2015'de Dolar Alanlar Kazandı

TÜİK tarafından açıklanan verilere göre yatırım araçlarının 2015 yılında, yatırımcılarına sağladığı nominal ve reel getirileri aşağıdaki tabloda sunuyorum (reel getiri hesabı nominal yani görünürdeki getirinin enflasyondan (TÜFE) arındırılması suretiyle yapılıyor.)

Yatırım Araçları
Nominal Getiri (%)
Reel Getiri (%)
Mevduat faizi (brüt)
4,96
-3,54
BIST 100
-12,85
-19,91
USD
27,25
16,95
Euro
12,37
3,27
Külçe altın
13,47
4,28
DİBS
1,37
-6,84

Önce tablodaki bazı değerleri ekonomi bilimi açısından bir yatırım aracı olup olmadığı noktasında değerlendirelim.

(1)Ekonomi açısından döviz yani dolar ve euro, yatırım aracı değildir. Bunların mali yatırım aracı (plasman) olarak kabulü bile tartışmalıdır. Bunların tasarruf olarak kabul edilebilmesi için banka veya benzeri kuruluşlara yatırılarak oradan yatırımcılara kullandırılabilir durumda olması gerekir. (2) BIST 100 başlığı altında toplanmış bulunan hisse senetleri ekonomi bilimi açısından mali yatırım (plasman) olarak kabul edilir. (3) Külçe altın, ekonomi biliminde atıl (işe yaramaz) yatırım olarak değerlendirilir. Evde veya banka kasasında saklanan altının ekonomiye hiçbir yararı yoktur. Tek yararı; satın alındığında kuyumcuya ödenen paranın, bir bölümünün kuyumcu tarafından harcanması sonucu ekonomiye canlılık katmasıdır. (4) Devlet Tahvilleri ve Hazine Bonolarının kısaltması olan DİBS de hisse senetleri gibi bir mali yatırım aracı olarak kabul edilir.

Şimdi tabloya bakarak 2015’in finansal yatırım ve tasarruf getirilerini değerlendirelim:
(1) En çok kazandıran dolar olmuş. Bu bloğu izleyenler 2015 yılı boyunca defalarca burada doların yıl içinde inişler ve çıkışlar yaşayacağını ama genel eğilimin çıkış yönünde olacağını tahmin ettiğimi ve yazdığımı hatırlayacaklardır.

(2)  En çok kaybettiren BIST 100 endeksi yani hisse senedi mali yatırımı olmuş. 2015 yılı boyunca yaşanan siyasal dalgalanmaları, artan jeopolitik riskleri, Türkiye’nin komşularıyla ilişkilerindeki bozulmaları, Fed’in faizle ilgili kararının yarattığı baskıyı ve faizlerin yukarı seyrini göz önüne getirdiğimizde bu gelişmenin sürpriz olmadığını çok açık olarak görebiliriz. Buna karşılık BIST 100 endeksinin bir toplu ortalamayı yansıttığını, hisse senetleri arasında kazandıranların da olduğunu dikkate almak gerekiyor.

(3) Altın, dolardaki artış nedeniyle kazandırmış görünüyor. 2015’e 1.180 USD/Ons fiyatıyla başlayan altın yılı 1.062 USD/Ons fiyatıyla bitirdi. Buna karşılık 2015 yılına başlarken 90,5 TL olan altının gram fiyatı, 2015 yılı sonunda 99,6 TL’ye yükseldi. Altının fiyatı düştüğü halde doların değer kazanmasının yansımasıyla TL/Gram fiyatı artmış bulunuyor. Eğer dolardaki artış olmasaydı altın ciddi biçimde kaybettiren bir araç konumunda olacaktı. Bu durumda yılbaşında parasını dolara yatıranlar, altına yatıranlardan çok daha kazançlı çıkmış bulunuyorlar.

(4) DİBS ve mevduat yatırımcıları da enflasyon karşısında kayba uğramış görünüyorlar. Bu da bize yabancıların son dönemde ellerindeki DİBS’leri satarak kendi ülkelerindeki yatırım araçlarına dönmelerinin nedenlerinden birisinin bu negatif gelişme olduğunu gösteriyor. Burada faizlerin brüt yani vergi öncesi getirisinin alındığını dikkate alır ve vergiyi düşerek hesaplama yaparsak aslında kayıp daha yüksek çıkar.

(5) Euro’yu tercih edenler enflasyondan arındırılmış anlamda reel getiri elde etmiş görünüyorlar. Ne var ki bu getiri dolar getirisinin yanında beşte bir gibi düşük bir oranda kalmış bulunuyor.  

Tablodaki dolar ve euro gelişmesine başka bir gözle bakarsak farklı bir şey daha görebiliyoruz. Dolar, 2015 yılında, TL’ye karşı reel olarak euronun kazandığından çok daha fazla değer kazanmış durumda. Üretim maliyetlerimizin ağırlığının dolar, gelirlerimizin ağırlığının euro olduğunu dikkate alarak dolar ile euroyu karşılaştırdığımızda 2015 yılında ihracatımızda niçin düşüş yaşadığımızı da anlayabiliyoruz.  

