TL ve USD Hesaplarının Reel Faizi ve Satınalma Gücü Değişimi

2017 Yılında TL Mevduat Hesabı Açtıranların Durumu
Yılbaşında bankaların aylık mevduata verdiği ortalama faiz yüzde 10 dolayındaydı. Yılın sonuna doğru bu oran yüzde 14’ün üstüne çıktı.  Genel eğilim aylık mevduat yaparak bunu yenilemek şeklinde olduğu ve bu getiriler bileşik faize dönüştüğü için yıllık ortalamayı yüzde 13,0 olarak alıyorum.  

Eldeki verileri bir tabloya dökelim.

I
Brüt Faiz (%)
13,00
II
GV Stopajı (%15) [(13) - (13 x % 15)]
-1,95
III
Net Faiz  (%) (I - II)
11,05
IV
Enflasyon (%)
11,92
V
Reel Faiz (%) [(1 + %11,05) / (1 + %11,92)] - 1
-0,78

2017 Yılbaşında 100 TL anaparasını bankaya yatıran kişinin reel anlamda faiz kazancı yoktur.

Ne var ki kayıp bununla bitmiyor. Bu kişi yılbaşında 100 lirasıyla alabileceği mal veya hizmeti 2017 yılsonunda alabilecek midir sorusunu yanıtlamamız gerekiyor. Bunu hesaplamak için yukarıdaki verileri bir kez daha ele alarak aşağıdaki tabloya dökelim:   
I
Anapara
100,00
II
Net Faiz  (%)
11,05
III
Anapara + Faiz (I + II)
111,05
IV
Enflasyon (%)
11,92
V
Satınalma Gücü (III) - (III x % IV)
97,81
VI
Satınalma Gücü Değişimi (V - I)
-2,19

Buna göre 2017 yılının ilk günü 100 lirasıyla bankada aylık hesap açıp bunu sürekli aylık olarak yenileyen bir kişinin yılsonunda toplam parası (anapara + faiz) 111,05 TL oluyor. Bu tutarı yıllık enflasyondan arındırdığımızda bu toplamın satınalma gücü 97,81 TL ediyor. Yani bu kişi yılbaşında 100 TL’lik mal veya hizmet satın almak yerine parasını bankaya yatırdığında yılsonunda faiz dahil eline geçen 111,05 TL ile yılbaşında alabileceği mal veya hizmetin ancak 97,81 TL’lik kısmını alabiliyor. 2017 yılı süresince kazandığı faize karşın elindeki paranın satınalma gücü yılbaşına göre 2,19 TL azalmış oluyor.     

2017 Yılında Elindeki TL ile USD Mevduat Hesabı Açtıranların Durumu
2017 yılbaşında Dolar mevduatına verilen faiz ortalama olarak yüzde 3 ve kur 1 USD = 3,53 TL idi. Yılbaşında elindeki 100 TL ile Dolar satın alan bir kişinin eline (100 / 3,53 =) 28,32 Dolar geçiyordu.

Diyelim ki bir kişi böyle yapmış ve eline geçen 28,33 Dolar ile bankada 1 yıl vadeli yüzde 3 faizli döviz tevdiat hesabı (DTH) açtırmış olsun. Bu hesabın özelliği paranın Dolar olarak tutulduğu sürece ABD enflasyonu ile arındırılacak olmasıdır. Buna göre bu hesabın görünümü aşağıdaki tablodaki gibi olacaktır:

I
Anapara (TL)
100,00
II
Anapara (USD) (100 / 3,53)
28,33
III
Brüt Faiz Getirisi USD (28,33 x % 3)
0,85
IV
Net Faiz (USD) (28,33 x % 2,55)
0,72
V
Anapara + Faiz (USD) (II + IV)
29,05
VI
ABD Enflasyon (%)
2,00
VII
Satınalma Gücü (USD) [(29,05 – (29,05 x % 2,00)]
28,47
VIII
Satınalma Gücü Değişimi (USD) (VII - II)
0,14

Buna göre 2017 yılbaşında 100 TL ile Dolar satın alıp döviz tevdiat hesabı açtıran bir kişi Dolar olarak anaparasını korumuş ama bunun üzerine ek bir kazanç elde edememiş olmaktadır. 

Dolarizasyon
Bir ülkede değişim aracı, hesap birimi ve değer biriktirme aracı olarak ulusal para birimi yerine yabancı para kullanımının artması ya da tamamen yabancı para birimine geçilmesi haline para ikamesi veya Dolarizasyon deniyor.

2016 ve 2017 yıllarında bankalarda bulunan TL ve yabancı para mevduat hesaplarını karşılaştırdığımızda karşımıza şöyle bir tablo çıkıyor (Veriler için kaynak: BDDK,
https://www.bddk.org.tr/WebSitesi/turkce/Istatistiki_Veriler/Gunluk_Raporlar/16564bsr_281217.xls)

2016
2017
Toplam Mevduat (TL)
1541
1825
TL Mevduat
871
1001
YP Mevduat
670
824
Toplam Mevduat (%)
100,0
100,0
TL Mevduat
57
55
YP Mevduat
43
45

Tablo bize yabancı para mevduatının (DTH) toplam mevduat içindeki payının 2017 yılında da artmaya devam ettiğini yani para ikamesi (Dolarizasyon) olgusunun artarak sürdüğünü gösteriyor. Ulusal paranın negatif reel faizle işlem görmesinin bu olguyu artırdığı açıktır. 

Yorumlar

  1. Emeğinize sağlık çok güzel bir çalışma olmuş.
    Döviz mevduatlar için devlete ödenen verigi %15 değil %18 olması gerekirdi.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim.
      Ben yazıda Dolar mevduatını 1 yıl vadeli olarak aldım. DTH larda yıllık vadelerde stopaj % 15.

      Sil
    2. Hocam bir de 28,33ün %3ünü 3 olarak hesaplamışsınız.

      Sil
    3. Hocam dolar faiz hesabında bir hata mı var?

      Sil
    4. Düzelttim, teşekkürler

      Sil
    5. sayın hocam kıt iktisat bilgimle sormak istedim yanıtlayabilirseniz çok memnun olurum önceki yıllarda ÜFE düşük TÜFE ise ÜFE'ye oranla daha yüksek olurdu son yıllarda ise bunun tam tersi bir durum var açıklanan rakamlara göre mal yada hizmet üreticilerinin maliyet rakamlarını ürün bedellerine yansıtmadığı şeklinde bir izlenim oluşuyor bu durum üreticilerin ticaret yerine hayır kurumu gibi çalıştığı anlamına gelmez mi

      Sil
  2. Merhabalar Hocam. Cok guzel aciklayici olmus tesekkurler.
    Birikimlerinize dayanarak bir sorum olucak,
    Hanehalkinin doviz pozisyonunu cok zamandir takip etmekteyim ve hic olmadigi kadar yuksek ve dovizin bu kadar konusuldugu bir donem daha hatirlamiyorum(son 20 yildaki finansal krizleri inceleyen bir master tezi yazmis biri olarak soyluyorum bunu). Sizce -siyaseten bulundugumuz kotu durumu bir tarafa birakarak- dovizin bu kadar goz onunde ozellikle de hanehalkinin dilinde elinde mevduatinda olmasi nasil aciklanabilir? Veyahut dogru yanlis soramam da, dogalmidir?
    Simdiden tesekkurler hocam
    Iyi aksamlar

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim.
      Ulusal para gerek içeride gerekse dışarıda itibar ve değer kaybetmeye başlayınca değer ölçme ve saklama aracı olma özelliğini yitiriyor. Bunun sonucu olarak insanlar ellerine geçen ulusal parayı verip başka paraları almaya ve ellerinde tutmaya başlıyorlar. 2000'ler öncesinde enflasyonun ve dış değer kaybının yüksek olduğu dönemlerde bu çok yaygındı. Yabancı para mevduatın toplam mevduat içindeki payı % 45 idi. Sonra enflasyon düşmeye ve TL yabancı paralar karşısında değer kaybetmemeye başladı ve zaman içinde yabancı para mevduatın payı yüzde 25'e kadar düştü. 2010 sonrasında TL hem enflasyon hem dış değer kaybı yaşayınca yabancı paraya yöneliş yine arttı. Bugün geldiğimiz noktada yeniden 2000'ler öncesindeki duruma döndük. TL'den kaçış söz konusu.

