Cryptocurrency

Crypto; Türkçe’ye gizli, saklı, gizlenen, şifre olarak çevrilebilen bir sözcük. Currency ise para birimi anlamına geliyor. Bu ikisinin birleşimiyle yaratılmış olan cryptocurrency deyimi de şifreli para birimi anlamına geliyor. Cryptocurrency;  internet aracılığıyla kullanılan, hiçbir merkezi otoriteye ya da aracı kuruma bağlı olmayan, sanal para birimi. Bu sanal para birimiyle kişiler ya da kurumlar tıpkı gerçek parayla yaptıkları gibi harcama yapabiliyor ya da para kabul edebiliyor. Cryptography; zorunlu, vazgeçilmez bilgilerin, bilgisayarda korumalı olarak saklanması demek. Cryptography kullanılarak saklanan bilgilere ulaşılması ve onların ele geçirilmesi, kötüye kullanılması son derecede zorlaşıyor.

Piyasada bugün itibariyle birden fazla cryptocurrency çeşidi var: En bilinenleri Bitcoin. Litecoin, Namecoin, PPCoin, Ethereum, Dogecoin, Devcoin, Primecoin gibi adlar altında işlemde bulunanları da var. Gizliliği, söz konusu para birimlerinin sanal olmasından kaynaklanıyor. Yani bu para birimleri Dolar gibi, Euro gibi TL gibi basılı halde fiziksel olarak bulunmuyor, bilgisayar kaydı olarak bulunuyor.

Cryptocurrency'lerin değerli madenler gibi maden değerinden ya da kağıt para gibi devlet itibarından kaynaklanan bir değeri yok. İnsanların onu bir değiş tokuş aracı olarak kabul etmelerinden kaynaklanan bir değeri var. Değeri, tıpkı diğer para birimlerinde olduğu gibi, piyasada anlık olarak arz ve talep koşullarına göre belirleniyor. 

Cryptocurrency'lerin ilki olan Bitcoin, 2009 yılı başında Satoshi Nakamoto tarafından ilk kurulduğunda (bu arada bu kişinin gerçek olup olmadığı bilinmiyor) 21 milyon adet ile sınırlı olarak kuruldu. 21 milyon adetlik sınır bir nevi altın karşılığı para gibi bir sınırlama getirmeyi amaçlıyor. Bugüne kadar dolanıma çıkan Bitcoin miktarı 16 milyon adet dolayında bulunuyor. Bitcoin satan internet sitelerinden para karşılığı satın almak mümkün. Bitcoin’in kuru da tıpkı ulusal paraların birbiri karşısındaki kuru gibi arz ve talebe göre piyasada belirleniyor. Bu yazıyı ilk yazdığım tarih olan 22 Kasım 2013’de 1 Bitcoin 830 USD ediyordu, bugün 1 Bitcoin 2.690 USD (ya da 9.497 TL) ediyor. Bitcoin 8 basamağa kadar bölünebiliyor. Bitcoinin milyonda birine (0.00000001) Satoshi deniyor. 21 milyon Bitcoin’in dolaşımda bulunan 16 milyonunun değeri 43 milyar Dolar ediyor. Bir karşılaştırma yapabilmek için dolaşımda bulunan USD miktarının 1,5 trilyon dolar dolayında olduğunu belirtelim.     

Kişiler, internette oluşturdukları sanal cüzdanlarda cryptocurrency paralarını saklayabiliyor ve bu cüzdanlar aracılığıyla işlem yapabiliyor. Bu cüzdanlar için kişilerin bilgilerine gerek duyulmuyor. Yani cryptocurrency'yi reel paradan farklı kılan en önemli şey kişilerin kimliklerini açıklamadan para işlemleri yapmalarına olanak sağlaması. Mal ve hizmet alımlarında, yatırımlarda, para kabullerinde kişilerin isimlerinin açıklanması gerekmiyor.

Cryptocurrency'nin reel paralardan en belirgin üstünlüğü herhangi bir ülkenin merkez bankasına bağlı olmadığı için hiçbir ülkenin ekonomik durumundan etkilenmemesi. Ayrıca kime ait olduğu bilinmediği ve bir merkezi otorite tarafından izlenip denetlenmediği için cryptocurrency ile açılmış hesapların dondurulması, el konulması gibi bir tehditle karşılaşması da söz konusu değil. Kimlik bilgilerinin gizliliği, bir otoritenin denetimi altında bulunmayışı, sistemi, her türlü yasa dışı finansal transfer konusuna açık hale getiriyor.

Diyelim ki bir ödeme yapacaksınız ve bunu cryptocurrency'lerden birisiyle yapmak istiyorsunuz. Öncelikle ilgili cryptocurrency için bir sanal cüzdan oluşturmanız gerekiyor. Cüzdanı şifrelemek çok önemli çünkü şifreleme yapılmadığı takdirde hırsızlığa açık bir cüzdan halinde kalabilir. Bu aşamadan sonra artık cryptocurrency alıp göndermek mümkün hale geliyor. Gereken bu adımları tamamlayıp sanal cüzdanı oluşturduktan sonra cryptocurrency satan internet sitelerinden birisinden bu sanal parayı satın alarak bunu sanal cüzdanınıza yerleştirip bu cüzdandan ödemenizi yapabilirsiniz. Bu tür bir ödeme yaptığınızda kime, ne zaman ve ne kadar ödeme yaptığınız izlenemiyor. Benzer bir biçimde başkası size bu şekilde ödeme yaparsa bu da izlenemiyor.

Kara paraya altyapı oluşturduğu gerekçesiyle hükümetlerce soğuk yaklaşılmasına karşın cryptocurrency kullanımı giderek yaygınlaşıyor.   


BDDK’nın konuyla ilgili 2013 tarihli basın açıklaması:
http://www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Duyurular/Basin_Aciklamalari/12574bitcoin_hk_basin_aciklamasi.pdf

Yorumlar

  1. Bütün işlemlerin kaydı, ödeme miktari, alıcı ve gönderici bilgileri bir dosya icerisinde saklaniyor. Bu dosya gb larca büyüklüğe ulaştı. Bu yönden bir araştırma yapıp yazınızı güncellerseniz güzel olur hocam.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. https://www.youtube.com/watch?v=ZtZ1TK1Sfpg

      Böyle coine sülük olmak var vesselam.

      Sil
    2. Her geçen gün bu konu için çözüm üretmeye çabalıyorlar.tamda bunun için 2018 nisanında holochain adında yeni bir yapı oluşturmuşlar.bu zincirde tüm bilgiler değilde işlem yapan taraflarca ilgili bilgiler karşılıklı olarak saklanıyor.Hal böyle olunca akla güvenlik konusu geliyor ama bu konu ile ilgili fikir beyan edecek kadar bilgi sahibi değilim.