Tablonun gösterdiği bir başka önemli konu da hakkında kıyametler koparılan faiz getirisinin 2015 yılında reel olarak ekside kaldığı konusudur. Yani parasını bankaya ya da DİBS’e yatıran kişiler 2015 yılı sonunda enflasyondan arındırılmış olarak bakıldığında faiz almamış, üste para vermiş görünüyorlar. Her yerde sıfır faiz varken bizde hala faiz yüksek gibi görünüyor ama enflasyondan arındırarak baktığımızda bizde faiz negatif çıkıyor. Türkiye’de tasarrufların niçin artmadığını araştıranların bu konuya da bakmasında yarar olduğunu düşünüyorum. 

Yorumlar

  1. hocam size ne kadar teşekkür etsek azdır Türkiye'de bilgi ve egonun sizdeki kadar ters orantıda olduğu insan sayısı çok azdır. sanırım einstein'e aitti ego=1/bilgi diye formül vardı sizdeki de o hesap sanırım :) hocam siz gerek kamuda gerek özel sektörde üst düzey görevlerde bulundunuz çok gencin mülakatına girmişsinizidir işe alımda dikkat edeilen hususlar nelerdir sizi hiç torpil(günümüzde referans diye de geçiyor) için arayan oldu mu olduysa cevabınız ne yönde oldu merak ediyorum. bide hocam yazınızla da alakalı olarak 2016 nın da benzer şekilde geçeceğini söyleyebilir miyiz doların sizin tahmininiz olan bi üst seviyesi var mıdır bu seviyeden geri döner dediğiniz ?
    saygılar hocam

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Estağfurullah.
      İşe alımlarda genellikle yazılıdan sonraki aşamalar (sözlü ve mülakat) için torpil talebinde bulunulur. Ben, kimseye böyle bir cesaret vermediğim için benden talep eden olmadı. Talep eden olsa yapmayacağımı söyler torpil istenen kişinin adını vermemelerini vurgulardım. Çünkü tam ters etki olabilir bu da sınava girene haksızlık olur.
      2016 sanırım büyük ölçüde 2015'e benzer geçecek diye tahmin ediyorum. Benim yılsonu USD kuru tahminim 3,30. Ama bunlar bence bu yıl geçerli değil. Diyebileceğim tek şey var: Dolar inişli çıkışlı olsa da yükselen bir eğilim çizecek.

      Sil
  2. Hocam elinize kalemine sağlık ekonomiyi artık burdan takip ediyorum objektif verilere dayalı yazılarınızı zevk ve özveriyle okuyoruz. 2016'nin 2015'i artacağı söyleniyor eğer bu varsayım devam ederse ki öyle görünüyor dolar 2016 sonunda kazandıracak

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim.
      Evet Dolar 2016'da da benzer bir seyir izleyecek gibi duruyor.

      Sil
  3. Selamlar;

    Finansal modellerde devlet tahvili hep risk-free diye anılır ve buna göre hesap yapılır. Ancak reel faizi hiçbir zaman bilemeyeceğimiz için ( enflasyon şaşırtabilir...) tahvile de artık risky asset demek gerekmez mi hocam?

    İkinci sorum da şu aslında. Yabancı yatırımcıların DİBS’leri satarak kendi ülkelerindeki yatırım araçlarına dönmelerinden bahsetmişsiniz. Anlayamadığım şu. İkincil piyasada kim alır ki bu tahvilleri? Getirisi negatif resmen.Çok düşük fiyattan satmaları gerekmezmi ki yabancıların? Ama o zaman da maturity' de bekleyip alacakları ödemeden daha düşüğüne razı olmaları gerekir.Acaba, elime cash para geçsinde daha fazla zarara razıyım mı dediler?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet belki öyle denebilir. Ama bunlar daha çok bu tür kriz dönemlerinde geçerli değerlendirmelerdir.
      Tahvilleri, daha çok sepet yapmak için alıyorlar. Bir de vergi avantajı var.

      Sil
    2. Hocam merha

      haziran seçimi sonrası yaptığınız oyun teosi ile ilgili analiz hala hafızalarımızda
      oyun teorisini sizin sayenizde anladım.

      bir çok kitap okudum video izledim ancak hiç bir şey uygulamanın yerine geçmiyor.

      sizlerden ricamız günlük olaylarda uygun gördüğünüz konularda oyun teorisi modeli ağırlıklı analiz edebilir misiniz.

      bu sayede biz okurlara yaşantımızda öngörü yaparken ön yargı - çevre faktörlerinden etkilenerek değil bilimsel temele dayandırarak öngörü yapmamızı aşılayacağınızı düşünüyorum.

