Sıfır Enflasyon Sıfır Faiz

İdeal enflasyon ve faiz oranı her zaman merak konusu olmuştur. Kimilerine göre her ikisinin de sıfır olduğu durum ideal durumdur. Ben o kanıda değilim. Sıfır enflasyon ve sıfır reel faiz insanları harcama yapmaktan alıkoyan bir durumdur. Gelecek yıl fiyatının aynı kalacağını bildiğiniz bir şeyi almakta acele etmezsiniz. Hele faizler de sıfırsa o zaman kredi kullanıp da o malı almanıza gerek yoktur. Bir sonraki yıl da yine sıfır faizle o krediyi alıp geçen yılki fiyattan aynı malı alabilirsiniz. Bu durumda hiç kimse harcama konusunda acele etmez. Öyle olunca da tüketim azalır, talep düşer.

ABD’de küresel krizle birlikte bu anlattığım olgu yaşandı. Amerikalılar genelde arabalarını 3 yılda bir değiştirirler. Kriz süresince bu döngü 5 – 7 yıla kadar çıktı. ABD yönetimi ve Fed, enflasyonun yükselmesi için neredeyse dua etmeye başlamış durumdalar. Dünyada birçok ekonomide enflasyon hedeflemesi, enflasyonu düşürmeye yönelik bir politika olarak uygulanırken, ABD’de enflasyonu yükseltmeye yönelik örtük bir politikaya dönüştü. 1929 büyük depresyonundan kalma bir etkiyle Amerikalıların fobisi enflasyon değil işsizliktir. Enflasyon, daha geri planda bir endişedir.

Avrupa’nın ABD’de olduğu gibi bir enflasyon yükseltici enflasyon hedeflemesine henüz geçmemiş olmasının nedeni Almanya’nın (ve Bundesbank’ın) enflasyon fobisidir. Alman halkı II. Dünya Savaşı öncesinde hiper-enflasyon yaşamış ve bunun sonucunda Hitler iktidara gelmiştir. Dolayısıyla Almanlar için en büyük ekonomik fobi enflasyon olmuştur. Bu yüzden Avrupa Merkez Bankası enflasyonu artırıcı bir enflasyon hedeflemesi izlememektedir.

Japonya, aşağı yukarı çeyrek yüzyıldır durgunluk yaşıyor. Ekonomi büyüyemiyor, enflasyon sıfır dolayında, faizler de sıfırın çevresinde dolaşıyor. Japonya 2 yıl öncesine kadar gevşek maliye politikası izleyerek yüzde 8’lere varan bütçe açıkları verdiyse de bu gidişi tersine çevirip talebi artırıp büyümeyi canlandıramadı. Abe’nin yeniden iktidara gelmesiyle başlattığı Yen’e değer kaybettirme ve parasal genişleme politikasıyla şimdilerde enflasyonu yukarı yönlendirmeyi başardı Japonya. Ne var ki bu değişimin talep üzerinden giderek büyümeye yansıması zaman alıyor.

Keynesyen Likidite tuzağı para arzındaki artışların faizleri daha fazla düşüremeyeceği bir aşamayı ifade eder. Bu aşamaya gelindiğinde ekonomiye enjekte edilen likidite, atıl birikim biçiminde elde tutulmaya başlanır ve dolayısıyla para arzındaki artış ekonomiyi canlandırmaya yaramaz. Keynesyen likidite tuzağı ortaya atıldığında doların altın karşılığı bulunuyordu. Dolayısıyla insanların düşük faiz ortamlarında ellerine geçen parayı tıpkı altın gibi elde tutmaları ve tahvil fiyatlarının düşmesini (yani tahvil faizlerinin yükselişe geçmesini) beklemeleri doğaldı.

Artık hiçbir paranın bu tür altın karşılığı olmadığı dikkate alınırsa günümüzde likidite tuzağının farklı bir yere oturmuş olduğu ortaya çıkıyor. Başlıca üç farklı görünümden söz etmemiz mümkündür: (1) Likidite tuzağına girildiği aşamada para arzının ya da para bazının genişletilmesine ve faizin en düşük düzeye inmesine karşın insanlar ellerine geçen parayı mümkün olduğunca az harcayıp kalanı tasarruf ederek geleceği beklemeye başlıyorlar. Böyle bir ortamda bankalarda mevduat artsa bile bunlara yönelik kredi talebinde artış olmuyor. Çünkü tüketimin kısıldığı bir yerde yeni yatırımlar yaparak üretim kapasitesini artıracak eylemlere girilmesi anlamlı görünmüyor. Hiç kuşkusuz bu eğilimin elektronik eşyada olduğu gibi yeni teknolojilere yönelik alanlarda bazı istisnaları da olabiliyor. (2) Faizlerin çok düşük olduğu ekonomilerde ortaya çıkan parasal genişlemeden yararlananlar ellerine geçen parayı daha yüksek faiz getirisi veren ekonomilere yolluyorlar. Bu olgu, günümüzde sermaye hareketlerinin serbestliğinin Keynes’in yaşadığı döneme göre çok daha fazla olmasının yarattığı bir başka farklılık olarak karşımıza çıkıyor. Bu durumda ABD ya da Avrupa’da piyasaya sürülen likiditeyi ellerine geçirenler bu paraları faiz oranının yüksek olduğu ekonomilere yatırarak daha yüksek getiri elde etmeyi planlıyorlar. Bu durumda piyasaya sürülen likiditenin yerel ekonomiye katkısından çok başka ekonomileri canlandırmaya yararı ya da oralarda yerli paranın değerlenmesine yol açarak o ekonomilere zararı söz konusu olabiliyor. (3) Özellikle otomobil, buzdolabı, televizyon seti vb gibi dayanıklı tüketim mallarını belirli sürelerde değiştirmeye alışmış olan insanlar, enflasyonun ve faizin sıfır olduğu bir dönemde bunları değiştirme, yenileme gereği görmüyorlar. Çünkü faizin ve enflasyonun sıfır düzeyinde devam etmesi bunların sonraki dönemlerde değiştirilmesiyle şimdiden alınması arasında fark kalmamasına yol açıyor.  

Özetle söylemem gerekirse nasıl ki enflasyon ve faizin yüksek olması kötü bir durumsa bunların sıfır düzeyinde olması da iyi bir durum değildir. Enflasyonun yüzde 2 dolayında olması ve faizin de örneğin yüzde 2,5 – 3 düzeyinde olması yani 0,5 – 1 puan arasında bir reel getiri içermesi en iyi durumdur. Yüksek enflasyon ve yüksek faiz, bunların ileride daha da yükseleceği beklentisi yaratarak talebi artıran ve dolayısıyla enflasyonu da faizi de yükselten bir ortama yol açıyor. Sıfır dolayında bir enflasyon ve faiz ise bu durumun devam edeceği beklentisi yaratarak insanların harcama yapmasını, talebin artmasını ve dolayısıyla ekonominin büyümesini engelliyor. 