      Sil
    2. Tesekkurler hocam.

      Sil
  3. 2017 yilbasinda 100 gr altin almis birisi, 2018 yil basinda gene 100 gr altin sahibi olacakti. Sahip oldugu altin alim gucunden hicbir sey kaybetmemis olacakti. Bankalara da kendi uzerinden para kazandirmamis olacakti.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yılbaşında altının gramı 133 TL idi. Yılsonunda 159 TL oldu. 159 TL'yi enflasyondan arındırırsak 140 TL eder. Demek ki yılbaşında altın alan satın alma gücünü koruduğu gibi üste de 7 TL kazanmış.
      Ne var ki bu altını aldığında o altını satan kuyumcu parayı bankaya yatırdığı için bankalar yine kazanmış olur.

      Sil
    2. Her koyun kendi bacagindan asilir. Sarraf da kafasini kullansin, kendini kullandirtmasin.

      Sil
  4. HADİ BAKALIM DIŞ TİCARETTE RUBLE KULLANMAYA BAŞLAYACAKMIŞIZ.Fakat meseleye ekonomik bakımdan yaklaştığınızda ruble ya da dolar ile borçlanma arasında bir fark yok. Günlük hayattan örnekle anlatayım. Toptancı olduğunuzu düşünün. Mal sattığınız mahallenizdeki bakkaldan da açık hesap ürün alıyorsunuz.
    Ama aldıklarınız, sattığınız değerin çok üzerinde seyrediyor. Bir süre sonra bu bakkal size alışverişte sıkıntı çıkarıyorsa, ticari dengenizde aynı özelliklere sahip arka sokaktaki bakkala gitmenizin bir anlamı var mı?
    Bir süre oraya da borçlanırsınız, ama sadece borçlanırsınız. Bu kredi kartı borcunu ödemek için, diğer kredi kartından para çekmek gibidir. Bir süre sonra kısır döngüye girer ve tıkanırsınız.

    Şimşek’in bahsettiği ruble cinsinden borçlanmanın bundan başka bir anlamı yok. Bunun sağlamasını yapmak için dış ticaret verilerinde Rusya ile durumumuza bakalım.
    Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin verilerine göre 2017 yılında Rusya’ya ihracatımız yuvarlak hesap 2,4 milyar dolar. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı verilerine göre ise Rusya’dan ithalatımız 20,1 milyar dolar. Bir miktar turizm gelirini bile koysanız, net bir dış ticaret açığımız söz konusu.O zaman bizim önce borçlanmaktan vazgeçmemiz gerekiyor. Şayet Şimşek’in söylediği gibi arka sokaktaki bakkala borçlanmayı çare olarak görüyorsak, bu aşamada ruble alternatifi sadece çaresizliğin adı olarak nitelendirilebilir.(çetin Ünsal)

    YanıtlaSil
  5. ÖNCE NE YAPMALIYIZ:emelde borçlanma mantığından vazgeçmemiz gerekiyor. Peki dünyaya kendimizi kapatalım mı? Hadi bir adım daha ilerleyip biraz daha gerçekçi olalım. Mevcut borcumuzu çevirmeyi nasıl başaracağız? Bunun için de borç bulmamız gerekmiyor mu?
    İşte bu noktadaki bakış açınız kaderinizi belirler. Dünyadan elbette para kullanabiliriz. Fakat bunları uzun vadeli ve nispeten düşük faizli kullanır, doğru işlere yatırıp kendi parasını öder bir hale sokarsanız, bunun adı borç değil, finans kullanma olur.

    Elbette bunun için de dış siyasette diplomasi biliyor olmanız lazım. Parayı nereden kullanırsanız kullanın, risk priminizi başka türlü uzun vadeli finans kullanma seviyesine getirmezsiniz.
    İçi boş efelenmeler yapar, kapılar kapanınca telafisiz imzalar atar ya da sözler verirsiniz. Onurlu ve ne yaptığını bilen dış siyasetle, boş bağırıp çağırma arasındaki temel fark, iktisadi bekanızı da etkiler.(ÇETİN ÜNSAL BİLGEYATİRİMCİ.COM

    YanıtlaSil
  6. Parasını dövize yatıran Türk yatırımcı neden ABD enflasyonunu dikkate alıyor anlamadım?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bence de. Sene sonundaki kurdan çevrilip o şekilde bakılmalı.

      Sil
    2. Çünkü elinde dolar var ve analiz satın alma gücü karşılaştırması temelli.

      Sil
    3. ABD enflasyonunu dikkate alıyor çünkü parasını Dolar olarak tutmaya devam ediyor.

      Sil
    4. Ben katılmıyorum. sene başında 100.000 usd ile ev almayı düşünen bir yatırımcı 353.000 TL ödeyecekti,yatırımcı almadı vazgeçti... sene sonunda evin fiyatı varsayalım enflasyon kadar artıyor, 395.000 TL oluyor. Yatırımcı 100.000 USD ile aynı evi alabilir mi? Ancak kur artmış olmalı ki alabilsin.

      Sil
    5. Hocam başka bir yazınızda hatırlıyorum, yabancının buradaki kazancını hesaplarken TL faizini almıştınız fakat ABD nin enflasyonu ile arındırmıştınız ve yabancıların çok yüksek reel getirileri olduğunu belirtmiştiniz.

      Sil
    6. Hocam sonuç olarak kişi ihtiyaçlarını gidermek için türkiyede yaşadığı için dolarını bozucak ve sonuç olarak aldığı ürün %11.92 enflasyonla zamlanmış ürün olucak

      Sil
  7. Sayın hocam, ne yapalım peki? Birikimlerimizi risksiz nereye yatiralim? Pratik bir öneriniz var mı? Cevaplayabilirseniz çok makbule geçecek.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sepet yapın: TL, Dolar, Euro, Altın, hisse senedi sepeti akıllıca olur.

      Sil
  8. Hocam 2018 size yaradı, her gün bir yazı maşallah.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bedava yazılan yazı bana niye yarasın ki? :-)

      Sil
    2. Öyle bir yarıyor ki hocam sizi toplum gözünde değerli saygın bir kişi konumunda el üstünde tutuyor.Bu fani dünyada daha büyük bir değer yok bence.Saygılar

      Sil
    3. Her şey para değil sayın Hocam :)

      Sil
    4. ilminizin zekatı olarak düşünün hocam. kiminin parası kiminin duası. :)

      Sil
  9. Meraklı Göz4 Ocak 2018 23:48

    NTV'deki sabah programınız devam ediyor mu?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ediyor. İşgünleri her sabah saat 9,15 - 9,50 arası Geri Sayım programındayım.

      Sil
  10. Hocam çok zengin olmak için ne yapmamız gerekir?

    YanıtlaSil
  11. Mahfi Bey, yazınızın son tablosunda VI. bölümden sonra ABD enflasyonu yerine önce yıl sonu kurundan TL'ye çevirip sonra Türkiye'deki enflasyon ile satın alma gücünü ve değişimini bulsak iki para birimi arasındaki reel faiz getirisi karşılaştırmasının/farkının daha net görülmesi mümkün değil midir? Hesaplamada neden ABD enflasyonunu aldığımızı açıklayabilir misiniz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Dolar hesabında ABD enflasyonunu almamızın nedeni paranın Dolar olarak tutulması halinde Türkiye'deki enflasyonla ilgisinin olmamasıdır. Eğer parayı sonunda TL'ye çevirirsek o zaman Türkiye enflasyonunu esas almamız lazım.

      Sil
  12. sene başındaki 100 TL'si ile neler yapanlar ek kazanc sagladi hocam?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. bitcoin yada ripple alanlar :)

      Sil
    2. 2017'de en çok kazandıranlar bitcoin, hisse senetleri ve altın oldu.

      Sil
    3. Hisse, altin neyse de bitcoin ne alaka yahu? Piyango da bu sene cok kazandirdi, 60 lira yatiran 61 milyon tl kazandi.