      Sil
    3. Oyun teorisi rasyonalite üzerine kuruludur. Ancak gerçek hayatta hele hele siyasette bu durum asla geçerli değildir. Mahfi Hoca' nın o yazısı sadece oyun teorisi "yaklaşımıyla" yazılmıştı (yaklaşımı diyorum çünkü oyun teorisi analizi dediğiniz aslında çok daha komplikedir. Metrik uzaylar, topoloji vs. kullanılır.Bu yüzden de genellikle matematik ya da mühendis kökenli ekonomistler ilgilenir. John Nash de bir matematikçiydi. Mahkumlar Çıkmazı vs gibi basit oyunları çözmekle olmaz o iş...)

      Gerçek dünya ile oyun teorisini eşleştirmek istiyorsanız belki finans piyasası biraz işe yarayabilir. Çünkü orada payoff tanımı daha gerçekçidir. Ancak gene sizi yanıltacaktır sonuçlar.

      Haddim olmayarak size bir tavsiye vermek isterim. Oyun teorisi yaklaşımı yazısından çok Mahfi Hoca'nın "sezgisel" değerlendirmelerine önem verin. Çünkü teoriler öğrenilir. Sezgi ise tecrübe ile kazanılır, hak edilir. Mahfi Hoca bu yüzden değerlidir kanımca.

      Sil
  4. Hocam mevduat nominal getirisine nasıl ulaştığınızı açarmısınız,çünkü Türkiyede mevduatların ortalama vadesi 60 ile 90 gün arasında böyle baktığımızda yılın ikinci yarısında ortalama %12 faizler hatta son 2 ayda 13- 14 faizler olduğunu biliyoruz.Çok az bir kesim 1 ockakta parasını bir yıllık mevduat yapmıştır diye düşünüyorum.Saygılar..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hesaplar bana ait değil. TÜİK'den aynen alınmıştır. TÜİK, genellikle her ayın getiri hesabını yapıyor ve yıl sonunda bunları ortalamasını alıyor.

      Sil
    2. Mahfi Hocam Banka mevduat faizleri %12-13 deniliyor ama ben bakıyorum bilinen köklü bankaların hiçbirinde böyle bahsedilen mevduat faiz rakamları yok. Bankalar şöyle bir numara yapıyorlar.
      Örneğin az önce baktığım XX Bankasını örnek alalım :
      32 günlük mevduat için faiz oranı %12,5
      50000 tl yatırırsanız net getiri 466 tl (Yani %9 dan biraz fazla)
      Sadece bu kadar da değil ...
      Bu faizi ancak ilk defa bu hesabı açan müşteriler ve 60 gün için alabiliyorlar..
      60 günden sonra daha düşük faiz oranlarına geçiliyor
      Vee tekrar bu hesaptan açamayacağınız için aslında amaç başka bankanın mevduatını çekmek
      Siz yüksek getiri elde etmek isteyen biri iseniz ne yapacaksınız?
      Söz gelimi 300.000 tl nizi o bankadan bu bankaya 2 ayda bir taşıyacak mısınız ?
      Taşısanız bile bütün bankalarda bu tip hesapları ilk açan olarak tükettiğinizde tekrar açamayacaksınız . Bir kaç yıl öncesine kadar birikimlere reel getiri sağlanabilirken, Bir kaç yıldır getiri yok . Bu da insanları önce altına altının düşmesi ile dövize yöneltti.
      Tabii konuta yapılan yatırımlar da sürekli ısınıyor..
      Ancak konutta ufak ufak şişen ama ne zaman patlayacağı belli olmayan büyük bir balon oluşuyor gibi hatta oluştu da pek bozuntuya vermiyor gibi geliyor bana..
      900.000 tl'lik evde kiracı 2.000 tlye oturuyor. Kira çarpanları bazı yerlerde çok yüksek.
      Ancak Merkez bankasının döviz rezervleri azalıyor.Cari açık düşse de finansmanı yapılamıyor

      Sil
  5. Faiz ve dibs'i anlamadım. 100 tl yarırdım diyim 2015'n başında. sonuda bana 104,96 liram mı oldu?
    Yada tahvile 100 lira yatırdım 101,37 liram mı oldu?

    Bana burada bir yanlışlık var gibi geldi.
    Sanki fazi ve tahvildeki yükselme oranını almışsınız.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hesap bana ait değil TÜİK'den aynen aldım.
      TÜİK, her ay bu hesabı yapıyor ve yıl sonunda o ayların ortalamasını alarak buluyor. 4,96 bana da tuhaf geldi ama TÜİK'in hesabı diye aynen aldım.

      Sil
  6. Ekleme olarak tüfe'yi her yatırım aracında farklı almışsınız gibi gözüküyor.

