Risk - Faiz İlişkisi ve Türkiye

Risk dediğimiz genel tanımın içine enflasyon oranı, büyüme oranı, işsizlik oranı, cari açık, borçluluk oranı gibi ekonomik göstergelerle birlikte siyasal ve sosyal sorunlar da girer. Siyasetçilerin ya da üst düzey yetkililerin yapacağı piyasa karşıtı açıklamalar risklerin yükselmesine yol açabilir. Bir ülkede riskler ne kadar yüksekse faizler de o kadar yüksektir. Bir başka deyişle risklerin yükselmesinin faturasını toplum, daha yüksek faizle öder. Bir ekonominin risk derecesi genel olarak iki şekilde ölçülür: (1) Kredi derecelendirme kuruluşlarının o ekonomiye verdikleri kredi notları, (2) CDS primleri.

Kredi derecelendirme kuruluşlarının en tanınmışları olan Moody’s, Standard and Poor’s (S&P) ve Fitch’in verdiği notlarla ilgili tabloyu Türkiye açısından gösterirsek şöyle bir tablo çıkıyor karşımıza (Yeşil alan yatırım yapılabilir düzeydeki son düzeyi gösteriyor):


Tabloya göre Türkiye’nin bugünkü görünümüyle kredibilitesi (sarı alanlar), yatırım yapacaklar açısından yatırım yapılabilir düzeyin altında bulunmaktadır. Önde gelen üç kredi derecelendirme kuruluşunun ikisi Türkiye’yi spekülatif dereceye, üçüncüsü ise çok spekülatif dereceye yerleştirmiştir.  

S&P’nin diğer ülkelere verdiği kredi notlarını Türkiye ile karşılaştırmalı olarak gösterirsek bu kez de aşağıdaki gibi bir tablo çıkıyor karşımıza (Kaynak: https://countryeconomy.com/ratings)

Ülke
S&P Kredi Notu
Almanya
AAA
ABD
AA +
İngiltere
AA
Güney Kore
AA
Çin
A +
İspanya
A -
Endonezya
BBB -
Rusya
BBB -
Brezilya
BB -
Güney Afrika
BB
İtalya
BBB -
Türkiye
B +
Yunanistan
B +
Arjantin
B

Görüleceği üzere Türkiye’nin S&P’den aldığı kredi notu Arjantin’den yukarıda Yunanistan’la aynı düzeydedir. Bu düşük not Türkiye’nin risk algısının çok yüksek olduğunu ortaya koyuyor.

CDS, Credit Default Swap deyiminin kısaltmasıdır. CDS, bir kişi ya da kuruluşun, kredi sahibinin karşılaşabileceği alacağın ödenmemesi riskini belirli bir bedel karşılığında üstlenmeyi kabul etmesinin bedelidir. Bu çerçevede bir anlamda kredi sigortası gibi çalışır. Bir ülkenin ya da şirketin CDS primi ne kadar yüksekse borçlanma maliyeti de o kadar yüksek demektir. Çünkü bu prim ister istemez faize yansımaktadır. Türkiye’nin CDS priminin bugünlerde 310 dolayında olduğu görülmektedir. Karşılaştırma yapabilmek açısından bazı ülkelerin 5 yıllık CDS primlerini bir tabloda gösterelim (Tabloda yer alan primler CDS priminin gösteriliş biçimi olan basis point esasına göredir. Mesela Türkiye’nin çıkardığı 100 Dolar değerindeki bir tahvilin CDS primi olarak ne kadar para ödenmesi gerekeceğini bulmak için CDS primini 100’e bölmek gerekiyor. Buna göre Türkiye’nin 100 Dolarlık tahvilinin CDS bedeli 300 / 100 = 3 USD olarak bulunuyor.) (Kaynak: http://www.worldgovernmentbonds.com/cds-historical-data/turkey/5-years/)

Ülke
CDS Primi
Almanya
12,1
ABD
16,7
İngiltere
28,1
Güney Kore
29,8
Çin
49,5
İspanya
68,1
Endonezya
103,8
Rusya
125,0
Brezilya
153,2
Güney Afrika
175,1
İtalya
212,5
Türkiye
300,0
Yunanistan
373,1
Arjantin
645,8

Tablonun gösterdiği gibi Türkiye’nin CDS primi oldukça yüksektir. Bu da bize yabancı yatırımcı gözüyle Türkiye riskinin yüksek olduğunu gösteriyor ve yukarıda verdiğimiz kredi derecelendirme kuruluşlarının notlarını doğruluyor.

Kredi derecelendirme kuruluşlarının kredi notları yılda birkaç kez gözden geçirildiği için genellikle anlık değişmeleri göstermez. Buna karşılık CDS primi piyasada her gün değişiyor ve bu nedenle de günlük, anlık risk artışlarını barometre gibi yansıtıyor.

Faizler de bu risklere göre oluşuyor.

A ülkesinin riskli bir ülke olduğunu o nedenle ülke kredibilitesinin düşük olduğunu, B ülkesinin daha az riskli bir ülke olduğunu ve ülke reytinginin yüksek olduğunu ve her iki ülkenin de sermaye hareketlerini serbest bıraktıklarını varsayalım.

A ülkesi daha yüksek riskli ve daha düşük kredibilite sahibi olduğu için faiz oranı B ülkesine göre daha yüksek olacak demektir. Diyelim ki A ülkesinde bu nedenle faiz oranları yüzde 14 iken B ülkesinde faiz oranları yüzde 3 olsun. Bu durumu bir şekil üzerinde göstererek açıklamaya çalışalım.


Yine diyelim ki yüzde 14 faizle A ülkesine a1 kadar dış kaynak giderken, yüzde 3 faizle B ülkesine b1 kadar dış kaynak gitmektedir.

Bu aşamada A ülkesine fazlasıyla kredi girdiği için talep karşılanmış ve faizler yüzde 12’ye düşmüş olsun. Bu durumda ülkeye gelen kaynak miktarı da azalacak ve a2’ye gerileyecektir. Buna karşılık buradan çıkan kaynaklar faizi değişmemiş olan daha az riskli B ülkesine yönelecek ve bu ülkeye gelen kaynak miktarı b2’ye genişlemiş olacaktır. B ülkesinin bu kadar kaynağa ihtiyacı olmadığı için bu ek kaynak girişleri B ülkesinde faizin düşmesine, mesela yüzde 2,75’e gerilemesine yol açacaktır. Hiç kuşkusuz bu değerlendirme diğer koşulların değişmediği (ceteris paribus) haller için geçerlidir. Yani eğer A ülkesinde risklerin azalmasına ve dolayısıyla kredibilitenin yükselmesine yol açan bir gelişme olmuşsa o zaman KA sermaye akımı eğrisi sağa doğru kayacak ve faiz yüzde 10’a düştüğü halde A ülkesine gelen kredi miktarı (a1) değişmeden kalacaktır.

Bu durumda A ülkesinin yapması gereken şey risklerini azaltmaya çalışması ve bu yolla ülkeye dış kaynak girişini artırarak hem kuru hem de faizi düşürebilecek ortamın yaratılmasını sağlamaktır.

A ülkesini Türkiye, B ülkesini de ABD, Almanya gibi ülkeler olarak düşünebiliriz.

Burada değinilen gelişmeler sermaye hareketlerinin serbest olduğu ve kurun büyük değişimler göstermediği hallerde doğrudur. Aksi takdirde kurda değişiklikler ortaya çıkıyorsa o zaman konu başka yerlere kayabilecektir. O halde sermaye hareketleri serbestse ve iki ülke paraları arasındaki kur ilişkisi büyük bir oynaklık ya da iki paradan biri aleyhine bir aşırı değerlilik taşımıyorsa bu ülkeler arasındaki sermaye hareketlerinin yönünü ülkelerin risk durumu, yani kredibilitesi ve faizlerin düzeyi belirleyecektir.        


Yorumlar

  1. Hocam stagflasyona girmis olabilirmiyiz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Biraz daha ötedeyiz sanırım (slumpflasyon). 11 Martta 2018 son çeyrek büyümesi açıklanınca göreceğiz.

      Sil
    2. Hocam bu bir sarmal mıdır yoksa bu duruma girip kurtulan ülke var mıdır?

      Sil
  2. "bu ülkeye gelen kaynak miktarı b’ye genişlemiş olacaktır"

    b2 olacak.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Düzelttim, teşekkür ederim.

      Sil
    2. Sayın hocam,bendeniz küçük işletme sahibi birisiyim. Yazınızda anladığım kadarı ile işimiz çok zor görünüyor. Yunanistan batmış bir ülke fakat kredi notu bizimle aynı seviyede. Bu durumda bizde batmış oluyoruz, yada batmaya yakınız demek istiyorsunuz.

      Sil
  3. günaydın hocam. "bu ülkeye gelen kaynak miktarı b’ye genişlemiş olacaktır." buradaki b'nin b2 olması gerekiyor sanırım.