Yorumlar

  1. Mahfi Hocam, çok güzel ve bilgilendirici bir yazı olmuş. Elinize emeğinize sağlık. İyi günler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hocam yanlış bir yazı olmuş. Almanlar enayimi ikiside sıfır. Paranın değerinin korunması için faizin sıfır olması gerekir bunun formülü var

      Sil
  2. Merhaba Mahfi bey,
    Benimde ilgimi çeken bu konuyu, benzersiz yalınlıkla aktardığınız için teşekkür ederim.
    Saygılarımla.

    YanıtlaSil
  3. Hocam merhabalar,

    Yazılarınızı severek takip ediyoruz. Sizden bir ricam olacak, bireysel emeklilik sistemi ile ilgili yapılan son regülasyonun emeklilik şirketleri, portföy yönetim şirketleri ve katılımcılar açısından etkileri üzerine bir yazı paylaşabilirseniz çok aydınlatıcı olur.

    Çok teşekkür ederim,

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim.
      Ama bu konu benim uzmanlık alanımda değil.

      Sil
  4. - hocam bir yıl sonra fiyatının düşeceğini bildiğim halde satın aldığım onlarca şey sayabilirim size. çünkü o tüketimi şu an yapmanın faydası genellikle bir yıl sonra yapmaktan çok daha fazla oluyor. ayrıca modası geçen, bozulan, eskiyen veya sürekli tüketilen mallar vardır. bunların fiyatının düşeceğini bilseniz bile yine alırsınız veya almak zorundasınızdır.
    araba gibi malların değiştirilme periyodu uzadı ancak bunda en önemli etken üretilen otomobillerin kalitesinin ve kullanım süresinin yükselmesi. mesela kriz yılları olmayan 2002-2008 arasında ortalama otomobil değiştirme sıklığı, 80'lere kıyasla %50 kadar azalmış. 80'lerde Amerika'da oldukça zayıf bir 2.el oto pazarı varmış çünkü 2.ele düşen araçlar yıpranmış araçlar oluyormuş ve hurdaya çıkan araç sayısı fazlaymış. şimdi ABD 2.el pazarı diğer ülkeleri aratmayacak düzeydeymiş (bu bilgileri 40 senedir ABD'de yaşayan bir yakınımdan aldım)
    - ABD'nin 2008-09 krizinde bile düşük enflasyon gibi bir durumu olmadı. Amerikan ekonomisinin dip yaptığı, faaliyetin en çok düştüğü Haziran 2009'da bile çekirdek enflasyon YoY %1,7 gelmişti (şu an %1,8) (http://www.bls.gov/cpi/data.htm adresinden bakabilirsiniz) ABD'de çekirdek enflasyon %3'ü aşsın Fed çok ama çok ciddi şekilde endişelenir. Fed için çekirdek enflasyon endişesi, işsizlik endişesinden daha fazladır.
    - Almanların enflasyon fobisini, ECB'nin negatif depo faizi vermesiyle bir nebze de olsa aşması Fed'i bile şaşırttı. hatta başkan Yellen'ın Mart'taki basın toplantısı, tarih boyunca güçlü dolardan en fazla şikayet eden Fed başkanı konuşması oldu (tam 8 dakika boyunca güçlü doların büyümeyi düşürdüğünden bahsetti) Fed, ECB'nin negatif depo faizi vererek böyle büyük bir montanda QE yapmasını hiç beklemiyordu.
    - Japonya'nın büyüme probleminin en önemli nedeni tasarruf oranı yüksekliği veya sıfır enflasyon değil, Japonya'nın cari açık fobisidir. tam tersi Japonya'da tasarruflar, reel faizler pozitif bölgede kalmasına rağmen 90'lı yıllardan itibaren düştü. ancak Japonlar cari açık vermeyi, dışarıdan borçlanmayı hiç sevmezler. dolayısıyla tasarruflarla birlikte yatırımlar ciddi şekilde düştü ve büyümeye yansıması oldu. eldeki onca veriye rağmen birçok ekonomist Japon halkının halen yüksek oranda tasarruf ettiğini zanneder çünkü veriye bakmadan ezbere konuşurlar. oysaki Japonya'da hane halkının NET tasarrufu son birkaç yıldır negatif bölgede.
    - likidite gerçekten verilseydi likidite tuzağı var mı yok mu bakabilirdik ancak Lehman battığından bu yana Fed bilançosu 3,6 trilyon dolar artarken, Fed'de tutulan aşırı rezervler 2,7 trilyon dolar artmış. paranın sadece %25'i piyasaya girmiş ki giren paranın birçoğu büyüyen küresel ekonominin ihtiyaçlarına uygun olarak artan emisyondur. kriz olmasaydı dolar emisyonu hemen hemen yine bu düzeylerde artardı.
    - son olarak, Avrupa ekonomilerinin sıkıntılı olduğu 1873-1896 arasında (uzun depresyon) ABD TÜFE kümülatif olarak %30 düşmesine rağmen ortalama büyüme %4'e yakın gelmiş (kaynak: Historical Statistics of the United States, 1789-1945) özetle, eğer bir ekonomi büyüyecekse deflasyon olsa da büyür. potansiyel büyümenin önünde hiçbir güç duramaz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Katkılar için teşekkürler. Enflasyon ile faizleri birbirinden ayrık tutunca haklı çıkarsınız. Birlikte bakmakta yarar var.

      Sil
  5. Hocam teşekkürler. Bu son dönem israf tartışmalarıyla ilgili olarak kamuoyu vicdanını bu aşırı harcamalar zedeliyor. Ancak durgun ekonomilere bu tür savurgan harcamaların faydası olabilir mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Savurganlığın hiç bir ekonomiye yararı olmaz. Harcamaları artırmak ayrı bir şey parayı savurmak ayrı şey.

      Sil
  6. Hocam en kötüsünü söyleyeyim mi,sıfır enflasyon ve yüksek faizin birlikte olması. Borçluysanız bu ikisinin beraber olması muhtemel, borçlu talep edemez ve borcunu ödeme riski yüksekse ödeyeceği faiz de artar. Mesela Yunanistan hem deflasyon yaşıyor hem de euro bazında devlet tahvillerinin faizi yüksek.Eee geçmişte net dış borçlarını yükselttiler, verimli ve üretime dönük alanlarda harcamadılar, bugün para birimlerini devalüe de edemiyorlar ve üretimleri yok. Sonuç bu tabii. Türkiye'de aynı yolda gidiyor ama şükür iyi kötü bir üretimimiz ve TL'miz var.Zaten halkımız kemer sıkmaya da şerbetlidir hamdolsun. Harika yazınız ve ufuk açıcı fikirleriniz için teşekkürler. Çok değerlisiniz çünkü gerçeğin hep yanında yazıyorsunuz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim.
      Dediğiniz gibi en kötüsü sıfır enflasyon ve yüksek faiz. Ama bu sanırım görülen bir durum değil. Teorik bir şey. Buna karşılık olanı söyleyeyim. Yüksek enflasyon ve sıfır faiz en kötüsüdür. Çünkü o zaman tasarruf sahibinin parasına el konmuş gibi olur.

      Sil
    2. Hocam Türkiye'nin durumu tam olarak bu değil mi? Enflasyon yüksek, faiz çok düşük. Param ezilmesin diyen de konuta hücum ediyor. Haksız mıyım?

      Sil
  7. Hocam, finallerde başarılı olmak ve Türkiye & Dünya ekonomik gündemini daha iyi değerlendirmek için beyninizi yemem gerekiyor!

