Risk Düştü Kur Niçin Düşmedi?

Birçok kişi “Televizyonda yorum yaparken Türkiye’nin riski düştü dediniz. Risk düştüyse TL’nin değerlenmesi gerekmez miydi? TL niçin Dolara karşı değer kaybediyor?” diye soruyor. Benzer sorular twitter üzerinden de gelince topluca burada yanıtlamaya karar verdim.

Küreselleşme yokken genel eğilimlere uygun gelişmeler yaşanır ve dolayısıyla ekonomiyi ve da finans piyasalarını yorumlamak çok kolay olurdu. Küreselleşme sonrasında bu genel eğilimlerin rotası şaştı ve ekonomideki ve finans piyasalarındaki gelişmeleri anlamak ve yorumlamak zorlaştı. Şimdi gelin küreselleşmenin yarattığı yeni duruma göre son birkaç günde yaşananlara bakalım ve birlikte analiz etmeye çalışalım.

Son birkaç günde 2 önemli gelişme oldu: (1) Avrupa Merkez Bankası (AMB) parasal genişlemenin hacmini artırdı ve piyasaya daha fazla Euro sürmeye karar verdi. (2) Rusya, sürpriz bir kararla, Suriye’deki askeri güçlerinin önemli bir bölümünü geri çekeceğini açıkladı.

Arz kanununa göre bir malın arz miktarı artmışsa o malın değeri (fiyatı) düşer. Bu durumda AMB’nin parasal genişleme kararından sonra Euro’nun yabancı paralara karşı değerinin düşmesi gerekiyordu. Gerçekten de AMB kararı açıklandıktan hemen sonra Euro, yabancı paralara karşı değer kaybetti. Ne var ki bu gelişme kısa sürdü. Karardan bir süre sonra AMB Başkanı Mario Draghi, faiz indirimlerinin devam etmeyeceğini vurguladıktan sonra, piyasalara güven veren bazı konulara değindi. Sonuçta başlangıçta arz kanunu çalışmışken ardından beklentiler devreye girdi ve Avrupa’nın geleceğine ilişkin olumlu bir hava doğunca Euro yeniden değer kazanmaya başladı. Demek ki artık beklentiler, fiziksel gelişmeden daha etkili olabiliyor.

Yılbaşında Fed’in bu yıl içinde 4 kez faiz artışı yapacağı beklentisi yaygın olduğu için Dolar değer bir süre değer kazanmıştı. Faiz artırımı beklentisi yılın ilk Fed toplantısından sonra kırıldı ve bu kez Fed’in bu yıl belki de hiç faiz artışı yapmayacağı gibi başka bir uç beklenti egemen oldu. Bu gelişme sonucunda Dolar değer kaybetmeye başladı. Tümüyle beklentilere bağlı bir gelişme yaşandı.

Hafta başında Rusya’nın Suriye’deki askeri gücünün önemli bir bölümünü çekeceği haberi görünümü yeniden değiştirdi. Bu kez ABD, ortadoğu politikasında Rusya’yı dize getirmiş gibi oldu. Bunun sonucunda ABD ekonomisine olan güven artmaya ve Dolar yeniden değer kazanmaya başladı. Burada fiziksel olayla beklentiler birlikte etki yaratmış görünüyor.

Rusya’nın Suriye’den çekilme kararı Türkiye üzerinde biri olumlu diğeri olumsuz olmak üzere iki farklı etki yarattı. Bu karar, yanı başımızda yaşanan gerilimi ve dolayısıyla riskleri düşürdüğü için Türkiye’nin CDS primi 2 gün içinde 280’den 255’e geriledi. Buna karşılık ABD’nin Rusya’ya karşı bilek güreşini kazanmış görünmesi sonucu, Dolar, bütün paralara ve o arada TL’ye karşı değer kazanmaya başladı. Bu değer kazanmada son günlerde Fed'in yeniden faiz artışı beklentisinin gündeme gelmesi de etkili oldu.

Beklentilerin, ekonomi üzerindeki etkisi, küreselleşme ve sermaye hareketlerinin serbest kalması sonucu, geçmişe göre çok daha fazla. Bütün küresel sistem neredeyse tek bir piyasaya dönüşmüş bulunuyor. Öyle olunca sistemin bir ucundaki beklentiler öteki ucuna anında ulaşabiliyor ve bütün sistemi etkileyebiliyor. Eskiden “riskler düşünce TL değer kazanır” diyebiliyorduk ama şimdi “beklentilerin yönüne bakmamız da gerekir” cümlesini eklemek zorunda kalıyoruz.

