GSYH Hesaplaması Değişti, Kişi Başına Gelirimiz Arttı

Bir Kötü Bir de İyi Haber  
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2016 yılı üçüncü çeyrek büyüme verilerini açıkladı. Bu veriler GSYH hesaplamalarında gerçekleştirilen yeni yönteme göre yapıldı. Buna göre 2016 yılının üçüncü çeyreğinde ekonomi geçen yılın üçüncü çeyreğine göre yüzde 1,8 oranında küçüldü. Bu kötü haberdi.

İlk 9 ayın verileri bize 9 aylık ortalama büyümenin yüzde 2,4 oranında gerçekleştiğini gösteriyor. Buna göre son çeyrek büyümesine göre yıllık ortalama büyümenin ne olacağını kabaca tahmine çalışalım. Aşağıdaki tablo 6 seçenek üzerine kurulu. 

1
2
3
4
5
6
1 Ç
4,5
4,5
4,5
4,5
4,5
4,5
4,5
4,5
4,5
4,5
4,5
4,5
3 Ç
-1,8
-1,8
-1,8
-1,8
-1,8
-1,8
4 Ç
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
6,0
Ortalama
2,05
2,3
2,6
2,8
3,1
3,3

Sarı boyalı sıra son çeyrek büyüme oranı tahminlerini gösteriyor. Onun altındaki ortalama sırası da o tahmine göre yıllık büyüme oranının yüzde kaç olacağını sergiliyor. Türkiye’nin 2016 yılı büyümesini 3’ün üzerine taşıyabilmesi için son çeyrekte yaklaşık yüzde 5 oranında büyümesi gerekiyor.


TÜİK 2015 yılının tamamıyla 2016 yılının önceki iki çeyreğine ilişkin verileri de yeni yönteme göre değiştirdi. Buna göre 2015 yılında yüzde 4 büyüdüğünü zannettiğimiz ekonominin yüzde 6,1 büyüdüğünü, 1.953 milyar TL (720 milyar Dolar) olduğunu sandığımız GSYH’mızın 2.338 milyar TL (861 milyar Dolar) olduğunu ve 9.257 Dolara düştüğünü sandığımız kişi başına gelirimizin de 11.014 Dolara yükselmiş olduğunu öğrenmiş olduk. Bu da iyi haberdi.

GSYH Hesaplamasında Neler Değişti?
Bu değişiklikler baz yılı değişikliğinden derleme değişikliğine tanım değişikliklerinden uluslararası standartlara uyum değişikliğine kadar bir dizi yeni düzenlemeyi kapsıyor. TÜİK’in hesaplama yönteminde yaptığı değişiklikleri TÜİK’in açıklama notundan giderek şöylece özetleyebiliriz: Girdi olarak değerlendirilen ‘AR-GE’ ve ‘Silah Sistemleri’ harcamaları yatırım harcaması kategorisine alınmış. Dolaylı ölçülen mali aracılık hizmetlerinin hesaplama yöntemi değiştirilmiş. Kendi hesabına geliştirilen yazılımlar hesaplamalara eklenmiş. Genel devlet sınıflandırmasında güncelleme yapılmış. Tarım sektöründe hesapların geliştirilmesi sağlanmış. TÜİK, arz kullanım anketi gerçekleştirerek piyasa faaliyetlerinin daha sağlıklı ve kapsamlı olarak derlenmesini sağlamış. Gelir İdaresi Başkanlığı, SGK, BDDK, kâr amacı gütmeyen kuruluşların verileri, ödemeler dengesi istatistikleri, TÜİK fiyat endeksleri, TÜİK tarım istatistikleri, devlet mali istatistikleri, sigortacılık istatistikleri, ürün üzerindeki vergi ve sübvansiyonlar, dış ticaret istatistikleri turizm istatistikleri ve nüfus istatistikleri gibi verilerinin hesaplarla uyumlandırılması sağlanmış. Hanehalkı işgücü, yaşam koşulları ve bütçe araştırması anketlerinden elde edilen veriler, ayrıntılı olarak yeniden ele alınıp hesaplara yansıtılması sağlanmış.

Baz Yılı Değişti, Sabit Fiyatlarla Hesaplamanın Yerini Zincirleme Hacim Endeksi Aldı
GSYH, üç ayrı yöntem ile (üretim, harcama ve gelir yöntemleri) ve iki ayrı biçimde hesaplanıyor. Bu hesaplama biçimleri cari fiyatlarla (cari üretici fiyatlarıyla ve cari piyasa fiyatlarıyla) ve sabit fiyatlarla yapılıyor. Cari fiyatlarla hesaplanan GSYH’ya nominal GSYH, sabit fiyatlarla hesaplanan GSYH’ya ise reel GSYH deniyor. TÜİK, eskiden reel GSYH’yı sabit fiyatlarla hesaplardı. Bunu yaparken de belirli bir yılı baz olarak alır bu baz yılından hareketle değişimi hesaplar ve böylece enflasyondan arındırılmış olarak reel büyümeyi hesaplardı. Yeni sistemde TÜİK, sabit fiyatlarla hesaplamayı zincirlenmiş hacim endeksine oturtuyor. Zincirlenmiş hacim endeksleriyle GSYH, sabit fiyatlarla hesaplamaya benzer şekilde üretimdeki değişimin daha sağlıklı ölçülebilmesi için enflasyon etkisinin arındırılmasıyla yapılan hesaplamadır. Dönemsel ulusal hesaplar zincirlenmiş hacim serileri bir önceki yılın yıllık ortalama fiyatlarını kullanan çeyreklik hacim değişimleridir. Buna göre GSYH değişim oranı ya da büyüme oranı, GSYH’nin yüzde olarak artış oranıdır ve zincirlenmiş hacim endeksleriyle hesaplanan değerlerin birbirine oranı gerçek büyüme hızını vermektedir. Zincirlenmiş hacim endeksinde üç farklı yöntem kullanılmaktadır. TÜİK, dönemsel hesaplamalar için bunlardan yıllık çakışma/bağlantı yöntemini kullanmaktadır.

TÜİK sitesinde bu yöntem şöyle açıklanıyor: “Yıllık çakışma: Cari yıldaki (t) her bir dönemin ağırlıklandırılması için bir önceki yılın (t-1) ağırlıklandırılmış ortalama fiyat verisini, yıllık veriden türetilen ‘bağlantı faktörü’ ile birlikte kullanır. Bu yöntem, mevcut dönemin değerini, bir önceki yılın dönemlerinin ortalama düzeyiyle karşılaştırır. Bağlantı, bir önceki yılın yıllık zincirleme endeks değeridir. Bu işlemin sonucunda dönemlik hacim değerleri bağımsız yıllık değerlerle uyumlu olarak elde edilir. Buna ilave olarak; bu yöntemde aynı yıl içerisindeki birinci ve dördüncü çeyreğin çeyrekten çeyreğe değişimi kırılmalardan etkilenmemektedir. Buna karşın hacim ölçütleri önceki yılın dördüncü çeyreği ile cari yılın ilk çeyreği arasında kırılmalardan etkilenmektedir (ESA-2010,12.36). Yıllık çakışmanın matematiksel gösterimi aşağıdaki gibidir. Bu formülde t yılı q çeyreğinin endeks değeri; t-1 yılının fiyatlarıyla t yılının q döneminin değerinin t-1 yılının fiyatlarıyla t-1 yılının değerinin ortalamasına bölünüp bir önceki yılın endeks değeri ile çarpılması ile elde edilir.”

Yeni Seri ve Eski Seri GSYH, Kişi Başına Gelir ve Büyüme Karşılaştırmaları
Aşağıdaki tabloda yeni seri GSYH ve buradan zincirleme hacim endeksi kullanılarak hesaplanmış 2009 = 100 bazlı GSYH, değişim oranı (yeni seriye göre büyüme oranı), kişi başına gelir ve eski GSYH serisine göre hesaplanmış büyüme oranı ile kişi başına gelir yer alıyor.

