İç Borç Çevirme Oranı Alarm Veriyor
Hazine’nin bir dönemde yaptığı iç
borçlanma toplamını aynı dönemde yaptığı iç borç (anapara + faiz) ödemeleri
toplamına böldüğümüzde bulacağımız oran bize iç borç çevirme oranını veriyor.
Aşağıdaki
tablo 2010 yılından bugüne kadarki iç borç ödemelerini, iç borçlanmayı, iç borç
çevirme oranını ve Hazinenin bu borçlanmayı yürütmek için ödediği ortalama faizi
gösteriyor (Kaynak: www.hazine.gov.tr)
Yıllar
|
İç Borç Servisi
|
Anapara
|
Faiz
|
İç Borçlanma
|
İç Borç Çevirme Oranı (%)
|
Faiz Oranı (%)
|
2010
|
178,1
|
136,2
|
41,9
|
159,0
|
89,3
|
8,7
|
2011
|
132,1
|
97,1
|
35,1
|
111,6
|
84,5
|
8,3
|
2012
|
124,7
|
84,0
|
40,7
|
101,5
|
81,4
|
9,4
|
2013
|
167,1
|
128,1
|
39,1
|
141,2
|
84,5
|
7,0
|
2014
|
157,0
|
117,8
|
39,3
|
127,9
|
81,5
|
9,9
|
2015
|
107,1
|
67,4
|
39,8
|
90,4
|
84,4
|
8,5
|
2016
|
100,6
|
63,2
|
37,4
|
91,1
|
90,6
|
10,2
|
2016 6 Ay
|
49,3
|
30,5
|
18,8
|
43,1
|
87,0
|
10,5
|
2017 6 Ay
|
54,0
|
35,3
|
18,7
|
61,7
|
114,3
|
10,3
|
İç borç oranı hesaplamasını denklem üzerinden gösterebilmek için 2017’nin 6
aylık sonuçlarını alalım ve iç borç çevrime oranı denklemimize uygulayalım:
İç borç çevirme oranı = İç borçlanma toplamı / İç borç (anapara + faiz ödemeleri)
toplamı
İç borç çevirme oranı (2017 ilk 6 ay) = 61,7 / 54,0 = 114,3
Tabloya bakarsak iç borç çevirme oranının 2016 yılının ilk 6 ayına kadar
sürekli olarak 100’ün altında kaldığını yani Hazine’nin piyasaya ödediği
borçtan daha azını borçlandığını ve bu yolla piyasaya para bıraktığını
görebiliyoruz. Bu durumda faizler geriliyor ve özel kesimin borçlanma
piyasasından yararlanma imkânı artıyor. Bu duruma özel kesimin borçlanma
piyasasından yararlanma imkânının artması (crowding in etkisi) deniyor. 2017
yılının ilk 6 ayında olay tam tersine dönmüş bulunuyor. Hazine, iç borç çevrime
oranını 100’ün üzerine çıkarmış yani piyasaya ödediğinden daha fazlasını
piyasadan borçlanmış. İç borç çevrime oranının yükselmesi sonucunda özel kesim
daha az borçlanıp daha az yatırım yapıyor. Çünkü borç verilebilir fonların
çoğuna kamu kesimi talip oluyor ve faizin de yükselmesine neden oluyor. Bu
durumun ortaya çıkmasına özel kesimin borçlanma piyasasından dışlanması
(crowding out etkisi) adı veriliyor.
Üç soruya yanıt bulmamız gerekiyor. Birinci soru: Ne oldu da Hazine bu
yılın ilk 6 ayında iç borç çevirme oranını rekor düzeye çıkardı? Faizler çok
düştü de ileride bu kadar düşük faizle borçlanamayacağını düşünerek borçlanmayı
öne çekti desek böyle bir görünüm yok. O halde bu soruyu yanıtlamak için Hazine
nakit dengesine bakmamız gerekiyor. Çünkü borçlanma Hazine’nin nakit açığı esas
alınarak yapılıyor.
Aşağıdaki tablo Hazine nakit dengesini söz konusu yılların ilk 6 aylık
bölümleri itibariyle gösteriyor (www.hazine.gov.tr)
(Tablodaki sayılar milyar TL olarak okunmalı.)
Yıllar/ 6 aylık
|
Gelirler
|
Giderler
|
Nakit Dengesi
|
2010
|
114,3
|
134,6
|
-20,3
|
2011
|
140,3
|
142,6
|
-2,3
|
2012
|
161,5
|
170,7
|
-9,2
|
2013
|
189,5
|
190,1
|
-0,6
|
2014
|
202,4
|
212,9
|
-10,5
|
2015
|
235,5
|
234,9
|
0,6
|
2016
|
275,5
|
283,2
|
-7,7
|
2017
|
301,1
|
334,5
|
-33,4
|
Tablo bize 2017 yılının ilk 6 ayında Hazine nakit dengesinin rekor açık
verdiğini gösteriyor. Bu durumda Hazine çaresiz olarak borçlanmayı artırmış ve
sonuçta iç borç çevirme oranı da rekor kırmış bulunuyor.
Hazine’nin nakit açığının bu düzeye çıkmış olması ve ardından Hazinenin iç
borç çevirme oranının rekor düzeylere yükselmesi son aylarda yaşanan mevduat
faizi yarışına yol açtı. Yani mevduat faizleri niçin yükseldi diye merak
edenler yanıtı burada aramalıdır. Hazine, iç borçlanmayı artırınca kimseye
kaynak bırakmadığı için faizler yükseldi ve bankalar da kaynağı ele geçirmek
için ister istemez mevduat faizlerini artırdılar.
İkinci soru şu: Hazine nakit dengesi 2017’nin ilk 6 ayında niçin rekor düzeyde
açık verdi? Bunun nedenleri de şöyle sıralanabilir: (1) Referandum için yapılan
kamu kesimi harcamaları rekor düzeylere çıktı. (2) Hem referandum hem de
büyümeyi yeniden sağlayabilmek amacıyla yapılan kamu harcamaları, vergi
indirimleri ve çeşitli tahsilat ertelemeleri nakit açığını rekor düzeylere
taşıdı.
Üçüncü soru da şöyle: Bu açık böyle devam eder mi? Yanıtlanması en zor soru
bu. Türkiye, kamu kesiminin harcama yapmadığı ortamda özel kesim yatırımlarıyla
büyüme dinamiğini ne yazık ki kaybetti. O nedenle büyümek istiyorsa önündeki
yol kamu açıklarını büyütmek. Ne var ki bu da bugüne kadar Türkiye ekonomisinin
en güçlü çapası olan kamu mali disiplininin elden gitmesine yol açacak bir
gelişme. Ve eğer bu algı yerleşirse o zaman dış finansman bulmak zorlaşabilir.