Bu yazıyı yazdıktan bir kaç saat sonra Fed toplantısından çıkan karar açıklandı. Buna göre Fed faizi aynı düzeyde bıraktı. Bu kararla birlikte iki önemli konu gündeme geldi: (1) Fed'den yapılan açıklamada bir önceki toplantıda faiz artışıyla dünya piyasaları arasında kurulan bağlantıya daha güçlü bir atıf yapıldı. (2) Fed FOMC üyelerinin 2016 yılı için yaptıkları federal fon faizi tahminlerinde ortalama 0,90'lık oran söz konusu oldu. Mevcut federal fon faizi 0,50 olduğu için bu yeni tahmin 2016'da en fazla 2 kez faiz artışı yapılmasının beklendiğini ortaya koymuş oldu.

Karardan hemen sonra beklentiler yeniden şekillendi ve Dolar değer kaybetmeye başladı.     

Yorumlar

  1. hocam risk dusmesi CDS'ten once kurda fiyatlanmis olamaz mi? risk sadece CDS'le olculur diye birsey yok sonucta

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Elbette yok. Ama en yakın izleyen gösterge CDS. Çünkü her an yenileniyor.ç

      Sil
    2. Merhaba , konu ile ilgisi yok. Ancak, daha önce hiç böyle bir değerlendirme ile karşılaşmamıştım ( benim cehaletim ). Altın/Gümüş oranı ; http://www.zerohedge.com/news/2016-03-08/4000-year-old-financial-indicator-says-major-crisis-looming Yorumlamanız mümkün mü?

      Sil
    3. Açıkçası bu tür bir karşılaştırmayı en azından bu kadar uzun bir dönemi kapsayacak biçimde yapmamıştım. Çok hoş bir analiz ve birçok şeyin de göstergelerinden birisi olabilir. Metal spekülasyonuyla uğraşanlar bu hesaplara bir de bu gözle bakmalı.

      Sil
    4. hocam iyi gunler, hem enflasyonun hem de issizligin dusuk olmasinin sebepleri nedir? yani maaslarin yillik yuzde artisindaki yavaslamaya ragmen issizligin dusuk seyretmesini nasil yorumlarsiniz petrol fiyatlarindaki dususu isin icine katmazsak?

      Sil
  2. Ne zamanki irrasyonel olan beklentiler rasyonelleşir, o zaman o artık rasyonel bir beklenti olur. Dünyanın yaşadığı durum bu.

    YanıtlaSil
  3. Hocam piyasayı tahmin etmek pek mümkün değil gibi şu sıralar. Sanırım borsa kur vb beklenti dışı değişimlere anlam yüklüyoruz

    YanıtlaSil
  4. Hocam, Mardin, Antep taraflarına gittiniz mi hiç?

    Teşekkürler.

    YanıtlaSil
  5. cinin tobin vergisi getirmesini dusunmesini nasil karsiliyorsunuz?
    bu tipki kur savaslarinda oldugu gibi sermaye hareketlerine vergilendirmeye yol acar mi?kisaca tobin vergisi savsalari?
    ozelinde cari fazla veren yani dis sermayeye sicak anlik kurtarici paraya ihtiyaci olmayan ekonomiler icin ilerisi donemde tobin vergisi modasi ihtiyaci istegi tipki parasal genisleme gibi temel faktor olur mu?

    Ornegin avrupa ve japonya gibi ekonomiler icin soruyorum.
    Malum abd geleneksel olarak ve cari acik veren bunu da teorik olarak dolarla kapatabilmesine ragmen sicak paraya ihtiyaci olarak bu tur vergilendirmelere karsi. ingiltere de hem geleneksel hem de finans sektorunu onemleyen bir ekonomi o da karsi. Her ne kadar bu iki ulke kur savaslari yapmis olsada tobin deyince bu verilendirmeye girmezler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tobin vergisi sermaye çıkışıyla birlikte sermaye girişini de olumsuz etkiler. Ben Çin'in bu işe gireceğini, girse bile uzun süre sürdüreceğini beklemiyorum.

      Sil
  6. Hocam, CV'de referans olarak sizi yazabilir miyim?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sizi tanıyorsam ve hakkınızda olumlu şeyler söyleyebileceksem olabilir tabii.

      Sil
  7. Hocam, NTV'deki programda dikkat ettim de sanki biraz zayıflamışsınız.

    Hastalık falan yok inşallah.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yok sağolun ama tam tersine 3 kilo fazlam var.

      Sil
  8. Hocam EMNIS 14'unde 1.85 idi, 16'sında 5.63 oldu. Bu nasıl oluyor hocam, hangi analiz açıklar bunu, beklenti dediğimiz şey böle bişey mi :-))

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Borsa ayrı bir konu tabii. Ben hisse izlemiyorum.

      Sil
    2. 14 ünde fiyatı: 5,36
      sanırım bir şeyleri karıştırdın...