    YanıtlaSil
  4. Hocam eğer bir ülkede yöneticilerin kafası ters şekilde çalışıyor ve halk da bunu doğru buluyorsa olması gerekenler olmaz, olmaması gerekenler ise norm haline gelir. En basit örneği ÖTV dediğimiz garabet. Lüks ürünlerden alınması gereken bu vergi tarlada kullanılan mazottan alınıp tenezzüh teknesinden alınmıyorsa, üzerinize giydiğiniz iç çamaşırından alınıp kürkten, pırlantadan alınmıyorsa, en basit gıda ürünlerinden alınıp havyardan v.s. alınmıyorsa bu, ters çalışan bir kafanın ürünü olabilir ancak. Bu kafa yakında CDS priminin yüksekliği ile de övünür ve 600'lere çıktığında "en yüksek CDS primi bizde" diye hava atar, bu millet de elleri patlarcasına alkışlar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Cok guzel ozetlemissiniz durumumuzu Tebrikler...

      Sil
    2. Kesinlikle, vergi cenneti adalar gibi zengine hizmet eden sistem

      Sil
    3. Kürk, pırlanta, yat mazotu, altın gibi lüks ürünlerden vergi niye alınmıyor?
      diye sormuş vatandaşımız.

      Cevabı şudur:
      Fiyatı 30bin TL olan pırlantaya, %5 ile %10 arasında vergi koyar isen;
      Fiyatını 1500TL ile 3000TL arttırırsın.

      Bu ürünlerin vergisiz fiyatları dünyanın her yerinde nerdeyse aynıdır.
      Vergi konulursa, zengin vatandaşımız, buradan almak yerine bir çıktığında yurtdışından daha ucuza alır. Satış komisyonu, üretim katmadeğeri başka ülkeye gider.

      Lüks ten vergi alınmama sebebi budur.

      Louis Vuitton çanta aynısı Pariste 5000Euro, Türkiyede 6000Euro ise,
      zengin bir Avrupa seyahati yaptığında ordan alır.

      Yat mazotu, vergi alırsanız, vergisiz mazot alabileceği Yunanistan, Güney Kıbrıs, Malta vb yerler bir iki saat mesafede, yatının mazotunu oradan alır.

      Sil
    4. Adsız 22:49 vatandaşımız ters çalışan kafayı güzelce örneklemiş, kendisine teşekkür ediyoruz.

      Sil
  5. Mükemmel bir yazı daha. Ellerinize sağlık. Ülkemiz CDS puanının ekonomik parametrelerden çok siyasi ve sosyolojik sıkıntılardan dolayı yüksek olduğu düşüncesindeyim. Ulkemizin kredi talep eden bir firma oldugunu kabul edersek mali yapı ve likidite kriterleri bir yana firma yöneticilerinin firma lehine aksiyonlar alamadığı ve moralitelerinin oldukça düşük olduğu kanaati ile talep uygun gorulmeyecektir.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim.

      Sil
    2. Bizim susan siyasetçiye, özel sektöre karışmayan siyasi yapıya ihtiyacımız var. Ama bankalara faizi düşük tut, kredi tutarını artır diye baskı yapılıyormuş. Öte yandan siyaset, belediyeci gibi çok fazla, boyumuzu aşan şekilde mega projelere giriyor. Eskiden derlerdi ki, bir yerde çok gökdelen yapılıyorsa oraya kriz geliyordur. Bizim mega projelere baktığımızda acısının çıkacağı belli oluyor. Diğer yüksek gelirli ülkeler ahmak mı da bizim kadar büyük projeye girmiyor. Sonuçta, düşük gelirli vatandaş daha fazla vergi ve daha düşük SGK emekli maaşı olarak uzun dönemde bunun bedelini ödüyor. Bu köprülerin, Kanal İstanbul'un, gereksiz 3. havalimanının, gereksiz metroların, şehir hastanelerinin, Cengiz İnşaat'ın yaptığı işlerin bedeli fitil fitil biz vatandaşlardan çıkacak. Zaten Cengiz İnşaat'ta ' vatandaşın .... koyduk' demiyor muydu. Daha çok 'fon' kurulur ve bu paralar amacı dışında kullanılır. Tasarrufu Teşvik Fonu ve İşsizlik Fonunu gorduk. Bir de şimdi Varlık Fonu geliyor. Suyunun suyunu çıkarana kadar para yaratmaya çalışıyorlar.

      Sil
    3. Yok hocam para bitti artık . Dikkat ettiysen Kanal İstanbulun lafı bile edilmiyor .

      Anayasada madde olmalı. İşsizlik oranı %5 in üstünde olduğunda devlet yatırım yapamaz diye. Dediğin gibi devlet gereksiz yatırım yapınca özel sektör bitiyor ...

      Sil
  6. Hocam teşekkürler. İnşallah siz ve sizin gibi bu işi bilen insanlar ekonominin başina geçerler.
    Saygilarimla

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim, böyle bir durum söz konusu değil.

      Sil
    2. Risk primi neden düşmez sorusunun yanıtı yukarıdadır :)

      Sil
  7. Hocam öncelikle yine çok güzel bir yazı olmuş teşekkürler.

    İlk tabloda Türkiye'nin S&P Kredi Notu "B", ikinci tabloda ise "B+" olarak görünmektedir.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Haklısınız, açıklama notu koydum, teşekkürler.

      Sil
  8. Hocam, çok teşekkürler bilgilendirici bir yazı olmuş.
    "Bu durumda A ülkesinin yapması gereken şey risklerini azaltmaya çalışması ve bu yolla ülkeye dış kaynak girişini artırarak hem kuru hem de faizi düşürebilecek ortamın yaratılmasını sağlamaktır. " demişsiniz. Nasıl olacak bu? Türkiye sürekli olarak riskleri arttıracak işler yapıyor. Ayrıca yurtdışı kaynaklı riskler de yükseliyor.

    Hocam bir de bir ricam olacak. Otomotiv sektörü ile alakalı bir yazı yazabilir misiniz? O tarafta işler çok sıkıntılı hala gelecek gibi duruyor.



    YanıtlaSil
  9. CDS primleri dışında olası bir ekonomik resesyon veya ödemeler dengesi krizini önceden öngörebilmek için dış finansmanın sürekliliğini ölçmek gerekiyor o halde. Ekonomist olmayanlar bu veri setini hangi kaynaklardan takip edebilir? Teşekkürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Böyle hazır bir set yok herkes kendisine göre çeşitli göstergeleri bir araya getirip gözlemliyor.

      Sil
  10. Bu ortamda bu vesile ile 1 Mart muhasebeciler kutlamış olalım. =)

    YanıtlaSil
  11. açıklayıcı güzel bir yazı olmuş hocam teşekkürler.

    YanıtlaSil
  12. Hocam fiyat artışları faizin yükselmesine neden olur teorisini yok sayıp faizi fiyat artışına neden olarak gösteren siyasiler varken daha çok faiz yükselir daha çok fiyatlar artış gösterir

    YanıtlaSil
  13. Hocam düz mantıkla ülkelerin ekonomilerini teknokratların yönetmesi daha mantıklı görünürken genellikle böyle olmuyor. Yanılıyor muyum? Doğru ise bunu nasıl açıklayabiliriz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yöneticilik ayrı bir yetenek gerektirir. Teknokrat hükümetleri geçmişte birçok ülkede denedi başarılı olamadı.

      Sil
    2. Mantıken herkesin kazanması için teknokrasi makul cevap gibi ?

      Sil
  14. Basit ve anlaşılabilir yazılarınızla bizi aydınlattığınız için teşekkür ederiz sayın Mahfi Hocam. Kaleminize sağlık.

    YanıtlaSil
  15. Riskleri azaltıp dış kaynak buluyoruz bulunan kaynak üretime değil de tüketime gidiyor ya da
    Yap işlet devret modeli ile borçlanmaya harcanıyor geleceğimizi borçlandırıyoruz.
    Tasarrufun t si yok tüketimi arttırmak için KK taksit sayısı arttırılıyor.

    YanıtlaSil
  16. Yani mesele bence Türkiye'nin içinde bulunduğu durum teoriyle pratik pek uyuşmuyor alınan önlemler bu teoriyi destekler nitelikte değil.

    YanıtlaSil
  17. Mahfi Hocam zevkle okuyorum. Kaleminize sağlık.

    YanıtlaSil
  18. Hocam yazı için teşekkürler, çok doyurucu olmuş. CDS primi hangi göstergeler baz alınarak tespit ediliyor? Bugün 3$ seviyesini veren kriterler neler biraz detay paylaşabilir misiniz? Sevgi &Saygılar

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. CDS primi piyasada belirleniyor, döviz kuru gibi.

      Sil
  19. Hocam adil fiyat kavramını kaybettik,nerede bulabiliriz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hukukun ve piyasa sisteminin üstünlüğüne dönersek kendiliğinden çıkar ortaya.

      Sil
    2. Tanzim satışlarında bulabilirsin güzel kardeşim.