    YanıtlaSil
  7. Hocam merhaba,

    Yazı için elinize sağlık. Farklı iki sorum olacak izin verirseniz. Reel getiri hesaplaması nasıl yapılmış , mesela dolar 27,25 nominal getiriden 8,81 enflasyon çıkarıldığında reel sonucu vermiyor. ikinci sorum , Bir yorumunuzda MB gecelik borç alma faizleri artarsa yurt içine döviz girişi artar demiştiniz. Gecelik borç alma faizinde getiri sadece bir günlük getiri değil mi? Yani gecelik borç verdiniz sabah veya bir gün sonra (tam ne zaman alınır bilmiyorum) MB anapara ile birlikte günlük faizi alıyorsunuz değil mi? Yabancı sermayeyi çekmesinde bir günlük getiri niye bu kadar etkili anlamaya çalışıyorum.

    Teşekkürler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim.
      Hesaplama (1 + nominal getiri) / (1 + enflasyon) -1 formülüyle yapılıyor.
      Günleri birbirine ekleyerek gidiyorlar.

      Sil
  8. Toplum olarak kolay yoldan para kazanmanın peşine düştük.Özellikle inşaat sektörü gibi sektörler çoğu insanı kısa yoldan zengin etti. Üretim yapan müteşebbüsler yukarı da belirttiğiniz nedenlerden dolayı zor durumda kalıp zarar ettiler.Bu da onlarda bana göre kısa yoldan zengin olma düşüncesini depreştirdi. Onun için fabrika sahibi çoğu insan emlak piyasasında da son zamanlarda bir hayli boy gösterdi.İşte ekonomimiz için en kötü senaryo bu olsa gerek.Üretimin olmadığı bir ülkenin uzun dönemde ekonomisi ayakta duramaz ve çökmeye mahkumdur.Bunun için ne yapmalı nasıl önlem almalıyız diye herkes elini taşın altına koymalı.Belki de bahsettiğiniz yapısal reformlarla olacak ama o reformlar da bana göre bir "kor"a benziyor ve o koru kimse eline almak istemiyor.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet o nedenle de ancak 2001 krizindeki gibi battıktan sonra kor ele alınabiliyor.

      Sil
  9. Hocam merhabalar;

    Reel faiz ve enflasyona değinmişken şunu sormak istiyorum: Olaya yerli ve yabancı yatırımcılar tarafından bakacak olursak, kendi ülkelerindeki enflasyonu düşük olan yabancı yatırımcılar iyi derecede reel faiz elde edebiliyorken yerli yatırımcıların faiz konusunda ekside kalmış olmalarının ekonomiye yansımaları nasıl olur? TL'nin değer kaybının bu bağlamdaki etkisi ne derecedir?

    Saygılar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 2015'de TL ciddi değer kaybettiği için yabancı yatırımcı enflasyondan kazandığının misliyle fazlasını kur riskinden kaybetti.

      Sil
  10. Hocam aydınlatıcı yazınız için teşekkür ederim.Bu yazınızdan ve geçmiş yazılarınızdan yola çıkarak 2016 için tahminlerinizide dikkate aldığımızda elimizdeki TL tasarruflarımızı dolara çevirmek mantıklı görünüyor.Tabiki iç ve dış ekonmominin ne olacağı önceden kestirelemeyen çok bilinmeyenli bir problem olduğu için hangi alana yatırım yapacağımız birazda Dünyadaki gidaşata bağlı.Teşekkürler.

    YanıtlaSil
  11. yazmamışsınız ama aslında en büyük zararı parasını evde nakit olarak saklayan etti. Zararıda = enflasyon oranı

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben TÜİK'in verilerini yorumladım.

      Sil
    2. Kazanc risk ile alakalidir. Parasini evde nakit tutan bankanin batma riskini ustlenmedigi icin risk almamis, para da kazanamamistir. Birisinin para kazanmamasi zarar ettigi anlamina gelmez. Cunku o zaman en yuksek getiri hangisiyse onu baz alip, onun disindakilerin hepsini zarar etmis kabul etmis olmaniz lazim.

      Elindeki paranin alim gucu azalmistir diyebiliriz ama.

      Sil
  12. Hocam yazı için teşekkürler. Peki biz mevduat kaybını nasıl hesaplayabiliriz ? Mesela Ziraat Bankası Mevduat faiz oranı %9.9 yani 1000 tl'ye 30 günde 6,9 tl veriyor. Bunu net karı/zararı nasıl hesaplanır ? Aylık enflasyon oranına mı bakacağız yoksa yıllık enflasyona mı ? Teşekkürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Reel Faiz = (1 + Net Nominal Faiz) / (1 + Enflasyon oranı) - 1
      % 9,9 faiz net değil. Yüzde 15 de vergi düşün. Eder 8,4. Yılsonunda enflasyon 8,8 çıktığına göre
      bu formüle göre siz yılsonunda - 0,36 reel faiz geliri elde etmişsiniz. Yani görünürde faiz kazanmış gibi olsanız da paranızı enflasyona karşı koruyamamışsınız.

