Bütçe Finansmanında Tuhaflıklar

Bütçe dengesi konu olduğunda karşımıza iki tür denge çıkar: (1) Bütçe dengesi, (2) Nakit dengesi. Bütçe dengesi bütçe gelirlerinden bütçe giderleri düşülerek bulunur. Gelirler giderlerden küçükse bütçe açığı ortaya çıkar. Bütçe dengesinde bütçe gelirleri tahsilat esasına yani kasaya giren para esas alınarak, bütçe giderleri ise tahakkuk esasına yani ödeme yapılmamış olsa bile gider kararına göre yazılır. Bütçe dengesinden henüz ödenemediği için emanete alınan paralar ile avans olarak ödendiği halde henüz bütçeye gider yazılmamış olan paraların düşülmesi (eklenmesi) ile nakit dengesine ulaşılır. Uzun dönemde bu iki denge birbirine eşitlense de anlık ölçümlerde farklı çıkabilir. Hazine’yi ilgilendiren nakit dengesidir. Çünkü finanse etmesi gereken miktar nakit gelir – gider farkıdır.

Aşağıdaki tablo; 2017 yılının Ocak ve Ağustos dönemindeki toplam merkezi yönetim bütçe ve nakit dengesi finansmanını gösteriyor (Kaynak: Hazine Müsteşarlığı web sitesi: https://www.hazine.gov.tr/tr-TR/Istatistik-Sunum-Sayfasi?mid=59&cid=12&nm=167)

Sıra
Milyar TL
1
MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE GELİRLERİ
408,7
2
I. GENEL BÜTÇE GELİRLERİ
393,7
3
Vergi Gelirleri
343,5
4
Diğer
50,2
5
II. ÖZEL BÜTÇELİ İDARELERİN GELİRLERİ
11,5
6
III. DÜZENLEYİCİ, DENETLEYİCİ KUR. GELİRLERİ
3,4
7
MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE HARCAMALARI
433,8
8
Faiz Hariç Bütçe Giderleri
395,7
9
Faiz Giderleri
38,2
10
MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE FAİZ DIŞI DENGESİ
13,0
11
MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE DENGESİ
-25,2
12
BÜTÇE EMANETLERİ
-4,0
13
DİĞER EMANETLER
0,8
14
AVANSLAR
3,7
15
MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE NAKİT DENGESİ
-24,7
16
MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE FİNANSMANI
24,7
17
BORÇLANMA (NET)
55,6
18
DIŞ BORÇLANMA (NET)
11,0
19
İÇ BORÇLANMA (NET)
44,6
20
NET BORÇ VERME (-)
-0,2
21
ÖZELLEŞTİRME GELİRİ
0,0
22
TMSF GELİR FAZLALARI
0,0
23
KASA/BANKA VE DİĞER İŞLEMLER
-31,1

Tabloya göre merkezi yönetimde bu yılın ilk 8 ayında 408,7 milyar TL tutarında gelir toplanmasına karşılık 433,8 milyar TL tutarında gider yapılmış ve dolayısıyla 25,2 milyar TL bütçe açığı oluşmuş bulunuyor (Tablonun 11. sırası.) Bu açığa emanetler ve avanslarla ilgili işlemler eklenip çıkarıldığında karşımıza 24,7 milyar TL’lik bir nakit açığı çıkıyor (Tablonun 15. sırası.) Demek ki ilk 8 aylık bütçe uygulaması sonucunda Hazinece borçlanılarak finanse edilmesi gereken 24,7 milyar TL tutarında bir nakit açığı oluşmuş bulunuyor. Hazine, bu açığı; 11 milyar TL’si dış, 44,6 milyar TL’si iç borçlanma olmak üzere toplam 55,6 milyar TL net borçlanma yaparak finanse etmiş görünüyor (Tablonun 17. sırası.) (Net borçlanma demek vadesi gelmiş borçları yeni borçlanmalarla ödemiş, üste elinde net olarak bu miktarlar kalmış demektir.)

Net borçlanma 55,6 milyar TL’den, nakit açığı (yani finansman ihtiyacı) olan 24,7 milyar TL’yi düşersek 30,9 milyar TL kalır. Buna bir de 0,2 milyar TL net borç verme eklenirse kasa/banka ve diğer işlemlerde duran para olan 31,1 milyar TL’ye ulaşılır (Tablonun son sırası.) (31,1 milyar TL’nin eksi işaret taşıması sizi yanıltmasın bu işaret kasa ve bankaya ilave edilen para demektir.)

Bu karışık gibi görünen hesabı basite indirerek özetleyelim: Merkezi yönetim bütçesi yılın ilk 8 ayında 24,7 milyar TL nakit açığı vermiş. Hazine, net olarak 55,6 milyar TL borçlanmış. Borçlandığı 55,6 milyar TL’nin 24,7 milyar TL’siyle açığını karşılamış. Kalan 31,1 milyar TL’yi kasasına ve banka hesaplarına koymuş.

Şimdi gelelim başlıktaki meseleye yani bütçe finansmanındaki tuhaflıklara. Finanse edilmesi gereken açık 24,7 milyar TL iken iç borç çevirme oranının yüzde 140’lara çıkmasına yol açacak şekilde 55,6 milyar TL net borçlanmaya gidiliyor. Orta Vadeli Programda enflasyonun düşeceği (dolayısıyla faizlerin de düşeceği) öngörüsü yapılmışken,  faizlerin artmasına ve özel kesimin dışlanmasına yol açılmasına bakılmadan yüzde 11 dolayında bulunan yüksek faizle ihtiyaçtan fazla borçlanılıyor. Üstelik borçlanma için konulmuş bulunan limit aşılıyor ve limit artırımı için yasa çıkarılmaya çalışılıyor. Oldukça ilginç bir borçlanma programıyla karşı karşıyayız. 