Hocam benim yazınızdan anladığım pastırma yazı bitebilir ve işler kötüye gidebilir.
YanıtlaSilMerhaba Hocam,
YanıtlaSilHazineden varlık fonuna devredilen şirketlerin ve bankaların bu hesapların içinde bir etkisi var mı ?
Bence onların borsa ve doviz piyasasina etkisi var.
SilYılsonunda olabilir ama yıl içinde olmaz.
Sil2012 ile 2017 rakamlari kiyaslaninc son bes yilda ikiye katlanmış bu durumda enflasyonda bu oranda artmis diyebilirmiyiz bu bizim kaygi duzeyimizi azaltabilir
SilHocam bilim ve tekniğe yatırım yapmak tek çare değil mi? Neden hükümet farklı maceralar peşinde.. Bi tane apple firmasının ederi bizim ekonomimiz kadar. Domates, fındık(ki bizden alıp içine kakoyu katıp dünyaca ünlü marka yaratıyor Adamlar) satarak nereye kadar gider.
YanıtlaSilHerkes bizim penceremizden bakmıyor meseleye.
SilMerhaba hocam. Ben yazılımcıyım. Şirket beni dış kaynak olarak başka bir şirkette çalıştırıyor. Dış kaynak dediğimiz outsourcing ya da başka sektörlerde bilinen hali ile taşeron. Dış kaynak olarak çalıştığımız şirketin adını vermeyeceğim ama giyim sektöründeki büyük firmaların ilk 10'u içerisinde sanırsam. Bu şirket bizim şirkete 4 aydır, hatta günümüz itibarini düşünürsek 4 buçuk aydır ödeme yapmıyormuş. Bizim patron da bu şirketten ödeme alamadığını söyleyip maaşlarımızı hala yatırmadı. Özel sektörde para artık dönmüyor. Ülkece çok kötü bir yöne gidiyoruz. Artık köprüden önceki son çıkışları kaçırdık. Köprünün sonu da uçurum. :/
YanıtlaSilÇok kötü bir gelişme. Geçmiş olsun. Sıkıntılar artıyor.
SilDonmemesi cok normal faizler yukseliyor. TLye ciddi bir faiz yonlu talep var. Mevduat faizleri yukseldigi bir ortamda neredeyse reel olarak +4 reel faizin oldugu ortamda piyasada para zor doner. Faizlerin bazi yorumculara gore daha da artacagi beklentisi soz konusu ozellikle mevduat faizlerinin. Zaten belirleyici olanda mevduat faizi ile kredi faizi degil mi
SilMevduat reel faizi olmus +%4
Kredi reel faizlerini siz dusunun!!!
Boyle ortamda para mi doner!!!!
Eksik bilgi yazmisim. buyumenin %4 altinda oldugu olacagi bir ortamda mevduatta %4 reel faiz kredi faizlerinde de %4un uzerinde reel faizler, piyasayi kitler. Reel faizler, buyume patikasindan tahminlerinden olasiliklarindan potansiyel mdvcut buyume oranlarindan yuksekse piyasa kitlenir.
SilGıda perakendeciliği ve kafeterya sektörleri dışında tüm perakendecilik sektöründe talep daralması bir önceki yıla oranla yarı yarıya düşüş var. Talep daralmasını faizin yüksekliğine bağlamaya çalışan ekonomik yönetim asıl nedeni görmezden gelmek istiyor. Ekonomik aktörler yönetime güvenmiyor, ülkemizin nerdeyse ayda bir değişen gündemi artık geleceğe kuşkuyla bakılmasına neden oluyor. Bu nedenle dönüp bakıyor yüzde 5 büyüyen ekonomisine, etrafında inşaat dışında bir yatırım yok, yeni bir pazar yok, yeni bir üretim noktası yok. Kuşku artıyor, vatandaş zaten kişisel birikimiyle değilde borçlanarak harcamalarını yapıyorken ekonomi dışında herşeyin konuşulduğu şu ortamda borçlanıp harcama yapmak istemiyor. İşinden olma korkusu tüm özel sektör çalışanlarının kafasının bir yerinde dururken ,mevcut sisli havada insanların tekrar borçlanıp ve harcama yapmasını beklemek bir nevi saflık olacaktır. İlk önce sakinleşmiş bir siyasi ortam, demokrasiye ve adalete tam inanç sonra harcamaların artması beklenmelidir. Faizi etkileyen risk primini minumum seviyeye çekelim gerisini ekonomik kurmaylar kuşkusuz yönetebileceklerdir.
SilSayin Türk bir sirkette yaşananlar belki bir sektör hakkinda fikir verebilir ancak ekonomi cok sayida sektörü ihtiva eder yani karamsar olmaniza gerek yok sirkette ortakliginiz yoksa birçok alternatifiniz var demektir
SilScorpition sizi karamsarliktan dogan yeis icinde görüyorum 1994 ve 2001 krizlerini yaşayan biri olarak durum sizin soylediginiz gibi degil 90 gün e yuzde elli faiz verildi 2001 faizler yuzde 7500 cikti basbakanin koltuguna iki kişi giriyordu şimdi zorluklarla savaşan bir yönetim var
SilRecep Er benim tabii ki alternatifim var. Benim için iş sorunu yok. Yazdığım paragrafın son cümleleri sadece bu olay için değil. Ben, yıllardır gittiğimiz yöne vurgu yapıyorum. Yıllar sonra gerçekler aşikar olacaktır zaten. Ben benden sonraki gelecek nesillere daha iyi bir ülke kalması derdindeyim. Lakin ileride gelecek nesilden bu zamandaki karar verici nesle çokça söven olacaktır. Sen de o zamana kadar çıkacaksan bunu göreceksin zaten. Yasal siyasetin bittiği ülkede görünen tek şey çukurdur.
SilSayın hocam, diyorum ki, hazineyi de varlık fonuna devretmenin zamanı geldi.
YanıtlaSil:=)
Silhazine mali disiplini bozma riskine ragmen secimlere kamu harcamalarina ve muhtelif vergi indirimlerine ve hatta kgf ile kredi pompalamaya devam etmek zorundadir. burdaki soru si olmali. batmamak icin secimleri en gec hangi tarihte yapmamiz lazim??? bence zurnanin zirt dedigi tarih yil sonudur. het an erken secim haberi alabiliriz. Asil finansal kabus muhtemelen secimmlerin ertesi gunu baslayacaktir. kimin kaxandigininda bir onemi olmayacaktir. Katilirmisiniz hocam?
YanıtlaSilDediğiniz makul görünüyor.
SilKazananda belli kaybedende,hayat bir kumardır.
