Mali Sürüklenme ve Türkiye Uygulaması
Mali sürüklenme nedir?
Bir ekonomide vergi gelirlerindeki
otomatik artışın ekonomi üzerinde ters etki yaratarak büyüme hızını düşürmesine
mali sürüklenme (fiscal drag) deniyor.
Mali sürüklenme genellikle enflasyonist
dönemlerde ortaya çıkar. Enflasyon, gelirlerin nominal olarak (görünürde)
artmasına ve kişilerin, artan oranlı tarife nedeniyle giderek daha yüksek vergi
oranlarına girmelerine ve dolayısıyla daha fazla vergi ödemelerine yol açar.
Reel gelirleri artmadığı halde daha fazla vergi ödedikleri için kullanılabilir
gelirleri düşen kişiler, ister istemez tüketim harcamalarını azaltmak zorunda
kalırlar. Bu gidişin sonucu olarak da ekonomide toplam talep düşer. Talep düşüşü
GSYH’nın da düşmesine yol açar. Sonuçta ekonomide enflasyonla birlikte
resesyona yani slumpflasyona doğru gidiş başlayabilir.
Böyle bir durumda uygulanacak maliye
politikası, vergi tarifelerinin enflasyondan dolayı görünürde artan gelirleri
vergilemeyecek biçimde yeniden düzenlenmesini gerektirir.
Türkiye’de durum
2015 yılını örnek alarak Türkiye’deki
durumu inceleyelim. 2015 yılında Türkiye’de yaşanan enflasyon yüzde 8,8 oldu.
2015 yılı gelirlerinin vergilendirilmesinde uygulanan gelir vergisi tarifesi
ile 2016 yılı gelirlerine uygulanacak olan gelir vergisi tarifesini aşağıdaki
tabloda alt alta sunuyorum.
2015 Yılı
|
Oran (%)
|
12.000 TL'ye kadar
gelirler
|
15
|
29.000 TL'nin 12.000
TL'si için 1.800 TL, fazlası
|
20
|
66.000 TL'nin 29.000
TL'si için 5.200 TL, (ücret gelirlerinde 106.000 TL'nin 29.000 TL'si için 5.200
TL), fazlası
|
27
|
66.000 TL'den
fazlasının 66.000 TL'si için 15.190 TL, (ücret gelirlerinde 106.000 TL'den
fazlasının 106.000 TL'si için 25.990 TL), fazlası
|
35
|
2016 Yılı
|
Oran (%)
|
12.600 TL'ye kadar
gelirler
|
15
|
30.000 TL’nin 12.600
TL’si için 1.890 TL, fazlası
|
20
|
69.000 TL’nin 30.000
TL’si için 5.370 TL (ücret gelirlerinde 110.000 TL’nin 30.000 TL’si için
5.370 TL), fazlası
|
27
|
69.000 TL’den
fazlasının 69.000 TL’si için 15.900 TL (ücret gelirlerinde 110.000 TL’den
fazlasının 110.000 TL’si için 26.970 TL), fazlası
|
35
|
İki tablo birlikte
incelendiği zaman 2016 yılı gelirlerine uygulanan tarifenin 2015 yılına
uygulanan tarifeye göre yumuşatılmış olduğunu görebiliyoruz. Örneğin 2015 yılında 12 bin liraya kadar gelirlere yüzde 15 oran uygulanmakta ve gelir 12
bin lirayı aştığında üst orana geçmektedir. Buna karşılık 2016 yılında 12 bin
lira yerine 12.600 TL’lik bölüme yüzde 15 oran uygulanmaktadır. Tarifenin diğer
oranları da gelir miktarlarıyla birlikte incelendiğinde ilk dilimdekine benzer
ayarlamalar yapıldığı görülebilmektedir.
Bu inceleme bize 2016 yılı gelirlerinin
enflasyondan etkilenerek mali sürüklenmeye kapılmasını önlemek için tarifede
yumuşatmaya gidildiğini göstermektedir. Örneğin tarifenin yüzde 15’lik ilk
oranına bakarsak 2015 yılından 2016 yılına geçişte tarife yumuşaması (12.600 –
12.000) / (12.000) = % 5 oranındadır. Oysa 2015 yılında yaşanan enflasyon yüzde
8,8 oranında olmuştur. Burada tarife yumuşaması gerçekleşen enflasyona göre
değil hedeflenen enflasyona göre alınmıştır. Bu düzenleme yeni değildir, geçen
yıllarda da benzer ayarlamalar yapılmıştır. Eleştirilecek konu; ayarlamanın enflasyona göre düşük
tutulmuş olmasıdır. Bu durumda 2016 yılında enflasyona göre daha düşük oranda bir mali sürüklenme söz konusu olacak demektir.
Otomatik stabilizatör – manuel
stabilizatör
Bir ekonomide küçülme eğilimleri ortaya
çıktığında gelir vergisi tarifesi harcanabilir gelirlerin de aynı hızla
küçülmesini önler. Ekonomi daralıp da gelirler de düşmeye başladığında alt
dilimlere geçildiğinden bu gelirlere uygulanan vergi oranları da düşer ve
kişiler daha az vergi ödeyeceği için gelirlerindeki azalma bu yolla bir miktar
telafi edilmiş olur. Buna otomatik stabilizatör etkisi deniyor. Ne var ki eğer
ekonomideki daralma enflasyonla birlikte ortaya çıkmışsa nominal gelirler
düşmez reel gelirler düşer. İşte bu durumda gelirler alt tarife dilimlerine
geçemediği için yüksek oranlı vergilendirilmeye devam edilir. Bu da harcamaları
azaltarak ekonomideki daralmayı daha ileri taşır. Bunu önlemenin yolu yukarıda
anlattığım gibi enflasyon oranında tarifeyi yumuşatarak mali sürüklenmeyi
önlemektir. Bu düzenleme otomatik olmadığı, düzenlemeyle yapıldığı için buna
manuel (elle yapılan) stabilizatör adını veriyorum.
Kamu maliyesi, vergi teorisi konularına kafa yoran bir akademisyen olarak örnekli anlatımınız için çok teşekkür ediyorum Mahfi hocam. :)
YanıtlaSilÇok teşekkür ederim.
SilHocam öncelikle milyonlarca çalışanı ilgilendiren bu konuya değindiğiniz için teşekkürler. Bu konu uzun süredir hükümetin vergi oranlarına artış yapmadan daha fazla vergi toplama amacına çok iyi hizmet ediyordu, zaten hali hazırda ülkemizde toplanan verginin çok büyük bir bölümünü ödeyen bordrolu çalışan kesimine yıllardır getirilen yükün bir yıl dahi olsa hafifletilmesinin iyi olduğu kanaatindeyim.
YanıtlaSilküçük bir düzeltme: tablonuzdaki veriler 2015 ve 2016 yılı vergi dilimlerini gösteriyor.
Teşekkür ederim.
Sil2014 yılı gelirleri 2014 yılında kazanılmış olup 2015 yılında beyan edilen gelirlerdir. 2015 yılı gelirleri de 2015 yılında elde edilip 2016 yılı Mart ayında beyan edilecek gelirlerdir. O nedenle düzeltmeye gerek yok ama yine de yanlış anlamalara yol açmamak için parantez içinde açıklamasını yazdım.) Teşekkürler.
Hocam bu konuda bilgi tazelenmesine ihtiyaç var.
Sil2014 yılı Gelir Tarifesi, 2014 yılı için geçerlidir. Yazdığınız tarife doğru, sadece "2015 yılında beyan edilen gelirler" kısmı yanlıştır.
2015 yılı Gelir Tarifesi, 2016 yılı gelir tarifesidir. 2015 yılına ait gelir tarifesi sırasıyla, 12.000 TL, 29.000 TL, 106.000 TL ve üstüdür.