      Sil
  2. Hocam sizce sanal paralar uzun dönemde merkez bankası paralarının yerini alabilir mi?

    YanıtlaSil
  3. hocam ekonomiyi siz idare edin çok güzel açıklama super anlatım bitcoin transfer için super eroini aldımmı bitcoini öderim yani ama bu dar bir tarikat parası üyeleri yasa dışı iş yapanlar olmalı

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben halimden ve yerimden mutluyum, herhangi bir şeyi idare etmek gibi, bir niyetim ya da isteğim yok.

      Sil
  4. Hocam yazılarınızı büyük bir zevkle okuyorum. Cryptocurrency ve altyapısını oluşturan Blockchain (zincir-yapıtaşları diyelim) hem merkez bankalarını hem de kayit ve aracılık üzerine kurulu sistemi baştan aşağı değiştirme potansiyeline sahip... Dolayısıyle buhar makinesinin icadı, internetin yaygınlaşması benzeri, belki de daha da güçlü, bir değiştirme gücüne sahip gibi gözüküyor...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim.
      Evet ama denetimi yapılamayan bir şey nasıl devam eder bilmiyorum. Arkasında devletlerin bulunduğu kağıt paranın bile denetim altına alınması yüz yıldan fazla sürdü.

      Sil
  5. Sayın hocam müsadenizle bir iki düzeltme ve ek:

    Türkçe'de bunlara "gizli para" demek doğru değil; daha doğrusu "şifre-para" olmalı. Varoluş nedenleri gizli olmaları değil. Üretilirken belli bir algoritme yani matemetiksel işlemin sonucu olarak üretiliyorlar ve bu nedenle crypto ifadesi var, yoksa paralar gizli değil.

    Ayrıca "fiziksel olarak buunmuyor, bilgisyar kaydı olarak bulunuyor" demişsiniz ki bu tanım itibarıyla bir tür fiat money olarak algılanabilir. Oysa bu paralar bir kayıttan ibaret değiller; her bir birim bir bilgisayar dosyası olarak mevcut. Ayrıca Bitcoin'İn metal para olarak (altın olsa gerek) somut üretilmiş bir hali de mevcut.

    Anlaşılmasını kolayaştırmak için bir örnek vereyim:

    Cep telefonumla gezerek birbirinden farklı toplam 1 milyon tane rastgele fotoğraf çekiyorum. Sonra bir yazılım ile her bir fotoğrafı eşsiz olarak tanımlıyorum yani bir yazılım o fotoğrafın benim tarafımdan çekilmiş olduğunu sınayıp doğrulayabiliyor. Böylece her biri aslında bir bilgisayar dosyası olan toplam 1 milyon birimlik para üretmiş oluyorum ve bunları sizin kullanımınıza sunuyorum. Siz de cep telefonunuza ya da bilgisayarınıza o yazılımı yükleyerek hem bir cüzdan elde etmiş hem de gelen resimleri doğrulamış oluyorsunuz.

    (devamı var)

    İ.İ.

    YanıtlaSil
  6. Böylece artık kendi aramıdaki mal ve hizmet alışverişlerinde bu
    resimleri bir para yani değer birimi olarak kullanmaya başlıyoruz.
    Farkedeceğiniz gibi bu uygulamada sizler kendi çektiğiniz fotoğraflarla
    sisteme dahil olamazsınız. Sadece benim tarafımdan çekilmiş ilk 1 milyon
    birim tedavülde yer alabilir. Daha sonra yeni fotoğraf eklemek mümkün
    yani aslında Bitcoin algoritmaso toplam 21 milyon adet birim/fotoğrafa
    izin veriyor ama bunun sadece 16 milyonu çekilmiş durumda denebilir.
    Değişik şifre-paraların değişik uygulamaları var. Bazıları tüm birimler
    üretilmiş yani aertık yenisi eklenemez olarak piyasaya sürülmekte iken
    bazıları toplam olası rakamın sadece belli sayıda üretilmişi ile
    sürülmekte. Bitcoin ikinci türden.

    Bugüne dek daha çok al-sat yapmak için yani spekülasyon amaçlı kullanıdı
    bu paralar. Yani mal ve hizmet alışverişi için kullanımı sınırlı ama
    bazı online siteler ödeme için Bitcoin veya diğer birimleri kabul etmeye
    başladı. Yani bir alışveriş sitesi sattışı ürünlerin fiyatını dolar ve
    Bitcoin türünden beyan edebilir.

    Bitcoin başta olmak üzere şifre-paraların en önemli özelliği anonimlik.
    Yani bir yazılım üzerinden aktarımı yapılan bu birimlerin trafiğinin tam
    olarak kimler arasında gerçekleştiğin saptamak mümkün değil gibi. Fakat
    bir devlet bunun takibini yapabilir ama yine de sınırlararası değişimi
    takip etmek çok zor. Bu aktarımların dolar gibi birimlere dönüşümü bazı
    siteler ya da online şirketler üzerinden yapılabiliyor ama bu konu biraz
    hala havada. Değişik şirketler bu Bitcoin-Dolar dönüşümü üçün farklı
    komisyonlar ya da kesintiler uygulayabiliyorlar ki bunlar normalde olan
    işlemlerden daha yüksek.

    (devamı var)
    İ.İ.

    YanıtlaSil
  7. Bitcoin ya da diğer şifre-paraların esas katkısı sadece dijital birer
    değer birimi olmaları değil. Aslında buradaki esas bilimsel/teknolojik
    gelişme blockchain (zincir-kutu) altyapısı. Bir tür kamuya açık işlem
    dökümü olarak tanımlanabilecek bu altyapı sayesinden tüm Bitcoin
    işlemleri izlenebiliyor. Yani kullandığınız yazılım ile aslında
    XYZ121212 adlı bir kullanıcının ABCD90878 adlı bir kullanıcıya 100 BC
    aktardığını görebiliyorsunuz ama bu kullanıcılar kim ve neredeler
    bunları siz bilemiyorsunuz. Burada sizin veya diğer tüm bilgisayararın
    yaptığı şey bu işleme onay vermek. Yani sistem dahilinde çalışan en az
    10 (ya da diğer herhangi bir belirlenmiş değer) bilgisayar bu işleme
    tanıklık etmişse bu işlem gerçeklemiş sayılıyor. Örneğin ben size bu
    yazınız nedeniyle teşekkür olarak 1 BC bağışta bulunmak istediğimde bu
    aktarımı yapıyorum ama bu işlem diğer BC kullanıcılarının
    bilgisayarlarından 10 tanesinin bu işlemi içeren bir bilgi kutucuğunu
    alıp, onaylayıp sisteme duyurması yani yayması ile onaylanıyor. Dİğer 10
    kullanıcının yazılımı bu işlemi görüp otomatikman onaylayınca 1 BC
    benden eksilip size ekleniyor. Yani benden 1 adet fotoğraf silinip sizin
    yazılıma aktarılıyor. Zaten bu şifre-paraların çözmesi gereken en önemli
    sorun bu idi: Nasıl olup da bir bilgisayardaki bir dosya diğerine
    aktarılırken sorunsuz olarak ilk bilgisayardan silinebilmeli? Bu sorunu
    zincir-kutu mantığıyla çözünce yani en az 10 diğer bilgisayarın onayıyla
    bir yerden silinip diğerine kopyalanması gerçekleşince en önemli sorun
    olan çifte-harcama (double spending) sorunu aşılmış oldu. Yoksa
    bildiğiniz gibi bir biligisayardan diğerine dosya aktarımı yaptığınızda
    normalde o dosya ilk bilgisayarda aynen durur ama ikinci bilgisayarda
    bir kopyası oluşturulur. Oysa şifre-paraların her birinin sistemde tek
    ve eşsiz olması gerek. Bunu sağlayan da zincir-kutu altyapısı ki bugün
    sadece şifre-para değil birçok diğer uyguama için bir altyapı olma
    durumunda.