Yorumlar

  1. Hocam bu tabloyu aile butcesine indirgeyelim sonuç aynı olur. İnsanımız birkac yere olan toplam 10 bin liralik borcunu tek bankada toplamak ister ama net 10bin krediye degil 12bin krediye girer. Elimde fazladan bulunsun der. Tedbiren alınan o 2bin lira da carcur edilir ve borç daha cok arttigiyla kalir. Sonra da ulke yöneticileri tasarruf orani cok dusuk diye hayiflanir. Biz buyuklerimiz ne yaparsa onu yapariz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Alışveriş faizi bile var. Hissettirmeden yutturuyorlar diyeceğim ama o da yazıyor. Her ay harcamasını yapar üstüne asgari ödemesini yapar sonra bankalar bize kötü davranıyor.. Müstahak sana. Gelirine göre hareket edersin. Ortamlarda iphone kullanıyorum diye gezersen aklını alırlar elimallah.

      Sil
    2. Ülkemizde tüketim alışkanlıkları maalesef statü göstermeye yönelik. Devasa düğünler, son model cep telefonları ve arabalar, gösterişli kıyafetler almayı cebimizde paramız yokken dahi severiz. Kişiliğin, karakterin, etik değerlerin yeterince kıymet görmediği toplumlarda bu davranışlar genelde paraleldir; Hindistan, Pakistan vs. Banka kartı "yıldızlı altın" olduktan sonra faizin falan önemi yok, yılda birkaç kez hayıflanır devam ederler.

      Sil
    3. Demek ki faizlerin daha da yukselmesini bekliyorlar ki hazir buradayken daha fazla bu orandan borclaniyorlar diyebilir miyiz?

      Sil
  2. hazine fazladan 31 milyar mı borçlanmış yani hocam? peki ama niye?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bilmiyorum ben de onu soruyorum.

      Sil
    2. Hocam. Bizim köye, Eskişehir'in 20km dibine termik santral yapıyorlar. Acaba, bu tarz çılgın projeler için para mı topluyorlar? Yoksa sebebi başka mı? Başka ise, ben ne demek istediğinizi anlıyorum.

      Sil
    3. Hocam 31 milyar fazla borçlandığını sanıyoruz çünkü açıkladıkları bütçe rakamları YALAN tıpkı açıkladıkları GSMH ve enflasyon rakamlarının da YALAN olduğu gibi, peki neden çünkü 90 yılda inşa edilmiş modern Türkiye'yi bir muz cumhuriyetine çevirdiler, 2009'den beri likidite fazlası sayesinde hiç çaba sarf etmeden dış kaynakla büyüme sağlandı şimdi ise deniz bitti tatlı yemenin acı osuruğu geldi çok daha kötü günler göreceğiz bu gidişle, yüksek kur-enflasyon sarmalına girdik artık sıcak para gelmeyecek ve duvara toslayacağız. Büyük olasılıkla 2019 seçimlerine kadar büyümeyi pompalamak amacıyla kurun enflasyonun yükselmesine göz yumacaklar hatta sıcak para gelmeye devam etsin diye 2001 öncesi gibi kur çıpası bile uygulayabilirler...

      Sil
  3. Gelir vergisinin yüzde 30 çıkması iyi oldu. Mtvnin artması keza öyle. Gelir dağılımı adaleti için en az yüzde 33 olmalıydı. Çünkü düşük gelirli kesimlerin üst gelirli kesimlerden kaynak adaleti bakımından gelir transferine ihtiyacı muhakkak.

    Sonuçta alt gelir düzeyindeki insanlar ne yapsın çocuklarını nasıl okula yollasin nasıl geçinsin . Aynı gemideyiz yol alıyoruz üst gelir grubundakiler in alt gelir grubundaki kardeşlerini düşünme mecburiyet var.

    Bence hükümetin bu oranı yüzde 33 çıkarması zaruridir.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Gelir vergisi dilimini yuzde 30 yapsan ne olur, 33 yapsan ne olur. Sen bununla adaletin saglanacagini mi saniyorsun? Neden esnaf 1000 lira yillik gelir gosterip, bunun uzerinden vergi oduyor? Neden sirketini zararda gosterip, luks arabalara binenler var? Arti neden vergileri arttirmak yerine devletin bmw, audi, mercedes giderlerini azaltmiyoruz? Yuzde 27 vergi odeyen kesim yuzde 33 odeyince adalet saglanacak, birak Allahaskina..

      Sil
    2. Adsız16.16
      Sana katılıyorum. Alt düzey gelire sahip kitlelerin üst orta gelir düzeyine sahip insanlar üzerinde hakkı vardır.Bu bir insan hakkıdır. Hatta bana sorarsan kul hakkıdır. Mahserde de bu dünyada da bizi var eden bunun hesabını bizi yöneten bu işleri organize edenlerden sorar.
      Onun için gelir dağılımı için acil adil vergilendirme şarttır. Kısaca yüksek kazandan çok alacaksin az kazananlardan az alacaksin hatta hiç vergi
      Almayacaksın.
      Bknz ABD Avrupa'da niye enflasyon istenilen seviyeye gelmiyor ya da bizde bu türlü lüks tüketim düşmüyor cevabı belli gelir adaletsizligi uçurumu.
      Bir yanda şampanyacilar ellerinde purocular..
      Diğer yanda bebesine, bir şişesüt alamayanlar emzik alamayanlar

      Sil
    3. Osman Cem Uzun30 Eylül 2017 19:42

      Doğru, zaten tasarrufta neymiş! Gereksiz devlet harcamalarını kısmak; eğitimi insanları diploma sahibi değil meslek sahibi yapacak hale getirmekten iyidir. Alt gelir grubu her zaman muhtaç bırakılıp orta ve üst sınıfa düşman edilsin çok iyi çok!