Tabloda 2009 yılının sarı boyalı olarak gösterilmesinin nedeni bu yılın yeni seri GSYH’nın zincirleme hacim endeksine göre reel GSYH hesaplamasında baz yılı olarak alınmasını vurgulamak amacını güdüyor.

Tabloya göre yeni serinin baz yılı olan 2009 yılına kadar kişi başına gelirde eski ve yeni seriler arasında büyük bir fark görülmezken 2011 yılından başlayarak fark oluşmaya başlıyor. 2015 yılında kişi başına gelir eski seriye göre yapılan hesaplamada 10 bin doların altına düşmüşken yeni seride 11 binin doların üzerinde çıkıyor.


Eleştiriler
GSYH hesaplarının zaman zaman revize edilmesi kaçınılmaz bir durumdur. Çünkü her geçen gün yeni alanlar çerçeveye giriyor, birçok alanın kendi içinde değişiklikler oluyor ve yer değiştirmeleri söz konusu olabiliyor. Üstelik bu tür revizyonlar artık uluslararası düzenlemeler esas alınarak yapılıyor. Nitekim TÜİK, bu düzenlemeyi Avrupa Hesaplar Sistemine (ESA) uyum sağlamak amacıyla yaptığını açıklıyor.

TÜİK’in yaptığı düzenlemeler konusunda bazı eleştirilerim var.

Seçilen baz yılının doğru bir yıl olmadığını ve sonraki yıllara ilişkin değerleri etkilediğini düşünüyorum. 2009 yılı, 2008 yılında ABD’de başlayan küresel krizin Türkiye ekonomisini en fazla etkilediği yıldır. 2009 yılında Türkiye ekonomisi yıllık olarak yüzde 4,7 oranında küçülmüştü. Bu tür kriz yıllarının baz yılı olarak seçilmesi sonraki yıllara ilişkin hesaplamaları etkileyeceği için doğru değildir. 2009 yılı yerine 2011 yılının seçilmesi gerekirdi. 2009 yılı gibi küçülmenin olduğu bir yılın seçilmesi bazın düşük tutulmasına ve sonraki yıllara ilişkin verilerin yüksek çıkmasına yol açmıştır.

TÜİK’in geçmişe dönük olarak yıllık serileri vermesinin çok olumlu olduğunu ancak bu serilerde çeyrek dönemlere ilişkin verilerin verilmemesinin olumsuz olduğu kanısını taşıyorum. Karşılaştırmaları doğru yapabilmek için çeyrek verilerine de ihtiyaç var.

TÜİK’in 2016 yılına ilişkin durumu eski seriyle de vermesi gerekirdi. Bu, karşılaştırma yapabilmek ve sağlıklı sonuçlara varabilmek için gereklidir. Geçmişte TÜİK bu tür düzeltmeler yaptığında bu şekilde veri sunumu yapardı. 

Yorumlar

  1. Hocam merhabalar
    Büyümenin azaldığı bir ortamda kişi başı gelirin artması hesaplama illizyonu mu sadece?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kişi başına gelir geçen yıla büyümenin azalması bu yıla ait.

      Sil
    2. geçen yıla oranla yine de azalmış görünüyor, yani azalmada sıkıntı yok, sadece miktarı artmış (belki bir miktar daha doğru hesaplamaya izin verecek şekilde hesaplanmıştır). 2009 bazı eleştiriniz doğru olabilir ancak dipten başlamak ile üstten başlamak arasında uzun vadede fark yok örneğin 2006 alınsaydı pek bir fark görmeyecektik 2007 alınsaydı da aman aman bir fark olmayacaktı, uzun vadede olmaz zaten, belli bir yıla oranla olduğundan zaten isterseniz 2011 yılındaki rakamla 2015deki rakamı bölüp arada ne olmuş görebilirsiniz, yani yıllık olarak hesaplamalarda bazın bir etkisi yok: yani baz 2006 yada 2011 alınsaydı da yıllık olarak büyüme rakamları aynı olacaktı, geçen yıl 105 şimdi 110 sa baz ne olursa olsun büyüme 110/105 o nedenle "yıllık" büyüme rakamlarında bir şişirme yok... Eski rakamların zaten az gösterdiği de biliyordu; avrupa standartlarında değildi (ki hala değil galiba); %10 büyüyoruz gsyh %3 artıyor biraz garip oluyordu; yani %3 gsyh büyümesi için ekonominin %10 büyümesi gerekiyordu ki bu biraz saçmaydı esasen bu rakamlar benzer ülkelere göre en az %50'ye yakın eksik hesaplanıyor(du?) Türkiye'de. Bir not: eğer TUİK inanılan gibi hileci bir kurum bilgi gizleyen bir kurum olsaydı büyüme rakamlarını herkesin beklentisi doğrultusunda (mesela +0.2) verirdi, şok etkisi yaratacak piyasa beklentisinin %2 aşağısında hele hele bu politik ortamda veremezdi; TUİK'e sahip çıkmak yerine tü-kaka sanırım uzun vadede nasıl olsa inanmıyorlar o zaman uyduralım gitsine dönebilir, elimizdeki kurumların değerini bilelim enflasyon vb. hesaplamaların nasıl yapıldığıda açık açık anlatılıyor varsa itirazınız Mahfi Hoca gibi hesaplama yöntemine olabilir, maalesef bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olmak hükümeti seven sevmeyen kendini aydınlık gören görmeyen herkesin; milletimizin bir eksikliği sanırım...

      Sil
    3. Benim 11.000 usd yi havale yaparsınız.

      Sil
  2. Ülke bir sosyopatın peşinden gttiğine göre, 1984 romanından beter olacağız. Batı milli gelirimizi kıskanıyor demek ya ayakkabı numarasından küçük iq'ya, ya da utanmadan yalan söyleyebilen sosyopat bir kişiliğe yorulabilir. İlki olsaydı kurtulma şansımız daha yüksekti.

    YanıtlaSil
  3. Büyümemiz durunca bu sefer kendimizi kandırıp büyümüş gibi yapmaya başlamiştık şimdi ise kendimizi kandırarak da büyümüş gösteremiyoruz .2017 yi kurtarma şansımız nedir hocam ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kimse canını fazla sıkmasın ,Homoecononomikus verileri bizzatihi yaşayarak anlayacak.Büyüdükmü,zenginleştimi ,fakirleştimi vs..?

      Sil
  4. Hocam açıklamalar için teşekkürler.Büyüme oranları ilk iki çeyrek için arttı da işsizlik ne oluyor yüzde 11,3.Orası,büyüme artarken düşmesi gerekmiyor mu?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. asgari ücret (kayıtdışı) artı.

      Sil
    2. İşsiz büyüme-istihdam oluşturmayan büyüme meselesi

      Sil
    3. verimlilik artarak ekonomik büyüme artabilir yada teknolojinin fazla kullanılmasıyla

      Sil
  5. 66'sınız. Ne zaman gideceğinizi bilemeyiz...

    Kalan ömrünüzü bilimi savunarak mı yaşayacaksınız?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Siz beni dert etmeyin kendi durumunuza bakın. Bilimden zarar gelmez, zarar bilim dışılıktan gelir.

      Sil
    2. Beni dert etmeyin diyorsunuz da boynunuzu incitmiştiniz hatırlıyor musunuz?

      Sil
    3. Belki mahfi bey Doğum tarihini farklı yıl baz alır bir den 36 olur

      Sil
    4. Hocam merhaba. büyüme hesaplamasında gelir-harcama-üretim yöntemleri olduğunu söylemişsiniz. Bana göre büyüme üretim ile olur, onun dışında büyüme olmaz. gelir ve harcama üretimle büyümenin yansıması veya büyüme sonucunda elde edilen gelirin hangi yönlere kaydığını gösterir. aksi halde ülkelerde şirketlerde aileler bile basit mantıkla tüketerek büyümezler. büyüme rakamlarıo için sadece üretim ve onun yapısına bakmak gerekir diye düünüyorum. haksıszmıyım hocam ?

