Belirsizlik Yılı
İstikrarsızlığın her geçen gün arttığı ve küreselleşmeyle birlikte iç içe girmiş olan ekonomilerin birinde ortaya çıkan risklerin diğerlerini etkilediği bir dünyada yaşadığımız için belirsizliğin ölçülmesi önem kazanıyor. IMF’nin bu amaçla ürettiği 143 ülkeyi kapsayan Dünya Belirsizlik Endeksi (WUI) The Economist Intelligence Unit’in üç ayda bir yayınladığı ülke ekonomik raporlarında değinilen siyasal ve ekonomik belirsizlikleri esas alarak üç ayda bir yayınlanıyor.
2000’lerin başındaki sıçrama Irak
Savaşı nedeniyle oldu. 2012’deki yükseliş ABD’nin borç tavanına erişmesi ve
Avrupa’da Yunanistan’la başlayıp yayılan borç krizinin sonucuydu. Ardından
Brexit geldi. 2019’da ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşında gerginlik en
yüksek aşamasına tırmandığında belirsizlik endeksi yine yükseldi. Endeksteki en
büyük sıçrama 2020 ve 2021’de Pandeminin yarattığı etkiyle ortaya çıktı. Siyah
noktalı çizgi dünya belirsizlik endeksinin sürekli bir yükseliş içinde olduğunu
gösteriyor.
Şimdi de gelelim aynı yıllar
arasında yine üçer aylık dönemler itibarıyla Türkiye’nin belirsizlik endeksinin
değişimine (https://worlduncertaintyindex.com/data/).
Türkiye belirsizlik endeksinin
eğilim çizgisi dünya belirsizlik endeksinin eğilim çizgisine göre daha yatay
bir yükselişi gösteriyor olsa da Türkiye’deki belirsizlik dalgalanmasının dip
ve tepe noktaları arasında daha büyük farklar var. Bir başka ifadeyle
dalgalanma şiddeti çok daha sert. Mesela dünya Pandemiden Türkiye’ye göre çok
daha fazla etkilenmiş görünmesine karşılık devamında dünya belirsizlik endeksi
sakinleştiği halde Türkiye’nin belirsizliği dalgalanmaya devam etmiş. Bunun
önemli bir nedeni seçimlerin yarattığı belirsizlik artışı.
Yukarıdaki grafikler 2023 yılının
ortasına kadar geliyor. 2024 yılı da dünyada ve Türkiye’de belirsizliklerin
devam ettiği bir yıl olacak gibi görünüyor. Dünyada Rusya – Ukrayna savaşı ve
İsrail – Filistin savaşı sonlandırılamazsa belirsizlik tırmanmaya devam edecek.
Türkiye 2024 yılının ilk çeyreğini seçimle geçireceği için o dönem
belirsizliğin yükseleceği bir dönem olacak. Sonrası ise nasıl bir ekonomi
politikası izleneceğine sosyal ve siyasal alanlarda hangi adımların atılacağına
bağlı olarak şekillenecek.
Emeğinize sağlık Mahfi Hocam. Belirsizlik "kime göre ne göre" değişen bir kavram. Bence hükümetimizin her adımı belirli ve planlı. Adım adım köleleşmeye doğru gidiyoruz. %3-5 nemalanan tayfaya lafım yok.
YanıtlaSilTürk hükümeti, AB için ülkeyi müslüman toplama noktası olarak görüyor .
SilBu görevini ne kadar iyi yaparsa o kadar fazla mükafat alıyor.
Hükümet de daha fazla mükafat için, ülkeye daha fazla mülteci, daha fazla bilmem neci toplayıp, AB ye ara ara ne kadar ne toplandığını gösteriyor.
Hükümetin Reisi, "Salarım bunlardan iki üç milyon tanesini hââ" diye ara ara hatırlatma yapıyor.
AB nin de bu blöfleri yediğini düşünmüyorum, ama kullanışlı bir hükümeti de safdışı etmek istemiyorlar, ara ara hükümeti yemliyorlar.
