Bu Ortamda Faiz İndirmek Doğru Olur mu?

Bir ülkede faizlerin yüksek olup olmadığı anlamak için konuyla ilgili göstergeleri önce kendi içinde sonra da benzer ülkelerdeki göstergelerle karşılaştırmak gerekiyor. Bu meseleye çözüm ararken Türkiye gibi gelişmekte olan, ikili para sistemine[i] sahip bir ekonomiden söz ediyorsak ele almamız gereken başlıca göstergeler paranın dış değerindeki değişimler (kur değişimi), paranın iç değerindeki değişimler (enflasyon) ve ülke risk primidir (CDS. Faiz, bütün bu göstergelerin sonucu olarak çıkar karşımıza.

Aşağıdaki 1 numaralı tablo Türkiye ve benzer konumda kabul edilen ekonomilerin para birimlerinin Dolara karşı değişimini gösteriyor. 2 numaralı tablo ise bu ülkelerin enflasyon, Merkez Bankası faizi ve CDS primi açısından karşılaştırılmasını sergiliyor.

1
1 USD Karşılığı
Ülke Paraları
Değişim (%)

2018
01.09.2019
2019/2018
Brezilya (Real)
3,8812
4,1456
-6,38
Endonezya (Rupiah)
14.390
14.197,5
1,36
Hindistan (Rupee)
69,7675
71,4063
-2,30
G. Afrika (Rand)
14,3467
15,1954
-5,59
Türkiye (TL)
5,2894
5,8324
-9,31
Türkiye (TL) Hariç Ortalama


-3,23




2
Enflasyon
MB Faizi
CDS
Brezilya
3,22
6,00
134
Endonezya
3,32
5,50
89
Hindistan
3,15
5,40
72
G. Afrika
4,00
6,50
178
Türkiye
16,65
19,75
436
Türkiye Hariç Ortalama
3,42
5,85
118

Şimdi bu tablolardan bir üçüncü tablo üretelim:
3
TL
Grup Ortalaması
Fark
Dış değer kaybı
9,31
3,23
2,88 kat
Enflasyon
16,65
3,42
4,87 kat
CDS Primi
436
118
3,70 kat
Merkez Bankası Faizi
19,75
5,85
3,38 kat

Türkiye göstergeleriyle diğer ekonomilerin göstergelerini karşılaştıran bu 3 numaralı tabloya baktığımızda Merkez Bankası faizinin öteki göstergelerle uyumlu olduğu, bu göstergelere göre faizin yüksek olmadığı anlaşılmaktadır.

Bu durumda öteki göstergelerde düzelme sağlanmadan Merkez Bankası faizinin indirilmesinin doğru bir hamle olmayacağını söyleyebiliriz.



[i] İkili (dual) para sistemi bir ülkede kendi yerel parası dışında yabancı paraların da kullanıldığı sistemdir.

Yorumlar

  1. İTO'ya göre Ağustosta, İstanbul için enflasyon 2.53 olmuş. 1 eylülden geçerli zamları da göz önüne alırsak enflasyonda beklenen azalma olmayacak gibi.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Asıl düşüş Eylül'de 6,30'luk geçen yılın oranı çıkınca olacak.

      Sil
    2. Hocam, kasım aralıkta eylül enflasyonunun düzeltmesi olmuştu. Eylüle bakıp enflasyon düştü demek doğru olur mu?

      Sil
    3. Selam Ulaş bey, 2.53 ne demek? Böyle enflasyon mu olur?
      Bilal'in imam hatipten arkadaşları bitti, bitmeselerdi birini de İTO ya atama yapmak suretiyle enflasyonun Tüik ile uyumlu çıkması sağlanırdı.

      Neyse, İTO nun ne olduğunu bu rapor herkese gösterdi, yakında ticaret odasının başkanın kulakları çekilir, böyle uyumsuz enflasyon olmaz, olmamalı.

      Sil
  2. Kısa ve öz kalemimize sağlık

    YanıtlaSil
  3. Keşke bu kadar faiz takıntısı yerine yapısal reform ve gitmek isteyen beyinleri burda tutmak için bişeyler yapma takıntımız olsa....

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Faiz kolay, sizin dediğiniz zor ve çetrefilli bir yol.

      Sil
    2. Faizler dusmeden yapisal reform yapilmaz. Yapisal reform dediginiz sey masraflarin da artmasi anlamina gelir. Bu borclanmayi getirir. Yuksek faiz altinda borclanmaya devam ederseniz iflas edersiniz.

      Sil
    3. temerrüt faizi aylık %2 den %2.5 a yükseltilirken faiz düşüşü ne demek?

      Sil
    4. Nusret, hükümet faizleri düşürsün de, isteyen onu kullanır isteyen kendi faizini uygular.

      Sil
  4. Sayın Eğilmez, yazınız için teşekkürler. Anlayabildiğim kadarıyla Ekonomimiz söylendiği gibi uçmuyor galiba.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim. Eğer uçuyorsa da havaya doğru değil.

      Sil
    2. Sayin Egilmez 10 yildir batiyoruz faizi arttirin diyor. Ara sira ‘bu sefer pas gecin’ diyor sonra gene arttirin diyor. Bankasi var herhalde.

      Sil
    3. Faiz artinca bankalarin karini artar zannedenler ve faiz artarsa enflasyon artar zannedenler yanlis bilgileri atin, kafaniz karisir.
      Acin Mahfi Hoca'nin binbesyuz kusur yazisindan bazilarini okuyun. Mesela gecen sene neden kur krizi olustu hemen anlarsiniz. Zamaninda faiz arttirmamanin ve uzun sure bun da israrci olmanin cezasini reel sektor cekti, halk cekti. Bankalarin notlari dusuruldu. MB guven kaybetti. Kaybetmeyen yok.

      Sil
    4. Bilimsel dusunce her soylenilene hap gibi inanmayi degil, sorgulamayi gerektirir.

      Sil
  5. Hocam etrafımdaki herkeste her an bi şey olacak da kurlar fırlayacakmış hissi var. Herkes gözünün ucuyla doları kolluyor. Bir program yapılsa, yönümüz belli olsa herkes işine baksa olmaz mı? Eskiden krize girince bi program yapıp çekilmesi gereken ızdırabı çekip tekrar büyümeye başlamaz mıydık? Şimdi neyi bekliyoruz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. :) Hocam ben sizi ciddiyetle okuyorum ama... Godot'yu Beklerken ölüp gidicez.

      Sil
  6. Sayın hocam TL referans faizi(TLREF) hakkında ne düşünüyorsunuz

    YanıtlaSil
  7. Hocam bütün ekonomistler faizlerin düşmesini bir afet, kriz gibi gösteriyordu . Ama hiç birsey olmadı . Hatta doları düşürdü bile. Açıkçası ekonomi bilimine ve iktisatçılara güvenim sarsıldı.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ekonomistlerin dediklerini hangi dönemde dediğine dikkat etmeniz gerekir. Son faiz indiriminden önce herkes faiz indirimini savunuyordu. Ama ondan 3 ay önce savunmuyordu. Ekonomi ve finans durağan bilimler değildir. Olaylar değişir, koşullar değişir, görüşler değişir. Aksi taktirde ideolojik görüşlere takılıp kalır insan.