      Sil
    5. Üretim, harcama ve gelir bir eşkenar üçgenin üç kenarıdır ve hepsi birbirine eşittir.

      Sil
  6. Revize etmenin insanları şüpheye düşürmemesi gerekirken bunun tam tersi durumun yaşanması TÜİK'e olan güveni daha da sarsacaktır.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Millet zaten isine gelene inaniyor, TUIK agziyla kus tutsa care degil. Acinin evrelerinden bir tanesi de inkardir.

      Sil
    2. Evet şahsen benim güvenim azaldı. TÜİK in daha başarılı bir çalışma yapıp, kişi başı milli geliri mesala 45_50. 000 bin dolar düzeylerine çıkarması daha makbule geçerdi.

      Sil
  7. Teşekkürler hocam... Kamu yararına çok önemli iş yapıyorsunuz. Okuyoruz bilgileniyoruz hakkinizi helal ediniz lütfen.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim bir hakkım yok, ama olduğunu düşünüyorsanız helal olsun.

      Sil
  8. Hadi bakalim kagit uzerinde zenginlestik, birikimlerimizle gidip biraz Dolar, Euro filan alalim veya temelden konut insaatina girip kagit uzerinde daha da zenginleselim. Ancak rakamlarla oynamak giderek artan issizligi gizleyemiyor ne yazik ki. Tulumba'ya can suyunu kagit uzerinde nasil koyacagiz?

    YanıtlaSil
  9. Ben de diyorum dün akşam yatmadan önce sanki milli gelirimde bir artıš olmuş gibi hissettmiştim demek bu yüzdenmiş elhamdulillah.

    YanıtlaSil
  10. sorum var
    1-fedin faiz arttirmasi ve dolarin degerlenmesi avrupadaki toparlanmaya ne yonde etki eder
    2- mevduata negatif faiz veren ancak parasal genisleme yapmayan ama enflasyonu da olan ulkelerde merkez bankasi para mi basiyor da haberimiz yok. Boyle ulekelrin hali nicedir.
    3-mevduat faizin eksi olmasi nedir.

    YanıtlaSil
  11. Ben GSYH'nın her alışverişte kesilen faturalar üzerinden kayda giren gelirlerin ya da harcamaların hesaplanması ile bulunduğunu sanıyordum.

    YanıtlaSil
  12. o zaman en başta söylemiş olduğunuz bir iyi bir kötü haber diye ifade etmekte iyi haberin görüntü de iyi habermiş gibi gösterildiğini anlamış oluyoruz? nerede kaldı iyisi?

    YanıtlaSil
  13. hocam size hep dua ediyorum. konu dışı olacak kusura bakmayın ben kolay ekonomi kitabınızı henüz okudum, şimdi ekonomi alanında biraz daha bilgilenmek için ne tavsiye edersiniz saygılarımla

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Makroekonomi kitabımı okuyabilirsiniz. Biraz teknik görünse de basit anlatımlıdır.

      Sil
  14. Hocam merhabalar
    Ekonomik veriler üzerinde oynayarak kalkınma sağlamış bir ülke var mı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Var. Yunanistan. Ta ki foyasi ortaya cikincaya kadar oldukca iyi kalkindi.

      Sil
    2. Sanki Çin'de de benzer bir durum var gibi.

      Sil
  15. Hocam Merhaba. Çok bir şey anlamasam da açıklamalarınız için teşekkürler elinize sağlık.

    Aklıma takılan bir iki şey var.

    Birincisi ESA 2010 standardına göre düzenleme yapıldı deniyor. Yani bu standart 2010 dan beri uygulanıyor ve bizim aklımıza yeni mi geldi?

    İkincisi alınması gereken baz yılı bu standart içinde yok mu? İstediğimiz yılı serbestçe seçebiliyor muyuz?

    3. Sizce bu yapılan doğru mu? Yani geç kalınmış bir düzenleme mi yoksa sadece makyaj mı?

    Eksik olmayın hocam saygılar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Birincisi çok haklısınız. Ayrıca ESA 2010'dan beri uygulandığına göre biz niye 2009'u baz aldık?
      Bu tür uluslararası düzenlemelerde böyle empoze etmeler yok. Dolayısıyla baz yılını herkes kendisi yapacağı düzenlemeye göre seçiyor.
      Bence yapılan işin yapılması gerekiyordu. Ama yapılma tarzı ve içeriği hatalarla dolu.

      Sil
    2. Cevap verdiğiniz için teşekkür ederim hocam. Saygılarımla

      Sil
    3. merhaba hocam , yeni gsyh hasıla da değişken esaslı indekste hesaplama yapılıyor , değişken esaslıda nasıl baz yılı kullanılıyor ?

      Sil
  16. zenginiz. Ak parti bir basari hikayesi. bir 14 yil daha kalirsa ak parti inanin cok daha iyi konumdayiz. Ak hukumetler yolsuzluga harama el uzatmadigi muddetce Turkiye bu bsariyi yakalar. Ama yolsuzluk olursa ki ben olacagina inanmiyorum cunku basimizda dini butun insanlar var turkiye yoluna devam eder. Allah bu memleketi yolsuzluktan terorden faizden haramdan uzak tutsun. Yolsuzluktan haramdan uzak tutmak istiyorsak insanimizi herkesi imam hatipli yapmak zorundayiz. Din egitimi almis insan yolsuzluk yapmaz haram nedir bilmez baskasinin hakkini yemez

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 21.14 Şaka mısın? Saçma bir soru oldu galiba.

      Sil
    2. Adsız sen ayda mı yaşıyosun, bu ülke ne çektiyse ve beka sorunu ile karşı karşıya ise sorumlusu dini bütün mü çeyrek mi neyse onların yüzünden. ama burada sadece ekonomi konuşulur. başka kapıya lütfen.

      Sil
    3. Hocam, şu dünya haritasını açıpta siyasal islamı uygulayıp hayrını görmüş (gelişmiş bir sanayisi, insan haklarinda üst sıralarda, dünyaca ünlü rekabet eden firmaları olan, buluşlari ile diğer ülkelere örnek olan vs.) kaç tane örnek gösterebilirsin, yada gösterebilir misin? Güzelim ülkeyi benzetmek isediğiniz toplumlara bakın.

      Sil
    4. Ben bu yorumun ironik oldugunu dusunuyorum yalniz sahane bir yazi tam anlamiyla turnusol.

      Sil
    5. Kardeşlik ironi yapacaksan önceden belirt sonra sen bile inanırsın

      Sil
    6. Dilim tutuldu yazacak bir şey bulamadım. Bu da bir tür körlüktür devam et sen.

      Sil
  17. hocam birkac duzenleme daha yapsalar orta gelir tuzagindan kurtulacaz.

    YanıtlaSil
  18. hocam teşekkürler. peki 2011 yılı baz alıdığında farklılıklar neler ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kriz yok, dolayısıyla sonraki yıllara sıçrama bazı oluşturmuyor. Bazı ne kadar küçük seçerseniz sonraki değerler o kadar büyük görünüyor.

      Sil
    2. Hocam, ama bir onceki yila kiyasla hesaplanmiyor mu oranlar. Bu durumda baz yilin onemi var mi?

      Sil
  19. Hocam karışık konuymuş, siz bile ancak bu kadar basitleştirilmişsiniz. Q4 büyümesi ile ilgili tahmininiz olur mu?

    Şimdiden teşekkürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sanayi üretimine bakarsak yüzde 2 dolayında görünüyor.

      Sil
  20. 1) Hocam 2009 krizinden sonraki 4 yıl büyümelerini toplayıp dörde bölersek 3.87 yapıyor. Tablodaki son 17 yılın rakamlarını toplar ve 17'ye bölersek 3.80 ediyor. Bu 4 yılın ortasını alırsak buda 2011 yılı ediyor.

