Yabancıların Sattığı Dövizi Türkler Alıyor

Yabancı para mevduat hesapları büyük çoğunlukla yurtiçinde yerleşiklere (basitleştirmek için bunlara Türkler diyelim) ait bulunuyor. BDDK verilerine göre son bir ayda mevduat ve fon toplamı yüzde 1,3 artış gösterdiği halde yabancı para mevduatı yüzde 1,5 artış sergilemiş görünüyor. Türkler, TL güçlenip yabancı paralar zayıflarken döviz alıp DTH hesabı açıyorlar. Yurtdışında yerleşiklerin (basitleştirmek için bunlara da yabancılar diyelim) bir bölümü tahvil ve hisse senedi alıyor, bir bölümü de TL mevduat hesabı açıyor. Son bir ay içinde yabancıların hisse senedi, tahvil, bono stoku, piyasa fiyatı ve kur değişimlerinden arındırılmış olarak, 2,5 milyar USD artış göstermiş bulunuyor.

Özetle söylemek gerekirse son bir ayda yabancılar, döviz getirip bunları TL enstrümanlara yatırırken Türkler paralarını daha çok yabancı para mevduata yatırmış görünüyorlar. Bunun altında yatan nedeni inceleyelim. Burada aynı standart çerçevesinden olaya bakabilmek için yabancının da Türk’ün de parasını son bir ayda mevduata yatırdığını varsayacağız. İkinci olarak kurların alış satış kuru olarak farklılık göstermediğini varsayacağız (bütün işlemler için aynı varsayımı yapacağımız için bu basitleştirici varsayımlar hesapların sonuçlarını etkilemeyecek.)

İlk tablomuz kur tablosu. Bugün itibariyle 1 USD = 3,51 TL. Bir ay önce bu kur 1 USD = 3,57 TL idi. Bunları aşağıda gösterelim:

Tarih
Kur
Kesinleşme / Beklenti
23.05.2017
3,57
Kesinleşti
23.06.2017
3,51
Kesinleşti

İlk olarak bir yabancının Türkiye’ye 23.05.2017 tarihinde (bir ay önce) 100.000 USD getirdiğini, bunu aynı gün 3,57’lik kurla bozdurup TL’ye çevirdiğini ve eline geçen 357.000 TL’yi yıllık yüzde 12 net faizle bankaya TL mevduatı olarak ve bir ay vadeyle yatırdığını düşünelim. Aşağıdaki tablo bu durumu gösteriyor.

Yabancı (USD - TL - USD)
23.05.2017
23.06.2017
Anapara (USD)
100.000
TL Karşılığı
357.000
Faiz (Yıllık Net)
0,12
Faiz (1 Aylık Net)
0,01
Faiz Geliri (TL)
3.570
Anapara + Faiz (TL)
360.570
Anapara + Faiz (USD)
102.726
Kazanç USD
2.726
ABD'de yıllık enflasyon
0,015
ABD'de aylık enflasyon
0,00125
Reel kazanç USD
2.723

Tabloya göre bu yabancının 357.000 TL’yi 1 ay bankada tutması sonucu 23.06.2017 günü eline 3.570 TL faiz geliri geçecek. 1 ay sonunda yabancının anapara + faiz toplamı 360.570 TL edecek, bunu aynı gün 3,51’lik kurla USD’ye çevirdiğinde toplam parası 102.726 USD’ye eşit olacak. Bu parayı ABD’ye götürdüğünde, ABD’de aylık enflasyon çok düşük olduğundan, bir aylık enflasyon nedeniyle uğradığı ihmal edilebilir ölçüdeki satınalma gücü kaybını düşerse 2.723 USD reel kazanç sağlamış olacaktır.

Kuşkusuz bu işler her zaman böyle gitmiyor. Eğer bu dönemde TL, USD’ye karşı değer kaybetseydi yabancı yatırımcı duruma göre zararla veya daha düşük kazançla karşılaşmış olacaktı.
Birçok yabancı yatırımcının aynı dönemde Türkiye’ye geldiğini ve fazla miktarda fon getirdiğini düşünelim. Bu durumda döviz bollaşacağı için TL değer kazanacak demektir. Öyle olunca dövizi getirenler hem yüksek faizden hem de yukarıdaki örnekte olduğu gibi TL’nin değer kazanmasından çifte kazanç sağlayacaklar.  

Gelelim aynı dönemde aynı miktar TL’yi bankaya yatıran bir Türk’ün kazancının ne olacağına Aşağıdaki tablo bu durumu özetliyor.

Türk (TL)
23.05.2017
23.06.2017
Anapara (TL)
357.000
Faiz (Yıllık Net)
0,12
Faiz (1 Aylık Net)
0,01
Faiz (7 Aylık Net)
Faiz Geliri (TL)
3.570
Anapara + Faiz (TL)
360.570
Kazanç TL
3.570
Türkiye'de yıllık enflasyon
0,1172
Türkiye'de 1 aylık enflasyon
0,0098
Anapara + Faiz (TL) reel
357.048
Reel Kazanç TL
48

Tabloya göre bu Türk’ün bir ay sonundaki kazancı yabancıyla aynı tutarda yani 3.570 TL’dir. Buna karşılık anapara + faizin bir aylık Türkiye enflasyonu sonucu karşılaştığı satınalma gücü kaybını düşersek Türk’ün reel kazancı 48 TL’ye düşmektedir.