      Sil
    2. Banka beslemesi (gelirinin cogunu banka ve/veya para piyasalarindan dolayli ya da dogrudan elde eden) butun ekonomistler derseniz daha dogru olur.

      Sil
    3. Defalarca yazdık, anlattık, sayısal örnekler verdik ama hala ısrarla anlamıyorsunuz olayı: Faiz düşünce bankalar zarar etmez, kazanırlar.
      http://www.mahfiegilmez.com/2016/08/bankalar-faiz-dustugunde-mi-kazanrlar.html

      Sil
    4. Doları düşüren, 650 baz puan artan faizler oldu diye biliyoruz.

      Sil
  8. CDS primin 436 oldugu bir ortamda faiz indirmek makul degil.Bahsettiginiz diger uleklere baktim neredeyse enflasyonlari benzer CDSleri farkli ve faiz oranlari da bundan oturu farkli seyrediyor.
    Dahasi Turkiye haric yukarida bahsedilen ulkelerin hepsinde enflasyon cikarildiktan sonraki net faiz oranlari CDSden daha yuksek.
    Ornegin
    Brezilyada enflasyon: %3.22 CDS yani risk primi ise 134 bu su demek hemen hemen merkez bankasi politika faizin en az enflasyondan 1.34 baz puan yuksek olacak yani %4.56lik politika faizin olacak bunun yukarisi da olabilir o sana kalmis ama bunun asagisi olmaz teknik olarak olsa bile riskler dengesizlikle artar makro dengeler bozulur.

    Neredeyse turkiye haric tum ulkelerde merkez bankasi politika faiz orani cdsnin de onerdigi oranin ustunde dururken.

    Turkiyede durum enflasyon %16.65 cds uzerinden faiz hesabi yaparsak sayet en az %21lik merkez bankasi politika faizine denk geliyor. Mevcut politika faizimiz ise %19.75 oldugunda bunun uzerinden faiz indirmek dovizde ataklara zemin hazirlar. Cunku enflasyonda bir ilerleme yok dusme de ongorulmuyor kalici olarak boylesi bir ortamda faiz indirmenin hic bir elle tutulur yani yok.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aynen ama gel de bankalar faiz yüksekken kazanır diye şartlanmış topluma anlat bunu.

      Sil
    2. Yukaridaki yorumuma istinaden eklemek istedigim birsey de su;
      Dedigim gibi faiz indirmek bu sartlarda kur atagina ve enflasyon makro dengesizliklere yol verir.
      Ancak illa ama illa faiz indirilecekse sayet bu rakamin 100 baz puan ve altinda olmasi gerekir.
      Minumum 0.25bp maksimum 0.75bp indirim olmasi lazim. En azindan bu bahsettigim araliklarda bir indirim, bahsedilen ve hayali kurulan 100-200-300 ve ustu indirimlere gore kurda ani ataklara risklere meydan vermez vermedigi gibi de kurda kademeli yumusak yukselis saglayarak ileride olusabilecek risklere karsi da bizi hem uyarir hem de yumusak kur artislariyla ani sert kur soklarindan korur. Tabi bunu teorik olarak ele aliyorum pratikte nasil bir durum olur siyaseti de ve riskleri de katarsak bilemiyorum. Onun icin CDS primi onemli diyoruz dikkate alinmali diyoruz.Ama kime kimlere neyi anlatiyoruz

      Sil
    3. gelecek yıl brezilya enflasyon beklentisi aynı ancak tcninki 12 gibi yani esasen bu dediğiniz statik olsa doğru ancak sert iniş çıkış olunca olmuyor...

      Sil
  9. Tuik in verilerdeki oynamalarını hesaba katarsak?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aaa biz ekonomist değilken biliyoruz siz mi bilmiyorsunuz geçen yıl 100 tl. ye aldığınız zorunlu ihtiyaçlarınızı bu yıl kaç tl ye aldığınızı bilmiyor musunuz elektrik, doğal gaz, benzin, süt, peynir, zeytin, et, sebze meyve, vs

      Sil
  10. Sayın hocam analizlerinizi zevkle okuyor ve okutuyorum. Faizler ve iktisatçılara güven konusundaki yoruma cevabınıza özellikle bayıldım.
    Bu aşamada sayfanızın isminin de degişebileceğini müsaadenizle
    öneriyorum Egilmez School of
    Economics (ESE)... çok yakışırdı.. Selam ve Saygılarımla... harun bal.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 'Free of Charge' üstelik,
      Tablonuza Ülkelerin Yıllık Borsa getirisini de eklerseniz parasını değerlendirmek hatta korumak için yatırımcının elindeki seçenekleri de göstermiş olabilirsiniz. Geçen yıl borsamız ekside tamamladı yani şirketlerimizin durumu pek iyi değildi, bu yılda pek parlak değil gibi. Ülkeyi Şirket Gibi Yönetmek için çıkan A takımına hatırlatırım, ZARARDAYIZ!

      Sil
  11. Sayın eğilmez faiz indiriminin siyasi baskısı herşeyden daha fazla değil mi

    YanıtlaSil
  12. Hocam geçen yılın eylül ayındaki 6.30luk enflasyon çıkınca enflasyon düşecek. Merkez bankasının piyasayı önden takip etmesi gerekmez mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Eğer Aralık'ta enflasyon yükseldiğinde faizi artırabilecekse, Eylül'de indirebilir.

      Sil
  13. Hazine malesef doğru yönetilmiyor.Genel iktisat kuralları sanki bizi çekemeyenlerin bize kurduğu tuzak gibi gösteriliyor.Fakat aklı başında olan ekonomistler bu duruma her fırsatta vurgu yapıyor ama ne fayda. Perşembe’nin gelişi Çarşamba’dan belli ama insanlar gerçekleri kabullenmek istemiyor.Ne diyelim herzamanki gibi bize düşen bu filmi izlemek her ne kadar sonunu bilsekte

    YanıtlaSil
  14. Ne var ki ortamda? Cari açık kapanmış, ihracat ve turizm rekor kırıyor, vatandaş memnun, her şey yolunda tabi ki faiz inecek. Yıl sonu da dolar 5 altı garanti.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu saydıklarınızla faizin bir ilgisi yok. Faizin kurla ve enflasyonla ilgisi var. Oralara bakın derim.

      Sil
    2. Tamam kur ve enflasyonda çakıldı. 5.80 nere 7 nere?