      Sil
  13. Hocam ; Doların , Euroya göre çok fazla değer kazanması. Dünyada da doların diğer para birimlerine karşı değer kazandığını gösterir mi ? Yoksa bu Türkiyenin Dolar veya Euro rezervleriyle alakalı bir şey mi ? Ya da ikisi de mi ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Dolar, 2015 yılında Euroya karşı değer kazandığı için bütün dünyada benzer etkiler yaşandı.

      Sil
  14. Kalemine sağlık hocam. Derslerimizde Hocalarımız sizin yazılarınızı okuyup okumadığımızı soruyorlar. Biz de bu sayede hem sizi takip etmiş oluyoruz hem de kendimize katkıda bulunmuş oluyoruz.

    YanıtlaSil
  15. Mahfi hocam konudan bağımsız olarak bi sorum var. David Graeber'in Borç kitabını okuyorum. İslami coğrafyadaki ekonomik ilişkilerden bahsederken Graeber Adam Smith'in "görünmeyen el"inin 1100'ler ve 1200'lerde yaşayan islami düşünürlerden Gazali ve Tusi'nin görüşleriyle koşut olduğunu, bu iki düşünürden etkilenmiş olabileceğini söylüyor.
    Hatta serbest piyasa ekonomisi ile ilgili olarak Graeber Hz Muhammed'in Medine'de kıtlık baş göstermesi üzerine kendisine yapılan fiyat sabitlemesi önerisine karşı çıktığını, fiyatların Allah'ın emrine tabi olduğunu ve Allah tarafından kendi kendine düzenlenmek üzere yaratıldığını söylediğini iddia eden bi kıssa paylaşiyor.
    Ortaçağ islam ekonomisi ve serbest piyasa ilişkisi ile ilgili sizin görüşleriniz nelerdir? İslam ekonomi tarihiyle ilgili bilgi sahibi olmak adına kaynak önerebilir misiniz ? Şimdiden teşekkürler, saygılar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ne yazık ki bu konuda derin bilgim yok. O nedenle size bir öneride bulunamayacağım.

      Sil
    2. Timur Kuran hoca var ama http://econ.duke.edu/people/kuran onun kitaplarına bir göz atın arzu ederseniz.

      Sil
  16. 2015 te dolar alan kazandı peki 2016 da kim kazanacak.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Muhtemelen benzer bir durumla karşılaşacağız.

      Sil
  17. İŞTE BİR YAPISAL REFORM FASLI DAHA TAMAMLANDI!

    DOYA DOYA YEYİNİZ!

    Lahmacunda daha fazla kıyma olacak!

    Yozgat Lokantacılar ve Kahveciler Esnaf Odası Başkanı Eyüp Coşgun, AA muhabirine yaptığı açıklamada, tüketicilerin şikayeti üzerine Türk Stardartları Enstitüsü tarafından lahmacundaki protein değeriyle ilgili düzenleme yapıldığını kaydetti.

    Düzenleme kapsamında lahmacundaki protein oranının da yüzde 4'ten 6'ya yükseleceğini ifade eden Coşgun, bu sayede artık vatandaşların soğan ve baharat karışımı yerine kırmızı eti bol lahmacun yiyebileceğini belirtti.

    TSE'nin düzenlemesiyle lahmacunda et oranının yüzde 25'ten yüzde 35'e çıkarmasıyla "bol soğanlı az kıymalı lahmacun" devrinin kapandığını ifade eden Coşgun, şunları söyledi:

    "TSE'nin bu kararıyla Türk mutfağının en lezzetli tatlarından lahmacunda yeni bir dönem başladı. TSE tarafından belirlenen standartlar çerçevesinde lahmacun harcındaki kırmızı et oranı, yüzde 25'ten yüzde 35'e çıkarıldı. Böylelikle bol soğanlı az kıymalı lahmacun devri kapandı. Bol soğan ve yeşillikle yapılan lahmacunların yerini kıyması bol lahmacunlar aldı. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı yetkililerinin yapacağı denetimlerde, standartların altında üretim yapan işletmelere 14 bin 700 lira ceza kesilecek. Düzenleme çerçevesinde, lahmacundaki protein oranı yüzde 4'ten yüzde 6'ya yükselecek. Yılda ortalama 3,5 milyar adet tüketildiği tahmin edilen lahmacunla ilgili yapılan düzenlemeyle artık herkes kafasına göre lahmacun yapamayacak."

    8 Ocak 2016
    http://www.ntvpara.com/yasam-ve-teknoloji/yasam/lahmacunda-daha-fazla-kiyma-olacak

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Celebi bizde boyle olur yapisal reform dedigin.

      Sil
    2. hocam siz istanbul çocuğusunuz ama galiba antep, urfa, adana, mardin yemeklerini de seviyorsunuz?

      Sil
    3. Yozgat Lahmacun Sevenler Derneği başkanı Serkan İnci ve dedelerinin insan üstü çabalarıyla gerçekleşti.

      Sil
    4. Yanarım yanarım sizle boğaz manzaralı mekanda bi rakı-balık yapamadık ya ona yanarım...