    Hocam baz yılını ele alırken yukarıda ki gibi bir mantık gütmek doğru olur mu? Birde yeni hesaplama tarzına göre son 17 yıllık ortalama büyüme %5.28 gibi bir ortalama rakam çıkıyor. Bu rakam kulağa sanki pek gerçekçi gelmiyor..

    2) Hocam sabah kalktığımda cebimde 2000 dolar olması gerekiyordu yoktu. Banka hesaplarıma da baktım orada da yoktu. Kanuni olarak 2000 dolarımızı talep edebiliyor muyuz? Böyle bir hakkımız var mı?:)

    3) Hocam baz yılı hariç diğer yönleri olumlu buldunuz sanırım öyle değil mi? Peki ben sizden bir şey ricam etsem mümkünatı var mıdır acaba? 2011 yılını baz alıp bir hesaplama yapmanız mümkün müdür hocam?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 1) Doğru değil. Baz yılı alırken ortalama bir yılı almak gerekir. Küçülme ya da hızlı büyüme olan bir yılı almak doğru değil.
      2) TÜİK'e bir soralım :-)
      3) Diğer konularda da sorunlar var. Onları da sonraki yazımda yazdım.
      2011 yılını baz alıp hesap yapmak zor. Çünkü birçok ham veri var ve onlar sadece TÜİK'de.

      Sil
    2. Sayın hocam, zannedersem konunun can damarı da burası, eminim 2011 yılının baz yılı seçilerek ortaya çıkacak rakamlara ilişkin TÜİK nezdinde bir simülasyon yapılmıştır. Sizin tahmininiz nedir peki? 2011 yılının baz yıl alınması halinde, büyüme rakamlarımız aynı seviyede mi oluşurdu, yoksa daha mı kötü çıkardı? Bu konuda yüzeysel de olsa bir projeksiyon yapmamıza imkan verecek veri var mı elimizde?
      Saygılarımla,

      Sil
  21. ülkemizde son yıllarda büyüyen sadece iki olgu var: 1- rant 2-yalan.. eh bu iki büyümeyle de iktisat bir yere kadar yürütülebilir değil mi hocam?. iktisat bilimi rasyonellik arz eder. hocam, fed sizce 2017 yılı geneli için birden fazla faiz artırım sinyali verir mi 2016 son toplantısında?. saygılar....

    YanıtlaSil
  22. Hocam tuike guvenen uc bes kisi kalmisti onlarda ohhaa diyip tuiki akp kurulusu sayiyor artik..

    YanıtlaSil
  23. Hocam 2015'ten geriye ďönük alacağımız olan kabaca 1700$ hesaplarımıza mı yatacak, devlet kuru kaçtan hesaplayacak :) ?

    YanıtlaSil
  24. Hocam şimdi bu Dünya Bankası'nin veya diğer bagzi özel kurumların kendi sitesinde her ülkenin büyüme rakamları falan var. Bunlar bizim TÜİK verileri direkt kopyaliyorlar mi yoksa kendi yöntemleri mi var?

    Hocam bir de bu topraklara olan inancımızı artırıyorsunuz, bu kötü günlerde hala bilime inanan birilerinin olduğunu ve takip edildiğini bilmek güzel, teşekkür ederiz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bunu ben de merak ediyorum. 2015 yılında Çin 6,9 büyümüş biz 6,1 (yeni hesaplamayla). Uluslararası karşılaştırmalar yapılırken her ülke için aynı yöntem kullanılması gerekiyor.

      Sil
  25. fiili durum mu oluştu o yüzden mi değişti?

    YanıtlaSil
  26. Merhabalar hocam. Öncelikle böyle bir blog kurup sorularımıza yanıt verdiğiniz için teşekkürler.
    Dört sorum olacak:
    1) Bugün bir yabancı kurulusun raporunu okudum. O raporda da 2009'dan sonra büyüme oranlarının bu oranda değişmesini şaşırtıcı olduğunu belirtiyordu. Bu revizyonun TUİK'e olan güveni ciddi anlamda sarstığını düşünüyor musunuz?
    2) TUİK Başkan Vekilinin ifadelerinden anladığım kadarıyla Eurostat`ın bu hesaplama yöntemini denetleme ve olur verme yetkisi yok. Eurostat sadece burada danışman bulunduruyor. Bu konu hakkında ek bilginiz var mıdır?
    3) Uluslararası kuruluşlar TUİK verilerini mi kullanıyorlar yoksa kendi hesaplamalarını yaparlar mı?
    4)Bu revizyon için 2017 yılının beklenmemesi veya 3.çeyreğe ilişkin verinin eski hesaba göre de yapılmamasının nedeni sizce ne olabilir?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. (1) Güven zaten fazla değildi.
      (2) Yok aynen öyle.
      (3) TÜİK verilerini de alıyorlar ama kendi hesaplamalarını da yapıyorlar. Ama ham veriyi TÜİKten alıyorlar.
      (4) Hiç bir fikrim yok ve de anlam veremiyorum.

      Sil
  27. Hükümet ekonomide sorun olmadığına halkı inandırdıktan sonra isbatının yolunuda bulmuş gibi :)

    YanıtlaSil
  28. Hocam hesaplama yöntemlerinde, gösterge ve endekslemelerin tek catı altında toplanması mümkün mu sizce? Yatirim beklenti, imalat sanayi kapasite kullanım, buyume beklentileri,iktidadi yönelim endeksi... Bunların hepsi tek kurum tarafından acıklansa sadelesme adına daha tutarlı bir adım olmaz mı?

    YanıtlaSil
  29. Hani epeydir giymediğiniz pantolonun cebinde 5 lira bulursunuz ya işte öyle bir şey :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Eski pantolonun cebinde 5 lira değil, 5.000 lira bulmuş olduk.Kıymetini bilin.

      Sil
  30. Hocam 11bin usd ( Amerikan doları) milli gelirimi nereden tahsil edebilirim

    Saygılarımla

    YanıtlaSil
  31. Hocam,
    Yeni hesaplama ile milli gelir rakamları biraz zorlama ile arttırılmış hissi veriyor. Sanki milleti biraz yanıltma çabası gibi geldi. Sabahki yetkilinin büyümede 3.çeyrekteki 1.8 gerilemeyi açıkça söyleyememesi gibi.

    YanıtlaSil
  32. Yazıyı okurken kesin 2009 yılı baz yılı seçilmiştir dedim. Nitekim şaşırtmadı. Yalnız zincirleme hacim endeksinin hesaplanışını pek anlayamadım.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Haklısınız karışık bir hesap. Ben daha da karışmasın diye formülleri yazmadım ama TÜİK'in sitesinde var.

      Sil
  33. Hocam GSYH hesaplama yöntemi ve 2009 baz yılı uygulaması tüm avrupada bu şekilde mi?

    2008 deki değişiklik de aynı nedenlerle mi yapildi?

    İşin teknik tarafı doğru oldu diyebilir miyiz? Teknik doğru ise hokus pokus vardır diyebilir miyiz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hayır böyle değil. Belirli bir standart var ama ötesi ülkelere kalıyor. Teknik tarafla ilgili de soru işaretleri var. Mesela kurumsal sektör tablolarında reel sektörün gelirinin tamamını tasarruf ettiğini varsaymışlar. Yani reel sektör hiç kar payı dağıtmıyor, temettü vermiyor gibi.