      Sil
    3. Dolar yil sonu 6.50 ile kapatir. Yeni gelen zamlarin enflasyonu asagi cok cekemez. Faiz de ayni sekilde seyreder. Issizlik artar. Bu arada 41 milyar ihtiyat akcesi gitti.
      Turizm biter. Ihracat yeni rekorlar kiramaz. Ic ve dis siyasi etkenleri hic saymayalim. Savastayiz, suriyeliler geliyor. Kimse para harcamak istemiyor. Carklar tikandi. Ozel sektorun borclari kamuya aktariliyor. Kamu bankalari yabancilarin gozunde itibarini yitirdi. Borsaya ve tahvile yabanci gelmiyor. Sermaye de getirmiyor. Insaat bitik. Otomotiv bitik. Beyaz esya, mobilya bitik. Yerlesiklerin parasinin yarisi dovizde. Zarar etmemek icin bozduramiyor. VATANDAS MEMNUN

      Sil
    4. A Haber mi izliyorsun Cihan ? Gerçekler hiç te söylediğin gibi değil:

      1) Cari açığın kapanması ithal ara mal girdiye dayalı üretimdeki azalmadan kaynaklı. Bu da hem gelirlerdeki reel düşmenin, hem de belirsizliklerin yüksekliğinin neden olduğu tüketimdeki azalmayla ilgili. Ayrıca bunların neden olduğu işsizlikteki artışı unutuyorsun.

      2) İhracat ve turizm rekor kırmış olabilir ama geçen yıla göre TL değer kaybettiği için reel olarak daha az gelir elde edeceğimizi unutuyorsun. Ayrıca her şey dahil sisteminden vazgeçmeden, turistlere içki serbestisi getirmeden, kültür turizmine geçmeden ve denetimli biçimde kumarhaneleri yeniden açmadan turizmden daha fazla döviz kazanamazsın.

      3) Faizin inmesi, genel anlamda normalde mali durumun kötülüğünden dolayı batması gereken (diğer deyişle zombi) şirketleri kurtarmaya yönelik yapıldı. Ayrıca kamu bankaları vatandaşa ve şirketlere durumlarına bakılmaksızın kredi vermeleri için zorlandı. Bu çok yanlış bir hamleydi. Çünkü bu hem kıt kaynakların zombi şirketlere harcanmasına, hem de KGF'yle başlayan kamu bankalarını iflasa götürecek sürecin devam etmesine neden oldu. Haliyle normalde krediyi hak eden ve zombilere göre daha iyi mali tabloya sahip şirketlerin birçoğu zora düşmeye başladı. Bu, büyük olasılıkla maalesef daha fazla şirketin kapanmasına ve daha fazla kişinin işsiz kalmasına neden olacak. Ayrıca faizlerin düşmesine rağmen kimse hem gelirlerinin düşmesi, hem de ihtiyacı olduğu otomobil, beyaz eşya vb. gibi şeylerin vergi yükünün yüksekliğinden dolayı kredi kullanmak istemiyor. Ayrıca özel bankalar, batık kredi miktarı artmasın diye haklı olarak kredi vermek istemiyor. Son olarak faizlerdeki düşüş vatandaşın dövize ve altına geçişini, buna ek olarak TL'den kaçışını hızlandırdı.

      4) Ayrıca kur ve enflasyonun çakıldığı külliyen yalan. TL 1 Ocak 2019'e göre dolar karşısında % 10.8 değer kaybetmiş. Eskiden yaz aylarında enflasyon eksi olurdu yani fiyatlar genel olarak düşerdi. Şimdi enflasyondaki artış düştü ama enflasyon halen artmakta. Enflasyondaki asıl artışı kaloriferler ve sobalar yanmaya başladığında göreceksin. Ayrıca gerek dolar, gerekse avro kurları olması gereken yerin altında. TL'nin gereksiz yere değerli tutulması rekabet gücümüzü baltaladığından yanlıştır. ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşlarının dünya ekonomisine yansımaları, ülkemizin CDS priminin yüksekliği, TCMB'nin net rezervlerinin tehlikeli düzeye gerilemesi, kamu bankalarının iktidarın baskısıyla rasyonel olamayan politikalara yönelmesi, iktidarın diplomasinin rafa kaldırılması hatası yüzünden ülkemizin ABD'yle Rusya arasında gidip gelen pinpon topuna dönüşmesi ve en büyük ticaret partnerimiz olan AB'nin ekonomik durgunluğa girmesi gibi dövizi artıracak unsurlar varken, doların yıl sonunda 5 TL'nin altında olması o-la-nak-sız ! Tahminim de şu: Dolar yıl sonunda en iyi olasılıkla 8 tl olacak.

      Sil
    5. Dolar kuru gectigimiz ekim ayindan beri 6.15in altina cekilmeseydi bahardan beridir 6.30-6.45 rakamlarinda dolansaydi bugun kur atagindan cogu kisi bu kadar bahsetmezdi.
      Boylesi bir kur seviyesi ihracati ve turizmi rekorlara tasir ithalati komple bitirirdi. Talep yonunde faizle birlikte kurun yuksekligi birlikte calisir baz etkisiyle birlikte su gunlerde daha dusuk enflasyonu konusur olurduk.
      Maalesef yeni bir kur soku yasamamiz icten bile degil. Boylesi bir durumda 8li rakamlar bile belki iyimser kalabilir

      Sil
    6. Dünya bey ,ya trol ya az bilgili,yada kafa buluyor

      Sil
  15. Sayın Hocam,
    Konut kredileri ve kriz ortamında konut kredileri örnekleri ile ilgili bir yazı yazmanızı rica ederim.

    YanıtlaSil
  16. Sayin hocam herzamanki gibi dogru bir tespit ile ogretici bir yazi yazmis ancak Mahfi hocamdan bagimsiz olarak katilmadigim konu ise TUIK ve enflasyon.baz etkisi maz etkisi aciklanan enflasyon rakamlarina inanmiyorum, cunku pazara ve markette harcadigimi biliyorum,ustune bir de risk primini katarsak faiz dusurmenin nelere mal olabilecegini tahmin ederiz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkürler. Ben resmi rakamları kullanmak durumundayım. Ama o haliyle bile durum iç açıcı değil.

      Sil
    2. Sevgili Unknown,
      Tuik enflasyonu - (eksi) çıkarsa ne olacak?

      Millet kuzu kuzu yatıyor, daha doğrusu umurlarında bile değil.

      Geçen hafta nevşehire memlekete gittim, herkes hayat pahalılığından şikayetçi,
      köylü kadın önümde otobüs şöförü ile kavga edecekti bilet fiyatı niye bu kadar arttı diye
      (şöför, benden olsun dedi, kadının verdiği parayı aldı).

      Neyse, ama tüm hepsi hükümetten ve başkanımızdan razı, çok memnunlar.

      Enflasyon ayrı, siyaset ayrı.

      Millet evde bulgur haşlama yapıp, suyuna ekmek banana kadar dibe gidebilir,
      yine de seslerini çıkarmazlar (bkz Türk halkının kanaatkar olması).

      Nevşehirliyi mutlu gördüm, cemaatler üniversite etrafından bazı apartmanları kız ve erkek öğrenci yurtlarına çevirmişler, çok şükür diyorlar gençler kötülüklerden korunuyor (ve esnafa para bırakıyor).

      Lise ve ortaokullarda hocalar eskiden siyasi görüşlerine göre ayrışırdı, şimdi mensup oldukları cemaate göre ayrışıyorlar, mesela yeğenimin okulunda, matematik hocası süleymancı, din hocası menzilci imiş.

