Borsalarda Toparlanma Eğilimleri

Finansal Piyasalarda Çöküş
Piyasaları ikiye ayırarak inceleyebiliriz: (1) Reel piyasalar (emtia piyasası, emek piyasası gibi mal ve hizmet üretimi ve alım satımıyla uğraşan piyasalar), (2) Finansal piyasalar (reel piyasalarda üretilen mal ve hizmetleri üreten ve satan firmaların hisselerinin, tahvillerinin ve kamu kurumlarının çıkardığı tahvillerin alım satımıyla uğraşan piyasalar.) Asıl olanın reel piyasalar olduğunu, finansal piyasaların reel piyasalar üzerine kurulu bir çeşit türev piyasalar olduğunu söylememiz mümkün.
Covid – 19 salgınının pandemiye[i] dönüştüğü ortaya çıkınca finansal piyasalarda hızlı bir çöküş yaşandı. Aşağıda soldan sağa Shanghai Endeksi (Çin), Dow Jones IA Endeksi (ABD), Dax Endeksi (Almanya) ve BIST 100 Endeksi (Türkiye)’nin şubat ve mart ayı gelişimleri yer alıyor. Görüleceği gibi Covid – 19’un ilk olarak Çin’de çıkmasıyla Çin borsası çöküyor, sonra pandemi olduğunun anlaşılmasıyla birlikte diğer borsalar da çöküyor.


Bu çöküş reel piyasaları da etkiledi. Petrol ve altın piyasaları, finansal piyasalarla belki de en fazla iç içe geçmiş reel piyasa örnekleridir. Aşağıdaki grafikler bu görüşü destekliyor. Soldaki grafik Brent petrolün varil, sağdaki grafik de altının ons fiyatındaki gelişmeleri gösteriyor.


Covid – 19 pandemisinin çıkışıyla petrol fiyatlarının düşmesinin nedeni dünyada üretimin aksayacağı, büyümenin ve petrole olan talebin düşeceği beklentisidir. Altında ise durum biraz faklı gelişti. Altın fiyatları önce düştü sonra yükselmeye başladı. Altın, nakit dışı varlıklar arasında nakde en kolay çevrilen varlıktır. Covid – 19’un yaygınlaşmasıyla insanlar ve kuruluşlar yatırımlarını nakde çevirmeye, portföylerindeki değer kaybı karşısında teminatlarını artırmak için nakde ihtiyaç duymaya başladılar ve portföylerindeki altınlarını satarak nakde döndüler. Bu hareketin etkisiyle bu kez altın fiyatı düştü. Bir süre sonra Covid – 19 pandemisinin uzun süreceği beklentisinin yayılması ve ABD başta olmak üzere gelişmiş ekonomilerin para basmaya yönelmesiyle ulusal paralara güven kaybı doğdu ve altın talebi ve dolasıyla altın fiyatları yeniden arttı.

Finansal Piyasalar Ayağa Kalkıyor
Finansal piyasalarda başlayan ve reel piyasalara da yayılan çöküşün nedeni tanınmayan bir düşmanla karşı karşıya olunmasıydı. Başlangıçta virüsün nasıl bir şey olduğu bilinmiyordu. Hatta adı bile henüz konmamıştı. Zaman geçtikçe yapılan çalışmalar virüsün tanınmasını sağladı. Bilinmeyen, tanımlanamayan bir düşmanla mücadele mümkün değildir. O nedenle de korku yaratır. Buna karşılık bilinen, tanımlanan bir düşmanla mücadele nispeten kolaydır. Örneğin sabunun bu virüsü dağıttığı anlaşıldı ve hijyen bu düşmanla savaşta nispeten ucuz ve etkin bir önlem olarak ortaya çıktı. Virüsün bulaşıcılığını önlemek için evden çıkmamak en önemli mücadele aracı olarak ortaya atıldı. Başka hastalıklar için kullanılan bazı ilaçların virüsün etkisini azaltıcı ve kısmen tedavi edici etkisinin olduğu anlaşıldı ve kullanılmaya başlandı. Özetle virüsün tanısı ve tanımı yapıldı şimdi artık iş tedavisi ve kesin olarak önlenmesi için ilaç ve aşı geliştirmeye kaldı. Bu konularda da dünyanın önde gelen laboratuvarları, araştırma enstitüleri çalışmaya başladı epey yol aldıklarını duyurdular. Bu gelişmeler piyasaları olumlu etkilemeye başladı.

Aşağıda soldan sağa Shanghai Endeksi (Çin), Dow Jones IA Endeksi (ABD), Dax Endeksi (Almanya) ve BIST 100 Endeksi (Türkiye)’nin Mart ve Nisan ayı gelişimleri yer alıyor.


Grafiklerden görüleceği gibi borsalar, çöküşün ardından belirli bir toparlanma eğilimine girmiş görünüyor. Borsacı deyişiyle ifade edersek bu gelişme ileride oluşması beklenen bir gelişmenin ‘önceden satın alınması’ dır. Covid – 19 için ilaç ve aşı geliştirilmesi beklentisi güçlendikçe ve bazı gelişmeler ortaya çıktıkça borsaların ve diğer finansal piyasaların da daha iyiye gideceği açıktır.

Finansal Kesim Çabuk Isınır Çabuk Soğur
Coğrafya’dan bildiğimiz bilimsel bir olguyu hatırlatalım: ‘Karalar erken ısınır erken soğur, denizler geç ısınır geç soğur.’ Bu olguyu piyasalara uygularsak finansal piyasaları karalara, reel piyasaları ise denizlere benzetebiliriz. Bunun nedeni finansal piyasaların nakitle ilişkisinin çok yakın olmasıdır. Bir tehlike göründüğünde hemen eldeki finansal varlıklar elden çıkarılıp nakde dönülebilir, bir fırsat doğduğunda da hemen eldeki nakit kullanılıp varlık alımı yapılabilir. Oysa reel piyasalarda bu o kadar kolay ve hızlı değildir. Örneğin bir mala olan talep artmışsa o malın üretimini arttırmak bugünden yarına mümkün olmaz. Yeni bir üretim bandı eklemek ya da kapasiteyi arttırmak zaman alır. O nedenle finansal piyasaların olumlu ve olumsuz tepkileri çok daha hızlı gelişir ve yaşama geçer.

Önümüzdeki dönemde korona virüsün ilacının ve aşısının bulunup uygulanmasıyla görüntü de değişecek kuşkusuz. Finansal piyasalar hızlı bir toparlanma yaşasa da reel kesimde toparlanma çok daha yavaş olacak. İlaç ve aşı bulunması süresi ne kadar uzarsa reel kesimin toparlanması da o kadar uzun sürecek. Çünkü reel kesim, finansal piyasalardan farklı olarak birbirine bağlı halkaların oluşturduğu bir zincir biçiminde çalışıyor. Sokağa çıkma yasakları, işyerlerinin bazılarının kapanması, bazı alanlarda üretimin durması o zincirin halkalarının kopmasına yol açıyor. Zincirden bir halka koptuğunda zincir aşağıya düşer. Halkayı yerine takmadan önce zincirin iki ucunu birbirine yaklaştırmak gerekiyor. O nedenle reel kesimin ayağa kalması finansal piyasalara göre çok daha uzun zaman alacak.



[i] Pandemi: Bir kıta hatta tüm dünya yüzeyi gibi çok geniş bir alanda yayılan ve etkisini gösteren salgın hastalık.