Şimdi de Türk yatırımcının elindeki parayı Türkiye’de yüzde 3 net faiz veren USD mevduat hesabına yatırdığını düşünelim. Aşağıdaki tablo bu durumu gösteriyor.

Türk (TL - USD)
23.05.2017
23.06.2017
Anapara (TL)
357.000
USD Karşılığı
100.000
Faiz (Yıllık Net)
0,03
Faiz (1 Aylık Net)
0,003
Faiz Geliri (USD)
250
Anapara + Faiz (USD)
100.250
ABD'de yıllık enflasyon
0,015
ABD'de 1 aylık enflasyon
0,00125
Anapara + Faiz (USD) reel
100.250
Reel Kazanç USD
250

Tablodan görüleceği gibi Türk yatırımcı 357.000 TL’sini 23.05.2017’de 3,57 kurla USD’ye çevirip yüzde 3 net faizle USD mevduat hesabına yatırmakta ve bir ay sonunda 250 USD faiz geliri elde etmektedir. 1 ay sonra yani vade sonunda 1 USD = 3,51 TL olduğu için 250 USD’nin karşılığı (250 x 3,51=) 877,5 TL etmektedir.

357.000 TL’sini yüzde 12 yıllık net faizle 1 ay süreyle bankaya yatıran Türk yatırımcı eğer yılsonunda kurun bugünkünden yüksek olacağını ve enflasyonun da biraz düşmekle birlikte yüksek kalmaya devam edeceğini tahmin ederek parasını dövize yatırmayı tercih etmektedir. Bu nedenle yabancılar dövizleri getirip TL alır kuru düşürürken Türkler de ellerindeki TL ile döviz alıp kurun daha fazla düşmesini önlemektedir. 

Yorumlar

  1. Sayın Eğilmez,vadeli döviz mevduatlarında yılbaşından bu yana artış oranı nedir?Saygılarımla.

    YanıtlaSil
  2. mahfi hocam 2004 sonrası oluşan tabloya ne kadar da benziyor.anlı şanlı ekonomistler o zamanlar doların 1.7 den asla aşağı düşmeyeceğini söyledikleri aşikar ama dolar 1.1 seviyesine kadar düştü.şu andaki çok benzerlik arzetmese de eğer merkez bankası fonlama faizlerini indirmezse doların 2.7 ye kadar düşeceğini tahmin edenlerdeniz.saygılarımla sayın hocam

    YanıtlaSil
  3. Emeğiniz için teşekkürler hocam.
    Hocam yabancılar paralarını bir vakit götürecekler değil mi? O zaman onlara bu paraları kim satacak. Bu tam bir balon ve birisinin elinde patlayacak. Yabancıların bilipte bizim bilmediğimiz bir şey mi var? Dolar 3.90'a çıktığında kim zarar etti?

    YanıtlaSil
  4. çok doğru analiz ayrıca bir korku da hükümetin karşılıksız para basma ihtimali gorunen o ki bozulan dis iliskiler ve buna karsi alinan cesur tavirlar ekonomide disiplinden çok ne olursa olsun 2019 u kurtaralım hesabı çok net okunuyor

    YanıtlaSil
  5. Hocam, pek çok Türk de parasını dolara çevirip kasada tutuyor. Bunların ne kadar olduğunu bilmek mümkün değil elbette ama OHAL devam ettikçe miktarın artacağı kesin zira hiç kimse bir KHK ile parasının pul olmasını istemiyor. Ayrıca bugün bankadaki DTH'nızı fiziki dövize çevirmek isteseniz 5-10 bin dolar gibi rakamlar için bile bankalar bin dereden su getiriyor. Yabancılar için durum farklı. Onlar yerlilere göre çok daha hızlı hareket edip paralarını elektronik ortamda TL'ye ya da tekrar dövize çevirip yurtdışına kolaylıkla transfer edebiliyorlar. Siz kolay hesaplansın diye 100.000$'la örnekleme yapmışsınız ama zaten o miktar ancak yerliler için geçerli, yabancılar getirdikleri zaman milyonlarca dolar getiriyorlar, bu da kurun seviyesini etkileyen faktörlerden biri. Elbette, çıktıkları zaman da aynı oranda ama ters yönde etkili olacak.

    Kısacası, yabancı kısa vadede vur-kaç yapmaya uğraşıyor, yerli uzun vadede parasının değerini koruma derdinde ve herkes çok iyi biliyor ki hükumet ne derse desin bu kur en fazla 6 ay içinde 4 TL'yi geçecek. Öyle olunca da faizin falan bir önemi kalmıyor.

    YanıtlaSil
  6. Durumu gayet net izah etmişsiniz hocam teşekkürler.

    Yani hocam diyor ki, paranızı yine TL mevduata yatırın ama Amerika'da yaşamak koşuluyla.

    YanıtlaSil
  7. Aslında kurun 2.50 ler düzeyinde olması lazım ama hep bu yurtiçiyerleşikler yüzünden fakirleştik.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. :) Yurtiçi yerleşik dediğin sen-beniz, Marslı değil. Devlet devlet olsaydı da yurtiçi yerleşiklerin güvenini başka bir ülkenin parasına bel bağlayacak şekilde zedelemeseydi. OHAL, BUHAL derken millet parasını neredeyse küpe doldurup toprağa gömecek.