      Liseli gençler mutlu, bazı paralı cemaatler onları sosyal ortam olsun diye pikniklere götürüyor(daha önce yokmuş), gençler hem eğleniyor hem de dini bilgilerini tazeliyorlar!, aileler çok mutlu, kız çocuklarını huzur ve güvenle piknik yaptırabildikleri için.

      Bu insanlar mutlular, diyanetin Atatürkü anmamasını da iftira olarak niteliyorlar, inanmıyorlar.

      Sosyal medyada bir kaç tane aksi ses çıkıyor, onları da kimse duymuyor, duyan da umursamıyor. Onların sesini hükümet yıllar önce tv ve radyolardan silmişti.

      Sil
  17. Hocam global resesyon korkusundan gece uykularimiz var full altindayim 1929 buhraninda almanyada cocuklar marklardan top yapmis oynuyorlardi abd tren yolu demirlerini sokup deste deste dolara küflu demir satiyorlardi bu seferki global resesyon ve takiben krizde kitlik olacakmis tek basina altin kurtarmaz pirinc baklagil un da almali 3 5 cuval antibiyotik,agri kesici gazli bez vb temel ihtiyaclari

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Siz altın alarak önleminizi almışsınız.

      Sil
    2. Hocam yukarıdaki yorumu gayri resmi olarak kabul mü ediyorsunuz? Global kriz bu aralar çok konuşulur oldu. Felaket senaryoları anlatılıyor. Ama siz hiç felaket senaryosu çizmediniz. Her zaman umut vardır diyorsunuz. Bu senaryoların ( Sınırsız paranın kağıt kadar değeri olması. Üretimin sınırsız paradan dolayı bir noktada tıkanması. İhtiyaçlarımızı gidermekte çok zorlanacağımız belki de karşılayamayacağımız bir noktaya geleceğimiz. Bu duruma hazırlanmak için bugün yapılabilecek en iyi şeyin sınırsız paramızı ALTIN, GÜMÜŞ, BİTCOİN gibi sınırlı paralarla değiştirmek.) gerçek olma ihtimali sizin pencerenizden nasıl görünüyor. Cevabınızda ki alt yorum altın stoklamayı olumsuzlamadığınızı düşündürdü. Ama hiç bir şekilde yatırım tavsiyesi olarak altın alın demediniz. Yanılıyor muyum?

      Sil
    3. Kimse buna net bir yanıt veremezdi bu sorularına. Hoca sadece hangi olasılıkların nasıl olduğunu ve hangilerinin yüksek olduğunu bilimsel bir temelde açıklar. Hocayla empati yaparak diyorum ki hoca sana şu oranda altın şu kadar da Bitcoin al diyerek yatırım tavsiyesi verme sorumluluğuna girmez ki

      Sil
  18. Olur mu hocam hiç bunlara bakılmadan analiz edilmeden faiz indirimi isteniyorsa indirilmeli indirilemiyorsa indireni başa getirilmeli ki topyekün aşağıya inelim...

    YanıtlaSil
  19. Mahfi Hocam elinize emeğinize sağlık. Geçen Bloomberg'te Ege Yazgan Hoca çıktığında Türkiye'nin artık faizi indirip dolar kurunu artıcı politika izleyip ihracatını ona göre şekillendirmesi gerektiğini söyledi. Siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Bu değişim yüksek faiz düşük kur ve ithalat ekonomisinden sonra çok sancılı olur mu?

    Teşekkürler,

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yaşam yalnızca ihracatı artırmaktan ibaret değil. İhracat artarken enflasyon kopup giderse bir işe yaramaz.

      Sil
    2. Ege Yazgan, parayı dövize basmış galiba :)

      Fakirlikten başka bir şey getirmez bu tarz öneriler.

      Sil
  20. Elinize sağlık. Hocam, yakın gelecekte küresel kriz öngörüyormusunuz ?. Fed in faiz indirim eğilimi, abd- çin ticaret savaşi,almanya ekonomisinin küçülme haberleri derken acaba, yavaş yavaş bir global krize mi gidiyoruz.?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bence zaten biz hala küresel krizin içindeyiz. Daha da büyür mü? Büyüyebilir. Çünkü dünya işbirliğine gideceğine kavgayı (ticaret savaşları) tercih ediyor.

      Sil
    2. Bu dediğinize o kadar katılıyorum ki. Dünya 11 yıldır büyük bir krizin içinde ve o zamandan beri çok geniş kapsamda önemli değişiklikler yaşanıyor ve de analistler bu değişimi yeterince doğru okuyamadıklarından krizi yanlış yorumluyorlar, sorunun kaynağını ve çözümü yanlış yerde arıyorlar. Hatta popülist yöntemlerle (ecb ve FED'in Faiz indirerek borsaları destekleme çabası) durumu daha da içinden çıkılmaz bir hale sokuyorlar.

      Sil
  21. Saygıdeğer Eğilmez,

    Müşfik bir karakteriniz var.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hocalıktan kaynaklanıyor.

      Sil
    2. Hocam,

      Seyit misiniz? (Yani, peygamberimiz Hz. Muhammed'in [S.A.V.] soyundan mı geliyorsunuz?)

      Sil
  22. Hocam peki faiz oranı hedeflemesi ile enflasyon hedeflemesi kavramları arasındaki fark nedir?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Faiz oranı hedeflemesi yanlış bir uygulama olur. Neden - Sonuç ilişkisinde nedeni bırakıp sonucu hedeflerseniz sorunu çözemezsiniz. Bunun yanında Enflasyon Hedeflemesinde de hedefi yanlış belirlerseniz ya da yanlış para politikası uygularsanız sorunu yine çözemezsiniz (bkz Türkiye)

      Sil
  23. Hocam, uzun aradan sonra sizi bulmak hoş.
    Her konuda farklı "ekoller" vardır.
    "Faiz sebep, enflasyon sonuçtur." da, nihayetinde farklı ve bir milli"ekoldür."
    Yorumlarından, sizin adınıza anlaşılan sonuç:
    " Tuti, mucizevi guyem, ne deseniz cik, cik cik.."
    Ben, kendi adıma yaptığınız son derece net, siyaset ve spekülatif yaklaşımdan uzak yazınız için sonsuz teşekkürlerimi sunarım, saygılarımla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim, sevgiler

      Sil
    2. "Faiz sebep, enflasyon sonuçtur" cümlesi ekol tanımına da uymuyor.

      Sil
  24. (Türkiye ekonomisi toparlandı ama Batı bize çelme takıyor diyenlere:
    Misafirliğe gidersiniz; Ev sahibinin çocuğu gözünüzün önündedir, gözleminiz kısa süre içerisinde çocuk hakkında "fikir sahibi" olmanızı sağlar.
    Ve, fakat ev sahibi, çocuğunu övdükçe över..
    Siz de, elinizde olmadan sorarsınız:
    "Karnesi (CDS) nasıl?
    Cevabı alırsınız:" Kötü ama hocaları bizimkine taktı.. "

    YanıtlaSil
  25. Hocam, MB faizi her ay azar azar bir miktar indireceğini ya da artıracağını söylese ve yapmaya başlasa buna tepki ne olur?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bence doğru bir yaklaşım olur ama bizde indirilmesi kolay olan faizin artırılması o kadar kolay olmadığı için bu uygulama yürümez.