      Sil
    4. yürü be birader arkandayım :)

      Sil
    5. sayın muhterem adsız 16:16
      Adaleti senden iki kuruş kazanandan almakta mı buluyorsun? Söylenecek çok şey varda ne desem boş. Koşulsuz hükümet yanlısı olduğunuz için öz de kusur bulmayıp her şeye kulp takacaksınız bende yorulduğumla kalacam. Demem o ki bugün adaletsiz davranışı adalet gibi görürsen yarın( Hak Teala'ın karşısında) sizde o savunduğunuz adaletsizliğin ortağı olursunuz. O yüzden iyi düşün adaleti iyi yorumla.
      Hayırlı akşamlar.

      Sil
    6. Bir işi 10.000 kişi 1.400 tl bedelle yaparken
      Başka bir işi 10 kişi 10.000 tl bedelle yapabilir
      Bu yapılan işin kalifiyelik durumu bilgi, beceri, deneyim vb çok sayıda etkmen ile ilişkilidir.
      1.400 tl kazanan 10.000 kişinin katma değeri ile 10.000 tl kazanan 10 kişinin katma değeri de bir değildir.
      Gelir vergisi bir orandır ve çok kazanandan daha da çok vergi alınmasını sağlamaktır zaten.
      Ancak oranları daha da arttırmak adil değildir.
      Yıllık 13.000 tl geliri olan 1.900 tl vergi öderken Yıllık 120.000 tl geliri olanın 36.000 tl vergi ödemesi adil midir ? 20 katı
      Adil olmak istiyorsak belkide bu kadar çok vergi ödeyenin de 20 kat oy hakkı olmalı

      Sil
    7. transfer kelimesi iyi de gelir transferi nasıl oluyormuş?

      Sil
    8. Düşük gelirlinin vergisini düşürseymiş. Burada maksat dengelemek değil, denge bahanesiyle vergiyi arttırnmak.

      Sil
    9. Dalga mı geciyorsunuz siz Allahaskına?Kamudaki israfa yandaşlara akitilan milyarlara laf etmeyip egitimli orta gelirin somürülmesi gerekir mi diyorsunuz? Allah ıslah etsin sizi.Pes doğrusu!!

      Sil
    10. Şirketler her ne koşulda olursa olsun %20 kurumlar vergisi vermekte iken bordurolu çalışan neden yıl içerisinde geliri toplandikca geliri üzerinden aldığı vergi artmakta, kaldıki bu kümülatif vergi matrahı denen olay verginin toplanmasındaki adaleti dahada bozmakta, zaten oransal alınan bir vergi kim ne kadar kazanıyorsa o oranda vergi vermesi demektir %33 olsun diyen kardeşim demir-çelik te canım tehlikede çalışıyorum allaha şükür çalıştığım firma gelirimi asgari ücretten gösterme gibi bir ilegal maaş verme gibi toplara girmiyor. Çalıştığım yerde kimse ne maaş aldığını kestiremiyor , koşullardan dolayı fazla mesai yapmak gerektiğinde daha erken bir üst matraha yakalanmış olduğumuzdan daha fazla çalışıp daha az para kazanıyoruz benim alın terim nereye gidiyor,devlete gidiyor olsun helal olsun da kardeşim zaten aldığımız para asgari ücretin bir tık üstü ev kiram 850 lira geçim sıkıntısı çekiyorum fazla çalışmam gerektiğinde falza çalışıyorum ama gelirimi yine artırmıyorum,vardiyalı çalışıyorum ek işte yapamıyorum şimdi adalet varmı bu işte

      Sil
    11. adsız 16:16 ve onu destekleyen yorumcular,
      Futbol klüplerinin silinen vergi borçlarını da yorumlar mısınız acaba? Bir zahmet google'da futbol klüplerinin vergi affından yararlanıp ne kadar vergiden kurtulduklarını okuyun. Sonra gelip burda ilk yorumunuzu okuyun. Ondan sonra yorumunuzu düzeltin

      Sil
    12. Uzlaşmaya giden vergi borçları (genelde büyük şirketler tarafından) %95e yakın oranda affedilip hiç oluyor. Devlet tutabildiğinden vergi alıyor adeta. Bunun adil olduğunu nasıl iddia edebilirsiniz? Siz istiyorsunuz ki zengin zengin kalmaya devam etsin vergi ödemese de sorun değil, orta direk de fakirleşsin ağır vergilerle. İki kutuplu bir gelir yapısına kavuşalım. Gelir vergisi artışını savunmadan önce adalet arayışınızda asgari ücret üzerinden kaç ülke vergi alıyor? Vergi kaçakçılığı ve kaçınma oranları Türkiye'de nedir? ve elbette yoksulluk sınırı altında yaşayan kaç insan var bakın derim. Ayrıca kamu harcamalarının yapısı verdiğimiz vergilerden istifade etmeyi sağlamadığı sürece toplanan vergilerle bir yeniden dağılım sağlandığını nasıl savunabiliriz?

      Milli Eğitim Bakanı Pisa sonuçlarını eleştirirken "Sınavı Elbistan'da yapıyorlar, düşük çıkıyor" diyebiliyor. Verdiğiniz vergi Elbistan'da yaşayan yoksul ailelerin çocuğuna yüksek kalitede eğitim sağlamıyorsa neresi yeniden dağılımdır? Desteklerken biraz insaf diyorum, biraz. İnsanların hayatlarıyla oynamayın.