      Sil
  18. Hocam kafama takılan bir konu var,müsadenizle: mikro kitabınız sayfa 42de son paragrafta ki konu şu şekilde, özetle -yatırım artar istihdam artar bunun getirisi ile k.h. artar ve nihayetinde devlet vergiyi artırmak zorunda kalır-...bu noktada artan istihdam ve tüketimden elde edilen verginin k.h finansmanına yetmeyeceğine nasıl emin olabiliyoruz? Belki yeticek kim emin olabilir sorusuna kafamda cevap bulamıyorum bu yüzden size danışmak istedim
    Saygılarımla Hocam..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Oradaki ifade tam olarak şöyle: "Ekonomide karar alıcılar önemlidir, çünkü ekonomideki gerçekleşmeler büyük ölçüde onların kararlarına göre biçimlenir. Firma sahip ve yöneticileri, ekonomide işlerin açılacağına, siyasetin yolunda gideceğine inanıyorlarsa o zaman yeni işlere girişir, yeni yatırımlar yaparlar. Yeni yatırımlar ekonominin büyümesine, ekonominin büyümesi istihdam artışına yol açar. Böylece daha çok kişi işe girer ve ekonomide talep de artar. Devleti yönetenler, kamu harcamalarını artırırlarsa daha fazla vergi toplamak zorunda kalırlar. Bu durumda ekonomideki canlılık kaybolmaya başlar. Daha yüksek vergi alınan kesimlerde çalışan firma sahipleri daha az yatırım yapmaya başlarlar ve ekonomideki canlılık azalmaya yönelir."
      Bu bölümde sizin işaret ettiğiniz bağlantı yok. Yani özel sektördekiler şunları yaparsa şu olur şeklindeki ifade ayrı bir kalıp, devleti yönetenler şunları yaparsa şu olur şeklindeki ifade ayrı bir kalıp. Dolayısıyla ikisini birbirine bağlı olarak düşünmeyin.

      Sil
  19. Çok çok teşekkürler Hocam.
    Ayrıca Hocam gönüllü olarak asistanınız olmak istiyorum, bu mümkün mü?
    Sadece boş anlarınızda karmaşık gelen yerleri sorarım hatta açıklamalarınızı not ederek ben ve benim gibi bu soruları merak edenler için paylaşırım..
    Tekrar tekrar çok teşekkürler Hocam eksik olmayın

    YanıtlaSil
  20. Ekonomi Mahfi Hoca ile takip edilir.

    YanıtlaSil
  21. Ferruh Atalay8 Ocak 2016 17:57

    Hocam saygılar
    Amerikada'da bulunmanız nedeni ile, Dış temsilciliklerimizde bulunan Ticaret Ataşelerimizin ihracatımıza/ithalatımıza katkıları genel olarak nedir acaba?
    Teşekkürler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ticaret Müşavir ve Ateşelerinin dışticarete önemli katkısı oluyor. Burada iş yapmak isteyen yabancılara ve orada iş yapmak isteyen Türklere ciddi katkıları olur.

      Sil
  22. Hocam dolara yatirim yapalim mi maasimizi aldigimiz gibi dolara cevirelim mi malum enflasyon artacak gibi. ne tavsiye edersiniz

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Param olsa Afyon Dinarı alırdım.

      Sil
    2. Ben dolarına bu yıl yükseleceğini söylerim o kadar. Dolar alır mısınız almaz mısınız ya da ne zaman alıp ne zaman satarsınız onlar sizin bileceğiniz işler.

      Sil
  23. 6-12 ay arası bozdurmadan bekleyebileceksen dolar al yoksa bulaşma.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Düşerken al yükselince sat. Daha da yükselir mi diye bekleme. Düşünce yine alırsın.

      Sil
    2. Hocam biz eğitim sistemi kurbanları olarak :

      Dersler bize hiç sevdirilmedi, okula güle oynaya ve aşk ve şevkle gittigimi hatırlamıyorum , Derslerini aldığımız hocaların gözünde ışık goremiyorduk ki bizim gozlerimize ışık sacabilsinler,şikayet faslim bittikten sonra,

      Sıkıcı ve teoride kalan iktisat dersini uygulamada gordugumuz de bir nebze olsun bizde merak uyandırıyor o tembel kafanın kulakları az da olsa sıkılıyor... Sizin bunda katkiniz yadsınamaz.

      Asıl konuya gelecek olursak şu teorik dersleri, uygulamada kaleme alan size benzer "sağlam" kişilikler başka mevcud mudur?

      Yanı bir hukuk,
      Bir maliye,
      Bir muhasebe (sanmıyorum)
      Derslerinden ogrendiklerimizi tazelemek veya bir yenisini eklemek adına , güncel olaylardan yola çıkarak yazı kaleme alan "başka" kişileri arıyorum . Saygilar

      Çaylak 07

      Sil
    3. Çok teşekkür ederim.
      Umarım onları da bulabilirsiniz.