      Sil
    2. Hocam, merkez faizi indirsin de, piyasanın işine gelmez ise, yüksek faizden para versin, alsın.
      Çift faiz durumu olsun. Bir resmi faiz, bir de piyasa faizi, böylece herkes mutlu olsun.

      Sil
  26. Bence faiz direkt kaldırılmalı sıfırlansin ve görelim bakalım ne oluyor. Denenmiş olurlar zaten deneme yanılma ile ülke idare ediliyor bakalım ozaman ne diyecekler.

    Dış güçlere aldığı para karşılığı artık faiz odemiyoruz kar payı veriyoruz demesinler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Elinizi korkak alıştırmayın, faizi sıfırlıyorsanız kârı ve kirayı da sıfırlayın. Hepsi aynı mantık çünkü. Parayı bedava veren konutu ve satacağı malı da karşılıksız versin.

      Sil
  27. Hepimiz biliyoruz ki Merkez Bankası brüt rezerv kullanımına geçti. Bu durumda faiz indiriminin doları hızlıca arttıracağını söyleyemeyiz çünkü merkez bankası, sert devalüasyonu engellemek için her türlü aracı kullanacağız dedi. Ne demek? Gerekirse brütü de satacak gerekirse dışarıdan dolar borçlanıp doları baskılayarak hızlı artışı durduracak. Ayrıca son 12 aylık Cari denge, açıkdan fazlaya döndü. Yani artık cari fazla veriyoruz.

    Bu ortamda sert devalüasyon olmaz. Merkez bankası en az 300 baz puan faiz indirmelidir. Artık bu ülkede faizden para kazanma devri bitmelidir bu sayede insanlar tasarruflarını reel sektöre aktarmalıdır.Eğer altın ya da dolar alırlarsa da ihracatımızın ve yerli üreticimizin elini kuvvetlendirmiş olurlar.

    İç kaynaklı bir büyüme şansımız yok. Şu saatten sonra faiz indirip kontrollü devalüasyon yaparak dış kaynaklı büyümeye geçmeliyiz. Bunun için her türlü alt yapıya sahibiz.Yollar ,köprüler, barajlar,hastaneler, sanayimiz gelişti. Ancak ekonomiye güven sorunumuz var. Eğer kontrollü devalüasyon yaparsak, Çin'in Yuan devalüasyonunu boşa çıkaracağız. Tekstil toptancıları, Çin'den değil Türkiye'deki üreticilerden alış veriş yapacak.


    Doları en iyi baskılama yolu, cari fazla vermektir. Çünkü bunun hiçbir maliyeti ve riski yoktur. Ayrıca hem ekonominiz büyür hem de kur riskiniz ortadan kalkar. Turizm gelirleri azalacağı için şu saatten sonra cari fazlaya devam etmek için kuru daha yükseğe çekmeliyiz. Bunun da tek yolu faiz indirmektir.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Cari fazla verirken bir de ekonomi küçülmese, işsizlik yükselmese ve enflasyon da olmasa çok iyi olurdu ama olmuyor işte.
      Türk toplumu faiz indirmek veya artırmaktan mucize beklemeyi bırakıp sorunların özüne odaklandığı zaman ekonomisini düzeltecektir.

      Sil
    2. Önemli olan büyüme değildir. Önemli olan cari açık vermemektir. Cari açık, kanama demektir. Para ,damarlarda dolaşan kandır. Bu kanın beyne gitmesi büyüme ise, bugün beyne gitmez, böbrekte toplanır, akciğerde karaciğerde toplanır yarın birgün beyne gider ve büyüme gerçekleşir .

      Ama kanama olursa, o bünyede kan kalmaz ve o kanı yerine koymak çok daha zor olur.

      İşsizliğin yükselmemesi için devletin kamuda gereksiz istihdama son vermesi gerekir.

      Kamuda gereksiz yere işe alınan her bir kişi, özel sektörde 4 kişinin işsiz kalmasına sebep olur.

      Sil
    3. 1554 peki o para böbrek dalak ciğer üçgeninde sıkışıp kalır da beyne gitmeden o kan hastanın beyin ölümü gerçekleşirse?

      başka bir tabirle, arabanın şanzuman dağılmış ise, pistondan yanan benzinin ürettiği enerji tekerlere gidiyor ama vites tutmuyorsa?

      Sil
    4. 00.34

      O üçgende sıkışmaz çünkü o organların kan tutma kapasitesi sınırlıdır kapasiteyi geçince kanı tutamayacak ve beyine gönderecektir.


      Yani insanlar sadece belirli bir süre ihtiyacı erteler belirli süre sonra tasarruflarını harcarlar çünkü ihtiyaçlar sürekli ertelenemez...araba eskir ev eskir çamaşır bulaşık makinesi eskir v.b.

      Sil
    5. Selam 1032,
      Ekonominin yapısında sorun olduğu için yerel paranın sürekli reel değer kaybetmesi gerekecek.
      Sürekli değer kaybeden para, yatırımcının yatırımının da sürekli olarak değer kaybetmesi demek.

      Türkiye cari fazla verse bile, o fazla ile rekabetçi üretim yapabilecek yatırımları yapamıyor, sürekli dış kaynak ihtiyacı duyuyor. Bu da yine faizleri yükseltmeyi gerektiriyor.

      Sil
    6. 1032, diyorsun ki, sermayeyi kediye yükleyelim, ucuz döviz için yurtdışına satalım.
      Sonra küçülürsek, aynısını bir daha yapalım.

      Hükümet 2 yıldır ne yapıyor sizce?

      Sil
  28. hocam kolay gelsin. makina mühendisiyim. mezun olduktan sonra iş bulamayına 4 sene önce bir firma kurdum. güzel işler başardık. yatırım yapıp (makina-techizat alımı) firmamı ve istihdam sayımı arttırmayı düşünüyorum. bundan 2-3 sene önce olsa durmazdım bile.krediyle,çekle, peşinle makinaları alıp yatırımı yapardım. şimdi hala iş yapıyorum ama bir türlü önümü göremiyorum. iş yaptığımız, birlikte çalıştığımız firmaların ne durumda olduklarını kavrayamıyorum. parası olan faize yatırıyor. şimdi en büyük sıkıntımız yatırımla büyümenin gereksiz görülmesi. faizin düşmesi yatırımlarımcıları biraz daha yatırıma teşvik edebilir diye düşünüyordum yazınızı okuyana kadar. gerçi benim için ekonomi cepteki kullanılabilir paradır. doların yükselmesini (tl nin değer kaybetmesini) her vatandaş gibi istemiyorum ama ihracat yapan arkadaşlarım tam tersini düşünüyor. herşeyin fiyatı iki kat artmışken dolayısıyla imalat maliyetleri çok artmışken doların bir şekilde sabit kalması bizi çok etkiliyor diyorlar. bu paradoks yani yukarı tükürsem bıyık aşağısı sakal muhabbeti doğuyor. işler ne zaman böyle şekillendi bilmiyorum ama cidden söylüyorum çalışkan milletiz nasılın cevabı yok bende ama bi şekilde düzlüğe çıkarız umarım.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu sorunun çözümü baskıyla faiz indirmek değil ne yazık ki. Keşke her şey o kadar kolay olsaydı. Faiz sonuçtur. Nedenler risklerin yüksekliği, enflasyon ve yapısal eksiklikler. Bunları düzeltmek yerine faizi baskıladığınızda kısa süreli bir cennet yaratırsınız. Sonra? Sonrası ne yazık ki cehenneme döner. Geçmişte bunu çok yaşadık. Ama hala mucizelerde takılı kalmış aklımız.