      Sil
  4. Deveye sormuşlar boynun neden eğri diye. Nerem doğru ki demiş. Yaptıkları doğrular yanlışlıkların yanında devede kulak

    YanıtlaSil
  5. Faizler beklentinin uzerinde artacağını tahmin ettikleri için bemce akillica.Usa faiz arttirimina gidip parasal sıkılaştırıcı programı uygulamaya başlaması paranın fiyatını arttiracak elbette . Herkez herseyi biliyor onumuzdeki isik degil gelen tren ,sacma harcamalar yerine aile içi tasarruf sart sanirim hocam .
    saygılarımla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sayin buyukfidan ne guzel dedin. Tasarruf sart tabiki. Aile kurabilmek icin de tasarrufun olmasi gerek tabii. Sartlar zorlasiyor.

      Sil
    2. "Herkez herseyi biliyor onumuzdeki isik degil gelen tren ,sacma harcamalar yerine aile içi tasarruf sart sanirim hocam ."

      Bunun veya benzerini 2010'dan beri soyleyen bir milyonuncu kisisiniz tebrikler.

      Sil
  6. Hazine'nin ihtiyacından fazla borçlanmasının sebebi koşullu yükümlülükler olabilir mi? Kredi garanti fonu kefaletleri, yap-işlet-devret projeleri için verilen geçiş garantileri, BES için ayrılan katkı payları vesaire?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yok, oralardan yansıyan bir ödeme söz konusu değil.

      Sil
  7. hocam hazine merkezi yönetim açığı dışında başka ne için borçlanıyor bir de vadesi o yıl gelen borç anapara ve faizi dışında?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Başka nedeni yok. (Vadesi gelen borç ödemeleri + cari yılın bütçe açığı)

      Sil
  8. hocam hazinenin içeriden borcu azaltıp dış piyasadan borçlanırsa ülke içindeki faizler düşmez mi ? gerçi ülke içindeki faizler düşse dolar kuru artar değil mi? sonuç hazinenin borç yükü daha çok artar

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İlk cümleniz soru, ikinci cümleniz de yanıt olduğundan benim bir şey söylememe gerek kalmamış.

      Sil
  9. Devletler elimde bulunsun diye fazladan borçlanır mı? Bunu gelecek karanlık olsa dahi toplam açığın 2 katından fazla borçlanma neden yapılır? Sonuçta borcun amacı sadece açığın kapatılması değil midir? Buradaki borçlanma bütçe açığının finansmanından farklı bir yorumla yapılmış. Ya da gelecekteki bütçe açıklarının finansmanında daha kötü koşullarla borçlanılanacağı beklentisi var. Yine de devletler bunu yapar mı hocam?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Belki de açık görülenden daha büyüktür. Bu hükümetin söylediği ve yaptığının doğruluğundan emin olma şansımız var mı?

      Sil
    2. Eğer böyle bir öngörü varsa o zaman bunun OVP'ye yansımış olması gerekir değil mi? Oysa OVP geleceği güllük gülistanlık gösteriyor.

      Sil
    3. Ben de onu söylüyorum hocam. Bize sunulan resim gayet güzel lakin gerçekler çok farklı olabilir.

      Sil
  10. İstikrar için bu yeni vergi düzenlemesi iyi oldu. Gayet yerinde bir karar.

    YanıtlaSil
  11. hocam bu hazine yıl içinde hangi miktara göre borçlanıyor? vadesi gelen anapara ve faiz borcu o yılın bütçe açığı garanti kefalet borçları diyelim. bu borç miktarına göre istediği ağırlıklarda içeriden ve dışarıdan toplam bu tutarda borçlanıyor değil mi ? sizce ağırlığı içeriye mi dışarıya mı vermesi lazım.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hazine Borçlanması = Vadesi gelen borçlar + cari yılın bütçe açığı
      Buna göre borçlanıyor. Ağırlığı içeriye vermek zorunda aksi takdirde kur yükseliyor.

      Sil
  12. Hocam Türkiyedeki yabancı futbolcuların kazançları (gelir vergisi) vergilendiriliyor mu?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Vergilendiriliyor ama yüzde 15 stopaj uygulamasıyla.

      Sil
    2. peki onu niye %40 yapmıyoruz?? İnanınki bütçe de kalkınır dış borçta biter:)) en azından yabancı futbolcu gelmez bizim gençlere yer açılır. Alt yapıdan daha çok futbolcu yetişir.

      Sil
    3. Süper ligde yerli futbolcudan da yabancı futbolcudan da %15 kesinti yapılıyor.Bu sene sonuna kadar yasal düzenleme yapılmazsa futbolcular da diğer geli vergisi mükellefleri gibi %35'e kadar artan oranlı vergilendirilecek.

      Sil
  13. Mehmet timurlenk30 Eylül 2017 19:38

    Hanım bir haftadır annesinde, malum evde fazla yemek olmuyor. Hemen her akşam makarna yiyorum. Son zamanlarda bende birşeyler oldu. Valla hükümetin yaptığı herşey bana acayip hoş gelmeye başladı.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Mehmet, yasadigin yarim tecrube bile degil. Makarnanin bedava gelmesi gerekiyor. Yanina bedava nohut da eklersen o zaman sokaga cikip bagirasin gelir "Cavusesku'nun askerleriyiz" diye. Cavusesku kim mi? Internetten Nikolay Cavusesku'yu ara bul. Gidisat o yonde de o yuzden yani...