    Yakın gelecekte ev ve araba alışveriş için notere gitmek durumunda
    kalmayabiliriz. Zİncir-kutu ile noterin işlemi kamuya açık olarak
    yapılabilir. Yani "şu arabayı X kişisi Y kişisine Z miktara satmıştır"
    diye duyuracak ve belirlenen sayıda bilgisayar "bu işlemi gördük ve
    tanıklık ettik" diye onaylayınca işlem noter kaydı gibi kamuya açık ve
    artık silinemez biçimde gerçekleşmiş olacak. Kısacası zincir-kutu kısmı
    para kısmından daha öneml.

    Umarım yararlı bir katkıda bulunabilmişimdir. Yazınız için teşekkürler.

    İ.İ.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. +1
      Bu yorumlara puan verme imkanı olsa keşke.

      Sil
    2. Yemeksepeti mahhallenin muhtarı diye yarışma açmış. Rozet mozet topluyorsunuz. +5 yıllık üyeliğim ve sipariş verememekle övünüyorum. İlginç şeyleri evde kendim yapıyorum yaptırıyorum.

      Sil
    3. Üstad İ.İ
      Çok süper anlatmışsınız. Özellikle son paragraf noter çözümü çok mantıklı geldi geliştirilip e-devlet sisteminde kullanılabilir.

      Fakat bir kod varsa onu çözen başka bir kodda bulunur. Acaba güvenliğini delebilen olmadı mı? Delinemez bir güvenliğe mi sahip bu konuda da bilginiz var mı?

      Sil
    4. Sevgili İ.İ. açıklamalarınız çok katkı yaptı. Teşekkür ederim. Önerinize uyarak gizli para çevirisini şifre para olarak değiştirdim. Umarım yazıyı okuyanlar bu yorumunuzu da okurlar. Tekrar teşekkür ederim.

      Sil
    5. Sayın Eğilmez, sizden bu blog başta olmak üzere tüm yazı ve konuşmalarınızdn çok şey aldım/aldık. Eğer bu kamu eğitimi girişiminize bir parça olarak da katkıda bulunarak destek olabildimse ben gurur duyarım.

      Sayın Adsız @10:51
      Teşekkür ederim. Zincir-kutu altyapısı bugün UNESCO tarafından dahi kullanıma girdi. Pakistan'daki yerel bazı unsurlara verecekleri desteğin gerçek kişilere ulaştığından emin olmak için bu altyapı üzerinden destek verdiler ve sonucu onayladılar.

      Kodun kırılması çok ama çok zor. Ancak süperbilgisayarlar yani arkasında bir devlet ya da özel kurum (FBI, CIA vb) çaba ve yatırımı ile Bitcoin'in üretilme algoritması kırılarak henüz üretilmemiş (21-16 = 5 BC var potansiyel olarak) Bitcoinler üretilip BC piyasasına sürülerek değeri düşürülebilir. Yani sabotesi için girişim gerekli ama bugüne dek bunun gerçekleştiğine dair bir bulgu ya da işaret yok. Bitcoin'in esas sorunu saklanması. Yani kendi cep telefonunuz ya da bilgisayarınıza indirirseniz bir teknik sorun durumunda cüzdanınızı kaybedebilirsiniz. Aynen fiziksel cüzdanınızı çaldırmanız gibi. Hackerlar da erişebilir ama bugüne dek bu tür sorunlar pek olmadı. Sadece içinde 1 milyon BC bulunan bir harddisk yanlışlıkla çöpe atılmış ve sahibi bugün yana yakıla Londra çöplüğünde onu arıyor.

      Bir de aracı kurum givenilirliği var. Bu alanda öncü olan MtGox adlı aracı bir kurum vardı. Bu kurum üzerindeki hesabınızda BC alıp satabiliyordunuz ama 2014 yılında kurum müşterilerine ait yaklaşık 85.000 BC'nun kaybolduğunu belirterek iflas başvurusunda bulundu. Bu durumda mağdurlar ancak kurumun kayıtlı olduğu Japonya'da dava açma hakkına sahip oldular ama bunu yapabilen 1-2 kişi vardı. Yani kurum birden ortadan kalkınca hesapların önemli kısmı da "buharlaştı". Kurum bunların çalındığını söylüyor. Daha önce de bir güvenlik açığı yüzünden yine Mt.Gox üzerinde BC fiyatı bir anda 1 cent'e düşmüştü kısa bir süre ama bu düzeltildi. Kısacası sorunlar bunlar. Bir de bu kurumların alım-satım değerleri aralığı (spread) ve komisyonları yüksek olabiliyor. Bu nedenle bugüne dek genelde karanlık işler peşinde olanların parası oldu BC ama bu değişiyor. Türkiye'de de BC işlemleri yapabileceğiniz yerli siteler var. Gördüğünüz gibi sorunlar BC'nin algoritması yani kendisinden çok kullanılış biçiminden kaynaklandı hep.

      Bu arada yerli şifre-para(lar) da var. Biraz ararsanız bulabilirsiniz. Gönüllü bir grup şu anda değişik ve daha kapsamlı bir altyapı üzerinde çalışacak bir yerli şifre-para üzerinde de çalışmakta ve ara ara toplantıları yapılıyor. Bu para 3 ayrı algoritma ile çalışacağı için yukarıda anılan sorunların da çözülmesi öngörülmekte. Yakında bu konuda bilgiler duyurulur diye düşünüyorum.

      Saygılar,

      İ.İ.

      Sil
    6. noter onayı örneği için bir ekleme yapmak isterim. Bildiğim kadarı ile şu anda e imza sistemi de blockchain ile bağlı çalışıyor.

