Salgın Sonrası Dünya ve Türkiye

Dünyanın Ekonomik Görünümü

Covid – 19 salgınıyla birlikte her alanda pek çok şey değişti. Bu değişikliklerden en fazla nasibini alan da ekonomik görünüm oldu. 2020 yılı başlarken küresel krizin toparlanma yoluna gireceğine ilişkin umutlar oldukça güçlüydü. Şubat ayında Çin’in Wuhan kentinden gelen Covid – 19 haberleriyle bu umutlar sarsılmaya, virüsün mart ayından başlayarak hızla dünyaya yayılmasıyla birlikte de tamamen yok olmaya yöneldi. Böyle bir ortamda en zor işlerden birisi tahmin yapmak kuşkusuz. IMF’nin 189 üye ülkeyi kapsayan son tahminleri yeni yayınlayan Dünyanın Ekonomik Görünümü (World Economic Outlook) raporunda yer alıyor (burada kullandığım tabloların tamamını bu rapordan derleyerek aldım.).

Aşağıdaki tablo küresel ekonominin genel görünümünü sergiliyor.


2020 (GSYH Payı SAGP)

Sayı

GSYH Payı (%)

İhracat Payı (%)

Nüfus Payı (%)

Toplam Ekonomi

195

100,0

100,0

100,0

Gelişmiş Ekonomiler

39

43,1

63,0

14,1

     ABD

15,9

10,3

4,3

     Euro Bölgesi

19

12,5

26,3

4,5

     Japonya

4,1

3,7

1,7

Gelişen Ekonomiler

156

56,9

37,0

85,9

     Çin

17,4

10,8

18,5

     Hindistan

7,1

2,2

18,1

     Rusya

3,1

2,0

1,9

     Brezilya

2,4

1,1

2,8

     Türkiye

1,7

1,0

1,1


Satın alma gücü paritesine göre değerlendirildiğinde Çin, ABD’den daha yüksek bir GSYH’ye sahip olduğu için dünya GSYH’sindeki payı daha yüksek görünüyor. Çin aynı zamanda dünyanın en kalabalık ülkesi. Bununla birlikte Hindistan hızla Çin’e yaklaşıyor. Euro Bölgesi ise küresel ihracatta en yüksek paya sahip bulunuyor. Tablo bize dünyada gelir paylaşımının ciddi biçimde bozuk olduğunu anlatıyor: Dünya nüfusunun yüzde 14,1’ini barındıran 39 gelişmiş dünya gelirinin yüzde 43,1’ini, nüfusun yüzde 85,9’unu barındıran 156 gelişmekte olan ülke dünya gelirinin yüzde 56,9’unu elde ediyor. Türkiye bu değerlendirmede dünya nüfusundaki yüzde 1,1’lik payıyla dünya gelirinden yüzde 1,7, dünya toplam ihracatından yüzde 1 pay alıyor.

Covid 19 salgınıyla karşılaştığımız 2020 yılında küresel sistemde birçok şey gibi beklentiler de alt üst oldu. Dünyanın dört büyük ekonomisinde büyüme performansında ciddi kırılmalar bekleniyor. Aşağıdaki tablo 4 büyük ekonomiyi üç önemli makro gösterge açısından ele alıyor.

2020

Büyüme

Enflasyon

Cari Denge

ABD

-5,8

2,1

-2,1

Euro Bölgesi

-4,3

0,1

1,9

Çin

1,9

1,4

1,3

Japonya

-5,3

-0,6

2,9

2021

Büyüme

Enflasyon

Cari Denge

ABD

3,9

2,2

-2,1

Euro Bölgesi

3,1

1,1

2,4

Çin

8,2

2,5

0,7

Japonya

2,3

0,7

3,2

Görüleceği gibi Çin dışında bütün büyük ekonomiler için 2020 yılında küçülme bekleniyor. Çin açısından yüzde 1,9’luk bir büyüme de aslında küçülmeye yakın bir oran. IMF, 2021 yılında birden 4 büyük ekonominin V tipi bir çıkışla büyümeye geri döneceklerini tahmin ediyor. 2021 yılında böyle V tipi bir geri dönüşün sergilenmesi bugünkü görünümle pek kolay değil gibi. IMF, biraz da moral vermek için tahminleri iyimser tutmuş görünüyor.

Türkiye Tahminleri

IMF’nin 2020 ve 2021 tahminlerini Orta vadeli Program (YEP) tahminleriyle karşılaştırmalı olarak aşağıdaki tabloda sunuyorum (kur tahminlerini tablodaki verilerden hareketle ben hesapladım.)

