Türkiye İçin Phillips Eğrisi Analizi
Yeni Zelandalı iktisatçı Alban
William Phillips tarafından İngiltere ekonomisi üzerinde yapılan bir araştırma (Phillips,
A. W. (1958). "The Relationship between Unemployment and the Rate of
Change of Money Wages in the United Kingdom 1861-1957". Economica. 25 (100):
283–299) sonucunda geliştirilen Phillips eğrisi analizi, enflasyonla işsizlik
arasında ters yönlü ilişki olduğunu ortaya koyar (Phillips’in yukarıda
değinilen araştırmasında dikey eksende enflasyon değil ücretlerin değişim oranı
yer alır. Zaman içinde bu analizi geliştirenler dikey eksene enflasyon oranı
yerleştirmişler ve analiz bu şekli almıştır.) Bu ilişkiyi şöyle bir şekille
göstermek mümkündür.
Phillips eğrisi analizinin ortaya
koyduğu iddiaya göre; enflasyon e1’den e2’ye düştüğünde işsizlik oranı da
i1’den i2’ye yükselir.
İlk olarak 1980 ile 2015 arasında
enflasyon (TÜFE) ile işsizlik oranı arasında oluşan ilişkilere bakalım.
Aşağıdaki grafik bu ilişkiyi gösteriyor (siyah çizgi eğilim çizgisidir,
Phillips Eğrisini temsil ediyor.)
Bu grafiğe göre (grafiğe ilişkin
veriler ek 1’dedir) enflasyonun yüksek olduğu dönemlerde enflasyonda önemli
düşüşler yapıldığında işsizlik artışı çok fazla olmamaktadır.
İkinci olarak daha yakın bir
döneme, enflasyonun Türkiye’nin 1980 – 2002 dönemine göre daha düşük seyrettiği
2009 – 2016 (Mayıs) verilerine bakalım.
İki grafikte yer alan Phillips
Eğrilerini aynı şekil üzerine taşırsak aşağı yukarı şöyle bir şekil çıkar
karşımıza:
Şekle bakılırsa; enflasyonun
yüksek olduğu dönemlerde enflasyon oranında sağlanacak düşüşlerin işsizliği
artırdığı, enflasyonun daha düşük dönemlerde enflasyonda oranında sağlanacak düşüşlerin işsizlik oranında daha yüksek artışlara yol açtığı görülüyor. Örneğin enflasyon e1 düzeyinden e2 düzeyine düşürüldüğünde
işsizlik i1 düzeyinden i2 düzeyine yükselir. Buna karşılık enflasyonu e2
düzeyinden e3 düzeyine düşürmenin alternatif maliyeti işsizlik oranının i2
düzeyinden i3 düzeyine yükselmesidir. Görüleceği gibi enflasyon düştükçe daha
fazla düşürmenin alternatif maliyeti olan işsizlik oranı artışı daha fazla
artmaktadır (e1e2 > e2e3 buna karşılık i1i2 < i2i3.)
Bu analiz bize enflasyonla
mücadelenin belirli bir aşamadan sonra niçin terk edildiğini göstermektedir.
Oysa burada yapılması gereken şey bu mücadeleyi terk etmek değil, yapısal
reformları yaparak bir yandan enflasyonu düşürüp, bir yandan da işsizliğin
artmamasını sağlamaya çalışmaktır.
Ek 1: Yıllık Enflasyon
(TÜFE) ve İşsizlik Oranları 1980 – 2015 (Kaynak: IMF)
Yıllar
|
Enflasyon
|
İşsizlik
|
Yıllar
|
Enflasyon
|
İşsizlik
|
Yıllar
|
Enflasyon
|
İşsizlik
|
Yıllar
|
Enflasyon
|
İşsizlik
|
1980
|
110,6
|
7,2
|
1990
|
60,4
|
8,0
|
2000
|
39,0
|
5,6
|
2010
|
6,4
|
11,1
|
1981
|
36,4
|
7,2
|
1991
|
71,1
|
8,2
|
2001
|
68,5
|
7,2
|
2011
|
10,5
|
9,1
|
1982
|
31,1
|
7,6
|
1992
|
66,0
|
8,5
|
2002
|
29,7
|
9,0
|
2012
|
6,2
|
8,4
|
1983
|
31,3
|
7,5
|
1993
|
71,1
|
8,9
|
2003
|
18,4
|
9,1
|
2013
|
7,4
|
9,0
|
1984
|
48,4
|
7,4
|
1994
|
115,7
|
8,6
|
2004
|
9,4
|
8,9
|
2014
|
8,2
|
9,9
|
1985
|
44,5
|
6,9
|
1995
|
76,3
|
7,6
|
2005
|
7,7
|
9,5
|
2015
|
8,8
|
10,1
|
1986
|
30,7
|
7,7
|
1996
|
80,2
|
6,6
|
2006
|
9,7
|
9,0
|
|||
1987
|
55,0
|
8,1
|
1997
|
99,0
|
6,8
|
2007
|
8,4
|
9,2
|
|||
1988
|
66,2