Maalesef buraya takılan sizler, bizler ve bir kaç kişi hariç herkes hayatından memnun. Memnun olamsalar bunu belli ederlerdi diye düşünüyorum.
SilHer gün araba kullanıp hiç kaza yapmamış çok yaşlı bir adama sormuşlar. Nasıl olur da bu kadar yıl içerisinde en ufak bir kaza kaydınız yok? Yaşlı adam da şöyle yanıt vermiş. ''Ben sağımda, solumda, önümde ve arkamda araba kullanan herkesin ya ehliyetsiz olduğunu ya da alkollü olduğunu düşünürüm, arabamı da buna göre kullanırım'' demiş.
YanıtlaSilİşte o da hem çok yorucu hem de gereksiz bir ekstra çabaya mal oluyor.
SilMahfi bey dünya gazetesi naki bakırın makalesine gore türkiye 2023 yılında 17. Büyük ekonomi olacak ve 5 yıl burda kalacakmış bu nasıl gerçekleşti. Gelir esitsizligimi yoksa diğer ekonomilerin yeterli ivmeyi yakalayamamasindan kaynaklı mı? Bizim üzerimizde hollanda ve suudi arabistan var
YanıtlaSilBu tümüyle bizdeki enflasyonun TL'nin dış değer kaybından daha yüksek olmasından kaynaklanan bir illüzyon. GSYH TL ile cari fiyatlarla hesaplanıyor ve içinde gerçek enflasyon var (% 120.) Buna karşılık Dolar kuru bastırılarak yüzde 40 - 50 artışta tutuluyor. Bu durumda GSYH'miz aradaki fark kadar artmış görünüyor.
SilHocam emeğinize sağlık, yine bizim için değerli bir yazı, sağ olun var olun.
YanıtlaSilTeşekkürler.
SilSAYIN HOCAM HÜKÜMET TEK HANELİ ENFLASYONUN 2026'DAGERÇEKLEŞECEĞİNİ AÇIKLADI.3 YILLIK OVP ŞİMDİDEN ÇÖKTÜMÜ.
YanıtlaSil2026'ya kim öle kim kala üstat.
SilYazınız için teşekkürler.
YanıtlaSilBen teşekkür ederim.
SilHocam ekonominin nabzını nasıl tutabiliriz?
YanıtlaSilGöstergeleri izleyerek.
Silsayın hocam 2024 seçimlerinin neden belirsizliği arttıracağını düşündünüz? sonuçta yerel seçimler, herhangi bir kabine değişikliği olmayacak.
YanıtlaSilHarcamalar artacak.
SilHocam yazıyı okuyunca istatistik bilimi için söylenen aforizma aklıma geldi: “İstatistik bikini gibidir. Açığa çıkardıkları şeyler düşündürücü, ama gizledikleri şeyler hayati önem taşır.”
YanıtlaSil-Aaron Levenstein
SAYIN HOCAM SIKILAŞTIRICI PARA PROĞRAMLARINDA KAZANÇLI KİM ÇIKAR.
YanıtlaSilSayın Eğilmez, değişikliğin hiç olmaması istenen bir şey olmamalı diye düşünüyorum. Çok olması da arzulanmamalı ancak belirli bir alanda kalması, tıpkı enflasyonun %2 ler , %3 ler seviyesinde olması gibi. Acaba yanılıyor muyum?
YanıtlaSilHocam yazılarınızı özenle takip ediyorum. Bir kullanıcınız olarak yorumum olacak. Dünya genelinde savaş temelli istikrarsızlık, tarihi bir krize sebep olabilir mi? Böyle bir durumda nasıl pozisyon almak gerekir?
YanıtlaSilKaçıranlar için Mahfi Hoca'nın katıldığı televizyon programı;
YanıtlaSilhttps://www.youtube.com/watch?v=m-ZAjrN0uRA