Yorumlar

  1. Denizler karalara göre daha gec ısınıp daha gec soğur hocam

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Düzelttim, teşekkürler

      Sil
    2. Emeğine sağlık hocam saygılar sevgiler

      Sil
    3. Şimdi bu hatayı malum bir siyasi parti bakanı yapsaydı, milletin %50 si denizlerin daha hızlı ısınıp soğuduğuna inanırdı. AHaberde de bilim adamlarının yüzlerce yıllık yanılgısı konuşulurdu.

      Sil
  2. Mahfi Bey, virüsün adı yazınızda belirttiğiniz üzere Covid -19 değildir. Cıvid, virüdün olulturduğu hastalığın adıdır ve şıiu şekilde kısaltılmıştır; ‘CO’rona ‘VI’rus ‘D’isease.
    19 ise virüsün ilk ortaya çıktığı yılı ifade eder. Yani 2019’u. Saygılarımla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Haklısınız, metindeki ifade yanlış olmuş, düzeltiyorum, teşekkür ederim.

      Sil
  3. Saygıdeğer Hocam, toprak tez ısınır tez soğur diye biliyorum..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Düzelttim, teşekkürler

      Sil
    2. Türkçeyi çok güzel kullanmışsınız. Tebrikler. Hasret kaldık has, öz Türkçe kelimelere.

      Sil
  4. Sayın hocam elinize sağlık, Borsa geleceği fiyatladığına göre sizce borsada hangi sektörler gelecek için daha cazip ? Bu toparlanmanın özellikle banka karlılıklarını reel sektör gibi çok daha fazla etkilemediğini düşünüyorum, yanılıyor muyum? Birde sayın hocam dünyadaki dönüşüm olacağı ifade ediliyor.Bu dönüşümde yok olacak yada gelişecek sektörler sizce hangileri? Örneğin bilişim gelişirken demir çelik gerileyecek mi?
    Saygılar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Gıda ve içecek sektörü, sağlık sektörü en iyi durumda olacak. Bankaların durumu reel sektöre bağlı.

      Sil
    2. Hocam, hangi sektörün gelişeceğini 9 ay 10 gün sonra görürsünüz :P :)

      10 günü gitti 9 ayı kaldı.

      Sil
  5. Denizle gec isinir gec sogur, karalar hizli

    YanıtlaSil
  6. Hocam, yine çok güzel bir yazı, elinize sağlık...

    ( Not: denizler geç ısınır, geç soğur diye biliyorum ben ama :) kara ile denizin yeri mi karıştı acaba? )

    YanıtlaSil
  7. Devletler tarafindan akitilan fonlarin onemli bir kisminin sirketler tarafindan finansal piyasalarda hisse geri alimlarinda kullanilmasi, cin Devletinin gerekirse hisse senedi piyasalarda alim yapabilecegini aciklanmasi, vb daha az onemli mi?

    YanıtlaSil
  8. Hocam; BIST 100, manipülatif ve sığ bir borsa olduğu için özellikle varlık fonunun kurulması ve halka açık pek çok büyük banka-firmanın buraya devredilmesiyle gösterge niteliğini yitirdi, algı yönetiminin enstrümanı haline dönüştü. Bunu en net döviz piyasası ile korelasyonunun kaybolmasıyla görüyoruz. Bu nedenle yerli-yabancı ciddi hiçbir yatırımcının BIST'e bakıp ekonominin durumu hakkında fikir edindiğini ve buna göre kararlarında değişikliğe gittiğini sanmıyorum.

    Saygılar...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Doğru tespitler ama yine de özellikle yerliler BIST 100 e itibar ediyor.

      Sil
    2. Bist ozelinde degil bu durum, hemen her ulkede benzer seyler soz konusu. Firmalara gecilmekte olan zorlu donemde ayakta kalabilmeleri icin aktarilan kaynaklar, finans piyasalarinda fiyatlari yukseltmek icin kullanilmis olma ihtimali yuksek. Oysa, hemen her ekonomist durumun diger krizlerle karsilastirilamayacak kadar farkli ve cozumu cok daha zor oldugu konusunda hem fikir. Eger yukaridaki ihtimali gercek ise ve kriz uzarsa, aktarilan kaynaklarin buhar olma ihtimali de yuksek dwmektir.

      Sil
  9. Hocam merhaba , coğrafi olarak bir yanlışlık var. Karalar çabuk ısınır çabuk soğur, denizler geç ısınıp geç soğur olmalı.

    YanıtlaSil
  10. Piyasaları ikinci bir dalga vurabilir mi bu seneryoya göre dünya çapında

    YanıtlaSil
  11. Merhaba Mahfi Hocam. Galiba coğrafya örneğiniz “Karalar çabuk ısınır çabuk soğur, denizler geç ısınır geç soğur.” olacak. Teşekkürler

    YanıtlaSil
  12. Hocam küçük bir hata olmuş "Denizler geç ısınır geç soğur, karalar çabuk ısınır çabuk soğur" şeklinde olmalıydı. Saygılarımla

    YanıtlaSil
  13. Sayın Hocam,
    Yazılarınızı ilgiyle takip ediyorum. Nadiren de olsa ortaya çıkan maddi hatalara yapılan düzeltmeleri de anlayışla karşıladığınızı biliyorum. Yazınızın ana fikrini bozmamakla birlikte denizlerin karalara nazaran daha çabuk ısınıp soğuduğu kısımda da benzer bir durum olduğunu düşünüyorum.
    "Yengeç Zamanı" başlıklı yazınızı da evden çıkamadığımız bir sabah okumak çok farklı bir duygu oldu. Sağ olun, var olun.
    Saygılarımla.
    Ertan TURGUN

    YanıtlaSil
  14. Coğrafya’dan bildiğimiz bilimsel bir olguyu hatırlatalım: ‘Denizler çabuk ısınır çabuk soğur, karalar geç ısınır geç soğur.’ Bu olgu tam tersi olacak
    ‘Karalar çabuk ısınır çabuk soğur, denizler geç ısınır geç soğur.

    YanıtlaSil
  15. Sayın Hocam, deniz ve karaların ısınma ve soğuma rejimleri sanırım ters belirtilmiş yazınızda, yazmak istedim.
    İyi ki varsınız..
    Sevgi ve saygılarımla.

    YanıtlaSil
  16. toparlanma sürecinin başlaması ve belirginlesmesi, altındaki düşüşü aynı korelasyonla etkilermi peki ocam, finansal piyasalardaki muhtemel toparlanma, ayni etkiyle altina yansimasi sanki bir cok diger faktorle ayni oranda olmayabilir, yaniliyormuyum?

    YanıtlaSil
  17. Teşekkürler Mahfi Hocam. Ufak bir karışıklık olmuş yanlış anlamadıysam. Önce karalar ısınır ve soğur olacak sanırım. Bilginize sunarım.

    YanıtlaSil
  18. Hocam denizler geç ısınır geç soğur sehven oldu düzeltmek istedim emekleriniz için tşk ler saygılar sunarım

    YanıtlaSil
  19. Hocam, öncelikle bu güzel yazınızla pazar günümüze (çalışmadığımızdan dolayı maddi anlamda pazar olmasa da en azından şekli anlamda pazar) keyif verdiğiniz için teşekkürler.