    Hazırlanın lütfen!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Siz başarılı olun da neyse biz gereken fedakarlığı yapalım.

      Sil
    2. bunu yamyam olmadan da yapabilirsin (çok çalışarak)

      Sil
    3. Siz zombie misiniz? Gerci karma karisik Turk egitim sistemi ile ogrenci olmakla zombie olmak arasinda fark kalmadi ama..

      Sil
  8. Hocam bankacılık dışı dış borç ile bankacılık dış borçları arasındaki farkın artması veya açılmasını nasıl yorumlarız?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok bir fark yok. Çünkü sonuçta bankalar da o borcun çoğunu reel sektöre kredi olarak vermek için alıyor.

      Sil
  9. Hocam TMSF'nin işi tasarruf mevduatlarını sigortalamak değil mi? Prim karşılığında mı çalışıyor? Eğer öyleyse primler tasarruf sahibi tarafından mı ödeniyor, bankalar tarafından mı ? Ayrıca TMSF primlerinin maliye politikası olarak kullanılması mümkün mü ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. TMSF, bankalardaki mevduatı güvence altına alırken prim karşılığında alıyor. TMSF'ye primler bankalar tarafından ödenir.

      Sil
    2. Bunların maliye politikası aracı olarak kullanılması biraz zorlama olur.

      Sil
  10. Kıymetli hocam bir kaç gündür ABD'de bazı eyaletlerden gelen legal minimum wage artırımlarını ve sebeplerini sorguluyordum.
    Cevabını buldum yazınızda.
    Acaba bunun piyasada para artışı ve dolayısıyla FED'in yapacağı soylenen faiz artırımını ötelemesi gibi bir sonuç ortaya çıkabilir mi ?
    Teşekkür eder istifade ettiğim güzel yazılarınızı sağlıkla uzun yıllar devam ettirmenizi temenni ederim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben bunun ekonomiyi canlandırmak için uygulanan maliye politikasının bir parçası olduğunu düşünüyorum.

      Sil
  11. Hocam önceden sadece ekonomist olmak istiyordum ama bunu başarabilip başaramayacağımdan emin değildim. Yazılarınızı takip etmeye başladıkdan bir süre sonra değil ekonomist Türkiyenin en iyi ekonomistlerinden birisi olmaya karar verdim ve artık bundan şüphem yok. Bundan yirmi otuz yıl sonra bunu başarabileceğimi biliyorum. İnsan isterde değil Türkiyenin dünyanın bile en iyi ekonomisti olması tamamen kendi elideymiş ve imkansız değilmiş.. Böyle düşünmemde en çok sizin hayatınızdan kesitleri burada paylaşmanız ve önerilerde bulunmanız olmuştur. Sayenizde artık çok sıkı matematik çalışıyorum ve öğrendikçe seviyorum sevdikçe daha çok çalışıyorum. Daha sonrasında istatistik çalışmaya başlayacağım. Öğrendikçe özgüvenim ve başarıya olan inancım katlanarak artıyor. Burada bizimle paylaştığınız her harf için ve yazdığınız her kitabınız için sonsuz kere teşekkür ederim. Saygı ve sevgilerimle...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yalnız bütün bunları yaparken yanlışlıkla bir kapitalist olmayın da, gerisi halledilir!

      Sil
    2. Çok teşekkür ederim. Size sonsuz başarı diliyorum. Yalnız hedefi 20 - 30 yıl sonraya değil 10 yıl sonraya koyun.

      Sil
  12. Hocam, bizde neden enflasyon yüksek? Ana etmen olarak görülen bütçe açıkları birçok Avrupa ülkesinin gerisinde. Merkez Bankası karşılıksız para basmıyor. Acaba kontrolsüz bir para girişi mi var? Üretimimiz mi kafi gelmiyor? Bizden daha fakir ülkelerde enflasyon %1-2. İşin içinden çıkamıyorum.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Dolardandir

      Sil
    2. Cevap doğru. Bizim üretimimiz dolara fazla bağlı. Dolar attı mı enflasyon çıkıyor. Bir de gıda fiyatları bizde artıyor. Nedenini bulamadılar.

      Sil
    3. Hocam nedeni dunya gazetesinde var cicekte bile cari acik veriyoruz daha ne diyelim tarim bakanligi diye bir bakanlik yok ulkede

      Sil
  13. Hocam, sizin sadece düşünce gücüyle eşyaları yerinden oynatabildiğiniz ve hatta çok uzaklara iletebildiğiniz söyleniyor. Doğru mu?

    Ve Jedi konseyi ile herhangi bir bağınız var mı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Geldi gene kendini komik sanan şahıs.Allah bilir kendini Darth Maul zannediyordur.

      Sil
    2. yanlış duymuşsun doğru değil..Mahfi Bey'in düşünce gücü olsa olsa makro ekonomik göstergeler üzerinde etkili olabilir

      Sil
    3. Siz meseleyi halâ anlamadınız mı!

      Mahfi Hoca aslında Master Yoda'nın kardeşi!

      Sil
    4. Biliyorsunuz ben eski Maliye Müfettişiyim. Maliye Müfettişleri de eskiden Jedi gibi yetiştirilirdi. Önce sınav kazanarak Padawan olarak işe girerler yeterlik sınavını vererek Jedi olurlardı. Görevleri de Türkiye Cumhuriyetini korumaktı.

      Sil
    5. Ooo... Mahfi Wars, alırım bi dal!

      And the force awakens in the end!

      Sil
    6. Peki önemli bir sorum olacak:

      Mevcut Türkiye Cumhuriyeti'nde Palpatine kim bu durumda?

      Sil
  14. Hocam ben akademisyen adayiyim, yazilarinizi surekli takip ediyorum kitaplarinizi okumaya calisiyorum. Çok iyi bir ornek ve yol gostericisiniz, kaleminize zihninize emeginize saglik :)

    YanıtlaSil
  15. Bu durumda piyasaya sürülen likiditenin yerel ekonomiye katkısından çok başka ekonomileri canlandırmaya yararı ya da oralarda yerli paranın değerlenmesine yol açarak o ekonomilere zararı söz konusu olabiliyor.

    Bu cümlede bir karmaşıklık yok mu?

    'Piyasaya sürülen likiditenin yerel ekonomiye katkısından çok' derken örneğin FED'in bastığı paranın önemli bir bölümünün ABD içinde kal(a)mayıp, yüksek faiz veren ülkelere gitmesini anlıyoruz. (En azından 29 Ekim'e kadar durum böyleydi.)

    'Başka ekonomileri' X olarak adlandırırsak,
    'Oralarda' yine aynı X değil mi?

    Aynı anda hem X ekonomilerinin canlanması, hem de yine X ekonomilere zarar nasıl oluyor?