      Sil
  20. Şiir gibi yazmışsınız. Peki bir de çözüm nedir, onu yazabilir misiniz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Cozum cok kolay, tek cumle ile, uzun gider dertler biter, bu kadar.

      Sil
    2. Çözüm çok kolay denilemez,
      Uzun vadede bizim Uzun gitmez,
      Ekonomi olmuş artık hikaye,
      Neler gelir bizim başa bilinmez.

      Sil
  21. Bir de yunanistan in faiz risk iliskisi ornek gosterebilurmisiniz ,sahsen merak ettim bir de ermenistan da durum ne dir acaba?

    YanıtlaSil
  22. Bir az once Azarbeycanin faizlerini baktim Turkiyenin dusuk petrol bu kadar mi onemli ?

    YanıtlaSil
  23. Hocam, sizce serbest piyasa ekonomisi ülkemizde askıya alınmış durum da mı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet, hukuk ve liyakat gibi o da askiya aildi.

      Sil
  24. Mahfi bey, sizin hazine müsteşarı olduğunuz günlerde ki göstergelerle paralellik var mı?

    YanıtlaSil
  25. Bu yorum yazar tarafından silindi.

    YanıtlaSil
  26. Hocam reel kuru değerli olduğu halde azgelişmişlikten kurtulan bir ülke var mı? Düşük faiz-yüksek kur, acılı ama kesin çözüm.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Japonya ve Batı Almanya.

      Bu iki ülkenin ortak özelliği ise 2si de 2. Dünya savaşından yenik çıktılar. Bu sebeple silahlanmaları yasaklandı.

      Silaha ayıracakları parayı, eğitime ,bilime,teknolojiye, sanata yatırdılar.

      Devletçilikten kurtulup herşeyi özelleştirdiler. Dünyanın 5 süper gücünden 2 si oldular ...

      Bizde ve Yunanistanda ise hep savaş riski gündemde tutuldu silaha milyarlarca dolar yatırım yapıldı avrupanın en geri ülkeleri olduk bu sebeple...

      Bilimde ve teknolojide geri olduğumuz için düşük faiz yüksek kur olmadan kalkınmamız mümkün değil . Hiçbir dünyalı, aynı fiyattaki Türk ve Alman ürünlerinden Türk ürününü tercih etmez.Kuru yüksek tutarak ihracat mallarımızı ucuzlatmak zorundayız .

      Kesinlikle haklısınız. Düşük faiz yüksek kur tek kurtuluşumuz..

      Sil
    2. "Devletçilikten kurtulup herşeyi özelleştirdiler" derken..

      1- Ya bilgisizsin, bunu bildigin halde is olsun torba dolsun hata yaparak yaziyorsun.

      2_ Ya da Bildigin halde bilerek bunu yaziyor, yani yalan söylüyorsun.

      Hele Almanyanin devletcilikten kurtulup herseyi sattigini söylemek akil disi bir sey..



      Sil
    3. Adsız3 Mart 2019 08:49
      Bugün Almanya'da da Japonya'da da devletin elindeki şirketlerin sayısı bir hayli azdır, çoğunda da devlet sadece hissedardır, tamamına sahip değildir çünkü vaktiyle özelleştirmiştir. Japonya'nın elinde çok varlık varmış gibi görünebilir ama onun temel sebebi Japonya'daki devlet fonlarının şirketlere yatırım yapmasıdır.

      Sil
    4. Adsız 8.49 adam doğru söylemiş. Bugün Almanya'da kaç tane kit var? Bu kadar da cahil olma.
      5 tane Alman devlet firması sayda görelim cahil..

      Sil
    5. Telekom, Alman Demir Yolları (Deutsche Bahn), Alman Posta İdaresi (Deutsche Post), Alman Hava Güvenliği, TLG mülkiyet şirketi ve Berlin-Schönefeld, Köln-Bonn ile Münih havalimanları.

      Sil
    6. kuru düşük tutarak hammadde fiyatlarını düşük tutmalı katma değerli ürünlerimizi dışarı satarak yüksek lira ile yüksek para kazanmalıyız. sizin teoriniz yanlış para değeri düşük tutularak üretim mekanizması tutamazsınız başkasının paralı işçisi olursun anca. ancak Türkiye gibi, çok üzülerek söylüyorum kendine fayda vermeyecek bir durumdaysanız anca günü kurtarıp adam oluncaya kadar açığı dengeleyecek yüksek kurla yola devam edersiniz...

      Sil
  27. Çok güzel bir yazı olmuş,kaleminize sağlık hocam.

    YanıtlaSil
  28. Mahfi hocam, ben ekonomi okumaya yeni başladım buna da ilk olarak sizin kaleminizden çıkan kolay ekonomiyi okumakla başladım. Kpss çalışıyorum bu yolda kendimi geliştirmem için hangi kitapları okumalıyım? Teşekkür ederim iyi günler hocam.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Uzun bir yolculuk olduğu için, buradaki yazıları düzenli takip etmek,
      bulduğunuz her kitabı okumak en iyisi.

      Ben Mahfi bey'in son bir kaç tanesi hariç tüm kitaplarını okumuşumdur.
      Son iki tanesini geçen ay sipariş verdim, bir iki haftaya bana gelir.

      Sil
  29. Elinize sağlık çok bilgilendirici bir yazı olmuş. Bir çok defalar aynısını yazdınız ve ifade ettiniz ama karşıdaki anlayana kadar tekrar etmekten başka çare yok, düşündüğünüz gibi. Hukukun üstünlüğü en önde geliyor. Bir gece yarısı çıkabilecek, sorma ver, vergileri insanları korkutuyor. Ondan sonra ülkeye para nasıl gelir! Anglo-sakson sisteminde bir verginin yasası çıktığında yürürlüğe girmesi en az iki yıl sonra olurken, bu nasıl bir tecrübenin ürünüdü. Bunu düşünebilecek devlet erkanı varmıdır?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kardeş, anglo sakson sistemi sana gelmiyorsa,
      sen atla anglo sakson sistemine git, sat malı mülkü oraya yerleş.

      200 bin kişi göç etmiş, niye?
      O sistemi burada görememişler, kendileri sisteme gitmişler.
      Basit mantık.

      Sil
  30. deniz gökçe: ben yokken aleyhime atıp tutmuşsunuz, bütün eş dost, mahalledeki bakkallar...

    mahfi eğilmez: söylediler mi sana...

    deniz gökçe: hepsi söylediler, onların hepsinin hakkından gel hocam dediler... bak zaten ikiniz gümrük memuru gibi gritrak renkler giymişsiniz...

    asaf savaş akat: fakat arkandan atıp tutmadık, belgesi var. yani yayınlandı, herkesin gözü önünde kanaatlerimizi söyledik...


    ££- bu diyaloglari çok özledik hocam. EKODIYALOG istiyoruz -££

    Yazı içinde çok teşekkürler hocam çok güzel olmuş elinize sağlık

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bırak eko diyaloğu, artık TV de ağız tadı ile dinlenebilecek her hangi bir diyalog kaldı mı?
      Artık herkes monolog, Reis ne derse o.

      Sil
    2. Ekoparazit var artik, youtube'dan bulabilirsiniz. Asaf hoca cok yaslandi, gecen hafta Mustafa Sonmez'in programina cikti, youtube'de var. Deniz hoca pek ekranlara cikmayi tercih etmiyor. Mahfi hocayi'da Altinbas universitesi sayesinde nisbeten uzun araliklarla da olsa youtube'da seyredebiliyoruz. Hocam o pazar yeri ziyaretinize ben de katilabilmek isterdim.

      Sil
  31. Hocam elinize emeginize saglik guzel bir yazi olmus. Bence CDS ler derivatif piyasalarda put call opsyonlari ile islem gordugunden manuplatif ozellige de sahip oluyor. Bilhassa bizim gibi ulkelerin CDS piyasalari sig oldugundan ulke riskini ne kadar yansittigi konusuna biraz supheyle yaklasmak lazim diye dusunuyorum.Halihazirda 6 aylik CDS 1.57 civarinda secim riskine ragmen dusme egilimini surduruyor.Saygilar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Selam,
      CDS lere bakanlar volalite ve hacimlere de bakıyor,
      diğer ülkeler ile kıyaslamasını da yapıyor,
      çoğu bu işe yıllarını vermiş insanlardır.
      O değer o tahtaya yazılmış ise, CDS değeridir.

      Eğer ineceğini düşünüyorsanız;
      spekülasyon ile arbitraj kazancı imkanı sunar size,
      paranızı koyabilirsiniz.

      Sil
  32. Sizce ortadoguda iki Super guc Turkiye ve ABD karsi karsiya gelir mi?
    Iki super gucun karsi karsiya gelmesi Turkiye ve ABDnin arasinin bozulmasi
    CDS priminde Dolarda ve faizde artisa neden olur mu?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Selam Adsız,

      Ortadoğu'da iki süper güç vardır, biri Rusya diğeri Amerika'dır.