      Sil
    2. merhabalar bir sorum olacaktı tuik verileri ile ilgili iktisad ödevim var cvı ile hesaplanan reel gsyih den hareketle reel gsyih açığı nasıl hesaplanır. eğer geri dönüş yaparsanız daha fazla sorularım olacak ve rakamları göstereceğim size.şimdiden teşekkürler. e mail den ulaşmanızı rica ediyorum vize olarak sayılacak çok teşekkürler

      Sil
  34. hocam merkez bankasinin bu aksamki bakanlar kurulu sunumunda eski yeni karsilastirmasi var

    YanıtlaSil
  35. milli gelir düştükçe hesap degiştirip yükseltiyoruz.bence sayın hükümetimiz işsizlik ve eflasyonada bi el atıp hesap degiştirmeli ve oranları sayın başkanımızın istedigi düzeye çekmeli ve başkanımızı rahatlatmalı.bence tüike yüzde 2 işsizlik ve yüzde 3 eflasyon yakışır. ordada dolarda yaptıgımız gibi milli mutabakat saglanmalı , işssizlik ve eflasyon düşürülmeli.güzel türkiyeme bu yakışır.ama burda bazen tuhaflık oluyor.dünyada öyle yada böyle 3 ve üzeri büyüyen sayılı ülkelerden biriyiz ama işsizlik artıyor.büyüme oldugu zaman işsizlikte düşmeli.sayın hükümetimizden ricam bu durumu düzeltmeli.hesap yaparken memur bey rakamları yanlış veya kasten yüksek yazmış olmalı.memur bey hemen soruşturmaya alınmalı ve tez geregi yapılmalı.selamlar iyi akşamlar sayın hocam

    YanıtlaSil
  36. hocam bu dereyi geçerken at değiştirmeye benzemiş. tamam tüik bu tarz bir güncellemye gidebilir ama bunun yıl sonuna doğru yaklaşırken tam da kötü gelecek denilen 3.çeyrek büyüme rakamları açıklanmadna önce kararlaştırılması bana pek samimi gelmiyor. tüik in bence güvenilirliğini sorgulamamıza yol açabilir bu durum ki ben sorguluyorum.. sonuçta 3.çeyrekte kötü bi rakam var. bu rakam bu güncelleme yapılmasaydı daha da kötü gelebilirdi öyle değil mi? kimi kandırıyoruz ki.. büyüme artışı var görülüyor yeni yöntemle ama büyümenin oldugu bir yerde işsizlik rakamlarını ne yapıcaz peki.. bu iliyozna bir iktisat mezunu olarak inanmam mümkün değil..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. YUnanistan krizi sırasında Yunan Hazine bakanlığı'nın AB'ye verdiği düzeltilmiş rapora 2 hafta sonra AB finans yetkililerinin verdiği cevap ''Rapor güzelde sayfa noları hariç tablolardaki tüm rakamlar yanlış''.Bizdede böyle birşey yapılmaya çalışılıyor ve dünyayı uyutmaya kalkışıyorlar galiba.Kurnazlıkların bir taneside hesaplamanın start noktası krizin en derin yıl olan 2009dan başlaması.

      Sil
    2. yada 2010 yılından itibaren olan standardın verisinin hesaplanabilir olması için 2009'dan itibaren alınması da olabilir ama tabi neyi sevip sevmediğine göre yorum yaparsan uzaylılar bile olabilir... az mantık az insaf nefretiniz gözünüzü kör etmiş yazık.

      Sil
  37. Merhabalar hocam. Size basit bir soru sormak istiyorum. Şimdi biz 3. çeyrekte yeni hesaplamaya göre -1.8 küçüldük. Eski hesaplama yöntemine göre daha fazla küçüldüğümüzü söyleyebilir miyiz ?

    YanıtlaSil
  38. Biraz daha ugrasip 15000$ yapsalarmis iyi olurmus, simdi azari yiyecekler birilerinden.

    YanıtlaSil
  39. Hocam bir de tasarruf oranımız Almanya'nın tasarrufuna yakınmış bu hesapla. Bu yüzden zorunlu BES e aslında hiç gerek yokmuş diyorlar. Buna ne dersiniz?

    YanıtlaSil
  40. Hocam hesaplama değişikliği olmasaydı eaki hesaplama ile tahmini ne kadarlık bi küçülme olurdu?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tahminim bundan daha düşük bir küçülmeydi.

      Sil
  41. Bu yorum yazar tarafından silindi.

    YanıtlaSil
  42. Sayın hocam merhaba
    Tüik verilerine açıkçası benim güvenim kalmadı enflasyonun %7 lerde çıkması güncellemelerle milli gelirin yüksek çıkaartılması. yabancı yatırımcılar acaba Türkiye de yunanistan gibi verilerle oynuyor izlenimi edinebilir mi? Siz Tüik verilerine gerçekten % 100 güveniyormusunuz?
    örneğin para arzı piyasaya bildirilenden daha fazla olabilir mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben TÜİK'in diğer verilerde gizli gizli oynama yaptığını sanmıyorum. Mesela sanayi %1 büyüdüyse %3 ilan ettiğini düşünmüyorum. TÜİK'in sorunu çakallık yapmak, 2009 yılını baz almış mesela bu tür çakallıklar yapınca da bunu herkes farkediyor. Aynı şekilde enflasyon rakamlarıyla da gizli gizli oynayamazlar oynamak istediklerinde gıdanın ağırlığını azaltacağız diyor mesela ekonomi bakanı. Demek istediğim TÜİK bir hata yaptığında bunu herkes görüyor ve TÜİK'in rakamları da bu bu bozuk temel üzerinden doğru çıkıyor.

      Sil
  43. Hocam çeyrek dönemlere ilişkin veriler TCMB nin sitesinde var. Ordan kasilastirma yapabiliriz.

    YanıtlaSil
  44. Hocam şimdi benim sorum şu :) Mademki kişi başı 1757 usd daha zenginleşmişiz. Benim ailem 4 kişi
    1757 X 4 = 7028 amerikan dolarını ben nereden tahsil edebilirim ?

    YanıtlaSil
  45. Keşke ben de kendimi kandırabilsem ve toz pembe bir ekonomik tabloya inanabilsem,çoğunluk ne kullanıyor nasıl yapıyor bilmiyorum ama imreniyorum.Çünkü gerçeklerin çarpıtılması,yalanların hiç utanılmadan söylenmesi ve insanların bütün bunlara inanmayı seçmesi,sanırım sadece benim canımı yakıyor.Çok yalnız ve bitkin hissediyorum.Birkaç güzel insan,sizin gibi,yalanların açtığı yaralarıma merhem oluyor.Teşekkür ederim Hocam.

    YanıtlaSil
  46. Palavra palavra diye bir şarkı vardı kim söylüyordu hatırlayamadım :)

    YanıtlaSil
  47. Yabancı yatırımcıları Türkiye'ye yatırım yapmaya yöneltmek için onlarla konuşanların bir süredir hep yakındığı bir konu vardı:

    "Onları inandırmak için bir "hikaye" anlatmalıyız. Eskiden Türkiye'nin onlara anlatılacak hikayeleri vardı; AB aday üyeliği, yüksek büyüme v.s. Ama şimdi anlatacak bir hikayemiz yok," diyorlardı.

    Onlara iyi bir haberim var. Artık anlatacak bir hikayeleri var.

    Yabancılara artık, her derde deva, harika milli gelir hesaplama yöntemlerimiz olduğunu anlatabilirler.

    YanıtlaSil
  48. Tuik in bir medya ajansı gibi degil politika üretmede yol gösterici kurum olarak faaliyet göstermesi gerekmektedir. Baz yılın 2009 olması gerçekten şaka gibi. İktisadi hiçbir geçerli dayanağı yok sanırım.
    Tamamen bilimsel bilgilendirmeler için çok teşekkürler hocam iyi varsınız

    YanıtlaSil
  49. Orta gelir tuzağından çıkmak bu kadar kolaydı da neden daha önce yapmadik.
    Tuik belli ki zamanlamayı manidar. Kurum icin de bir bedel var elbet Umarım inandırıcılık yipranmaz.Malum
    Bir lafa bakarım laf mı diye bir de söyleyene bakarım adam mı diye. Mevlana

    YanıtlaSil
  50. Merhaba Hocam. GSYH bir ülkede bir yılda üretilen nihai mal ve hizmetlerin para cinsinden toplam değeridir öyle mi? Mesela şimdi bizde konut fiyatları yüksek olduğu için 1 daire yapıp 500.000 liraya sattığınızda büyümeye katkısı 500.000 lira oluyor değil mi? Yani kısacası büyümede balon etkisinden söz edilebilir mi?