      Sil
    2. adsız sen her şeyi bildiğini sanma huyundan ne zaman vazgeçeceksin

      Sil
    3. 2.50'yi hangi kaynağınızdan çıkarttığınız hesaplamayla buldunuz bilmiyorum. Ama yanlış.

      DTH'ların değeri 200 milyar USD civarında. Bu tutar ülkemizin sırf 2017'deki dış finansman ihtiyacını bile ancak karşılıyor. Sadece 1 (bir) sen yani.

      Her sene finanse edilmesi gereken 35-40 milyar USD cari açık, alınmış önceki finansmanın anaparası ve faizi var. Kur hesabında DTH'lar bence devede kulak.

      Biz fakirleşmedik. Biz fakirdik, dünyadaki sermaye geçici bir şekilde memlekete geldi. Biz zengin olduk sandık, üretmeden borçla yaşamaya alıştık. Şimdi o sermaye parasını alıp gidiyor. Biz de bakıyoruz öyle.

      Sil
    4. gömdü bile

      Sil
    5. Adsız bana mı didin :))

      Sil
    6. Adsız sen taşıyamıyorsun, ben taşıyamıyorum, biz taşıyamıyoruz. Ülke olarak düzelmezsek altından kalkamayız.
      https://www.youtube.com/watch?v=Cz67xAMTDy8

      Sil
    7. Adsız bir matematik kitabı öneremedin gitti. Sen her şeyi kendine sakla tamam mı.

      Sil
    8. Borsa kalksın gitsin. AH VARGAS AH o son yumruğu yemeyecektin.

      Sil
  8. Hocam merhaba,
    Yatırım yapan ve Türkiye de yaşayan kişi için neden ABD enflasyonunu baz alip reel kazançta doları kârlı gösterdiniz. Aralık sonunda parayı çekmeyi düşündüğümüzde TL daha kârlı olacaktır.

    YanıtlaSil
  9. Merhaba,

    Hocam, son tabloda bir sıkıntı var sanırım. Reel kazancı TL enflasonu üzerinden hesaplamak lazım.

    @Onur Ertan'ın da farkettiği bu sanırım.
    Syg.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet aslında Dolar olarak bırakmak gerekiyor çünkü kimse yıl sonunda TL'ye dönmüyor. O nedenle tabloları ve ilgili metinleri değiştirdim. Teşekkürler.

      Sil
  10. Hocam merhaba. Hesaplamada hata var şöyle ki: Amerikalı elde ettiği faiz olan 3.571 tl ile 2.726 usd alır demişsiniz, ancak 3,51 kurdan 1.017 usd alabiliyor. Ayrıca türkün usd vadeli yatırımında enflasyon olarak Amerikayı almışsınız ancak bu kişi türkiyede yaşadığından t.c. enflasyonu baz alınmalı diye düşünüyorum.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İlkinde bir hata yok sanırım ama ikinciyi düzelttim, teşekkürler.

      Sil
  11. Hocam,
    Kazanç hesabinda 877.5 USD demissiniz ancak 877.5 TL olmali. 250 x 3.51 = 877.5 TL.

    YanıtlaSil
  12. Hocam bence hatalısınız. Şöyle ki:

    2. ve 3. tablolardaki iki arkadaşımızın da en başta 357,000 ₺ si var. Peki bir ay sonra noluyor.

    TL hesabına yatıran kişinin 360,570 ₺ = 102.726$ ı oluyor
    Dolar hesabına yatıran kişinin ise 100.250 $= 351.878₺ si oluyor.

    Yani TL hesabından vadeye yatırmak daha kârlıdır.

    YanıtlaSil
  13. "Yabancıların Sattığı Dövizi Türkler Alıyor" ise yabancılar çıkarken onlara dolar nasıl bulunacak peki?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Katar 13 maddeyi kabul ettikten sonra ogreniriz

      Sil
    2. Peki, rezervleri bu hareketlilik için yeterli buluyor musunuz hocam?

      Sil
    3. 13 madde nedir hocam !? Bizi ne ilgilendirir ki !

      Sil
  14. Hocam Dolar neden her sene aralık, ocak, şubat aylarında uçuşa geçiyor...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kapanış ve açılış ayları. Yılsonlarında herkes pozisyon kapatmaya çalışırken yılbaşlarında yeniden eski duruma dönüyorlar. Bunlar iniş ve çıkışlar yaratıyor.

      Sil
    2. Biara Eylül'de uçuşa geçti ydi dolar&Euro !?

      Sil
  15. hocam mükemmel bir yazı olmuş ama şurda sanırım hata var 3,51 TL olduğu için 250 USD’nin karşılığı (250 x 3,51=) 877,5 USD etmektedir. 877.5 Tl etmektedir olmucakmı :)

    YanıtlaSil
  16. Sayin Mustesarim, lutfen reel ekonomi de, yazar misiniz? Uretim ve ihracat. Saygilarimla. Murat Birecik

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sahsi fikrim ihracaattaki sikintilarimiz uzun vaadede artacak. Bunda en buyuk etken siyaset ve dis politika. Yurtdisinda yapilacak yatirimlar icin kredi gerekli. Bunlar da buyuk miktarda yabanci bankalara ve dunya bankasina endeksli. Politik olarak da yasadigimiz sikintilar uzun vadede turkiye ye buyuk zorluklar yasatacak gibi. Her isin basi baris huzur ozgurluk ve demokrasi.