      Sil
  13. Hocam İngilizce İktisat öğrencisiyim.Sınavlar hep düşük geliyor ekonomi öğrenmeye meyilliyim fakat sınav sonuçları bunu yok ediyor.Ne yapmam lazım ? Birkaç araştırmam sonucu kitaplarınızı okuma kararı aldım.Sizin tavsiyeleriniz nelerdir ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İngilizcede sorununuz var mı? Yoksa aynı alanda Türkçe ve İngilizce farklı kitapları okuyup farklı bakış açılarını deneyin.

      Sil
    2. Hocam 1-Örneklerle kolay ekonomi,2-Ekonomi Politikası,3-Küresel finans krizi,4-Makroekonomi,5-Mikroekonomi,6-Kamu Maliyesi.Bu kitaplarınızı aldım okumaya başladım bile.İngilizce olarak zor olmayan bir anlatımla başlangıç olarak hangi kitapları önerebilirsiniz ?

      Sil
  14. Hocam, Ekonomist degilim. Derin analizlerden anlayamam. Gercekten yazilariniza cok degerli yorumlar yazan arkadaslar var. bu sayede birseyler süzmeye calisiyorum.
    Yukaridaki analiziniz sade ve acik. tesekkür ederiz.

    Daha önce de sormustum. yukaridaki konu ile pek ilgisi yok ama, 2018 de ödenecek borc ve faizler ile, ekonomiye katilmasi gereken Döviz ihtiyacinin miktari, eflasyon, issizlik, en son yapilan zamlar ve diger sosyal ve hukuksal problemleri gözönüne aldigimizda ülkemizdeki durumun hic de icacici oldugu söylenemez.

    Tersinin olmasini asla istemem tabii. Fakat son 3 haftadir Dolar Kuru seviyesinin asagiya gitmesi
    yani TL nin degerlenmesi bana garip geliyor.

    Diyorum ki.. Hükümet bu kadar yogun ekonomik siyasi ve sosyal istikrarsizlikta Dolar kurunu frenlemek icin Döviz rezervinden piyasaya Dolar mi pompaliyor. bir aciklama yapabilirmisiniz.

    Zira 2016-2017 yillari arasindaki toplam döviz rezervlerimizde 10 milyar gibi bir azalma var ne dersiniz.?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. MB verileri son dönemde rezervlerde azalma göstermiyor. TL'nin son dönemde değer kazanması Doların bütün para birimlerine karşı genel değer kaybıyla ilgili. Aslında ABD ekonomik verileri de iyi geliyor ama Trump siyaseti dünyada kuşkuyla karşıladığı için Dolar değer kaybı yaşıyor.

      Sil
    2. Hocam, siz simdi diyorsunuz ki.

      Türkiyede enflasyon olmus %15, issizlik orani %20 lerde, Dis ticaret acigi 50 Milyar Dolar
      Toplam Borc 450 nilyar Dolar, 1 yil icinde ödenmesi gereken borc 102 Milyar Dolar, Bir yilda bulunmasi gereken yabanci kaynak miktari 200 milyar Dolar, kullanilmayan köprü tünel ve hastahanelere ödenmesi gereken 6,5 milyar TL, Saman Bulgaristan Et Sirbistan dan ithal edilirken, ülkedeki egitim imamlara devredilmis, Hukuk ve Adalet yerle bir edilmis, 3,5 milyon suriyeli ve harcanan/harcanacak 30 milyar Dolarlar, Tek parti tek Adam rejiminin tüm olumsuzluklari ülkeyi sarmis, Olaganüstü hal de KHK lar ile yönetilen bir ülke haline gelmisken, Uluslarrasi iliskilerde dip yapmisken, Adalarimiz isgal edilirken, ABD deki Davada basimiza nelerin gelecegi belliyken ve bu ugurda hangi tavizleri ve bedelleri ödeyecegimiz malum iken,

      Bunun Disinda, ABD AB ve gelismis ülke ve diger gelismekte olan ülkeler cok iyi bir performans sergilerken,

      Sizin de dediginiz gibi ABD ekonomik verileri de iyi gelmesine ragmen TL nin Dolara karsi degerlenmesinin sebebi Trump siyaseti öyle mi..?

      Yani Trump denen Adam Dünya süper gücü ABD nin Baskanlik koltuguna tek basina gitti oturdu ve isgal etti ve Devlet sistemini hice sayarak öyle kuskulu politikalar yapiyor ki Dolar düsüyor TL deger kazaniyor.

      simdi biz ülkemizin yukarida da da belirtmeye calistigim mali ve siyasi durumu ile ilgili verilere göre mi gercek durum tespiti yapicaz.

      yoksa Trump in siyasetine göre 15 kurusluk TL degerlenmesi ile gercekten ekonomimiz ve paramiz degerlendi deyip secinecegiz mi.?

      Hatirlarim, ABD tarim disi istihdam orani aciklanacak diye bizim ekonomistler pür dikkat kesilir tüm kamuoyu buna kilitlenir ki cikacak sonuca göre TL nin degeri ortaya cikardi.

      Demem odur ki ABD ve diger ülkelerin ekonomik durumunun artik hicbir önemi yok. Iktisadi verilere gerek yok. Trump un tweetlerine bakicaz ve Dolar/TL kuruna ayar cekicez. öylemi.?

      Megerse Koskoca ABD yi Trump tekbasina yönetiyormus.

      Hocam en iyisi siz bu Blogu kapatin. Bu kadar iktisat tartismalarina hic gerek yok.

      Trump, Merkel, Putin ve digerlerinin tweetlerine bakalim ekonomilere yön verelim.

      Sil
  15. Dönem başı ve dönem sonu kur farkını dikkatte alıp; ikinci seçeneği tercih eden yatırımcının durumunu buna göre değerlendirmek yerine, bu kısmı okuyucuya bırakmışsınız hocam. Balık vermek yerine tutmayı öğretmek... Elinize sağlık

    YanıtlaSil
  16. Ötv indiriminin bitmeside satın alma gücünü öldürdü.

    2017 başlarında 1400tl (ötv+kampanya) ile alınan A+++ sınıfı yerli ürün bulaşık makinası bugün 1745 tl üstelik indirimle bu fiyatta olduğu söyleniyor.
    Şimdi ben 2017 yıl başında 1400 liramı vadeli hesaba atsaydım yıl sonunda (imkanı yok) bu bulaşık makinasını alamazdım.
    Açık ve net gerçek bir örnek!

    YanıtlaSil
  17. Hocam birde döviz ile mevduat hesabı acanlarin anlatıldığı tabloda beş olmadan direkt altıya gecilmis

    YanıtlaSil
  18. Yani dolar lobisi 0, faiz lobisi -1. O zaman meşhur fıkradaki gibi sormak lâzım "Kim götürüyor bizim paraları?"....

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hoca yerli yatırımcı bakış açısına göre hesaplama yapmış daha önceki yazılarında yanancı bakış açısına göre yaptığı hesaplamalar vardı. Bu tabloya göre bu işten en kazançlı olan %15 ile devlet gibi gözüküyor parayı devlet lobisi götürüyor ;)

      Sil
  19. Hocam ben iktisat 3 sınıf öğrencisiyim ekonomi ile ilgili önereceğiniz kitaplar, dergiler var mı?

    YanıtlaSil
  20. nasil koseyi donebiliriz. Siz ekonomistsiniz bilginiz vardir mutlaka

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ekonomistler köşeyi dönmeyi bilmez, bilselerdi ekonomist olmazlar, köşeyi dönünce gözden kaybolurlardı.

      Sil
    2. Dönemezsin,çünkü dünyan yuvarlak.

      Sil
  21. Saygılar hocam. Ben eşimle 8 yıldır ev almak için biriktirmiş olduğumuz TL mevduatı, özellikle öfke ile takip ettiğimiz çözüm süreci kepazeliği dönemi sonunda fiziki gram altına çevirdik. Bunu yazma nedenim, hayatta herşey para değil. Ben Van Özalp 2.hudut da dağlarda terörist peşinde vatani görevini yapmış sade bir vatandaşım. O saçma sapan çözüm süreci sonunda şehitler gaziler içsavaş görüntüleri tank ile apartmanlara top atışı yapılması. Bunları yaşadığım sürece asla unutmam ve bu hükümet başta olduğu sürece faiz ne olursa olsun asla bankaya TL mevduat yatırmam. Her ay düzenli fiyatı ne olursa olsun gram altın alıp kasaya koyuyorum. Bunu da şehit ve gazilerimize görev sayıyorum. Çünkü bunlar sağlam bir ekonomik kriz olmadan gitmeyecekler. Ve bu çok yakın zamanda olacak gibi. Boşuna altınları bankalara yatırın demiyorlar. Tulumba da su bitti. Küçük yatırımcı psikolojisi için yazdım size bunları. Saygılar sevgiler hocam.