    Finansal piyasaların gelişmelerle beraber yükselmesi ancak reel piyasaların uzun süre toparlanamayacak olması karşısında; reel piyasaların düşüş etkisiyle beraber finansal piyasayı etkilemesi konusunda ne düşünürsünüz, sizce böyle bir etkileyiş olur mu ya da ne derecede etki gösterir? Teşekkürler, iyi pazarlar....

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sağ olun.
      Böyle bir etkileşim olabilir. Yani mesela dış kaynak bulunması vb olmaz da reel sektör düşüşe devam ederse finansal piyasaları da peşinden sürükleyebilir.

      Sil
  20. Hocam iyi günler, finansal piyasalardaki artışın nedeni Dünyadaki para bolluğu olabilir mi? Reel piyasaya ilişkin olumlu beklenti olmaması borsalardaki yükselişin tam tersine dönebileceğini göstermez mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet onun da etkisi var tabii. Reel sektörün toparlanamaması hali finansal sektörü de düşürür mutlaka.

      Sil
  21. finansal piyasalardaki muhtemel toparlanma sureci, ayni korelasyonla altinin dususune yansirmi hocam,ulkemizde bir cok baska faktor ve en onemlisi guvenli liman islevi gordugune inanilan altin icin, finansal piyasalardaki muhtemel gelebilecek olumlu iklim ayni korelasyon hiziyla altina yansimayabilir diye dusunuyorum

    YanıtlaSil
  22. Hocam denizler geç ısınıp geç soğur olacaktı sanırım.
    Saygılar.

    YanıtlaSil
  23. Mahfi Bey, biraz aşırı hızlı olmadı mı ısınma, toparlanma? Uçaklar yerde dururken havayolu hisseleri bile artışta. Pandeminin başındayız diyebiliriz, ilaç ve aşı için hiç de az olmayan bir süre gerekiyor.. Ben anlamadım piyasalardaki bu iyimserliği..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tabii biraz da para basımı, IMF, Fed swap imkânı filan gibi söylentiler de etkili oldu.

      Sil
    2. Hocam merhaba.arkadaşa katılıyorum.pegasus hissesi mesela 86TL idi,23TL ye düştü,şu an 52TL.uçmuyor uçaklar nasıl oluyor da tavan oluyor.
      Saygılar

      Sil
    3. Nacizane dusuncem, finansal piyasalarin da mevcut kriz surecini fiyatlamasi oncekilere gore farkli. Daha onceki krizlerde hep V seklinde bir tepki gormustuk. Mevcut krizde Turkiye dususayagina baktigimizda dusus trendi V sekline uymadi. Hic bir zaman burasi diptir diyemedik. Cikis sureci de ne zaman basliyor bir turlu diyemedik. Benim fikrim mevcut krizin finansal yapidan cok saglik,hukuk, siyasal istikrar gibi farkli etmenlere daha cok bagli olmasi bu duruma yol acti.

      Sil
  24. altın fiyatları ulkemizde olusmasi muhtemel olumlu iklimle bile sizce finansal piyasalara eslik edebilecek korelasyonla asagilara gelirmi hocam, guvenli liman ve likitide enflasyon karsisinda bir kalkan gorevi gorurken bizim ulke icin muhtemelmi bu?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Önümüzdeki günlerde ilaç ve aşı konusundaki gelişmelere bağlı

      Sil
  25. Hocam elinize emeğinize ve kaleminize sağlık. Ancak deniz ve karaların ısınması konusunda (deniz geç ısınır ve soğur) yanlışlık olmuş galiba. Saygılar.

    YanıtlaSil
  26. Hocam merhabalar, konuyla alakasız olacak bu yüzden özür dilerim. Ben işletme okuyorum ve bu bölümü puanım yettiği için değil severek isteyerek geldim. İleride büyük bir şirkette üst düzey bir yönetici olmak ve bu işte gerçekten başarılı olmak istiyorum. Sizin alanınız daha çok makroiktisat bizimkisi ise mikroiktisat. İleride iyi ve donanımlı bir yönetici olmak için iktisat konusunda kendimi ne kadar geliştirmeliyim? Hem sizin hem de diğer okurlarınızın yorumlarını bekliyor, herkese iyi ve sağlıklı günler diliyorum.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bir yandan mutlaka makroiktisat çalışın. İkisi de çok gerekli.

      Sil
    2. Genç kardeşim, hedefin olması okuduğun bölümü bilerek seçmen bunlar güzel şeyler. Teorik bilgileri okul zaten öğretecek, ekstra kaynaklarda fazlasıyla mevcut. İlerde şirket idarecisi olmak istiyorsan nacizane tavsiyem şimdiden stajyer yada yardımcı personel olarak şirketlerin muhasebe, satınalma, ithalat, ihracat, pazarlama gibi farklı farklı departmanlarında çalış ve çalışırken bol bol gözlem yap, okulda okuduğun işletme bilgileriyle çalışacağın şirketteki uygulamaları birlikte değerlendir. Böylece az zamanda çok yol alırsın.

      Sil
    3. Öncelikle,isletme:mikroiktisat siz:makroiktisat gibi bir tanımlama hatasını düzeltmekle başlayabilirsiniz.Mikroiktisat isletmenin değil iktisatın konusudur mikro öğrenince şirket öğrenmessiniz.Mikro iktisat iktisadın alet cantasıdır kendisi başlı başına bir teoridir,ekoldur.

      Sil
  27. Hocam elinize saglik.
    Kara cabuk isinir sogur, deniz gec isinir sogur olacak sanirim.

    YanıtlaSil
  28. Bill Gates ve Dünya Sağlık Örgütü'ne bağlı vakıf ve kuruluşların tahminine göre 12-18 ay arası süreceği tahmin ediliyor Corona'nın tamamen çözüme kavuşmasının. 10 Nisan gecesinden sonra hele ki 3-6 ay arasında bitmesini artık beklemiyorum. Tabii bu arada herkes aynı bu şekilde evden çalışmaya yada çalışmamaya devam edemez. Muhakkak iş yerleri tekrar faaliyete geçecektir. Yani bu da demek oluyor ki Corona yada başka hastalıklarla yaşamak hayatın bir parçası olacak. Bu olayların sürekli olması yada 1-2 sene sürmesi Küresel Piyasalarda da bir istikarar sağlar mı? Yoksa sizce hep bir çalkantı içinde mi geçecek. Bu en çok ihracat ve ithalat kalemini etkiler gibi duruyor. Bir de hocam yedek akçe'nin yada işsizlik fonunun bittiği söyleniyor yada kimse o paralara ne olduğunu bilmiyor. Böyle bir şey gerçekten olabilir mi? 130 Milyar TL'yi kimseye sormadan kafalarına göre harcayabilirler mi? Hadi harcadılar diyelim bundan nasıl haberimiz olmuyor? O kadar büyük paranın harcanması ve nereye harcandığının bilinmemesi çok saçma değil mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. adamlar daha önce kendi ağızlarıyla söylediler deprem vergisiyle yol yaptık diye.ne bekliyorsunuz ki bize mi soracaktı bu parayı nabalım diye?kimse hesap sormuyor şeffaflık yok.o kadar şatafat, yandaş besleme hangi paralarla oluyor sanıyorsunuz.şimdi hazır bahane de çıktı salgına gitti deseler kim ne diyecek.

      Sil
  29. Hocam öncelikle bilgilendirici yazınız için teşekkürler. Coğrafi bilgi kısmında ise sanırım ufak bir karışıklık olmuş. Karalar, denizlere nazaran daha çabuk ısınır ve soğur. Saygılarımla.