2016 yılı için mali bir sertleşme vardır.
Hocam 12.600 TL 2016 yılı için geçerli tutar.
YanıtlaSilo.z.
2015 yılında elde edilip de 2016 yılında beyan edilecek gelirler için geçerli.
SilHocam 2014 gelirlerine uygulanacak, 1. dilim 11.000 TL
Sil2015 de, 1.dilim 12.000 TL
2016 da ise 1.dilim 12.600 TL dir.
2015 yılında tarife yumuşaması var, ama 2016 yılında ise tam bir tarife sertleşmesi vardır. Özellikle asgari ücretliler etkilenecektir.
Hocam karşılaştırmayı 2014 için olan 11.000 TL ile 2015 için olan 12.000 TL için yapmanız gerekirdi. arada 12.000 TL ile başlayan bir yıl var. diye düşünüyorum. 2014 için aldığınız tutarlar da aynı şekilde 2013 de elde edilip 2014 de beyan edilenler için olan tutarlar.
Silİyi günler.
o.z.
(290 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2016 takvim yılı gelirlerinin vergilendirilmesinde esas alınmak üzere aşağıdaki tutarlar belirlenmiştir.) Gelir vergisine tabi gelirler;
Sil12.600 TL'ye kadar
% 15
30.000 TL'nin 12.600 TL'si için 1.890 TL, fazlası
% 20
69.000 TL'nin 30.000 TL'si için 5.370 TL, (ücret gelirlerinde 110.000 TL'nin 30.000 TL'si için 5.370 TL), fazlası
% 27
69.000 TL'den fazlasının 69.000 TL'si için 15.900 TL, (ücret gelirlerinde 110.000 TL'den fazlasının 110.000 TL'si için 26.970 TL), fazlası
% 35
oranında vergilendirilir.(1)
(1)(287 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2015 takvim yılı gelirlerinin vergilendirilmesinde esas alınmak üzere aşağıdaki tutarlar belirlenmiştir.) Gelir vergisine tabi gelirler;
12.000 TL'ye kadar
% 15
29.000 TL'nin 12.000 TL'si için 1.800 TL, fazlası
% 20
66.000 TL'nin 29.000 TL'si için 5.200 TL, (ücret gelirlerinde 106.000 TL'nin 29.000 TL'si için 5.200 TL), fazlası
% 27
66.000 TL'den fazlasının 66.000 TL'si için 15.190 TL, (ücret gelirlerinde 106.000 TL'den fazlasının 106.000 TL'si için 25.990 TL), fazlası
% 35
oranında vergilendirilir.(1)
Düzelttim, teşekkürler.
SilHocam her zamanki gibi kısa ve öz bir yazı ile çok güncel bir kavramı ülkemiz örneği ile açıklamışsınız, çok teşekkür ederim. Benim size iki sorum olacaktı:
YanıtlaSil1) AB ülkelerinin üye ülke bazında bağımsız para politikalarının olmaması ve AB para politikası işleyişini AB Merkez Bankasına devretmesi AB ülkelerindeki maliye politikalarının işleyişini nasıl etkilemektedir. Üniter devlet yapısına sahip ülkelerde para ve maliye politikaları eşanlı uygulanırken özellikle AB ve ABD'deki bu işleyişin orta-uzun vadede problemler çıkarabileceği öngörülebilir mi?
2) Mali sürüklenme kavramının önüne geçebilmesinin en önemli yollarından biri olarak dolaylı vergilerde (KDV, ÖTV vb. gibi) yapılacak bir reform ile düzenlenmesi gerektiğini düşünüyorum. Sizin bu konuda tavsiyeleriniz nelerdir?
Çok teşekkür ederim hocam..
Teşekkür ederim.
Sil(1) Öngörülebilir ve zaten çıkardı da. AB'de tek para politikası devam edecekse maliye politikasının da tek elden yürütülmesi gerekir.
(2) Tamamen aynı kanıdayım.
Sayın Hocam, 2016 yılı için ise bir tarife yumuşaması söz konusu değildir.
YanıtlaSilSizin yayınladığınız 2015 yılı gelir tarifesi, aslında 2016 yılı gelir tarifesidir.
2015 yılı Gelir tarifesinin 1.dilimi 12.000 TL'dir
2016 yılı Gelir tarifesinin 1.dilimi 12.600 TL'dir.
Yani %5'lik bir artış olmuştur dilimde. Ve yazdığınız üzere, 2016 yılında bu durum bir mali sürüklenmeye yol açacaktır.
Saygılarımla,
Düzeltme yaptım, teşekkürler. Enflasyona göre daha düşük oranda (8,8 - 5) bir mali sürüklenme söz konusu olacak.
SilDolaylı vergilerin %70 lere ulaştığı bir ortamda , kurumlar vergisini de dikkate almadan gelir vergi dilimleri-büyüme ilişkisinin oldukça kısıtlı olacağını düşünüyorum. Diğer vergi gelir kalemlerini de hesaba katmak gerekmez mi sizce Mahfi Bey?
YanıtlaSilKesinlikle gerekir. Gelir vergisindeki bu düzenlemenin etkisi sınırlıdır.
SilDeğerli Hocam,
YanıtlaSilOranlara karşılık gelen tutarların artışında; asgari ücrete gelen zam ve bu zam dolayısıyla diğer sektörlerde de genel maaş ücreti seviyelerinin yükseleceği beklentisiyle yapılmış olabilir mi?
Siz asgari ücret artşının diğer sektörlerdeki genel ücret seviyelerinin de normal yıllık zam oranı haricinde ilave bir yükselişe sebep olacağını düşünüyor musunuz?
Syg.
Öyle olduğunu sanmıyorum çünkü bu düzenleme her yıl yapılıyor.
SilElinize sağlık hocam. Bir sorum olacaktı. Enflasyon hesaplanırken tüketici fiyatları endeksi madde sepetini kullanıyorlar. Ben o listeye baktığımda gerçekten yurt içinde tüketimi kısmen zorunlu malları içeriyor. Yalnız bir devlet memuru enflasyon farkını kapsayacak şekilde zam alıyor. Bu şu demek değil mi hocam reel de bizim gelirimiz zaten artmıyor? Üstelik dünya piyasalarında gıda fiyatları %19 düşmüşken ülkemizde %10 artmasını neye bağlayabiliriz ? teşekkür ederim hocam her şey için...
YanıtlaSilEvet reel artış yok.
SilDünyada gıda fiyatları düşerken bizde artmasının nedeninin tarım ve hayvancılık politikalarımızın yanlış yürütülmesinden kaynaklandığı kanısındayım.
Hocam yazı için elinize sağlık..
YanıtlaSilBenim sorum enflasyon ve reel faiz ile ilgili. Normalde reel faiz = nominal faiz - enflasyon(dönem sonu) olması gerekirken, enflasyonun çift haneli olması durumunda reel faiz = ( 1 + net nominal faiz / 1 + beklenen enflasyon) -1 formülünü kullanıyoruz. Bu formülün nasıl üretildiğini, neden böyle kullanıldığını anlamadım. Bilgi verebilirseniz çok sevinirim..
Tekrar teşekkürler
Hocam merhabalar,
YanıtlaSil' Reel gelirleri artmadığı halde daha fazla vergi ödedikleri için kullanılabilir gelirleri düşen kişiler, ister istemez tüketim harcamalarını azaltmak zorunda kalırlar.. ' cümlenizi biraz daha açabilir misiniz? Görünürde benim maaşım artıyorsa ve elime geçen para vergi sonrası eskisinden daha fazla olmalı. Daha fazla ise kullanılabilir gelir daha fazla olmaz mı? Bir şeyi gözden mi kaçırıyorum?
Teşekkürler
Yukarıdaki vergi tarifesinde sorunuzun yanıtını bulacaksınız.