      Sil
    2. Hocam biz kamu bankalarindan konut kredisi çektik oranlar yüksekti tabi şartlar ve yapılandırma yapabilirsiniz denmesiyle o kredileri kullandık şimdi ekran kapali deyip refinansman yapmıyorlar nedir görüşünüz saygılar

      Sil
    3. Unknown, meyhaneye gidip icip icip kussan meyhaneci borcunu siliyor mu?

      Sil
    4. Meyhane örneği burada pek olmamış. Genellikle şöyle yapıyor insanlar başka bir bankadan düşük faizli kredi alıp öteki bankanın eski yüksek faizli borcunu kapatıyorlar. Ama bunun için o başka bankayla iyi ilişkiler içinde olunması lazım.

      Sil
  29. Immanuel Wallerstein'ın ölümüyle ilgili bir yorumunuz var mı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kim bu Gardas.? Ölümü senin icin neden bu Kadar önemli..Hakkin rahnetine kavusmussa Allah rahmet etsinden baska ne denir. Haa Hoca bir güzelleme cekerse cok mutlu olacaksan o baska.. Yorum yapmaya deger ise yapsin. Bekliyoruz.

      Sil
    2. Nur içinde yatsın, rahmetli iyi adamdı.

      Sil
    3. Immanuel Wallerstein'ı, Giovanni Arrighi ile beraber okumakta fayda vardır.

      Sil
  30. Mahfi Bey merhaba, analiziniz çok açıklayıcı, elinize sağlık. Ufak bir katkı, MB faizi ile Enfasyon arası fark olan Reel faizleri de bir tabloda karşılaştırsaydınız, MB’nin faizi düşürmemesi gerektiğini bir de bu açıdan göstermiş olurdunuz. (Brezilya 2,78, Endonezya 2,18, Hindistan 2,25, G.Afrika 2,5, Türkiye 3,1) Gerçi bu kadar yüksek CDS’imiz varken görece yüksek gözüken 3,1 reel faiz oranı bile düşük kalmış olabilir. Selamlar, Yiğit

    YanıtlaSil
  31. Hocam yazilara ara verdiginiz zaman sizi ozluyoruz.Turkiye adeta bir ekonomi labaratuvari.Yazacaginiz o kadar cok malzeme var ki gundeme yetismek bile zor.Finans konusunda yazmadiginizi biliyorum ama yabanci para swaplari konusunda da daha kapsamli bir yazi yazarsaniz bizi aydinlatmis olursunuz.Capraz swap,cok uzun vadeli swap,uzun vadeli swaplarin kisa vadeli swaplarla karsilanmasi,vade farki ve faiz farkinin yonetilmesi,bilancolarda nasil goruldugu,burada yaratilan para arzinin para hacimindeki degisiklige etkisi v.s gibi.Bundan boyle herhalde para kredi islemleri artarak swap piyasasi uzerinden yuruyecek.Saygilar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bir yandan da kitap yazmakla uğraştığım için bazen ara vermem gerekiyor. Sanırım swap konusunda yakında bir kitap çıkacak. Elime geçince onu duyuracağım.

      Sil
  32. Bir not düşeyim; 2018 temmuz elektrik kW ücreti vergi hariç 26 kuruşmuş. 2019 ağustos kW ücreti vergi hariç 62 kuruş..

    YanıtlaSil
  33. Hocam bence reiz çıkmayan dolar icat etti.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Reiz, çıkmayan enflasyonu da icat etti.

      Sil
  34. Hocam merhaba, yazilarini oyle merakla bekliyorum ki her gun sayfanizi kontrol ediyorum.

    Muhendisim, yazilariniz matematiksel denklemler gibi cok net ve anlamli. Cok tesekkur ederim paylasiminiz icin.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Selam Febo,
      Ağır işsizlikten muzdaripsiniz galiba!

      Sil
    2. Selam Adsiz 3 Eylul 2019 21:30

      Londra'da proton beam therapy kanser tedavi hastanesi yapiyoruz. Hem de turk muteahhit firma olarak. Isim var, mesgulum.

      Ekonomiyi Mahfi hocadan takip etmeyi cok seviyorum cunku sosyal, siyasal, kulturel ve tarihsel tum bilesenlerle harmanlayip sunuyor, bu nedenle yogunlugun arasinda dahi takipte kalmak beni mutlu ediyor. Kaldi ki issiz olsam da ayni sekilde takibe devam ederdim.

      Sil
    3. Çok teşekkürler ilginize. Bir bakış açısı yaratabiliyor, bir ufuk açabiliyorsam ne mutlu bana.

      Sil
  35. Hocam iyi güzel de mevcut durum satrançta karşı taraf kazanmasın diye oyunu pata götürmeye benzedi iyice. Bu şekilde sonsuza kadar devam edemeyiz. Faizi indirip kuru salsınlar batan batsın çıkan çıksın da yeni oyuna başlayalım artık. Bu ülkede yapısal reform falan olmaz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yapısal reform olmazsa biz böyle bata çıka devam ederiz.

      Sil
  36. Sayın hocam bugünkü açıklanan enflasyon verileriyle yüzde 15 çıktı. 30 Gün içinde doğalgaza yüzde 32.5 zam geliyor , elektriğe yüzde 15 zam geliyor , ete yüzde 20 zam kapıda , süt ve süt ürünleri desen yüzde 20e yakın zam aldı. Bu enflasyonu bunlar nasıl yüzde 15 olarak buluyor ?

    Türkiye istatistik kurumu yalan mı söylüyor ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Köyün birinde,camiye hırsız dadanmış, cemaatin ayakkabıları namaz vakti çalıyormuş.
      Cemaat hırsızı yakalamışlar, o da hata ettiğini söyleyince, adamı sevmişler, emekli olan imamın yerine getirmişler. Hırsız da imam olunca, iki adam tutmuş, namazdayken cemaatin ayakkabıları onlara çaldırmış.

      Bazı cemaatler, namaz çıkışı ayakkabılarını görmeseler bile akıllanmaz, bazıları da ay sonunda cepte para görmese bile akıllanmaz.

      Sonra derler ki bu para nereye gitti?