      Sil
  9. Hocam Değerli bilgileriniz için teşekkürler öncelikle.
    Bu yazınızda da gördüğüm kadarıyla ekonomik ilişkiler artık sadece ekonomik verilerle cevaplanamayacak kadar karmaşıklaşıyor. Sizinde çoğu yazınızda da belirttiğiniz üzere analitik düşünme kavramı daha da çok önemli hale geliyor.
    Benim burada sormak istediğim şu; Siyasi-Kültürel-Sosyal-Toplumsal vb. etmenlerin ekonomiyi bu denli etkilemesi sizce normal mi ? yani sadece iktisadi kavramların Ekonomiyi açıklamada gücü, günümüz dünyası için artık yetmiyor mu ?
    Siyasetin mi ekonomiyi yoksa ekonominin mi siyaseti yönlendirdiğini düşünüyorsunuz ? Teşekkür ediyorum.

    YanıtlaSil
  10. Hocam harikasınız gerçekten. Saygıyı hakediyorsunuz

    YanıtlaSil
  11. Piyasa fiyatlaması bilinen doğruların beklentisinin gerçekleşmesi ile değişiyor.Mesela Ecb genişlemesine karşı Euro'nun değer kaybetmemesi Fed faiz arttırımı beklentisi yoğunlaştığında terse dönecektir.

    YanıtlaSil
  12. Hocam ,dünya genelinde piyasalara hakim yön veren fiyat yapan bir ''herif-pala '' efsanesine inanıyormusunuz ?

    YanıtlaSil
  13. Ve FED faizi değiştirmedi.

    Dolar TL 2,89'un altına inme eğiliminde.

    Yine olmadı, yine tutturamadınız! Ülkeyi ne zaman terkedeceksiniz? 1 Kasım hala ders olmadı mı? Size 16 Aralık'ta da söyledim umursamadınız! Sizin devriniz bitti!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Valla eğer "hedefi tutmayanlar ülkeyi terk edecek" diye bir şey varsa ilk o 1 kasımda iktidara gelenler terk etmeli ne orta vadeli planları tutuyor ne de 2023 hedefleri tutacak. 2023te ilk ona gireceğiz diye yediler bir güzel milleti. Ayrıca mahfi hoca sene içinde iniş çıkışlar olsa da yıl sonunda dolar artmış olacak dedi. Şu an sene sonu mu kardeşim? Okuduğunu anlayamıyorsun sanırım.

      Sil
    2. Bence bu arkadaşı ciddiye almayın. Çıkış olduğunda kayboluyor, iniş başlayınca piyasaya çıkıyor. Ben sırf bu durum kayda girsin diye yorumunu yayınlıyorum. Dolar çıkmaya başlasın göreceksiniz yok olacak yine.

      Sil
    3. Bu arkadasin sac jolesinin markasini merak ediyorum.

      Sil
    4. :))))))) jole rengi.guzel yorum.

      Sil
    5. Yine mi sen arkadas???

      Sil
    6. dolar da çıkmasın tansiyonumuz da..ülke kazansın da hepimiz kaybedelim..iddiamızı.

      Sil
  14. Hocam FED'in son kararından sonra; Günümüz Türkiye'si ve yönetim şeklini göz önüne alarak;

    1) merkez bankası yönetim değişikliği sonrası tcmb tarafından faizlerin düşürülmesi söz konusu olur mu? (İyi bir şey olmadığını biliyorum sadece merak)

    2) böyle bir şeyin gerçekleşmesi halinde konut kredisi faiz oranları düşer mi?

    İlgiyle takip ediyoruz, saygı ve sevgiler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. (1) Olabilir.
      (2) Kısa süreli de olsa düşebilir. O zaman fırsatı kaçırmamanızı öneririm.

      Sil
  15. Gou ler ödevlerini ihmal etmeye devam ederse 2008 krizi bizlerde yaşanıcak sürekli erteleyerek nereye kadar hocam.Sizin saydığınız bu ödevler ne zaman yapılacak.İşsizlik mi önemli fed mi önemli?Reel sektör gelişmemiş finans benim neyime...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bir kriz daha olmadan bu ödevler sanki yapılmayacak gibi.