      Sil
  17. Nijerya'ya, lokomotif ihracati...

    YanıtlaSil
  18. Devletin, kuresel ticari bilgiye ulasma
    imkani cok sinirli. Ticaret ateseliklerimizin yetenekleri ise? Turk
    Milletinin yetenekleri, harcanip gidiyor!..

    YanıtlaSil
  19. Reel ekonominin, reel oyuncularina tv kanallari ulasamiyor...

    YanıtlaSil
  20. Hocam hükümet rahatlamış olacak ki tekrar faiz indirimini konuşmaya başladı. Bu, doların tekrar yükselmeye başlayacağı anlamına gelir mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Gelir ama ben en azından şimdilik faiz indireceklerini sanmıyorum.

      Sil
    2. bence haklısınız hocam.faiz indirimi yapacağız lafını piyasa dikkate alsaydı hemen fiyatlama başlardı

      Sil
  21. Teşekkürler hocam faydalı bir yazı oldu yine. En son kısımdaki 877,5 usd değil tl olacak sanırım?

    YanıtlaSil
  22. 2002 dolar 1.7 çıkıyor 15 yil sonra 3.5 yani 2 katı denebilir ancak 15 yillik enflasyon çok daha fazla bu durumda dolarin enflasyonunuda hesap edilse dahi doların fiyatinin cok daha yukarida olmasi gerekmiyor mu gayrimenkul de bu oran çok daha yüksek

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yabancılar bu kadar uzun süre kalmıyor, çok kısa sürelerle kazanç elde ediyorlar.

      Sil
  23. Hocam, yabancıların getirdiği dövizleri yerliler aldığına göre bu adamlar gitmek istediklerinde dövizi nasıl düşükten alabilecekler? Çok yüksekten almaları gerekmeyecek mi? E o zaman da aldıkları faiz getirisi erimeyecek mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Alternatif çok. O durumda borsaya geçiyorlar.

      Sil
    2. Ya da kur yükselmeye başladığında hemen döviz hesabı açıyorlar. Onun da faizi ABD'deki faizin iki katı.

      Sil
    3. Cecabınız için teşekkürler,

      İki durumda da içeride hapis oluyorlar gibi geldi bana.

      Borsa zaten şişik diyelim daha da şişirdiler dediğinizi yapıp, eninde sonunda satıp kurtulacak birilerini bulmaları gerekecek ama yerli dövizde. Borsaya geçecek olsalardı bu son çıkma trendinde girmezler miydi? (Giren illa vardır da çoğunluk için konuşuyorum)

      Döviz hesabı açmaları için de zaten döviz almış olmaları gerekmiyor mu bu durumda zaten yine yüksekten almış olacaklar.

      Bu adamlar gerizekalı olmadıklarına göre illa bir çıkış yolu düşünmüşlerdir ama sizin alternatif çok dediğiniz alternatiflerden hangisi ya da hangileri yüksek döviz maliyeti olmadan onların buradan çıkmasını sağlayabilir merak ediyorum.


      Sil
    4. Biliyorsunuz döviz hesabı açmak için önceden döviz almaya gerek yok. Yükseldiğini hissettiğiniz anda düğmeye basınca TL mevduat oluyor döviz mevduat o andaki kurla. Bunlar algoritma denilen programlar kullandıkları için bu talimatları programlar otomatik veriyor.

      Sil
  24. Değerli Hocam,

    Metinde 2 yerde "(250*3,51)=877,5 USD" yazılmış. Doğrusu "(250*3,51)=877,5 TL" olmalı değil mi?

    YanıtlaSil
  25. Hocam bu KGF kredileri nereden karşılandı? 200 küsur milyar lira havadan gelmediğine göre hazinenin ve bankaların yurtdışından borçlanmış olmaları lâzım. Bu borçlanmalardan sonra hazine ve bankacılık sektörünün dış borcunun ne kadar olduğu ve ortalama % kaç faizle borçlandıkları belli mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bankalar verdi bu kredileri. Dikkate ederseniz mevduat faizleri yüzde 14'lere çıktı. Nedeni budur. Yani bankalar daha çok mevduat toplayıp bu kredileri verdiler.

      Sil
  26. http://www.webtekno.com/eski-telefonunuzu-atmayin-muzik-canavarina-donusturun-h30489.html?utm_referrer=https%3A%2F%2Fzen.yandex.com

    Şahsen benim elimde MP3/TRACK CD Çalar bile var. At(a)mıyorum, çünkü cayır cayır çalışıyor. Eskiden dinlediğim müzikleri bununla dinliyorum, eskileri yad ediyorum.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ayrıca kasetler bile var. Tüm "babalar" mevcut. Babam bir tek plak almayı akıl edememiş, onu da ben buldum. Maddi durumum düzelse hayal gücü var da şimdi işe yaramıyor.