IMF

IMF

YEP

YEP

Türkiye

2020

2021

2020

2021

GSYH (Milyar TL)

4.490

4.993

4.851

5.644

GSYH (Milyar USD)

650

652

702

735

Ortalama Kur (USD/TL)

6,91

7,66

6,91

7,68

Yılsonu Kur (USD/TL)

7,86

7,46

7,87

7,49

Kişi Başına Gelir (USD)

7.715

7.659

8.381

8.661

Büyüme (%)

-5,0

5,0

0,3

5,8

İşsizlik (%)

14,6

12,4

13,8

12,9

Enflasyon (%)

12,0

12,0

10,5

8,0

Cari Denge / GSYH (%)

-3,7

-0,9

-3,5

-1,9

Bütçe Dengesi/GSYH (%)

-5,6(1)

-7,9(1)

-4,9

-4,3

(1) Net lending/borrowing oranı 

IMF, 2020 için yüzde 5 küçülmeye karşılık 2021’de yüzde 5 büyüme öngörüyor. Bu tam anlamıyla V tipi bir çıkış demektir. Bu çarpıcı çıkışa karşılık kişi başına gelir dolar cinsinden düşüyor. YEP tahminleri çok daha iyimser. IMF tahminlerine göre kişi başına gelir 8 bin doların altına düşer ve 2021’de biraz daha gerilerken YEP, kişi başına gelirin 8 bin doların üzerinde kalacağı ve 2021’de de artacağını tahmin ediyor.

Eğer IMF’nin 2020 yılı tahminleri gerçekleşirse Türkiye 2013 yılında ulaştığı 950 milyar dolarlık GSYH ve 12.480 Dolarlık kişi başına gelirden 650 milyar Dolarlık GSYH ve 7.715 dolarlık kişi başına gelir düzeyine gerilemiş olacak ki bu 7 yılda üçte bir oranında gelir kaybı anlamına gelecek.  

Türkiye ile ilgili gerçekleşmeleri bir noktaya kadar diğer ülkelerde olacağı gibi salgının seyri belirleyecek. Buna ek olarak Türkiye için risklerin ne yönde gelişeceği de büyük ölçüde etkili olacak.

Yorumlar

  1. hocam son açıklanan sanayi verileri sanayide hazıran temmuz ayındaki yükselişin ardından yavaşlamanın olduğunu gösterdi. yıllık bazda yüksek görünmesi tamamen geçen yılın aynı dönemindeki negatifliktir. aylık bazdaki artış azalış trendlerine daha çok bakıyorum çünkü daha sağlıklı değerlendirme yapılmasını sağlıyor. özellikle üretimdeki yüksek teknoloji üretiminin %1,3 küçülmesi kaygı verici zira rekabet gücümüzün azaldığına işaret ediyor. evet yine de bir artış var tabi normalleşme süreciyle fakat özellikle ağustos ayı ve sonrasında yükselen kur nedeniyle arz tarafında maliyet artışının daha keskinleşmesi riski yüksek görünüyor hocam. bunun eninde sonunda tüfeye de geçmesiyle enflasyonist baskı da artmış olacaktır.bir de sanayide yükselen kurun da etkileriyle ve kredi tabanındaki genişleme hızının düşürülmeye çalışılmasıyla eylül ve sonrasında yavaşlananın artabileceğini düşünüyorum. kısacası hükümet ne kadar gizlemeye çalışsa da naçizane 2020 yılında ekonominin negatif fazda kalacağını ve bir miktar küçülebileceğini düşünüyorum hocam. hocam sizin beklentiniz nedir?.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sizinle aynı kanıdayım. Benim tahminim yüzde 1 küçülme şeklinde.

      Sil
  2. Sayın hocam rica etsem yatırım fonlarına yeni giriş yapacaklar için Türkçe kaynak önerebilir misiniz ? Saygılarımla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu konuda Gürman Tevfik'in bir kitabı var. Ama sanırım baskısı yok.

      Sil
    2. Hocam rica etsem kitabın ismini söyleyebilir misiniz ?

      Sil
    3. Merhaba;
      TEFAS'ın terimler sözlüğünden istifade edebilirsiniz. (https://www.tefas.gov.tr/TerimlerSozlugu.aspx)
      Yatırım yapmak istediğiniz fonların içerikleri ile ilgili olarakta https://www.kap.org.tr/tr/YatirimFonlari/YF adresinden detaylı bilgi alabilirsiniz.

      Sil
    4. Dünyada ve Türkiye'de Yatırım Fonları

      Sil
  3. Büyük olayların büyük sonuçlari olur örneğin 17 Ağustos 1999 Depremi ile 2001 krizi bağlantılı,Nazi Partisinin iktidara gelişi Almanya'nın 1. Dünya Savaşı'nda mahvolması gibi,Corona Salgını da Türkiye'de büyük sosyal ekonomik siyasal değişimler yaratacak.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Corona Türkiye yi çok etkiledi.
      Türk ekonomi yönetimi B planı olmadan, koronayı hesaplamadan, dövizleri harcadı.
      Ülkeden finansal kaynak çıkışını hızlandırdı.
      Finans hesaplarını yapanlar, koronayı düşünmeden hamle yapmışlardı, onlara göre
      döviz satışları ile döviz kuru baskılanırken, dışardan da turist ve yabancı yatırımcı gelmeye devam edecekti. Ekonomi büyüyüp, siyasetçiye rahat bir alan açacaktı.

      Korona, o hesabı bozdu. Şimdi faizleri yükseltmek zorunda, ya da ekonomik büyüklüğü indirmek zorunda. Küçük olsun benim olsun hesabı yapılabilir, firmalar batmasın istenebilir.

      Türkiye de Baas partisi iktidarı var. Bu tip iktidarları salgınlar etkilemez, daha da güçlendirir.

      Sil
  4. Hocam program bütçe ve borçlanma teklifi hakkında ne dersiniz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Önemli olan uygulama. Bizde yasal altyapı var ama uygulama yok. O nedenle ben artık yasalara değil uygulamaya bakıyorum.