    YanıtlaSil
  51. 1,8 küçülme geçen yılın aynı dönemine göre ve dolar üzerinden hesaplanıyorsa, 1. çeyrekte de aynı mantığın işlemesi gerekmez mi Hocam, yani 4,5 büyümenin negatif 6,2 olması gerekmiyor mu?

    = (189.828-202.522)/202.522*100

    YanıtlaSil
  52. Bakmayın siz bu zırtapozlara. 66'sınız.Bir 66 daha görün inşallah. Bizim nasiplendiğimizi torunlarımız da nasiplensin. Sevgiler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim. Herkes kalan yaşamını sağlıkla mutlulukla yaşasın önemli olan uzun yaşamak değil.

      Sil
  53. zincir endeks kullanılınca reel büyümede baz yılın niye önemli olduğunu anlamadım. mesela 2015 yılı reel büyümesi için, 2014 yılı fiyatları sabit alınıp 2014 ve 2015 yılı GSYH'leri hesaplanıyor ve aradaki değişime bakılıyor. 2014, 2013, 2012 vs. için de aynı şekilde bir önceki yıl fiyatları sabit alınıp büyüme oranları hesaplanıyor. tüm seneler için reel büyüme oranları hesaplanınca, bir sene baz kabul edilip bu oranlar kullanılarak bir endeks oluşturuluyor. burada baz yılın önemi ona endekste 100 değeri verilmesinden ibaret. alternatif olarak, 100 yerine baz yılın nominal GSYH değeri kullanılıp da bir endeks oluşturulabilirdi, ama yine fark etmezdi. her durumda büyüme oranları hacim endeksinin bazından bağımsız olarak belirleniyor.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Insan bilimsel degil de, hosuna gitmeyeni kabul etmeme reaksiyonu gosterince, baz yili secimi onem kazaniyor tabi ki. Siz haklisiniz.

      Sil
    2. standart 2010 yılında çıkmış; base değerinin 2009 olması normal; 2010 hesabı yapabilmek için 2009'dan başlamak gerekiyor; zamanlama manidar değil; standart 2008 krizinden sonra daha net (ve de belki dünyadaki bütün politikacıları biraz rahatlatmaya yönelik) ölçme için çıkarılmış desen belki anlaşılır ama anlamak isteyen var mı? hoca bu konuda yanlış biliyor; baz yılının bu yılki hesaplamaya etkisi yok; büyüme rakamları benim tahminim bundan da fazla; nedenini soracak olursanız; enflasyon doğru hesaplanmıyor: enflasyon en azından son 10 yıldır, fazla hesaplanıyor (olduğundan fazla), cari açık rakamlarına bakarsak kapatmada zorlanmamız gerekirdi ama öyle olmuyor, noksan hata görünenden çok daha fazla ancak rakamlar eşik altına düşünce görünür oluyor (sonra araplar mı getirdi dersiniz ama araplar değil bizimkiler göstermediklerini normal harcamaya devam edince görünür oldu), eşik üstündeyken kimse sormadığından belli olmuyor; asgari ücret gösterenlerin en az %30 kadarı asgari ücretten çok daha fazla alıyor, daha bir çok şey sayılabilir, bu rakamlar eskisinden iyi ancak yeni revizyonlarla daha gerçekçi olmasına ihtiyaç var; (özellikle kredi kartı taksit kullanımının bir an önce enflasyona eklenmesi gerekiyor, esasen yıl içinde harcanan herşeyin oransal olarak eklenmesi gerekiyor; gida gida diye de tutturmayın obez olursunuz dünyanın hiç bir yerinde böyle bir gıda oranı yok; gerçek: asgari ücretli hariç gıdaya o oranı ayıran da yok, burada yorum yapan asgari ücretlide olmadığından tamamen politik körlük nedeniyle oluyor bu "yalan" durumu)

      Sil
  54. Hocam, yazilarinizi zevkle okuyorum, fakat su konuya fazla deginmiyorsunuz gibi, ya da ben yakalayamadim.
    Senelerdir ulkede insaat sektoru deli gibi buyudu, suana kadar da bir problem cikmadi, ama ben sunu merak ediyorum. Insaat sektoruyle ekonomi gercekten gelisebilir mi? Insaatlar bittikten sonra ne olacak, nasil odiyecez. Insaat sektorumuz saglikli mi? Insaata bu kadar para yatirmak ulkenin gelecegi acisindan, ekonomisi acisindan neler getirir, neler goturur.

    Ben, insaat sekoturunu abartili buluyorum. Suriyeli gocmenler yarin birgun ulkeden cikarsa, insaat sekoturu de buyuk bir darbe yemez mi? Siyasi baski ile, faizleri dusurup, insaati koruklemek riskli degil mi? Ama benim bu gorduklerimi hukumettekilerin gormedigini de sanmiyorum ve bilmedigim dusunmedigim gerceklerin oldugunu saniyorum. Bunlara siz bir aciklik getirebilir misiniz bir yazinizda?

    Saygilar

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İnşaat sektörü bence bir ülkeyi deli gibi büyütmez sadece kısa vadeli canlandırma yaratır. 2010 öncesi büyümemiz inşaattan ziyade katma değerli büyüme ile oldu bu dönemde toplkam faktör verimliliğimiz de artıyordu. 2010'dan sonra ise inşaata iyice yüklendik büyümede etkili oldu ama kaç senedir ne özel sektör yatırımlarımız ne faktör verimliliğimiz arttı.

      Sil
  55. ülkenin hiçbir kurumuna güvenimiz kalmadı. herşey tel tel dökülüyor. demek ki 16. türk devletinin yıkılışını görmek bize nasip olacakmış. kötü talih.

    YanıtlaSil
  56. %24 tasarruf oranı ile BES'e gerek var mı hocam?
    Geçen sene bu kadar büyüdüysek işsizliğin azalmış olması gerekmez miydi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. BES'e gerek kalmamış.
      Haklısınız ama işsizlik de artıyor.

      Sil
    2. ne %24 ü tasarruf oranımız GSMH nin sadece %13 üdür. 24 de nereden çıktı. o kadar tasarrufumuz olsaydı cari açığımız halen bu kadar fazla olmazdı. bunları bizimkiler yiyebilir ama yabancı yatırımcı ve sermaye yemez kesinlikle!!... öyle değil mi hocam?. saygılar....

      Sil
  57. Sayın Eğilmez, halk olarak konulara genellikle olumsuz, şüpheli yaklaşmamızın önde gelen sebeplerinden biri de böyle kandırmacalardır. Bize hep başarısızlıklar, başarı gibi, kötülükler, iyilik gibi, karalar, ak gibi, tatsızlıklar, tatlıymış gibi , olumsuzluklar, olumluymuş gibi, faydasızlıklar, faydalıymış gibi , ..... gösterildi. Cehennem, cennetmiş gibi gösterilmeye çalışıldı. Bizler hep bunlara inandık, aradan zaman geçince bunların doğru olmadığını anladık ancak iş işten geçmişti. Politikacılar ceplerini doldurmuşlardı. Onun için halkın bilinçlenmesini istemezler, halka hesap vereceğiz derler, hesap filan vermezler, bizlerde zaten hesap istemeyiz, hesap istemeyi de bilmeyiz. Konulara şüphe ile yaklaşsak ta, büyük çoğunluk zokayı yutmaya devam eder. Yapılması gereken şey, konulara şüphe ile yaklaşan gurubun artması çabalarıdır. Sizin de yaptığınız anladığım kadarıyla bu çabadır. Ülkemizde soran, araştıran, doğruyu dile getiren insanların artması gerekmektedir. Yani Fikri Hür, Vicdanı Hür, İrfanı Hür insanlarımızın çoğalmasıdır.

    YanıtlaSil
  58. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış seriyi yetişmesinde bunları da onlar gibi 31 martıya yayınlayanlar daha doğru olmaz mıydı? Ayrıca %25 büyüme çok gerçekçi gelmedi.