    'Yerli paranın değerlenmesi' derken ne kastettiğinizi az çok anlıyorum ama 'başka ekonomileri canlandırmaya' dediğinizde bir tür tezat oluşmuyor mu? Sanırım cümlede eksik kısım var ya da bazı yerleri atladığım için güçlük çekiyorum?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Buyume=cari acik bundan dolayi

      Sil
    2. ABD'de piyasaya sürülen lkidite faiz yüksek olduğu için Türkiyeye geldiğinde Türkiyeyi canlandırır. Türkiye ekonomisi canlanınca talep artar. Talep artınca cari açık da artar. Bu durumda ş talep artar. Sonunda Türkiyeye gelen para ABD'de faiz artacak diye geri gidince bu kez Türkiye o talebi karşılayamaz olur ve daha pahalıya borçlanmaya başlar. Böylece baştan ekonomiyi canlandıran ABD likiditesi geri gidince zarar vermeye yönelir.

      Sil
  16. Hocam ; faizi meydana getiren enflasyon yani enflasyon faizi doğurur , abd için düşünürsek şuan abd de faiz artışı icin enflasyonun artmasi enflasyonun artması içinde işsizligin dogal işsizlik seviyesine yakin seyir izlemesiyle reel ücretlerin artmasi ile hane halklarini bi nevi tuketicinin , harcamalarini arttirmak gerekir(gelir etkisi) ki talep arttisi fiyatları etkilesin , fakat enflasyonist ortam yaratmak içinde bence nufusun demografik yapisida önemli diye düşünüyorum. Saygi ve sevgiler hocam.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Doğru düşünüyorsunuz. Nüfusun demografik yapısındaki farklılıklar her yerde farklı görünümler yaratıyor.

      Sil
  17. Üstadım size birkaç sorum var,

    1) Eurusd parite hedefi 1 veya 0,85 civarı gözüküyor. Diyelim ki 0,85 oldu AB ekonomisi canlandı olay bitti. Peki sonrasında ECB aynı FED gibi tahvil alımını sonlandırıp, faiz arttırarak euroları geri toplamayacak mı ?

    2) En nihayetinde parite bu duruma gelmesi muhtemel ise belli bir süre sonra hem dolar hemde euro nun faizi de artacak ise gelişmekte olan ekonomilerden döviz çıkışı ve yerel para birimlerine karşı güçlenmesi ve borsalarının düşmesi ve enflasyon yaratması muhtemel değilmidir?

    3) Yuanın rezerv para birimi olması ihtimali varmıdır ?

    4) Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler ayrımına biraz kafayı taktım şöyle ki ; bunun yaratılan bir algı olduğunu düşünüyorum.
    Nedeni , gelişmiş ekonomiler veya ülkeler stop etmiyor ki halen büyüyor ve gelişiyor.
    Örneklersek , ABD marka araba yılda 100 km gidiyor. Türkiye marka araba yılda 10 km gidebiliyor. Her yıl geliştiriliyor ABD %2 Türkiye %6 performans (büyüme) arttırmış olsun.
    Seneye ABD 102 km Türkiye 10,6 km gider.
    Ilk fark 100-10=90 km
    Bir sene sonra 102-10,6= 91,40 km
    ve ara açılıyor gitgide. ABD nin hiç büyümediğini varsaysak bile Türkiye sadece aradaki farkı kapatmak için aynı büyüme oranıyla 2 yıl gitmesi gerekir.
    Bence iki ayrım olmalı ,
    - Sol şeritte giden yenilikçi ve güçlü ekonomiler.
    - ve onları hiçbir zaman yakalayamayacak ekonomiler olarak ayırmak daha uygun olacaktır.
    Bilmem ne düşünürsünüz ?

    Saygılar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. (1) Yani Euro / USD hedefeini bilemem ama bir süre sonra AMB de Fed gibi tahvil alımını bitirerek bol Euro politikasını terkedecek. Bu politikayı sonsuza dek sürdürmesi söz konusu değil.
      (2) Tamamen öyle olacak ve gelişmekte olan ülke ekonomileri sarsılacak. Ben de zaten krizin üçüncü aşamasının bu olacağını yazmıştım.
      (3) Yuanın rezerv para olması ihtimali vardır. Çünkü dünyanın ikinci büyük ekonomisinin parası mutlaka bu konuma çıkacak diye düşünüyorum. Ama bu gelişmenin 10 yıllık bir sürede gerçekleşeceğini tahmin ediyorum.
      (4) Kesinlikle aynı şeyi düşünüyorum.

      Sil
  18. "Sıfır dolayında bir enflasyon ve faiz ise bu durumun devam edeceği beklentisi yaratarak insanların harcama yapmasını, talebin artmasını ve dolayısıyla ekonominin büyümesini engelliyor"
    tamamen tersi. Özellikle bizim gibi ülkelerde. Eldeki bir kuş daldaki iki kuştan iyidir mantığı ile tüketici mevcut fırsatı değerlendirir. Gereksiz teoriye boğulmaya gerek yok. Faiz oranı düşükken gider herkes ev alır. Yani faiz ve enflasyon 0'ken insanlar neden bu durumun devam edeceğini düşünsün? Hele eonomik, politik risklerin hat safhada oldugu yerlerde?! Yazınızın o kısmı açıklamaya muhtaç.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu dediğiniz böyle olsa Japonya 25 yıldır büyüme rekorları kırardı. ABD ekonomisi teklemez, Avrupa çoktan ayağa kalkardı. Çünkü oralarda ne enflasyon var ne de sıfırdan yüksek faiz.

      Sil
  19. Herkes borçlu , Devletler batık (kağıt üstünde) . Borçlu olanlar enflasyon aracını kullanarak borçlarının değerini düşürmeye uğraşıyor. Bu sistem duvara toslar .

    YanıtlaSil
  20. Öncelikle çok teşekkürler. bir sorum olacak; Gelişmekte olan veya gelişmiş ekonomi kıstasları nelerdir.? yani bir ülke ekonomsine hangi şartları sağlarsa gelişmiş hangilerini sağlayamazsa gelişmekte olan ekonomi diyebiliriz? ayrıca daha önceden gelişmekte olan ekonomi olup şu anda gelişmiş ekonomi olan ülkeler hangileridir. tşkç

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sorunuzun ayrıntılı yanıtı bu yazımda var: http://www.mahfiegilmez.com/2012/09/buyume-baska-sey-gelisme-baska.html

      Sil
  21. Hocam bu güzel yazılarla bizleri bilgilendirdiğiniz için ne kadar teşekkür etsek az olur. İktisat bölümü son sınıf öğrencisiyim. Bunları okudukça ne kadar eksik olduğumun farkına varıyorum. Sayenizde kendimi geliştirme fırsatı buluyorum. İki tane sorum olacak, cevaplarsanız sevinirim. Bizim ülkemiz gibi ülkelerde reel faiz oranı düşerken tasarruf oranındaki düşüşün önüne nasıl geçilebilir? Bir de reel faiz oranının enflasyon oranından düşük olması ne gibi sorunlar yaratır?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim.
      Bizim gibi riski yüksek bir ekonomide reel faiz oranı düşerken tasarruf düşüşünün önüne geçilemez.
      Reel faizin negatif olması halinde insanlar tasarruf yapmaz. Tasarruflar yatırımların altında kalırsa o zaman aradaki fark cari açık olarak karşımıza çıkar ve dışarıdan borçlanmak zorunda kalırız.