      Sil
  5. Hocam, hadi YEP denen maskaralığın kendi içinde mantık safsatasından da oluşsa bir tutarlılığı var da, IMF de mi bizim TUIK gibi çalışmaya başlamış? Yıl sonu kur tahmini 7,86, 2021 kur ortalaması 7,66, 2021 yıl sonu kur tahmini 7,46. Şu anda cari kur ise 7,92. Daha bir sürü tutarsızlık var da en somut olan bu diye yazayım dedim. Verdiğiniz tabloda YEP'le IMF'in 2020 ve 2021 kur tahminleri neredeyse aynı. Buradan benim anladığım, IMF'le anlaşılmış, uygulanacak programda ciddi bir faiz artışı kararlaştırılmış ama bizim henüz haberimiz yok...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Maalesef IMF son 20 yıldır ABD Hazinesinin bir şubesi haline dönerek bağımsızlığını yitirdi. O nedenle de dünyaya moral vermek uğruna gerçeklerden sapmış görünüyor bu raporunda.

      Sil
  6. Pandemi devam ettikçe ülkemizin işi çok zor. Döviz rezervi, basılan hesapsız para ve kolayca verilen banka kredilerinin geri dönüşündeki zorluklar geleceğimizi belirgin ölçüde karartıyor. Gerçek bir yapısal dönüşüm de ufukta görülmüyor...Karamsar bir tablo.. Teşekkürler Mahfi bey.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet gerçekten de karamsar bir tablo var kaşımızda

      Sil
  7. Kerem İNANIR13 Ekim 2020 22:17

    Ellerinize sağlık hocam, teşekkürler, sevgiler 🤗

    YanıtlaSil
  8. Son tabloda IMF bütçe dengesi tahmini yanlış olmuş sanırım. -3.2 ve -4.1 genel yönetim yapısal bütçe dengesi (gg structural balance). Tablodaki YEP merkezi yönetim tahminlerinin muadili değil o yüzden.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Haklısınız. Onları net lending/borrowing rakamlarıyla değiştirdim.

      Sil
  9. Şahabeddin bey epey eskiden yorum yazdıydı, Türkiye 600 milyar dolara düşecek diye. Tutturmuş.
    Yıl ortalama kur seviyesini ne IMF ne YEP tutturabildi.

    YanıtlaSil
  10. Bunlar gerçekleşirse İsviçre de bizim ekominik büyüklüğümüzü geçmiş oluyor.
    Tayland, Tayvan, İran ligine doğru hızlı adımlar ile gidiyoruz.

    Alttan topuklayıp gelen bir Nijerya var, o da bizi geçer.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Salgın nedeniyle onlar da pek iyi durumda değil.

      Sil
  11. Hocam 2023 de sürü bağışıklığına geçiş ekonomik istikrarı sağlar mı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sorun sadece salgında kaynaklansaydı sağlardı ama başka sorunlarımız var.

      Sil
    2. Binaenaleyh, sürü bağışıklığı konusunda "sürü" kismini gerceklestirmis durumdayiz zaten. Baslamak bitirmenin yarisidir. Covid-19 ile birlikte yoksulluk, yasaklar, ve yolsuzluga da bağışıklık gelistirebilirsek bizi kimse tutamaz.

      Sil
  12. %12 enflasyon %12 işşsizlikle %5,8 büyümek hayret verici bir başarı öyküsü olacak gibi.

    YanıtlaSil
  13. Hocam sonunda orta gelir tuzağına düşmekten kurtulduk görünüyor.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet, artik dusuk gelirli oldugumuz icin orta gelir tuzağına düşmekten de kurtulmus vaziyetteyiz. 5 Milyona yakin suriyeli ve diger gocmenin yaptigi uretim ve tuketim milli gelir rakamini artirirken kisi basina gelir hesaplanirken milli gelir sadece 81 milyona bolunuyor. Halbuku 86 milyona bolunseydi su anki kisi basina gelir %6.17 daha az olacakti. Yani kisi basina gelir 517 dolar daha az hesaplanacakti.

      Sil
  14. IMF neye göre 2021 kurunu YEP den daha düşük tahmin ediyor?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İthalat yavaşlayacak ve turizm gelirleri eski düzeyine çıkacak diye düşünmüş olabilir.

      Sil
    2. Hocamıza ek olarak, döviz talebi baskılansın diye faiz artışı.

      Sil
  15. 2021 de dolar 30 kr kadar düşecek(miş),ne güzel.

    YanıtlaSil
  16. Türkiyede kurumlara güven sıfır insanlar ne siyasete ne diğer devlet kurumlarına tam güven duymuyor.

    Anayasa mahkemesi ile içişleri bakanlığı kapışıyor. Işıklar yanıyor tartışması yapıyor. Birbirlerine gövde gösterisine dönüştürülüyor.

    Bu bilerek siyaset tarafından yapılıyor devlet kurumları bize darbe yapmaya kalkıyor diye hikaye bence. Tüm kurumların atamalarını kendileri yaptılar 20 yıldır.

    Şimdi adalet bakanı ışıkları millet yakar millet kapatır diyor.