      Sil
    2. Mehmet timurlenk1 Ekim 2017 10:34

      1 Ekim 2017 03:41
      Bu arada yaşım 46.. Çavuşeskuyu çok iyi hatırlıyorum.

      Sil
    3. Cavusekuyu ve dönemini özlüyoruz. Hala oldurulusu beni yaralar. Keza Saddam da öyle.
      Cavusekuyu ve Saddam'ın anılarını insanlık unutmayacak

      Sil
  14. Savaş ekonomisine hazırlık olabilir mi hocam

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 'Savas ekonomisi' tabirini cok duyar oldum son zamanlarda. Mahfi bey, bu, hukumetin zorbaligina hayiflanmak icin soylenen bir ofke tabiri mi? Yoksa, iktisat biliminde hakikaten boyle bir kavram ve uygulama var mi?

      Ogretirseniz sizi daha cok severim.

      Sil
  15. hocam 14 yıl boyunca ekonomimizde aşırılıklar zorlanmıştır. özel sektör ve hane halkları borçsuz ya da borçluluğu çok düşük diye ekonominin bu taraflarına fazla yüklenildi ve finansal kaldıraçlara neredeyse taşınılamayacak kadar borç biriktirildi. şimdi de kamu tarafında finansal kaldıraca yüklenilmeye başlanıldı. artık sizin de özellikle dikkatlerimizi çektiğiniz finansman tuhaflıkları yaşanmaya başladı. hocam, gidiş eninde sonunda reel olarak başlayıp ekonominin bütününe yayılabilecek bir kriz gibi görünüyor. ne dersiniz?. saygılar..

    YanıtlaSil
  16. Merhaba Hocam, güzel bir nokta... sebebi ise, faizler daha fazla yükselmeden kasayı doldurmak :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Faizlerin daha d yükseleceğini bekliyorsak OVP'deki enflasyon düşüşüyle bu beklenti çelişkili olur.

      Sil
  17. Hocam her ülke tarafından enflasyonun en azından %2-3 olması tercih edilir. Niye enflasyon ille 2-3 artmalı? Bu durumun en temel nedeni nedir? Mesela talep daralınca malın fiyatı düşer ama gerçekte fiyat düşmüyor enflasyon düşüyor, malın fiyatı yine artıyor.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. % 2 - 3 enflasyon ekonomiyi canlı tutar. Enflasyon sıfırsa faizler de sıfır yada yüzde 0,5 demektir. Bu durumda insanlar harcama yapmaz. Mesele eskimiş buzdolabını değiştirmez çünkü seneye alsa da aynı fiyattan alacak.
      Bir veya bir kaç malın fiyatının artması ya da azalması tek başına enflasyonun artmasın ya da azalmasına yol açmaz. Enflasyon yüzlerce malın oluşturduğu bir sepetteki fiyat değişimlerine göre hesaplanıyor.

      Sil
    2. Talep ve maliyet deflasyonu var mı?

      Sil
  18. Erken seçim geliyor. Şimdiden masraflar için kenara para konmuş ama borçla konmuş. Referandum harcamaları bütçe açığı olarak 24,7 milyar şeklinde yansımış, yeni seçim için de en az 30 milyar gidecek demektir. Makarnacılar yaşadı. AKP seçim kazansın diye havaya saçılan paralar bunlar.

    YanıtlaSil
  19. naci agbal:"Mtv'de zam degil duzenleme yaptik sadece. Eger hicbirsey yapmasaudik zaten %15 oraninda artis het halukarda olacakti". Hocam bu enflasyonun gercekte %15 oldugunun itirafi sayilmazmi? Demekki hazine 11 ile borclanarak aslinda %4 kazanc sagliyor olamazmi? Hatta belki kisa bir sure icinde MB faizleri 15'e cikaracak diye tahmin edebilirmiyiz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Devlet yıllık vergi, fon, harç vs artışını yeniden değerleme oranına göre yapıyor. Yeniden değerleme oranı yıllık ÜFE (%15 civarı) ye göre hesaplanıyor. TÜFE ye göre değil.

      Sil
  20. Hocam kaydi paranın yaratılmasıyla ilgili genelde şu örnek verilir. Bankaya mevduat yatırılır, banka bu mevduatı kredi olarak verir, krediyi alan kişi tekrar mevduata yatırır. İyi de krediyi alan bunu niye mevduata yatırsın bir daha? Kredi faizleri mevduattan yüksek olur. Bunu yapan kişi zarar eder.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Diyelim ki 1 ay sonra yatırmanız gereken bir para var bankadan kredi istediniz ve çıktı bir ay önce mi yatırırsınız parayı yoksa 1 ay bankada mevduat yapıp vade sonunda mı ödersiniz?

      Sil
  21. Hocam enflasyon yuksek ondan faiz de yuksek oluyor. Faiz sonuc enflasyon neden. Enflasyon niye yuksek? Talep yuksek. Biraz varlik icinde yoklugu yasamaliyiz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Enflasyonun yüksekliği talep yüksekliğinden çok kurun yükselmesinden kaynaklanıyor.

      Sil
  22. Hocam 1) ABD-AB ticaret yaparken hangi para birimi kullanılıyor? 2) Eğer dolar kullanılıyorsa AB dolar biriktirmeli, Euro kullanılıyorsa ABD Euro biriktirmeli değil mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kur belli olduktan ve her iki para da rezerv para olduktan sonra hangi parayla ödeme yapıldığı önemli değil. Paralardan birisi rezerv para değilse o zaman sorun var.

