Merkez Bankası'nın Sorunu Ne?

İki gündür Merkez Bankası Başkanı’nın konuşmalarını dinliyoruz. Başkan konuştukça piyasalar karışıyor, piyasalar karıştıkça Başkan daha çok konuşuyor.

 “1,350 milyon dolarlık döviz ihalesi açacağız ama 50 milyon dolarlık satacağız” diyor, herkes birbirine bakıyor.

“İstisnai günlerde daha fazla döviz satarız” diyor insanların kafası karışıyor. Bugün istisnai gün değilse hangi gün istisnai olacak diye birbirlerine soruyorlar. 

 “Dolar bütün paralara karşı değer kazanıyor, TL’ye karşı da kazanması normal” diyor. Bakıyorsunuz Doların değer kazandığı Euro da TL’ye karşı değer kazanıyor.

 “Atacağımız her adımı önceden anlatacağız, açık olacağız” diyor, istisnai günden kastınız nedir denince “onu bize bırakın” diyor.

Benim bildiğim, Merkez Bankası Başkanları çok fazla konuşmamalı. Yılda iki, bilemedin üç kez, daha fazla değil.  

Başkan anlatıyor, anlatıyor. Zorunlu karşılık diyor, likidite diyor, dış piyasalar diyor, faiz koridoru diyor, her şeyi diyor ama faize gelince “koridor”dan ötesini diyemiyor.

Merkez Bankası’nın politika faizi var ama faiz politikasına giremiyor. Siyasilerin faiz konusunda yaptığı açıklamalar, çeşitli yorumcuların “faiz lobisi” sloganını kullanarak yaptığı bilim dışı yaklaşımlar Merkez Bankası’nın elini kolunu bağlamış, faiz politikasını kullanmasına engel olmuş görünüyor. Sorun budur.

Merkez Bankaları yasalar yazdığı için bağımsız olmazlar, kurumu yöneten kişiler, ellerindeki politika araçlarını kimsenin etkisi altında kalmadan kullanabiliyorsa bağımsız olurlar.

Piyasa ekonomisinde, çözülemeyen sorunları piyasa çözer. Merkez Bankası faizi artıramıyorsa piyasa artırır. Dün Başkan konuşurken gösterge tahvilin bileşik faizi yüzde 10,80’den başlayarak 11,07’ye yükseldi. Yükseldi ama insanların kafasındaki faiz ile Merkez Bankası ilişkisi soru işareti olarak kalmaya devam etti. Faizi artıramamanın yarattığı soru işareti piyasalarda faizi artırmanın yaratacağından daha fazla etki yaratıyor.

Ne diyor Çinli bilgeler:  “Balık tutmak için ağaca çıkılmaz” 

Yorumlar

  1. Soydan Cengiz29 Aralık 2011 10:27

    Hocam son söz'ü söylememişsiniz. "Darağacında olsak bile son sözümüz fenerbahçe". ellerinize, aklınıza sağlık, iyi seneler.

    YanıtlaSil
  2. Arda Tunca29 Aralık 2011 10:49

    Mahfi Bey:

    Yıllarca uğraşıp, zar zor elde edebildiğimiz merkez bankası bağımsızlığı, Erdem Başçı ile son buldu. Hükümet üyelerinin faiz oranına yönelik "belirleyicilik" içeren konuşmalarını da bu çerçevede iyi okumak lazım.

    Bu arada, dün çok önemli gelişmeler oldu. Bir özetini çıkardım: http://ardatunca.blogspot.com/2011/12/italyann-28-aralk-2011-tarihli-kamu.html

    Saygılarımla,

    Arda Tunca

    YanıtlaSil
  3. Adsız26 Mayıs 2016 08:26

    Mahfi bey, Aralık 2011 tarihinde Merkez Bankasına faiz artır diyor yoksa kötü olacak diyor. Mayıs 2013 e biz sürekli faiz düşürdük, büyüme adına çok da iyi oldu (her zaman düşük faiz iyidir demiyorum, aralık 2011 de faiz artırımı isteği mantıklı değilmiş). İsabetli bir tahmin değilmiş.