      Sil
  16. syaya, Azerbaycan'a, hatta Kazakistan'a, Malezyaya (nar) kim pazarlayacak. Bakan domates fiyatları yükseliyor diyor. Bu bilgiyi kim verdi tuzu kuru bürokratlar. Bu bürokratlar örtüaltı domatesin maliyetini biliyormu ki. Biliyor mu ki asgari ücretteki artış nedeniyle serada çalışan işçinin yövmiyesi 55-60 TL oldu. Biliyor mu ki 1 dekarlık domatesin işçilik maliyetinin 6.000 TL, fide-gübre-ilaç maliyetinin 7.000 TL, enerji-nakliye-amortisman-vergi maliyetlerinin 6.000 TL olduğunu bu bağlamda toplam maliyetin 19.000 TL, kg maliyetin 0,95 TL birinci kalite domatesin 1,2 TL/kg, ikinci kalite domatesin 0,60TL/kg, 10 ton domatesin 4 tonunun birinci kalite 6 tonunun ikinci kalite üzerinden işlem gördüğünü, ortalama fiyatın 0,84 TL/kg, bu durumda dekara ortalama zararın en az 2.200 TL olacağını. Biliyor mu? GALİBA EN UYGUN İŞE YARAYACAK YORUM KUTUSU BURASI

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aynı durum bizim kirazlardada var ve toros bölgesi kirazcılar ağaçları minimum seviyede gübre ve ilaçlama ile (üründen vazgeçtik,ağaçlar zarar görmesin)sezonu geçirme kararı aldık.Bu sene torosların İçel bölgesinden kiraz hasadı yok gibi ...

      Sil
  17. Hocam neden para arzı ile faizler beraber hedeflenemezler? Niye biri hedeflenirken diğeri sabit tutulmak zorundadır.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çünkü ikisi birbirinin içinde zaten. Yani para arzını hedefleyince dolaylı olarak faizi de etkilemiş olursunuz.

      Sil
  18. hocam son fed kararı wall streete boyun eğildiğinin göstergesi midir? fed kredibilitesini yitirdi mi sizce? tabana yayılmayan genişleme politikaları gelecekte dünyada toplumsal hareketlere dönüşüp sistem sorgulanır mı? teşekkürler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hayır bence enflasyon beklentisine uygun davranıyor Fed.
      Sanırım kapitalist sistem artık büyüme rüyasının sonuna geliyor. Çünkü küreselleşme bir bütünlük sağlayınca birilerinin ötekiler aleyhine büyüme imkanı çok kısıtlandı.

      Sil
  19. o halde piyasa fed'den daha iyi takip ediyor enflasyonu ki bu tahvillere fed'in 4 artırım tahminine rağmen yansımadı. bu durumda akla şu geliyor, piyasanın resesyon beklentisi galiba muhtemel. sizin yorumunuzu alabilir miyiz bu konuda? teşekkürler&saygılar

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Fed'in durumu piyasadan farklı. Piyasa, Fed üzerinden para kazanıyor oysa Fed, doğru kararı verip ekonomiyi ve dolayısıyla piyasayı düzeltmeye çalışıyor. İkisinin durumu karşılaştırılabilir durumlar değil. Fed, bazen gördüklerine değil en iyi sonuç vereceklere göre hareket ediyor.

      Sil
  20. Hocam feminist misiniz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bunu diyemem ama, özellikle bu coğrafyada, erkeklere göre çok daha az hakka sahip olan, erkeklerle eşitlik adına çok gerilerde bulunan kadınların haklarını savunurum.

      Sil
  21. Hocam mb başkanı degisene kadar TR de faizler degismz gibi geliyor bana kötü imaj yaratmamak için.. ama yenisi gelince hizli davranacak gibi ne düşünürsünüz? Teşekkürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bilmiyorum, belli olmaz. Yani TCMB ilk toplantıda bir faiz indirimine gidebilir.

      Sil
    2. Merhabalar hocam. TCMB faiz indirimine giderse bu durumda dovizin yukari yonlu atak yapmasi gerekiyor diye biliyorum, ancak burada TCMB neden ve nicin bu karari aldigini iyi anlatir ve piyasalar buna ikna olursa, bu durumda nasil bir manzara ortaya cikar?

      Sil
    3. Bu dediğinizin olabilmesi yani TCMB'nin piyasaları ikna edebilmesi için yüksek bir itibara sahip olması gerekir. Oysa TCMB on yıldır enflasyon hedeflemesini tutturamamış bir kurum. Üstelik siyasilerin TCMB'ye yaklaşımı da bağımsız bir kurum havası vermiyor. Bu durumda ikna etmesi çok kolay değil.

      Sil
  22. Hazine Müsteşarlığı binasına en son ne zaman gittiniz?

    Arkadaşlarınızı görmeye gider misiniz Ankara'ya uğradığınızda?

    İçeriye girmenize izin veriyorlar mı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 7 yıl oldu galiba.
      Kimliğinizi bıraktığınızda herkesin içeriye girmesine izin veriyorlar.
      Hazine toplantı salonunda resmim var. Hazine adını taşıyan kitabım var.
      E, müsaade edin de içeri girmeme izin versinler.
      Ben 1997 yılında ayrıldım Hazine'den dolayısıyla benim kuşağımdan kimse kalmamıştır. Ama her yerde olduğu gibi Hazinede de öğrencilerim vardır (dolaylı veya doğrudan öğrencilerim.)

      Sil
    2. Oldukça şanslıymışsınız.