      Sil
  24. hocam doları hangi seviyedeyken almak gerekir?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben bulduğum seviyeden alıyorum. Acelen yoksa al kenarda dursun. İlla artacak.

      Sil
    2. Bunun cevabını ben bilemem. Ben teknik analiz yapmıyorum.

      Sil
  25. Mahfi Hocam tespitlerinize %100 katılıyorum ama kur konusunda geçen seneki gibi iyimser değilsiniz ve buna sevindim. Ama yinede çok kötümser bulmadım sizi, geçen sene siyaseti hesap edememiştiniz, Cb seçimlerinden sonra kur 2.08 iken almıştım (İşim gereği dolar alıyorum) , Seçim sonrası da 2.805 - 2.814'den aldım ve o tarihlerde ekonomi kanallarında doların 2.6 seviyelerine ineceği söyleniyordu! Kura hala müdahale var, Merkez bankası brüt rezervleri 92 küsür milyar Usd'ye inmiş durumda ama hala müdahale ediyorlar ki burada da büyük bir yanlış yaptılar Mahfi hocam, Kurun yükseliş sebeplerini sorgulamak yerine yapay müdahaleler ile ancak Borsadan çıkmak isteyen yabancıya fırsat veriyorlar başkada bir işe yaramıyor. Önümüzdeki hafta şahsi fikrim Merkez bankası rezervlerinin dahada azaldığını göreceğiz , dolara müdahalenin en büyük sebebi 3 senedir sürünen Borsanın çok daha dibe gitmesini engellemek,Tüketici güvenini artırmak ve olumlu ayrı ayrışmak,faizlerin yükselmesini engellemek ve çarkların yeniden dönmesini sağlamak (İnşaat-Lüx araç vs.) Peki bu devir sizce kapanmadımı? Şimdide Ab'den gelicek yardımlar için 89 ülkeye kaldırılan vizeleri tekrar getirdiler ki kaldırılmaları zaten yanlıştı , Kenya ile vizelerin kalkması ne işe yaradı sizce hocam? Mahfi hocam birşey daha söylemek istiyorum , Fed enflasyon için faizleri artırıyor vs. deniliyor ama Fed'in enflasyon korkusu yok asıl korkusu gelişen ülkeler aşırı derecede borçlanmış durumdalar ve Fed gelişen ülkelerde yaratılan balonun farkına vardı hocam.. Aşırı derecede dolar likiditesi sonucu gelişen ülkelerde borsalar,konut fiyatları akla gelecek ne varsa hepsi şişti. Şimdi kriz çıkartmadan yumuşak iniş yapmaya çalışıyor ama kesinlikle öyle olmayacak, Gelişen ülke para birimlerinde aşırı değer kaybı,Gsyih ların dolara karşı hızla düşmesi ve dolara erişimin pahalanması sonucu eskisi gibi mal ürün alamaz oldular ve hali ile Çin'de mal satamaz oldu.. Navlunlar geçen sene bir ara 3.000 usd iken şu anda 450-500 Usd'lere kadar inmiş durumda (Tabi bunun bir nedeni fazla sayıda yük gemisi yapılması) .. Çin'de şu anda fiyatlar Usd bazında %8-10 geri geldi, Peki size sormak istiyorum Mahfi hocam Asgari ücretin,enerji fiyatlarındaki bu kadar artışa karşılık Çin ile nasıl rekabet edeceğiz? İkincisi peki Euro/Usd paritesi Türkiye'nin ihracatını çok fazla düşürdü ki geçen sene ortalaması yine bu kadar kötü değildi , Son sorum kime sorsak Türkiye bu güne kadar hiç borcunu ödememezlik yapmamış diyorlar ama farkında olmadıkları Türkiye hiç bu kadar borçlanmamıştıki! Saygılarımla

    YanıtlaSil
  26. Hocam merhabalar, Bill Gross yaptigi bir aciklamada FED istihdama odaklanirsa tahvillerin kotu etkilenecegini savunmus. Istihdam,faiz ve tahvil arasindaki iliskiden bahsedebilirseniz sevinirim

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İstihdamı büyüme ile birlikte düşünün.

      Sil
  27. Merhaba hocam, "Üretim maliyetlerimizin ağırlığının dolar, gelirlerimizin ağırlığının euro" olduğunu söylerken tam olarak neyi kastettiğiniz? o kısım pek net olmamış sanırım.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Daha önce buralarda çok yazdığım için özet geçtim.
      Türk firmalarının (ihracat yapanlar başta olmak üzere) kullandıkları girdilerden ithal ettiklerini çoğunlukla dolarla alıyorlar. O nedenle maliyetler dolarla oluşuyor. Buna karşılık ihracatın çoğu Avrupaya olduğu için gelir de euro ile. Dolayısıyla dolar eurodan yüksek olunca maliyet gelirden fazla artıyor.

      Sil
  28. Hocam,

    Sitenizde ufak bir değişikliğe gitmeniz güzel olmuş.