    YanıtlaSil
  4. Adsız12 Eylül 2017 22:52

    gelecekten geliyorum imkanı olan gelmesin.
    not: eylül 2017

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Kapitalizm

Çıkışı Ekonomik sistem olarak değerlendirildiğinde kapitalizm, dört üretim faktöründen üçüne göre biçim alabilen bir ekonomik sistem. Dört üretim faktörü; emek, sermaye, doğal kaynaklar ve girişim gücü olarak sayılıyor (bunların üretimden aldıkları paylar da sırasıyla; ücret, faiz, rant ve kâr olarak belirleniyor.) Emeğin kapitalizmi olmuyor. Emek, ekonomik sistemin yönetim ve yönlendirilmesinde başrole geçiyorsa o zaman sistemin adı sosyalizm (ya da derecesine göre sosyal demokrasi, komünizm) oluyor. Buna karşılık eğer toprak sahiplerinin üretim araçlarının mülkiyetine sahip olduğu tarım ağırlıklı bir sistem söz konusuysa tarım kapitalizmi, ticaret burjuvazisinin üretim araçlarının mülkiyetine sahip olduğu ticaret ağırlıklı bir sistem söz konusuysa ticaret kapitalizmi söz konusu oluyor.
Devamını okumak için »

Paradan Para Kaybetme Dönemi

Yakın zamana kadar çok yaygın kullanılan bir söylem vardı: “Paradan para kazanmak.” Sanırım önce siyasetçiler kullanmaya başladı bu söylemi sonra bütün topluma yayıldı. Bu söylemle kastedilen şey parasını bir üretim işinde kullanmak yerine mevduata yatırıp faiz elde etmeyi tercih etmekti. Ekonomi bilimi açısından tamamen boş bir söylemdi bu aslında. Çünkü parayı eğer yastık altına döviz, altın vb. formlarında saklamamışsanız bir üretim işinde kullanmanızla bankaya mevduat olarak yatırmanız arasında bir fark yoktur. Banka, o parayı yemez, yırtmaz, yok etmez. Ya üretim yapmak isteyen ya da tüketim için kullanmak isteyen birisine kredi olarak vermek zorundadır. Aksi takdirde zarar eder. Krediyi üretim amacıyla alan üretim yaparak ekonomiye katkıda bulunur. Tüketim amacıyla alan da harcayarak talebi artırır, bir süre sonra talep artışı arzın da artmasına yol açar. Yani bankaya yatırılan para bir yandan sahibine faiz kazancı sağlarken bir yandan da üretim – tüketim – üretim zinciri yoluyla ...
Devamını okumak için »

Faizin Doğuşu ve Yasaklanışı

Faiz, parasal ekonomiden de tek tanrılı dinlerden de çok daha önce ortaya çıktı.   Antik dünyada çiftçiler başta buğday, arpa olmak üzere ürettikleri tarımsal ürünlerin eşkıyalar ya da hükümdarlar tarafından el konulmasından bıkmış usanmışlardı. Bu ürünleri çuvallara koyup tapınaklara emanet etmeye başladılar. Mallarını, ihtiyaç oluncaya kadar tapınaklara emanet etmelerinin onlara iki önemli avantajı oluyordu: (1) Tapınaklar tanrıların evi olarak kabul edilip kutsal sayıldığı için kimse içeri zorla girip bu mallara el koyamıyordu. (2) Tapınaklarda görevli rahipler dönemin en iyi yetişmiş, okuma yazma ve ölçü, hesap bilen kişileri olduğu için tapınağa getirilen tahılları tartıyor, ölçüyor ve kayda geçiyorlardı. Böylece tapınağa teslim edilen malın aynen geri alınmasında hiçbir tartışmaya yer kalmıyordu.
Devamını okumak için »