      Peki hocam hazineye doya doya bakabildiniz mi bari? Işıl ışıl parlıyor muydu? Koca ülkenin hazinesi size emanetti, tepeciklerin arasında fotoğraf çektirdiniz mi?

      Kendinizi Richie Rich gibi hissettiniz mi hiç?

      Sil
    3. Hazine kasalarında borç tepeciklerinden başka pek bir şey yoktur. Olanlar da ya TCMB'nin ya da Ziraat Bankası'nın kasalarındadır.

      Sil
  23. Hocam yazı için teşekkürler. Oya Köymen'in yazdığı "Sermaye Birikirken" adlı kitabı okudunuz mu acaba ?

    YanıtlaSil
  24. Merhaba Hocam, haber eski ancak bugün içinde geçerlimi merak ediyorum. saygılarımla http://odatv.com/buyume-rakamlarinda-cinlik-yaptilar-1409151200.html

    YanıtlaSil
  25. Hocam merhaba,

    USD/TL kurunun düşmesinde, hazinenin yapmış olduğu 1.5 milyar dolarlik tahvil ihracının etkisi oldu mu sizce?Kuru frenlemek için bu şekilde yabancı sermaye girişi sağlamak doğru bir hamle mi?
    Birde bu tur anlaşmaların piyasalara olası yan etkileri nedir?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu tür ihaleler genellikle vadesi gelen borçları yenilemek için yapıldığından taze kaynak girişi olmuyor.

      Sil
  26. Euro bu fiyat seviyesinde yunanistan in butce acigini monetize edebiliyor mu ? guncel chartlari bulamadim

    YanıtlaSil
  27. Mahfi hocam Çukurova Üniversitesi iibf den tanıdığınız hocamız var mı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İsmen bildiklerim, tanıdıklarım var.

      Sil
    2. Kimleri tanıyorsunuz hocam?

      Sil
    3. Mahir Fisunoğlu, Muammer Tekeoğlu, Alper Güvel.

      Sil
  28. Hocam, döviz piyasasında kur hafta sonu değişir mi? Ben yaptığım analizi paylaşayım. Sizden de bir değerlendirme rica edeyim. Sonuçta bu piyasa serbest olduğuna göre hafta sonu da arz ve talebe bağlı olarak fiyat şekillenebilir. Dolayısıyla döviz arz ve döviz talebinin buluştuğu yer olan denge kur düzeyi farklılık gösterebilir diye düşünüyorum. Ne dersiniz Hocam bu hususta?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hocam, benim sorum arada kaynamış galiba.

      Sil
  29. hocam yazilarinizda genel bir tema var. oncelikle bir ekonomik klise var bilinen. misal para arzi artarsa paranin degeri duser gibi. ardindan bu klisenin islemedigi durumlarla karsilasinca bir saskinlik durumu var genel kitlede. aciklamaniz ise beklentilerin yeni ve ilave bir belirleyici faktor olarak dahil oldugu...

    confirmation bias denen bir dusunme hatasi vardir. insanlar hipotezlerini dogrulayan kanitlari arama egilimindedirler. ornegin cinde isler iyi gidiyor propagandasi yayginken olumsuz sinyaller gorulmez. isler bozulunca da hemen olumsuz sinyaller gorulmeye aranmaya baslanir.

    ekonomi de karar veren stratejisi olan oyunculardan olusur. tuketiciler, ureticiler, devletler, spekulatorler gibi... bu oyuncularin beklentileri kararlarini etkiler, ve kararlar da her zaman ekonomik gostergeleri etkiler. bu hep boyleydi. bundan 100 yil once de boyleydi kapitalist dunyada... "beklentiler" yeni bir sey degil... hatta behaviorial economics diyede cok heyecan verici bir alan var...

    yazilariniz hemen her turlu aciklamayi getirsede ongorude pek basarili degilsiniz... aciklayici gucu yuksek ama ongoru kabiliyeti dusuk olan bir soylem de sorunludur... her durum icin postmortem bir analiz var ya ongoru, kestirim, tahmin, prediction....?

    misal newtondan cok once de gezegenlerin hareketleri ile ilgili cok aciklayici bir soylem vardi... melekler... ama ongoru kabiliyite zayif bir aciklama yontemidir bu... oysa newton mekanigi ongorunun inanilmaz artmasina olanak saglamistir...