    YanıtlaSil
  22. tabi toplam mevduatın ne kadarı ticari ne kadarı bireysel hesaplarda ona da bir bakmak lazım. diğer taraftan rakamlar muhtemelen yıl sonu rakamlarıdır yani yıl sonu rakamları net bilgi vermez önemli olan mevduatın vasatisidir. yani TL 1 yıl boyunca hesapta vasati bırakıp yıl sonunda bilanço karına katkıda bulunması amacıyla DTH ye çevrilmiş olabilir

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Öyle değil, ben bu hesapları yıl boyunca izliyorum, sürekli yükseliş var.

      Sil
  23. YOK HÜKMÜNDE İSE .amerikan mahkemsinin verdigi karar yok hukmundedir diyor.hukumet sozcusu.olabilir.halk banka verilecek cezayi odemeyeceksek yok hukmunde olur.odemeyecekmiyiz?

    YanıtlaSil
  24. Bazi yazarlaramerikanin ambargo kararina uymak zounda degiliz diyor.oyleyse savunma yapan avukatlarin bunu soylemesi gerekirdi.soylemediler.uymakzorunda degilsek cezada odemememiz gerekir

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bildiğim kadarıyla bir bankanın dolar üzerinden swift işlemi yapabilmesi ABD ile sorunu olmaması gerekiyor.

      Sil
    2. Ambargo kararına uymamak başka (Eğer böyle yapılsaydı hepimiz saygı duyardık) Ambargo kararına uyuyormuş gibi yapıp küçük kasaba tüccarı kurnazlığı ile arkasından dolaşmaya çalışmak başka (Tüm dünyaya rezil olma nedenimiz). Şimdi de gelecek cezayı ödememek için ufaktan atarlanma çalışmalarına başladık. Her şeyi çok iyi beceriyoruz da sadece dürüst olmayı beceremiyoruz.

      Sil
  25. Hocam emeğinize sağlık ,reel ve nominal gostergeler hakkında aydınlatıcı bir yazı oldu .Yalnız para ikamesi ve dolarizasyon kavramlarını Aynı anlamda ele almışsınız .Para ikamesi,ülke vatandaşlarının paranın fonksiyonları olarak (değişim aracı ,hesap birimi ,servet biriktirme) ulusal para birimi yerine yabancı para birimini tercih etmeleridir .Dolarizasyon ise devletin ulusal para birimi yerine yabancı bir para birimini ülke para birimi olarak kullanması diye biliyorum..Yani birbirine yakın anlamlı olmakla birlikte farklı kavramlar aslında

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sizin dediğiniz Dolarizasyon değil currency board uygulaması.

      Sil
  26. Hocam faiz hesabını aylık, enflasyon ise yıllık olarak almışsınız. Bileşik faiz uygulamanız gerekmez mi burada? 2017 nin başında 100 lirası olan bir kişi yıl sonuna kadar 12 aylık bir faiz kazancı olması gerekmez mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. % 13 hem aylık hem de aylıkların bileşik faiziyle gelinen yıllık brüt faizi ifade ediyor. Yılbaşında faiz yüzde 10,5 idi.

      Sil
  27. Hocam şuan yeni maliye mezunu bir öğrenci olsaydınız ne yapardınız,hayatınıza nasıl yön verirdiniz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ne yapar eder bir burs bulur ABD'de finans yüksek lisansı yapardım.

      Sil
    2. Hocam niye ABD , İngiltere olmaz mı?

      Sil
  28. Hocam merhaba, cok faydali ve populerligi surekli artan blogunuz icin tesekkur ediyorum.

    Son 6 ayda ihrac edilen devlet ve banka eurobondlarimiz %5 - %6 araliginda kupon faizi ile piyasaya cikiyor. USD mevduat hesabi acarak bankaya komisyon odemek yerine, eurobond alip bankaya borc vermek ikinci tablonuz acisindan daha anlamli olmaz miydi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim.
      Doğru ama bu dediğiniz vatandaş açısından yaygın bir kullanım alanı değil.

      Sil
  29. Hocam dth'lerin artması aslında bizim gibi Dolar borcu yüksek bir ülke için olumlu değil mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Mevduat bankalar açısından borçtur. DTH bankaların döviz borcudur. DTH arttıkça bizim döviz borcumuz da artmaktadır.

      Sil
  30. Hocam, elinize sağlık ama hem TL hem de Dolar için yaptığınız Satınalma Gücü Değişimi hesabında hata olduğunu düşünüyorum, yazıda bunlar sırasıyla -2,19 ve 0,14 olarak hesaplanmış.
    Anapara+NetFaiz tutarından Enflasyonu düştüğünüzde, kişinin alabileceği mal ve hizmet değerini yılbaşındaki 100TL ile karşılaştırmış oluyorsunuz, bunu yazıda belirtiyorsunuz zaten.
    Ancak, karşılaştırma yapılması gereken zaman yılbaşı değil yılsonu olmalıdır, yani hesaplamayı yaptığımız gün olan bugün.
    Bu durumda Satınalma Gücü Değişimi hem TL hem de Dolar için yıllık Reel Faiz kadar olur, yani sırasıyla -0,78 ve 0,55 (2,55-2,00).
    Dolar ve TL arasındaki Satınalma Gücü Değişimi makasına baktığımızda, gerçekte fark Reel Faiz farkı kadar yani 1,33 (0,55-(-0,78)) oldu, eğer yıllık 2,33 (0,14-(-2,19)) gibi bir fark olsaydı Dolarizasyon daha fazla olurdu diye düşünüyorum.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yılbaşında 200 TL'niz var. 100 TL'nizle bir adet A malı aldığınızı kalan 100 TL'nizi bankaya koyduğunuzu düşünün. Yılsonunda bu malın fiyatı enflasyon kadar artmış olsun yani 111,92 TL olsun. Yılsonunda bankadan elinize geçen para 111 TL olacaktır. Yani A malını almak için 0,92 TL'ye ihtiyacınız olacak.

      Sil
    2. Hocam, bu anlatımınızla mutabıkım elbette, ekonomi literatüründe Satınalma Gücü Değişimi hesabının kullandığınız formüle göre yapıldığı da doğru.
      Ancak, kişinin yılbaşında durumunu ifade etmesiyle, yılsonunda kullanacağı ifade farklı olmalıdır.
      Varsayalım Türkiye'deki bu kişi yılbaşında faizi ve enflasyonu tamamen doğru tahmin etmiş olsun, doğru ifade "bu yıllık faiz ve enflasyon değerleriyle, yılsonunda satınalma gücüm %2,19 azalacak" olur.
      Bugün yani yılsonunda ise doğru ifade "bankadan elime geçen para ile, bu yılki faiz ve enflasyon nedeniyle %0,78 daha fazla satınalmaktan mahrum kaldım" olur.
      Diyebilirsiniz ki, pekala kişi yılsonunda "bu yılki faiz ve enflasyon nedeniyle, satınalma gücüm %2,19 azaldı" diye ifade edebilir, günlük dilde kullanım şekli böyle, ama doğru ifade "yılboyunca satınalma gücüm toplma %2,19 azaldı" olur.
      Bugün gerçekleşen ve ifade edilmesi gereken kayıp ise, kişinin negatif reel faiz kadar satınalma gücünden mahrum kalmasıdır.
      Eğer reel faiz pozitif olsaydı, kişinin satınalma gücü o kadar artmış olacaktı.
      Saygılarımı sunar, konuya bir de böyle bakmanızı rica ederim.