      Sil
  37. Sevgili üstat,
    Enflasyon(bugün güncellenmiş olan yeni enflasyon rakamını da güncelleyerek), MB ve CDS sutunlrını içeren tablonuzun yanına bir sütun daha ekleyip şu formülü uyguladım; Enflasyon-MB faizi+ CDS. Bu sütunda sonuçlar şöyle oluştu. Brazilya:4,12 / Endonezya:3,07 / Hindistan:2,97 / G.Africa:4,28 / Türkiye:9,01
    Ülkelerin CDS ülke risk pirimlerini hesaba katan bu hesaplama bizim vermekte olduğumuz reel faiz oranın içinde bulunduğumuz diğer ülkeler ile kıyaslandığında en az iki katı olduğunu gösteriyor. Bu yaklaşım TVMB para politikası kurulu tarafından da ele alınırsa, oldukça yüksek bir indirim daha gelebilir diye düşünüyorum.
    Çok Selemlar

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Haklısınız haklı olmaya da sonrasında ne olur o bilinmiyor. Yani enflasyondaki baz etkisi bittikten sonra nereye gider bu durum?

      Sil
  38. Ben herkesten farkli dusunuyorum yani dunyada olan marsliyim ekonomi olmayan bir ekonimide faiz indirip bindirmenin etkisi ayni our !bu tip kararlar etkileri ancak gelismis veya yahutta enerji zengini ulkerde olur biz bu iki tarafli denklemin hic bir tarafinda degiliz

    YanıtlaSil
  39. Dikkati bir nokta cekti bu faizi daha dusuk diger gelismekte olan ekonimerde yapisal reformlar gormedim ekonimilerinin yapilarinda bir degisiklik te gormedim izledim kadar belki mtia gucleri ama onun disinda bir degisiklik yok

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Haklısınız o nedenle de bir türlü adam olamıyorlar.

      Sil
  40. Hocam, Aktüerya nedir? Bu bölümün geleceği hakkında düşünceleriniz nelerdir?
    Saygılarımla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Selam Adsız 1628,
      Siz bir imam hatip e gidin, eş dost akraba, bakan tanıdığı filan olun, sonra elalemin hastalığı sağlığı ile ilgilenirsiniz.

      Sil
    2. Ne demek istediğinizi veya kastettiğinizi anlamadım. Lise çağında değilim ayrıca. Sorum size değil. Tanıdığa ihtiyaç da yok.

      Sil
    3. Aktüerya, sigortacılıkta toplanan primlerle yağılan ödemeler arasındaki dengenin yıllar itibariyle nasıl gelişeceğinin hesaplanması demek. Bu hesaplamalar oldukça ileri matematik bilgisi gerektiriyor. Bu işi yapanlara aktüer deniyor. İki nedenle sorunlu bir meslek: (1) Sigorta yaptırmaya yönelik talep Türkiye'de hala çok düşük. (2) Aktüerlikten yöneticilik kademelerine geçiş o kadar kolay değil.
      Benim tavsiyem sizin daha genel bir dalda (ekonomi, işletme, finans gibi) lisans eğitimi aldıktan sonra eğer aktüerliğe hala ilginiz olursa o dalda yüksek lisans yapmanızdır.

      Sil
  41. Evet, haklısınız..
    Bu hesap, yakın zamanında Arjantin ve Yunanistan tarafından da yapılmıştı.
    Biz de yapalım, neyimiz eksik?
    Zaten, hiç bir ekonomist "Aman, faiz indirmeyin." demiyor..
    "Faiz indirireseniz..." diyor.
    Aklıma, nedense "Truman Show" adlı film geldi, başrolde Jim Carry..
    Neden bilemedim..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bi lokma, bi hırka ile geçinebilen,
      ibadeti oruç olan milleti açlık ile terbiye edemezsiniz.

      Faiz inse ne olur, çıksa ne olur?

      Devlet büyüklerimiz duruma göre karar alırlar,
      biz her türlü uyarız.

      Sil
    2. "Devlet büyüğü" diye bir şey yoktur.
      "Politikacı" diye bir şey vardır.
      Politikacının amacı, "Her ne olursa olsun, iktidarı dolayısı ile gücü ve kaynakları elinde tutmaktır."
      Bize düşen, politikacı üst üste hata yapmaya başladığında, onu değiştirmektir.
      Politikacı, "sadece kendisi için en iyi olanı" bilir.
      Sanayici olduğunuzu düşünün:
      Üretirken, fabrikanız enerji (Doğal Gaz, elektrik) tüketiyor. 3, 6 aylık, yıllık planlama yapıyor, ürün fiyatı belirliyorsunuz.
      Politikacı, "sadece aylık yıllık enflasyon oranı, yalan da olsa düşük çıksın diye, yapılması gereken fiyat ayarlamaları ile oynuyor.
      Ağustos başında, %15 zam, Ağustos enf. oranı etkilenmesin diye, Eylül başında %15 zam daha..
      Siz, bunu" devlet büyüklerimiz en iyisini bilir. " olarak mı yorumluyorsunuz?
      İthalatçı ve ihracatçı için, doların 3 hafta içinde 5.45, 5.82, 5.64 TL arasında oynamasını yıkıcı etkisini tahmin edebilir misiniz?
      " Devlet büyüğü, tek adam rejimlerin olur ve o ülkelerde seçim yoktur."
      Devlet büyüğü, yanılsa da göreve mütemadiyen devam eder, yorulunca oğlu devralır.. Çok eleştirdiğimiz Suriye ve Esad gibi..
      Şu, "devlet büyüğü" lafını bırakalım.
      Yoksa, başımızdskiler gaza gelir ve Tanrı korusun, "Ben, her şeyin en iyisini bilirim." psikolojisine kapılır; o zaman kim bilir başımıza ne işler açılır!
      21. Yy da, "şeyh uçurmayalım. Zaten, her şey ortada..

      Sil
  42. Mahfi Bey

    Yaşım sizden küçük. 70'leri bilmiyorum.

    "Narh"ın ne demek olduğunu açıklar mısınız? "Devlet narhı", "devlet narh koydu" gibi ifadelerin anlamı nedir?

    Son sorum ise, 1970'li yıllarda Türkiye'de "araba (otomobil) sırası beklemek" diye bir şey varmış. Ve hâttâ "araba (bekleme) sırasını satmak" ifadesini bile duydum. Bunlar ne demek?

    (Bilgilendirdiğiniz için şimdiden teşekkür ederim.)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili yaşı küçük arkadaş,

      Google diye bir şey icat edildi. Google olmazsa, Bing.com dan da bakabilirsiniz.

      Sil
    2. Narh, bir mala devlet ya da belediye tarafından tavan satış fiyatı koymak demektir. Bugün, tıpkı 1960'larda 70'lerde 80'lerde olduğu gibi standart ekmek fiyatlarında narh vardır. Fırıncılar standart ekmeği belediyelerin koyduğu fiyatın üzerinde satamazlar.
      1970'lerde araba için para yatırılır sıra beklenirdi. Yani talep arzda fazlaydı. Bugün araba için alıcılarda para yatıracak imkan olmadığından kimse sıra beklemiyor ama araba da satılamıyor. Hangisi daha iyi siz karar verin.