      Sil
  8. Zamanla devletlerin kabul edeceğini düşünüyor musunuz ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Devletler kendi kontrolleri dışında yer alan ve değerini kendi manipüle edemedikleri para birimlerini benimsemezler. Türkiye için bu dolarizasyondan beter olur örneğin. Herkes parasını bulutta tutarsa TL nasıl tutunabilir ki?

      Sil
    2. Ahireti düşünelim, azı isteyelim ama bulduğumuz şeyleri de bölüştürelim. Çok zor geliyor değil mi?

      Sil
    3. Devletlerin kabul etmesi çok zor. Mevcut para sistemini MB ler kontrol edebiliyor ve para politikasıyla yönlendirebiliyor bunu kim ve nasıl kontrol edecek?

      Sil
  9. Hocam petrolde arz fazlasina dayali bir bolluk ve fiyat dusuklugu soz konusu. Son zamanlarda fiyatlarda ciddi bir gevseme de var.
    1-Sizce Avrupa ozelinde Euro bolgesi icin bu dusuk petrol fiyatlarinin buyumeye etkisi ne duzeyde olur
    2-Ayni sekilde yine deflasyon canlari calma ihtimali belirir mi yoksa petrol fiyatlarinin tipki ABDde ve Ulkemizde klasik oldugu uzre hanehalki butcesinde artik para olusturup diger alanlarda tuketimi arttirir mi

    3----Kendi yorumumu katacaksak olursam ben avrupada ozellikle euro bolgesi enflasyonlarinda cekirdek enflasyon yani petrol ve vergilerden bagimsiz enflasyonda artis ya da ayni devam edis goruyorum. Genel enf verisinde ise bir dusus olacagi kesin isin asli cekirdek enf genel enf sollayacak siz bu onermeme gelecek aylar icin katilir misiniz

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 1. Mutlaka olumlu etkisi olacaktır. Ama ne düzeyde olacağını tahmin etmek zor.
      2. Deflasyon şu an itibariyle uzak bir olasılık gibi duruyor. Yine de Fed'in bilanço küçültme operasyonuna bir bakmak lazım.
      3. Katılırım.

      Sil
  10. Hocam sizin cryptocurrency ile ilgili görüşünüz olumsuz mu yani takip edilemediği için?...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. En azından olumlu değil. Ben altını, üstünü, kenarını görmediğim işlerden pek hoşlanmam.

      Sil
  11. Hocam, sizce ileride şu anki yasal para birimlerinin yerini alabilir mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. izlenemeyen şey nasıl yasal para biriminin yerini alabilir Arif Bey? Öyle olursa siz de mi girişeceksiniz? Üzüyorsunuz beni.

      Sil
    2. Bu haliyle alamaz. Arkadaşımız doğru söylemiş izlenemeyen, denetlenemeyen şey güven sağlayamaz.

      Sil
  12. Hocam peki bu gizli paralar reel paralara dönüştürülebiliyorsa hepsinin bir anda reel paraya dönüştürülmesi ekonomiler için ne anlama gelir?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sonuçta bunları da mal gibi, düşünürseniz çok farklı olmaz.

      Sil
  13. Mahfi bey ,
    siz hiç bitcoin alıp sattınız mı?
    Elinizde hiç bitcoin var mı?
    Yok ise neden?

    YanıtlaSil
  14. Merhaba hocam, vizyoner bakış açınızla yine farkındalık yaratıyorsunuz, iki ekleme yapmak isterim. Kripto varlıklardan belki de Bitcoin'den sonra en ilgi göreni Ethereum'dur. Sadece para transferi değil, akıllı sözleşme yetenekleriyle birçok alanda Microsoft dahil büyük şirketlerin dikkatini çekmiş durumdadır. Bir diğer konu ise; Bitcoin işlemi yapan bir kişinin kimliği gizli kalsa dahi, Bitcoin Blockchain'inde tüm işlemler kayıt altına alınmaktadır. Yani A ve B cüzdanlarının sahiplerini bilmiyoruz ancak bu iki cüzdanın arasında yapılan tüm işlemleri izleyebiliyoruz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İleride burayı okuyanlar dönen tartışmanın ethereum'u para birimine/yatırım aracına indirgiyor olmasına çok gülecek bence.

      Ethereum (ve ardılı olacak teknolojiler) bildiğimiz çok fazla şeyi temelden değiştirecek. bu teknolojinin, temelde bir bilgisayar programı olan "akıllı sözleşme"ler [smart contract] tarafından kontrol edilen "adem-i merkezi* özerk örgüt"leri [decentralized autonomous organization] mümkün kılıyor olması, merkezi kurumlara ve hiyerarşik organizasyonlara (devlet ve şirket desem yeterli olur sanırım) olan bağımlılığın/esaretin sonunun yakın olduğu anlamına geliyor.

      Şimdiden; sosyal medya, finans, forecasting, kredi kartı/evrensel ödeme sistemi, cloud computing (işlemci paylaşımı,veri depolama vb.), reklam hatta yönetim ve yargı gibi alanlarda şirketlere ve devletlere ihtiyaç duymayan daha demokratik alternatifler sunan pek çok dapp ortaya çıkmış durumda.

      Sil
    2. Ethereum bitcoin'den daha fazlasi, smart contracts gibi özellikleri var, yani sen bir iş aktini oturup program haline getirebiliyorsun, ve bu aktin degismeyecegi blockchain teknolojisinin sagladigi özellikten dolayi garanti ediliyor. Yani bir kere contracti network'e koydun diyelim, soyle ki, "eger x mali su tarihte su limana ulasirsa, su kadar ether su wallet'a transfer olacak." bu contract bir kere yayinlandiktan sonra bunu degistirmek mumkun degil, business icin muhtesem bir teknoloji, cunku aradaki bankaydi, brokerdi, ihracatci firmaydi, butun "middle man" olayi çöp, tek bir contract ile olay bitiyor. Bu ozelligin gelecek vadettigini goren firmalar ethereum icin bir konsorsiyum olusturdu mart ayinda, ki o firmalar, microsoft, jp morgan chase vs. gibi buyuk firmalar, isteyen google'lasin. sonradan o consortium daha da buyudu, 40'tan fazla sirket var simdi.

      Sil
  15. Piyasada bin civarı cc var,yani herkes bunlardan yapıp yayınlayabilir,sonunda paranın(sanalda olsa) demokratizasyonu gerçek oluyor.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Oyle bir sey olamaz!

      Sil
    2. Kayserililerin gaymecoin çıkarmaması hayret verici.

      Sil
    3. canı sıkılan para basabildiğinde, o para olmaktan çıkıyor.

      Sil
  16. Hocam saygılar...
    Bu blog artık bilimsel bir laboratuar oldu diyelimmi?