    YanıtlaSil
  30. Merhabalar hocam, ben işletme okuyorum, ileride iyi ve donanımlı bir yönetici olmak için ne kadar iyi bir makroiktisatçı olmak gerekir ? Bu konuda kendimi ne kadar geliştirmeliyim? Bunun dışında bana neler önerirsiniz? Hem sizin hem de okurlarınızın görüşlerini bekliyor, herkese iyi ve sağlıklı günler diliyorum.

    YanıtlaSil
  31. Sayın Eğilmez Hocam,öncelikle kaleminize sağlık. Fakat şunu belirtmek isterim ki ''Borsada Toparlanma Eğilimleri'' başlıklı yazınızın ekonomiyle ilişkilendirdiğiniz ve Coğrafya alanına giren bir bölümünde sanırım bir bilgilendirme yanlışlığı olmuş. Yanlış bilgi bana ait ise mazur görün lütfen. Ama bildiğim kadarıyla Coğrafyada geçerli bilimsel gerçeklik şu; Karalar çabuk ısınır ve çabuk soğur. Denizler ise geç ısınır geç soğur. Anlayışınız için teşekkür ediyor,saygılar sunuyorum.

    YanıtlaSil
  32. Çok güzel bir yazı hocam küçük bir benzetme hatası var. Karalar çabuk ısınır çabuk soğur, denizler geç ısınır geç soğur.

    YanıtlaSil
  33. Sağolun Mahfi bey...Kanaatimce aşı ve ilaç bulunması uzun sürecek ama daha önce covid 19 sürekli mutasyon geçirecek ve bulaşıcılığı azalarak yok olacak. Sürecin covid 19 tarafından tamamlanacağını sanıyorum ama bu diğer salgın virus pandemilerinden hem daha uzun sürecek hem de her yönden kayıplar fazla olacak... Saygılarımla...

    YanıtlaSil
  34. Hocam yazınız için teşekkürler.
    Fakat yazınızda geçen ‘Denizler çabuk ısınır çabuk soğur, karalar geç ısınır geç soğur.’ ifadesinin ‘Denizler geç ısınır geç soğur, karalar çabuk ısınır çabuk soğur.’ şeklinde olması gerekiyor.

    YanıtlaSil
  35. Saygıdeğer Mahfi Hocam, "karalar çabuk ısınır çabuk soğur".

    YanıtlaSil
  36. Hocam selamlar, denizler geç ısınır geç soğur olacaktı. Saygılarımla

    YanıtlaSil
  37. Hocam kaleminize sağlık, henüz yeni yazılmışken bir düzeltme önerebilir miyim? Karalar çabuk ısınıp çabuk soğur, denizler geç ısınıp geç soğur sanırım yanlış oldu:))

    YanıtlaSil
  38. Hocam denizler geç ısınır geç soğur karalar çabuk ısınır çabuk soğur olması gerekmez mi

    YanıtlaSil
  39. Hocam Ege Cansen Bey, Krize çare olarak "Devlet zenginden alıp, fakire vermeli" diye belirtti. Siz bu görüşe katılır mısınız?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Önce devlet başlamalı. Kamu harcamaları azaltılmadan, kamudaki ısraf kısılmadan bunu yapmak zor.

      Sil
  40. Değerli Hocam, elinize sağlık, Bloomberg, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) dolar ihtiyacını karşılamak için takas hattına (swap line) dahil olmak üzere geçen ay ABD Merkez Bankası'na başvurduğunu yazdı. Bu haber gerçek ise ve Amerika/FED tarafından kabul görürse; ülkeye döviz girebilir mi? ve bir rahatlama olur mu? aynı şekilde borsaya da pozitif yansır mı sizce? Teşekkürler

    YanıtlaSil
  41. Geleceğin satın alınması konusunda çok haklısınız. Fakat borsadaki şirketlerin ciroları, karları azalmaya başladığında, buna bağlı olarak rasyoları bozulduğunda yeni satış dalgaları gündeme gelmeyecek mi? Marketwatch.com'da ayı piyasası içinde geçici yükselişlerin olduğu, tabanın bulunmasının 6 ayı bulduğu yönünde bir yorum okudum önceki gün. Yazınızdan borsadaki düşüş sona erdiği gibi bir anlam çıktığı için soruyorum...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. O anlamda yazmadım, borsadaki çöküşün sona ermesi için reel kesimin toparlanmaya başlaması lazım. Sonuçta borsa reel kesimin türevi.

      Sil
  42. Hocam Bill Gates bu virüsün 2021 sonbaharına kadar süreceğini belirtti, sizce bu durumda borsaların artışı sadece kısa dönemlik değil mi? bence tekrar düzelme olacak yani geriye gelecek , aşının gerçekten bulunduğu haberine kadar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bir kaç düzelme ve bozulma yaşayacağımız kesin.

      Sil
  43. Sayın Hocam, bu artışların sebebi, merkez bankalarının para basması sonucu ya dövize ya altına ya da borsaya kaymalarından da olabilir mi? zaten düşük değerli bir borsamız vardı , iyice dibe vurmuştu ama bence daha da aşağı gelecek.

    YanıtlaSil
  44. Hocam sizce ons altın daha da yukarı çıkar mı? Belirsizlik hala devam ediyor ve orta vadede daha da edecek gibi.

    YanıtlaSil
  45. Mevduatlardan vergi almak veya döviz mevduatları TL ye çevirme ihtimalleri var mıdır hocam?

    YanıtlaSil
  46. Sayın Mahfi Bey, Merkez bankası net rezervleri nasıl görebiliriz yada hesaplayabiliriz ? Yazınız için elinize sağlık.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. MB nin stand by esasına dayalı bilançosunda var.

      Sil
  47. Bütün bu olaylar bitince Fed uzun süre faizi 0 tutar ve piyasaya para saçmaya devam eder mi ? Yani tekrardan bir yapısal reform yapma treni yakalayabilir miyiz ? Gerçeği yakalasak bile ben bunların gerçekleşeceğini pek sanmıyorum.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu dönem artık o işler için zor. Yaşam kavgası verilecek gibi duruyor.

      Sil
  48. Çok ta önemli olmamakla beraber, coğrafyayla ilgili bir yanlışlık olmuş. Daha yavaş ısınıp, daha yavaş soğuyan denizler olacaktı.

    YanıtlaSil
  49. Yazı için teşekkürler hocam.. Ancak coğrafya ile ilgili ifadenizde bir yanlışlık olabilir mi hocam, ben farklı hatırlıyorum..

    YanıtlaSil
  50. Hocam merhaba, saygılar. Denizler ve karaların geç ısınması veya soğuması yer değiştirmiş.

    YanıtlaSil
  51. Hocam emeğinize sağlık yine çok bilgilendirici bir yazı olmuş. Light günlük kitabınızın arka kapağında toplumsal korkunun kişisel yansımasını yaşadığınızı belirten bir takım olaylardan bahsettiğiniz çeşitli ekonomik, siyasal ve kişisel korkulardan örnekler verdiğiniz güzel bir paragraf vardı. Şuan ülkemizin ve tüm dünyanın yaşadığı covid-19 pandemisini, yaşadığınız tecrübeleri göz önüne alarak değerlendirdiğinizde ilk sıraya koyar mısınız?