      Sil
  22. hocam bu konuyla ilgisi yok ama size bir soru sormak istiyorum. biliyorsunuz ki CHP nin seçim vaadlerinden birisi asgeri ücreti 1500 TL ye çıkartmak. Bağımsız Türkiye Partisi ise 5000 TL ye çıkartcağını söylüyor. Chp nin bir ihtimal olabilir ama BTP nin bu vaadine ne diyorsunuz ? Sizce olacak bir durum mudur bu ?

    YanıtlaSil
  23. enflasyonun ve faizin sıfır olduğu durumda tüketicinin tasarrufu artar kanısındayım. en azından o yıl içinde elinden geldiğince tasarruf etmeye calısır. çünkü bizim ülkemizde enflasyon her zaman sıfır durumunda seyretmeyeceğini az çok tahmin edebiliyorlardır.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Herkesin hep birlikte tasarruf ettiği bir ortamda ekonomi küçülür (Paradox of thrift.)

      Sil
  24. Mahfi Hocam ve değerli arkadaşlar.Ben lise son sınıf öğrencisiyim ve bilkent iktisat bölümünü düşünüyorum. Bölüm hakkında bilgisi olan arkadaşlar bana yardımcı olabilir mi?Eğitimi nasıl kaliteli mi?Yurtdışında yuksek lisans vb bir akedemik kariyer düşünüyorum.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bilkent iyi bir üniversitedir. İktisat bölümü de son derecede kalitelidir.
      Buna karşılık üniversite süresini iyi değerlendirmek en az okuduğunuz okul kadar önemlidir. Şu yazıma bir bakın isterseniz:
      http://www.mahfiegilmez.com/2014/10/universite-suresini-nasl-degerlendirmeli.html

      Sil
    2. Vakit ayırdığınız için teşekkürler

      Sil
  25. Hocam, konuyla tamamen alakasız :-) ama müzikle alakalı birkaç sorum var?
    1 - Pink Floyd'un son albümü çıkarması hasebiyle, grubu sevdiğiniz söylenmişti, siz de doğrulamıştınız, seyahat de seviyorsunuz blogdan takip ettiğim kadarıyla, David Gilmour'un eylüldeki Avrupa konserlerinin birine veya birkaçına katılır mısınız?
    2- Camel diye bir grup var, dinlediniz mi? Dinlemediyseniz sevebilirsiniz bence, onlar da güzel progressive rock yapmışlar.
    Teşşekürler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. (1) Pink Floyd benim en beğendiğim müzik gruplarından birisidir. Bazı yazılarımda yazmıştım bunu. Seyahati çok sevmem aslında. Sevdiğim daha önce görmediğim yerleri görmektir. Yolda geçen zamanı pek sevmem. David Gimour'un konserlerine katılmak için Avrupa'ya gitmeyi düşünmem.
      (2) Camel grubunu dinliyorum ve seviyorum. En sevdiğim parçaları Stationery Traveller.

      Sil
    2. Barclay James Harvest ve Creedence Clearwater Revival'ı da dinler misiniz Hocam?

      Sil
    3. Evet. Creedence Clearwater Revival'ı uzun zaman oldu dinlemedim.

      Sil
  26. hocam siz iktisat-maliye bölümünü bitirdiniz değil mi? yök reformundan sonra mı ayrıldı bu iki bölüm 1982 sonrası mı hocam yoksa daha önceden de var mıydı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ne zaman ayrıldığını tam bilmiyorum. Ama ben okurken Mülkiye'de ilk iki yıl herkes aynı dersleri okur ayrılma 3'üncü sınıfta olurdu. Uluslararası İlişkiler Bölümüne girecek olanlara yabancı dil sınavı yapılırdı.

      Sil
  27. Ekonomi neden büyümek zorundadır? İnsanoğlu gelişsin diye mi? Ben bunu alamıyorum. İnsanoğlu olarak asıl hedefimiz meraklarımızı gidermek ve refah içinde yaşamak değil midir? Enflasyonsuz bir ekonomide suni ihtiyaçlar yerine insanlar tam da ihtiyaçları olduğu kadarını alacaklardır. Ben neden arabam sağlamken daha kısa sürede yeni bir araba alayım? Ekonominin büyümesinin refah seviyesinin artmasıyla doğru orantılı olduğu ve refah seviyesinin başka şeylerle ilgisi olmadığı bir yanılgı.

    Benim bir mala ihtiyacım yoksa yoktur. Onu hemen almaya çalışmamın tek sebebi enflasyonsa olmasın enflasyon? Enflasyon sadece gerçekten talebi daralan ürünlerde olsun. Enflasyonun bir ekonomi politikası unsuru olmaktan çıkması gerekmiyor mu?

    Bence gelecek bunu getirecek, hatta daha fazlasını. Bitcoin deflasyon modelini getiriyor. Ve deflasyonun sıfıra yakınsadığı bir modeli getiriyor. Ekonomik derivativler ekonomiye değil sadece belli bir kesimin lüks tüketimine hizmet etmiyor mu? Bunun insanoğluna ne gibi bir faydası var?

    İnsanoğlu olarak hedefimiz nedir? Sizin hedefiniz nedir? Merak ettiğiniz şeyler değil mi? Emin olun ben arabam çalışıyorsa yeni araba almak yerine paramı NASA'ya bağışlamak isterim.

    Sevgiler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Adsız o kadar muazzam konulara giriş yaptınız ve sorular sordunuz ki; uzun uzun yazışmayı, konuşmayı dilerdik...

      Eğer daha önce incelediyseniz, bir kez daha gözden geçirmenizi tavsiye ederiz:

      KİTAP: Aylak Sınıfın Teorisi
      Yazan: Thorstein Veblen (İktisatçı ve sosyolog)
      Çevirenler: Zeynep Gültekin & Cumhur Atay
      Yayınevi: Babil Yayınları (İstanbul)

      KİTAP: Asrın Vebası: Narsisizm İlleti
      Yazanlar: Jean M. Twenge (Psikoloji profesörü) & W. Keith Campbell (Psikoloji profesörü)
      Çeviren: Özlem Yüksel
      Yayınevi: Kaknüs Yayınları
      Adres:
      http://www.kaknus.com.tr/new/index.php?q=tr/node/851

      KİTAP: "Borç" İlk 5000 Yıl
      Yazan: David Graeber (Antropolog)
      Çeviren: Muammer Pehlivan
      Yayınevi: Everest Yayınları
      Adres:
      http://www.everestyayinlari.com/tr/kitap.asp?id=1454

      KİTAP: İşletme Hastalığına Tutulmuş Toplum "İşletme İdeolojisi, Yönetsel İktidar ve Toplumsal Taciz"
      Yazan: Vincent de Gaulejac (Klinik sosyolog)
      Çeviren: Özge Erbek
      Yayınevi: Ayrıntı Yayınları
      Adres:
      https://www.ayrintiyayinlari.com.tr/images/UserFiles/Documents/Gallery/isletme%20hastaligi1-16.pdf

      Sil
    2. Evet bunlar derin konular ve buraya sığacak işler değil.

      Sil
    3. Kitap önerileri için teşekkürler bakmaya çalışacağım.