      Sil
  43. KImse kimseyi KANDIRMASIN Kisi Basina Milli Gelirde 10Yil oncesine vs donmedik!

    Daha da kotuye donduk! 2009un "8980 dolari 2019un 10739 Dolari yapiyor. Yani Dollar enflasyonunu da hesaba katarsak durum daha da vahim bir hal aliyor. Tersten hesaplarsak sayet kisibasina milli gelirde 7367Dolarla 2007in oncesine donuyoruz hemen hemen ki Mevcut dolar kurunun baskilandigini da hesaplarsak bir cok uzman ve ben suanki kuru reel gormemktedir. Dolarin en az 6.50 bandinda seyretmesi lazimdi. Her neyse eger Suriyelileri ve diger yabancilarla birlikte 5milyonluk Turkiyede bulunan calisan calismayan ama kacak gocek yasal yasadisi duranlari da sayarsak sayet kisibasina milli gelir 5000in dolarin bile altina gelebiliyor. Mevcut rakamlarda Turkiyede bulunan(suriyeli,Afgan Irakli Pakistanli Bangladesli ve digerleri) 5milyon kisi yok! Dolarin reel degeri mevcut gunumuzde baski altinda! dahasi karsilastirma yaparkene de 10-11 yil oncesiyle karsilastiriliyor amma 10 yil oncesinin 1 dolari bugunun 1 dolari degil dolarinda enflasyonu deger kaybi var. Demem o ki; Durumlar daha vahim ve icinden cikilmaz halde. Bu cok net. *****https://www.usinflationcalculator.com/

    YanıtlaSil
  44. Tuik rakamlarına inana varmı aranızda. Eğer varsa akıl sağlığı yerindedir raporu alsın. Herşeye zam üstüne zam yapıldı ama enflasyon düşmüş yerseniz.

    Doğal gaza defalarca zam yapıldı elektrik yol ücreti çay şeker ulaşımın hepsine zam tüm ürünlerde zamlar geliyor ama enflasyon düşüyor.

    Aynısı arjantin yapmıştı ve IMF sahtekarlık la suçlamıştı hatta büyüme rakamlarıda sahte olduğu ortaya çıkmıştı aynı bizim büyüme rakamları gibi sözde küçülme azaldı yerseniz.

    En basit turizm ülkede sanki turist patlaması var ama gerçek ne söyleyelim. Türkiyeye turist vizesi ile gelip çalışan Türkmen Özbek kazakistanlı Kırgız Azeri Bulgar gürcü ukraynalı bilumum Avrupa hariç tüm ülkeden gelenler iş bulup çalışmaya başlıyor ama sözde turist bunlar. 1 yıllık turizm amaçlı oturum izni ile kalıyor sonra giriş çıkış yapıyor tekrar aynı sistem. Hatta Bulgaristandan günlük gelip alışveriş veriş yapan ve geri dönenelerde günlük turistleirmiz hatta gürcistandan çay toplamaya gelen herkes turist olarak geliyor vizesiz sonuçta 1 ay kalıyor gidiyor çay zamanı tekrar geliyor fındık toplamaya geliyor sistemde turist gerçekte hepsi çalışmaya gelen işçi.

    Bizim medya ise bunları turist patlaması oldu diye haykırıyor ekonomistler aynı şekilde hepsi bnmir ağızdan gerçekleri manipüle ediyor. Tuik verileri doğru değil diyemiyor kimse ama kendileride biliyor verilerin doğru olmadığını.

    Enflasyon düşmüş ama herşeye zam gelmiş hemde sürekli ve ay ay zam geliyor ama fiyatlar artmıyor matematik bile işin içinden çıkamadı.

    Üzücü olan ne kadar korkar milletimiz var ne kadar korkak aydın diye geçinen doğruyu söyleyemeyen sözde uzmanlarımız var. Hepside sözde vatansever ama doğruyu söylemeyecek kadarda korkak.

    YanıtlaSil
  45. 19:10 tamamen kelimesi kelimesine katılıyorum. RTE deneme yanılma yöntemiyle davranıp uzun vadeli vizyoner bakamıyor. ABD ve Rusya ile ilişkilerin çuvallaması, Suriye Politikası, FETÖ’ye maruz kalmamız, Kürt politikalarının bir öyle bir böyle olması, askeri darbeye maruz kalmamız, doların 2’lerden 6’lara gelerek 3 kat artması, Gezi olayları, gençlerin ülkeyi terketmeleri, sanayisiz büyüme inşaatla büyüme, bir sürü ülkeye bonkörce yardım, Mısır ve Arap Dünyası ile aramızın bozulması, boyumuzdan büyük, verimi düşük projelere girilmesi hep bu dönemde oldu. Doğal olarak bunların faturası çıkıyor. Ekonomide olanlar önümüze en sonunda gelen faturadır. Bu arada Başkanlık sistemin getirildiğini eklemeyi unutmayayım. Bu sistem bizi daha çok zorlayacak.

    YanıtlaSil
  46. Dün dolar 5.83 idi.Bugun 5.73 ...
    Enflasyon düşük çıktığı için dolar aşağı geliyor dendi.
    Oysa enflasyon düşük çıkınca merkezin faiz indirme ihtimali artar . Faiz indirince de dolar TL yukarı gider. Kısır döngü yani .
    Merak ettiğim hocam ;

    Eskiden beklentiler satın alınır gerçeklesmeler satılırdı.
    Şimdiler de ise tam tersi pozisyonlanmalar oluyor.
    Viop da yön tayin etmek artik mümkün değil.

    Dolar TL nin aşağı gelişi ya da getirilişi ile olası faiz indirimi için alan mi açılıyor?????

    Değerli yorumlariniz için teşekkür ederim .
    Saygılarımla

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. GSYH küçülmesi beklenenden düşük çıktığı, enflasyon da düşmeye devam ettiği için Türkiye ekonomisiyle ilgili kötümser beklentilerde bir iyimserlik geçişi yaşanıyor. TL'nin Dolara karşı değer kazanmasının nedeni budur.

      Sil
  47. İhracat 13 milyar olmuşmuş yersen. Memuruna kulak damlası ile zam veren şahlanan ekonomi yersen.

    YanıtlaSil
  48. Hocam selamlar

    Enflasyon bu kadar yüksek iken MB' nın faizlerdeki baskılı ve sert faiz düşürmesi karşısında neden dolar düşüşe geçiyor. Fırlaması gerekmiyor mu? Sonuçta enflasyonla mücadele için faiz arttırılması gerekiyor yanlış mıyım?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Doğru da enflasyon da düşüyor. Yani enflasyon düşerken faizi düşürmek doğru tercih. Asıl olan enflasyon yükselirken faizi arttırabilecekler mi?

      Sil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Kapitalizm

Paradan Para Kaybetme Dönemi

GSYH’de Dünyada Kaçıncıyız?