    YanıtlaSil
  52. Hocam merhaba yine çok güzel bir yazı.. Çok merak ettiğim bir konuyu sormak istiyorum lütfen cevaplarsanız sevinirim.. Hocam günümüz ekonomilerinde artık finansal piyalardan kazanılan para reel ekonomiden kazanılan paranın önüne geçti.. Şu dönemde paraya boğulan dünyada bu paralar yine çok büyük bir oranda finans pğiyasları ve türev araçlarda değerlendirilecek.. Bu durum reel piyasanın ayağa kalkmasını hatta uzun vadede klüçülmesine yol açmayacak mı. Bu kadar finans enstürmanlarının ekonominin dört bir yanını sarması bence ilerde reel çok büyük sıkıntılar doğurack

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim.
      Bu dönem sonrasında reel piyasalara daha fazla ilgi olacağı kanısındayım.

      Sil
  53. Hocam piyasaları mantıklı hareket etmesini ancak bir uzaylı istilası sebep olur diye düşünüyorum. Özellikle Bist100 kesinlikle para babaları elinde, sırtlanların ortasında vakit geçiriyoruz, robotlar çok acımasız ve hızlılar, tamamiyle küçük yatırımcıyı öpmek ve paralarına para katmak için çalışıyolar. Mayın tarlası diyebilir miyiz Borsamıza?

    YanıtlaSil
  54. Hocam iyi günler, kucuk bir düzeltme l. Isınma ile ilgili bilgi, karalar hızlı ısınıp hızlı soğur, denizler geç ısınıp geç soğur, şeklinde.

    YanıtlaSil
  55. YETER YA HOCA DÜZELTMIŞ, TEŞEKKÜRLER

    YanıtlaSil
  56. Hocam, bu virüsü ben de yakalandım. Çok şükür atlattım. Çok zor. İnanın çok zor. Grip×5=Oy korona korona yaktın beni korona. Tavsiyem borsa, altın, doviz palavra. Evde kal, yoksa gelir korona.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Büyük geçmiş olsun, kendinize iyi bakın, sevgiler.

      Sil
    2. Gecmis olsun eger mumkunse biraz deneyiminden bahseder misin?
      Mesela kac gun surdu? 5gun 10 gun 20 gun

      Sil
  57. İyi günler hocam, emeğiniz için teşekkürler. Yazınızda sadece malumun ilanını anlatmışınız gibi hissettim. Kısaca virüs etkisi ile sert düşen borsalar, nisan ayında toparladı. Bunu bizde takip ettik. Reel pşyasaların toparlanmasının daha geç olacağının bilgiside herkeste var.

    Yazıda, borsalarda ve reel piyasada en kötünün görülüp görülmediğine dair fikrinizi aradım. Borsalardaki bu yükseliş, sert düşüşlerin bi düzeltmesi olarak mı kalacak, yoksa en kötüyü görüp, diplerini yapıp yükselişlerine devam mı edeceklere dair, beklentinizi analizinizi fikrinizi merak ederek okudum yazınız.

    YanıtlaSil
  58. Hocam gerek yerel gerekse uluslararası piyasalar olarak reel olsun finans olsun bu hamur daha çooook su kaldıracak gibi görünüyor. Geldi geçti gitti diye basitleştirebileceğimiz birşey değil, biliçaltlarımıza yerleşen çok şey oldu. Devletlerin merkez bankalarının şirketlerin bireyselerin ekonomi yönünde verdiği tepkiler aldığı önlemler klişe ve eski bilinen yöntemler(mecburen) , ama tehdit günümüz dünyasında oldukça yeni ve kapsamı itibariyle çok yönlü ve çok büyük. Modern dünya ve yaşam bicimi açısından bence bir çağ kapandı, Covit19 sonrası yeni bir çağ açıldı,ne kapitaliz ne devlet yönetimi ne uluslararası ilişkiler ne de yaşam biçimleri artık eskisi gibi olamaz. İnsanı risklere karşı koruyamadığında, insanı yaşatamadığında sosyal, siyasal, iktisadi diğer hiçbir şeyin anlamı kalmadığı bilinci eminim dünyada daha fazla idrak edilecek, bunun da sosyal siyasal iktisadi her yönden insan tercihlerine etkisi olacaktır diye nacizane düşünüyorum. Çok mu abarttım bilemiyorum.

    YanıtlaSil
  59. sehven yapılmış basit bir hata için 40'a yakın kişi mesaj yazmış. siz de üşenmeyip tek tek düzelttim yanıtı vermişsiniz. hocam vakit bu kadar değersiz mi? altı üstü bir hata... bu kadar mı önemli? saygılar...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Baydu Can, ben, yazıdaki hatayı düzeltmeye çalışan arkadaşların bu yazının kusursuz olması için yaptıklarını düşünüyorum. O nedenle hepsinin çabasına teşekkür ediyorum.

      Sil
    2. Evet çok haklisiniz...bu kadar incedir hocamız..

      Sil
    3. Düzeltme isteyenler, bir dahaki sefere daha önceki yorumlara baksınlar lütfen. Tekrar tekrar aynı şeyin okunması yorumları okuyana eziyet oluyor. 2-3 düzeltme talebi olur da bu kadar da olmaz.

      Sil
  60. O kadar para basildi ki duzelmemesi zaten farkli olurdu. Onemli olan reel sektor. Reel sektorde surec daha uzun surecek.
    Benim sahsi gorusum.
    Devletlerin Merkez bankalari araciligyla bu kadar devasa tahvil alim programlari yerine daha az daha mutevazi bir rakamla hazineleri surec boyunca beslemeleri en azindan butce buyuklugunun %10u kadar parayla finanse etmeleri dahasi ayni sekilde virus bittikten sonra devlet yardimlari sona erdikten sonra ise sirketlerin butce buyuklugu ozelinde parasal mekanizmalarla 1.5 yilligina %15ini fonlamalari edaha iyi olur. Hatta bunu yaparken cevreci daha az karbon emisyonu gibi sartlari da ortaya koyarak ele almalari herkes icin faydali olur. Artik enflasyon sorununu dusunmek gibi bir luks yoktur. En azindan bu dediklerimi EURO Dollar gibi rezerv paralar baglaminda soyluyorum.
    IMFin de onumuzdeki surecte yeniden yapilandirilip Dunya bankasi ile isbirligi icinde programlarini ulkeler icin olusturuken cevre ekonomisini ve nufus demografik etmenler konusunda odevlerini yapan ulkelere odevlerini yaparken hibeli kredili kolaylastirici parasal mekanizmalar sunmalidir.
    Mesela bazi ulkeler IMF gidiyor iyi hos enflasyonunu indirmek ekonomiye istikrar kazandirmak cari dengesini butce acigini guclendirmek kamusal harcamalarini kismak istiyor. Programini yapiyor basarili da oluyor belki ama ayni ulkenin dogum oranlari bir felaket cevre ile iliskisi surdurulebilir degil. Bu baglamda IMFnin Dunya bankasi ile isbirligi yapip boyle yuksek dogum orani olan ulkelerin programlarinda hedeflemede bu surecleri de ele almasi gerekir kredilendirmeyi gerekirse hibelemeyi buna gore serbest birakmali. Boylesi bir surecte hem kamusal harcamalar uzun vadeli kisilir hemde uzun vadede refah kalkinma sureci olusur.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yazdiklarimin devamina istinaden.
      IMFnin programlari acikcasi nereden baksaniz 50 yil oncesine en iyi kafa yapisiyla 25 yil oncesinin zihniyetiyle ele alinan ortodoks ekonomi politikalari. Boyle olunca dogal olarak mantalite degismeyince degisen dunya kosullarinda imf adeta ulkelerin liderlerin halklarin gozunde 20.yyin koskocaman korkutucu eski model metal enjeksiyon ignesi gibi goruluyor. Kisaca doktordan kacma prensibi isliyor.
      IMF programlarini butce-cari denge-enflasyon olgularindaki hedeflerin yaninda surdurulebilir buyume ve yoksullugun azaltilmasi adina dunya bankasi ile birlikte enflasyonda butce gerceklesmelerinde uyguladigi hedefleri ulkelerin dogum oranlari karbon emisyonlari baglaminda hedefleri de ortaya koyarak programlarini yapmalidir. Ornegin A ulkesinde %40 enflasyon %-7 oranli butce acigi olan 3 yil sonunda hedeflenen %5 enflasyon %-2 gsyh oranli butce acigi ulkede standby duzenlemesinde dogum oranlari ve karbon emisyonlari uzerinden de hedef belirlenmeli Dunya bankasi dahilinde programin bir parcasi olarak kredi gerekirse hibeler verilmelidir. Hatta bu iki olgu denetimlerde kredilerin ve hibelerin hatta programin on kosulu olarak ele alinmalidir. Cunku bu durum ulkede surdurulebilir ekonomi kamu harcamasi ve enflasyon oranlari icin makul durumdur.