      Sil
  27. Sevgili hocam sermaye hareketlerinin serbest olduğu bir ekonomide para politikası etkindir deniliyor. Maliye politikasının bu durumda kullanılmaması gerekir çünkü etkisiz. Sorum şu: Maliye politikası neden hala kullanılıyor ve para politikasına destek verme amaçlı kullanılıyorsa ne gibi destekler verebiliyor? İyi bayramlar..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sizin sorunuzda sıkıntı var bir kere. Maliye politikası kullanılıyor mu kullanılmıyor mu o da muamma.

      Sil
    2. Bende anlam getiremiyorum. Sermaye harekertlerinin serbest oldugu bir ekonomide asil para politikasinin sahibi olan Merkez bankalarinin isi zor ve mesaketli yukari biyik asagi sakal durumu. Maliye politikasi bence biraz daha bagimsiz mesela kac memur alinacagini piyasa degil siz belirliyorsunuz sizin devlet organizmaniz organiniz belirliyor. ogretmene kac lira zam yapacaginizi temel gida urunlerinde kdv indirimlerini ithalden alinan kdv arttirimlarini siz bicebiliyorsunuz sonucu da daha cok ic piyasa odakli oluyor. Dis piyasa odakli oluyorsa da genelde iyi yonde oluyor. Olumlu yonde butce disiplini ithalde otv arttirarak ithalati cari acigi kisma tedbiri vs...goruluyor dis dunyada......
      Mesela para politikasi direk dunya piyssalari ile ilgili mesela 2003-2008de turkiye dogru duzgun faiz indiremiyordu indirdigi anda enflasyon ucabilirdi. Dahasi sicak para kacar doviz krizi cikardi siz mesela tobin uygulayalim diyenlerdendiniz o donem etkin saglikli para politikasi icin. Cunku sermaye serbestti ve bize oluk oluk akiyordu bizim para politikamizi etkisizlestiriyordu kendisine bagimli hale getiriyordu rahatca karar almamizi engelliyordu. Bunun icin tobin vergisi gibi vergiyle en azindan para politikamiz sermaye hareketleri karsisinda savunmasiz olmayacakti. Kisaca para politikasi sermaye serbest oldugunda daha eli kolu bagli baskalarina.

      Maliye oyle degil daha otonom mesela gida da kdv indirerek hem kayitdisiligi hem gida enflasyonunu hem de gida enflasyonundan kaynakli ucret enflasyonunu etkileyebilir kesebilir hem de emek yogun sektor olan gida tarim sektorunde istihdama katki saglar.Boylelikle de issizlige de care olabilir kismen. tum bunlarin da uluslarasi piyasalarla pek bir baglantisi yok karisani goruseni goceri yok kisaca.

      Bana kalirsa sermaye hareketlerin serbest oldugu ortamda maliye politikasi daha otonom para politikasina gore para politikasi daha bagimli. mesela dun adini sanini bilmedigimiz herhangi bir gelismekte olan ulkenin merkez bankasinin bugun aldigi kararlar bizim iccin onem arz ediyor. eskiden 20 sene once fed ve bundesbank onemliydiu simdi nepal bankasi bile aldigi kararlar onem arz ediyor.
      Bence maliye politakisi daha etkin hale geldi mesela yatirimlari arttirmak icin kurumlar vergisini indirmek vergi reformunu sadelestirmek mesela hala enf sorunu yasayan merkez bankalarinin faiz indirimlerinden daha cok onem arz ediyor bana kalirsa gunumuzde.

      Sil
    3. sorudaki muamma :) iktisatın kendisi muamma.

      hocam bu konu hakkında fikriniz nedir?

      Sil
    4. Bu konuda 2012 tarihli bir yazım var:
      http://www.mahfiegilmez.com/2012/08/para-politikas-nicin-maliye-politikasna.html

      Sil
  28. Hocam konuyla alakasız ama hangi vergilerin ne kadar yatırımı ne kadar tüketimi etkilediğini merak ediyorum. 1-)Mesela kurumlar vergisini düşürürsek tüketimi pek etkilemez ama yatırımlar artar diye düşünüyorum
    2-)Gelir vergisi ikisini de eşit ölçekte etkiler diye düşünüyorum.
    3-)Kdv tüketimi daha çok etkiler diye düşünüyorum.
    Hocam sizce bu yazdıklarım doğru mu? Bir de bilindik birkaç verginin neleri etkilediğini yazarsanız memnun olurum.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu ayrımı yapmak ne kadar doğru olur bilmiyorum. Çünkü mesela KDV'yi % 18'den % 1'e düşürsek tüketimi ciddi biçimde etkiler. Tüketim artışı demek önce yeterli üretim olmadığı için fiyatlar artacak sonra buna uygun üretim artışı olacak demektir. Üretim artışı için de önce mevcut kapasiteler zorlanıp kapasite kullanımı artışı olsa da daha uzun vadede yeni yatırımlar yani yatırım artışı ortaya çıkacak demektir.
      Dolayısıyla tüketim - üretim ve yatırım birbirinden kopuk şeyler değildir. Bu tür vergi indirimlerinde hepsi derece derece zamana bağlı olarak etkilenir.

      Sil
    2. Peki bu durumda neden enflasyon oluşur? Örneğin Türkiye'de bir miktar talep fazlası var yalnız buna rağmen gereken arzın yaratılmadı herhalde ya da yaratılması uzun sürdü. Hocam bu arada sorularımızı cevapladığınız için teşekkür ederim.