      Sil
    3. Hocam, yerli yada yabancı olsun bir malın fiyatı "sadece" enflasyon kadar artmıyor ki!
      - Döviz kuru etkisi yerli ürünüde etkiliyor.
      - değişen vergi oranı yada yeni eklenen vergiler (bkz. Limonataya gelen ötv)

      Sil
  31. Bu hesaplar kucuk miktarlar icin gecerli. 10 milyon TL ya da 10 milyon dolar sahibi birisi icin Turkiye ya da Amerikada enflasyon ne olmus, reel getiri ne olmus onemli degildir. Sonucta en fakir ile en zengin 1000 kat farkli gida tuketmiyor. Biri otobuse binip oburu ucakla ise gitmiyor. Gelir ile serveti ayirmak lazim. Satin alma gucu bu yil %2 duser, gelecek yil %3 artar uzun vadede servet sahibi her ulkede servetini muhafaza eder. Yeter ki suriyedeki gibi savas cokus senaryosu olmasin, sistemi cokertecek buyuklukte global kriz olmasin.
    Turkiye'de 2001 krizi belki de cumhuriyet tarihinin en derin krizi idi. Ama o donemde bile sadece TL tutanlar uzun donem oyle yuksek faiz aldilar ki dolarin ya da altinin ya da gayrimenkulun bugunku getirisini yakalar hatta gecer. Sonuc olarak sepet yapmak, surekli pozisyon ayarlamak da bir yontem ancak paraniz az ise ne yapsaniz bos. Cok ise ne yapsaniz hos.

    YanıtlaSil
  32. Merhaba hocam dolarizasyonu ölçmek için toplam mevduat içinde yabancı para cinsinden mevduatı kullanmak varlık dolarizasyonuna bir örnek teşkil eder bunun bir de yükümlülük dolarizasyonu tarafı var. Bunu da şirketlerin ne oranda yabancı para cinsnden borçlandığına bakarak anlayabiliriz. Günlük hayatta dolarizasyonu ( fiyatların dolar bazında ifade edilmesi ) görmesek de işin arka planında döviz yükseldikçe azalan alım gücü olduğu aşikar.

    YanıtlaSil
  33. slm hocam,
    geçen sene başı (28 ocak 2017) İngiltere Başbakanı Theresa May'ın Türkiye ziyareti ve bu sene sonuna doğru(kasım 2017)Başbakan Binali Yıldırım İngiltere Başbakanı Theresa May'in davetlisi olarak İngiltereye gidişi..
    her iki ziyaret öncesi ve sonrasına baktığımızda bir konu göze çarpıyor.oda,ziyaretler öncesinde yüksek seviyelerde olan kurların,daha sonra yönünü aşağı çevirmesidir ve en son ziyaretten sonra da düşüş hala devam etmektedir.
    bu aşağı yönlü hareketlerin 2 ziyaretler sonrası başlaması sizce tesadüf müdür?tşkler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Başka bir şey bilmediğimize göre tesadüf diyebiliriz.

      Sil
  34. "Başbakan, Halk Bankası Genel Müdürü Süleyman Aslan'ın evinde ayakkabı kutuları içinde bulunan paralarla ilgili olarak ''O paralar Halk Bankası'nın parası değil. Yolsuzluk dendiğinde şunu anlarım; devletin kasası soyuluyor mu soyulmuyor mu?'' dedi. "

    Acaba Halkbankasi ceza alirsa, cezayi bu arkadaslar mi odeyecek? Yoksa 'yolsuzluk' kelimesi anlam kazanacak mi birilerinin nazarinda.

    YanıtlaSil
  35. burada ceza gelirse öderizde dyorlar. halk bankasının arkasındayız diyorlar. sonra amborgo bizi bağlamaz diyorlar.bağlamazsa ödemeyiz dersiniz ama hem ödemeyi kabul edip hemde bizi bağlamaz demek doğrusu komik oluyor

    YanıtlaSil
  36. 100 dolar yatırım yapalım.doları faize yatırmazsak amerikadaki enflasyon kadar kaybederiz.doları tl ile almışsak bu durumda dolardan elde ettiğimiz kazanç (doların değerlenme yüzdesi-türkiyedeki enflasyon-tl faizi+dolar faizi)şeklinde olur

    YanıtlaSil
  37. Hititçe biliyor musunuz?

    Eğer biliyorsanız:

    "Benim adım Mahfi Eğilmez."

    "Sizi çok seviyorum."

    cümlelerini çevirebilir misiniz?

    Dalga geçmiyorum, ciddiyim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çivi yazısı yazacak bir alfabe düzeni yok internette

      Sil
  38. Sinema ve tiyatronun müşfik timsali Münir Özkul'du. Onun gibisi gelmez bir daha.

    Bu ülkede iktisadın müşfik timsali ise sizsiniz, acaba siz hayattayken kıymetinizi bilebilecek miyiz...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Estağfurullah, benim kıymetim biliniyor. Sizlerden aldığım teşekkürler benim için en kıymetli şey.

      Sil
  39. En iyisi ev, arsa yatırımı

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Geçen yıla kadar öyleydi, şimdi değil.

      Sil
    2. Hocam 1 yılda ne değişti ki?

      Sil
  40. Merhaba Hocam, iktisat bölümü tezli yüksek lisans öğrencisiyim. Vural Fuat Savaş ın Politik İktisat kitabı hakkında bilginiz var mı? İktisat Politikası kitabı önerir misiniz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Politik İktisat, İktisat Politikası demek değil. Politik iktisat klasik iktisatçıların iktisada verdikleri isimdi (political economy). İktisat politikası ya da ekonomi politikası farklı bir dal. Ercan Kumcu ile ortak kitabımız var Ekonomi Politikası (Remzi Kitabevi, 23. basım) bu kitabı öneririm.

      Sil
  41. Hocam merhaba,
    Kitaplarınızı hızlı okuma tekniğiyle mi okuyorsunuz?Hızlı okuma tekniğinin eğitimini almayı önerir
    misiniz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hayır, hızlı okuma tekniği kullanmıyorum.

      Sil
  42. hocam "kişi başı vergi" ile "kişi başı milli geliri" karşılaştırabilir misiniz? Şimdi tv de gördüm. Üzerine eğilirseniz seviniriz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kişi başına gelir, kişi başına vergi, kişi başına borç gibi bir karşılaştırma düşünelim.

      Sil
  43. Rakının üstadını da kaybettik hocam.
    http://www.hurriyet.com.tr/aydin-boysan-ve-raki-16178109

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sormayın. Münir Özkul ve Aydın Boysan'ı aynı günde kaybetmek ağır oldu.

      Sil
  44. Hocam sizce dünyada '' tesadüf '' diye bir şey var mıdır?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evren tesadüflerle doludur. Dünyaya gelişimiz bile tesadüftür.

      Sil
    2. Hocam bu konuyla ilgili bir yazı bekliyoruz sizden.

      Sil
    3. Tesadüf kelimesinden ne anladığınıza bağlı...

      Sil
  45. mahfi bey sizden bir konuda aydınlatmanızı rica edebilirmiyim. abd doları neye göre basıyor? dünyada bulunan dolar miktarını bilebiliyormuyuz

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. ABD Merkez Bankası Fed, 1970'lerin ilk yarısına kadar Doları altın karşılığı basardı. Bretton Woods sistemine göre 1 ons altın = 35 dolar ya da 1 dolar 0,88867 gr. altın olarak belirlenmişti. Vietnam savaşının yarattığı ekonomik çöküş sonrası ABD, Doların altın karşılığı basılmasını terk etti. Böylece dünyadaki bütün paralar karşılıksız kalmış oldu.
      2008 küresel krizine kadar Fed, Doları reel büyüme ile sınırlı basardı. Yani para arzını ekonominin reel büyümesine göre ayarlardı. Ekonomi yüzde 3 büyümüşse para arzını da en çok o kadar artırırdı.
      Küresel kriz çıkınca Fed, piyasadaki Hazine tahvillerini para verip satın almaya başladı. Bu işe başladığında bilanço büyüklüğü 850 milyar Dolardı, sonlandırdığında 4,5 triyon Dolar olmuştu.
      Fed'İn para basmasında yasal bir sınır yok. Bizin MB için de sınır yok. Sınır enflasyon.
      Fed'in 30 Eylül 2017 tarihli bilançosuna göre piyasada 1,5 trilyon Dolar nakit var. Yani kağıt para olarak piyasada bu kadar dolar var. Bütün dünyadaki nakit paraların (her ttürlü banknot) toplam değerinin kabaca 5 trilyon dolar olduğu tahmin ediliyor. Ama biliyorsunuz bankalar bunun misliyle kaydi para yaratabiliyor. Bunun miktarı konusunda farklı rakamlar var. Yaptığım araştırmaya göre en fazla kullanılan miktar 80 trilyon Dolar. Ne var ki bu herhangi bir bilimsel dayanağı olan bir rakam değil. Bunun ne kadar Dolar ona dair bir bilgi yok.