    İk okulda tartışma çıkarı iş garip konuşmalara dönerdi çocuk aklı işte

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hadi ironi yapayım:

      Eski Türkiye de olsa, kriz çıkardı. biri diğerine anayasa attı diye kriz çıktı, çünkü ikisi de devletin en üst makamı idi, güçleri vardı.

      Şimdi öyle değil. Kim ne derse desin, ne kavga ederse etsin, herkes bilir ki günün sonunda Reis ne derse o olur.

      Anayasacı kavga mı çıkardı? Atarsın adamı görevden.
      Görevden ayrılmıyor mu? Kapatırsın Anayasa Mahkemesini, emekli olup gider.

      Gördüğümüz kadarı ile kimse bu AYM yi istemiyor da. Kapatalım gitsin.
      Durun Cimere yazıyorum şimdi, bugün bu engelleri çıkaran AYM, yarın kim bilir hangi yerli ve milli işimize engel olur bilinmez, bu sebeple bu AYM fitnesinin kapatılmasını sayın makamınızdan rica ederim diyorum.

      Sil
    2. Makamdan rica edilmez, makama arz edilir. Devlet memurlugu yapanlar bilir.

      Sil
  17. Tablodan anladığım, IMF ile gizli bir anlaşma var. Kur çıpası tekrar geliyor...

    YanıtlaSil
  18. Hocam tüm bu olumsuzluklara rağmen türk borsasındaki yükselişin nedeni nedir sizce ? Ben ülkedeki para arzının artışından kaynaklandığını düşünüyordum ama borsanın rekor kırmasının başka nedenleri de olmalı.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Rekor kiriyor dediginiz borsaya doviz cinsinden bakarsaniz (yabanci yatirimci gibi) tarihi diplerde oldugunu gorursunuz. Uzun vadede 2-4 dolar arasi gidip gelen ve en sasali gunlerinde 5 dolar seviyesine kadar cikmis bulunan borsamiz bugunlerde 1.5 dolar seviyesini gecmekte gucluk cekiyor. Zaten yabanci yatirimci seviyesi de onyillar sonra ilk kez 50% seviyesinin altina inmis durumda. Kisacasi borsamiz doviz cinsinden kan kaybetmeye devam ediyor, Turk Lirasi'nin kan kaybi ise daha hizli oldugu icin -goreceli olarak- yukselis oldugunuz zannediyorsunuz, tipki bu sene borsaya giris yapmis 600.000'den fazla yerli ve kucuk yatirimci gibi. Umut fakirin ekmegi, umar ha umar umar...

      Sil
    2. Bu iktidarın garip bir borsa takıntısı var. Ekonomi hepten çökse bile -ki zaten çökmüş durumda- borsa yüksek görünürse insanların ekonomiyi iyi zannedeceklerine inanmak gibi hastalıklı bir takıntı. Bu nedenle geçmişte de çok sağlıklı olmasa da iyi kötü idare eden bir borsa olan IMKB, BIST'e dönüştürülüp tarihinde olmadığı kadar manipülatif bir hale çevrildi. Borsanın lokomotifi olan bankacılık hisseleri oldukça kötü performans gösterirlerken borsanın yükseliyor olması gibi gariplikler ilk bakışta dikkati çeken şeylerden biri mesela. Herkesi uyarmak mümkün değil elbette ama en azından bu blog'u izleyenlerin yatırım yaparken çok dikkatli olmalarını, özellikle gözaltı pazarında işlem görüp fantastik hareketler yapan bir takım tahtalardan uzak durmalarını, ille de borsaya yatırım yapacaklarsa da BIST 30'dan şaşmamalarını öneririm...

      Sil
    3. Duydugum kadari ile TVF borsada ciddi bir oyuncu haline gelmis vaziyette. Ozellikle bilancosu kucuk, fiyat / defter degeri cok sismis hisselere girerek BIST indeksini yukseltmeye calisiyorlar. Bu da bir cesit algi operasyonu. Yukarida Mahdum Mesudiyeli'nin belirttigi gibi en uygunu BIST 30'dan şaşmamak.

      Sil
  19. Hocam 2021 dolar kuru nasıl oluyor da bu kadar düşük gösterilebiliyor. Piyasaya sürülen aşırı miktarda doların etkisi nedeniyle mi bu düşünce var...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. IMF seneye gelismekte olan ulkelerin hepsinde gelismislerden daha hizli toparlanma bekliyor. Bu sene deger kaybeden cogu gelismekte olan ulke parasi icin seneye deger artisi ongoruyor.

      Sil
  20. Hocam Çin merkezli olan bu virüsün tüm dünyaya yayılmasıyla birlikte gelişmiş ve geleşen ülkelerin büyüme oranlarını etkiledi fakat Çin mortgage krizinde olduğu gibi bu krizden de çok fazla etkilenmedi. Bunun sebebi nedir?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çin bankacılık sistemi ve para ilişkisini çözmeye başladı.

      Baskı ile virüs konusunun üstünü kapattılar, fabrikaları erken açtılar.

      Tıbbi malzeme ve cihaz artan talebini dünya çapında karşıladılar, pozitif bir kaynak akışı oldu.

      Yüzde 1-2 büyüme Çin için büyümemek ile eş anlamlı sayılır.