      Sil
    3. Hocam yani demek istediğim eğer her talep kendi arzını oluşturuyor ise neden enflasyon kavramı var? Enflasyon yükselirse talep yükseldiği için o talep de kendi arzını oluşturmaz mı?

      Sil
  29. Sayın hocam,
    Bir önceki yazilarinizdan birinde FED in parayı geri çekeceğini ve faizi artıracağını bunun sonucunda da para bulmanın zor olacağını yazmıştınız. Benim anlayamadığım nokta şu: sadece FED mi bu politikayı belirleyebilir? Örneğin, çin USD basamiyor ama rezervleri çok yüksek. Fed parayı piyasadan çekerken Çin dese ki ben rezervlerimden genişleme kararı aldım. Ne olur? Çin bunu diyemez mi? Niye diyemiyor? Ayar veremez mi? Aydinlatirsaniz çok makbule geçecek.
    Teşekkürler,

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çin'in döviz rezervleri içinde dediğiniz gibi yüksek miktarda ABD Doları var. Çin bunları piyasada satsa veya diyelim ki Euro veya altınla değiştirse ne olur. Bu kadar büyük miktarda ABD Doları piyasaya sürülürse Dolar piyasada bollaşır. Piyasada bollaşan her şeyde olduğu gibi Dolar da değer kaybeder. Dolayısıyla Çin elindeki Dolarları giderek ucuza satarak zarar etmiş olur. Onun için Çin böyle bir iş yapmaz. Yapacaksa da çok ağır tempoda yapar ki o da Fed'i çok etkilemez.

      Sil
    2. Cin rezervlerini Euro ile degistirmesinim pek mantikli yani yok. Altin ile degerlendirirme sansi yok zira o kadar altin bulmasinin imkani yok. Altin fiyatlarinin uc dort misline cikmasi ve piyasada altin krizi cikmasindan baska bir durum olusamaz. Cin yavas yavas altin rezevlerini arttiriyor zaten.

      Aslinda Cin elindeki dolarlari varliklara cevirmeye calisiyor. Ozellikle Afrika da, Asya ve Okyanusya da yeni buyuk altyapi yatirimlari ya da sirket satin almalari yapiyor. Hukumetler musade ettigi olcude tabi. Bu durumda Fed faiz artisi her acidan isine yariyor. Bir taraftan elindeki dolar deger kazaniyor, diger taraftan gelismekte olan ulkelerdeki isgucu ve yerli girdi maliyetleri azaliyor kendi yatirimlari daha karli hale geliyor. Bir nevi somuru gucu artiyor. Anlayacaginiz gucune guc katiyor, ABD ise ticari acik ve yuksek borc yuku ile boyle bir senaryoda ancak gun gectikce faiz odemesi miktarini yani borc yukunu arttiriyor.

      Fed'in kopartilan onca tantanaya ragmen dogru duzgun bir faiz artisi yapamamasinin esas nedeni budur. Haliyle hayaller Fed faizi arttiracak diyor ancak gercekler bu ihtimali olasi bir savas ihtimalinden daha dusuk gosteriyor.

      Sil
  30. Avrupa ekonomisi uzerine bir yazi yazabilir misiniz rica etsem

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bir kaç kez yazdım.
      http://www.mahfiegilmez.com/2017/05/euro-bolgesinin-son-durumu.html

      Sil
  31. Hocam merhaba, Eylulde FED parasal daraltmaya baslarsa piyasadan belirli bir miktar dolar cekilmis olacak, bizim gibi gelismekte olan ulkelerde dolar bulmak zorlasacak dolayisiyla kur yukselecek diyebilir miyiz? Birde gelismis ulkelerde borsalarda durum sizce nasil olur?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet genel olarak beklenen durum bu. Yani Fed, piyasadan dolarları çekmeye başlayınca ABD'de tahvil faizleri yükselecek ve paralarını yüksek faiz için buralara yatıranlar bu paraları çekip ABD tahvillerine dönecekler. Dolayısıyla bizim için döviz bulmak da zorlaşacak.
      Borsaların geleceği için bir şey söylemek kolay değil. Çok fazla etki var.

      Sil
    2. O halde; ya ihracat, ya olum!..

      Sil
    3. İzmir İktisat Kongresi'ni anlamalıyız.

      Sil
  32. Hocam merhabalar,
    Yazı için elinize sağlık. TL'yi bankaya yatıran Türk yatırımcı için Reel kazanç TL 48 TL bulmuşsunuz.
    Normalde reel kazancın enflasyondan arındırılmış şekli olan (1+Faiz Oranı/1 + Enf)-1
    olursa (1+0,01/1+0,0098)-1 sonucunu 370.000 ile çarparsak reel kazanç 70,70 oluyor hesaplamada bir terslik olabilir mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hocam pardon yanlış yazmışım son kısımda ; (1+0,01/1+0,0098)-1 sonucunu 357.000 TL ile çarparsak reel kazanç 70,70 olacaktı

      Sil
    2. Enflasyon ve faiz oranı çok düşükse 1+ formülü kullanılmıyor doğrudan enflasyon düşünerek hesaplanıyor.