SilHocam, biliyorum kitap yazmak basit iş değil, ciddi emek ister fakat merak ettim; kolay maliye kitabınız ne zaman çıkar acaba belli veya tahmini bir tarih verebilir misiniz?...
YanıtlaSilMart ayında çıkar diye tahmin ediyorum.
SilMerhabalar hocam.Yıl içinde elde ettikleri gelirleri 12000 tl ye kadar olanların maaşlarından % 15 gelir vergisi otomatik olarak kesilmektedir (tabi bu söylediğim memurlar için).örneğin 2016 yılında bir memur ocak ayından başlayarak vergiye tabi geliri 12600 tl olana kadar %15 oranında gelir vergisi öder.Vergiye tabi geliri 12600 tl yi aşınca %20 oranında bir kesinti olur.(Yanlışım varsa düzeltin lütfen)
YanıtlaSilBenim sorum şu, dediğiniz gibi tarife artışı % 5 oranında ama bir de kamu görevlilerinin vergiye tabi gelirlerinde de artış oldu. yani hem tarife artışı enflasyonun altında hem de vergiye tabi gelir 2015 yılına göre 2016 yılında artmış.Bu şekilde olunca bir memur %20 lik tarifeye 2015 yılına göre 2016 yılında daha hızlı giriyor ve ödediği gelir vergisi daha yüksek oluyor. Türkiye de 2,5 milyona yakın memur olduğunu düşündüğümüzde yapılan ayarlamanın %5 değil çok daha düşük kaldığını görüyoruz.
Vergi toplansin ki memurlara maaslari verilebilsin, onlar da maaslarindan vergi verebilsinler. Memur maasi ve vergi ikilemi.
SilAslinda birisi memurlarin neden gelir vergisi odedigini de aciklarsa ben cok sevinirim. Memurlar 'vergi veriyor' gibi gorunup mutlu olsunlar diye mi acaba.
Memurlar vergi veriyor gibi gorunup mutlu oluyorlar mi bilmem ama muvazzaf subaylar vergi vermedikleri icin daha mutlu oluyorlardir bence.
SilHocam insaat sektoru gsmh hesaplamasinda sanayi sektörünün içinde mi yoksa ayrı mi yer alir
YanıtlaSilAyrı olarak hesaplanıp gösteriliyor. Ama makale vb gibi yazılarda sanayi ile toplanıp sanayi başlığı altında gösterildiği de oluyor.
SilHocam, Vitor Pereira'nın Fenerbahçe için el freni olduğunu düşünüyor musunuz?
YanıtlaSilHayır böyle düşünmüyorum. Bazı oyuncuların takıma uygun olmayan transferler olduğunu düşünüyorum.
SilHocam,
YanıtlaSilSon gunlerde ortaya surulen Is Bankasi ile ilgili yoruma ne diyorsunuz. Bir hukuk devletinde siyasi bir partinin ticari bir tesebbuste hissedar olmasinin ne sakincasi var? Yoksa deli zirvasi mi aciklamalar?
Ayni soruyu burada da sormussunuz:
Silhttp://www.mahfiegilmez.com/2016/01/faiz-illuzyonu.html
Ben cevabini vermistim, hoca da ilave eder belki bir seyler.
Hocam merhabalar. Öncelikle Zamanınızı ayırıp bizi bilgilendirdiğiniz çok teşekkürler. Benim sorum aslında sizin defalarca yazdığınız bir konu olan faizin yabancı sermayeyi çekmesi ile ilgili olacak. Faizler arttığında yabancı sermaye için ülkemizin çekici hale geldiğini ve kurların da dolayısıyla düştüğü konusunu biliyorum . Ancak bu mekanizma teorik olarak aklımızda kalıyor. Bu konuda müsait olduğunuzda biraz bilgi verip somutlaştırabilir misiniz bu faiz yabancı sermaye ilişkisini. Çok teşekkürler .
YanıtlaSilfaizle yurtdışından gelecek sermaye eğer yurtiçinde verimli yatırıma dönüştürülebilirse ancak yararlı olabilir, eğer 90'lı yıllarda olduğu gibi tüketim harcamalarına giderse maraba enflasyon canavarı (o zamanlarda enflasyon %100 düzeylerindeydi)
Silsagolun hocam sayenizde mali sürüklemeyide ögrenmiş oldum.türkiyede vergiler çok yüksek ve hızla gelirler düşüyor.VERGİLERDE ,ENFLASYONDA AÇIKLANDIGINDAN ÇOK YÜKSEK OLDUGUNA GÖRE HOCAM BİZ SÜRÜKLENMİYOR UÇURUMDAN AŞAGI DÜŞÜYORUZ.ZİRA ENFLASYONDA, AÇIKLANAN VERİLERE EKONOMİSTLER DAHİL KİMSENİN İNANDIGINI SANMIYORUM.ŞÜKRÜ SERT
YanıtlaSilVerilerin açıklandığı raporların sayfa numaraları doğru.İçeriğin doğruluğuna niye inanmıyorsunuz?
SilHocam bugun 1996 yılı basım lı hazine kitabınınızı okudum. Hazinede çalışacaklara adlı manifestonuz harikaydı. Hazinede çalışacağımdan değil ama hoşuma gitti :)
YanıtlaSilVe çoğu bölümde bugünkü konjonktürle ilgili ipuçları ve ileri görüşlülük var.
Yalnız Türkiyede siyasi istikrar olması gerektiğini birçok yerde vurgulamışsınız.
ama siyasi istikrarın böylesinide kimse tahmin edemezdi heralde :D
Çok teşekkür ederim.
SilGeçmişte yaşananlar gelecekte olacak olanlara ışık tutar. Sizin de değindiğiniz gibi siyasi istikrardan kastım bu değildi.
Hocam geride bıraktığımız yılda enflasyonun ve işsizliğin arttığını ve büyümenin tahminden düşük olduğunu göz önünde bulundurursak, stagflasyon sürecinde olduğumuz söylenebilir mi?
YanıtlaSilStagflasyon, enflasyonla birlikte sıfır dolayında büyüme halidir. Türkiye'de yüksek enflasyon ve büyüme birlikte mevcut. Bu duruma ben, enflasyonlu büyüme diyorum.
SilHocam bir üniversite öğrencisi olarak soruyorum ki. Daha orta sınıf üniversitelerden de özel sektörde bir yerlere gelinebilir mi ? Şu anki üst düzey görevlere bakıyorum 2 yıl Londra mba. amerikada yüksek lisans. Dünya garip ya :)) geçirdiğim her boş vakit için pişmanım. Lakin , burda bilecek vergi dairesinde memur olarak çalışacağıma Amerika kanada gibi ülkelerde herhangi bir işi yapmaya razıyım. Yaşam standartımında her türlü daha iyi olacağına eminim
YanıtlaSilEğer bu idealinize ulaşmak istiyorsanız buna göre bir pşan yapıp ona göre çalışmanız gerekir. Blogda bu konuda yazılar bar. Onlara bir göz atmanızı öneririm.
SilSayın Hocam,
YanıtlaSilTüik hesaplamalarını ESA2010 göre yeniden düzenleyecekmiş.
Bununla ilgili şimdiden bir yazı hazırlayabilirmisiniz?
Özellikle yoksulluk ile ilgili malum gıda fiyatları uçuyor (kalitesi ayrı bir soru ilareti) lakin 4 kişilik bir ailenin 8200 kcal ancak makarnna ile karşılar.
Merhabalar,
YanıtlaSilEnflansyonun %9 olduğu bir sene, vergi dilimlerinin %5 oranında artırılması gerçek gelirlerin azalmasına, dolasıyla alınan vergi miktarlarının yüzdesel olarak artmasına yol açmaz mı? Böyle bir durumda yumuşama yerine sertleşmeden bahsetmek gerekmez mi? Hele ki 2016 yılı enflanyonu %10'un üzerine çıkacağı bir ortam düşünüldüğünde bordrolu çalışanlar için bir dezavantaj olarak anlıyorum.