      Sil
    2. mahfi bey teşekkür ederim.gerçekten bu konu üzerine aydınlatıcı bir yazı yoktu.

      Sil
  46. Hocam merhaba, dolarizasyon konusuyla ilgili olarak YP/Toplam mevduat oranı yükselmiş. Kur etkisini de bi yerlerde dikkate almak gerekmez mi yorumlarken? Yani kur yükseldiği için YP mevduatın TL karşılığı daha fazla artmış olabilir mi mesela? Ayrıca bankaların vadeli hesaplara verdiği faizlerle yükselen bir mevduat stoğu var. Aslında bu dolarizasyon konusu sadece TL/YP kompozisyonundaki minör değişime bakarak açıklanabilir mi hocam. Saygılarımla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hayır miktar dolar olarak da artıyor.

      Sil
    2. Öte yandan bu son yıldaki değişiklik minör gibi görünse de son 7 yılda yüzde 30'lardan 45'e artış var.

      Sil
  47. 2002 asgari ucret 184 tl cumhuriyet altını 86 tl yani 2.1 cumhuriyet altını aliyorduk.
    2018 asgari ucret 1603 tl cumhuriyet altını 1068 tl yani 1.5 cumhuriyet altini aliyoruz sonuc yarim altın kaybımız var.
    Satin alma gucu dustukce ekonomide isler degisecek.
    Begenmiyormusunuz kardesim :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 2002 asgari ucret kac dolardi simdi kac dolar? carpitma yapmayin ummet kanmiyor artik

      Sil
    2. 2002 de memur emekli ikramiyesi ile ev alıyor du? Şimdi ?

      Sil
    3. Hocam amerikada mi yasiyoruz turkiyede para birimi turk lirasi haracama yaparken turk parasi ile harciyosun maasinida turk lirasi aliyorsun. Sen maasini amerikan dolari aliyosun galiba bakkaldada dolar veriyosun dimi. Ekonomilerde altin onemlidir rezevr para denilen dolarin karsiligi mi var karsiliksiz para basmiyor mu. Carpitan yaniltan sizsiniz petrol varili 150 dolarken benzin alimiyla hesap yapan bugun dunyada petrol fiyatlari dustu varili 50 dolar olunca daha cok benzin aliyoruz diyen kim. Ekmegin fiyatini ucuz gostermek icin surekli grami dusuruldu yalanmi musluman.

      Sil
    4. Isinize gelince dolar kotulersiniz isinize gelince dolar tavsiye edersiniz. Ummet inanmiyor demissiniz acaba ummete tavsiyeniz dolar almasin mi demek istiyorsunuz yoksa altin mi. Sizin hangi tarafindan kalktiginiza mi bagli yoksa. Bugun yuzumu amerikaya dondum dolar alin ummet yarin sirtimi amerikaya dondum altin alin ummet mi diyorsunuz. Kardesim kim kime dolarla maas veriyor anlamadim ki akbil basinca dolarmi oduyoruz altin alinca dolar mi oduyoruz ekmek dolarlami donuyor sizin mahallede. Ozamanki turk parasi cinsinden altin fiyati ile bugunku turk parasi cinsinden altin fiyati hesabi bunda aglayacak sizlanacak durum ne anlamadim.

      Ummet buna inanmiyor ne alaka hem.

      Sil
    5. Ciddiyet kardeş, 1980'lerde TL convertible oldu, duydun mu daha önce? Yani evet, maaşını dolarla alıyorsun. Eğer şirket muhasebesi saat 17:00'de maaşını TL olarak ödediyse ve sen köşedeki dövizciden 17:15'de o maaşla dolar aldıysan maaşını dolarla alıyorsun.

      Sil
    6. Sizi ciddiyete davet ediyorum, 2002de asgari ucretle kac dolar aliniyordu simdi kac dolar. sorum ve hesabim cok basit.
      asgari ucrette ciddi reel bir artis var bu artis refah anlamina gelmiyor mu

      Sil
    7. Hocam ozaman maasini niye 400 dolar olarak anlasmiyosunda turk parasi uzerinden anlasiyosun. Aldigin maas niye dolara endeksli degil kisaca kopru ucretleri gibi. Neden turk lirasi deger kaybedince kaybediyorum ben. Convertibe ne demek donusebilen demek dimi. Yani turk lirasini farkli para birimine donusturebiliyosun fakat degeri ayni degil dimi canim kardesim. Ozaman bizde amerikan dolariyla alisveris yapalim maasimizida dolar olarak alalim oldumu. Cok yerli ve milli konusma yapmissin masallah.

      Sil
    8. CİDDİYET VE ADSIZ.polemiğe gerek yok. her ikinizde yanlış hesap yapıyorsunuz.1.bu tür hesaplarda altın kullanılmaz. 2. dolar kullanılablir ancak doların yıllar içindeki enflasyon kaybınıda eklemek gerekir.3.türkiyede akp döneminde halkın refahı yükseldi..4bu refah yükselmesi ne karşılığında oldu.ne yaptıda refah yükseldi.cevabı basit 500 milyar dolar borç aldık. 200 milyar dolara yakın devlet malını sattık. refahımızın karşılığı bu.bu başarı değil başarısızlık..4.en doğru hesap tl ile yapılan hesaptır. yıllar içindeki enflasyon kaybını göz önüne alarak yapılacak hesap doğru sonucu verir.

      Sil
    9. Taner bey, adsız var adsız var. Her adsız aynı adsız değildir. :)

      Sil
    10. Asgari ucret deger olarak artisi enflasyonun ve doviz artisinin uzerinde oldugunda refaha yansir. 2002den beri asgari ucret hem doviz bazinda hem de enflasyon bazinda reel olarak degerlenmistir.

      Altin hesabi ise gayri ciddi kalmaktadir. Altin mi yiyor bu millet demekle esdegerdir. Altin tarih boyunca degerli kiymetli bir metaldir ve oyle gorunuyor ki hep de boyle olacaktir. Altin hesabi eger tarihler 1971 oncesini gosteriyorsa dogru olabilirdi fakat su an hic bir paranin altina bagliligi tutraliligi yoktur. DOlayisiyla Asgari ucretle kac gram altin aliyoruz paydasi bugune ait olmaktan cok 1971 oncesine ait hesaplama olarak kalmalidir. Bugunku dsartlar dunya olceginde paralarin konverbtl oldugu enflasyonun stabil oldugu sartlardir. Bu sartlara ozgu asgari ucret degeri belirlemek daha mantiklidir. Istenirse asgari ucretlinin tukettigi gida endeksi ile de hesaplamalar yapilabilir. Altin hesabi, suanki dunya atmosferinde en azindan bu 71den beri boyle mantiksiz ve asilsiz hesaplama olacaktir.

      Sil
    11. Adsız sana daha yazmayacam kardes. 2002 dolar kuru 7.4 tl 186/7.4 : 25 dolar.
      2018 dolar kuru 3.73 tl 1603/3.73 : 430 dolar.
      Asgari ucreti dolar kuru olarak hesapladik simdi geldi reel refah artisina milli gelirin artmasi ile refah artisi dogru orantili degil sikintida burda kardes.
      2002 ev kiram: 150 tl asgari ucret 186 tl
      2018 ev kiram 1600 tl asgari ucret 1600 tl.
      Simdi bana alim gucu dusmedi dersen bayilacam. Arabistaninda milli geliri cok yuksek ama adaletli dagilim varmi acaba. Sana daha acik konusayim ozaman milligelir hikayesi hesaplayalim. Kisi basi milli gelir 10.000 dolar diyorlar ya sanki herkese esit dagitildi dimi. Biz 5 kisiyiz evimizde 5×10.000 dolar: 50.000×3.70: 185.000 tl yillik elimize gecmesi lazim dimi. Gercek ne peki 2 kisi calisiyoruz asgari ucretten 1.600×2×12:38.400 yillik elimize gecen para yarisi kira bunun yani 19.200 tl kira sadace kalan 19.200 tl 12 ay boyunca herseye anladinmi kimse aptal degil arkadas.

