Enflasyonla Büyüme İlişkisi
Önce tanımları verelim:
Büyüme; bir
ekonomide GSYH’nın bir yıldan diğerine reel olarak artmasıdır. Burada reel
sözcüğüyle kastettiğimiz konu fiyat etkisinden arındırılmış büyüme ya da
fiziksel büyümedir.
Enflasyon; bir
ekonomide fiyatlar genel düzeyinin sürekli olarak artış göstermesidir.
Bu iki gösterge aynı yönde hareket edebileceği gibi farklı
yönlerde de hareket edebilir. Bu ikilinin hareket yönlerine göre ekonominin
içinde bulunduğu durumu tanımlamak mümkün olabilir.
Şimdi bu ikiliyi birlikte bulundukları duruma göre ortaya
koyarak kaç çeşit birliktelik içinde olacaklarını tanımlarıyla açıklayacağım.
Bunu yaparken de görsel olarak konuyu açıklayabilmek için Çin, Japonya ve
Türkiye’nin 2004 – 2013 arasındaki büyüme ve enflasyon göstergelerini alarak
karşılaştırmaya tabi tutacağım.
Enflasyonlu büyüme
Ekonomide enflasyon varken aynı zamanda GSYH reel olarak
büyüyorsa enflasyonlu büyümeden söz edebiliriz. Aşağıdaki tabloya ve grafiklere
bakacak olursak Çin’in 2011 yılı dışındaki durumu, Japonya’nın yalnızca 2013
yılındaki durumu ve Türkiye’nin 2008 ile 2009 yılları dışındaki durumu
enflasyonlu büyümeyi gösteriyor.
Enflasyonlu küçülme (slumpflasyon)
Ekonomide enflasyon varken aynı zamanda GSYH reel olarak
küçülüyorsa enflasyonlu küçülmeden söz edebiliriz. Aşağıdaki tabloya ve
grafiklere bakacak olursak Çin’de böyle bir durumun bu on yılda yaşanmadığını, Japonya’nın
2008, Türkiye’nin de 2009 yılında enflasyonlu küçülme yani slumpflasyon
durumunu yaşadığını görebiliyoruz.
Enflasyon içinde durgunluk (stagflasyon)
Ekonomide enflasyon varken GSYH reel olarak büyümüyor, aynı
düzeyde kalıyorsa enflasyon içinde durgunluk (stagflasyon) var demektir.
Aşağıdaki tabloya ve grafiklere bakacak olursak Çin ve Japonya’nın bu on yıl
içinde stagflasyon yaşamadığını, Türkiye’nin 2008 yılında stagflasyon yani
enflasyon içinde durgunluk yaşadığını görebiliyoruz.
Deflasyonlu büyüme
Fiyatlar genel düzeyi düşerken GSYH reel olarak büyüyorsa
deflasyonlu büyüme oluşmuş demektir. Çin’de ve Türkiye’de bu tür bir ekonomik
durum bu on yıl içinde yaşanmamış, Japonya’da ise 2005, 2010 ve 2012 yıllarında
deflasyonlu büyüme olayı yaşanmış görünüyor.
Deflasyon içinde durgunluk
Fiyatlar genel düzeyi düşerken GSYH reel olarak değişmiyor
eski düzeyinde kalmaya devam ediyorsa o zaman deflasyon içinde durgunluk
yaşanıyor demektir. Çin ve Türkiye’de bu on yıllık dönemde deflasyon içinde
durgunluk görülmezken Japonya’da 2011 yılında deflasyon içinde durgunluk var
olmuş bulunuyor.
Deflasyonlu küçülme
Fiyatlar genel düzeyi düşerken GSYH reel olarak küçülüyorsa
deflasyonlu küçülme oluşmuş demektir. Çin ve Türkiye’de deflasyon içinde
küçülme bu on yıllık sürede görülmezken Japonya’da 2009 yılında deflasyonla
birlikte ekonomide küçülme olayına da rastlanılmış görünüyor.
Ek: Tablo ve
Grafikler
Bu grafiğe Rusya'yı ekleyebilir misiniz?
YanıtlaSil1997 Asya krizinden 2 sene sonra Rusya krize girmişti. Ardından da Türkiye krize girmişti. Şimdi ise Çin eskisi kadar büyüyemeyecek. Rusya'da ruble değer kaybetti. Bu durum Türkiye'yi nasıl etkiler?
Mahfi bey yazınız için teşekkürler. Ancak tam olarak enflasyon büyümeyi nasıl etkiliyor. Yani sormak istedigim bağlantısı.