Teşekkürler.
Hocam konu fenerbahçe olunca yahu kardeşim ne alakası var gelir vergisi ile dememişsiniz ya :))
YanıtlaSilYazdığım konuyla ilgisiz olan birçok konuda yanıt verdiğim için bu soruyu da yanıtladım.
SilHocam oranlar açıklandığında ilk tepkim güzel bir köşe yazısı çıkar bu konudan demiştim.özellikle asgari ücretliler için kar zarar tablosu yaparak. Asgari ücretin gelir vergisi dilimine girecek olması çok tartışılır bir konu diye düşünüyorum. Ellerinize sağlık.
YanıtlaSilMerhabalar Sayın hocam, yine alakasız bir soru ama faiz düştü yada yükseldi diye haberler çıkıyor. Faizleri anlattığınız yazınızı okudum bu bahsedilen faiz gösterge faizi mi, politika faizi mi, ağırlıklı fonlama faizi mi? Teşekkürler.
YanıtlaSilGenellikle gösterge faize göre yorum yapılıyor.
SilMahfi hocam,
YanıtlaSilA ülkesin B, C, D.... Ülkelerine silah satışını ve silah satışıyla dönen savaş ve güvenlik endüstrisinin yönettiği ekonominin parasal boyutu ortaya koyan Türkçe ya da ingilizce internet kaynağı var mı?
Vardır mutlaka ama benim bilgim dahilinde değil.
SilMahfi hocam,
YanıtlaSilA ülkesin B, C, D.... Ülkelerine silah satışını ve silah satışıyla dönen savaş ve güvenlik endüstrisinin yönettiği ekonominin parasal boyutu ortaya koyan Türkçe ya da ingilizce internet kaynağı var mı?
Hocam Türkiye' de vergi sistemi için bir kitap var mı önerebileceğiniz? Sadece var olanı sunmamalı ama.. Aynı zamanda Pozitif - Negatif yönlerini ve de diğer devletlerin sistemleriyle karşılaştırma olanağını sunan bir eser olmalı.
YanıtlaSilBilen varsa yanıtlasın lütfen.
Silyök'ün tez veritabanında arama yaparsanız bu konuda yapılan araştırmaları bulabilirsiniz.
SilPİYASA MESAJI:
YanıtlaSilTUIK in acikladigi verilere gore 2015 yilinda konut satisi bir onceki yila gore yuzde 10,6 artisla 1 milyon 289 bin 320 oldu.
Şu parasal genişleme vatandaşın cebine yansıyacak şekilde olsaydı, daha iyi olabilirdi. Sermaye genişlemesi, sermaye sınıfının kendi arasında oluyor. Biz hep aynı, sabit maaşlarla uzun vadede kazanabiliyoruz.
YanıtlaSilAsgari ücret artışı vatandaşın cebine yansıyacak.
SilHocam merhaba,
YanıtlaSil"Fiscal Drag" terimine "Mali Sürüklenme" yerine, "Mali Sürüme", "Mali Frenleme" ya da "Mali Engelleme" demek daha doğru olmaz mı?
Fiscal drag karşılığı Türkçeye mali sürüklenme olarak girmiş bulunuyor. Bunu değiştirmek kolay değil. Mali fren desek başka bir kavram sanılır.
Sil'Mustafa Koç'a, alkölü azalt hatta bırak, dedim.' Bu sözü kimin söylediğini tahmin etmek zor olmasa gerek!
YanıtlaSilBen de Mahfi hocama söyleyeyim: Hocam rakıyı azalt hatta bıraksan sağlığın açısından iyi olur, yaşın da tehlikeli bir yaş zaten...
Yaşam, tıpkı ekonomi gibi, denge meselesidir. Önemli olan kararı bilmek, dengeyi tutturmaktır. İçki de kararında içilirse bu dünyanın güzelliğidir.
SilNe diyor Ömer Hayyam:
"Varlık yokluk derdini aklından sil;
Bırak öteleri de kendini bil.
Doldur şarabı, geniş bir nefes al:
Kaç nefes alacağın belli değil."
efsanesin hocammmmmm yaaa
Silhocam sen ne adamsın ya...
Silsohbet edilecek bir adamsın sen hocam ya...
eli öpülesisiniz...
patlatın bir kadeh bizim için de hocam...
eski bir öğrencinizim, şu an askerdeyim...
ağzımıza alkolü yaklaştırmıyorlar...
eğer yakın zamanda bir masa kurulacaksa mekanınızda,
askerde olan öğrencileriniz için de kadeh kaldırır mısınız hocam?
Askerlik gelir geçer, sonra kaldığınız yerden devam edersiniz. Zaman öylesine çabuk akıp gidiyor ki. Bugünün sıkıntısı yarın anı oluyor.
SilBen 18 yaşıma girdiğimde babam beni karşısına oturttu. Bir kadeh rakı kendisine bir kadeh de bana doldurdu. Dedi ki "adabıyla içmeyi baba sofrasında öğren." Öyle de oldu. Ben yaşamımda hiç sarhoş olmadım. Nerede duracağımı hep bildim. Baba sofrasında başlayıp da adabını öğrenmeseydim muhtemelen nerede duracağımı öğrenmem çok zaman alırdı. Bu sadece içki için geçerli değil, her konu için geçerlidir.
SilHOCAM
SilSİZİ ÇOK SEVİYORUZ...
ÖNCE İNSAN OLDUĞUNUZ İÇİN...
SONRA VAKUR OLDUĞUNUZ İÇİN...
SONRA ADABIYLA İÇKİ İÇTİĞİNİZ İÇİN...
SONRA BABA OLDUĞUNUZ İÇİN...
SONRA BALIK TUTMAYI SEVDİĞİNİZ İÇİN...
SONRA ÜLKE GEZMEYİ SEVDİĞİNİZ İÇİN...
SONRA YAPISAL REFORMLARI DAİMA SAVUNDUĞUNUZ İÇİN...
SONRA EĞİTİMİN BİLİM YOLUNDA GÜNCELLENMESİ GEREKTİĞİNİ HAYKIRDIĞINIZ İÇİN...
SONRA LEFTER KÜÇÜKANDONYADİS'İ SEVDİĞİNİZ İÇİN...
SONRA PINK FLOYD'U SEVDİĞİNİZ İÇİN...
SONRA STANLEY FISCHER'A SİNİR OLDUĞUNUZ İÇİN...
SONRA...
Alkol adabiyla icseniz de icmeseniz de yani nasil icerseniz icin sagliga zararlidir. En dogrusu alkol tuketmemektir. Eger keyif almak icin sagliginiza zarar vermek zorunda kaliyorsaniz bir psikologa danisin.
SilAz miktarda alkol sağlığa zararlı değildir. Yediğiniz içtiğiniz birçok şeyden daha az zararlıdır.
SilAlkol sağlıktan çok ruha zararlıdır.
SilZihni ayık tutmak yerine bulanıklaştırmanın manası ne?
Eğer sizin için bir sakıncası yoksa, şu belgesel linklerini twitter hesabınızdan paylaşır mısınız hocam? (Sizin de beğeneceğinize inanıyorum.)
Sil"A Year In Space" - Episode 1: Leaving Home
https://www.youtube.com/watch?v=3YfyvA8AxLw
"A Year In Space" - Episode 2: Unlikely Allies
https://www.youtube.com/watch?v=QOkCT5lCMcE
"A Year In Space" - Episode 3: Quarantine
https://www.youtube.com/watch?v=3ETii9T8T9U
"A Year In Space" - Episode 4: Launch
https://www.youtube.com/watch?v=y--v0MmFmHM
"A Year in Space" - Episode 5: Welcome Aboard
https://www.youtube.com/watch?v=x3ZwVjaMT38
"A Year in Space" - Episode 6: Perseverance
https://www.youtube.com/watch?v=g7_HEtBVDLI
BU BELGESELDEKİ BİLİM İNSANLARI, "BÜTÜN İNSANLIK İÇİN TAM 1 YILDIR" ULUSLARARASI UZAY İSTASYONUNDA KAFA VE BEDEN YORUYORLAR!