    tabi bu bizi carpici bir noktaya da getiriyor. zaten cok iyi tahmin yapabilseniz simdi warren buffet ile yarisiyordunuz... bu aslinda tum aciklayicilar kabilesi icin gerekli... televizyonlarda gormuyormuyuz bordrolu ekonomi, kur, ve borsa uzmanlarini... oysa kendilerine faydalari yok bu arkadaslarin...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu değerlendirmelerinize bir şey diyemem, sizin görüşleriniz. Haklı olabilirsiniz. Ama bir konudaki saptamanız doğru değil, onu rahatlıkla söyleyebilirim. Karar verenlerin açıklamaları ve beklentileri etkilemeleri 100 yıl önce böyle değildi. Beklenti ve etkileme hep vardı belki ama dünya böylesine küresel etkilere açık bir dünya değildi. Bırakın 100 yılı 10 - 15 yıl önce kimse bugün baktığımız göstergelerin çoğunun adını bile duymamıştı. Bunlar üzerinden bugün yaratılan beklentiler ve yönlendirmeler o zamanlar söz konusu değildi. Onun için bugünkü beklentiler ve onlar üzerindeki etkilerle 10 - 15 yıl öncekiler arasında dağlar kadar fark vardı.

      Sil
  30. Hocam, iPhone mu kullanıyorsunuz, Samsung mu?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Eskiden iphone kullanırdım şimdi samsung kullanıyorum.

      Sil
    2. peki apple ın iphone konusunda müşterilerinin gizliliğini korumak adına FBI direnişini nasıl yorumluyorsunuz?

      Sil
    3. Apple desteklenmelidir.

      Fakat şunu da unutmamak gerekir, 1950'lerin başından günümüze "advertisement" denen alan iştahı kesilemez bir canavar gibi büyüdü, büyümeye devam ediyor!

      İnternet ve taşınabilir elektronik cihazların buluşmasının ilk büyük sancılarını bütün dünya ciddi ciddi yaşamaya başladı. WikiLeaks'ten tutun Edward Snowden'a gelin, oradan da "Apple vs. FBI"a gelin ve hâttâ Türkiye'de twitter'ın ve facebook'un "devlet emriyle" yavaşlatılmasına kadar gelin!

      "Algı" dediğimiz şey artık herkesin içinde olmak istediği, yönlendirmek, yoğurmak istediği bir tür hamura dönüştü! Örneğin, Mahfi Eğilmez'in 10 milyon 900 binden fazla site ziyaretçisi olması veya Türkiye twitter'da en çok takipçisi olan iktisatçı olması bile bilinçaltından sayın Eğilmez'e bir tür hınzır tebessüm verebilir.

      Apple her ne kadar FBI gibi bir devle hukuk mücadelesi veriyor gözükse de, olay sadece bunla sınırlı tutulacak kadar basit değil. "Algı"yı, "advertisement"ı asla ama asla aklınızdan çıkarmayınız ve "Steve Jobs"ı neredeyse peygamber statüsüyle denk kılmak için her fırsatı değerlendiren bir flagship şirket olduğunu unutmayınız!

      Eğer bu ve benzeri mühim konular hakkında detaylı referansları incelemek isterseniz, birkaç tavsiye:

      1. "Black Mirror", hazırlayan: Charlie Brooker, (http://www.imdb.com/title/tt2085059/)

      2. "Metropolis", yönetmen: Fritz Lang, (http://www.imdb.com/title/tt0017136/), (https://www.youtube.com/watch?v=Q0NzALRJifI)

      3. "The Century of the Self", hazırlayan: Adam Curtis,

      Bölüm 1: Happiness Machines (Mutluluk Makineleri)
      Türkçe altyazılı video:
      http://vimeo.com/22918234

      Bölüm 2: The Engineering of Consent (Rıza & İkna etme mühendisliği)
      Türkçe altyazılı video:
      http://vimeo.com/23204840

      Bölüm 3: There is a Policeman Inside All Our Heads: He Must Be Destroyed
      (Herbirimizin kafasının içine birer polis yerleştirilmiş: Bütün bunları kafamızdan kovmalıyız)
      Türkçe altyazılı video:
      http://vimeo.com/23485787

      Bölüm 4: Eight People Sipping Wine in Kettering (Kettering’de şarap yudumlayan sekiz kişi)
      İngilizce video:
      http://dai.ly/x2j38dj

      (Alternatif adres:
      http://dai.ly/x17b3nc )

      4. "In Time", yönetmen: Andrew Niccol, (http://www.imdb.com/title/tt1637688/)

      5. "Elysium", yönetmen: Neill Blomkamp, (http://www.imdb.com/title/tt1535108/)

      6. "Branded", yönetmenler: Jamie Bradshaw & Aleksandr Dulerayn, (http://www.imdb.com/title/tt1368440/)

      7. "The Informant!", yönetmen: Steven Soderbergh, (http://www.imdb.com/title/tt1130080/)

      8. "The Truman Show", yönetmen: Peter Weir, (http://www.imdb.com/title/tt0120382/)

      9. "Syriana", yönetmen: Stephen Gaghan, (http://www.imdb.com/title/tt0365737/)