    YanıtlaSil
  59. Hocam bu kişibaşına gelir miktarı yıllık mı, aylık mı?

    YanıtlaSil
  60. Yeni milli gelir hesaplarında Türk halkının tasarruf oranı meğer % 12 değil %23 müşteri,yani tasarruf açığımız filan yokmuş,Mehmet Şimşek in yakınmaları BES gayretleri gereksizmis,neredeyse alman halkı kadar tasarruf yapıyormuşuz,Bir de hocam son 5 yılın ortalama büyümesi %7.3, ama bakıyoruzaten tarim dışı işsizlik %13.2 bu kadar yüksek büyüme hızında ekonomi aşırı ısınmaz mı,işsizliğine %3-4 seviyelerine inmesi aynı anda cari açığın da patlaması gerekmezmiydi,ne dersiniz hocam.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İşçi yerine robot çalıştırıyoruz herhalde

      Sil
  61. Hocam büyüme oranının yeni sistemde nasıl bulunacağını matematiksel olarak nasıl bulunacağını yani ceyreklik ve yıllık büyüme oranını nasıl bulacağınız matematiksel olarak nasıl bulunacağını daha net olarak tekrar yazarmisiniz
    Tesekkur ederim

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Milli gelir yıllık ve çeyrek büyümesi yine eskisi gibi bulunacak. İki milli gelir arasındaki % değişme ile. Ama milli gelirin nasıl bulunacağı çok teknik bir konu.

      Sil
    2. Biraz daha ileride yazarım.

      Sil
  62. Hocam ben de herkesin sorduğunu net olarak soracağım. Zira önceki sorulara cevap vermemişsiniz.
    Büyüme artarken işsziliğin de artması yapısal bir sorun olabilir mi?
    Veya kayıtdışı işçi çalışmadan kaynaklanıyor olabilir mi?
    saygılar, teşekkürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Büyüme artarken işsizliğin artmaması gerekir.
      Kayıtdışı işçi bilinenin aksine istihdam rakamlarına dahildir. Burada kayıtdışı ile kastedilen sosyal güvencesi olmayan işçidir.

      Sil
    2. kişibaşına düşen gelire bak o artıyor; yani aynı sayıda kişi çalışıyor daha çok kazanıyor; yada daha çok kişi çalışıp aynı-daha az parayı alıyorlar; yada her ikisinin bir karışımı , çünkü nufus/iş gücüne katılımda artıyor... yani büyüme belli bir oranın altındaysa mesela %3.5 işsizlik artıyor, sonrada TUİK yalan söylüyor oluyor adı...

      Sil
    3. Evet yapısal bir sorun çünkü bizdeki büyüme istihdam yaratmıyor.

      Sil
    4. benim kazancım 9-10 yılda ortalama dolar olarak %40-50 civarında artmış (öyle ahım şahım kazanmıyorum asgari ücrete bakıncada benzer şeyler görüyorum %30-40 gibi artmış); toplumun yüksek kesimin oranının daha fazla olduğunu düşünürsek (mesela hata yapmadıysam büyük diye söylüyorum koç holdingin karı ortalama %500 gibi artmış) iş arayan sayısı artmamış olsa sadece dolar bazında yıllık en az %5 büyümüşüz; yeni iş gücünüde ekledik mi bu rakam TUİK'inkkinden de yüksek olmalı; eleştiriyorsunuz ancak bu rakamalar pek hatalı yöne atılmış adım değil (ki bunlar sadece kayıt içi)...

      Sil
  63. Hocam öncelikle yazınız için çok teşekkür ederim, konu dışı olacak biraz ama su an 3.47 lerde seyrediyor dolar. Yarin ki merkez bankasi karari sonrası hangi seviyeleri gormesi olası acaba. Varant yatırımı yapmayı düşünüyorum da.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 3.60 i gorecek bu hafta diyen kuruluslar var

      Sil
    2. Ama bu FED'in faiz arttırmasından sonra Janet Yellen'ın 2017'de nasıl bir politika izleyeceği ile ilgili olduğunu sanıyorum. Yani eğer sinyaller faiz arttırımı olmayacağı yönünde olursa, dolar sert düşüş yaşar.

      Sil
  64. Hocam yazılarınız ilgiyle takip ediyor, keşke dümenin başında siz olsaydınız diye hayıflanıyorum her zaman. Benim basit bir cahil sorusu olacak, sadece meraktan, olması zaten ütopik ve imkansız olan birşey. Bütün dünyada tek bir para birimi olsa ne olurdu, bu şu anki rezerv para dolarda olabilir veya başka bir para? Dolar olsa ne olurdu? Başka para olsa ne olurd? Ufkumuzu açaçak kısacık bir cevapla birkaç nedenini söyleyebilir misiniz? Değerli cevabınız için şimdideden teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tek bir para olsa tabii daha iyi olur yaşam da kolaylaşırdı ama o parayı kimin basacağı önem kazanırdı. Çünkü bayrak vatan ve para bir ülkenin bağımsızlığının 3 temel göstergesi. Biliyorsunuz Osmanlıda padişah tahta çıkarken adına hutbe okutulur ve para basılırdı.

      Sil
    2. Dil de çok önemli hocam. Türkçemize de sahip çıkmalıyız. Saygılar

      Sil
  65. Mahfi hocam, yeni seri eski seri yapısından farklı. Eski serinin sabiti 98 bazlı idi ve 98'in yapısını bir şekilde diğer yıllara taşıyacak referans görevi görüyordu. yeni seri ise zincirleme ve bir önceki yıl bazlı. Her yıl sabitte bir nevi önceki yılın hızını ve yapısını taşıyarak hızı hesaplıyor. Teşbihte hata olmasın her sene için referans yılı bir önceki yıl oluyor. Böylece çok uzaklarda ki bir sabit hızla değil, carisini bildiğimiz bir önceki yıl fiyatlarıyla yeni seri hesaplanıyor. Böylece yazıda eleştirdiğiniz hata payı tüm yıllara taşınmıyor. 2009 bazlı olması ise 2009 yılının 100 olarak kabul edilmesinden başka bir anlam ifade etmiyor. 2010 yüz bazlıya çevirmek sadece oran orantıdan ibaret. Yine bu seri yapısından dolayı kolaylıkla geçmiş yılların cari diğerlerini diğerlerine çevirebilirsiniz. Örneğe yer kalmadı onu da vereyim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İstatistik kitaplarında baz yılı seçimiyle ilgili tek bir şey vardır: Uç yılları (kriz, afet vb olan yılları) seçmeyin der.

      Sil
    2. Adsiz demis ki, baz yili 2009 alinmiyor, onu siz oyle algilamissiniz. Baz yili hep bir onceki yil. 2009'un tek ozelligi 100 olmasi.

      Sil
    3. Bir istatistik veri setinde herhangi bir yıl 100'e eşit alınmışsa o baz yılıdır. Siz adına ne derseniz deyin nereye esnetirseniz esnetin o yıl baz yılıdır.

      Sil
    4. Ingilizce'niz vardir herhalde, surayi bir okuyun lutfen:

      http://www.investopedia.com/terms/b/base-year.asp

      Sil
    5. Banane banane baz yılı 2009 dediler... :)

      Sil
  66. Kisibasina milli gelir toplam milli gelirin kisi sayisina bolunmesi degil mi? Yeni seri ile GSYH 2337 Milyar TL olarak aciklanmis, 2015 icin. Simdi dolar kuru 3.48, Turkiye ekonomisi de ciddi anlamda buyumedigine hatta kuculdugune gore yine en fazla bu kadar cikacaktir GSYH, 2016 icin. Bu durumda 2016 icin kisi basina GSYH beklentisi 8400$ civari mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Dolara çevrilirken ortalama dolar kuru alınıyor. O da 3 - 3,05 arasında görünüyor şimdilik.

      Sil
    2. Tesekkurler hocam, bu durumda dolar`in asiri deger kazanmasinin etkisi 2017 istatistiklerine yansiyacak.