      Sil
    3. Hocam merhaba,

      O zaman hesaplama şöyle mi yapılıyor. Reel kazanç, 357.000*(0,01 - 0,0098)= 71,4 yapıyor. Yanlış mı düşünüyorum ?
      iyi çalışmalar

      Sil
    4. Anapara da o bir ayda satınalma gücünü 0,0098 kadar kaybediyor.

      Sil
  33. "Likidite krizi" nedir hocam... Saygılar

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Türkçede birçok farklı anlamda kullanılan bir deyim likidite krizi. Piyasadaki karşılıklı ödeme işlemlerine yetecek kadar para bulunmaması hali de likidite krizi olarak adlandırılıyor, kredi borçlularının aldıkları kredileri bankalara geri ödeyememesi (credit crunch) de likidite krizi olarak adlandırılıyor.
      Likidite krizi bir şirketin ya da bir ekonominin ödemelerini yapmaya yetecek kadar likit varlığının olmamasından kaynaklanan bir durum olarak tanımlanabilir.

      Sil
  34. Hocam, Türkiye'de USD faizi elde edilse bile bunu yine Türkiye şartlarında harcayacagimiz için reel faizi hesaplarken Turkiyedeki enflasyon oranını baz almamız gerekmez mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Doğru ama tasarruf sahibi bunu harcamıyor ve sürekli dolarda değerlendirmeye devam ediyor.

      Sil
  35. Hocam bu yabancılar uyanık insanlar. Deve yüküyle parayı kendilerini sağlama almadan bu kadar riskli bir ülkeye sokmazlar sanırım. Forward mı futures mı çok bilmiyorum ama bir şekilde kendilerini hedgeliyor olmaları gerek. Bu da maliyetlerini etkiler. Yanılıyor muyum?

    YanıtlaSil
  36. Hocam son donemde istihdam seferberligi adiyla bir calisma basladi issizligi azaltmak icin. Ek bir isci alan isyerlerinde bu ek iscinin 773 tl tutarindaki sigorta ve prim tutari devlet tarafindan odeniyor. Benim cevremde gördüğüm bircok isveren kendi esini ve cocugunu ise aliyor gibi gostererek bedavadan sigortali yaptiriyor. Bunun issizligi azaltmada nasil bir etkisi olabilir ki. Ayrica devlet kurumlarina iskur uzerinden gecici isci aliniyor 6 ayligina boylece issizlik azaldi gorunuyor ancak 6 ay sonrra is buldu denilen insanlar yeniden issiz kalackalr. Issizlik rakami yeniden yükselecek. Bu gecici onlemlerle nereye kadar surdurulebilir sizce? Kgf ile verilen krediler in cogu yatirima degil borc odemelerine gitti. Bu kadar bolca kredi genislemesine gore % 10 buyume bile gerekirdi bence( normal şartlarda). Hayırlı bayramlar diliyorum

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bunu ben de belirttim birçok kez. Haklısınız bu tür palyatif önlemlerle işsizlik oranının düşürülmesi sürdürülebilir bir uygulama olamaz.

      Sil
  37. İyi bayramlar dilerim...
    Sizin yazilarinizi okuyunca kendimi öğretmenini ilgiyle dinleyen bir talebe gibi görüyorum...Ve kendimi ekonomi okuryazarliginda hala ilkokul 1.sinif gibi görüyorum....ekonomi okuryazarligi :)

    YanıtlaSil
  38. Hocam iyi bayramlar
    Antalya otellerinde çalıştırılacak herbir rus için devlet teşvik veriyor.Oteller vasıfsız rus doldu.Bunun işsizlik oranına ve ekonomiye etkisi?Teşekkürler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bizim işsizlik oranına katkısı yok. Rusya'nın işsizlik oranına katkısı var.

      Sil
    2. her zaman soyluyorum

      Turkiye insani kendi insanina DUSMAN!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

      Sil
  39. Hocam son tabloda abd enflasyonu ile reel kazanci hesapladik fakat turkiyede yasayan biri icin abd enflasyonunu ile reel kazanci hesaplamak ne kadar doğru anlayamadim sonucta "satin alma gucumuz turkiyede artacak "

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok doğru ama paranızı çekmediğiniz ve TL'de daha büyük kayıp beklediğiniz sürece ana parayı korumuş olursunuz.

      Sil
  40. Ekim 2016 - Ocak 2017 arasında 3 aylık süreçte USD 2,90'lardan 3,90'lara yükseldi. Ülkeyi yönetenler duruma seyirci kaldılar hatta yaptıkları yanlışlarla gidişatı körüklediler. Bu durumda insanların TL'ye güvenlerinin aşınması çok normal.

    YanıtlaSil
  41. Hocam merhaba.
    Öncelikle iyi bayramlar dilerim.
    Yazıyla ilgili değil ama sormak isterim. Sermaye piyasaları katma değeri nasıl yaratır? Malların üretilirken yarattığı katma değer süreciyle bağdaştırmıyorum. Yardımcı olursanız çok sevinirim. Teşekkürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kredi mekanizmasının bir uzantısı gibi düşünün. Hanelerin/kurumların elinde biriken katmadeğer, tasarruf olarak firmalara kaynak olarak, yakın vadede daha fazla katmadeğer yaratılması şartıyla aktarılıyor. Yakın vadede firmalarda oluşacak bu katmadeğer, kredi verenlere faiz, sermayedarlara kar payı olarak geri veriliyor, haneler/kurumlar tekrar tasarruf edebilsin veya tüketsin diye.