      Sil
    2. Adsız seni ayran mı çarptı?

      İki süper güç demişsin, ama biri tüm silahlarını diğerinden almış.

      Bir süper güç ile bölgesel güç desen anlardım.

      Sil
    3. Adsız'ı ayran değil ilkokul 1'de araba çarptı.Okulu bıraktı. Okuma yazmayı halk eğitim kursunda öğrendi. Kursu sondan 2.lik le bitirme başarısını gösterdi. Kurs bitiminde plaket falan da almadı.

      Demek istediği şu:

      Ortadoğuda 2 süper güç Rusyayla Abd yumurta tokuşturursa, Türkiye'nin yumurtaları da kırılır mı?

      İdare edeceğiz artık. Herkes senin gibi mükemmel olmak zorunda değil.

      Sil
    4. Tanzim satıştaki güç mü bu.

      Sil
    5. Muhteşemsiniz ya bu sitede çok eğleniyorum. Mahfi Baba büyüksün ağlanacak halimize bu arkadaşlar sayesinde gülüyoruz:)

      Sil
  33. Hocam bloomberg ht izledim az önce, yerlesikler son 20 haftadır sürekli döviz alıyor. Döviz tevdihat hesapları artıyor. konuk arkadas da diyor ki niye artıyor? Peki parasını tl mevduatta tutan kişiler son zamanlarda özel bankaların habire mevduat faizini dusurdūğūnü de gõrūyor. Stopaj indirimi de bitti. E ne yapacak vatandaş dövize geçecek. Ben matbaacılık okudum bunu görebiliyorken ekonomistlerin ekonomi kanalında bu durumu anlamamış gibi yapmalarını neye baglarsiniz.?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Selam Harun bey,

      Matbaacılık ile benziyor bu durum.

      Hiç en iyi matbaacıların televizyon ekranlarında matbaacılığın inceliklerini
      anlattığını gördünüz mü?

      İşte biz de ekonomide görmedik.

      Tahminim, iyi bir matbaacı TVye çıksa, büyük ihtimalle mesleğin incelikleri yerine,
      meslek erbabının çok iyi bildiği genel geçer bilgileri verip, bir iki tane komik anısını anlatıp sunucuya teşekkür ederek konuşmasını bitirecektir.

      Mahfi bey de TV ekranına çıktı, güzel bilgiler verdi, ancak ister istemez TV yayıncılığının doğası gereği ince ve detay bilgileri vermesi çok zordur, mutfak kısımlarına girmek herkesin ilgisini çekmez.

      Sil
    2. Ne desinler Harun kardeş,
      TL patladı, Euro mu alın desinler?

      Sil
  34. Benim anladığım şu, Eloğlu sistemini kurmuş bizim gibi az gelişmiş ülkeleri kucağına almayı bekliyor. Maalesef ki bizim sağ dediğimiz demokrat liberal (ki benim de görüşüm aynı yönde) kesim parayı görünce imanını yeni guce sabit kılıp ülkenin içine ediyor. Ekonomiyi Düzeltme, toparlama devletçi sol cenahın başına kalıyor. Bunlar zamanında da piyasada para olmadığından millet illellah deyip yine sağ tarafa yönleniyor, yeni gelen sağ cenahta diğerlerinin tasarruflarını bir güzel sistemi kuranlara pazarlıyor.

    YanıtlaSil
  35. Bu yaziyi anlayabilmek icin kimi terimleri aciklamak gerekiyor:

    piyasa karsiti aciklamalar: hangi piyasa? demir-celik piyasasi, ya da degerli maden piyasasi mi? Hayir degil, burada faiz karsiligi borc veren para piyasasi karsiti aciklamalardan bahsediliyor. Bu aciklamalar da genellikle meali 'borclari odemeyebiliriz' ya da 'yeniden borclanmayabiliriz' olan aciklamalardir. Para piyasalari boyle aciklamalari sevmezler.

    faizler: Bir cok faiz mevcuttur. Kredi karti faizi, su faturasi gecikme faizi vs. Burada bahsedilen faiz devlet ic/dis borclanma senedi faizidir. Yani burada hukumetin topladigi vergilerin, harcamalarini karsilamadigi zaman para piyasasinin 'uygun gordugu' faizden bahsediliyor.

    risk: Buradaki risk para piyasalarinin verdikleri borclari 'faizi ile' geri alamama riskidir. Sadece geri alamama riski degildir. Cunku devletler iflas ettiklerinde, bir sirketin iflas etmesinden farkli olarak, genellikle borclarini yapilandirirlar. O yuzden asil risk faiz geliri elde edememe, ya da beklentiden daha az elde etme riskidir.

    kredi derecelendirme kuruluslari: Burada 'kuruluslar' demek yani bir cok kurustan bahsedilmesi aldaticidir. Bu kuruluslarin 'gorevi' faiz karsiligi borc verecek olan para sahipleri sirketlerin/kurumlarin yoneticileri icin gunah kecisi gorevini gormeleridir. Borclu batarsa sucu bu kurumlara atarlar, bu kurumlarin ise sozlesmeleri geregi hicbir sorumlulugu yoktur(!). Cogul olmasi kandiricidir cunku, S&P, Moody's ve Fitch bu piyasanin 95%'ine sahiptir. Sadece S&P ve Moody's pazarin 80%'ine sahiptir. Yani 'kredi derecelendirme' tam bir oligopol piyasasidir.

    notlar: Evet bu not teriminin kullanimi da ilginctir. Not yaptiklarinizin karsiliginda ne kadar basarili ya da basarisiz oldugunu anlatir. Gecmisinizin geleceginiz icin referans olmasi beklenir. Ancak 2001 yilinda iflas etmis (borclarimi odeyemiyorum demis) Arjantin, 2015 yilinda iflas etmis Yunanistan ile en son 1958 yilinda, 'para'nin altin oldugu donemlerde iflas etmis Turkiye ayni ya da yakin nota sahiptir. Zaten 'piyasalara karsit' bir pratik olan moratoryumun cezasi idam olmustur.

    yatirim yapilabilir: En sevdigim terim ise bu. Burada gene ne yatirimi oldugu okuyucu acisindan net degildir. Ayakkabi fabrikasi yatirimi mi? Ruzgar turbunu yatirimi mi? Ya da borsada ki belirli hisselere olan yatirim mi? Belirsizdir. Ancak burada belirtilen tabi ki bunlarin hicbiri degil. Yatirim yapilabilirin bu baglamdaki kullanimi 'faiz karsiligi borc para verilebilir'dir.

    Baska terimler de var muhakkak ancak ozetle, verimli bir sekilde uretim yapip urettiklerinizi satamazsaniz, ayaginizi yorganiniza gore uzatmayip varliklarini israf eder, birikim de yapmazsaniz boyle kulaga hos gelen kelimelerle kendini pazarlayan kurumlarla muhattap olmak zorunda kalir, onunuze konan 'term sheet'i ne rakam yazarsa yazsin imzalamak zorunda kalirsiniz.

    Aksam da antlasmayi bogazda yemekte 'kutlarken', borc verenler antlasmadan kazanclarini baska nerelere 'yatiracak'larini planlar, siz o borclari milletin neresinden kisip odenecegini, kimlerin ac ve yakinlarina karsi boynu bukuk kalacagini dusunmeden bozuk lisaninizla 'Istanbula ilk gelisiniz mi?' muhabbeti yaparsiniz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ağzınıza sağlık çok güzel ve net ifade etmişsiniz kulağa hoş gelen bu ifadelerin ne anlama geldiğini pano yapıp görünür yerlere asmak gerek
      Zeki S

      Sil
    2. faydali bir yazi...

      Sil
  36. Hocam tanzim satis magzalarinin ekonomiye enflasyon cephesinde faydasi olur mu?
    Faydasi olursa enflasyon duserse faizlerde dusecegi icin tanzim satisin faizler uzerinde etkisi hakkinda ne dusunuyorsunuz
    sonucta tanzimdeki fiyatlari devlet biciyor...
    faizlerde duserse sonucta milletin harcama kaabiliyeti artacak kredi kartini daha rahat gonul rahatligla kullanacak ve boylelikle tanzime gerek kalmayacak devlette ekonomide denetim gorevini yerine getirmis olacak.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kardeşim, faydası olmazsa hiç devletimiz bunu yapar mı?
      O kadar devlet adamı bunun için uğraşır mı?

      Ama İran'dan gelen soğanın faydasını da gözardı etme ok mi?

      Sil
    2. Güzel kardeşim.. Lütfen yanlış anlama ama böyle soruları nasıl sorabiliyorsunuz. Gerçekten ınanılır gibi degil. 50 tane tanzim satış çadırının satacağı domates, biber, patlıcan ve patates ile 80 milyonluk bir ülkede enflasyonun düşmesini hangi akıl ve mantık ile bekliyorsunuz.

      80 milyon insan sadece patlıcan ve biber mi tüketiliyor.