      10. "Gattaca", yönetmen: Andrew Niccol, (http://www.imdb.com/title/tt0119177/)

      11. "Wag the Dog", yönetmen: Barry Levinson, (http://www.imdb.com/title/tt0120885/)

      12. "The Ides of March", yönetmen: George Clooney, (http://www.imdb.com/title/tt1124035/)

      13. "Cosmopolis", yönetmen: David Cronenberg, (http://www.imdb.com/title/tt1480656/)

      14. "The Yes Men" (2003): (http://www.imdb.com/title/tt0379593/)

      "The Yes Men Fix the World" (2009): (http://www.imdb.com/title/tt1352852/)

      "The Yes Men Are Revolting" (2014): (http://www.imdb.com/title/tt2531282/)

      15. "Citizenfour", hazırlayan: Laura Poitras, (http://www.imdb.com/title/tt4044364/)

      16. "The Most Dangerous Man in America: Daniel Ellsberg and the Pentagon Papers", hazırlayanlar: Judith Ehrlich & Rick Goldsmith, (http://www.imdb.com/title/tt1319726/)

      Sil
  31. Selamlar Hocam, sizce dolar/tl kurundaki dusme ne kadar surer?
    Emekleriniz icin tesekkurler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Fed kararı sonrası Dolar değer kaybetme yönüne geçti. Süresini bilemem çünkü her gün yeni bir şey oluyor ama bir süre böyle gidecek gibi görünüyor.

      Sil
  32. Hocam artık ekonomik büyüme olmadan ekonomik kalkınma olur mu örneği var mı dünyada ? Adalet saraylarımızın büyüklüğü ile övünen bi toplumdan adaletin olduğu bir topluma ve yönetime geçiş yapabilir miyiz sizce ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Böyle bir örnek ben bilmiyorum.
      Bizim gelişmiş bir toplum olabilmemiz için ekonomik reformların yanında sosyal alanlarda da reformlar yapmamız gerekiyor.

      Sil
  33. Hocam konuyla alakasiz olcak ama faiz indirimine gidememe konut yada teknoloji balonu olusturabilir mi? Risk sermayeleri bu isin neresinde ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Şu anada hiç bir şey net değil. Faiz indirimi olabilir.

      Sil
  34. hocam saygılar. hocam ben konuyla ilgisiz başka bir soru soracağım. mesela borsada koç holdingin bir sürü şirketin hisseleri var tüpraş arçelik gibi. bir de koç holdingin holding hissesi var. aradaki fark nedir hocam. mesela koç holdingin dönem net karı holding çatısında bulunan tüm dönem net karların toplamıdır desem sanırım çok çok üstünde bişey çıkıyor. işin içinden çıkamadım hocam. sizin bu konuda bilginiz var mıdır? iyi akşamlar

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben borsada hisse bazında izleme yapmıyorum.

      Sil
  35. Sayın Hocam izninizle konuyla çokta ilgisi olmayan teknik bir sorum olacak

    GSYH hesaplanırken 3 yöntem ile de hesaplayabilmekte ve hangi yöntemle hesaplanırsa hesaplansın hepsinde de teorik olarak aynı değere ulaşılabilmesi gerekir.
    Hesaplamaya harcamalar cephesinden bakarsak en kritik nokta o sene içinde üretilipte satılamayan malların (stoklar) durumunun ne olacağı. üreten kişinin satılamayan malları kendisinin alacağı varsayılarak bu harcamaları yatırım harcamaları içinde değerlendirilecek ve bu sayede de hesaplama açısından 3 yöntemin denkliği sağlanmış olacaktır.
    Fakat açıklığa kavuşturamadığım nokta şurası ; misal, üretici üretim faktörlerine ve girdilere gerekli ödemeyi yapıp 40 birime mal ettiği bir malı, piyasada 50 birime sattığını ve sattığı mal başına 10 birim kar ettiğini düşünelim.sözünü ettiğim üretici o sene içerinde ürettiği ürünün 5 adedini satamadığını(stokta kaldığını ) ve bunlardan kar edemediğini düşünürsek , söz konusu olan 5 adet o sene içerisinde üretildiği ve üretilmesi neticesinde de üretim faktörlerine ödeme yapıldığı için GSYH hesaplamalarına yatırım harcaması olarak dahil edilecektir.
    Sorum ise şudur; stokta kalan bu mallar üreticinin kendisi tarafından alındığı varsayılarak hesaplamalara yatırım harcaması olarak dahil edilirken , piyasa fiyatı olan 50 birim baz alınıp 50(ilgili malın piyasa fiyatı)*5(stoktaki mallar)=250 birim olarak mı hesaplamalara girecek?
    Yoksa stokta kalan bu 5 adet maldan kar elde edilemediği için maliyet fiyatı olan 40birim baz alınıp 40*5=200 birim olarak mı hesaplamalara dahil edilecektir?