      Hocam bunlar üzerine sağlam zeminlerde, ayakları yere basan fikirlerle tartışan iktisatçılar veya başka bilimadamları var mı, sizin kendi yazılarınızdan veya başka yerli/yabancı kaynaklardan bunların üzerine, bu fikirlerin tartışıldığı değerlendirildiği başka kaynak (websitesi, organizasyon, forum, kitap, dergi) önerileriniz var mı?

      *Bir düzeltme: "Talebi daralan" değil, "talebi artan, arzı daralan" demeye çalışmıştım bu arada

      Sil
    4. Merhaba, yazıyı okurken benim de aklıma bu tarz sorular takıldı. Gerçekten uzun uzun sohbet etmeyi dilerdim.

      Sil
  28. Hocam MB brut rezervleri 100Mil $'a inmiş. Bunun ne kadarı zorunlu karşılık? Nereden öğrenebiliriz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Böyle bir resmi tablo yok. Arada bir bazı araştırmacıların yaptığı hesaplamalar yayınlanıyor.

      Sil
  29. Hocam merhaba pisaya türevleri hakkin da öneren bileceği iz kitap var mi tesekkur ederim

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Prof.Dr. Burak Saltoğlu'nun bu kitabından ücretsiz yararlanabilirsiniz. http://www.spl.com.tr/Upload/files/1011.pdf

      Sil
  30. Hocam izninizle likidite tuzağı hakkında kafamda bir türlü oturmayan bir şeyi sormak istiyorum. Faiz oranları o kadar düşük ki parasal genişleme durumunda faiz daha da inemediği için ekonomide canlanma ortaya çıkmıyor. Peki para arzındaki artışların faizleri daha fazla düşüremeyeceği o noktaya nasıl süreçlerden geçerek gelir bir ekonomi? İnsanların ileride kriz ya da genel olarak bir belirsizlik olacağına dair olumsuz beklentileri nedeniyle mi? Eğer öyleyse bu bir kısır döngüdür, olumsuz beklentiler insanları tasarrufa iterek likidite tuzağına, likidite tuzağı da tasarrufun daha da artmasına neden olur diyebilir miyiz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bir ekonominin böyle bir noktaya gelmesi beklentilerden çok kötü ve yanlış uygulamalarla olur. Maliye politikasının ve para politikasının çok sıkıldığı bir ortam bir ekonomiyi buraya sürükleyebilir. Bazen de bir olayın ortaya çıkması geleceğe ilişkin beklentileri bozarak toplumu böyle davranmaya itebilir.
      Evet sonunda bu bir kısır döngü yaratır ve onun için de içinden çıkılması çok zor bir duruma neden olur.

      Sil
  31. hocam yazılarınızı ilgiyle okuyorum ancak kapitalizmin kutsanması olmuş bu yazı. Dediğiniz doğru kapitalistin sınırsızca üretip satarak gittikçe daha fazla kar elde etmesi için 3 yıllık aracın atılıp yenisinin alınması gerekli. Hatta bunu iki yıla düşürsek kapitalistin daha çok hoşuna gider. Karnı doymuş insanı kusturalım ki yeniden yemek yiyip bize para kazandırsın.Krizin çıkış noktası bu sınırsız üretim-sınırsız kar döngüsüdür. Tarifiniz doğru olabilir ama bunun adı ekonomik büyüme değil, bir gurup insanın elindeki sermayenin yeniden ve yeniden üretimi ve artırılmasıdır. Benim itirazım bunu ekonomik büyüme diye adlandırmanıza. Eğer bu ekonomik büyüme ise; Amerikalı'nın Çin de fabrika açıp Çin ekonomisini büyüterek insanlığa hizmet ettiği gibi bir sonuca ulaşırız. Oysa derdi ucuz işgücü üzerinden daha çok kar etmektir. Yazılarınızı beğeniyorum ama bu yazıdaki ekonomik büyüme tanımlaması bence yerinde olmamış. Saygılarımla..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim.
      Tanımlama bana ait değil. İçinde yaşadığımız sistemin tanımı bu. İşin ilginç yanı sosyalizm de sistem olarak farklı şeyler söylese bile aynı büyüme tanımını benimsemiştir.

      Sil
  32. Hocam şöyle yorum yapmamız doğru mu?

    Dış Ticaret açığı azaldı.

    Ama bu azalmanın nedeni:
    İthalatımızın %11,1 oranında azalmış olmasından kaynaklanıyor! Yani döviz kurları dalgalı seyrettiği için, bu durum ithal ettiğimiz ürünlerin fiyatlarını (genellikle) pahalı hale getiriyor ve sonuç olarak ithal etmeyi erteliyoruz ya da toptan vazgeçiyoruz. Bu da makasın açıklığını bir nebze kapatıyor!

    İhracatımızdaki artış ise %0,2 ! Eee.. doğal olarak dünya genelinde talep düşüklüğü yaşandığından eskisi gibi satış yapamıyoruz!

    Ne dersiniz Hocam?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hesaplamanızda bir yanlış var gibi:

      İhracatın ithalatı karşılama oranı 2014 Nisan ayında %64,7 iken, 2015 Nisan ayında %73’e yükseldi. Yani açığın azalması 'iyi huylu' bir azalma gibi gözüküyor.

      Ya TÜİK'in parametrelerinde bir bozukluk var ya da bizler açıklanan verileri sağlıklı değerlendiremedik...

      Mahfi Hoca ne der bilemem ?

      Sil
    2. Türkiye'nin ihracatı düşüyor. Çünkü ihracat ağırlığımız Euro ile maliyet ağırlığımız ise Dolarla. Euro Dolar paritesi Euro aleyhine geliştikçe ihracatımız düşüyor. Cari açıktaki gerileme ise dediğiniz gibi ithalatın da düşmesinden kaynaklanıyor. İthalat büyüklük olarak ihracattan çok daha fazla olduğu için ondaki düşüşün yansıması daha fazla etki yaratıyor.

      Sil
  33. Hocam tl neden deger kazaniyor yazinizda bunu gecici oldugunu secime dogru artis olacagini soyledim sizde ayni fikirde oldugunuz soylemistiniz 2.55 duser 2.70-2
    75 oturur pek tutmasada en azindan yakin bor tercih oldu. Hocam sorum su fed haziranda faiz kullanirmi ben %51kullancak gibi nedersiniz hocam?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merkez Bankaları her zaman geleceğe yönelik kararlar alır. Yani piyasaların sadece ama sadece 1 adım önünde hareket eder. Onları rehbersiz, başı boş, korkmuş, ürkmüş bırakmamak ister. Bütün dünyada Merkez Bankalarının ilk görevi budur.

      Şimdi:

      29 Ekim 2014'de QE3'ün bitmesinden Haziran 2015'e tam 8 ay geçmiş olacak.

      (Eski FED başkanı) Bernanke, Mayıs 2013'te parasal genişlemenin bitirilmesinin başlayacağını söyledi ve bu hamle Aralık 2013'te (Yellen'in başkanlığında) geldi; yani 7 ay sonra!

      ABD iç piyasasında, özellikle güney kıyılarındaki liman işçilerinin grevleri (neredeyse) bitti.
      Hep arkasına sığındıkları 'ağır kış koşulları nedeniyle Ocak-Mart 2015 dönemi ekonomimiz hâlâ iyileşemedi' söylemi artık sona eriyor!
      Nisan 2015 itibarıyla ABD ekonomisi artık AYAĞA KALKTI VE YÜRÜMEYE BAŞLADI, AĞIR ADIMLARLA DA OLSA KOŞMAYA BAŞLAMAK ÜZERE!