SilZZannediyoum Ismet bey, HAKLI!
SilMali disiplini de butceyi de harcamalari da merkez araciligyla besleyecekler bas bas paralari hesabi. Bunun icinde 90lardaki hazine avans sistemine benzer bir yasa baska bir adla cikmasi muhtemeldir.
Katilir misiniz hocam
Umarım böyle olmaz.
Silpeki bu söylenen gerçekleşirse ne olur? bahsi geçen hazine avans sistemi ne getirir, ne götürür? bilgilendirirseniz sevinirim hocam.
Silsaygılar
Hazine avans sistemi gelirse issizlik duser enflasyon yukselir. Populist uygulamalar daha cok artar.
SilHocam saygılar. Referandum için kesenin ağzını sonuna kadar açtılar. Bankalar mevcut sorunlu kredisi olan müşterisinin(50bin TL sorunlu kredisini kapatması şartı ile,80bin TL kgf dan tekrar kredi verdi örneğin) bu borcun garantörü artık devlet. Hocam bu sürdürülebilir bir durum mu. Kgf ile kredisini yenileyen bir müşteriye sordum neyaptınız diye? Eşime araba aldım, eşimin üstüne cevabını verdi. Belliki ödeme niyeti yok.çokda uzun olmayan bir vadede bu öngörüsüzlük veya acele ile seçim korkusu ile verilen karar biz ülke insanına nasıl yansır? Saygılar hocam.
YanıtlaSilEvet bu örnekler çok var ne yazık ki. Bu sürdürülebilir bir model değil.
SilMerhaba. Nacizane benim fikrim yüksek enflasyon ve yüksek işsizlik oranı olarak yansır. Gelirimiz aynı hızla artmadıģı ve bu kadar çok işsizin olduğu ortamda patrondan zam istemek kendi ipini çekmek anlamına geleceğinden belimiz biraz daha bükülür.
SilHocam yazilarinizi merakla ve titizlikle okuyorum kaleminizdeki murekkep hic kurumasin yine mukemmel bir yazi yazmissiniz.Universiteyi bitireli 2 yil oldu ve hala issizim inanin bu iradi bir issizlik degil gayri iradi bir issizlik bu surec icerisinde kpss a grubunu denedim birkac kurum mulakatina kaldim ancak oralarda da liyakattan ziyade dayisi saglam olan alınıyor. Derdimiz cok buyuk hocam bir an once cozume ulastirilmasi lazim. Bu arada izmire bir programiniz varmidir hocam sizinle oturup bir kahve icmek isterim. Sevgiler saygilar.
YanıtlaSilTeşekkür ederim.
SilNe yazık ki yakın zamanda İzmir yok programda.
Madem ki 2 yıldır işsizsiniz bir yıl daha işsiz kalmayı göze alın ve ev kapanıp 4 yılda
okuduğunuz bütün dersleri bu kez başka okullarda okutulan kitaplardan en baştan bir kez daha okuyun.
1 yılın sonunda tekrar girin sınavlara. Bu kez kazanacaksınız. Bana inanın. Ama hakkıyla çalışın.
iş çok beğenmiyorsunuz işe alacam hemen kaç para vercen diyor iş ne diye soran bile yok yaparmyım yapamazmıyım diye bile düşünmüyor
SilHocam, yıllardır dışarıdan gelen para ile çarklarını hızla döndürmüş Türkiye ekonomisinin dış kaynaksız stop edeceğini herkes biliyor. Oyunun sonuna gelinirken TVF ve hazine borçlanmaları ile altın vuruş için son enerjinin kullanılacağına ben de katılıyorum. Ondan sonra sıra yeni vatan hainlerine faturanın kesilmesi olacak.
YanıtlaSilBu senaryo bize benzer toplumlarda defalarca çalışmış, uygulanırken toplumdan destek de almış. Düşmanlar da sonunda bitecek. Yorgan gittiğinde ülkeye yaptıklarının, başkalarının yaptığı komplo olduğu kandırmacası ile yine (çöküşten, doğal olarak yabancılar da ganimet almak isteyecektir) suçsuzluklarını ilan edecekler. Fakat bu geniş halk kesimi çocuklarının sefalet içinde ömürlerini tamamlayacağı gerçeğini değiştirmeyecek
1-Pastirma yazini dolar euro ekseninde soylemistiniz.
YanıtlaSil2-Asil pastirma yazi butcede.
1- cozum artir dolayli yoldan faizi kamu kuruluslarindaki bankalarindaki dovizi ver piyasaya
2-cozum sikinti yok basariz paralari
Para basanlar enflasyonu sıfır dolayında olanlar. Enflasyonu yüzde 11, cari açığı yüzde 4,5 olan bir ülkede para basarsanız altında kalırsınız.
SilHocam oncelikle emeginize saglik.
YanıtlaSilDikkatimi ceken husus: 2017 ilk yariyilda hazine 6 milyar$ acik vermis.
Reklami cok sik yapilan ve su anda tasarlanmakta olan yerli savas jetimizin butcesi 5 milyar$.
Buradan cikarabildigim sonuc: aman diyim, bir daha referandum meferandum yapmayalim, direk yazi tura ile sonuca gidelim.
Nasil olsa yazi tura sonucu saglayacagi fayda acisindan anlamli referandumlarimiz ile ayni isabet oraninda cikacaktir. Sonucta para kasada kalir, memleket icin daha hayirli olur. Olmaz mi?
6 milyar doları nereden buldunuz? ilk 6 ay -aylık- derseniz doğru. Referandum işi sakat zaten bana göre. İnsanlara tek oyla bir şeyleri sorarsanız işi şansa bıraktırıyorsunuz. Ben işimi şansa bırakmayı bazen severim ama ülke meselelerinde bu tarz şeylerin konuşulması bile sakıncalı geliyor bana. Sizin yaptığınız da referandumdan farklı değil. Hoş gerçi partiler hazineyi zorlayamıyor o güzel. Siz işi şansa bırakmayı seviyorsunuz. Sizle 3'te biten tavla turnuvası yapalım. 6-1 kapısı kapalı olacağı için çıkamazsınız. Gerçi siz özgürlük sevmediğiniz için tavlayı da netten oynamak istersiniz.
Sil6 milyar dolari nereden bulduğumu soylemeyeceğim. Neticede buraya yorum yapabilen memleketin ilk % 1 i içinde bir entellektüeldir. 3-4 sayıyı kendisi toplayıp çikarabilir diye düşünüyorum. Beklentilerim çok mu?
SilHocam Merhaba, uzun zamandır bağıra bağıra gelen büyük sıkıntılardan söz ediyorsunuz. Bu sıkıntıları da bir çok yönden, çözüm önerileri ile beraber ele alıyorsunuz ancak değişen bir şey söz konusu değil. Bu durumda sizce kıyamet senaryosu nedir? En kötü ne yaşarız?