    Saygılarımla

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sizin örnekten gidersek 50 birim*5= 250 birim olarak hesaplara giriyor.

      Sil
  36. Hocam Avrupa'ya vizesiz gidebileceğimizin haberi dolar/tl kurunda bir etki yaratır mı? Yaratırsa nasıl olur açıklayabilir misiniz.

    YanıtlaSil
  37. Hocam Türkiye önümüzdeki kaç yıl içinde bu siyasi bunalımdan cıkamaz ise (Rusya sorunu,ihracatın komsulara azalması,turizm gelirlerinin düşmesi,göçmen sorunu vs.) kriz meydana gelir ve eğer böle bir kriz bekliyorsanız önlem yollarımız ne olmalıdır cevaplarlarsanız minnettar kalırım hocam iyi aksamlar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Dediğiniz olursa pek bir önlem alınamaz. Varsa yabancı para açık pozisyonunuzu kapatın.

      Sil
  38. Hocam Türkiye nin son zamanlardaki yasi durumu ekonomiye adeta büyük bir darbe etkisi yaptı maliye bakanı gidişatı beğenmediğini açıkladı sorum şu; ufukta bir kriz görünüyormu görünüyorsa alanileceğimiz önlemler nelerdir ve sunuda söylemek isterimki yazınızda para değerini artık büyük bi şekilde beklentilerin şekillendirdiğini belirtmişsiniz o zaman bizim durumumuz ne olacak hocam

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Türkiye'nin yapması gereken yapısal reformlar var. Bunları yapmadan ekonomisini daha ilerilere taşıması kolay değil. Kriz olsa da olmasa da bu reformları gerçek anlamda yapmadan buradan ileri gitmek zor.
      Beklentiler konusunda bizim durumumuzun başkalarından farkı yok. Fark yaratabilmenin tek yolu yukarıda değindiğim reformları yaparak yapıyı sağlamlaştırmaktan geçiyor.

      Sil
  39. Hocam suriye mülteci probleminin ekonomiye getirdiği yükleri inceleyen bir yazınız varmı yoksa yazmayı düşünüyor musunuz

    YanıtlaSil
  40. Hocam Putin'in; "heran Suriye'ye dönebiliriz" açıklaması bi beklenti olabilir mi? Rusya Suriye'ye dönerse dolar değer kaybeder mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sanırım bu tür bir yeni hareket piyasalar üzerinde ilkinden daha olumsuz etkiler yaratabilir.

      Sil
  41. Hocam Avrupa Merkez Bankasının parasal genişleme hamlelerinin likidite tuzağı düşünüldüğünde sonucunun nasıl olması beklenir? Bu yazınızı okuduğumda Avrupa'da yaşanan likidite tuzağı sürecini anımsadım. Parasal genişlemenin sonrası olumlu beklentiler olmuş ve Euro'ya talep artmışsa, bu süreci likidite tuzağıyla bağdaştırabilir miyiz? Cevabınız için şimdiden teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
  42. Rusya ile aramızı düzeltip içerideki barışı tekrar sağladığımız zaman turizim canlanacak ve dözviz girişi başlayacak. Ayrıca Devlet kurumlarının özlellikle hukuk sisteminin ve merkez bankasının bağımsızlığını tekrar kazanmasını sağlamamız lazım. Gerektiğinde erken seçime gidip koalisyon yada tek hükümetin tekrar kurulması kadroların yenilenmesine, böylece yeni anayasa, ekonomik ve bağımsız hukuk reformlarına ve yeni bir başlangıca ihtiyaç vardır. Tabii bunların hepsinin olabilmesi için tarafsız birine ihtiyacımız vardır. O zaman tekrar yatırımcı ülkemize güvenecek ve kur düşmeye başlayacaktır. Üstelikte petrol fiyatı bu kadar düşmüş ve cari açığımızı azaltmışken harika olurdu. Hayal mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tabiki burada yazdıklarım orta gelir seviyesinde rahat bir şekilde geçinmek için yapılması gerekenler. Bir ülkenin üst gelir seviyesine çıkabilmesi için hocam sizin yazdığınız gibi özgür düşünen, eleştiren, analiz yapabilen beyinler yetiştirmemiz lazım. Bu da yeni buluşlar yapmamızı sağlayacak ve katma değeri yüksek ürünler üretmemizi sağlayacak. Bu özgür ortamı bağımsız çalışan devlet kurumlarının özellikle hukuk sisteminin zamanla sağlayacağını düşünüyorum.

      Sil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Lozan Antlaşması 2023'de Bitecek, Biz de Madenlerimizi Çıkarabileceğiz!

Konut Fiyatları Niçin Eskisi Kadar Artmıyor?

Paradan Para Kaybetme Dönemi