UZAYDA KALINAN "EN UZUN SÜRE"!
HEDEF: "MARS YOLCULUĞUNA HAZIRLIK"
GÖREVLERİ MART 2016'DA BİTİYOR, "DÜNYA"YA DÖNÜŞLERİ OLAY OLACAK!
ASTRONOT SCOTT J. KELLY (1964, New Jersey, ABD)
KOZMONOT MIKHAIL KORNIYENKO (1960, Syzran, Rusya)
Sanırsınız zihni ayık tutup da icat yapıyorlar.
SilRuha zararlıymış.
Sanırsınız alkol içmeyenlerde ruh sağlığı iyi.
Biraz etrafınıza bakın.
Alkolu kararinda tuketmenin zihinde yaratacagi bulaniklik sabaha gecer. Ama zihinler din, gelenek, milliyet vb. kullanilarak oyle zehirlenebiliyor ki bunun yarattigi bozukluk nesiller boyu surabiliyor; zehir kusaktan kusaga aktarilarak ulkeleri kapkaranliklara surukleyebiliyor. Daha da onemlisi zihindeki etki kalici oldugu icin zehirlenenler durumlarinin farkina bile varamadan yasayip gidiyorlar.
SilHocam Merhabalar,
YanıtlaSil2015 Yılı 12.000 TL'ye kadar gelirlerin gelir vergisi tarifesi yüzde 15 idi. 2015 yılı gerçekleşen enflasyon yüzde 8,8 olduğuna göre 2016 yılı için 12.600 TL değil de en azından 13.056 TL'ye kadar gelirlerin gelir vergisi tarifesi yüzde 15 olması gerekmez miydi? ( 12000*0,088=1.056 )
12.600 TL olması ücretli çalışanların daha çabuk üst dilime geçmelerine neden olarak reel gelirin düşmesine neden olmaz mı? Bunun sonucunda bir yumuşama değil de sertleşmeden bahsetmek doğru olmaz mı?
Teşekkürler.
Hesabınız ve görüşünüz doğru. Eğer tarife 2016 yılında da 12.000 TL için % 15 olarak bırakılsaydı tam anlamıyla bir mali sürüklenmeden söz ederdik. Ama 2016'da tarife 12.600 TL için % 15 olarak belirlenince % 8,8'lik enflasyonun % 5'i için bir yumuşatma yapılmış demektir. O zaman buna kısmi mali sürüklenme dersek belki daha doğru olur.
SilEnflasyon ve ona bağlı düzeltmelerle ilgili olarak MB'nın % 5 lik enflasyon hedefini tutturmak için böyle yapıldığını düşünüyorum. Yine de tutturulamıyor o da ayrı bir mesele.
Hocam eğer Türkiye ekonomisi ile ilgili yazı yazmaya bir yazılık ara verecekseniz, şu ABD 2016 Başkan adayları hakkında bir yazı yazsanız nasıl olur?
YanıtlaSilÖzellikle Eylül 2008'den beri bütün dünya ekonomisi hallaç pamuğu gibi savruluyor. Zenci bir başkandan sonra bir kadın başkan seçilme ihtimali yabana atılmasa da, Sanders'ın yükselişindeki temel etmen 'ekonominin gidişatındaki endişeler' olabilir mi?
1 Şubat 2016'da 'Iowa Caucus' var.
'Iowa eyaletindeki' seçmen eğilimlerine göre son oy oranları şu şekilde:
http://news.yahoo.com/latest-iowa-caucus-polls-2016-235900280.html
DEMOKRAT PARTİ ADAY ADAYLARI:
Bernie Sanders: %51
Hillary Clinton: %43
Martin O'Malley: %4
CUMHURİYETÇİ PARTİ ADAY ADAYLARI:
Donald Trump: %37
Ted Cruz: %26
Marco Rubio: %14
Ben Carson: %6
Jeb Bush: %3
Bir yazı yazmayı düşünür müsünüz?
Tarihteki sarkaç ağır ağır da olsa yeniden bir yer değişimi yaşıyor olabilir mi?
Bilgi notu: 'Sol' hayalcisi değilim. Ama oy oranlarını dikkate alarak bir ideolojinin iflas edip bir başka ideolojinin yükselmeye başladığı ile ilgili sinyaller verebiliyor demek de çok kalıpsal bir tespit olur.
İnsanlar bugünleri ve gelecekleri ile ilgili ekonomik endişeler taşıyorlarsa, 'geçmişte kalmış keskin ideoloji savaşları'na o kadar rağbet etmeyecekleri kanaatindeyim. Sanders'a verilen desteğin, ABD gibi 'sol'un 's'sinin tabu olduğu bir ülkede, bu kadar yüksek olabilmesinin nedeni 'ekonominin gidişatı endişesi' olsa gerek?
YUkarıda verdiğiniz anket Iowa eyaletindeki durumu yansıtıyor. ABD genelindeki anketlerde Hillary Clinton % 52'ye 37 önde görünüyor. Cumhuriyetçi parti adaylığında da Donald Trump % 36 ile en yakın takipçisinin oldukça önünde bulunuyor. Dediğiniz gibi ABD'de Bernie Sanders gibi bir sosyal demokratın bu kadar prim yapması bile müthiş bir şey. Farklı görüşlerde olsalar bile uç görüşlerin temsilcisi olan Donald Trump'ın Cumhuriyetçi Partinin açık ara önde giden adayı olması da ABD için sürpriz bir gelişme. Bu durumu 2008'den beri süren ekonomik krizin fazlasıyla etkilediğini söylemek mümkün.
SilŞu anda ABD'de iki dönem iktidarda olan Dmeokratların ağrılığı nedeniyle genel ibre Denokratlardan yana. Obama her verdiği sözü yerine getiremedi ama kısmen de olsa Amerikan askerlerini ülkeye geri getirdi ve sağlık reformu konusunda elinden geleni yaptı fakat meclis'te bloke edildi. Bu nedenle halkta "hala tam bitmemiş bir Demokrat planın" devam etmesi gerektiği hissiyatı var. Yani Obama dönemi bir başarısızlık ile sonuçlanmamakta. Bu Demokratlar için bir artı puan. Burada mesele Demokratlar tarafından bayrağı kimin alacağı.
YanıtlaSilCumhuriyetçiler bu görece başarılı Demokrat iktidarını ancak Trump'ın popülist söylemleri ile yıkabileceklerini biliyorlar. Daha önce Tea Party vb ile denedikleri aşırı milliyetçi ve göçmen aleyhtarı söylemi devam ettirebilecek hem zengin hem de şovmen biri lazımdı. Diğer adaylarına dikkat edin yalnız. Genelde yarış ilerledikçe adaylardan zayıf olanlar "ileride olan birinin lehine" yarıştan çekilirler ve oyları bölmezler. Rubio'nun Cruz lehine çekilmesi %40 destekli bir aday yaratır. Daha altlardakiler de %9luk bir potansiyel taşımakta ve durum ne olur bilemeyiz ama Carson'un bir tarafa, Bush'un diğer tarafa kayması ile Trump ikinci sıraya düşecektir yine.