YanıtlaSilBunu bilmek mümkün değil. Çünkü öyle bir durumda dünya nasıl bir durumda olacak onu da bilemiyoruz.
SilVenezülanın durumunu araştırın, size taze örnek..
Silhocam pıyasa faız oranını nasıl hesaplarız?
YanıtlaSilDoğrudan gösterge faizini esas alırsanız o piyasa faizi olarak kabul ediliyor.
SilHocam öncelikle emeğinize sağlık.
YanıtlaSilDiyeceğim:
2017 ilk yarıyıl bütçe açığı 6(altı) milyar$.
Sürekli reklamı yapılan milli savaş uçağı tasarım ve prototip bütçemiz 5(beş) milyar$.
Önerim: Aman diyim bundan sonra referandum meferandum yapmayalım. Direk yazı tura ile sonuca gidelim.
Siz de Çince yazan klavye olmalısınız. İnterneti de biz bulmadığımız için Türkçe olmasının mümkünatı yok. Hoş F ve Q klavyelerde Türkçe de yazabiliyorsunuz. Her şey "1" ve "0" üzerine kuruluymuş. 1 doğru, 0 yanlış.
SilKeske Çince yazabilseydim, gerçi türkçe yazınca bile "ben diyorum ankara, sen diyorsun arkam kara" oluyor.
SilDiyorum ki referandum başına milli savaş uçağı geliştirme bütçesi harcanıyor, deniyor ki "1 doğru 0 yanlış"...
Arkası kara sen soru sormaya sahip olmak için verilen soruları önce bir cevapla. Soruyu cevaplamadan sen soru soruyorsun. Ayrıca ukalalık yapıp atladığın yerlere ver cevabı.
SilHocam ekonomiyi siyasetden ayıracak bir mekanizma yok mu? Dünyada böyle bir örnek var mı? Yoksa da illa türk tipi birsey yapacaksak bunu yapsak çok güzel olacak😊 bence ekonominin finansın gerçekleri ile siyasetin gerçekleri(çıkarları) çelişiyor ekonomiyi yönetmek uzmanlık gerektiren bir iş siyaset yapılarak yönetilmemeli.
YanıtlaSilHocam değerli görüşleriniz için teşekkür eder,iyi çalışmalar dilerim.
Saygılarımla.
Böyle bir şey olursa siyasetçilik bir işe yaramaz. Sonuçta bütçeye karar veremeyen siyasetçi ne yapacak? Esas olan böyle bir şeye girişmek değil siyasetçiyi ekonomiyi siyaset için değil gelecek için yapmayı planlayacak biçimde eğitmek.
SilBen teşekkür ederim.
Siyaset halkı kandırma sanatıdır.En iyi siyasetçi de em iyi yalan söyleyendir.
SilMevduat faizlerinin bu kadar yükselmesinin nedeninin KGF teminatlı kullandırılan krediler olduğunu düşünüyorum. Bankalar yaklaşık 200 milyar TL kredi kullandırdı ancak bilançosunun diğer tarafında yer alan mevduatlar aynı oranda büyüyemediği için mecburen bankalar da aradaki farkı kapatmak için yarış içerisinde.
YanıtlaSilOnun da etkisi var.
SilTeşhis ancak bu kadar net basit herkesin anlayacağı şekilde yapılabilir. Hocam yil sonuna doğru FED bilanço küçültmeye, ECB ve BOJ da parasal sikilastirmaya giderse şu anki faizlerde kalmak belki başarı sayılacak
YanıtlaSilTeşekkürler, doğru diyorsunuz.
SilBizim merkezbankasi parasal genislemeye mi hazirlaniyor
YanıtlaSilBiz de yapabiliriz ABD yapti neden olmasin Almanya yapiyor
Bu ulekeler parasal genislemeyle buyuyorlar hatta kalkinmalarini buna borclular. Biz sonucta bolgesel bir gucuz Devletimizle milletimizle demokrasimizle caydirici gucumuzle, Ortadogunun abiisyiz.
Yes We can do we can sure
Kesinlikle yapabiliriz. Ama önce enflasyonumuzu onlar gibi yüzde 0 ile 1 arasına bir indirmemiz gerekiyor. Onu yapabilsek parasal genişlemeyi de yaparız.
Silabicim kusura bakma ama ne demokrasimiz var ne de caydırıcı gücümüz
Silparan rezerv para olursa genişleme olur tabi
Silhocam, hazırladığınız tablodan çıkarttığım sonuçlardan birisi de; kamu net bor ödeyen pozisyonundan uzaklaşmaya başlayıp net borçlanan pozisyonuna yaklaşmaya başlamıştır. bu düşüncem doğru mudur?. bir de hocam piyasa faiz bantlarının yukarı yönlü olmasında kamu kaynaklı kaynak sıkıntısının da etkisi vardır diye düşünüyorum. bunda yanılıyor muyum?. saygılar sunarım..
YanıtlaSilEvet ilk 6 ayda görünen durum sizin tanımladığınız durumdur.
SilHiç yanılmıyorsunuz aynen böyle oluyor.
hocam, eğer hükümet kanadı önceden olduğu gibi merkeze faizleri indir baskısı yapmaya başlarsa eğer korkarım ki hazine kaynak sağlamada daha büyük sıkıntılar yaşayacaktır. her ne kadar ilk çeyrek büyümesi beklenenden iyi geldiyse de büyük zorlamalarla ki bunlardan birisi bütçe açığını büyütmek ve borçlanma gereksinimi düzeyini yükseltmek oldu; ilerleyen aylarda yavaşlamanın olması sürpriz olmayacaktır kanaatindeyim. böyle bir durumda yine enflasyonu bile salt faize indirgeyen ve faizin neden değil de sonuç olduğuna saplantılı anlayış yine merkeze faiz baskıları yapmaya başlayabilir ki bu esasen kurlarda olsun buna bağlı olarak enflasyonda olsun ciddi artış yaratır ki kaş yaparken maazallah göz çıkarmak durumuna düşülür derim. piyasa sizin suyunuza gitmez siz piyasanın suyuna gitmek zorundasınız!. zira neo liberal kapitalist anlayış piyasayı kutsallaştırmaktadır. ya bu anlayışı terk edeceksiniz ya da bu anlayışa tamamen uygun pozisyonlar belirleyeceksiniz. stratejimiz yanlış ise taktik doğrular bile başarıya ulaştıramaz ki bu iktisatta da aynen geçerlidir derim. ne dersiniz hocam?. iyi çalışmalar diler, saygılarımı sunarım...