      Belli ki reisin gazını yemissiniz.

      Bu ülke iğneden ipliğe herşeyi ithal ediyor. Tarim bitmiş. 50 Tanzim satış ile tüm ülke enflasyonunun düşmesini beklemek nasıl bir aklın ürünüdür.

      Sil
    3. Nasrettin hoca'nın çitin çalılarına takılan koyun yünleri ile borç ödeme fıkrasını bilir misiniz sayın adsız? İşte biz de aynen o fıkradaki gibi peşin parayı görünce gevrek gevrek gülüyoruz. Tavsiyem, siz de gülün.

      Sil
    4. Adsız1 Mart 2019 20:08,

      Eğer Tuik o 50 çadırda yapılan satışları baz alarak enflasyon hesaplarsa düşer.

      Sil
    5. Normal olarak TÜİK, geçen yılsonunda belirlediği fiyat derleme noktalarına sonradan bu çadırları katamaz.

      Sil
    6. Hocam yorumunuzda "normal olarak" diyorsunuz,
      yapılanlar normal olmadığı gibi Tuik yönetmeliklerinde gecelik değişiklikler yapılarak fiyat derleme noktaları geçen yıl sonundaki belirlenen yerlerden, geçen ay sonundaki belirlenen yerlere dönüştürülebilir.

      Tanzim satış fiyatları, ayrıca, geçen yıl sonunda belirlenen marketlerde de tanzim fiyatları ile satılıyor. Yönetmelik değişmeden, tanzim satışlı fiyatları belirlenen derleme noktalarından Tuik toplayabilir de.

      Sil
  37. http://m.radikal.com.tr/yazarlar/mahfi_egilmez/stagflasyon_ya_da_slumpflasyon-846056
    Slumpflasyon en kötüsü demiş 2008 de Mahfi hocam..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aradan geçmiş 11 yıl bugün oraya doğru gidiyoruz.

      Sil
  38. Değerli hocam TCMB nin brüt rezervlerinin 6 ayda 16 milyar $ arttigini ifade etti. Merkez bankasi rezervlerini nasil artiriyor bu konuyu izah eder misiniz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Brut o brut, net rezerv olsa duramazsin.

      Sil
  39. Hocam,

    Turkiyemizin Cumhurbaşkanı yerel seçimler olmasına rağmen kasaba kasaba, şehir şehir geziyor ve secim otobüsünden 250 gr çay poşetlerini otobüsün arkasından koşanlara atarken, otobüs hoporlerinden " koşun koşun cumhurbaşkanımız keyif çayı dağıtıyor.. alın.. " şeklinde anons yapılıyor.

    Saygıdeğer Hocam, son defa soruyorum.

    Anketlere gore 24 haziran seçimlerine göre akp nin oy oranı %5 düşmüş.

    Bu durumda sizin bu ülkeden hala umudunuz var mı?

    YanıtlaSil
  40. Hocam elinde 2 yillik tahvil bulunan bir kisi bu tahvili satip çıktıysa bu durum tahvilin getirisini begenmediğini, ülkede risklerin attığını ve ileride daha yüksek enflasyon bekledigini mi gösterir.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tahvilde kesin olan şey face value yani itfa zamanı geldiğinde ne kadar para alacağınız . O zaman enflasyon ve kur belirsiz olduğu için beklentilerle aksiyon alınır . Kur belirsizliği de bir etken yabancı yatırımcı için.

      Sil
  41. Hocam, Türkiye için sürdürülebilir kredi notu nedir?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Böyle bir not yok. Ama en azından olunması gereken BBB'dir. 2001 krizi sonrası yapılanlarla oraya gelmiştik. Sonra kaybettik. O zaman oturup neler yapıp da oraya geldiğimize ve sonra neler yapıp da o notu kaybettiğimize baksak olayı çözeceğiz aslında.

      Sil
    2. Yerli ve milli kredi kurumumuz kurulunca aciklayacak, o zamani bekle kardes.

      Sil
    3. Yarli ve milli kurumumuz ne aciklayacak? AAA mi verecek, verse yabancilar yutacak mi bunu? Siz herkesi kendiniz gibi aptal mi zannediyorsunuz? Tarim bakani aciklamisti Avrupa'da en cok sigir bizde diye, dogru soylemis adam.

      Sil
  42. Bu göstergelerin tamamı iyi veya iyiye yakın olsa ekonomimiz sağlam mı diyecez.Almanyanın göstergeleri iyi ama bu aralar birden resesyondan bahsedilmeye başlandı. Bu göstergeler yabancı kurumların kendilerine göre başka ülkeleri déğerlendirdikleri kriterlerdir. Geçmişte bu göstergeler iyiydi ve hükümet iyiye gidiyoruz dediğinde, muhalif bazı iktisatçılar bu göstergelerin ekonominin sağlığıni ölçmede yeterli olmadığını söylerken, şimdi bunlari baz alıp ekonominin uluslararası alanda zayıf olduğunu belirtiyorlar. Ekonomimizin sağlıksız olduğunu anlamak için lütfen bu rakamlara bakmaya gerek yok ki. Bu göstergeler sadece onların bize biçtiği konumdur. Üstte olsak onların gözünde iyi olduğumuz anlamından başka bir şey çıkmaz.Ekonomik durumumuzu teknolojik ilerleme, tarımsal yeterlilik, nüfusun eğitimi ve morali, devletin yönetim becerisi, siyasi etkinlik,ordu gücü kriteleri belirler. Almanya bugün pazarlarını askeri olarak kontrol edemeyen,nüfusu yaşlanan,enerji bağımlısı olarak daha olumsuz göstergelere sahipken cds primi iyi olsa ne olur.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ne olacak 294 milyar dolar cari fazla verip ihracat şampiyonu oluyorlar. Dünyanın dört bir yanından yetenekli kişileri kendi ülkelerine göç ettirip onları asimile edip Alman kimliği aşılıyorlar. Gördüğünü futbolcular değil, aksine ülkemizden giden mühendis, doktor, finansçılar var. Bu insanlar orada evlenip geri dönmüyorlar. Dönmeyi akıllarından dahi geçirmiyorlar. Yoksa Almanya’nın yıllardır yaşlanan nüfus problemi var. Güçlü ordu muhabbetiyle ancak kendinizi avutursunuz. Sovyetlerin de güçlü ordusu vardı, ülke dağıldı ardından moratoryum ilan edildi bugün Rusya’da bir ormana gidin terkedilmiş askeri araç, ekipman çok rahat bulabilirsiniz. Deposunu dolduramayacağınız ferrariyle ancak Instagram’a fotoğraf atarsınız, işe yine otobüsle gidersiniz. Bırakın ekonomistler kendi işini yapsın, milletin işine abidik gubidik argümanlarla muhalefet etmeye çalışmayın. Hadi burası anonim, kim olduğumuz belli olmuyor da insan içinde biri çıkar söylediklerinize karşılık sizi zor durumda bırakacak birşey söyler, millete kendinizi güldürürsünüz.

      Sil
    2. Almanlar büyük işler başardilar evet. Ama bize büyük örnek bir ülke olarak gösterilmesine katilmiyorum.Bu 294 milyar fazla veren almanyanın neden halkı abd gibi müreffeh yaşayamıyor acaba. Abd açık veriyor halbuki. Çin de öyle fazla veriyor ama insanları karnini zor doyuruyor.Bu verilen fazlalar dünyaya özellikle abd ye kredi olarak verilip tekrar almanya ve çinden mal almaları sağlanıyor. Alman 1000 euro fazla mı verdi bunu abd ye kredi verip oradaki insanların mercedes almasını sağliyor. Dünyada korumacılık yayildiğinda almanya çok zayıflamaya baslayaçak. Sovyetlerin askeri gücü olmasaydı rusya çoktan küçük bir İzlanda falan olurdu. Yarın bir savaş çıksa almanyanın sattığı mallara değil rusyanin sattığı silahlara,enerjiye ve buğdaya ihtiyacınız olur.

      Sil
    3. Kim anlatti size Almanyanin abd gibi müreffeh yasamadigini. 17 yillik Propaganda nasil da etkili olmus. Eyyy Almanya yakinda batacaksiin. Kiskaniyorsun bizi.

      Ne Abd yi ne de Almanyayi zerre tanimiyor. Abd dedi sefaleti git gez ve gör. Belirli yerlerdeki zenginlerin oturduklari Getto lar haric heryer dökülüyor. Kentlerin cok az bir kismini kapsayan o gökdelenler belli ki kandirmis.

      Sil
    4. Gercekten inanilir gibi degil.

      ""Dünyanın dört bir yanından yetenekli kişileri kendi ülkelerine göç ettirip onları asimile edip Alman kimliği aşılıyorlar.""

      Sen ne dediginin farkindamisin?