      Sil
    12. 2002 dolar kuru 1,68

      Sil
  48. Hocam iyi akşamlar. 2017 yılı için yapılan bu hesaplama geçmiş yıllar içinde yapılsa. Ör. 2016- 2015 vb. Yine benzer tablo ortaya çıkmaz mı? Buna rağmen niçin milyonlarca insan vadeli TL mevduatı bulunduruyor?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çünkü sürekli bir enflasyon düşecek beklentisi var. Ama bu beklenti giderek azalıyor ve o nedenle de dövize kayma hızlanıyor.

      Sil
  49. Keşke elektrik denen şey hiç olmamış olsaydı, hayat ne güzel olurdu...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Şimdiki alışkanlıklarımıza baktığımızda zor olurdu belki ama her şey sahi olurdu...

      Sil
    2. Hayatı zor veya güzel yapan şey elektrik su veya gaz değil bizim yaklaşımlarımızdır.

      Sil
  50. Merhaba hocam
    ambargo nedir? ABD yasakları BM yasakları iran rusya yasakları hakkında bir yazı yazsanız. Bu konuları teorik ve güncel en iyi sizden öğrenebiliriz...

    YanıtlaSil
  51. Dolar düştü , Enflasyon da dolar gibi düşer mi bı anda acaba .. teşekkürler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kurdaki düşüşün enflasyonu düşürücü etkisi olacaktır.

      Sil
    2. "Kur" düşmüyor. Dolar/TL yani Dolar kuru düşüyor. Euro/TL yani Euro kuru düşmüyor. Sepet kur rekor düzeyde 4.2 . Yani,"kurdaki düşüşün enflasyonu düşürücü etkisi" olmaz. Kur gerçekten düşseydi yani TL yalnızca, hemen hemen her para karşısında büyük değer kaybeden Dolar karşısında değer kazanmasa da, Euro ve başka paralar karşısında da değerlenseydi, o zaman bu değerlenmenin, "kurdaki düşüşün" enflasyonu düşürücü etkisi olabilir derdik.

      Sil
  52. Reel faizin enflasyondan düşük olması harcamayı teşvik ederek ekonomide çarkların donmesini sağlıyor olabilir mi? Örneğin otomobil almayı düşünen birisi yeterli parayı biriktirdi ise bir an önce satın alması gerekir , aksi halde gecen her gün ayni arac icin daha fazla para harcaması gerekecektir. Paranın durgun kalmamasını istiyorlar gibi...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kesinlikle öyle oluyor. Ama o zamanda tasarruf olmuyor ve biz o dediğiniz otomobili alabilmek mecburen dışarıdan borçlanmaya başlıyoruz.

      Sil
    2. Enflasyonun ekonomiye kattığı dinamizm düşük ve öngörülebilir enflasyon oranlarını istenilir kılar . Giderek artan ve öngörülemeyen enflasyon belirsizliği artıran bir unsur olarak karşımıza çıkar . Özellikle sabit gelirliler için adaletsiz bir vergidir

      Sil
  53. Gelismis bir ekonomideki enflasyon ile gelismekte olan bir ekonomideki enflasyonun ayni seyler ifade etmedigini anlatan bir yazi yazmalisiniz bu anlasilmiyor enflasyon bizim ara mal ihracatimizi artirir fakat bu ara mallar bize katiyla daha pahali donucegi icin eksisi artisinda daha fazla olur

    YanıtlaSil
  54. Bizim sirketler cogu ara mal ihracati ve katma deger ithalati yaptigi icin tusaid isine gelebilir fakat ortalama gelir refah sevyesi duser ve fakirlikten kazanmis olurlar yaniliyorsam duzeltin

    YanıtlaSil
  55. Sayın hocam buradaki bütün yazıları ilgiyle okudum... emekleriniz için teşekkür ederim... bu kadar işiniz arasında buraya vakit ayırıp herkese yanıt yetiştirmeniz gerçekten takdire şayan... 2 sorum olacak size... birincisi, 3.93'ten bir miktar dolar almıştım... şu anda düşük kurdan ilave yapıp maliyet mi düşürmeliyim yoksa hiç bir şey yapmadan beklemeli miyim? en sonunda zararım kurtulur mu?... ikincisi de şu anki seviyelerden borsaya girmek mantıklı mıdır? çok sağlam hisselerin fiyatı yüksek ama çok uzun vade için yine de giriş yapılabilir mi? (10 yıl ihtiyaç duymayacağım paralarla)... teşekkürler, saygılar...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim.
      Ben biliyorsunuz yatırım tavsiyesi yapmıyorum. Ama sizin durumunuz farklı. Önerdiğiniz çözüm doğru. Ben de sizin yerinizde olsam Dolar düştükçe ilave Dolar alarak ortalamayı düşürürüm. Sonra ortalamanın üzerine çıktıkça da ufak ufak satarak dengeyi sağlarım.
      Borsa konusu tamamen benim uzmanlığımın dışında. Uzmanlar daha çok yükseleceğini söylüyor. Bilmiyorum.

      Sil
    2. Hocam bu ornekte ilave dolar alinmasi durumu, alternatif getirinin daha yuksek olacagi bir yatirim araci olmadigi ya da varsa da bu yatırım araci hakkında şüphelerimiz veya yeterli bilgimizin olmadigi durumda gecerlidir degil mi? Ornegin, belki ilave dolar alacagimiza onceki doları da TL'ye donup, zarari kabul edip elimizdeki toplam parayi borsada degerlendirmek gibi. Tamamen matematiksel olarak soruyorum.

      Sil
  56. Hocam merhaba, davranissal iktisat Alaninda tez yazmak istiyorum. Sizce hangi konular uzerinde durmaliyim? Suan Londra’da master yapiyorum ve genelde behavioural development economics calisiliyor.

    YanıtlaSil
  57. Hocam '' yeni nesil '' hakkında ne düşünüyorsunuz ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Herkesi aynı torbaya koymak doğru olmaz. Eski kuşaklara göre çok düşük düzeyde olanlar var ama yüksek düzeyde olanlar da var. Ama ortalama olarak bakarsak önceki kuşaklara göre düzey düşük görünüyor.

      Sil
  58. Merhaba hocam,size bir sorum olacak. Aralık 2017 de Merkez Bankası faizleri 500 baz puan arttirmasina rağmen neden kur fiyatlarin da beklenilen düzeyde bir düşüş gerceklesmedi neden TL deger kazanamadı? Sizce Faizlerin arttirimi,beklenilen duzeyde etkiye sebep oldumu piyasaya arttirim nasil yansıdı, bu durumu nasil degerlendiriyorsunuz? Şimdiden Teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aralık 2017'de MB faizi 500 baz puan değil 50 baz puan artırdı. 500 baz puan artırmış olsaydı TL hızla değer kazanırdı. Faiz artırımı beklenen düzeyde oldu mu bunu bilemem, beklenen düzey neydi onu da bilemiyorum ama reel faiz eksi olduğuna göre MB'nin faiz artırımı düşük kalmış demektir.

      Sil
    2. Hocam peki normal büyüme devlet tarafından verilen teşvikler olmasa gerçekleşemeyecekti bu durumda merkez bankası büyümeyi desteklemek için faizleri enflasyonu düşürmesi için gerekli olan faiz oranından daha düşük bir seviyeye getirerek bir duruş sergiledi .

      Sil
  59. Dalgalı döviz kuru rejimine sahip Amerika ve Euro bölgesi dışında 26 önemli ülke daha var. Türkiye dışındaki 25 ülke para birimi ve Euro, Trump'ın seçilmesinden bu yana dolar karşısında ortalama %4,3 değer kazanmış (gsyih ağırlıklı ortalama) bu tabloya bakınca TL'nin durumunun ne derece içler acısı halde olduğunu daha net görüyoruz.

    YanıtlaSil
  60. harcamayı düşünmediğimiz para enflasyondan etkilenir mi
    1000 lira var diyelim bununla hiç alışveriş yapmasam enflasyon %100 olsa bile benim için o para hala 1000 lira olmaz mı

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yazıyı bir kez daha okuyun derim. Bankadaki para harcanmayan paradır ve etkilendiği yazıdan görülebiliyor.