YanıtlaSilSonuçta eğer kapitalist sistemin içindeyseniz ve piyasa sistemini uyguluyorsanız ona uymanız lazım.
SilHocam mali kural tekrar gündeme gelebilir mi yada bu tablodan sonra ise yarar mi
YanıtlaSilSanmıyorum, geç kalındı zaten.
SilYazınız için teşekkürler hocam emeğinize sağlık.
YanıtlaSilHocam tabloda gözüken gelirler ciddi miktarda arttığı halde yine de açık verildiği. Mikro düzeyde düşünürsek, kredi kartlarına abanmışız ama yetmemiş konu komşudan borçlanmışız. Yarın komşular duruma uyaninc a bize borç verirken iki defa düşünecek teminat, yüksek faiz isteyecek ve belki de o borcu hiç alamayacağız. Sonunda evdeki öteberi satılacak veya kalp para basılacak. MB nın bastığı para kalp olmaz tabi ama artan borcu ödemenin başka yolu var mı?
Bazı kayıplar, sıkıntılar yaşanacak kaçınılmaz olarak.
Silhocam hazine yıl içinde borçlanırken vadesi karma oluyor değil mi 6 aylık senelik 2 yıl 5 yıl 10 yıllık.
YanıtlaSilEvet farklı vadelerle borçlanıyor.
SilHocam merhaba. Açığın artmasında her zaman dediğiniz yapısal reformların yapılmaması neticesinde süreklilik arz etmeyen, kısa dönemli olup günü kurtaran, elde edilen özelleştirme, vergi affı (ki artık vatandaş rağbet etmiyor önceki affın sayısal verileri yayimlanmadi bile) gibi gelirlerin azalmasının da etkili olduğunu düşünüyorum.
YanıtlaSilHocam,çokta uzak olmayan bir gelecekte size görev düşebilir.Sanırım hep konuştuğumuz yapısal reformları bir teknokratlar hükümeti gerçekleştirecek.Hem milletede bir günah keçisi lazım.Bari sizin gibi donanımlı ve yurtsever bir bilim insanı yönetsinde hükümeti,aydınlığa çıkalım.
YanıtlaSilBen artık hiç bir görev almam. Gençler alsın görevleri. Biz oraları geçtik.
SilAdama sormuşlar ne olacaksın diye müdür olacağım demiş, peki sonra demişler genel müdür olacağım ya sonra demişler müsteşar olacağım demiş peki ondan sonra ne olacaksın diye sorulunca hiç demiş.
Ben artık o hiç aşamasındayım. Ve bu durumdan da çok memnunum.
Benim kendime biçtiğim görev bilimin gerektirdiği doğruları söylemek. Yanlışlarım da olabilir tabii ama en azından bildiğimi yazar, söylerim. İşbaşında olanlar beğenirlerse alıp uygularlar. Hiç bir beklentim yok. Teşekküre bile gerek yok.
Mahfi Hocam,
SilBravo, bu konuda boyle dusunmeniz mantikli. Gerekli gorevleri yaptiktan sonra insanin kosesine cekilmesi gerek, herkes anlayabilse
Hocam blogunuzda düzenli olarak yazmanız bana kalırsa yapabileceğiniz en güzel işlerden birisi.Sadece türkiyede değil dünya çapında gördüğüm en verimli bloklardan birisi burası.
Silhocam kapsamı geniş bir soru soracağım bu yap işlet devret metodunda tüm yönleriyle beraber kamu mu karşı çıkar işletmeci mi ? Devlet kendi yapsa daha mı çok kazanır daha mı az
YanıtlaSilBugün Sözcü'de Ege Cansen bu konuda yazmış onu okumanızı öneririm.
Silihaleler yalnızca yandaş firmalara verildiği için netice değişmiyor.Köprüden az araç geçmesi sorun değil..Sonunda ihaleyi alanla veren pastayı paylaşıyor
SilHocam, Osmangazi Köprüsü gibi kendisini en fazla 2-3 senede amorti edebilecek daha sonra da kar ettirebilecek projelerin devlet tarafından yapılmayıp 22 sene garantisini de vererek devlet bankalarının kredisiyle yaptırılmasının bir mantığı var mıdır acaba? Sonuçta benim anladığım 1 milyar dolar maliyeti olan köprünün 22 senede 11 milyar dolar garanti getirisi olacak. Bu getirinin devlet bankalarına gitmesiyle hazineye gitmesi aynı şey midir?
SilYıllardır öldük bittik deniyor ama hükumet her defasında şapkadan tavşan çıkarıyor hocam. helal olsun adamlara.
YanıtlaSilŞapkadan tavşan filan çıkmıyor. Siz öyle görüyorsanız bilemem. (Sıkıntı insanların tek bir kişinin ağzının içine bakması. Kendilerindeki sorumluluk eksiklikliğini bir kişide görmek istemeleri vb.) Bunu lider nasıl başarıyor derseniz parantez içindeki sıkıntıları kendindeki "karizmatik lider" özelliklerinden alıyor derim ben.
Silgaliba döviz almanın tam zamanı,suç benim değil yazıyı okuyunca panikledim
YanıtlaSilHocam daha önce de sormuştum bu soruyu ama herhalde görememiştiniz. Şimdi tekrar soruyorum umarım cevaplarsınız. Bir ülke düşünelim. Büyümeyi artırmak istiyorlar. Önlerinde 2 seçenek var.
YanıtlaSil1-)Kamu harcamalarını artırıp vergileri düşürmek.
2-)Para arzını artırmak.
Şimdi bu iki seçeneğin birbirlerine göre ne tür avantaj ve dezavantajları var?
Cevapladığınız için şimdiden teşekkürler hocam.
Sorun iç borçlanmanın artması değil, alınan borcun verimli alanlara yatırılıp yatırılmadığı. Sosyal yardımlarla dar gelirlinin desteklenmesi tüketimi canlandırarak ekonomiyi olumlu mu etkiliyor yoksa faizleri yükselterek olumsuz mu etkiliyor buna somut bir cevap verebilecek misiniz hocam?
YanıtlaSilHocam bence güven bunalımı var ülkede
YanıtlaSilBoyuna teyakkuz halindeyiz aman iktisadi istikrar deniyor iş hep kısa vadede düşünülüyor. Ben olayı sosyolojiye yıktım biraz alanım o çünkü.Sevgiler saygılar
Mahfi Hocam süpersiniz, keşke bizde "hiç" olduğumuzda bu topluma sizin kadar faydalı olabilsek...
YanıtlaSilBen Mali Müşavirim, küçük işletmelerin işleri iyi mi kötü mü gidiyor, belli bir şehir için bile olsa görebiliyorum.