      Sil
    2. Dunyanin daha fazla nufusu kaldirmadigi, hizla gelisen teknolojilerin ise yeni is yaratmadigi artik azicik kafasi calisan herkesin kabul ettigi gercekler. kuresel isinma ilkine, Arap curcunasi ikincisine en guzel ornekler. ancak, corona salgininda imfnin acik patronu ve opecin surekli karsisinda yer alan abdnin; opec ve cin disindaki en buyuk rakibi olarak gordugu rusya ile bir araya gelerek hareket ettikleri tek konu petrol fiyatlarindaki dususun engellenmesi. diger taraftan tuketimin devami icin tek cozum nufus artisinin surdurulmesi olunca; cozum olarak gorunen bu iki konu yani karbon saliniminin azaltilmasi ve nufus planlamasi imkansizlasiyor. don dolas elde var sifir. sonuc, beyin olumu gerceklesmis adami canli tutmaya calismaya devam. bir baska mesajda havayolu firmalari ornek verilmis. saygilar

      Sil
    3. Ortadoguda araplarin nufusu artiyor
      dahasi kuresel isinma hasebiyle su kaynaklari tukeniyor
      bu iki onculden hareketle, Anadolu cografyasina Arap saldirilari Arap gocu artarak devam edecektir. Kisaca Anadolu Araplasacaktir. AKP de bilindigi uzere kendi vatandasina karsi kin duyan ama Italyana ingilize somalililey arapa maske tibbi malzeme gonderme konusunda bonkor olan bir parti oldugu goz onunde bulunduruldugunda. AKP, Turke ve Kurde karsi Arapi savunacaktir.

      Sil
  61. Hocam kaleminize sağlık. Yakında takip ediyorum yazılarınızı.. Reel sektör geç toparlanacak diyoruz, reel sektörün geç toparlanması, finans piyasalarında ikinci bir dip olmasına neden olmazmı? Bunu önlemek sanırım sadece devletlerin açıkladığı yardım paketlerine bağlı olacak. Türkiye ve gelişmekte olan ülkeler yönetim kararları bu şekilde giderse, diğer ülkelerden ayrılıp ikinci dip ve/veya uzun süreli resesyonlara girebilirler mi? Bu yüzden aradaki makas daha çok açılır mı?

    Değerlendirmelerinizi merak ediyorum.
    Teşekkürler hocam, saygılar

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet maalesef gidiş bir kriz kısır döngüsüne doğru. Türkiye, döviz sıkıntısını çözemezse işler kötüye gidecek.

      Sil
  62. Sayın Hocam,

    Biliyorum biraz özel bir soru olacak.Ancak cevaplayabilirseniz mutlu olacağım. Daha önce hiç Tunceliye geldiniz mi ve Tunceli hakkındaki genel olarak (sosyal,siyasal ya da ekonomik) olarak düşüncelerinizi merak ediyorum:)Tespitleriniz benim için çok değerli.

    Tunceli de ülkemizin tıpkı diğer şehirleri gibi güzel bir şehrimiz. İçinde bana değişik gelen çok sayıda farklı nokta var. Örneğin terörle anılmasına rağmen belediyeyi Tkp aldı. Okuma yazma oranı çok yüksek. Yine vergi hasılatında son Türkiye birincisi. https://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/tunceli-vergi-tahsilatinda-turkiye-birincisi-oldu-41155269

    Ben şahsen Cumhuriyetin Tunceliye belki diğer birçok şehirden daha fazla şey getirdiğini düşünüyorum.

    Bu konuda sizin düşüncelerinizi merak ediyorum ve amacım bir şehrin reklamını yapmak değil, aksine genel olarak memlekette maalesef bu kadar kötü bilinen bir şehir nasıl oluyor da bazı alanlarda ülkenin olumlu anlamda dikkatini çekebiliyor.

    Bu arada şehrin doğası gerçekten güzel bunu gururla söyleyebilirim ve sanırım reklama girmez bu:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Maalesef Tunceli'ye gidemedim. Hiç fırsat olmadı. Maliye müfettişliğim sırasında birçok yere turne için gittim ama Tunceli'yi görmedim.

      Sil
  63. Hocam ALLAH size ve sizin gibi halka yardımcı olmak için çalışanlara yardim etsin.100 defa belirtmiş olmanıza rağmen hala su ısınmasına takılı kalan bir kitle umarım anlattıklarınızi anlamistir.?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim. O mesajların çoğu ötekini görmeden yollandığı için öyle tekrarlar oldu.

      Sil
  64. Hocam öncelikle mesajım herkese : hocamız düzeltti , teşekkürler.

    Hocam bu dönemden önce ve büyük buhrandan sonraki periyod düşünüldüğünde dünyada ve ülkemizde yaşadığımız krizlerin çoğu finansal veya siyasal krizlerden yola çıkarak reel sektörü etkiliyordu. Şimdi reel sektörü felç eden bir krizle karşı karsiyayiz ve genelde bu krizi yorumlamaya calisanlar buyuk buhran yıllarına bakarak yorum yapıyor , bu bağlamda sorularım :

    1) Bu krizin kendine ait bir davranışı ve modeli olmayacak mı? Tamam arz ve talep 1920 de de bu sistemin temeliydi şimdi de öyle ama değişen bir çok olgu büyük büyük döneminden daha farklı sonuçlar ortaya çıkarmayacak mi?
    2) finansal piyasalar jetski ise reel sektörü japon tankeri gibi yorumlayabiliriz, bu bağlamda sizce japon tankeri karaya vurmadan burnunu tekrar açık denize ne zaman çevirir?

    Saygılarımla.


    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. :-)
      1) Mutlaka çıkacak. Çünkü bu dönemde önceki hiçbir dönemde olmadığı kadar bütün dünya iç içe, özellikle de finansal piyasalar. Ve yine bu dönemde hiçbir dönemde olmadığı kadar finansal kaldıraç kullanılıyor. Bunların olumsuz etkisi çok yüksek olacak.
      2) Finansal sektör ayağa kalkamazsa reel sektörü peşinden sürükler.