    YanıtlaSil
  17. Anladığım kadarıyla bir çeşit kalpazanlık yani.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hem de ne kalpazanlik. Varlik fonumuz ne gune duruyor?

      Sil
  18. Cryptocurrency Miriptocurrency

    Fani işlere kendinizi niçin bu kadar çok kaptırıyorsunuz?

    Biraz da ahireti düşünseniz?

    67 yaşındasınız, farkında mısınız?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Adsız 23:42

      Ahireti düşünmek elbette gerekiyor. Ahireti düşünüyor gibi gözüküp helal haram demeden yiyenlere ne demeli?

      Sil
    2. insanın uzmanı olduğu işi yapması,yazı yazması,kitap bastırması,egitmenlik yapması ne zamandır kötü,pis ve suç oldu.siz, varsa bi işiniz onun gereğini yapmıyormusunuz

      Sil
    3. Bu tarz şeyleri kavrayıp da insanları aydınlatmaya çalışan çok az insan var.

      Sil
    4. başkaları için endişelenmeniz ne güzel? ne kadar da duygusal ve insalcılsınız? 67 yaşındaki adam sizin kadar zeki olsa keşke? Hatta sizdeki zeka keşke bende olsa .....

      Sil
    5. Ben sağlıklı yaşamla ilgili şeyler öğrenmek istiyorum. Kendimize dikkat etmezsek çevreye nasıl faydalı olalım çılgın kiripto?

      Sil
    6. adsız 23:42
      Git işine burda zaman harcama sana göre değil burası git biraz daha sevap işle hadi...

      Sil
    7. Fani olan fani işleri düşünür. Biz faniyiz bizim işimiz fani şeyleri düşünmek.
      Eğer bu fani dünyada iyi işler yapmışsanız ahireti düşünmenize gerek yok. Ama eğer ahireti düşünüyor gibi yapıp bu dünyada kötü şeyler yapmışsanız o zaman her an ahireti düşünseniz de yararı yok.

      Sil
    8. Siz ahireti düşünürken sizlere dünyanın fani olduğunu, esas olanın ahireti düşünmek olduğunu öğretenler bu fani dünyanın malını dolar dolar, bitcoin bitcoin, kripto miripto götürüyorlar, bilginiz olsun. Atalarımız ne demiş, düşün düşün......

      Sil
    9. Ahireti düşünmenin yaşı olmaz ganka !

      Sil
  19. hocam selamlar...yazılarınızı paylaşma mecralarına linkedin ini de eklememiz mümkün müdür acaba? teşekkürler...

    YanıtlaSil
  20. Sayin Mustesarim, Kadir gecenizi kutluyorum. Turkiyemiz, ihrac edilebilir hangi urunu uretebilmek icin, nasil bir arastirma yapabilir?
    Selam ve sevgilerimle. Murat Birecik

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Her şey ihtiyaçtan doğar hep beraber düşünelim.

      Sil
    2. Hocam musade ederseniz ben de fikrimi belirtmek istiyorum. Ihrac edilebilir urun uretmek icin baska ulkelerin ihtiyaclarinin karsilanmasi gerek. Ulkemiz icin oncelikli alanlarin belirlenmesi ve bu alanlara yonelik desteklerin devlet politikasi haline gelmesi gerekiyor.

      Ornegin Singapur biyoteknoloji alaninda atilim yapmak istedi ve Biopolis adinda bir teknopark kurdu, alaninda uzman arastirmacilara destekler vererek o bolgeyi cazibe merkezi haline getirdi. Bir yol haritasi tanimlandi ve gerekli somut adimlar tek tek kararli bir sekilde atildi. Sonrasinda sirketlesme ve nihai urunlerin pazarlanmasi asamasina gecildi. Fakat destekler 10 yil sonra meyve vermeye basladi. Detaylari buradan bulabilirsiniz:
      https://www.a-star.edu.sg/News-and-Events/News/Press-releases/ID/1893/Singapores-Biopolis-A-Success-Story.aspx

      Turkiye'de de oncelikli alanlar TUBITAK sekretaryaliginda olusturulan Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu tarafindan belirleniyor. Bu alanlar enerji, gida, otomotiv, makine ve imalat teknolojileri, bilgi ve iletisim teknolijileri olarak belirlenmis. Daha once uzay arastirmalari da bu kapsama dahildi. Bu alanlara yonelik destek programlari mevcut olsa da Turkiye'de savunma sanayi disinda tabana yayilmis bir Ar-Ge kulturunden bahsetmek pek dogru degil. Ornegin Milli Egitim Bakanligi ve TUBITAK tarafindan binlerce ogrenci yuksek lisans ve doktora calismalari icin yurtdisina gonderiliyor. Fakat bu programlarin etki analizine yonelik calismalar mevcut degil. Geri donen ogrenciler liyakatsiz yoneticiler tarafindan meslekten sogutuluyor ya da itaatkar bir kultur benimsenmesi isteniyor. Sonucta atil bir kapasite olusuyor.

      Arastirmada en onemli sey altyapidir. Politikacilarin altyapi denildiginde akillarina bina-insaat geliyor. Fakat altyapinin en onemli yapitasi insandir. Eger arastirmaci zihinsel olarak rahat degilse en unlu okullardan derece ile mezun olup, en iyi olanaklara sahip olsa bile verimli olmasi mumkun degildir.

      Ozetle ulkemizin icinde bulundugu durum cocugunu parayla en iyi dersaneye gonderip basari bekleyen veliyle ayni durumda. Vizyonsuz politikacilar, liyakatsiz yoneticiler, itaatkar yonetim anlayisi, hukuksuzluk da gerekli Ar-Ge kulturunun olusmasi onundeki en buyuk engel. Yapisal reform sart, ilk adimi bu reformlari zihinlerde gerceklestirerek atabiliriz.

      Sil
  21. hocam biraz kişisel bir soru ama siz de kullanıyor musunuz bu sanal para birimlerinden?

    YanıtlaSil
  22. Bu gece Faruk Ermemiş ile tanışmak varmış. Sözlerini onun yazdığı Kibir Tuzağı"Duygu Çeşmesi"ni bugün ilk kez dinliyorum. Tam da dünyamızı anlatmıyor mu?

    https://www.youtube.com/watch?v=PKuJ1L3cs0Q

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. çok güzel güzel ve anlamlı şarkı.tam kapaklık birilerine

      Sil
  23. hocam gerçekten kriz geliyor mu, geliyorsa vatandaş ne yapmalı

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Biz kitaba devam edelim. Kriz sonrası teori yazarız. Böyle krize böyle çözüm.

      Sil
    2. Kriz geçti artık vatandaşın yapacağı birşey de yok.

