Ekonomi Dışı Kitaplar

Bilim, Felsefe ve Metodoloji, Şadi Can Saruhan ve Ata Özdemirci (Beta Yayınları, 4. Baskı, Kasım 2016)

Kitabı okumaya başladığımda sonuna kadar hızla gitme isteği duydum. Her ne kadar araya giren birçok başka mesele nedeniyle o hızla gidemesem de yine de böyle bir kitabı okumak için hızlı sayılabilecek bir sürede okudum. Çok geniş ve tartışmalı konuları son derecede iyi toparlayıp elden geldiğince herkesin anlayabileceği bir üslupla anlatmış yazarlar. İnsanın, başlangıçtan bugüne geçirdiği evrimi, bilim ve felsefe kalıbına oturtarak bu kadar anlaşılır biçimde anlatmak kolay bir iş değil. Hele işin içine bir de metodoloji girince olay iyice çetrefilleşiyor. Kitabın son üç bölümü verilerin analizi ve nitel analiz yöntemlerine ayrılmış. Bu konularda bilgisini geliştirmek isteyenler için biçilmiş kaftan. Bilim ve felsefeyle ilgilenenler kadar sosyal konularla ilgilenen herkes için bu kitabı öneriyorum.

Ana Hatlarıyla Felsefe, Bertrand Russell (Say Yayınları, 2016)

Bertrand Russell’ın Batı Felsefesi Tarihini ve diğer bazı kitaplarını okumuş, bu kitabını ise daha önce okumamıştım. Şimdi alıp okuduğumda ciddi bir eksikliği tamamlamış hissettim kendimi. Russell, yirminci yüzyılın en önemli filozoflarından birisi. Bu kitabında belleğe nesnel bakıştan, atomun yapısına, fizik bilgimizin doğasından imgelere kadar birçok önemli konuyu ele alıp kendi bakış açısıyla irdeliyor. Tanımlar veriyor, olayları örnekliyor, bazen bildiğimiz, bazen de bildiğimizi sandığımız bir takım konuları yeniden anlamamızı ve sınıflandırmamızı sağlayacak çerçeveler çiziyor. Kuşkusuz insan bunları okurken bildikleriyle çelişkilere düşüyor, yeniden düşünüyor ve yeni bir bakış açısıyla bakıyor konuya. Russell’ın tarzı da zaten bu tür yeni yaklaşımlarla farklı bakış açıları kazandırmak. Ne var ki kitabı alıp şıp diye okumak o kadar kolay değil. Biraz özenmek, zaman ayırmak, geçişlerde oturup biraz yutkunmak gerekiyor.

Mutlu Olma Sanatı, Bertrand Russell (Say Yayınları, 15. Baskı, 2016)

Lise çağlarında Alain’in Varlık yayınlarından çıkmış aynı adı taşıyan kitabını okuyup beğendikten sonra Russell’ın bu kitabını da okumuştum. Şimdi aradan yıllar geçtikten sonra bir kez daha okudum. Russell, başkalarından farklı olarak ve belki biraz da varoluşçu felsefeye yaklaşarak, kişinin mutluluğa ulaşıp ulaşmamasının başkalarının değil kendi elinde olduğunu savunuyor. Mesela bir yerde insanın mutsuzluğunun en temel nedenlerinden birisinin ‘çekememezlik’ olduğunu ortaya koyuyor ve bu dürtüyü demokrasinin arkasındaki itici güçlerden birisi olarak tanımlıyor. Bir başka yerde çalışmanın mutluluk mu mutsuzluk mu getireceğinin yanıtlanamayacağını öne sürerek başlıyor bunu tartışmaya. Son derecede ufuk açıcı bir kitap, ikinci kez daha büyük keyifle okudum.

Babalar ve Oğulları Ivan Sergeyevic Turgenyev (Venedik Yayınları, 2016)

Lisedeyken okuduğum bir romandı Babalar ve Oğullar. Oldukça etkilenmiştim. Özellikle de Bazarov karakteri ve onun nihilist yaklaşımından. Aradan neredeyse yarım yüzyıl geçtikten sonra bir kitapçıda kitaplara bakarken yeni baskısını görünce dayanamayıp aldım elime. Daha birkaç sayfasına bakar bakmaz yeniden okuma arzusu doğdu içimde. Bakalım yarım yüzyıl geçtikten sonra da beğenecek miyim diye sordum kendime ve satın aldım. Okumaya başlayınca elimden bırakamadım ve iki günde bitiriverdim. 18 yaşındaki kadar etkilenmesem de yine beğendim. Her insanın düşüncesinin derinliklerinde yer alan başkaldırı ve reddetme duygusunun dışavurumunu ve bunun başkaları üzerinde yaratacağı olumlu ve olumsuz tepkileri Bazarov karakteri üzerinden giderek bir dantel gibi işliyor Turgenyev.