      Çin yönetimi dünyanın en zengin sermaye gruplarını yakın markaja aldı, onların üretimleri için o sermaye gruplarına ek teşvikler sundu.

      KNvu8S3-~n2vRN`2

      Sil
    2. Haftada 72 saat calisan adamlarla basetmek zor.

      Sil
  21. Ben Sudilerle Bae ile derdimiz ney anlayamadım Esad ile derdimiz neydi hep merak ettim dünyanın öbür ucunda bir sorun çıksa bizimkiler bik bik ötüyor onlarlada dertli hale geliyoruz Aynı anda hem rusya ile hem abd ile problemli hale gelmek nasıl bir vizyonsuzluk ihvancılara destek vereceğiz diye ülke batıyor

    YanıtlaSil
  22. Hocam komşumun evi kundaklansa yansa bende siyasete girmek istemiyorum diye izlesem evi yakan kadar suçluyum suçlusunuz ülkemizin yetişmiş kişilikleri olanları izliyor sizden Cüneyt beyden bu ülkenin yetiştirdiği okuttuğu yetişmiş insanlardan yalvarıyorum yangını yakanlara bayrak sallayın ben siyasete girmek istemiyorumu falan geçin yanıyoruz göz göre göre sizde suçlusunuz isyan edin bayrak açın lütfen lütfen

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aziz, Necip ve Sayın 1046,

      Sizi tutan yoktur, buyurunuz sahneye, siyaset meydanı sizi bekler. Niçin başkalarından bir şeyler yapmanızı bekliyorsunuz.

      Kendi adıma konuşursam en son 2017 seçimlerine görevli olarak girdim, şikayet ettiğiniz sonuçların çıktığı sandıklarınıza sahip çıktım. Benim bölgem olan Üsküdar'da bana destek olması gereken insanların hepsinin de aynı seçim günü büyük tesadüfler eseri işleri çıktı gelmediler. Her sandıkta en az iki kişi olması gerekirdi. Bulunduğum okulda sadece iki kişiydik. Onlarca sandık görevlisi gelirim deyip gelmedi.

      Benim lavabo ihtiyacına her çıktığımda o iki üç dakikalık zaman dilimlerinde 20-30 kişi oy vermeye gelmiş, oy kullanmış ve çıkmışlar, hiç birisinin kanlı canlı görme imkanım olmadı.

      Bunlara itiraz ettiğimde de sandıktan uzaklaştırıldım, ben sayım gecesini nezarette geçirdim.

      Şikayet etmeye gerek yok. Dilenci gibi ona buna yalvarmayın. Gidin ne yapıyorsanız yapın. Gördüğüm yaşadığım kadarı ile insanımızın tercihi bu, o seçim günü mutlu ve mesut elinde çerez ile TV karşısında izlemek ile bu işler olmaz.

      16 Nisan 2017 gecesi nezarette kaldım, Mayıs 2017 bir gece vakti polis geldi evime karakolda yine sabahladım, sonra yanlış anlaşılma dediler bıraktılar. Haziran ayında da geldiler, yine bir gece kaldım. Komşular da garip garip bakmaya selamı sabahı kesmeye başladılar, ki hiç biri malum partinin seçmeni değiller. Hatta biri 5 yaşındaki çocuğunun, o zaman 3 yaşında olan çocuğumla oynamasını yasaklamış, tabi minik yavru ne bilsin laf tutmayı.

      Hiç beklemedim, bir daha benim evime asla polis giremeyecek diye yemin ettim, İngiltere ye bilet aldım çıktım. O evi de taşıyamayacağım her eşyayı da sattım. 4 Temmuz 2017 Türkiye deki son günümdü.

      Sil
    2. Yorumu yazan benim benimde son yıllarım Türkiyede ama gitmek istemeyerek gidiyorum

      Sil
    3. 1954, ülkeyi değiştiremiyorsan ülkeni değiştir, sloganı ile bildiğim dil ingilizce olunca buraya geldim.

      Yaptığım iş aynı, bir sene kadar hayat kültürü, iş ortamı, yasal konuları ihtiyacın kadar öğrenme aşaması ile geçiyor. Trafik tersten akıyor, ama alışıyorsun iki haftada.

      Her şeyi Türkiyedeki ile kıyaslıyorsun, iyi bir beyin jimnastiği imkanı.

      Türkiyedekilere beni istiyorlarsa gelsin burada ziyaret etsinler bir daha gitmem, annem iki yaz direndi, kayınvalide de aynı sonra inatı bırakıp tıpış tıpış geldiler, şimdi gitmek bilmiyorlar, evi 5 odalı, bahçeli aldım.

      İhtiyar heyeti markete filan giderken herkes gülüp selam veriyor diye çok hoşlarına gitti, 5-6 kelime öğrettim, bir de yol kenarına gelince arabalar duruyor diye epey şaşırdılar, ilk zamanlarda adamların yol verdiğini değil, orada durup ineceklerini düşünmüşler, iki ihtiyar deneme için gözleri kapatıp yaya geçidine atlamışlar, arabalar durmuş kikir kikir birbirlerine anlatıyorlar.

      Çocuklar yeşillikte yayılıyor.

      Kayınvalide yer de hiç çöp yok, çöpçü gelmiyor sokağa diye mutlu oluyor. Arada ellerine poşet alıp yürürken yerde buldukları olursa toplayıp çöpe atıyorlar. Bir kaç kişi de bunları görünce ellerini sıkıp teşekkür etmiş, aman bir seviniyorlar bir seviniyorlar.