      Sil
  23. Neden yapar bunu faizler aryacak öngörüsü. Savaş finansmani. Borclanamama korkusu.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Peki o zaman bu dedikleriniz OVP'de nerede yar alıyor? OVP durumu pembe gösteriyor.

      Sil
  24. hocam o değilde ÖZELLEŞTİRME GELİRİ sıfır, bildiğimiz sıfır yani :=)))
    Vay babooo satacak bişi kalmadı demekki :(

    YanıtlaSil
  25. Hocam, kıymetli madenler piyasasında madenin fiyatı dolar tarafından mı belirleniyor? Öyle ise dolar yükselince metallerin fiyatlarıda otomatikmen yükselir mi? Bu metallerin fiyatını belirleyen döviz de olduğu gibi enflasyon, faiz oranı vb. etken var mı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet kıymetli madenlerin fiyatları da dolarla belirleniyor. Mesela bugün 1 ons altın 1.280 USD. 1 Troy Ons (altın bununla ölçülür) = 31,1 gram. Demek ki 1 gram altın = 1.280 / 31,1 = 41,15 USD x 3,56 = 146,5 TL. Şimdi Dolar TL kuru değişirse bu bizim açımızdan altının TL fiyatını değiştirir ama Amerikalı için bir değişiklik söz konusu olmaz.

      Sil
    2. Peki dolarin fiyati da altin fiyatlarina gore degisiyor dersem nasil bir hesaplama yapacaksiniz? Esas olan esya altindir, dolar degil ki. Dunyada altina talep olursa, altin fiyatlari yukselir haddizatinda dolar deger kaybetmis olur.

      Sil
    3. 1972'den itibaren Doların altın karşılığı kaldırıldığı için altının Doların değerine etkisi kalmamıştır. Dünyada altına talep olursa altın fiyatı yükselir Dolara talep olursa Doların yabancı paralara karşı değeri yükselir.

      Sil
    4. Altin ve Dolar endeksi grafiklerini ust uste koyun acaba gene ayni seyi soyleyebilecek misiniz merak ediyorum.

      Sil
    5. Ben Altın ve USD endekslerini 2000 = 100 bazlı olarak 2000'den bu yana izliyorum. Siz de aynı şeyi yapar da bakarsanız aradaki farkı ve kopukluğu çok net görebilirsiniz. Mail adresinizi verirseniz size o grafiği yollarım. Böylece ön yargınızdan kurtulmuş olursunuz.

      Sil
    6. Tesekkur ederim. Ancak herkesin istifade edebilmesi icin su adreste de hazir bir grafik var:

      http://www.macrotrends.net/1335/dollar-vs-gold-comparison-last-ten-years

      Ozellikle ABD'deki resesyon donemlerinde bu iliskinin (duzeltmenin) tam rayina oturmasi da baska bir dikkat cekici nokta. Muhtemelen iki grafigin tam ortasindan gecen egrinin turevi de uc asagi bes yukari size ABD enflasyonunun fonksiyonunu verecektir.

      Sil
  26. Bunu şöyle mi yorumlamalıyız hocam, ya bütçe gelirleri kağıt üzerinde ifade edilenden gerçekte az yada bütçe giderleri fazla.Teorik bütçe ile sahadaki sonuçlanan bütçe uymuyor mu?

    YanıtlaSil
  27. saygı değer yorumcular ulkemizdekı doviz dusus ve yukselişinde para kaznma bitmedikce hıc bırsey
    duzelmez ve fıyatlar dusmez bır dusunun kular yılda kackere sessizce devule oluyor euro 5 ay once

    3.90 simdi 4.20 yarın belik 4.40 iki aysonra 3.80 bu boyle bu ulkeyi bu sekilde batırırlar.saygılar

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bizim zenginler de az değil. Vergileri ondan niye almıyor devlet? Seçimlerde arka mı çıkıyorlar?

      Sil
    2. Devlet baba vatandasini seviyor ama sevdigini gostermiyor. Vuruyor oturtuyor...

      Sil
  28. Demek ki gerçek açık miktarı 55 milyar TL. Hesap oyunları ile 24 milyar TL gibi gösteriliyor.

    YanıtlaSil
  29. Merhaba hocam,
    Hazine dış politikadaki hareketlenmeden kaynaklı(ne olur ne olmaz) ihtiyat amacıyla borçlanmış olamaz mı? Teşekkürler.

    YanıtlaSil
  30. Acaba bizimle uğraşan Almanya'nın but eşi ne alemde şükür ki bütçemiz yıllardır parmak isirtiyor

    YanıtlaSil
  31. Hocam hanehalkı tasarrufları derken neyi kastetmiş oluyoruz? Tüm mevduatlara bakayım dedim, buna göre %50'nin üzerinde çıktı.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tüm mevduatta şirketler de var, yabancılar da var. Hanehalkı mavduatı sadece bireylerin yaptığı tasarruflar.

      Sil
    2. Peki vadesiz mevduatlar sayılır mı hocam?

      Sil
  32. Hocam ben buldum,

    Hazinede borçlanma planını yapan arkadaş Ovp planını yapan arkadaşa : hadi canım sen de... demiş :)

    YanıtlaSil
  33. Demek ki gerçek açık 24 milyardan çok daha fazla.. 55 milyara yakın.. tuik hokus pokusu gibi bir numarada bütçede var..