      Sil
  65. Sevgili hocam çok teşekkürler...2 ay sonra dunya sadece corona gunlerinde odenmeyen kiralar,maaşlar ve faturaları konuşacak..döviz yükselecek borsa düşecek..turizm i bu sene unutun..

    YanıtlaSil
  66. Süper, bilgilendirmeler teşekkür ederiz

    YanıtlaSil
  67. Hocam merhaba, mart ayındaki tüm dünyada olan sert düşüş benzeri durum yine olacakmıdır?öngörünüz nasıl? O kadar olmasada benzer ikinci bir dalgadan bahsediliyor, tabiki tam bilemezsiniz, yorumlarınızı merak ettim, saygılar

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben bu dalgalanmaların uzun süreceğini tahmin ediyorum.

      Sil
  68. Hocam borsalar bu krizde devlet yanımızda, sonunda biteceki kutladı. Şu anda yas tutan reel sektör, herşey bittiyi kutlamaya başladığında bu kez finans piyaları, bitti ama hasar çok yası tutacak. Reel sektör hasarla yüzleşirken de borsalar geçti gittiyi kutlayacak. Borsalara uyum göstermek istiyorsanız ters zamanda pozisyon almak lazım.

    YanıtlaSil
  69. Hocam, sizce cari acigimizi dusurmek adina hayvanciliga bilhassa kopek yetistiriciligine yonelsek sizce nasil olur?
    Avrupada gezdim tozdum. Neredyse Herkesin evinde birer kanis vs var.
    Polisinin elinde kurtu vs var.
    Ben diyorum ki bu Avrupanin kopek ihtiyacini biz karsilasak kopek uretim tesisleri kurup kanisinden cosuna karabasina kurduna kadar yetistirsek sonra ihrac etsek sizce bir ihracat kalemi kazanamaz miyiz?
    Millet solucan satiyor kurbaga satiyor paraya para dovize doviz demiyor. Sonucta kopek uretiminin katme degeri daha yuksek bu konuda Turkiye marka olabilir dunyaya kangalimizda var zaten

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu öneriyi ciddiyetle yazdıysan ayakta alkışlıyorum:)

      Sil
    2. Biz Avrupaya mülteci satıyoz, pardon 3 milyar euro ya kiralıyoz.

      Sil
    3. Türkiye ihraç pazarının %65 i Avrupa,
      Türk iş gücü Çin kadar ucuz,
      Biz Avrupaya insan zamanı üretip satıyoruz,
      Daha ne olsun?

      Sil
  70. Sayın hocam merkez bankası parayı hazine devrederek piyasaya sürdü demiştiniz. Hazine tahvil olmadan parayı nasıl hazineye devredebiliyor? Peki hazine bunu nasıl piyasaya sürüyor? Operasyonel süreç olarak soruyorum.

    2-mb TL yi dengelemek için döviz satıyor ve bu şekilde de geliyor dediniz. MB döviz satma işlemi nasıl oluyor? Bunu nasıl hangi piyasa üzerinden satıyor? Operasyonel süreç olarak bunu da merak ediyorum.

    Yardımcı olursanız memnun olurum.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. MB kâr ediyor, ayrıca ihtiyat akçesi ayırıyor. Yasa gereği onları hazineye devrediyor.
      MB dövizleri kamu bankalarına satıyor, onlar da o dövizleri piyasaya satıp kuru düşük tutuyor.

      Sil
  71. Hocam finansal piyasaların bu kadar hızlı toparlıyor olması sizce yanıltıcı değil mi?Finansal krizin en ağır kısmı geride mi kaldı?Bu hareketler için "dead cat bounce" diyebilirmiyiz.Bu krizin karşılığı sadece 2 haftalık bir ayı piyasasımıydı,finansal sistemin topyekün çöküşü ihtimal dahilinde değilimdir?

    YanıtlaSil
  72. Ülkedeki ekonomi okur yazarlığını artırdığınız için teşekkür ederim Hocam. Siz bize anlatıyorsunuz biz de bunları derleyip diğer iktisatçıların öngörüleriyle birleştirip ailelerimize anlatıyoruz. Sadece bilgi ve tecrübelerinizi değil ahlakınızı da örnek almaktayım. Allah sizi başımızdan eksik etmesin.

    YanıtlaSil
  73. hocam okuyucu kitleniz cografi konularda oldukca hassas, denizler ve sicaklik üzerine bir yazi yazmayi dusunur musunuz? :)

    YanıtlaSil
  74. Elinize sağlık hocam. Yazınızı okuduktan sonra biraz yorumlara bakayım dedim denizlerin şöyle ısınması, karaların böyle soğuması uyarılarından fenalık geldi.(-:

    YanıtlaSil
  75. Hocam ,finansal piyasalar reel piyasaları satın alıyor sonuçta.peki üstat hiçkimse dünya ticaretinin sonuçlarını kestiremezken
    Sermaye neyi satın alıyor?
    Düşüşün yüzde 50 si geri alındı dow jones da,
    Spekülatif hareket bile bir şeye dayanır.
    Burada ki mantığı yorumlarsanız çok sevinirim.saygılar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sermaye riski satın alır. Yani spekülasyon yapar. İşin kötüsü manipülasyon da var işin içinde.

      Sil
  76. Hocam altının ons fiyatı grafiğinin yönü ters olmuş.

    YanıtlaSil
  77. Hocam sabrınıza hayran oldum. "düzelttim.tşk.ler" demekten usanmamışsınız. Kendini ispatlamaya çalışan bir takip kitleye sahipsiniz. Hata yapmayın, tefe tutar bu kitle adamı :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yok öyle değil. Beni izleyenlerin çoğu benim hata yapmamam gerektiğini düşündüğü için iyi niyetle hatayı hemen düzeltmeye koşuyor.

      Sil
  78. Mahfi Bey selamlar,
    Fakültede öğrenciyken 2008 yıllarında Radikal ekonomi bölümünde sizi severek okurdum. Konuya dönersek :) borsaların yükselme eğiliminde olmasının geleceği satın alıyor oluşuna ben de katılıyorum ancak Fed bilançosunun bu kadar büyümesini de göz önünde tutmamız gerektiğini düşünüyorum. Saygılar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Fed, zamanı geldiğinde bilançoyu küçültmeyi başarır diye düşünüyorum da öteki MB'ler ne yapar onu bilmiyorum.

      Sil
  79. Borsada toparlanma eğilimi ile ilgili yazıyı okurken BDDK'nın 12 Nisan 2020 tarihli kararıyla, %10 olan swap limitini %1'e çekildiğini duyurdu. Bu ülkede iktisatçı olmak artık falcılıkla eş değer olsa gerek.Ne dersiniz Mahfi Bey?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu konuda yazacağım (falcılık değil de swapla ilgili.)