      Şimdi dedeleri tehdit ediyorlar, Türkiye'ye dönmemek için.

      Yakın aile dışında, Türkiye'den kimseyi görme ihtiyacım yok. Aile de gelince gitmek bilmiyor. Arkadaşlar için whatsapp var. Haberler internetten yine.

      Benim için daha da iyi oldu.

      Sil
    4. Siz galiba meslekten dolayı rahat gittiniz ben Memurum(Sağlık Personeli) benim için o kadar kolay olmayacak gibi greenacard ve ankara antlaşmasını inceliyorum ama farkındayım sürdürülebilir değil artık öyle yada böyle bi yol bulacam inşallah

      Sil
    5. 1544, evet meslek her zaman kolaylık sağlar.

      Dışarda iş bulmak için en uygun meslekler mühendislik, tıp, matematik ve fizik alanları, mekanik, teknikerlik, berberlik, şöförlük, tesisatçılık kısaca somut bir üretim sunan meslekleri yapmak.

      Sağlık memurluğu ile ilgili teknik veya somut bir değer ekleniyorsa iş potansiyeli yüksek. Mesela, çocuk/hasta/yaşlı bakımı, sağlık cihazları kullanımı/bakımı, hastane arşiv düzeni, ve aklıma gelemeyen onlarca dalı geçerli olur. İngiltere için konuşursam, ilgili alanda ülke içinde geçen bir sertifika alınca, İnsan Kaynaklarının dikkatlerini çekiyor.

      Bir de Türkiye'de mental bir iş yapan kişi aynı işi daha yüksek kalite ile burada hayli hayli yapar, önemli olan ilk cesaret adımını atmak moral bozmamak.

      Bir arkadaşım da Kanadaya gitti. Bulunduğu eyaletten ehliyet aldı, o da farkında olmadan öylesine iş ararken, kimlik istediklerinde pasaport yerine daha iyi gözüksün diye. Sonra bir ilan görmüş, şöför aranıyor. Kabul edildi. Firma bunu bir hastaneye vermiş, sabah hastaları toplayıp, akşam evlerine bırakmış. Günde 8 saat. O işi 10 ay yaptı. Hem kirasını, hem yemeğini hem çocuklarının ihtiyaçlarını karşılayacak bir para almış, Türkiye den götürdüğü paraya dokunmamış. Sonra kendi mesleği ile hazır olunca üst düzey bir işe girdi.

      Sil
  23. Güncel verileri bizlerle paylaşıp yorumladğınız için emeğinize sağlık hocam. Hocam salgınla ilgili belirsizlik devam ettikçe YEPteki hedeflerin tutmasının imkansız olduğunu düşünüyorum saygılarımla

    YanıtlaSil
  24. Hocam 2021 tahminlerinin gerçekleşme ihtimali tahmininiz % kaçtır?

    YanıtlaSil
  25. Hocam IMF müjdesini nasıl karşılamalıyız?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. IMF dekiler de sahte içki mağduru olmuş arkadaşım, kafa güzel iken yazmışlar, önce bi ayıksınlar.

      Sil
  26. İlk tabloda gsyh'ya göre ihracat'ı fazla olan tek AVRUPA var..yeğen Alamanya'da Berlin'de ayıptır söylemesi Free'de fizikyükseklisansında..dayı diyor burada herkes kitaplıklarda yatıyor kalkıyor- kahve makinelerini alıyorlar- evlerine bile gitmiyorlar- tümgün deliler gibi kitap okuyorlar..
    Her ne kadar geçen hafta 7-2 yenilse de futbol dâhisi Kulop'un güzel bir sözü var: maç antıremanda kazanılır..
    Şekil 1: Alamanya kitapkurtları..
    Bir güzel söz de bizim ülkemizden bir güzel insandan: TEK BİRŞEYE ÇOK İHTİYÂCIMIZ VAR= ÇALIŞKAN OLMAK..M.K.A..19*..19=..

    YanıtlaSil
  27. Bu yorum yazar tarafından silindi.

    YanıtlaSil
  28. Uluslararası ve ulusustu kurumlarin fonksiyon ve itibar kaybi, pandemi ile daha da netlesti.imf, polycentric dunyaya hazir degil Bence. Herkes bildigini yapacak ve isolationism yukselecek. Suriye, libya, cin, india vs savaslari gosterdi ki, yerel conflict yerel kaliyor. Gecirebilen, etki alanina disini gecirecek. Sinirlar kapandi gibi, daha da Iceriye kapanma devrine girecegimiz icin, usd/tl anlamsiz bir Veri olacak. Bati standard larini birakip, kendi gelisim duzeyimizi, hakim karakterimizi, utanmaksizin, rahatca yansitacagimiz gunler geliyor. Iyi egitimliler icin aci zamanlar bunlar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Batı standartlarını bırakınca maalesef geriye gidiyoruz. Çünkü bizim buralarda standart diye bir şey yok.

      Sil
  29. Hocam sürekli gaz müjdeleri kuru düşürür mü?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Gaz çıkar, cari açık düşer ise kur da düşer.