      Sil
    3. Siz kesin bir önceki yazıyı okumadınız ya da kitap derinliklerinden bulutlara kafanızı kaldıramıyorsunuz.

      Sil
    4. Hangi vatandaş?

      Sil
  24. Yakında bitcoinzedeler çıkınca şenlik başlar.

    YanıtlaSil
  25. hocam işsizlik maaşı alanlar işsizlik sayısına dahil oluyor mu

    YanıtlaSil
  26. bu şifre para üretmrk isteyenler yüzünden grafik işlemci üreten şirketlerin karı ve satışı patlamış durumda (Nvidia gibi) Ayrıca şifre para madencisi adında bu para üretmek isteyen tipler artıyor. Acaba bu parayı üretebilmek için ne gerekiyor? Hintliler, Çinliler sırf bu parayı üretebilmek için çıldırmış durumda. Bu üretim konusunda bilgisi olan varsa paylaşımı faydalı olurçççç Nuri

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Şu anda BC üretimi oldukça zor. Kullanılan yazılım %100 güçle çalışarak yeni yani henüz üretilmemiş BCler bulmak durumunda ki toplam üretilmemiş BC miktarı azaldıkça (şu anda 5 milyon kaldı üretilmemiş) bu iş uzuyor. Yakın zamana kadar 1 BC'i bulmak için harcayacağınız elektrik enerjisi o BC'İn piyasa değerinin üstünde idi. O nedenle üretim yavaşlamış idi. Şu anda değer fırlayınca üretimi için gerekli elektrik miktarı piyasa değerinin altında kaldı ve o nedenle bu işi iyi yapan grafik kartlarına ilgi arttı.

      İ.İ.

      Sil
  27. Varlığım olsa bizden çalınan paraları ögrendiklerimle geri alırdım. 1 Bitcoinim bile yok. Ey Co(ni) amcalar çekeceğiniz var.

    YanıtlaSil
  28. Bence 21milyon adetle sınırlı olması deflasyon yaratır. Alt coinlerle birlikte 110milyar dolar kripto para mevcut. Günlük işlem hacimleri zaman zaman 5milyar doları geçiyor. Tüm kripto paraların karşılığı dolar üzerinden ölçülüyor.

    Bitcoini ticari işlemlerde kullanacağıma saklarım daha çok kazanır(deflasyon).
    Her an daha geçerli yeni bir kripto para çıkabilir. Elinizdeki kripto para değeri sıfıra düşebilir.
    ABD izlenebilir dijital para çıkarabilir, Mesela BITUSD.
    Kontrolsüz denetimsiz kripto para belli bir büyüklüğe gelirse sorun oluşturacaktır. O zaman yasaklanır.
    Mesela eroin önceleri bir ilaç idi, sonra bağımlılık yaptığı zarar verdiği ortaya çıktı. Yasaklandı, kullanan alan satan hapis cezası ile cezalandırılıyor.
    Kripto paraların günlük işlem hacmi gittikçe artıyor. 5 ülkede yasaklandı.Bazılarında olumlu bakış var. Ancak ABD nin dünyaya hakim olma sebebi dolar. Petrolden tutun demire her emtia dolar ile fiyatlanıyor. Dünyanın en ücra köşesinde dahi dolar geçiyor iken kripto paraların yaratıcısı ABD değil ise bir şekilde kullanımının engelleneceği çok açık ve net. Bu işin sonu ponzi olur(titan saadet zinciri).

    YanıtlaSil
  29. Mahatma Gandi misali oruç tutasım var.

    https://youtu.be/yXGChx-M-_I

    YanıtlaSil
  30. Nokta atışı soru soruyorum: Bol basımında dünya çapında enflasyon olmaz mı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hayır. Sadece piyasaya yeni bir döviz türü girdiğini düşünün. İnsanlar diğer birimlerin yanında buna da ilgi gösterebilir, yatırım ya da değişim aracı olarak kullanabilir. Değeri de piyasadaki duruma göre değişebilir.

      Sil
  31. Sayın Hocam her şey yazılım üzerine kurulu. Internetin icadından sonra işler iyice karıştı. Algoritma öğrenebilecek insanlara ihtiyacımız var.

    YanıtlaSil
  32. 5. metatars kırığı gibi kırıyorsun kalbimi Allahsız kripto:((

    YanıtlaSil
  33. Ben de Conileri korkutmak için Bitcoin yüklü harddiskimi balkondaki çamaşır ipine astım.

    http://www.ilk-kursun.com/haber/324981/feto-cdleri-guvercinleri-kacirmak-icindi/

    YanıtlaSil
  34. Hocam Türkiyede kullanımı nasıl peki bunun krizler için avantaj mı dezavantaj mı olur? Saygılarımla...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yerli BC platformları var. SInırlı da olsa bir yerli BC ve diğer şifre-para kullanıcı piyasası mevcut ama genelde spekülatif piyasalar. Yani mal ve hizmet alışverişinden çok paranın kendisini al-sat yapıyorlar. Türkiye'de BC'yi esas alarak alışveriş imkanı veren 1-2 yer var ama onlar da bir görünüp bir kayboluyorlar.

      İ.İ:

      Sil
  35. http://www.internethaber.com/korkunc-kehanet-dunyaya-eninde-sonunda-asteroid-carpacak-1787129h.htm

    Kendine hayrı kalmamış hala maddeci. Ey maddeci kendine gel de cehenneme çevirenlere tepki ver!

    YanıtlaSil
  36. http://www.internethaber.com/basbakan-yildirimdan-bankalara-faiz-uyarisi-1787168h.htm

    Hocam bununla ilgili de yazı yazabilir misiniz?
    Saygılar.

    YanıtlaSil
  37. Zımba gibi olmak için çok çalışmamız gerekiyor.
    http://www.menshealth.com.tr/60-saniyede-kalbini-ve-akcigerlerini-kursun-gecirmez-yap/?utm_referrer=https%3A%2F%2Fzen.yandex.com

    YanıtlaSil
  38. Bu piyasaların üzerinde düşünmemiz gerekir diye düşünüyorum...
    http://ekonomihukuk.com/mikro-iktisat/piyasalar/

    YanıtlaSil
  39. Sayın Eğilmez, bir ev veya bir arabayı bitcoin ile satın almak için neler yapmalıyım? ev veya arabayı satın alacağım kişi veya bankaya nasıl ödeme yapacağım, bitcoin' i kabul etmeleri için alış öncesi kendileriyle bir anlaşma mı yapmam gerekli?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Şu anda bunu yapmanız mantıksız olur. Yani BC ile yapmanızın bir anlamı yok. Aktarım esnasında komisyon kaybı yaşarsınız. Önce TL'nizi BC yapmak durumundasınız. Sonra satıcının bunu kabul etmesi gerek ki o da bir BC hesabına sahip olmalı. Sonra hesaptan hesaba aktarım yaparsınız ve o da TL'ye dönmek isteyecektir ve satarken kaybı olur.