      Herkez bizim gibi salak mi, 5 milyon vasifsiz suriyeli al, milyarlarca dolar harca, egitim ögretim saglik bedava, Sehirlerin ve kasabalarin tamami anlamadigin bir dilde yazilmis binlerce tabela. Neredeyse sen onlarin dilini ögrenmek icin caba sarfedeceksin. yüzbinlerce suriyeli genc insan senin ülkenin plajlarinda sehirlerinde nargile tüttürüyür senin askerin onun ülkesinde savasarak canini veriyor.

      Almanlarin da böyle yapmasini bekliyorsan.. Kusura bakma yazmak zorundayim.

      "Herkes senin gibi salak mi"

      Almanya iste bu yüzden Almanya.. Sen de iste bu yüzden Tanzim satis kuyrugundasin.

      Hem, mademki Almanya bu kadar yetenekli insan ithal etmis.. Bu yabanci yetenekler neyin icadini yapmislar. yetenekli kisileri calistirana bak sen. O yetenekli kisiler neden kendi ülkelerinde kalip asimile olmadan kendi kimlikleri ile yeni seyler icat etmezler.? Bunun cevabini verebilirmisin.?

      Ipini koparan kazigini cikaran, yetenekli veya degil, daglar denizler asarak neden Almanyaya kapagi atmak isterler





      -Kuantum mekaniği‎





      -Radar‎

      -Matbaa

      -Morfin

      -Röntgen

      Sil
  43. Çok güzel olan yazılarınıza bir yenisini daha eklemişsiniz, teşekkürler. Hocam 11 Mart'ta açıklanacak olan 2018 yılı son çeyrek büyüme rakamlarından sonra, 31 Mart yerel seçimlerine yönelik iktidar partisi oy oranlarında oluşabilecek değişimi anlatan yazı yazmayı planlıyor musunuz:).

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim. Bu kez net görünmüyor çünkü ittifaklar var.

      Sil
    2. Hocam siz bu iktidarın açıkladığı verilerle analiz yapamazsınız. Bunlar enflasyon rakamlarıyla nasıl oynuyorlarsa büyüme rakamları ilede oynarlar. Elinizi neye atsanız sahte verilerle karşılaşırsınız.

      Sil
  44. Harikasınız Hocam.
    Sayın Mahir Ünal seçinden sonra dolar 5.00 TL nin altına inecek demiş, bu açıklamaya ne diyeceğinizi çok merak ediyorum. Teşekkürler, Sağlıklı günler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Siyasetçi söyleyebilir ama iktisatçının böyle bir şey söyleyebilmesi için bir takım dayanakları olması gerekir.

      Sil
    2. Bir 0 daha atarlarsa 1'e bile düşer, neden olmasın?

      Sil
  45. Hocam iş bank sizce neden kar payı dagatmadi 1 nisandan sonra gelebilecek kur soklarına hazırlık icinmi bu karar alındı

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sizden daha fazla bilgim yok.

      Sil
    2. Konut alimina zorla kredi versinler diye, veya secimden sonra is bankasina el koyunca elde harcayacak para olsun diye.

      Sil
  46. Merhaba hocam birçok tanıdığım kredi çekip dolara yatırım yapıyor sizce bu mantıklı mi

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu sorduğunuz soru tamamen kişilerin risk alabilme kapasitelerine bağlı bir hesap-kitap işi. 3 ay vade için son derece riskli olan bu durum 3 yıl vade için çok kârlı olabilir. Eğer o kredi düşük faizli TL kredi ise ve alan kişi şu andaki seviyeden dolara çevirip hiç dokunmadan 2-3 yıl bekleyebilecek, kredi taksitlerini mevcut geliri ile TL olarak ödeyebilecekse kaybetme riski yok denecek kadar azdır ama 3 ay sonra o paraya ihtiyaç duyacaksa hiç yapmasın daha iyi.

      Sil
    2. Bir gun o bankadaki dolarlara el konur, o zaman anlarlar

      Sil
    3. Kişisel yatırım kararları hakkında bir şey söylemiyorum.

      Sil
    4. Adsız 04:09

      Kaybetme riski "yok denecek kadar az" derken kastettiğim risk oydu zaten. Bu dediğiniz gerçekleşirse ülkenin batmış olduğu resmen tescillenmiş olur, anlaşılacak bir şey de kalmaz. Fiziki olarak bankalarda mevcut olmayan bir şeye el koymak mümkün değildir, olsa olsa belli bir kurdan TL'ye çevirebilirler ki bu da ülkenin iflas ettiğini tesciller, enflasyonu da ikiye katlar.

      Sil
  47. Hocam Selamlar, çok açıklayıcı bir çalışma olmuş. Ben size izninizle birşey sormak istiyorum.

    Bir ülkenin mali durumunu değerlendirmek için anladığım kadarıyla çeşitli ekonomik göstergelere bakılıyor.
    Eğer ülkenin durumu ekonomik açıdan kötüye gidiyorsa, buna karşın çeşitli ekonomik önlemler alınıyor. Örnek olarak yapısal reformlar.

    Peki benim aşağıda soracağım soru ile size bu olayı tersinden yorumlayarak daha anlaşılır kılmanızdır.

    Diyelim ki siz herhangi bir ülkenin ekonomi yönetiminin başındasınız. Amacınız ülkeyi batırmak, ama batırırken de bundan önemli miktarda menfaat sağlamak istiyorsunuz. Şimdi bunu gerçekleştirmek için ne yapmanız veya ne yapmamanız gerekiyor. Ben ilkini izninizle söyleyeyim.
    1- Yapısal reformları yapmamanız, geçici önlemler almak.

    YanıtlaSil
  48. Çok güzel, sade bir çalışma olmuş. Teşekkürler.

    YanıtlaSil
  49. Dolar 2 tl'ye düşsün her yer güllük gülistanlık olur. Dolar 5 tl olunca her yer cehennem oluyor. Demekki bu kadar analiz yapmaya gerek yok, yagmur duasına çıkalım yeter.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Dolar 2 TL'ye düşerse cari açık zirve yapar. İhracat hızla düşer, ithalat artar, turizm gelirleri (TL karşılığı) üçte bire düşer bütün turistik tesisler batar. Yağmur duasına çıkacaksanız dikkatli olun.

      Sil
  50. Altınbaş Üniversitesi'nde 27 Şubat Çarşamba yaptığınız konuşma ve soru-cevap videosu niçin YouTube'a yüklenmedi? Bilginiz var mı?

    YanıtlaSil
  51. Üniversitelerde manav açıldığı sürece ne kredi notumuz yükselir ne de CDS Primi düşer :(

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Olağanüstü bir tespit.

      Sil
    2. Bence daha dogru bir tesbit su olurdu, hukukun ustunlugu tahsis edilmedikce CDS primi dusmez sonucta is universitede manav acmaya kadar gider...

      Sil
  52. Yeni baskısının çıkacağını söylediğiniz "Light Günlük"e, 2019 Mart'ına kadar yaşadığınız anılarınızı da eklediniz mi?

    Kitap hangi yıla kadar olan anılarınızı kapsıyor?

    YanıtlaSil
  53. Sayın Eğilmez,

    Seçimler yaklaştıkça, mevcut siyasi partilerden ve kurulacak olan ama henüz ismi ve teşkilat yapısı duyurulmayan partilerden size davet geliyor mu?

    Bunu her seçim öncesinde yaşıyor musunuz?

    (Parti ismi vermek zorunda değilsiniz.)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Artık gelmiyor çünkü net biçimde siyasete girmeyeceğini defalarca söyledim.

      Sil
  54. Sevgili Hocam, Hazine ve Maliye Bakanimiz demis ki..

    ""Berat Albayrak: “Masaya yumruğumuz vurduk, doları 5 liraya düşürdük”"

    Size defalarca buradan yazdim. Yillardir burada onlarca yazilar yazdiniz, istatistiksel veriler ile iktisadi kuramlarin isiginda bilgiler paylastiniz.

    Ahan da buyur Hocam.

    Bence siz derhal diplomanizi yirtiniz, bu blogu da kapatiniz. Simdiye Kadar kazandiginiz para ile Kadiköy-Maltepe hattinda calisan bir dolmus hatti satin alin bundan sonra dolmus söförlühü yapin.

    Benden söylemesi, cümle aleme böyle yazilar ile daha fazla madara olmayin.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kardeş, bu yöntem için teşekkür ederim,
      Ben de masaya yumruğumu vurma çalışmalarına başladım,
      İlk hedefim, ev kredisi borcunu düşürmek, sonra belki artıya bile geçerim.

      Sil
    2. Sovyetler zamaninda bir Amerikali ile bir Rus barda konusuyorlarmis. Amerikali demis ki, bizim ulkemizde demokrasi tam yerlesmistir, ben istersem beyaz saraya gider masaya yumrugumu vurur ve bay Reagan, Amerika'yi yonetme seklinizi begenmiyorum diyebilirim. Rus da demis ki, bunda ne var, bunu ben de yapabilirim. Kremline gider, masaya yumrugumu vurur, bay Gorbachov, ben Reagan'in ulkesini yonetme seklini hic begenmiyorum diyebilirim. Yumrugumu vurdum diyince aklima geldi. Masaya yumruk vurmak kolay da sonrasinda kime ne soyledigine bagli.