Burada aynı durumu Demokratlara uyguladığımızda ise O'Malley'in Clinton lehine çekilmesi durumunda bile Sanders önde gitmekte. Aslında "işin içinde olanlar" bu olayın Hillary ile sonuçlanacağını söylemekteler ama buna neyin neden olduğunu bilmek zor. Bu tablo aslında şu anda Sanders vs Cruz'a doğru gitmekte. Sürpriz olarak ise Rubio (Cruz'un çekilmesi) vs Clinton (Sander'ın çekilmesi) olabilir. Burada ilginç olan Obama'nın son an tavrı olacak sanırım. Eğer sinyali Hillary'den yana verirse, seçmen sevdiği bu lideri kırmayıp mevcut anlayışın devamı için Sanders'tan kopup Hillary'ye geçebilir. O'Malley zaten çekilmek durumunda olacak oy bölmemek için ama bunun için pazarlık yapacaktır.
Burada "sol" olan bir durum yok. Olsa olsa ABD çerçevesinde bir sosyal demokrat durum var denebilir ki bu asla ve asla Avrupai anlamda bir kavram değil. Son kararı iş ve para dünyası da verebilir Obama'da olduğu gibi. Hatırlarsanız seçimden önce son olarak gizli bir toplantı ile iş dünyasının devlerine gerekli sinyalleri vermişti Obama ve Hillary birlikte. Hillary bu sinyali hatırlatacaktır. Kısacası mevcut Obama iktidarının devamı olabilecek en mantıklı seçenek Hillary ve gidişat o yönde. Kocasının skandallarına karşın metin ve mağdur bir kadın olarak durdu ve hatta bu gibi bire durumda birçok kişi utanıp saklanırken o bir sonraki iktidarın en güçlü bakanlarından biri oldu. Bu dirayet ABDli seçmenin gözünden kaçmamakta. Hem kadın, hem siyahların desteğini alacak, hem diğer liberaller arkasında, hem de iş dünyası ile zaten anlaşma içinde. Trump bu nedenle biraz daha şov yapmak durumunda ama halkın korkularıyla oynarken bu kez Hispanikler ve siyahlar ondan tamamen uzaklaşmakta. Eğer Cumhuriyetçilerde tek aday o olursa seçimi almaları zor çünkü kaçacak adam çok. Diğer Cumhuriyetçi adaylar zaten bu kozla oynuyorlar ve tek bir isim altında birleşip Trump'u alaşağı edip bunun zaferiyle iktidara koşmayı planlıyorlar. Bakalım kimin planları tutacak?
Saygılar,
İ.İ.
Katkınız için teşekkürler.
SilSelamlar hocam ülkemizde laffer egrisinde maksimum oranla ilgili bir çalışma var mi ?kullaniyormuyuz bu araçları?Saygılar.
YanıtlaSilBöyle bir çalışma yok, varsa da benim bilgim yok. Ama bizdeki oranbların Laffer'in kastettiği çalışmaktan vazgeçirecek yükseklikte oranlar olduğunu iddia etmenin mümkün olmadığı kanısındayım.
SilHocam, merhabalar iki sorum olacak
YanıtlaSil1-TUİK'in enflasyon hesabında Amerikada kullanılan "Hedonics" yöntemi kullanılmakta mıdır?
2- TUİK'in milli gelir hesabında Amerika'da yapıldığı söylenen şekilde kendi evlerinde oturanlar kira veriyor olarak farzedilip bu miktar milli gelire ekleniyor mu?
Teşekkür ederim.
IMF ülkeleri, IMF'nin bu konulardaki manuellerini kullandıkları için bu yöntem bizde de kullanılıyor. ABD'deki yöntem de aynı şekilde kullanılıyor.
SilKaynak burada: http://www.imf.org/external/pubs/ft/qna/2000/textbook/
Hocam cevap için tesekkurler. Sizin cevabınızdan anladigim tum ulkeler enflasyonu düşük milli geliri yüksek göstermek için istatistik teknikleri kullaniyorlar
SilHocam merhabalar ekonometri 1. Sınıf öğrencisiyim. İleride planlama uzmanı olmak istiyorum. KPSS a dan devlet planlama teşkilatına girerek. Peki KPSS a yı kazanmak için ne yapmalıyım? Su an için erken mi yani 1. Sınıftan neler yapabilirim
YanıtlaSilBence KPSS'yi kazanmak için çalışırsanız ezber bir öğrenme yolu izlemiş ve bir çok şeyi anlamadan ezberlemiş olursunuz. KPSS'yi kazanmak için değil ekonometriyi nerede nasıl kullanacağınızı, ekonomiye, maliyeye nasıl uyarlayacağınızı öğrenmeye çalışın. Bu konularla ilgili bu blogda yazılarım var. Onlara bir bakın derim. Bir yandan da ekonomi, maliye, muhasebe ve hukuk bilginizi geliştirmeye çalışın. Bunları yaparsanız analitik düşünceye sahip bir şekilde üniversite mezunu olursunuz. Bu, KPSS'yi kazanmaktan daha önemlidir.
Silhocam devlet planlama teşkilatı kapatılmadı mı
SilKalkınma Bakanlığı oldu.
Silemtialar gida fiyarlariuluslarasi grafiklere baktim aralik sonundan itibaren bir cokuse girmis durumda
YanıtlaSilsizce neden
Talep yok.
SilHocam irana olan ambargoların kalkmasının türkiye ve dünya ekonomisine olan etkileri hakında yazı yazmayı düşünüyormusunuz.yazarsanız çok sevinirim inanın bu konuyu merak ediyorum.yazarsanız çok memnun olurum.teşekkür ederim şimdiden.
YanıtlaSilYazacağım ama henüz erken.
SilHocam iyi günler. Otomatik stabilizatorlerle ekonomi uzun dönem de verim sağlayabilir mi ? Mesela aile tasarrufları ve ya stoklarla bir yere kadar gidilebilir.
YanıtlaSilOtomatik stabilizatörler tek başlarına ekonominin iyiye gitmesini sağlayamaz. Sadece daha da kötüye gitmesini biraz engelleyebilir.
Silhocam ekonomi ve maliye eğitimi liselerde mi başlamalı ekonomi lisesi gibi liseler olsa mesela?
YanıtlaSilsolidarizm(dayanışmacılık)hakkında ne düşünüyorsunuz
Eğitimin nerede başlayacağı önemli değil. Eğitimin nasıl yapılacağı önemli. Sorgulayıcı, analize dönük, başkaldırabilen, bilimsel düşünceli insanlar yetiştiren bir eğitime geçemediğimiz sürece eğitimi nerede başlattığımızın hiç bir önemi yoktur.
SilSolidarizm özünde doğru bir yaklaşımdır. Ne var ki uygulamada bir türlü yerli yerine oturtulamamıştır.
Bütün yazdıklarınız doğru şurası hariç; "başkaldırabilen".
SilKapitalizme başkaldırılmadığı sürece; yazdıklarınızın hiçbirisinin gerçekleşmesi mümkün değil!
İktisatçılarla meteorologlar arasındaki fark, iktisatçıların tahminleri kadar tahminlerinin niçin tutmadığını anlatmakla da uğraşmalarıdır.
YanıtlaSilİktisat (ekonomi) diye bir şey yok!
Meteoroloji de yok aslında biz hayal görüyoruz.
Silsaygıdeğer hocam, ben 41 yaşında beden eğitimi öğretmeniyim.Pek ekonomiyle ilgili bilgim yok.
YanıtlaSilLakin size şunu sormak istiyorum, 2000 yılından sonra parasal anlamda ne olduda ülkeler gelişti. Yani örneğin 2015-2000 yılları kıyaslandığında. Bu kıyaslama şuanda çok yapılıyor.
Siyasal tartışmalarda her seferinde şöyle oldu böyle oldu diye karşıma çıkıyorlar.