      Sil
  80. selamlar.
    finansal piyasalar sizin de bahsettiğiniz üzere reel piyasaların yansımasıdır, fiyatlanmasıdır. pandemi dolayısıyla alınan sert tedbirlerin tedarik zincirini etkilemeye başlaması, belirsizliğin ortaya çıkıp risk faktörünü desteklemesi üzerine finansal piyasalarda önemli bir düşüş oluştu. Reel sektör bu tarz şoklama etkileri tedricen takip ettiğinden, reel piyasalarda henüz dip noktaya gelindi diyemiyoruz. Gerçi bu dip noktada yine finansal piyasalar üzerindeki göstergelerden takip ediliyor ama. iki piyasanın sosyal yaşam ve refah düzeyi üzerindeki etkiler ise ayrı bir yazı konusu. (umarım MAHFİ hocamız bu konuda da ayrı bir yazı yazarak bizi aydınlatır)
    merkez bankalarının ve önemli döviz arzcılarının (fed,imf) zannımca pandemi olgusunun kısa zamanda kontrol altına alınacağını (yaklaşık altı ay) ve reel piyasaların tepki sürecinin tedricen gerçekleşeceğini düşünerek reel ve finansal piyasaları ucuz likitide ile fonladı. fakat bu fonlamanın gerekçesi varsayımlara dayanmakla birlikte gerçekleşmesi muhtemel en kötü senaryonun da en azından ötelenmesini ve pandemi ile mücadele zaman kazanılmasını içermektedir.
    sonuç olarak, ucuz ve oldukça bol likitidenin finansal piyasaları normalleşmeye sevk etmesi kısa dönem için gayet tabii görülmektedir. fakat uzun döneme etkisinin ne olacağı fonlamanın gerekçesini oluşturan varsayımların ne kadar gerçekleşip gerçekleşmeyeceğine bağlı olacaktır.
    bu ortamdan özel ve kamu borç yükü az olan -özellikle özel kesim borç yükü, halkın üzerindeki borç yükü- ayrıca tedarik zincirinde yer alan stratejik öneme sahip veya katma değeri yüksek gelir esnekliği düşük olan ürünlerin üretim sürecinde dışa bağımlılığı az olan ülkeler orta vadede süreçten daha az hasar alarak çıkacaktır.
    diye düşünüyorum bilmem katılır mısınız?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hocam, teşekkür ederim, Saygılarımla...

      Sil
  81. Değerli hocam, bi tür biyolojik savas olduğunu düşündüğüm bu salgın, önceleri bu konuda cok okuduğum dünyadaki para imparatorluğu ve rothschıld ailesinin varlığını tekrar düşünememe sebep oldu. Bu konuda siz ne düşünüyorsunuz, böyle bi ailenin varlığına inanıyor musunuz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Birileri yine büyük resmi görmüş. Ülkemizde neden insanlar hep bir komplo teorisi arayışında acaba?

      Bir fikrim var: bazı insanlar göz önündeki somut gerçek bilgileri alıp analiz edip bir sonuca varmayı beceremiyor. Bu neden-sonuç ilişkilerini kurmakta başarılı olamayınca da "Bu işin içinde gizli şeyler var!" deyip bu ünlü masallara inanarak sonuçlarla bu masalları ilişkilendiriyorlar. Biyolojik silahmış...

      Sil
    2. Rotschildcı arkadaş hoşgeldiniz, gözlerim yollarda kalmıştı.

      Gizli sırlarını açıkladığınız için Rotschild in sizi yerli uzantıları ile Fetö den Silivriye gönderdiğini düşünmüştük.

      Nasılsınız?

      Bu korona illetini Rotschild mı yoksa Rocofeller laboratuvarları mı ortaya çıkardı?

      Sil
  82. Merhaba Hocam,
    Şuan reel piyasalardaki durumu tam olarak göremedik muhtemelein bu virüsün etkilerini önümüzdeki günlerde daha çok göreceğiz. Diğer bir ifadeyle bugünlerde 'cepten yemek' kavramını yaşıyoruz. İleriki aylarda reel sektördeki durum finansal piyaslarda da etkisini daha çok görebilir miyiz?
    Teşekkürler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Karışık bir durum var. Muhtemelen iki sektörde de iniş ve çıkışlar yaşayacağız. Kros gibi.

      Sil
  83. Sevgili üstat, günaydın.

    İçinden geçmekte olduğumuz birsizliğin oldukça yüksek olduğu günlerde öngörü yapabilmemize çok değerli katkıları olan yazılarınız için teşekkür ederim.
    Finansal piyasaların toparlanmaya başladığından hareketle reel kesimin toparlamaya başlaması için bir süre öngörünüz var mı? 6 ay 1 yıl...

    Teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben sıkıntının biraz daha uzun süreceğini (belki 2 yıl) tahmin ediyorum.

      Sil
  84. Hocam elinize saglık;bir sorum olacak:turkiyede sirketlerin hisse degerine yorumlarken tl üzerinden mi yoksa dolar üzerinden mi degerlendirmek dogru olur,syglar..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bence dolar üzerinden değerlendirmek çok daha anlamlı.

      Sil
  85. Hocam IMF ile yada Fed ile swap hattı talep edilirken BDDK ile SPK'NİN swap kısıtlama hamlesi nasıl yorumlanmalıdır.

    YanıtlaSil
  86. Hocam merhaba. Anlık olarak çevrimiçi olduğunuz için yazıyorum. BDDK şok Swap hamlesi nasıl yorumlanmalidır

    YanıtlaSil
  87. Anladık, herkes ilkokul coğrafyasını biliyor.

    Lise seviyesinde hata yapılsa yüzde 80 i anlamaz.

    Bir söz de ben ekleyim, denizlere açılmanıza gerek yok.

    "Ekonomi ile borsa ilişkisi köpek ile sahibi gibidir." Andre Kostolany.

    YanıtlaSil
  88. Hocam, arada masum hatalar yapın, yazı altına bakalım hatayı ilk kim bulacak yazın, okuyucular sevinsin, yazıyı iki kere okusunlar.

    Biz sizin hata yapma ihtimalinizi bile seviyoruz hocam.

    YanıtlaSil
  89. ‘Made in China’ -> Boykot!

    YanıtlaSil
  90. Hocam sizin haricinizde başka birisinin yorumlarından anlamıyorum Allah klavyenize zeval vermesin :))

    YanıtlaSil
  91. 20 mart'tan beri evdeyiz..
    Giyim satan pazarcı esnafıyız..
    Babaanneden kalma ufak bir bahçemiz var..
    Her gün üj-bej saat eşeleniyoruz..
    Çarşamba hava yağmurlu diye 14nisan günü 13'ten 21'e kadar belküreğinde epey bi' Yoruldum..
    akşam 01.45 ~ 02.00 oldu hâlâ uyku girmedi yorgun bedenine..
    İnsanların SİNİR KATSAYILARI DEĞİŞTİ..
    Devletlerin- fed'in bu çarpanı da dikkâte alması gerekir..
    Vücut..vermesi gereken normâl tepkiyi vermiyor..
    Bakınız sokağa çıkma yasağında bir vatandaşın marketten l*lopo adlı sandaviç bisküviden alması gibi..59*..
    B.Er 12nisan2020..15.38'e katılıyorum:
    ARTIK HİÇBİRŞEY ESKİSİ GİBİ OLMAYACAK..

    YanıtlaSil
  92. Hocam ancak bu kadar sade ve güzel anlatılabilirdi. Yazılarınız İktisat ile çok yakın ilişkisi olmayan bireyler için bile oldukça anlaşılır ve öğretici. Bu da ciddi bir meziyet. Tebrik ediyorum.

    YanıtlaSil
  93. yazım hatasını gören 'aha açık yakaladım ' deyip koşmuş... hocam 50 kere gayet güzel bir şekilde 'düzelttim teşekkürler' yazmış nasıl naif siz düşünün :)..

    iyi ki varsınız hocam

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Kapitalizm

Paradan Para Kaybetme Dönemi

Faizin Doğuşu ve Yasaklanışı