      FED, bütün bu hareketlenmeleri, şah damarlarından bile yakın takip ediyor!
      Ve 'rehberlik'i kesintisiz sürdürmek için:
      15 Haziran 2015 Pazartesi - 3 Temmuz 2015 Cuma tarihleri arasında faizi 0,25 baz puan artırarak;
      Hem ABD içindeki 'yeni' hareketlenmeyi izleyecek,
      Hem de bütün dünyada (özellikle 'gelişme yolundaki ülkelerde') piyasaların 'ilk tsunami dalgasından nasıl etkileneceğini' an be an takip edecek!

      Türkiye mi ?

      Özür dilerim, sizleri karamsarlığa sürüklemek istemem, iyimser biriyimdir; ama 'gerçekler' eğilip bükülemez:

      Türkiye'yi 'kanlı günler' bekliyor!

      Üzülüyorum ve saygılarımı sunuyorum...

      Sil
  34. Bu arada, bugünkü gazetelerden bir haber.
    Bodrum'daki gayrimenkul fiyatları, St. Tropez'i geçti.
    İstanbul'daki fiyatlar, Londra'yı yakaladı.

    Ne güzel !!!!
    Allah selamet versin.......

    Bu arada patatesteki, fındıktaki, zeytinyağındaki yıllık enflasyon en az % 50.

    Eeeeeeeee. Bu iş böyle.
    Rezalet ve sefalet bir araya gelince, hem patates hem de gayrimenkul fiyatları füze gibi fırlar, enflasyon da düşer bu arada.

    Tiyatroya devam.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kimseye etmem şikayet ağlarım ben hâlime

      Titrerim mücrim gibi baktıkça istikbalime

      Perde-i zulmet çekilmiş korkarım ikbalime

      Titrerim mücrim gibi baktıkça istikbalime

      ***

      Söz: İhsan Raif Hanım (1877-1926)

      Müzik: Müzeyyen Senar

      http://www.youtube.com/watch?v=_A3T8lRrXgg

      Saygılar ve sevgiler...

      Sil
  35. Hocam, lütfen yanlış anlamayın:

    MHP'li olmasını bir kenara koyarsak, Durmuş Yılmaz'ın konuşmasını dinlerken, acaba dedim Durmuş Bey mi konuşuyor yoksa Mahfi Bey mi konuşuyor?

    Parmak bastığınız konular ve sunduğunuz çözüm önerilerinin önemli bir bölümü neredeyse aynı!

    Acaba ikinizin de 'devlet' denen yerde geçmişi olduğundan bu benzerlik kurulabilir diyebilir miyiz? (TCMB her ne kadar özerk olsa da, siz dediğimi anladınız.)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Durmuş beyle görüşlerimizin benzemesi normal. Çünkü o da bugün bir partide yer alsa bile konulara objektif bakmayı bilen bir insan.

      Sil
  36. YOKSULA ÜNİVERSİTE YOLU KAPALI!

    29 Mayıs 2015

    MEB istatistikleri ile MEB-UNICEF ortaklığında hazırlanan rapordan elde edilen bulgulara göre, “Sınıf tekrarı ve okulu terk” büyük bir sorun olarak çözüm bekliyor. Öğrencilerin neredeyse yarısı ortaöğretimi tamamlayamıyor. Güneydoğu illerinde, mezun olamayan öğrenci oranları yüzde 60’lara yaklaşıyor.

    İlkokula kayıt yaptıran, her 100 öğrenciden 68’i üniversite, 84’ü ise 4 yıllık lisans programında okuyamıyor. Son yıllarda, ilköğretim sonrası, ortaöğretime kayıt yaptıran öğrenci sayısında ciddi bir artış gözlense de, bu artışın büyük çoğunluğunu, Açık Lise’ye kayıt yaptıran öğrenciler oluşturuyor.

    Bu öğretim yılında, Açık Lise’ye kayıt yaptıran öğrenci oranı, tüm ortaöğretim öğrencileri içinde yüzde 25’e ulaşmış durumda. Genel Lise’de okuyan öğrenci oranı, bu sene itibariyle yüzde 28, İmam Hatip Okulu’na gidenlerin oranı ise yüzde 9 civarında.

    2002-2003 öğretim yılında, ilkokula kayıt yaptıran ve 2013-2014 yılı sonunda 12 yıllık zorunlu eğitimi tamamlamış olması gereken öğrencilerden yüzde 42’si ise ya mezun olamamış ya da ilköğretim sonunda Açık Lise’ye kayıt yaptırarak, örgün eğitimin dışına çıkmış.

    GÜNEYDOĞU'DA VAHİM TABLO

    Eğitimci Alaattin Dinçer’in hazırladığı çalışmaya göre, ortaöğretimi bitiremeyen öğrenci oranlarında, iller arasında çarpıcı farklılıklar gözleniyor. 2006-2014 yılları arasında İstanbul ve İzmir’de mezun olamayan ortaöğretim öğrencilerinin oranı yüzde 53. Ankara’da bu oran yüzde 46’ya düşerken, Konya’da yüzde 50 seviyesinde. Trabzon’da da öğrencilerin yüzde 50’si ortaöğretimden mezun olmayı başaramazken, Eskişehir’de bu rakam yüzde 38’e kadar iniyor. İstatistikteki en vahim rakamlar ise Güneydoğu illerinde. Van’da öğrencilerin yüzde 65’i, Hakkari’de yüzde 60’ı Batman ve Diyarbakır’da ise yüzde 61’i 12 yıllık zorunlu eğitimi tamamlamamış.

    AİLELER EĞİTİMSİZ

    Raporda, sınıf tekrarı ve okulu terk ile ilgili başlıca sebepler arasında, ebeveynlerin eğitim düzeyi gösteriliyor. Yine araştırmaya göre, anne-babanın eğitim seviyesi yükseldikçe, öğrencinin devamsızlık rakamları düşüyor. Sınıf tekrarı yapan öğrencilerin babalarının, yüzde 59’u ilköğretim mezunuyken, anneler içinde bu oran yüzde 55. Okulu terk eden gençlerin yüzde 37’sinin ailelerinin gelir durumu ise 1000 TL. altı olarak ortaya çıkıyor.

    http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/egitim/287140/Yoksula_universite_yolu_kapali.html

    YanıtlaSil
  37. Tam bir mühendislik disiplinine sahip bir insansınız.

    Keşke gençliğinizde mühendis olmayı seçseydiniz!

    'MahfiPhone' ne güzel olurdu!