      Sil
    2. Fazla gaz kuru şişirir.

      Sil
    3. Birisi sürekli gaz çıkartıyor da, ortada leş gibi kokudan başka bir şey yok. Yerlerinden neden kalkamadıkları ve neden sürekli gaz çıkarttıkları belli de belli olmayan, oradan kalktıklarında geride bıraktıkları pisliğin nasıl temizleneceği...

      Sil
    4. Bir de kuru fasülye var, o da sürekli gaz yapar.

      Bebeği olan çoğu ana - baba gazı çok sever, müjde olarak algılar, ilk gaz önemlidir.
      Anne baba koklamaya doyamaz. Hele bir de bebe gazlarken gülümser ise, anne babanın günü müjdeler olmuş gibi şenlenir.

      Kuru fiyatları artmış düşmez kardeş, TUIK bile kuru fiyatları yüzde 26 arttı diyor bi senede.
      Kuru eskiden fakir yemeği idi, şimdi beyaz yakalı ve zengin yemekleri arasına girdi.
      Garibanın gazı kalmadı.

      Sil
  30. Hocam yeni ekonomi programına göre büyüme 5,8 olacakmış cari açık 0,9 olacakmış. Bu nasıl oluyor ? Baz etkisi desek bile bu kadar düşük cari açık olmaz. IMF ve YEP kur tahmini aynı. Seneye Türkiye'ye para geleceğini zannetmiyorum. Gelirse ancak turizm geliri olur. Ağustos ve Eylül aylarında Türkiye'ye gelen paranın olmadığını görüyoruz. Bunun için menkul kıymetler istatistiklerine bakın. Dolar arzımız azalmaya devam ediyor. Dolar talebimiz yükseliyor. Böyle bir ortamda kur düşmez. Kurun yükselmesine şaşılacak bir durum yok. Türkiye'de işsizlik %23 civarlarında. Salgında işsizliği yükselmeyen tek ülke biziz. TÜİK sağ olsun. Benim düşünceme göre TÜİK devlete bağlı olmayan özel bir kuruluş olması gerekir.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Görebildiğim kadarıyla YEP de IMF tahminleri de tutarsızlıklar içeriyor.

      Sil
  31. Hocam son 3aylık yuan-dolar-tl grafigine bakınca okadar çok şey anlatıyorki,3ay önce yuan da tl de dolar karşısında 7,0-7,10 lardaydı..yani 1tl=1yuan dı yaklaşık.şuanda yuan 6,3-6,4 larda tl 7,8-7,9..doların değerinin aslında sabit kalmadığını heryıl abd deki enflasyon oranında değer kaybettiğini düşünürsek.ülkemizde enflasyon korkunç seviyede

    YanıtlaSil
  32. Gelecege dair bir senaryo tahmini: dövizin yükselecegine dair beklentilerin arttirilmasina sebep olacak politikalara devam edilecek.(mesela mevcut faiz politikasi) Bir yandan da ekonomiyi canlandirmak için para basip dogru yerde harcanmasini belirlememeye, piyasaya göre uygun kosullarda piyasaya borç vermeye(kamu bankalari üzerinden ve bankalar zarar ettirilerek), vergi destekleri vermeye devam edilecek ama dövizdeki yükselis beklentisi oldugu gibi yerinde durdurugu için devlet eliyle verilen bu destekler dövizi daha da yükseltecek bu da enflasyonun ve faizin yükselmesine neden olacak. Faizi baskiladigimiz ve yapisal reformlari yapmadigimiz müddetçe en basa dönüp tekrar bu döngü tamamlanacak. Peki bu kisir döngü ne zamana kadar devam edecek? MB rezervleri eridi. Ta ki kamu bütçesi de bu yükü tasiyamayana dek.

    YanıtlaSil
  33. Hocapm merhaba, anonim şirketlerin yönetimiyle ilgili önerebileceğiniz kitap var mıdir? Tesekkurler,saygilarimla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. http://www.ankarabarosu.org.tr/Siteler/2012yayin/2011sonrasikitap/anonim-sirketlerde-yonetim-kurulu.pdf
      Bu iyi bir kitap ama son durumu yansıtıp yansıtmadığına bakmak lazım.

      Sil
  34. Mahfi hocam,mb iktidara ragmen faiz arttırmadı,aslında iktidarın istegiyle arttırdı faizi diyebilirmiyiz?
    bir ikinci sorum ana muhalefet partisinin kanalında ekonomi programı izliyorduk arkadaşla,konuşmacı bugün iktidar değişse de,en uzman kişi de gelse kısa vadede 2-3yılda ekonomide gidişatın değişmeyecegini,düzelme olmayacağını,köprüden önce son çıkışı çoktan geçtiğimizi yada titanikteki gibi belli bir miktar su aldıktan sonra batma durdurulamaz,artık bu sınırı geçtigimizi insanlara anlatmalıyız dedi,tartıştık.ben dedimki insanlardan birşey saklanmamalı,gerçekleri söylemek lazım,durum buysa..arkadaşımsa böyle söyleyerek halktan oy alınmaz,ters etki yapar,o zaman demezmi insanlar bunlar da düzeltemeyecekse yönetimi niye değiştirelim,hangimiz haklıyız?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Eğer ülkenin çıkarını düşünüyorsanız siz, kendi çıkarınızı düşünüyorsanız arkadaşınız haklı.