Ben 2000 de dünya sıralamasında 16. olduğumuzu daha sonra 17.liğe düştüğümüzü biliyorum. Güney Kore ise 21.yken 12.liğe çıkmış bir ülke. Asıl gelişme budur. Teknoloji elde ettik diyorlar. Hiçbirşeyi bizim üretmediğimizi zaten dünyada teknolojinin geliştiğini söylüyorum ama. Şu gelişmekte olan ülkelerin değerlerinin artması geçmişe göre. Veya genel bir gelişme olması. globalleşme ve iletişim hızından ziyade parasal politika açısından nasıl açıklanıyor. Tıkandığım nokta hep bu oluyor. Hocam geçen bahsettiğiniz gibi burda da bir ilizyon var ama gözlerimdeki perdeyi kaldırın lütfen.
Yaptığınız işi ve kişiliğinizi çok taktir ediyorum. Başarılarınız daim olsun
Çok teşekkür ederim.
Sil2000'li yıllarda dünya bir parasal bolluk yaşadı. Bir çok konuda illüzyonlar yaratıldı. Aynı paralar hem orada hem burada gösterildi. Ve biz de dahil birçok ülke olduğundan daha iyiye gidiyor gibi göründü. Bunun sonucunda da 2008'de balonlar patladı ve küresel krize girildi. Bunlar dediğim gibi bize özgü şeyler değildi. Birçok ülke aynı şeyleri yaptı. Bazı ülkeler ise bu tür illüzyonlara girmek yerine üretime yönelik yapısal dönüşüm hamleleri gerçekleştirdi. Bu ülkelerden birisi Koreydi. Kore, eğitim sistemini, bilimsel temele dayalı bir modele oturttu. Bilim insanları yetiştirdi. Elektronik devrimini yakaladı. Yakalamakla kalmayıp onu geliştiren bir kaç ülkeden birisi oldu. Sonuçta öyle bir noktaya geldi ki yılların dev şirketi Japon Sony, televizyon panelini Kore şirketi Samsung'dan almaya başlamak zorunda kaldı. Onlarla rekabet edemez hale geldi.
Biz ise kendi kendimizi oyalayıp bu ilkel eğitim sistemini daha da ilkel hale getirerek o düzeye çıkacağımızı sandık. 500 yıl önce başarılı olmuş Osmanlı modelini kendimize ideal model olarak seçip oraya dönerek başlamaya yöneldik. Sonuç ortada. Demokrasiyi, insan haklarını, özgür düşünceyi, ifade özgürlüğünü, bilimsel, analitik, sorgulayıcı eğitimi, kadın haklarını yakalayamamış bir ülke. Böyle bir durumdan buluş yapacak, ülkeyi Kore ile yarıştıracak beyinler çıkmasını beklememiz söz konusu olamaz.
Kamer Genç de EĞİLMEZ bir insandı!
YanıtlaSilYakından tanımak fırsatım olmadı ama uzaktan tanıdığım kadarıyla dediğiniz gibi bir kişiydi. Allah rahmet eylesin.
Silhocam benim kastettiğim mesleki eğitim lisede başlasın pratik bilgiye dayalı analitik düşünceye dayalı olması.böyle bir lise ve üniversite eğitimi alan ekonomistlerimiz nasıl olur? puanı yüksek olacak ve kalite bozulmadan burada anlattıklarınızı daha lisede kavratsak mesela?
YanıtlaSilBence biz lisede bugün okutulan dersleri, yanına felsefe, mantık, sosyoloji, psikoloji de ekleyerek daha analitik ve sorgulayıcı tarzda öğretebilsek yeterlidir. Ekonomiyi üniversitede öğretiriz.
Silhocam solidarizm kapitalizm ve sosyalizme karşı bir alternatif olamaz mı? bunu bir sistem üstüne oturtmak için çalışmalar yapılabilir.
YanıtlaSilOlabilir.
Silhocam maliye bakanlığı bütçesi 110 milyar tl idi aşağı yukarı.bu miktarı bakanlık nerde kullanıyor hocam
YanıtlaSilMaliye bakanlığı bütçe giderlerinin % 95'i kendisi dışındaki konulara yapılan transfer ödemeleriyle ilgilidir. Yani emekli maaşları, SGK'ya yardım, vergi iadeleri, burslar, krediler, belediyelere yardımlar gibi harcamalar da Maliye bakanlığı gider bütçesinde yer alıyor. Benzer bir durum Hazine bütçesi için geçerlidir. Orada da büyük ağırlık faiz ödemelerine aittir.
Silhocam kamu bütçesini anlayamadım.aile ve sosyal politikalar bakanlığının ne görevi varda 18 milyar tl bütçesi var , çalışma ve sosyal güvenlik bakanlığının da 30 milyar tl bütçesi var.
YanıtlaSilBuralarda yer alan ödenekler de tıpkı yukarıdaki yoruma verdiğim yanıtta olduğu gibi bakanlıkların kendileriyle değil transfer ve yardım ödemeleriyle ilgilidir.
Silhocam bu finansal holding şirketleri ne işe yarar neden vardır şuan 3 tane var koç özyol teb diye. bunların varolma amacı nedir hocam bilginiz var mıdır?
YanıtlaSilBu yönetmelikte anlatılıyor: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/11/20061101-7.htm
SilHocam 2 yıllık yatırım için dolar mi faiz mi euro mu önerirsiniz?
YanıtlaSilBu tür yatırım önerileri yapmıyorum.
Silhocam devlet bütçe fazlası verirse o fazla parayla ne yapıyor devletler ?
YanıtlaSilBorçlarını öne çekip ödeyebilirler mesela. Böylece borç stokunu azaltıp faiz yükünü düşürebilirler.
Silhocam aile ve sosyal politikalar bakanlığının kayda değer bir yardımının olduğunu sanmıyorum çok pasifler ve binalarına ayda 770 bin tl kira ödüyorlar diye haber çıkmıştı hatta.
YanıtlaSilhocam hazine bütçesi iç borç faizlerine mi harcanıyor özel sektörün satın aldığı kağıtların faizine mi gidiyor?bence hocam kamudaki israf kaynağıyla kamu açığı kapatılır.özel sektör de kağıtlara para yatırmaz ve yatırıma yönlendirir hazine kaynağı da uygun görülen yerlerde harcanır.
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı sosyal yardımlaşma ve dayanışmayı destekleme fonunu yönetiyor. Yani bakanlığın gider bütçesindeki en büyük kalem o.
Silİşin israf kısmı ayrı tabii.
paul krugmana gore mali sikilastirma ekonomi buyume zamaninda yapilirsa etkili olur durgunluk sirasinda arzu edilen sonucu vermez katiliyormusunuz ?
YanıtlaSilMantık olarak doğru, katılırım. Ama bu tür gözlemler her yerde her zaman doğru olan şeyler değildir. Ekonominin diğer birçok bilimden farkı da budur. Kanunları çok azdır onlar da zamana ve koşullara göre farklılık gösterebilir.
SilEkonomi (iktisat) diye bir şey yok diyoruz siz dalga geçiyorsunuz!
SilEkonomi (iktisat) diye bir şey vardır da bu şeyi her sorunu her yerde çözen bir sihir olarak düşünürseniz yok sanırsınız.
Silhocam butce fazlalaigi iyi degil derler bakiyorum da suudi arabistan butce acigi fakat cari fazlaligi var
YanıtlaSilSA yakında cari açık vermeye de başlar bu petrol fiyatlarıyla.
Siliç borç faizini kısaca anlatabilir misiniz hocam ? bu özel sektörün üzerinde bir yük müdür yoksa faiz gelirlerini topladıkları için yani paradan para kazandıkları için bir ödül müdür?
YanıtlaSilİç borçlanma kamu kesiminin bütçe açığını finanse etmek ve geçmişten gelen borçlarını ödeyebilmek yaptığı borçlanmanın yurtiçindeki kısmıdır. Özel sektör üzerinde yük değildir. Özel sektör için büyük bir kazanç da değildir. Çünkü faizi, kredi faizinden düşüktür. Ama geri ödenmesi garanti olduğu için özel sektör ve insanlar bu tahvilleri alarak portföy riskini azaltmayı tercih ederler.
