSilTeşekkürler, bir ara yazayım.
SilAltın niye bu kadar yükseliyor?
YanıtlaSilSiz mi kurcalıyorsunuz yoksa? Evinize inşa ettirdiğiniz mahzene çuval çuval atınları istif eden siz misiniz?
Altın 1.900 dolardan niçin bu kadar düştü diye sormadınız da şimdi 1.270 dolara niçin çıktı diye niçin soruyorsunuz? Yoksa siz mi istiflediniz altınları da şimdi beni de işin içine katıp fiyatını daha da artırmak istiyorsunuz?
Silaltin lobisi hakkinda ne dusunuyorsunuz_
Silev hanimlari altin lobisi kuramaz mi
Bu lobinin faaliyetleri hakkinda bir bilginiz var mi
Hocam,
YanıtlaSilFenerbahçe maçlarını seyrettiğiniz özel bir lokal vb. yer var mı?
Birlikte seyredelim, sarı-lacivert çekelim :)
Ben evde izliyorum, sağolun.
SilHocam selamlar,
YanıtlaSilGürkan Genç'i takip ediyor musunuz? Bisikletle dünyayı turluyor şu anda. 2012'de başladığı dünya turunu 2020'de tamamlayacak.
Saygılar.
Hocam Euro bölgesindeki merkez bankaları para politikası yaparken tamamıyla ecb'ye mi bağlı yoksa özerk oldukları konular var mı? Örneğin faiz oranları bütün euro bölgesinde aynı mı yoksa ülkeler arasında değişiklik gösteriyor mu ? Bir de hocam nasıl biz ihracatta Euroya bağımlıysak Euro bölgesi de dolara mı bağımlı?
YanıtlaSilHocam,
YanıtlaSilNTVPara programi ne oldu. Persembe den beri yok ?
Tesekkurler.
Hocam çayınızı ince belli bardakta mı içersiniz, kulplu büyük bardakta mı? (Kinaye yoktur, gerçek anlamları ile sorulmuştur.)
YanıtlaSilAltin lobisi gun yapan guncu kadinlardan olusabilir mi?
YanıtlaSilGun yapan kadinlar altin lobisinin elemanlari olmasin?
Bu lobinin ev hanimi elemanlari istikrara golge dusurebilir mi Bu lobi kadinlar gununu kurarak cicek gul lobisi yapiyormu suralar
hocam Vergi ile GSYH Oranı arasındaki makas ne zamana kadar açılmaya devam edecek. ? Vergi yükünü ortaya koyan bir yazı rica edebilir miyiz.
YanıtlaSilmerhaba,
YanıtlaSilbazi tanimlar yapalim once...
FV: future value
PV: present value
r : interest rate, yearly
bugun fiyati PV olan bir mal veya hizmetin bir yil sonraki fiyatini FV hesaplamak icin cok yontem var ama biz en basitini dusunelim.
FV = (1+r)*PV
yani bu gun piyasadaki 1 yillik faizler bir mal veya hizmetin bir yil sonraki degerini belirlemis oldu.
bunu nasil aciklarsiniz?
Hocam salt faiz artırmak enflasyonu düşürmek için yeterli midir Brezilya ve rusya da faizler artırılmasına rağmen enflasyon düşmedi bununla ilgili örnekleriyel bir açıklama ve kıyas yapmanız mümkünmüdür?
YanıtlaSilHocam para politikası araçlarından sadeleştirme politikası hakkında bilgi verirmsiniz pek bilgi bulamadım .S
YanıtlaSilBasmakalıp düşünceler ile olaylara bakan insanlar hiç bir zaman faydalı fikirler üretemezler. Üst yorumlarda Mahfi hocanın söylediklerine alınganlık yapan sözüm ona dindar geçinen arkadaşlar olmuş. Bu dindar geçinen kesimin dindarlığı da parayı görene kadar oluyor nedense. Faizi rededeceğinize önce gidin diyanet'in imam, müezzinlere vs verdiği krediye bakın. İşlerine geldiğinde müslümanlık nedense hep ikinci planda kalıyor bu kesimin. İki yüzlülük yapmak yerine bilime odaklanın, basmakalıp fikirleriniz size engel oluyorsa bilim yapana da engel olmayın. Diyanet sendikasının verdiği kredinin tablosunu da şuraya bırakayım da inanmayanlar olur belki.
YanıtlaSilSevgiler...
http://www.aktifhaber.com/d/other/1-20151016164449.jpg
Hocam yaziniz icin cok tesekkur ederim. Konuyla alakali olmayan ama benim anlayamadigim bir soruyu sormak istedim. Ulkemizde celtik uretimi 1990 yillardan beri artmaya baslamistir buna orantili olarak tuketimide iki katina cikmistir ancak devletin koydugu tavan fiyatin cok dusuk olmasindan dolayi ureticimiz zarar etmektedir buna ragmen 2014 yilinda devlet cinden celtik ithalati rekoru kirmistir bunun nedeni nedir acaba devlet neden kendi uretmektense disardan ithal etmeyi tercih ediyor?
YanıtlaSil