YanıtlaSil1997 Asya krizi, 1999'da Rusya'yı krize soktu. 2001'de de Türkiye krize girdi. Çin eskisi kadar büyüyemeyecek. Rusya eski fiyatlardan enerji satamayacak ki bu durum da ruble değer kaybetti. Rusya'nın grafiğini eklersek Rusya'nın grafiğinin aynısı 2 sene sonra Türkiye için geçerli olur mu?
YanıtlaSilHocam petrol fiyatları ne kadar süre böyle devam eder? Bu fiyatların böyle olmasında sanırım suudi arabistanın etkisi var ancak ne kadar süre buna göz yumacaklar tekrar eski değerlerine ulaşması gerekmiyor mu?
YanıtlaSilBir master öğrencisi olarak güzel ve açıklayıcı yazılarınız için teşekkür ederim hocam. Yazılarınızı ilgiyle takip ediyorum. Saygılarımla..
YanıtlaSilHocam normal şartlarda büyümeye odaklı bir ekonomi genişletici para ve maliye politikası uygulaması gerekir ve bu fiyatları yukarı doğru baskılayacak ve enflasyona neden olacak.Yani normal şartlarda büyümenin hızlandığı dönemde enflasyon artacaktır peki Türkiye için durum neden farklı ? Geçmişteki verilere bakıldığı yüksek büyüme düşük enflasyonla geldiği görülüyor.Türkiye'nin bu durumda diğer ülkelerden farkı nedir neden yüksek enflasyonlu büyüme yaşanmıyor ?
YanıtlaSilTeoride enflasyonun belli düzeyde varlığının büyümeyi olumlu etkilediği söylenir. Bunu ise şu şekilde açıklıyorlar. Eğer belli düzeyde enflasyon olursa tüketiciler tüketimlerini ertelememeyi tercih ederler, çünkü ilerde satın almaktansa şimdi almak avantajlıdır. Bu durumun getirdiği alış-veriş durumu ise üreticiler tarafında da doğal olarak canlılık yaratacak ve büyüme gerçekleşecektir. Ancak bu enflasyonun tadına olması gerekiyor nitekim amerika ekonomide canlanmayı ve faiz artırımı kararını başka şeyler yanında temelde yüzde 2 üzerinde enflasyona bağlıyor. eğer enflasyon 2 puanı aşarsa faiz artırımı yapacaklar. veya çift haneli enflasyon durumları da insanları kısaca dolarizasyona itiyor. yani değerini kaybetmeyen başka yatırım araçlarına. mesela tr de 90 lı yıllar bu duruma örnektir. 2000 li yıllarda ise konut sektörü enflasyondan kaçışın sığınağı olmuştur. kısaca ülkenin durumuna göre değişmekle birlikte tadında enflasyon büyüme için faydalıdır diyebiliriz.
YanıtlaSilHocam merhaba,
YanıtlaSilGrafige gore 100tlnin alim gucu her yil ortalama yuzde 8-9 arasi dusmus. Yani bizim 100 lira kuculmus kuculmus, ufacik olmus. Bu iktidarin ekonomiyi iyi islettigini dusunenler Icin uyanis cok sert olacak.
Uzuluyorum ulkem adina.
Bu yorum yazar tarafından silindi.
YanıtlaSilTeşekkürler. Peki büyümenin enflasyon bağlı olduğu gibi enflasyon büyümeden etkililenirmi ikili bir ilişki varmıdır.
SilBu yorum yazar tarafından silindi.
SilUHT süt):
SilTeşekkürler.
SilHocam, Türkiye'de 2008 yılında stagflasyon görüldüğünü yazmışsınız. Grafiğe göre GSYH düşmekte; sabit kalmamakta... Bu durumda stagflasyon var diyebilir miyiz?
YanıtlaSilStagflasyon ile ilgili soru için, grafikte gösterilen değişim (değişim var, evet.) ihmal edilip, sabit olarak düşünülmüş.
YanıtlaSilYazı için çok sağ olun hocam.
yazı için teşekkürler hocam
YanıtlaSilBu yorum yazar tarafından silindi.
YanıtlaSilHocam japonya nin buyume oranlarinin bu kadar düşük olmasinin sebebi nedir merak ediyorum sonucta üreten bi millet
YanıtlaSilBu yorum yazar tarafından silindi.
SilBu yorum yazar tarafından silindi.
SilBu yorum yazar tarafından silindi.
Silfiili büyüme hızının, gerekli büyüme hızından büyük olduğu (GA > GW) durumda ekonomide enflasyonist süreç gözlenecektir. burada enflasyonist sürece neden olan mekanizma nedir ?? hangi kanallar aracılığıyla enflasyon olur cevaplarsanız çok sevinirim
YanıtlaSil