      Sil
    2. Esnafa cansuyu lazım.

      Sil
  35. Tüm bu Korona belasını , bir şekilde Çin e mal etme düşüncesi ..görünen o ki gerçekleştirilememiş ve Trump bu konuda yalnız kalmış. Neden derseniz Çin e ait rakamlar hiç te negatif değil..aksine kötülerin iyisi..Ne dersiniz..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çin, bu yılı büyüyerek bitirecek ender ülkelerden birisi gibi görünüyor.

      Sil
    2. Çin rakamlarında şeffaflık yok.

      Sil
    3. Çinin 1.9 buyumesi zaten basli basina bir krizdir. Niteliksel olarak ve Ekonomik potansiyel olarak diger negatif buyume verisi olan ulkelerden daha sert bir durumdur bu rakam.
      Yani Çinin 1.9 buyume oranin pozitif olmasinin bir manasi yok Çin icin.
      Hele hele isin icine demografik etmeni de koydugumuzda bu buyume nicelik olarak da negatif bir sayi gibi gorunmektedir. En azindan ekonomik etki ve faaliyetler bakimindan negatif buyume efekti ve etkisi yaratmaktadir.
      Bu baglamda tabloya baktigimizda onumuzdeki yil Çinin 8.2 buyuyecegine sahsen ihtimal vermiyorum. En fazla 7.5 buyur. Ancak Çin ic talebe yonelik firsatlar sunarsa bu rakam 7.8leri bulur fikrindeyim.

      Sil
  36. Hocam bir sorum olacaktı. Televizyonda izlediğimiz hemen hemen her ekonomist "piyasa"yı kişiselleştiriyor. Örneğin "piyasa" trump'ın bu hareketini çok sevdi ya da sevmedi gibi. Neden kişiselleştiriliyor "piyasa" kavramı? Buna kısaca toplum bunu sevdi ya da sevmedi neden denmiyor?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çünkü piyasa aktörleriyle toplumun görüşleri farklı olabiliyor. Toplumun genel olarak sevmediği bir önlem piyasa aktörleri tarafından uygun bulunabiliyor.

      Sil
    2. Hocamıza ek olarak, televizyon karşısındaki insanın, para piyasaları ile doğrudan bir ilişkisi yoktur. Bu insanlara piyasa işleyişleri eğitimi dışında bir konu aktarmak absürttür.

      TV kanalları da zaman doldurmak amaçlı bir şeyler veriyorlar. Reklam verenlere hizmet portföyümüzde piyasalar da var, şu kadar izleniyor demek için. Hal böyle olunca, piyasa diye sanki bir insan var gibi algılanıyor. Bazen bir banka veya büyük finans kurumunun teknik sebepler ile yaptığı bir hareket yüzbinlerce insanın belki onbinlerce yatırımcının para değerlendirme kararını da etkiliyor. Bazen tam tersi.

      Hepsini detaylıca açıklasalar TV ekranı zamanı yetmez, karşısında da anlayacak kişi bulamaz. Kabaca bir piyasa kavramı ile geçiştirmek yayıncının da işine geliyor. Yıllarım finans alanında geçti, daha bir gün zamanımı ayırıp bir TV ekranından finans haberi izlemedim, evimde açmadım, sağda solda yemek yerken, bir bekleme odasında beklerken TV açık ise duydum.

      Piyasa güzel kelime, Tanrı gibi. Çoğu insan açıklayamadığı, aciz kaldığı durumda, çok sıkıştığı durumda bir yalana sığınma ihtiyacı duyar, yalan ne kadar büyük ve kurumsallaştırılmış ise o kadar çok inanan çıkar. Onun gibi, piyasa der geçersin, Tanrı der geçersin.

      nN;_7qgJB)UU<{!

      Sil
    3. Son paragraf; çok görüp geçirmiş, ama bunları anlatamamış ve anlatamadıkları biriktikçe kendisiyle diğerleri arasında yükselen hapishane duvarlarına dönüşmüş bir roman karakterinin ağzından çıkmış gibi.

      Sil
  37. Hocam sarraflara külçe külçe gümüş geliyor, ne demek bu

    YanıtlaSil
  38. Hocam selamlar, bu kriz döneminde abd japonya gibi ülkeler merkez bankaları aracılığıyla bir sürü para bastılar ettiler bu ülkelerde enflasyonlar dolayısıyla da faizler neden bu kadar düşük ?

    YanıtlaSil
  39. Hocam merhabalar, öncelikle teşekkürler bu faydalı yazı için. Aklıma bir şey takıldı saçma mı bilmiyorum ama nedense öyle düşünüyorum. IMF doları güçlü göstermek için yüksek kur tahmini yapması daha mantıklı değil mi? Bu şekilde artacak diye düşünenler dolar alırlar. Bu şekilde neden piyasada dolar birikmesini isterler ki? Ve neden büyük ihtimal artacak olan dolar kurunda tl adına iyimser tahmin yapıyorlar? Teşekkürler.

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Lozan Antlaşması 2023'de Bitecek, Biz de Madenlerimizi Çıkarabileceğiz!

Konut Fiyatları Niçin Eskisi Kadar Artmıyor?

Paradan Para Kaybetme Dönemi