    Yalnız sizden istediğimiz şu:

    Açık mavi zemin üzerine yazıları koyu mavi tona çok yakın renklendirmişsiniz.

    Sizin için bir mahsuru yoksa, açık gri zemin üzerine yazıları siyah renklendirir misiniz? Bu şekilde yapmanız gözleri daha az yoracak ve dikkati canlı tutacaktır.

    Eğer zemini (eski formatınızda olduğu gibi) beyaz renk yazıları da siyah yaptığınızda, gözler çok yoruluyordu. Mavi tonlama ise dikkatı canlı tutamıyor. (Kenar süslerini istediğiniz gibi ayarlayabilirsiniz.)

    Zemin açık gri, yazılar siyah renk, en makuludur Hocam.

    Ne zaman değiştireceksiniz?

    YanıtlaSil
  29. Hocam ıyı aksamlar, Bende Tahvil piyasasının gelecegını sormak ıstıyorum. Turk doviz cınsı tahvillere yıl boyu satıs devam edermi ?

    YanıtlaSil
  30. Merhaba konu ile ilgili değil ama yardimci olursaniz sevinirim Bana ekonomi ile ilgili kitap tavsiyesi yada listesi verebilir misiniz teşekkürler

    YanıtlaSil
  31. Sayın hocam
    Bir 3.05 mağduru olarak ocak ayında söylenildiği gibi3.05/3.07 gorebilirmiyiz.
    Saygılarımla

    YanıtlaSil
  32. İrfan mektebinden çıkma kenara
    Yakma vücudunu beyhude nara
    Arif ol her ayıbını kendinde ara
    El ayıbın görmek irfan mıdır?
    (Aşık Sümmani)

    Mahfi Üstadım,

    "Yunus Emre: Aşkın Yolculuğu" dizimiz yeni bölümleriyle, 19 Ocak Salı 20.00'da, TRT1'de başlıyor.

    Bilginiz olsun efendim...

    https://www.youtube.com/watch?v=bxDIJ0TdDsQ

    https://www.youtube.com/watch?v=y0S4Ato1Iuc

    Yola çık,
    Yoldan çıkma!

    YanıtlaSil
  33. hocam sitenin düzenlenmiş hali daha oturmuş güzel olmuş elinize sağlık

    YanıtlaSil
  34. Hocam yazı için teşekkürler. İzninizle bir soruda ben sormak istiyorum. Teknolojik gelişmeler, insanları nerdeyse her alanda değişmeye ya da en azından etkileme sonuçlar veriyor. Bu kapsam da ileride günümüzdeki iktisadi akımlardan farklı bir yol çıkabilir mi? Yani ileride Liberalizm, Komünizm, Keynesyen vb.. akımların biri bir kaçı hatta belki hepsinden bi nebze beslenen ya da sıfırdan farklı bir akım oluşabilir mi? Teknoloji yeni-eski iş kolları çıkarmanın yanında bu kadar büyük bir etki yapabilir mi? (bahsetmeye çalıştığım Mark'ın teknolojik bakışı değil, Marks'la belki de hiç alakası olmayacak)

    YanıtlaSil
  35. Sayın Hocam, öncelikle değerli yorumlarınız için çok teşekkür ederim.sevinirim. FED faiz artışından sonra GOP ' lardan para çıkacağı söyleniyor. Zaten bu beklentiyle Mayıs 2013 ' ten beri çıkışı devam ediyor. Benim merak ettiğim şu: GOP ' larda bu kadar yüksek tatlı faiz getirileri varken niye sıcak para ABD vb.ülkelere gidiyor ?

    YanıtlaSil
  36. hocam merhaba asgari ücret artışı yapıp ve bizi bekleyen tehlikeleri yaşamış örnek teşkil edecek bir ülke var mı eğer bigilendirme yaparsanız minnettar kalırım

    YanıtlaSil
  37. Hocam konu dışı olacak ama sessiz harf benzeşmesine göre hatalı olan sayfa başlıklarınızı düzeltmelisiniz diye düşünüyorum. Örneğin 2015'de değil 2015'te olacak. İki bin on beşte yani.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Eskiler öylece kalsın da yenileri buna göre yazarım. Teşekkürler.

      Sil
  38. Hocam merhaba. Size bir sorum olacaktı. 90 tl fiyat ile alınmış olan altın dolar olarak çevirmek doğru bir davranış mı olur ? Uzun vadede 3.30 düzeylerine ulaşır diye tahmin ediyoruz bizde dediğiniz gibi. Sadece Dolar ve altının Çin'deki ekonomik çöküş ve rus para biriminin çöküşü ile bu duruma geldiğini düşünüyorduk. Bu ne kadar doğru ne kadar yanlıştır ? Teşekkürler..

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Lozan Antlaşması 2023'de Bitecek, Biz de Madenlerimizi Çıkarabileceğiz!

Konut Fiyatları Niçin Eskisi Kadar Artmıyor?

Paradan Para Kaybetme Dönemi