      Sil
  40. Bizim yerli ve milli ilaç üretmemiz lâzım. Benim arkadaşım amerikada farelerin beynini inceliyor. Bizde bilim vardı da Amerika'ya mı gitti? Kaçıranlar utansın.

    İnsan ölür amma uruhu ölmez.
    Bunca mahlukat var hiçbiri gülmez.

    https://onedio.com/haber/david-rockefeller-in-olusu-bile-para-kazansin-diye-bizlerden-gizlenen-mucize-gumus-774685

    YanıtlaSil
  41. Üstat,
    Kıymetli yazınız için teşekkür ederim.
    Bu sabahki geri sayım programında bahsetmiştiniz Zihni sinir projelerinden.
    Projelerinin önemli bir bölümünü bir müzede sergilemişti.
    Bilmiyorum hala devam ediyor mu.
    İyi günler dileklerimle.

    YanıtlaSil
  42. Hocam krizler kamu istihdamını olumsuz etkiler mi özel sektördeki gibi?

    YanıtlaSil
  43. Hocam merhaba. Milli gelirde toplam harcamalar ile toplam gelirin eşitliği hangi şekilde gerçekleşir.
    a)İnsanlar elde ettikleri gelirleri harcamalara dönüştürürler ve ikisi eşit olur.
    b)İnsanların toplam harcamaları kadar ekonomide gelir oluşur ve ikisi eşit olur.
    Bu ikisinden hangisi doğru?

    YanıtlaSil
  44. Hocam bitcoin e ilişkin anlayamadığım bir şey var : Diyelim ki ben bitcoin almak istedim , bir internet sitesine başvurdum. Ödemeyi neyle yapacağım ? Ya havale, SWIFT vs , ya da kredi kartımla. Benim şifreme bitcoin yatıracakları için banka havalemde/kredi kartı ile ödemede bunu internet şirketine bildirmem gerek miyor mu? Bu da banka hesap hareketlerinde çıkmıyor mu? İki durumda da benim bitcoin aldığım resmi makamlar nezdinde izlenmiş olmayacak mı?

    Saygıalrımla

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet dediğiniz doğru. Türkiye ya da yurtdışında bu hizmeti veren şirketlere sonuçta para aktarıyorsunuz ama bu paranın ne amaçla kullanıldığı belirsiz. Yani mal da almış olabilirsiniz, bahis de oynuyor olabilirsiniz, BC de alıyor olabilirsiniz. Eğer devlet o şirketi saptarsa ve yasaklarsa mağdur olursunuz ama o şirkete aktarılan her paranın ille de BC olduğunu kimse hesaplayamaz. Amazon üzerinden alışveriiş yapmışsınız gibi düşünün.

      Sil
  45. Hocam selamlar,

    Dünyada dolaşımda bulunan dolar miktarının 1.5 trilyon civarında olduğunu belirttiniz. Devlet yetkilileri MB nezdinde 300 milyar USD olduğunu söylüyorlardı, bu durumda dünyadaki dolar rezervinin 1/5'i bizde mi oluyor?

    Yoksa, dolaşımdaki para ile dünyadaki rezerv para birbirlerinden farklı mı?

    Saygılarımla.

    YanıtlaSil
  46. https://howmuch.net/articles/worlds-money-in-perspective

    Hocam Merhaba,
    Yukarıdaki linkte bitcoinin büyüklüğü diğer bazı büyüklüklerle kıyaslanmis. Oldukça enteresan sonuçlar. .

    YanıtlaSil
  47. merhaba hocam, değerli paylaşımlarınızdan makro iktisat ve ekonomi ile ilgili belki 4 senelik lisans eğitimimden daha fazla öğrenmişimdir. Sizden rica bizi sizin gibi işin ehli olan birkaç blogcu önermeniz ister yabancı ister türk. ayrıca forward, swap,future ve opsiyon işlemleri yalın şekilde ve bol örnekli kitap önerebilirseniz çok mutlu olurum. Saygılarımla

    YanıtlaSil
  48. Hocam e-wallet varsa btc adresinizi yazın,yoksa da hemen edinebilirsiniz,size sitenizin şerefine 0.10 btc göndereceğim.

    YanıtlaSil
  49. Hocam biraz illegal soru gibi olacak ama mesela şu veya bu sebeple yurt dışında paranız olsun istiyorsunuz. Ama malum sebeplerle (vergi, ikametgah sorunu filan) bu mümkün ama zor. Eğer oturduğunuz yerden bir hesap açıp istediğiniz kadar paranız ile bitcoin alsanız ve sonra cebinizde 1$ olmadan başka bir ülkeye gitseniz, orda bu parayı gene fiziki bir paraya çevirip cebinize koyabilir misiniz? Gittiğiniz ülkede gene de bir banka hesabınız olması şart mı?
    Size iyi bayramlar diliyorum.
    İsmet

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet, zaten Bitcoin ve diğer şifre-paraların varoluş nedenlerinden biri de bu. Sadece bunun için o sitenin her ülkede çalıştığı ve para aktarımı yapabileceği bankaların olması gerek. Türkiye'deki bir banka hesabınızdan internet üzerinde BC alım-satımı yapan bir siteye para aktarıp BC alıyorsunuz. Sonra ABD'ye gittiğinizde söz konusu şirket üzerinden bozdurup USD aldığınız parayı anlaşmalı ABD bankasına aktarıp gidip çekiyorsunuz.

      Sil
  50. Mahfi Bey iyi günler,
    Paylaşımlarınızdan ötürü teşekkür eder, bu sanal varlığın veraset açısından durumunu da yorumlamanızı rica ederim.
    Saygılarımla,
    İbrahim Hanoğlu

    YanıtlaSil
  51. Selam hocam bu crypto dünyası ile 2010 dan beri içiçeyim zamanında battımda çıktımda :) 4 sene önce litecoin 40$ laır görüp sonra dibe girmişti aynı şekilde bitcoin seneler önce 1000$ ı test edip çakılmıştı tüm varlığını kaybedenler hayatı mahvolanlar kimler kimler zarar gördü bundan.
    ponziden başka birşey değil bu cryptocurrency :) bu kadar spekülatif para biriminin gelecekte yeri yok olamazda.Yarın bir haber çıksa Apple BTC ile satış yapacak diye tanesi 50bin dolara fırlayacak aynı şekilde ABD btc yi yasakladı haberi çıksa 1$ a düşecek.
    İnsanların bitcoin'e yüklendiği günlerde bile sistem çöküyor transactionlar 24-48saat e kadar uzuyor.Bu mu geleceğin parası allah aşkına? Ethereum gazlıyordu milleti oda 2 gündür yerlerde sürünüyor hiç bir transfer 10 saatten az sürede tamamlanmıyordu.
    Bu para birimleri kesinlikle dünyadaki yoğunluğu kaldıracak kadar ileri seviyede değiller ETH dediğimiz şeyin market cap i 30 milyar dolar ve problemler yüzünden insanlar transfer yapamıyor yarın öbürgün 10 trilyonluk pazar mı bu para birimi ile dönecek? imkansız.