      Sil
  67. Örneğe devam; 2009 cari yılını biliyoruz; 999,1. Sabiti 100. Peki 2009 fiyatlarıyla 1998'in carisi kaç olur ? Sabiti 71,07. Öyleyse 2009 fiyatlarıyla 1998 yılının sabit değeri 709,99 olarak hesaplanabilir. Diğer tüm yıllar için bu yapılsa hızlar değişmez. Yeni büyüme serisinin temel yeniliği bağımsız yıllık hesapların olması ve bunların 2012 arz kullanım tablosuna bağlanması. Böylelikle her yıl bir önceki yıla göre fiyatlanıp hesaplandığı gibi, her yıl kendi yapısıyla analiz edilebiliyor ve hacimler daha doğru hesaplanabiliyor. Kamuoyuna saygılar sunuyorum.

    YanıtlaSil
  68. Merhaba Hocam,
    Öncelikle analiziniz için çok teşekkürler. Acaba toplam GSYH'yi dolar bazında da tabloya ekleyebilir misiniz?

    Saygılarımlai

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Görebildiğim kadarıyla TÜİK böyle bir tablo vermemiş.

      Sil
    2. Buna karşılık benim göstergeler sayfamdaki tabloda ortalama dolar kurundan giderek yaptığım hesapları bulabilirsiniz. http://www.mahfiegilmez.com/p/gostergeler.html

      Sil
  69. Hocam elinize sağlık.Dönüp dönüp baktım yazıya acaba var da göremedim mi ? Önceki methodda baz alınan (indekslenen yıl) yıl hangi yıldı?
    Teşekkürler,

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sonraki yıllarda bazı güncellemeler yapılsa da baz yılı 1998 idi.

      Sil
  70. 2015 te büyüme % 6,1 mi olmuş... hayır 2015 büyümesi reel olarak %3,1 oldu. 6,1 hikayedir palavradır herkes bilsin. biz halk olarak tatlı yalanları acı gerçeklere hep tercih ettiğimiz için bu duruma geldik daha da kötü olabiliriz ileride. senin sanayin zayıflamış ve iktisadındaki payı düşmüş tarımın çok gerilemiş sadece inşaatla da bir yere kadardır. büyüdüğümüz filan yok. GSMH hesaplarken dış borçları bile gelir olarak sayıyorlar. gerçek milli hasılamız bile balondur. muhtemelen gerçek hasılamız 600 milyar dolar civarındadır. kişi başına düşen borcumuz da kişi başına gelirimizin en az %60-65 civarıdır. o da şimdilik... ne dersiniz hocam?.

    YanıtlaSil
  71. 2017 yılı için the economist Türkiye için %3.3 büyüme tahmin ediyor tabi bunu dünya ekonomi verileriyle karıştırarak tahminde bulunmuş. Sizce de buna yakın bi büyüme olabilir mi hocam ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 2017 yılında türkiye ekonomisi bırakın 3,3 ü 2 bile büyürse %6 büyümüş gibi sevinmeliyiz derim. hem içsel hem dışsal iktisadi konjonktür hem de iç ve dış jeopolitik ve eko - politik koşullar maalesef bunu gösteriyor.

      Sil
    2. hocam saygılarımı sunuyorum. hocam, economist türkiye için 2017 büyümesini % 3,3 olarak tahmin etmiş. hocam açıkçası bana fazla iyimser tahmin gibi geldi. kanaatimce ne kadar sanal büyüme yaratmaya çalışsalar da gerçek büyümenin % 2 ve altında olacağı kanaatindeyim!. ne dersiniz hocam?.

      Sil
    3. 2017 yılı için benim tahminlerim oldukça kötümser çıkıyor. % 3,3 benim tahminimin çok üzerinde.

      Sil
  72. "Son çeyreğe ilişkin GSYH payı toplamın en büyük parçası olur." ifadesi hatalı.
    Türkiye için 3. çeyreğe ilişkin ağırlıklar daha yüksektir. (tarımsal üretim, turizm, inşaat sebebiyle)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Haklısınız, ifade yanlış olmuş, not kısmını tümüyle çıkardım. Teşekkür ederim.

      Sil
  73. Bence yeni hesaplama sistemine göre Türkiye'nin potansiyel büyüme oranını da revize etmek gerekir ve buna göre değerlendirme yapmak gerekir. Çin hızında büyüdüğümüze göre mesela %5 değil de %8. Ne yaparsak yapalım kişi başına düşen milli gelir düşüyor gerçeği değişmez.

    YanıtlaSil
  74. Hocam TÜİK in bu davranışını neye bağlıyorsunuz

    YanıtlaSil
  75. hocam 4. çeyrekte de büyüme negatif olabilir mi? gidişat iyi görünmüyor da...

    YanıtlaSil
  76. Mahfi bey, zincirlenmiş hacim endeksine göre yapılan hesaplamalarda 'çıktı' esas alınıyorsa ve her yıl endeks kompozisyonunun ağırlığı yeniden değerlendiriliyorsa, baz yılının 2009 veya 2011 olmasının bir fark yaratmaması gerekmez mi? Bu yöntemde her bir önceki yıl zaten yeni bir baz yıl olmayacak mı? Teşekkürler.

    YanıtlaSil
  77. Hocam merhabalar,
    Önceki hesaplamada yanılmıyorsam içinde bulunulan senenin miktarı ile 1998 senesinin değerini baz alıyorduk.Yani 2010 yılında da, 2015 yılında da 1998 senesini baz aldık.. Şimdi ise içinde bulunduğumuz senenin miktarı ile bir önceki senenin değerini baz alacağız.

    Sizin bahsettiğiniz 2009 yılının baz alınması konusu nedir?

    Cevaplarsanız çok sevinirim.

    Saygılarımla,

    YanıtlaSil
  78. hocam bu zincilenmş hacim endeksi bizim sınav sorumuz olucak.Bu yeni hesaplama biçimine göre büyüme oranı hesabının formule dilişi nasıl olucak cari fiyatlardan mı hesaplanacak

    YanıtlaSil
  79. İyi günler.

    2016 yılı reel ve nominal GSYH rakamıyla türkiyenin reel nekadar büyüdüğünü öğrenebilir miyim acaba ?

    YanıtlaSil
  80. Hocam merhaba sınav da sorulacağından dolayı,değişen hesaplama yöntemleri ile ilgili araştırma yapıyordum sizin yazınız da çok bilgilendirici oldu benim için fakat TUIK'in ESA-2010'a uyum raporunda "Yeni seride mikro düzeyde hesaplamalar 2009 yılından itibaren yapılmıştır. Zincirlenmiş hacim endeksinde baz yılı bir önceki yıl olarak ele alınır ve zincirleme yapılarak zaman serisi oluşturulur. Dolayısıyla referans yılının 2009 olarak ele alınması ve 2009 yılında
    küresel krizin var olması serinin ilerleyen dönemleri için baz etkisi yaratmamaktadır. Referans yılının 2009 değil de 2010, 2011 veya 2012 olarak ele alınması durumunda sonraki dönemler için çeyreklik değişim oranlarında herhangi bir değişiklik olmayacaktır." yazıyor iyice aklım karıştı bu konuda bilgilendirme yaparsanız çok sevinirim.

    YanıtlaSil
  81. Sayın Hocam, elimizdeki cari verileri nasıl zincirlenmiş endeks ile reel hale getirebiliriz. Malum Tuik zincirlenmiş serileri çok da eskilere kadar götürmedi ya da zincirlenmiş endeksle reel yapmadığı seriler var. Konu hakkındaki tavsiyeniz nedir?

    YanıtlaSil
  82. Hocam zincirleme hacim endeksi tam olarak anlaşılmadı daha net anlatabilirmisiniz ?

    YanıtlaSil
  83. Merhaba GSYIH' nın verileri 2015'e kadar son 5 yılın verilerine nasıl ulaşabiliriz ?

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Kapitalizm

Paradan Para Kaybetme Dönemi

GSYH’de Dünyada Kaçıncıyız?