    YanıtlaSil
  34. Hocam rakam daha küçük olsa şöyle açıklayabilirdik bence: hazinenin yıl içinde atıyorum 20 milyar net borçlanması gerekiyo, ağustos ayına kadar daha çok borçlanma yapar bu yüzden net borçlanma yıllık hedefin üstünde seyreder ondan sonra ise borç ödemeleri yüklü haldedir o yüzden negatif net borçlanma olmaya başlar ve rakam yıl sonunda düşer. Ama bu en fazla 3-4 milyarlık farkları açıklar diye düşünüyorum

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 8 - 9 milyara kadar açıklar sanırım. Çünkü gelirler dalgalı borçlanmalar da mecburen öyle. Ama asıl konu 50 milyar TL'lik net borçlanma limitinin aşılmış olması. Bu borç limiti 47,5 milyar TL'lik açığa göre oluşturulmuş. Oysa biz Ağustos sonunda 24,6 milyar TL bütçe açığına rağmen 55 milyar TL'nin üzerinde borçlanmışız.

      Sil
  35. Secimler icin hazirlik olabilir. Anketler memnun edici olmadigi icin 2018'de erken secim secenegi rafa kalkti. Otelenmesi gereken bir kriz/resesyon var. 2019 secimi oncesi sanal refah yaratmak icin alan aciyorlar diye dusunuyorum. Secimden birkac ay once yine ortalik gulluk gulistanlik olur.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Benim paramla beni yontuyorlar. Yine de arkasindan gidenler oluyor.

      Sil
  36. Bütçe dışı giderler diye bir kavram var midir..mesela özel sektöre garanti edilen köprü, santral, şehir hastanesi gelirleri sözleşmede belirtilen düzeye ulaşmadığı için, aradaki farkin ödemeleri olabilir mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Öyle bir kavram yok. Ayrıca bu tür garantilere karşı henüz kamudan bir ödeme talebi olmadı.

      Sil
  37. Hocam MB'de Hazine'nin de payı var. Bu durumda MB'nin karları bütçe gelirlerine mi yazılıyor?
    Ve bu miktar ne kadardır?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. TCMB'nin karı yılsonunda Hazineye devredilir ve bütçeye gelir yazılır.

      Sil
  38. Hocam daha once Hugo Diaz dinlemis miydiniz?

    YanıtlaSil
  39. Ek ödenek talep eden kamu kuruluşlarının taleplerini karşılamak için olabilir. Milli eğitimde sınav sistemleri değişiyor. Bu da ilave bir kaynak ihtiyacı gerektirmiş olabilir.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Öyle olsa ek bütçe kanunu çıkarmaları gerekir.

      Sil
    2. Elbette bu durumda yapılması gereken ek bütçe kanunu ama ... hazine önümüzdeki dönemde nakit ihtiyacının artacağını düşünerek limit üstü borçlansa, bu yola gitse "de facto" kim denetleyecek?

      Sil
  40. Orta sınıfın üst gelir grubu üzerindeki haklari ne olacak? Biz vergiyi yandaş zenginlere nasıl koyacağiz?Derdiniz çözüm üretmek ve adalet ise buyrun buna da bir çözüm üretin.

    YanıtlaSil
  41. O para da kalan eylül, ekim, kasım ve aralık ayı için olabilir.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ekim, Kasım, Aralık için Hazine borçlanma programı açıkladı. 25 milyar TL daha borçlanacak.

      Sil
  42. hocam bu garipliği siz kibar bir dille ifade ediyorsunuz.ben hiç duymadımki muhalefetteki liderler çıkıp desinki faiz lobisi kan emici diye ortalıkta söylenip geziniyorsunuz ama bütçe açığı 24 ken faiz lobisine para yedirmek için niye 56 borçlanıyorsunuz amacınız ne yetimin üç kuruş parasını niye faiz lobisine gereksiz yere yediriyorsunuz.şimdi diceksinizki sizin bu söylediğinizde çokda doğru değil olması gereken yapılıyor ama yanıldığınız bir nokta varki halkda benim kurduğum cümlenin karşılığı var.halk ağzıyla konuşarak muhalefet hükümeti köşeye sıkıştırabilir ancak.

    YanıtlaSil
  43. Bu da bir nevi parasal sikilastirma degil midir? Parasal sikilastirma illa para politikasi ile olacak degilya. Bu sayede aslinda faizler arttirilmadan, piyasadaki likidite azaltilmis olmuyor mu?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Oluyor. Ben o konuyu hatırlarsanız daha önce eleştirmiştim. Büyümeyi seçeceksek likiditeyi gevşetmemiz lazım, enflasyonu indirmeyi seçeceksek likiditeyi sıkılaştırmamız lazım. Ama önce ne yapacağımıza karar vermemiz gerekmez mi?

      Sil
    2. Hocam birşeye kafam hiç basmıyor.İki kişi olsun,biri A.B.D de çalışıyor olsun diğeride Türkiye'de.İkiside Türkiye'de konut almak için para biriktiriyorlar,hangi para biriminde ve nerede mevduatlarını değerlendirmeliler?Şimdiden çok teşekkürler

      Sil
    3. Türkiye'de USD mevduata % 4 faiz var. Bu faiz başka yerde yok.

      Sil
    4. "Türkiye'de USD mevduata % 4 faiz var. Bu faiz başka yerde yok." Hocam cikip harhangi bir bankanin reklaminda sirf bu cumleyi soyleseniz, herkes usd faize koyar vallahi, iyi de reklam parasi alirsiniz :) :p (tabi ki espiri)

      Sil
  44. Hocam bakkallar niye süpermarketlerden daha pahalıdır? Markette 2.5 olan ürün bakkalda 3 lira.