      Sil
    2. Para (banknot) en genis tabiri ile bir borc senedidir. MB para karsiligi size borclanmistir. Enflasyon ise bu borcun faizidir. Maddi bir kiymeti olmayan banknotlari bir senedi olarak dusunurseniz sorunuzun karsiligini bulacaksiniz. MB her sene enflasyon kadar faiz odemezse o zaman size olan borcu enflasyon oraninda azalacak demektir.

      Sil
    3. Evet paranız 1000₺ olarak durur ( artı faiz gelirir eğer vadeli mevduattaysa - stopaj ) fakat iktisatta nominal değerlerin karar alma süreçlerinde pek bir kıymeti yoktur. Rasyonel insanların baktığı önemsediği o paranın ne kadar alım gücü olduğudur . Bunu bulmak için iktisatta reel değer ya da enflasyondan arındırılmış değer dediğimiz kavram geliştirilmiştir . Formülü kabaca şudur vergi sonrası kazanç - enflasyon . Şimdi enflasyon bir ülkedeki mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki yıllık değişimi ifade eder ve tüketim tercihlerinize bağlı olarak ilan edilen orandan sapmalar gösterebilir . Yani sizin tüketim sepetinizde fiyatı daha çok artan mal ve hizmetler ağırlıklı olarak fazlaysa ilan edilenden yüksek çıkabilir şahsi olarak maruz kaldığınız enflasyon oranı . Alışveriş yapmayarak enflasyondan kaçamazsınız çünkü enflasyon paradan alınan vergidir .( hocam umarım anlaşılır bir şekilde açıklayabilmişimdir haddim olmayarak dahil oldum )

      Sil
    4. Elinizdeki para azalmaz ancak elinizde olan paranin piyasadaki miktari artar. Haliyle kiymeti azalir.

      Sil
  61. Hocam kredilerin yatırıma gitmesi daha iyi. Peki insanlar tüketmek için ihtiyaç kredisi çekiyor bu durumda bankanın yarattığı kaydi para enflasyonu tirmandirmaz mı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tırmandırır ama onlar da sonunda harcamaya dönüşeceği için üretimi uyarır o da yatırımı artırır.

      Sil
  62. Hocam çok merak ediyoruz.

    Game of Thrones'u ve The Walking Dead'i izliyor musunuz?

    YanıtlaSil
  63. Hocam Siz usd faiz oranını 3 almışsınız fakat en az 8-10 aydır Halkbank 4.10 ila 4.50 arasında faiz verdi. Bu kişisel tecrübe ettiğim. Sizce bankanın riskinden dolayı mı ? Bu tür bankalarda 100.000tl üzerinde mevduatın risk taşıdığını düşünüyor musunuz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben 2017 başındaki faiz oranını aldım. Yıl içinde bu oran arttı ve sonunda 4'ü geçti.
      Halk Bankası kadar yüksek veren başka bankalar da var bildiğim kadarıyla.

      Sil
  64. hocam reel faizin asagidaki sozel aciklamalari dogru mu?

    birinci tabloda reel faiz -0.8%.

    a. Donem basinda 100 lirayla alacagim şeyleri 1 yilin sonunda 100.8 tl vererek alabilirim. ya da;

    b. Donem basinda 99.2 tl'ye ne alabiliyor idiysem 1 yilin sonunda o seyleri 100 tl'ye alabilirim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Doğru. Aynı şeyi anaparaya da uygularsanız durum daha kötü çıkıyor. İkinci tablo.

      Sil
  65. Hocam merhaba,
    Hesap bana yanlış gibi geldi. Varsayalım ki sene başında 100 liramız var, bir adet kalem de 100 lira. Varsayalım ki enflasyon %10, mevduat faizi de %10. Bu durumda parasını mevduata yatıran kişinin 110 lirası olur. Kalemin fiyatı da 110 liraya çıkar. Sonuçta kişi yol sonunda yine bu kalemi alabilir ancak sizin hesapta satınalma paritesi açısından kaybı olur gibi görünüyor. Aslında bir kayıp yok.
    Saygılar

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Varsaymayalım gerçeklerden gidelim. Yılbaşında 100 TL'miz var ve bir kalem alabiliyoruz. Almayıp paramızı bankaya yatırıyoruz. Faiz yüzde 13. Vergiyi düşersek net faiz yüzde 11,05. Oysa enflasyon yüzde 11,92 olmuş. Yani kalem 111.92 TL olmuş. Oysa bizim elimize geçen anapara + faiz = 111,05. Demek ki o kadar faiz almamıza rağmen aynı kalemi yılsonunda alabilmek için üste 87 kuruş koyması gerekecek.

      Sil
  66. Sayın Hocam,
    Ben de bunu söylüyorum, 100 lirada sadece 87 kuruş kaybı var. Sizin satın alma hesabınız 2 liranın üzerinde. 100 lirada 1 lira bile kayıp yokken sizin hesap 2’nin üzerinde. Burada bir hata yok mu?
    Saygılar

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu hesaplar karışıktır. Varsayalım ki 100 liranızı vadesiz hesapta tuttunuz. Yılsonunda bu 100 liranın satın alma gücü ne olur? 88,08 TL.

      Sil
  67. Hocam bilmediğim için soruyorum affedin.Aylık faiz 11 ise bir ay sonraki paramız 110 tl bundan sonraki ay ise bu paradan yüzde 11 bu da ikinci ay 122 tl yapmaz mı yıl sonu nasıl 111 tl oluyor?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. % 11,05 aylık faiz değil. Yıllık faiz. Aylık faiz (11,05 / 360) x 30 hesabıyla bulunuyor.

      Sil
    2. He, her ay 11 lira alıyorsun, bir yıl sonra paran iki katını geçiyor. Dahiyane bir yatırım.

      Sil
  68. Mahfi Bey merhaba,
    Ulkemiz ekonomisinin bu sene onemli oranda TL olarak buyudugunu goruyoruz ve yabanci basinda da bunun basari olduguna dair yazilar okudum. Ancak $ olarak hesaplandiginda GSYH'mizin azaldigi maalesef ortada. Nasil yorumlamak gerekir?
    Selamlar

    YanıtlaSil
  69. Hocam reel faizin eksi olması dolarizasyonu artırır diyorsunuz ama pratikte dolar alanın da eli yanıyor. Geçen yıl büyük çoğunluk 3.80 den dolar aldı bugün dolar 3.77. 3.53 den alıp saklayabilen çok azdır. Bu insanlar dolar almayıp faize yatırsalardı yine zarar edeceklerdi. Oyun elinde tasarrufu olanı her halükarda zarar ettirme üzerine kuruluyor. İlla ev al diyorlar yani döviz de tutsan tl de tutsan zarar ediyosun.

    YanıtlaSil
  70. Sayın hocam,
    Bist 30 yıllık getirisi 2017 nisan mayıs da % 3-3,5 . Neden Borsa dan senet alınıyor. Dolar veya faiz daha karlı değil mi

    YanıtlaSil
  71. Saygıdeğer Mahvi Hocam,
    Biliyorum yazinızla alakasız olacak. Ancak bayağı bir zamandır aradığım ancak cevap bulamadığım bir soru var aklımda. Bildiğiniz gibi GSMH'lar ülkenin yılliķ döviz kuru ortalamasıyla bölünüp dolara çevriliyor. Bu durum yükselen kur sebebiyle ülkemizin dolar cinsinden GSMH'sı üzerinde de ciddi bir baskı oluşturuyor. Benim anlamadığım kur oranları ülkeden ulkeye çok farklılik gösteriyor. Örneğin Türkiye'de 3.80 olan dolar, Çin'de 7 yuan, Rusya'da 60 rublelere ulaşıyor. Bu durumda dolar cinsinden GSMH hesaplamalarını sanal hale getirmiyor mu sizce. Zira Rusya ile Hollanda'nin ekonomoleri neredeyse birbirine yaklaştı. Yada farklı bir hesaplama yöntemi mi var?


    Saygılaŕımla,

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Kapitalizm

Paradan Para Kaybetme Dönemi

Lozan Antlaşması 2023'de Bitecek, Biz de Madenlerimizi Çıkarabileceğiz!