      Sil
    2. Çok teşekkür ederim.

      Sil
  42. Bayraminizi kutlar, saglikli bir omur dilerim. Selam ve sevgilerimle. Murat Birecik

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben de sizin bayramınız kutlar sağlık ve mutluluklar dilerim.

      Sil
  43. 1-Normal buyume dinamiklerine sahip fiyat istikrarinin kabul gordugu enflasyonlu bir ekonomide negatif reel faiz oranlari sacma degil midir.

    2-Zamanla enflasyona katkida bulunmaz mi
    3-Boyle bir ekonomide kur artisi olur mu olursa reel sektore ihracata katkisi olur mu
    Yatirimlarda artisa neden olur mu

    Sizin ve kiymetli aile uyelerinizin bayramini en icten dileklerimle kutluyorum.
    Sevgi ve iyimserlikle kalin.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 1. Yanlıştır en azından
      2. Bulunur çünkü insanlar negatif getiriyle tasarruf yapacaklarına o paraları harcamayı tercih ederler
      3. Böyle bir ekonomide kur artışı olur çünkü enflasyon paranın önce iç değerini sonra da dış değerini düşürür. Yatırımlar başka konulardan daha fazla etkileniyor. Geçmişte Türkiye'de enflasyonun yüzde 70 - 80'lerde olduğu dönemde yatırımların GSYH'ya oranı bugünkünden yüksekti. Gerçi o dönemde reel faiz de yüksekti.
      Ben de sizin bayramınızı kutluyorum. Sevgiyle kalın.

      Sil
  44. Sizin ve ailenizin bayramı kutlu olsun Mahfi Bey. Her sabah radyoyu açıp evin içinde rahatsızlığımı gidermek için yürüyüş yapıyorum. Bugün Neşe Karaböcek'ten Biz Ayrılamayız geldi şansıma.
    Yahya Kemal Beyatlı'nın dizeleriyle sonlandırıyorum yorumumu.

    Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik

    Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik.

    YanıtlaSil
  45. Millet döviz alıyor diyorsunuz! Hocam cebimize giren 1.800TL maaş 700'ü kira faturalarla 1.000 lira evin kurusuna gidiyor. Yediğim yemek, tencere dibinde soğan salça (salça köyden geliyor) kavuruyorum üstüne patates ve su ekleyip haşlıyorum. Yaz geldi sebze yeriz diyoruz ama yarım kilo taze fasulye 5 lira. Onu da patatesle karıştırıyoruz. Herşeyi karıştırdığımız patates de pahalı. Bu aralar ucuz, patates ve soğanı şimdi çuvalla alamazsam kış zor geçiyor. 100 liraya pazardan file dolmuyor. Köye iki çuval un bir karton yumurta alıyorum yazın tarhana yufka kuskus makarnamı yapıyorlar. Anamın bahçesinde yazın biber patlıcan domat olur. Onlardan konserve ve turşu yapıyor anam bize. Köyle anam olmasa bu koca şehirde açız. Bir de bizi yazıp çizseniz biraz! Bizim halimiz ne olacak? Bizim cebimize yıllık 10 bin dolar da girmiyor! Nerde o para?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kaçaksarayda.....

      Sil
    2. Sayin Adsiz 17:45, haklisiniz yazdiklarinizda sizin sartlarinizda milyonlar yasiyor bu ulkede ama birde soyle bakin olaya, iktidar partisi %50 civarinda oy aliyor. Demekki her iki kisiden birisi bu durumda yasamaktan memnun. Memnun olmasalar oy vermezler, degisiklik talep ederler diye dusunuyorum.

      Sil
  46. çetin çetiner27 Haziran 2017 15:57

    Mahfi bey, basit olarak ülkelerin enflasyon oranları arasındaki fark kadar, kurda da değişim olması gerekmez mi? Kur için pek çok diğer etken var tabiki ama genel olarak bir çıkarım yapmak açısından soruyorum.(TR'deki faiz oranlarının yüksekliği,sıcak para akışı vs göz ardı edersek)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Mevzubahis ülkelerin arasındaki ticaretin yoğunluğuna, sıklığına/düzenine ve dış talebin yönüne, kuvvetine bağlı olarak, uzun vadede değişim olması gerekir.

      Portföy akımları ne olursa olsun, TL'deki değer kayıpları temelde bu genetik trendin parçası.

      Sil
  47. Bu yorum yazar tarafından silindi.

    YanıtlaSil
  48. Hocam Usd mevduata para yatıran bir Türk için ABD enflasyonunu baz almışsınız ancak bu kişi parasını Türkiyede harcamayak mı? Sabit kurda vadeli Dolar hesabına 100 TL lik dolar alıp yatıran kişinin parası yıl sonunda 103 TL olacak ancak 100 liralık mal 110 Tl olacak.Aydınlatır mısınız?

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Lozan Antlaşması 2023'de Bitecek, Biz de Madenlerimizi Çıkarabileceğiz!

Konut Fiyatları Niçin Eskisi Kadar Artmıyor?

Paradan Para Kaybetme Dönemi