Türkiyenin imalat kapasitesi çok yüksek fakat sistemde problemler var. İşçi-işveren ilişkilerini bozan(özellik kıdem tazminatı, hak olarak görülebilir, fakat verimlilikte çok ciddi düşüse sebep veriyor) bir yapı var.
Onun dışında, maalesef kayıtdışılık ciddi bir sorun olarak devam ediyor. Bu, dürüst namuslu kobilerin ya sisteme uymasını gerektiyor ya da diğer kural tanımayan firmalara karşı rekabete dayanamayıp batmasıyla sonuçlanıyor. Kayıtdışılığın devam etmesinde en büyük etken devletin populist politikaları.
En önemlisi ise, piyasadaki tahsilat süreçlerinin çarpıklığı. Maalesef Vade ve Çek kavramları Türkiye'de iş yapmayı çok zorlaştırıyor. İşini dört dörtlük yapan kişiler, dikkatsizlikleri yüzünden ödenmeyen çeklerle batıyorlar. Bu paranın büyüklüğü de Türkiye'de bilinmiyor. 25 yapraklı, bankadaki karşılığı yaklaşık 25000 tl olan kağıt parçaları vadeli olarak Türkiye piyasasında milyonlarca değere ulaşabiliyor.
Tüm bunlar, girişimcilerin işlerini nasıl büyütürüm düşüncesi yerine ne yaparım da kendimi korurum düşüncesine dönüyor. Zaten aşırı derecede riski olan bu piyasa şartları yüzünden işi ile ilgili alması gereken riskleri almıyorlar.
Yolda, orada, burada insanların yüzüne bakıp gülümsemek yerine "akıllı" telefonlara mı bakıyorsunuz? Sizin de sıkıntınız "bu" olabilir. https://www.youtube.com/watch?v=p7aUP6g6Pls
YanıtlaSilBiraz da yüz kaslarını esnetmek gerekiyor.
Hocam saygılar. Daha önce yazdıysanız en baştan özür dileyerek size birşey sormak istiyorum.
YanıtlaSilSoru şu: Yatırımların artması için para lazım. Ya vergi indiriminden kaynak yaratılacak kurumlara, yada kredilerin faizleri düşecek. Ancak hane halkının tüketimini azaltıp tasarrufa yönelmesi için mevduat faizlerinin yükselmesi lazım. E banka paranıza yüksek faiz verip sizden alıyorsa, dönüp o parayı dahada yüksek faizden kredi olarak dağıtması lazımki aradan para kazansın. Hayır kurumu değil sonuçta banka. Kar amacı güdecek. Peki yatırımların artması için, önce tasarrufları artırmak adına mevduat faizleri yükselirse, dahada yükselecek olan kredi faiz oranları ile anafikir olan yatırımları artırma hedefi nasıl gerçekleşecek? Burada bir paradoks yok mu? Bu noktayı anlayamıyorum.
Yardımcı olmanızı diler, eğitici çabalarınız için çok teşekkür ederim.
Hocam selamlar,
YanıtlaSilAslinda gecmis donemlerde de anapara odemeleri - borclanma miktarları ilişkisine baktığımızda çok da iyi bir durum söz konusu değil sanırım. Nette sürekli iç borç miktarının arttığını görüyoruz. Toplam resmi görebilmek adına dış borçlanma bilgileri ile birlikte bakmak daha sağlıklı olmaz mı? Burada tahminim sürekli bir toplam borç artışı yaşandığının tespiti, şimdilik görünen sanırım sadece borç şeklinin değişmesi olacaktır. Sonuçta kırk katır (dış borç) mı, kırk satır (iç borç) mı? Not: Bırçlanma karşıtı değilim, ancak borçların gelir yaratacak kalemlere yatırılması gerektiğini düşünüyorum.
Hocam 2017'nin ilk 6 ayında bu kadar açık verilmesinin nedenini referandum için harcanan kamu harcamalarına bağlamışsınız ama bence bu kadar açık olmasının en önemli sebebi bu değil. çünkü baktığımızda 2015 yılı nakit açığı verilmeyen hatta az da olsa pozitif olan tek yıl olarak gözüküyor. ama baktığımızda 2015 yılının son 6 aylık döneminde 2 seçim yapılmış. 2017'nin ilk 6 ayında bu kadar açık olmasının en önemli sebeplerinden birisi referandum için yapılan kamu harcamaları olmuş olsa o zaman 2015 de iki seçim yapıldığını düşünürsek bırakın pozitif nakit fazlasını tablodaki yıllara göre rekor derecede açık vermesi gerekirdi.
YanıtlaSilsaygılar.
Hoca sebeplerinden biri demis ve diger sebepleri de eklemis. Once yaziyi anlayip yorum yazarsaniz, okuyanlar icin de faydali olur..
Silben yazıyı gayet anlayıp okuyarak yorumladım. ama siz yazdığımı düzgün okumamışsınız. bende onu söylüyorum zaten. sebeplerinden biri bence bu değil diyorum. öyle olsaydı 2015'de de aynısı olması gerekirdi diyorum. hem ben yorumu Hoca cevaplar bilgilendirir diye yazdım. ukalalık yapıp her şeye atlamayın.
SilYazınız için öncelikle kaleminize sağlık. Merak ettiğim sizin bu yazdıkklarınızı elbette bu işin içinde olanlarda biliyor ve ben biraz daha sorunu küçültüp sistem içinde birileri bunlara izin mi veriyor yahut herkes canla başla gayret ediyor da sürekli bizim aleyhimize çalışan küresel odakların mı eseri diye merak ediyorum. Bir de böyle düşünelim diyorum
YanıtlaSilBüyük olasılıkla küresel odaklar bizi kıskanıyor ya da birileri gemiciklerin taksitini ödemeye çalışıyor diyelim..
Silhttp://www.memurlar.net/haber/680978/
YanıtlaSilBunun üzerinde nasıl çalışma yapılabilir?
Aydınlık, çağdaş, modern insanları ezip aşağılayıp küstürmenin, ülkeyi bilim yerine din temeline oturtup cehaleti yüceltmenin ekonomik bir bedeli oluyor haliyle.
YanıtlaSil"Matematik gereklidir ama yeterli değildir"
YanıtlaSilBir arkadaş ekonomi ile politikanın ayrılıp ayrılamayacağını sormuş.Mumu ışığından ayırmak gibi bir şey olurdu. Piyasalardaki parasal daralmanın baş aktörü ise geçmişteki dengesizliğin günümüzdeki halidir.Bugünün sonucu değildir.
Üretim ile ticaret aynı sınıfta değerlendirildiğinde avantajlar ticaret kısmında daha belirgin oluyor. Sanırım önümüzdeki aylarda bu denge üretim açısından değişecek gibi görünüyor. Olması gereken de üretimin desteklenmesi zaten.