Sil24 ocak kararlari sizce basarili oldu mu
YanıtlaSilEvet o dönem için başarılı oldu.
SilDevletin alkol, tütün ve piyango üzerinden aldığı vergilerin bütçedeki payı nedir? Sigaraya yılbaşında zam yapılmıştı 2016 da bu ürünlerden toplanmayı düşünülen miktarı kıyaslarsak yüzde kaçlık bir artış görünüyor?
YanıtlaSilBunun ayrıntısını bilmiyorum.
Silhazır konu açılmışken bende şunu sormak istiyorum; Alkol ve tütün 'demerit goods' olduğu için caydırıcı olması maksadıyla mı vergileri yüksek? yoksa getirisinden dolayı bütçede (yanlış hatırlamıyorsam, oranlar yanlışsa biri düzeltirse sevinirim) 10% - 15% payıyla bütçeyi kurtadığı için mi vergileri bu kadar yüksek?
SilHer iki amaç da var sanırım.
SilBu tarz ürünlerdeki vergi artışı enflasyonun yükselmesine de hatırı sayılır bir katkısı var.
SilHocam
-Katma Değer Vergisi
-Özel İletişim Vergisi
-Özel Tüketim Vergisi
-Gelir Vergisi
BU vergilerin karşılaştırmasını ve bütçedeki katkısını, oranlarını karşılaştırıp örneklediğiniz bir yazınız var mı? Yoksa rica etsek bizim için güncel bir inceleme yazabilir misiniz?
Bu tarz ürünlerdeki vergi artışı enflasyonun yükselmesine de hatırı sayılır bir katkısı var.
SilHocam
-Katma Değer Vergisi
-Özel İletişim Vergisi
-Özel Tüketim Vergisi
-Gelir Vergisi
BU vergilerin karşılaştırmasını ve bütçedeki katkısını, oranlarını karşılaştırıp örneklediğiniz bir yazınız var mı? Yoksa rica etsek bizim için güncel bir inceleme yazabilir misiniz?
Buna ilişkin bir yazım yok. Bakalım bir şeyler yapabilir miyiz?
SilHocam askeri darbeleri savunmuyorum ama aklıma devamlı şu soru takılıyor.
YanıtlaSilÖrneğin, ülkemizde bir askeri darbe daha olsa ve parlamenter sistem içindeki toksikler atıldıktan sonra ülkeyi 5 yıllığına bilim insanlarından oluşan teknokratlar yönetse buna kim, niçin itiraz eder?
Bu 5 yıllık süreçte, eğitimden başlayın hukuka kadar, kadın cinayetleri ve iş cinayetlerini minimuma indirmek için 'gerçekten caydırıcı' yasal altyapının hazırlanmasına kadar, sağlıktan başlayın hanehalkını tasarrufa yönlendirici yapıyı kurana kadar, yüksek teknolojili ürün üretecek endüstrilerin temelinin atılması ve geliştirilmesine kadar, uzay çalışmalarının başlaması için tüm alt yapının kurulmasına kadar adımları bu teknokratlar hükümeti 5 yılda başlatsa sonra yolumuza devam etsek olmaz mı?
bu hayalinizi tv dizisi olarak yayına koysanız bile 3 bölümü görmez ;)
SilBen itiraz ederim. İki nedenle: (1) Askeri darbe istemiyoruz. Hangi amaçla olursa olsun. Bu toplum artık kendisine kendisi sahip çıkmayı öğrenmeli. (2) Bilim insanları bırakın bilim yapsınlar. Siyasetçi istemediğiniz kadar bulabilirsiniz ama bilim insanı bulamazsınız. Bir ülkede asıl olan bilim insanlarının insan yetiştirmesidir, ülke yönetmesi değil.
SilKaldı ki her toplum layık olduğu şekilde yönetilir. Bunu zorla tersine çevirmek mümkün olmuyor.
Emirle bilim olmaz. Bugüne dek askerler baştan giderken geldiklerinden daha beter sonuçlar bıraktılar. Artık toplumlar böyle Simcity türünden planlı programlı gelişemiyorlar. Bir toplumun gelişebilmesi için halkın buna uygun eğitim ve anlayış düzeyine ulaşması gerek. Üniversitede öğrencilerin görüş farkı yüzünden birbirine satırla saldırdığı ülkede askeri baskı ile bilim milim de olmaz.
SilKeşke bu dedikleriniz sadece askeri dönemlerle sınırlı kalmış olsaydı.
SilSizin de BARIŞın tarafında olduğunuzu tahmin ediyorum?
YanıtlaSilBen yurtta barış dünyada barış ilkesini benimserim.
SilŞimdi de ulusalcı mı oldunuz Mahfi bey? Bir o yana bir bu yana sallanıp duruyorsunuz...
SilEmine Ülker Tarhan ulusalcılık artık talep görmediği için partisini kapatmak zorunda kaldı haberiniz var değil mi? Hani siz iktisatçısınız ya, arz - talep işini hepimizden iyi görebileceğinize istinaden soruyorum?
Ben doğru bildiğimi söyler, savunurum. Bir tarafa saplanıp kalanlar beni bir o tarafa bir bu tarafa sallanır sanırlar ama kendileri bir tarafa saplanıp kaldıkları için başka taraflardaki doğruları göremezler. Beni ulusalcı, uluslararasıcı, kapitalist, sosyalist falan filan diye tanımlayamazsınız.
SilYurtta barış dünyada barış ilkesi Atatürk'ün ilkesidir. Ulusalcı bir ilke değil uluslararası bir ilkedir. Bunu görmek için arz ve talep meselesini bilmeye ya da iktisatçı olmaya gerek yok. İnsan olmak yeterlidir.
Yurtta barış dünyada barış sözü ulusalcılıktır. Belli ki siz 1930'lu yıllar Türkiye'sinde yaşıyorsunuz. Hayal içinde yüzdüğünüz apaçık. 2016'dayız farkında mısınız?
SilDemek barış istemek ulusalcılık öyle mi? Vah zavallı arkadaşım benim. Atatürk düşmanlığı sizi ne hale getirmiş. Eğer barış istemek ulusalcılıksa ben ulusalcıyım. Siz savaş isteyin ben barış isterim.
SilKeşke 1930'lu yılların Türkiye'si kadar onurlu, gururlu, haysiyetli bir Türkiye'de yaşıyor olsaydık.
Hocam, konudan bağımsız soruyorum. Ulusalcı olmak kötü bir şey mi?
YanıtlaSilBen herhangi bir şeyci olmayı, körü körüne bir şeye saplanmayı doğru bulmam. Ulusalcılığın iyi yönlerini benimserim. Ama herhangi bir şeyci olmak demek o neyse onun iyi kötü her yanını benimsemek savunmak demektir. Bu benim düşünceme aykırı.
Silpeki ulusalcılık ile milliyetçilik aynı şeyler mi
YanıtlaSilEvet. Ulusalcılık Türkçe, milliyetçilik Arapçadır.
Siltürkiyede kayıtdışı ekonominin büyüklüğü tahminen kaç milyar tl'dir hocam iki yüzlü rakamları aşmış mıdır?
YanıtlaSilDegerli hocam, yazilariniz o kadar akici ve yalin bir dille yazilmis ki. HUKUK alaninda ilerlemeyi dusunen ben Ekonomiye hic kafa yormamanin acisini son sinifta yasarken siz ciktiniz karsima. Artik Ekonomiyi sverek calisiyorum. Emegine ve kaleminize saglik
YanıtlaSilHocam bu tablolarin kısa yorumu nedir ?
YanıtlaSil