    YanıtlaSil
  45. Hocam yukarıda bir arkadaş altınla ilgili soru sormuş. Altının fiyatı Türkiye'de de dolar cinsinden. Altın fiyatı değişmese bile kur yükselince altın da yükseliyor. Bu adaletsiz bir durum değil mi, dolarizasyonu göstermez mi? Türkiye altında petrol, doğalgaz kadar dışarıya muhtaç değil. Kur yükselince petrol maliyeti kurdan dolayı artıyor. Ama dışarıdan ithal etmediğimiz içerideki altın niye kurdan etkileniyor. Tl cinsinden olmaz mı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sizce dünyada gramı 41,5 Dolar olan bir malı biz içeride (41,5 x 3,55 =) 147 TL'ye satacak yerde 100 TL'ye satarsak ne olur? Bu akıllıca bir iş olur mu?

      Sil
    2. Ekonomi'de "tek fiyat kanunu"nu (law of one price) arastirabilirsiniz sorunuzun cevabi icin.

      Sil
  46. hocam göstergelerinizde paylaştığınız türkiyenin dış borç stoku aslında türkiyenin net yatırım pozisyonu değil mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. hocam bilimbilin niye böyle :( https://www.google.com.tr/amp/www.sozcu.com.tr/2015/yazarlar/ege-cansen/kamu-borcu-baska-ulke-borcu-bambaska-890766/amp/

      Sil
    2. Net UYP 451 milyar Dolar, Türkiye'nin brüt dış borcu 432 milyar Dolar.

      Sil
    3. aradakİ fark nereden kaynaklanıyor hocam

      Sil
  47. hocam şu hesaplama nasıl yapılıyor? hazinedeki siteden baktım.

    türkiye brüt borç stoku: 412 milyar dolar, bankacılık kesimi borç stoku:165 milyar dolar, bankacılık kesimi hariç borç stoku: 246 milyar dolar dersek parasal sektör varlıklarına da 21 milyar dolar dersek net dış borç stoku nasıl 267 milyar dolar çıkıyor?

    412-21=391 milyar dolar çıkması gerek değil mi?

    hazinenin sitesinde 267 milyar dolar olarak gösterilmiş

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Net dış borç hesabında bankaların sadece eksi dış varlıkları (yani dış yükümlülükleri) hesaba katılıyor.

      Sil
    2. peki öyleyse o 165 milyar dolar bankaların dışarıdan aldığı borç değil midir?

      Sil
    3. Hayır, bankalardaki DTH'lar da onun içinde.

      Sil
  48. Bektaşi fıkrası gibisin hoca, hani imam "Allah gözle görülmez, elle tutulmaz, ne yerdedir ne göktedir.." diye anlatırken, "yahu yok diyeceksin ama dilin varmıyor" dediği hesap.. sen de bütçe-mütçe yok diyeceksin ama sanırım dilin varmıyor.. :))

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Konun özeti. Neleri doğru ki bu doğru olsun.

      Sil
  49. Sn hocam dikkat ediyorumda döviz % 20 artsa bile bize yansıyan zam zam lar nerede ise % 50 lere yakin!!!!

    Not: Geçici vergi indirimleri bugün son
    Konut:%8'e düşürülen KDV %18'e
    Tapu harcı:‰15'ten ‰20'ye
    Mobilya:%8 KDV %18'e
    B.Eşya:0ÖTV %6,7'ye tekrar yükseltilmiştir

    YanıtlaSil
  50. Hocam bizim yüksek teknolojili ihracatımzın payı %2-2.5. Bu %2 nelerden oluşuyor hangi yüksek teknolojili malları satıyoruz, bilginiz var mı?

    YanıtlaSil
  51. Hocam bence fazla çekilen bu kadar yüklü cash piyasa manipülasyonunda kullanılıyor. Zaten aylardır gözlemlenen anomalileri de açıklar bu durum.

    YanıtlaSil
  52. hocam bu net uyp ile brüt dış borç stoku arasındaki fark nedir tam olarak? ülkenin borçluluğunu hangisi daha iyi gösterir

    YanıtlaSil
  53. Teşekkürler Hocam,

    Çok başarılı bir soru olmuş, ' Eğer faizleri düşüreceksen neden şimdi extra 31.1 milyar borçlanıyorsun? bu ne perhiz bu ne lahana turşusu?'

    Tekrar teşekkürler,

    Sinan

    YanıtlaSil
  54. Mahfi Hocam,
    Siz Bilim ışığında araştırmalar yapıyorsunuz ve sayılı ekonomistlerden birisiniz acak burası Türkiye .. Sizde biliyorsunuz ki pekçok şey şeffaf değil, ben Devletin resmi sitelerinde yayınlanan verilerine inanmıyorum.. Kaç kere Gsyih hesaplama yöntemi değiştirildi unuttum artık, kaç kere Enflasyon hesaplama yöntemi değiştirildi unuttum.. Dış Borcun Ghyih'ya oranı %50'yi geçti haberleri yapılıyor Allah bilir Gsyih hesaplama yönetimi değiştirilmese idi bu oran ne olurdu.. Yunanistan'da ekonomik göstergeleri ile oynayarak Dünyayı uzunca bir süre kandırmıştı. Siz bunların hepsini bizlerden çok daha iyi biliyorsunuz ama açık açık yazmıyorsunuz ki haklısınız belkide ..

    YanıtlaSil
  55. hocam, türkiye ekonomisinde sanki cari açığı hem bütçe açığı hem de özel sektör+hane halkı tasarruf açığı besliyor!. yani türkiye üçüz açık yaşıyor diyebilir miyiz?. saygılar...

    YanıtlaSil
  56. Varlık fonu na para aktaracaklar bence yeni aklıma geldi.

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Kapitalizm

Paradan Para Kaybetme Dönemi

Faizin Doğuşu ve Yasaklanışı