Geleceğin bilinmezliği tahmin edilemezliği manasında değildir. Önemli olan konuya ilişkin kullanılacak tekniklerin seçimidir. Klasik yaklaşımlarda kullanılan istatistiksel yöntemlerin sosyolojik kuramlar ile bütünleştirilmiş versiyonlarının kullanılması daha tatmin edici olacaktır.
Ulusal sistemlerdeki geçici sıkışıkların küresel sistem ile entegrasyonunun yansımaları ile analiz edilmesi yapılacak yorumların doğruluk paylarını da yükseltecektir. Dolayısıyla günümüz geçmişin yansıması olup, tedavisinde yapılacak olumlu hamleler, bugünün gelecekte oluşturacağı
projeksiyonu da etkilecektir.
Siz şu anki krizin ulusal sistemlerde geçici sıkışıklık yaptığını mı demek istiyorsunuz? Biraz daha açar mısınız? Matematiğin daha da hakim olduğu bir sistem nasıl olmalı?
SilSayın Eğilmez,sizden darbelerin ve 15 Temmuz darbe girişiminin Türk ekonomisine olan etkisine dair bir yazı bekliyoruz.
YanıtlaSilDarbenin ekonomiye etkisi yok, bir günde bitti yapanlar tutuklandı. Darbeden sonra hükümetin aldığı kararların etkileri var.
SilHocam Turkiyede hazine 10 yillik piyasa faizi 11.37 Mevduat faizi 15 ihtiyac 17 ticari 16
YanıtlaSilbunlar normal oranlarmi
mesela gelismis ulkelerde hazine 10 yillik piyasa faizi 1.6 larda boyle ulkelerde ticari kredi faizi normal sartlarda ne olur ya da ne olmasi gerekir
Cevap verirseniz sevinirim.
Devletler daha düşük faizlerle ve daha uzun vadelerle borçlanabilirler . Aslında her devletin riski farklı olduğu gibi kredi için başvuran insanların riski nispetinde bir faiz oranına tabi olması hem adil hem de optimaldir.bu faizlerin spreadlerinin normalliği konusunda bir regularity var mı bilmiyorum ama sanırım bizim merkez bankamız ( yanlış hatırlıyorsam kusuruma bakmayın ) kredi allokasyonunun ticari lehine olması için bazı ayarlamalar yapmıştı. Şu anda gündemde kaynak maliyetini azaltmak için bankalarla görüşmeler yapıldığı haberleri var hatta geçenlerde Nurettin Canikli mevduat faizinin arttırılmasıyla Yen'i mevduat yaratılamayacağını dolayısıyla bunun sadece maliyetlerini arttıracağını öne sürerek bankalara faiz arttırmalarının kendi zararlarına olacağını açıklamıştı.
Silhocam, iyi akşamlar dilerim. artık küresel çapta iktisadın para ekonomisinden kurtulmasının zamanı geliyor. yaklaşmakta olan devasa finansal kökenli yeni bir ekonomik kriz artık bilgi ekonomisine geçiş için zemin oluşturabilir. artık para sahibi olanlardan ziyade gerçek anlamda bilgi sahiplerinin üretim faktörlerini yönetmesi ve bir araya getirmesi belki bugünden daha verimli ve katma değer yaratıcı ve daha insan merkezli bir iktisadi teoremin oluşumunu sağlayabilir. zira kapitalist sistem özellikle son 30 yılda hızlı biçimde kağıtlaştı ve dünyada fiziki sermaye hacmi daraldı ama kimyasal sermaye lakabını taktığım sıcak para yani spekülatif fonlar devasa şekilde büyüdü. envanterler küçüldü.. bunun tersinin artırılması elzemdir. kağıtlaşan ekonomilerle enflasyon-faiz ikilisini istikrarlı şekilde düşüremez hiçbir ekonomi. üstelik aşırı para arzlarıyla da sadece bu kağıtlar şiştikçe şişer ve sanal büyüme yaratarak sanal zenginleşme oluşturur ve bu da orantısız tüketim ve borçlanma sarmalını yaratarak hane halklarından tutunuz da koca devletlere kadar çok büyük kesimleri adeta esir almaya başlar tıpkı son 30 yılda olduğu gibi. sorun marjinalliği fazla olan iktisadi sistemlerden kurtulamayan bir dünya oluşumuzdur. zaten 21.yy da dahi halen küresel çapta optimal bir iktisat teoreminin üretilememiş olması insanlığın ayıbıdır kanaatimce. biz insanlar nükleer silahlar vs gibi sürekli silahları geliştireceğimize iktisat bilimini geliştirmeye beyin yorsaydık bugün çok daha optimal ve kümülatif fayda sağlayıcı bir iktisat sistemi kurabilirdik insanlık olarak!. ne dersiniz hocam?. saygılar...
YanıtlaSilKağıtlaşan ekonomiden kastınız sermaye piyasalarının gelişmesi ve küreselleşmenin etkisiyle ülkelerarası bir kurum haline gelerek insanlara servetlerini çeşitlendirme imkanı sağlaması mı . Eğer öyleyse bunun topluma faydası olduğu kadar zararı olduğu kanısında keynesle hemfikir olduğunuzu bilmek istersiniz belki . Keynes e göre fiziksel sermayesi bir kumarhaneye benzettiği borsa( ya da herhangi bir sermaye piyasası) hareketlerine bağlıysa bu toplum için zararlıdır . Borsa insanlara yatırım kararlarında esneklik sağlasa da ( likidite ) toplum için aynı şey sözkonusu değildir. İktisat bilimine yönelttiğiniz eleştiri her ne kadar kriz dönemlerinde yükselişte olduğu üzere kabul edilebilir gözükse de bilim sanıldığının aksine zor ilerler ve bu ilerleme gibi gözüken şey bir ideolojik yanılsama olabilir.Piyasaların sanıldığı gibi doğal oluşumlar olmadığı insanların ihtiyaçlarını tarih boyunca piyasalar aracılığıyla karşılamadığı Karl Polanski nin büyük dönüşüm kitabında savunduğu tezlerinden bir tanesi. Neoklasik iktisadın açıklamasına göre ise insanlar özgür olduğu ve çıkar ile karşılık( reciprocity) ilkeleriyle hareket ettiği sürece piyasalar doğal olarak gözlenecektir . Demek istediğim insanı temel alan onun davranışlarını açıklamaya çalışan ( insanın ekonomik kararlarını) bir bilimin teorik olarak gelişmesini doğa bilimlerinin gelişmesiyle kıyaslamak yanlış . Eğer ilgilenirseniz Ayşe Buğra nın iktisatçılar ve insanlar kitabından bu konuyla ilgili okuma yapabilirsiniz. Bilimlerin nasıl ilerlediği için ( ilerlemenin tanımıyla daha ilgiliyseniz ) kuhn okumanızı naçizane tavsiye ederim
Silhttp://www.milliyet.com.tr/yazarlar/abbas-guclu/her-serde-bir-hayir-vardir--2485095/
YanıtlaSilYani ne denir ki.