      Sil
  55. Hocam Türk tahvillerinden son günlerdeki cıkışı nasıl yorumluyorsunuz aylardir tahvil faizlerimiz kipirdamiyordu. Ne değışti acaba?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Son dönemde piyasa kurallarından hızlı bir vazgeçiş söz konusu. Tanzim satışlardan bankaların faizlerine, kredi hacimlerine müdahaleye kadar uzanıyor bu durum. Bu durumda risklerin arttığını düşünenler, sıranın oraya da gelebileceğini düşünerek bizim tahvillerden çıkıyor.

      Sil
    2. Hocam peki niçin piyasa kurallarından bir vazgeçiş oluyor?

      Tahviller bir ülkenin namusu gibi borcudur,
      tahvillere ne gibi bir piyasa dışı müdahale yapılabilir ki?

      Sil
    3. Peki hocam tahvilden cikanlar yabancilar midir? Zaten borsadan çikiyorlar tahvilden de cikiyorlarsa iş kötü değil mi?

      Sil
  56. Hocam Bes te bildiğiniz gibi devlet katkısı fonu var. Devlet sözde bu fonla r aracılığıyla sisteme yatırılan paranın %25i kadar katkı yapıyor ama baktığımızda bu fonun sürekli zarar ettirdiğini ve devlet katkısının buharlaştırıldığını görüyoruz. İşin ilginç yanı bu fonun getirisini hicbiryerde göremiyoruz. Sanki sigorta şirketlerine bu fonun getirisinin açıklanması yasaklanmış gibi bir durum var. Sizce demokrasinin olduğu bir ülkede sigorta şirketlerinin bu fonun ne kadar zarar ettirdiğini şeffafça söylemesi gerekmez mi?

    Yoksa bankalara faiz indirme baskısı, manavlara marketlere fiyat indirme baskısının yapılması gibi sigorta şirketlerine de bu fonun getirisinin gizlenmesi yönünde bir baskı mı var?

    Yazık günah değil mi insanların hakları bu kadar kolay yenmemeli.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yoksa siz hala Bireysel Enayilik Sistemine inananlardan mısınız ??

      Sil
    2. Kardeş, biz de diyorduk, herkes çıktı çıktı ama bu BES te hala kim var diye?
      Şimdi kim olduğunu anladık.

      Sil
  57. Mahfi bey bir tavsiyem var:

    Kendinize bir YouTube kanalı açıp bu kanalın link'ini, twitter profilinizde 'iktisatçı' ibarenizin yanındaki blog sitenizin yanına eklerseniz; direkt sizin kanalınıza yönelebiliriz.

    YouTube'da bir kanal açtığınız zaman, sürekli video çekip yayınlamanız gerekmiyor, yanlış anlamayınız lütfen.

    Siz Türkiye genelinde konuşma turu yapan birisiniz. Bu konuşma videolarının tam hâli, (editlenmeden) ilgili kurumlar tarafından YouTube'a zaten yükleniyor, fakat, 'trend' olamıyor çünkü 'keyword' listesini dar tutuyorlar.

    Sizin şöhretinizi bilen başka YouTube kanalları ise, bunları 'editleyerek' kısa kısa videolar hâline getirip kendi kanallarına yüklüyor ve 'keyword' listesini geniş tutuyor. Böylece 'search' kısmından sizin konuşmalarınızın tam hâli değil, 'editlenmiş' kısa versiyonları ilk sırada çıkıyor. Bu kısa videolarda; vurgular değiştiriliyor, bazı görsellere özellikle zoom yapılıyor, arka fonda kısık seste senfonik savaş müzikleri çalıyor vs...

    Kendi YouTube kanalınızı açıp, 'videoların tam hâlini' köprü şeklinde kanalınıza bağlarsanız; sizi tanıyanlar da tanımayanlar da, konuşmalarınızın 'editlenmemiş' hâllerini izler.

    Böylelikle, hukuki soruşturma için zaman ve paranızı boşa harcamamış olursunuz.

    (Bu mesaj tarafınıza ulaştı mı?)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kardeş, mesajın hocaya değil bana geldi,
      tekrar gönderebilir misiniz? Hocanın tarafına da ulaşsın :)

      Cem Yılmaz diyor ki mesajı bir de dumanla göndermeyi dene belki ulaşır.
      İlk 30 saniye bu konu üzerine.

      https://www.youtube.com/watch?v=BHyqhWkbnfo

      Sil
  58. Kamu derhal issizlige cozum icin memur almalidir.
    bu alinan memurlara masa da gerekecegi icin marangozlar mobilyacilar sandalyeciler bu memurlar icin uretim yapacak cirak isci calistiracak boylece issizlikte dusus olacaktir.
    derhal 1milyon memur alimi gerceklesmeli ekonomi kendine gelmelidir.
    1milyon yeni memur kadrosu ulkeye rahat nefes aldiracaktir.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Büyüksün adsız 20:56
      Bin yıl düşünsem aklıma böyle muhteşem çözüm gelmezdi..

      Sil
    2. Harika fikir hocam, var mi itiraziniz?
      1 milyon memur, aylik 4bin maas versek, 4 milyar tl, yilda 50 milyar tl masrafi olur.
      Fazla degil maliyeti, onlarin artan alim gucu yeni is imkanlari yaratir.

      Issizlik duser, ekonomik gostergeler gelisir.

      Sil
    3. Kardesim ekonomide devlet agirligini hissettirmeli.
      artik kabadayiliga yer yok
      serbest piyasa dediler milleti yediler
      kontrollu devlet piyasasi var

      Sil
    4. Keynes sen misin?

      Sil
    5. Asgari ucrete 2000 liraya alirsin bu memurlari yilda 25 milyar eder onu da merkez bnkasindan para basarak finanse edilebilir.
      bir tasla birden fazla kus

      Sil
  59. Bu yorum yazar tarafından silindi.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. hangi ekonomist diyor,,,bu ülkede herkes herşeyden anlıyor,,,uzay profu fetva veriyor, tıp doktor ekonomist oluyor, ilahiyat profu ekonomist oluyor, erman toroğlu siyasetçi oluyor.mancini türkiye gelir gelmez "türkiyede herkes herşeyi biliyor" dedi....

      Sil
    2. Ne guzel borcumuz yokmus.
      Nasrettin hoca hikayesi gibi,
      Borc olduguna inaniyorsun da olmadigina mi inanmiyorsun?

      Sil
  60. CDS adaletli değil, en azından batık ABD ve Ispanya vb ülkelerde yüksek olmamalı . ama sopanın sahıbı kuralları belırlıyor.Olan sopadan dayak yıyene oluyor

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Doğrusun kardeş,
      Türkiye dışında tüm dünya batık halde,
      Bir biz iyiyiz ama inandıramıyorsun milleti işte,
      Sopanın sahibi olmasa, o sopayla neler yaparız neler?

      Sil
  61. Sanırım TUİK Enflasyona konu olam ürünlerin Tanzim fiatlarını almış. Bu durum hoşuna gitmiş olacak ki, Baklıyatları da bu gruba katmış.

    Buğüm TUİK sayfasında paradan 6 sıfır attığımız tarih olan 01.01.2005 tarihindeki kur ile bugünkü kuru karşılaştırdım.
    Eğer Kur 2005 en günümüze enflasyona göre artmış olsaydı, Üretici fiatlarına göre Kur 5,18; Tüketici Fiatlarına göre ise Kur 4,9 olması gerekirdi.
    Buğün kur 5,3 civarında. Şayet enflasyonlar doğru hesaplanıyorsa kur olması gereken yerde.
    Ama bi hinlik varsa kur kati süretde 5,3 altına inmeyeceğini hata ölçüsünde yukarı çıkacağını düşünebiliriz.

    YanıtlaSil
  62. Saygıdeğer Eğilmez,

    Tarihin siyaset sarkacı 2014-15-16'dan günümüze dünya genelinde sağ popülist parti ve figürlere yöneldi. Yönelimin günümüzdeki asıl temsilcisi Donald Trump. Diğer isimleri yazmıyorum.

    Sizce, tarihin siyaset sarkacı, 2020 ve sonrasında Bernie Sanders (ABD), Jeremy Corbyn (İngiltere), Rahul Gandhi (Hindistan) gibi (komünist olmayan) sol parti ve figürlere yönelebilir mi? Böyle ihtimaller görüyor musunuz?

    Ve bunun Türkiye siyasetine etkisi olur mu? Türkiye'de de (komünist olmayan) sol parti ve figürlere yönelim olur mu?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kardeş, sizin sarkaç tarih sarkacı olamayacak kadar hızlı sallanıyor,
      bir ayar yaptırın isterseniz.