    YanıtlaSil
  38. Sayın Hocam, durumu çok iyi anlatmışsınız, ama bahsettiğiniz konu kapitalizmin temel açmazlarından bir tanesi değil mi zaten?
    ABD vatandaşlarının arabalarını ortalama üç yıl yerine beş-yedi yıl aralığında değiştirmeleri, sınırlı kaynaklarımızın daha rasyonel kullanımı anlamına geldiğinden son derece olumlu bir durum olmalıyken, kapitalizm cephesinden bakıldığında büyük bir tehdit olarak karşımıza çıkıyor!
    Sizce de on yıl sorunsuzca kullanılabilir otomobilleri üç yıl kullanmaya teşvik etmek; televizyonları dört yıl kullanılacak şekilde üretmek, son elli yılda %40 oranında büyüyen yemek porsiyonlarını daha da büyüterek oluşturulan ekonomik büyüme modellerini sorgulamamız, ve yeniden ele almamız gerekmez mi?
    Babaannemin 62 yıldır kullandığı buzdolabı hala son derece verimli şekilde çalışıyor, ve ekonomiye zarar verdiğinin farkında bile değil!
    Benimle hemfikir olduğunuzu tahmin ediyorum, yeni bir ekonomik gelişme modeline ihtiyacımız var.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bir başka iktisatçı Joseph Schumpeter'nın "Creative destruction"; yani "yeni için eskinin yıkılması gerekir, bu durum ekonomide elzemdir" tezini araştırırsanız sorunuzun cevabına birkaç adım yaklaşırsınız.

      İkinci olarak J.M.Keynes'in "çukur kazıp doldurmak, çukur kazıp doldurmak, çukur kazıp doldurmak..." döngüsü de önemli.

      Ek olarak şunları dikkatle incelemenizi tavsiye ederiz:

      Bir gün New York’ta bir grup iş arkadaşı yemek molası için dışarı çıkıp caddede yürümeğe başlarlar. İçlerinden birisi Kızılderilidir. Yürürlerken Kızılderili bir cırcır böceği sesi duyduğunu söyler. Diğerleri gülerek, bu kadar gürültü arasından cırcır böceği sesinin duyulamayacağını iddia ederler. Kızılderili cırcır böceği sesinin geldiğini söylediği yöne doğru gider. Arkadaşlarından birisi onun nereye gittiğini gözlemek için onu izler. Gerçekten de o kadar yüksek binanın arasındaki küçücük bir yeşillikte cırcır böceğini bulurlar. Arkadaşı “Sende insanüstü güçler var o kadar gürültü içinden bu böceğin sesini duyman bir mucize” der. Kızılderili “Bu sesi duymak için insanüstü güçlere sahip olmak gerekmez” diyerek arkadaşına kendisini izlemesini işaret eder. Kaldırımın ortasında durur ve cebinden çıkardığı madeni parayı yere atar. İnsanlar madeni paranın düşme sesini duyunca sesin geldiği yöne bakarak ceplerini yoklamaya ve paranın kendilerinden düşüp düşmediğini araştırmaya başlarlar. Kızılderili arkadaşına dönerek “Önemli olan nelere değer verdiğindir. Her şeyi ona gore duyar ve hissedersin” der.
      (http://www.mahfiegilmez.com/2014/12/ne-pahasna.html)

      KİTAP: Aylak Sınıfın Teorisi
      Yazan: Thorstein Veblen (İktisatçı ve sosyolog)
      Çevirenler: Zeynep Gültekin & Cumhur Atay
      Yayınevi: Babil Yayınları (İstanbul)

      KİTAP: "Borç" İlk 5000 Yıl
      Yazan: David Graeber (Antropolog)
      Çeviren: Muammer Pehlivan
      Yayınevi: Everest Yayınları
      Adres:
      http://www.everestyayinlari.com/tr/kitap.asp?id=1454

      Sil
  39. Sayın Hocam parasal genişleme konusunda şirketlerin piyasadan borçlanma yerine kendi paralarını basmaları anlamında harcama kuponu basıp piyasaya verseler nasıl olur? Bir X şirketi 100 liralık mal veya hizmeti sağlama vaadiyle piyasaya 100 liralık ya da değişik büyüklükte kağıtlar satarsa ne olur?

    YanıtlaSil
  40. Parasal genişleme direk olarak tüketiciye belirli bir zaman dilimi içerisinde harcama koşuluyla ''harcama kartları'' şeklinde olsaydı tüketim ve üretime katkısı ne olurdu?

    YanıtlaSil
  41. hocam enflasyon ile maaşlarımız sürekli aynı oranda artsa, yüksek enflasyonun kötü olduğunu söyleyebilir miyiz

    YanıtlaSil
  42. Hocam yazılarınızı okuyorum . merak ettiğim şu enflasyon 2.5 faiz sıfır olursa yorumunuz ne olur. Birde bir yazımızda faiz 2.5- 3 olursa idealdir diyorsunuz bu rakamları tespitiniz ne gore

    YanıtlaSil
  43. Hocam yazı eski ancak bugün twitter dan tekrar paylaşmışsınız. Likidite tuzağını bence gelişmiş, gelişmekte ve geri kalmış ülkelere göre ayırmak gerekir. Gelişmekte olan bir ülkede örneğin Türkiye'de faizler sıfır olsa herkes ev alır araba alır vb. Gelişmemiş olanlarda da aynı durum olur diye düşünüyorum. Japonya gibi ülkeler yaşlı geliri yüksek doygunlar. Bu nedenle orada likidite tuzağı olabilir. Siz hiç gelişmemiş ya da az gelişmiş bir ülke için likidite tuzağı biliyor musunuz. Saygılarımla.

    YanıtlaSil
  44. Ekonomi, fen bilimleri gibi her aynı uygulamada, aynı durumda, aynı sonucu vermiyor. Biraz da toplumların kültürleriyle etkileşim içinde ete, kemiğe bürünüyor, ruh kazanıyor şekilleniyor.

    YanıtlaSil
  45. Sıfır enflasyon, sıfır faiz seçeneğinde, tüketimin bir süre ertelenme isteği, rasyonaliteden çok ta uzak gelmiyor bana. Demekki, ertelenebilyorsa ihtiyaç henüz ortaya çıkmamıştır. 0+ enflasyonda ortaya çıkan yeni ilave tüketim, ihtiyaç değil, istektir. Oysa ekonomi, ihtiyaçları karşılama faaliyetidir. Bu seçenek, sadece, sıfırdan büyük faiz ve enflasyondan, sıfır enflasyon ve faize geçiş dönemi için sıkıntı yaratır. Geçiş döneminden sonra, ekonomi kendi dengesini bulur diye düşünüyorum. Teşekkürler...

    YanıtlaSil
  46. Mahfi bey yazınız tamamen yanlış sıfır faiz demek şirketlerin yatırım yapmak için kullanacağı kaynağın ek masrafı olmaması ve üretime ek yük binmemesi demektir bu da kaliteli ürünün ucuza mal edilmesi demektir nasıl oluyor da sıfır faize karşı olabiliyorsunuz

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yazıyı tam olarak ve objektif bir bakışla okuduğunuza emin misiniz? Bence o yaklaşımla bir kez daha okuyun.

      Sil
  47. selamlar mahfi bey. harcamaların rasyonel sebeplerle artması daha sağlıklı değil mi? insanları "paramın değeri düşüyor o halde harcayayım" mantığına düşürmek ahlakî bakımdan sorunlu değil mi?

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Lozan Antlaşması 2023'de Bitecek, Biz de Madenlerimizi Çıkarabileceğiz!

Konut Fiyatları Niçin Eskisi Kadar Artmıyor?

Paradan Para Kaybetme Dönemi