Mağfi hoca ; trafik cezaları hakkında ne düşünüyorsunuz. Yeni trafik cezaları icat edildi, ceza oraları arttırıldı, sokak aralarından araç çekilmesi... bunlar trafik düzeni ile alakalı değil devletin açıkları kapatmak için yapılıyor.
YanıtlaSilCaydırıcı olması için ben de ceza oranlarının arttırılması taraftarıyım cezanın akılcı olduğunu toplum yararına hizmet ettiğini düşünürseniz bu cezaların amacını daha iyi anlarsınız devletin açıklarını kapama meselesine gelince sigara alkol vergilerinde olduğu gibi bu insanın elinde trafik kurallarına uyun ya da cezasını çekin kaldı ki burda ki kamu yararı çok daha bariz
SilHocam iyi günler , sık sık başvurduğunuz verileri kendiniz tuttuğunuzu ifade ediyorsunuz, neden ? bu verileri ilgili kurumlar zaten arşivlemiyorlar mı ? Saygılar
YanıtlaSilsayın hocami,borsaya ve hükümet yekililerine baktığımda tam aksini söylüyorlar.ülkede durum anlattığınız gibiyse nasıl oluyorda ekonominin barometresi denen borsa bunu tınlamıyor,açıkcası merak ediyorum.ayrıca ülkeye kaynağı belli olmayan para girişi var deniyor.para ülkeye giriyorsa nasıl kaynağı belli olmuyor.bankayla giriyorsa bankada,uçakla geliyorsa havaalanında bu paranın kaynağı nerden geldiği belli olmuyormu.bir para şöyle girerse kaynağı belli olmaz diye bir ekonomik durum varmı sayınhocam.varsa nasıl girdiğini kısaca anlatırmısınız.aklım almıyor açıkçası.bilgisayar banka ve teknoloji çağında bu nasıl anlaşılamaz,izahı mümkünmü hocam
YanıtlaSilBankaya döviz yatırdın. Mesleğin turizm ise, banka bunu turizm geliri olarak bilgi notu mahiyetinde kaydeder. Ama ödemeler dengesi istatistikleri bankaların bu bilgi notlarına dayanılarak hazırlanmıyor. Bu dövizin bankaya yatırıldığı dönem mesela istatistiki olarak turizm geliri olmadığı hesaplansın. O dönem ödemeler dengesine turizm geliri sıfır olarak kayıt yapılır, diğer tüm kayıtların doğru olduğu varsayımı altında, döviz mevduatı o dönem bankaya yatan döviz tutarı kadar artacağından ödemeler dengesi hesabına net hata noksan kalemine bu tutar kadar kayıt girilir.
SilEsasında tutarın nereden geldiği belli.
Ama hesap edilen bir şahsın, bir firmanın hesabı değil koca bir ülkenin hesabı ise eşitliği tutturmak kolay değil.
Bazı gelirler kesin olarak hesaplanabilir, ama turizm geliri tam olarak nasıl hesaplanabilir? Tam olarak hesapladın, geliri elde eden hemen bunu bsnkaya yatırmıyor. Ya kasasında ya cebinde tutuyor. Şahsi kasa ve cep hesapları ödemeler dengesine dahil edilmediği için;
Gelir ile finans hesapları eşitlik sağlamaz. Eşitlik net hata noksan kalemi ile sağlanır.
Bir ülkenin tüm gelirini her dönem eksiksiz bir biçimde hesap edecek, şahısların üzerinde tuttukları, şahsi/banka kasalarında tuttukları nakitleri hesap edecek bir teknoloji yok.
bir adam kazandığı parayı neden üstünde tutarki,helede bu tüccar esnaf ise.yasal yollardan kazanılan paranın üstlerinde tutulması mantıksız.bu bende paranın yasal olmadığı intibası yaratıyor.teşekkürler sayın kardeşim timur bey, zaman ayırıp cevap yazdığın için.iyi günler
SilHocam ve diger arkadaslara cevabını merak ettıgım bır sorum var. Ne oldu da, borsa yükselip rekor kırıyor ve doların 3,94 tl ye kadar cıkan hızı mart ayından bu yana 3,5 - 3.6 bandında durdurulabildi ?
YanıtlaSilMerak ettiğim husus şu. Ne oluyor da borsa rekor kırıyor ve 3.95 tl goren dolar şubat ayında bu yana 3,5 - 3,6 bandında tutulabiliyor ?
YanıtlaSilhocam iç borç stoku/GSMH yerine iç Borç Çevirme Oranı değişken olarak alınıp iç borcun sürdürülebilirliği hakkında yorum yapılabilir mi?
YanıtlaSilHocam faizlerin yükselmesinin kamu kesiminin borçlanması dışında çok başka sebepleri de var bence. Borsa son zamanların en büyük yükseliş trendlerinden birine sahne oluyor. İnsanlara faiz ile kredi çekip bu parayı borsaya yatırmak da cazip geliyor olabilir. Yada bir çok sektör 2017 yılında altın çağını yasıyor ve insanlar bu treni kaçırmamak için yatırımlarını kredi borçlarıyla finanse etmek istiyor. Paraya böylesine artan bir talebin faiz oranlarını yükseltmesi kaçınılamaz. Ama artan faiz oranları ürün mal ve fiyatlarına yansıyor. Bu da enflasyon demek. Ama ortada her ne kadar yeni bir yatırım olsa da yeni bir üretim var mı yok. Herkes yazılmış kitapları baştan yazıyor. Her yer inşaat her yer AVM her yer cafe. Vizyonumuz çok düşük sanırım. Hic fabrika açalım ihracat yapalım yok. Arge yatırımı yok.
YanıtlaSilhazine.gov.tr den bu bilgileri ne diye arayacağız hocam baya aradım lakin bulamadım araştırmam için önemlide
YanıtlaSilHocam hazine %123'le iç borç çevirme nedir bu iyiye işaret mi yoksa negatif mi
YanıtlaSilHocam kamu kesimi borc çevirme nasıl hesaplanır
YanıtlaSilHocam 12 Mayıs 2020 itibariyle iç borç çevirme oranı felaket düzeye gelmiş %295 sürdürülebilir mi bu durum sizce
YanıtlaSilDevlet neler yapmali
Bu yorum yazar tarafından silindi.
YanıtlaSil