      Sil
  63. Kerem İNANIR5 Mart 2019 09:47

    Hocam arka arkaya güzel yazılar, hızınızı yetişmek zor, teşekkürler 🙂

    YanıtlaSil
  64. Hocam merhaba, seçime kadar TL değer biraza daha değer kaybeder mi, yoksa bu ayarda yıl sonuna kadar bu seviyede gider mi? Ne dersiniz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kardeşim, reis ne diyor?
      Döviz tutan yanar diyor.
      En üst makam TL tutun diyor, daha niye soruyorsun?
      Hoca para tavsiyesi vermiyor.

      Sil
  65. Hocam, kredi derecelendirme kuruluşlarının notları ile CDS primi arasında bir korelasyon yok mu ? Ülke notu düştükçe CDS primi de onunla beraber yükselmiyor mu ? Yoksa ikisini birbirinden bağımsız mı değerlendirmek gerekir ?

    YanıtlaSil
  66. Mahfi Hocam güzel yazınız için teşekkürler. Eskiden bloomberght canlı olarak yayınlıyordu CDS primimizi. Şuan bildiğiniz bu şekilde yayın yapan bir kaynak var mıdır?

    YanıtlaSil
  67. Sayın Eğilmez,

    Gazeteci Özge Özdemir'in, BBC Türkçe servisinde yayınlanan yazısında önemli tespitler var:

    "Ekonomistler Orkun Saka ve Çağatay Bircan, çok ilginç bir araştırmaya imza atmış: Kamu bankaları; yerel seçimlerden önce rekabetin yüksek olduğu yerlerde belediye başkanı AKP’liyse ticari kredi musluklarını açıyor, muhalefet partisindense kredi musluklarını kısıyor.

    Aynı araştırmaya göre bu durum istihdamı ve yerel ekonomiyi, bu da seçmenlerin algısını etkiliyor. Yerel ekonomi, seçmenler için yerel seçimler öncesinde büyük önem taşıyor."


    Yazının tamamını okumak isteyenler için adres:

    https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-47415520

    Yorumunuz nedir sayın Eğilmez?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kardeşim,

      Bu arkadaşlar nasıl akademisyen olmuşlar?
      Köyde benim ebemin bile 40 yıldır bildiği bir şeyi yeni mi bulmuşlar?

      Sil
    2. Bunu Mahfi hocaya değil
      Eşofmanlı Şevket hocaya sorman lazım.

      Üstteki adsız yorumuna katılıyorum,
      milletin ebesi bile anladı, bunlar nasıl akademisyen ?

      Cevabı:

      - Biz bunu köylüye verilen kredi ile anlattık,
      - Biz bunu artan kredi hacmi ile anlattık,
      - Biz bunu ötelenen kamu alacakları ile anlattık,
      - Biz bunu affedilen kamu alacakları ile anlattık,
      - Biz bunu tarım sübvansiyon fiyatları ile anlattık,

      25 saniye izleyebilirsiniz.
      https://www.youtube.com/watch?v=1u3xDPL0eGU

      Sil
  68. Seçim sonrası 5 Nisan kararları çıkar mı hocam. 5 Nisan 1994 kararları sonrası tam 25 yıl sonra tekrar 5 Nisan kararları ile karşı karşıya kalacağız gibi geliyor. Siz ne dersiniz seçim sonrası için.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bence 5 nisan olmasın,
      5 Nisandan 25 yıl sonra,
      25 Nisan kararları olsun daha iyi.

      Sil
  69. Hocam bu iş böyle gitmez.

    Devlet , bütçeyi korumak için çok ciddi hata yapıyor.İşçi memur emekli ücret artışları az olsun diye TUİK enflasyonu düşük açıklıyor, gelir idaresi vergi dilimi artışlarını çok düşük tutuyor bu sefer ücretli kesimin alım gücü çok düşüyor ve hem ücretlilerin hem de işletmelerin ödediği vergiler çok yüksek oluyor. Bu da ekonomik hayatı çok olumsuz etkiliyor. Ücretli kesim artık gıda mutfak dışında para harcayamaz hale geliyor.

    Önerim şudur:
    Çivi çiviyi söker, ilaç fiyatlarında ve elektrik üretim şirketleri ödemelerinde olduğu gibi devlet tüm ödemelerini (dolar+euro)/2 ortalamasına sabitleyecek.Bununla ilgili güncellemeler yılda 1 defa değil 2 ayda bir yapılacak.

    Bu şekilde dolar ve eurodaki artışlar , hiçbir kesimi mağdur etmeyecek. Buna karşılık dalgalı kur devam edecek.

    Gayri safi yurtiçi hasıla da bu şekilde (dolar+euro)/2 ortalaması kadar artacak...

    Bu şekilde ücretlinin maaşları erimeyecek ve devlet tanzim satış mağazaları ile enflasyonu düşürmekle falan uğraşmayacak. Kur dalgalanmalarına karşı vatandaşın korunması lazım başka türlü önlemler faydasızdır.Eğer ücret düzenlemeleri 2 ayda bir yapılırsa da vatandaş bundan etkilenmez.

    Dış güçlerin bizi dolarla euro ile tehdit etmesi de söz konusu olmaz artık.

    Özetle devlet,elektrik ve ilaçta olduğu gibi tüm giderlerini (dolar+euro)/2 ortalamasına bağlarsa bizim birçok sorunumuz çözülür.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kardeş, hiç uğraşmasak,
      direk Euro bizim paramızdır desek daha kolay olmaz mı?

      Sil
    2. Arkadaşım biraz daha gayret edersen ekonomi işini çözeceksin.

      Hep dolambaçlı yollara kafanın çalışması,
      bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olmak,
      kafasındaki çözümün, gerçek çözüm olduğunu düşünmek,
      işte bunlar eğitimsizlikten...

      Ne diyelim, bilmemek ayıp değil, öğrenmemek ayıp,
      gayret et arkadaşım, biraz daha okuma yaparsan işi çözeceksin.

      Sil
    3. Adsız 17.57;
      senin gibi tuzu kuru, empati yoksunları çoğunlukta olduğu sürece bu ülkenin beli doğrulmaz..

      Sil
  70. Olmaz arkadaş. Elektrik ödemeni, İlaç fiyatlarını ayarlamayı dolarla yapıyorsan diğer ödemeleri de yapabilirsin.

    YanıtlaSil
  71. Hocam bize matematiksel model olan bi makale lazım turkiye için olucak
    Sizin makalelerden hangisi mevcut acaba

    YanıtlaSil
  72. Mahfi Bey acaba JCA ratinglerini de tabloya ekleme şansınız olabilir mi? Bu üç kurum da pek güvenilir değil, 2008 yılında para ile rating satmış ve milyonlarca insanın evinden ve işinden olmasına sebebiyet vermiş, ABD'de bankalar ile ortaklaşa çalışıp ABD ekonomisini 10 sene önce batırmış kuruluşlar bunlar. Saygılarımla,

    YanıtlaSil
  73. Herkese merhaba, umarım hepiniz iyisinizdir ??? İsimlerim Bayan Melissa Nicholas, Kansas'tan geliyorum, birkaç ay önce kötü bir finansal durumla karşı karşıya kaldım ve faturalarımı ödemeye acilen borçlanmaya ihtiyacım vardı ve bankamın reddettiği için finansal olarak ayağımın üstünde durdum bana kredi vermek için çevrimiçi olarak teminatsız bir kredi aramaktan başka bir seçeneğim kalmamıştı, araştırmam sırasında dolandırıcılık kurbanı oldum ve neredeyse 750 dolar kaybettim ve başım belaya girdi ve neredeyse verdim Çevrimiçi bir gönderi bulana kadar borç alma umuduyla, yazı, Charleston States'ten Bay Frank'in paylaşılan bir ifadesiydi. Yazısını okuduktan sonra Kathy Finance Inc.'den nasıl 50.000 dolar kazandığını açıkladı. e-posta: (kathyrichardfinance@hotmail.com) gönderimde paylaşılan kişi, isteğimden sonraki 72 saat içinde 350.000 ABD doları tutarındaki teminatsız kredi talebim onaylandı ve kredim ihmal edilmeden banka hesabımdan ödendi.

    Ben derin şükranlarımı iletmek istiyorum ve ayrıca kredi verenlere çok uyanık olmalarını tavsiye ediyorum, çünkü orada masum kredi arayanları dolandırmak amacıyla birçok dolandırıcı var, bu nedenle çocuklar dikkatli ve uyanık olmak zorundasınız ... Krediye Kim İhtiyacınız Var? Kathy Finance Inc şirketi ile e-posta yoluyla iletişime geçebilirsiniz: (kathyrichardfinance@hotmail.com)

    Tanıklığımı okuduğun için teşekkür ederim, sana iyi şanslar diliyorum.

    Sizin,
    Melissa Nicholas.

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Lozan Antlaşması 2023'de Bitecek, Biz de Madenlerimizi Çıkarabileceğiz!

Konut Fiyatları Niçin Eskisi Kadar Artmıyor?

Paradan Para Kaybetme Dönemi