    Üstte İ.İ nin anlatmaya çalıştığı şeyin adı blockchain üzerinde smart contracts ama onunda eksileri çok şuan için.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yalnız bu anlattıklarınız aslında olması gerekenler. Yani bir para birimi olan geişmeler ile iniip çıkıyorsa bu dolandırıcılık demek değildir. Almanya savaşı kazanacak olsaydı Alman Markı dünyanın en değerli parası olacaktı. Kaybedince en değersiz parası oldu. Aynısı USD vb için de geçerli. Bu sahtekarlık değil esasında.

      Transferlerin uzun sürmesi sorun ama bunun nedeni aracı şirketler. Yoksa aslında transfer için aracı lazım değil. Benden size doğrudan BC aktarımı yapmak en fazla dakikalar alır. Uzun süren şey hesabınızın olduğu şirket ile yapılan işlemler. Aracısız işlemlerde sorun olması için bir neden yok. İki banka arasında EFT ya da havale yapmaktan farksız yoksa.

      Şu anda emekleme aşamasında değiller artık ama tay tay yürüyorlar diyebiliriz. İnternet var oldukça, bulut var oldukça yerleşeceklerdir. İstikrar yerleşince başta Amazon vb bunun üzerinden işlem yapacaktır diye düşünüyorum ama henüz biraz erken.

      Sil
  52. Bu kadar volatilitesi yüksek bir para birimiyle alışveriş yapmak bana pek de akıl karı gelmiyor. Günlük %10 çıkıp düşebilen bir para birimi.

    Örneğin bir mal almak için 10 btc ye anlaştınız. O gün 10 btc =25.000 usd ediyor diyelim.Transferin yapılacağı O gün btc %10 değer kazandı ve 9 btc gönderseniz yeterli oluyor. Bu durumda satıcı sadece o gün 1 btc yani 2750 usd zarar eder. Tersi olsaydı aynı zarara alıcı katlanmak zorunda kalacaktı.

    bence şu anda aşırı volatil olduğundan risk çok yüksek. Diger riskleri hiç saymıyorum bile.

    YanıtlaSil
  53. Ethereum da akıllı kontratlar ile bu değişkenlik kontrol altına alınabiliyor. O yüzden akıllı kontrol olayı herkesi ters köşe yapacak. Z.E.

    YanıtlaSil
  54. Sayın Mahfi Bey ile Sayın İ.İ. nin yazılarını okuyunca bu şifre-paranın bir ülkenin resmi parası da olabileceği ni düşünüyorum artık. Hiç birşey imkansız değil.

    Bugün kağıt para el değiştirdiğinde Kamu bunun bilebiliyor mu? Yani nakit olarak bir mal aldım. Kimlerin haberi var, alıcı ve satıcı dışında. Banka üzerinden yapılan işlemler de bu baberdarlık oluyor.

    Buradan haraketle bu şifre-para alışverişinde anonimlik korunuyor ama alışveriş olduğu biliniyor. Nakit para işleminde olmayan bir özellik. Bu şifre-paranın devir hızını biliyorsun.

    Peki nasıl ulusal paranın yerini alabilir? Aşılması gereken sorunları vardır elbet;

    Sayın İ.İ. yazmıştı 10 bilgisayarın işlemi onaylamasıyla yani tanıklık etmesiyle transfer işlemi gerçekleştiğini. Bu 10 bilgisayardan biri Merkez Bankası, diğeri Merkezi Saklama Kuruluşu, bir diğeri de cüzdan sahiplerinin kayıt edildiği bir kurum olabilir. Anonimliği ortadan kaldırmak için. Bu anonimlik bir seçenek tabi. Olabilir de olmayabilir de.

    Böyle bir seçenek olamaz mı?

    YanıtlaSil
  55. Hocam çok teşekkür ederim. Bitcoin yazısı yazarmısınız demiştim. 2013te zaten yazmışsınız. Elinize sağlık.

    YanıtlaSil
  56. Hocam bitcoin'i bulan kisi Nakimoto degil Nakamoto olacak. Bir harf yanlis yazmissiniz.

    Bu arada yazilariniz icin tesekkurler. Turkiye gibi bir ulkede buyuk hizmet.

    YanıtlaSil
  57. Hocam SPK'nın makalesini de yazınıza ekleyebilirsiniz orada sizin anlatımınızın biraz daha bilimsel hali yayınlanmış.
    Hocam düşüncenin temellerini aslında Milton Friedman atmıştır.
    https://www.youtube.com/watch?v=6MnQJFEVY7s
    Geleceği öngörmek gerekirse liberal sistemle çok ortak noktalarının olduğunu geleceği şekillendireceğini ve buna hiç bir şeyin engel olamayacağını düşünüyorum.
    Elinize sağlık hocam çalışmalarızı dikkatlice takip ediyorum. Saygılarımla.
    Mertaktu

    YanıtlaSil
  58. Merhabalar Hocam, günümüzde kimi devletler (Estonya ve Rusya gibi) kendi sanal para birimlerini yaratma kararı aldılar. Sanal paralar yine blockchain yöntemi ile korunacaklar. Ancak şu anki şifreli para birimlerinden farklı olarak bir merkez bankasına sahip olacak ve trafik kontrol edilebilecek. Bu durum aslında günümüzdeki şifreli para birimlerini çekici kılan en belirgin iki özelliğin ortadan kalkması demek. Dolayısıyla devletlerin sanal paralarının bitcoin gibi paraların yerine geçeceğini düşünmüyorum. Asıl sorun burada ciddi bir vergilendirme sorununun olması ve sermayenin çok hızlı ve spekülatif bir şekilde hareket edebilmesi. Sermayenin yoğun olarak bulunduğu ve rasyonel kabul edilen devletlerin bit coine mesafeli durmasını beklerken gerçekte bitcoin dostu hareketler sergiliyorlar oysa Çin ve Rusya gibi devletler bit coin in vergi ve kontrol sorununu atlatmak için önlemler alıyorlar. Sermayenin yoğunlaştığı bölgeleri ele aldığımızda devletlerin bu farklı tutumlarını nasıl değerlendiriyorsunuz? Bitcoin i neoliberal bir bakış açısı ile değerlendirebilir miyiz?

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Kapitalizm

Paradan Para Kaybetme Dönemi

GSYH’de Dünyada Kaçıncıyız?