|
8,7
|
1998
|
69,6
|
5,9
|
2008
|
10,1
|
10,0
|
|||
1989
|
64,3
|
8,6
|
1999
|
68,8
|
6,6
|
2009
|
6,5
|
13,1
|
Ek 2: Aylık
Enflasyon (TÜFE) ve İşsizlik Oranları 2009 – 2016 Mayıs (Kaynak: TÜİK)
Aylar
|
TÜFE
|
İşsizlik
|
Aylar
|
TÜFE
|
İşsizlik
|
Aylar
|
TÜFE
|
İşsizlik
|
Aylar
|
TÜFE
|
İşsizlik
|
2009
|
9,50
|
14,1
|
2011
|
4,90
|
11,1
|
2013
|
7,31
|
9,7
|
2015
|
7,24
|
11,3
|
7,73
|
14,8
|
4,16
|
10,7
|
7,03
|
9,7
|
7,55
|
11,2
|
||||
7,89
|
14,7
|
3,99
|
10,1
|
7,29
|
9,4
|
7,61
|
10,6
|
||||
6,13
|
13,8
|
4,26
|
9,3
|
6,13
|
8,7
|
7,91
|
9,6
|
||||
5,24
|
12,7
|
7,17
|
8,9
|
6,51
|
8,2
|
8,09
|
9,3
|
||||
5,73
|
12,2
|
6,24
|
8,7
|
8,30
|
8,1
|
7,20
|
9,6
|
||||
5,39
|
12,1
|
6,31
|
8,6
|
8,88
|
8,6
|
6,81
|
9,8
|
||||
5,33
|
12,6
|
6,65
|
8,5
|
8,17
|
9,0
|
7,14
|
10,1
|
||||
5,27
|
12,5
|
6,15
|
8,2
|
7,88
|
9,2
|
7,95
|
10,3
|
||||
5,08
|
12,2
|
7,66
|
8,4
|
7,71
|
9,1
|
7,58
|
10,5
|
||||
5,53
|
12,2
|
9,48
|
8,4
|
7,32
|
9,3
|
8,10
|
10,5
|
||||
6,53
|
12,6
|
10,45
|
9,0
|
7,40
|
9,6
|
8,81
|
10,8
|
||||
2010
|
8,19
|
13,6
|
2012
|
10,61
|
9,3
|
2014
|
7,75
|
10,3
|
2016
|
9,58
|
11,1
|
10,13
|
13,5
|
10,43
|
9,6
|
7,89
|
10,2
|
8,78
|
10,9
|
||||
9,56
|
12,8
|
10,43
|
9,1
|
8,39
|
9,7
|
7,46
|
10,1
|
||||
10,19
|
11,3
|
11,14
|
8,2
|
9,38
|
9,0
|
6,57
|
9,3
|
||||
9,10
|
10,3
|
8,28
|
7,6
|
9,66
|
8,8
|
6,58
|
9,4
|
||||
8,37
|
9,9
|
8,87
|
7,3
|
9,16
|
9,1
|
||||||
7,58
|
9,9
|
9,07
|
7,6
|
9,32
|
9,8
|
||||||
8,33
|
10,6
|
8,88
|
8,0
|
9,54
|
10,1
|
||||||
9,24
|
10,6
|
9,19
|
8,3
|
8,86
|
10,5
|
||||||
8,62
|
10,5
|
7,80
|
8,3
|
8,96
|
10,4
|
||||||
7,29
|
10,2
|
6,37
|
8,6
|
9,15
|
10,7
|
||||||
6,40
|
10,6
|
6,16
|
9,3
|
8,17
|
10,9
|
Bu Phillips aynı zamanda, o elektronik ürünler satan Philips mi?
YanıtlaSilAydınlatır mısınız lütfen?
Siz bana aydınlatır mısınız sorusuyla elektrik lambasıyla mı yoksa fenerle aydınlatmayı mı kastettiğinizi söylerseniz ben de sorunuza yanıt verebilirim.
Sil:) arkadaş espri yapmış kanımca
Silböyle soruya böyle cevap.hahahahahahahahaha tş hocam akşam akşam tebessüm ettirdiniz beni.sizde cem yılmaz potansiyeli gördüm sayın hocam.selamlar saygılar
SilAhahaha :))
SilHocam :) :)
SilÇok derinlere inilirse bu iş Thomas Edison'a kadar gider. Çok fazla kurcalamamak lazım.
SilYaziyi okursaniz cevabi verilmis. Yeni Zellanda'li diye basladigini gorursunuz. Philips (en azindan tarihsel olarak) Hollanda markasidir, Ingiliz degil.
SilAdsız 15:00 Yeni Zellanda değil Yeni Zelanda.
SilHocam tüfe ve işsizlik verileri tüik verileri yazılmış farklı bir bilogta da tüik verileri var fakat rakamları birbirinin aynısı degil yakın rakamlar acaba hangisi doğru....
SilYazınız için ellerine sağlık hocam gene döktürdünüz.Benim sorum şu: acaba 1970 petrol krizinde stagflesyon yaşanması sonucu hem petrol fiyatlarının yükselişi hem de işsizliğin artması phlips eğrisinde bir kayma meydana getirir mi? ayrıca petrolün fiyatının artışı ithal ettiğimiz için enflasyonu arttıyor mu acaba? Cevaplarsanız seviniri hocam.
YanıtlaSilTeşekkür ederim.
Sil1970'lerin petrol krizinde olanlar istisnai sonuçlar yarattı. Bu tür hipotezler kriz hallerinde beklenen sonuçları vermiyor. O nedenle O dönemde Phillips eğrisi hipotezi de olayı açıklamakta yetersiz kaldı.
Evet tabii eğer ithal ettiğimiz malların fiyatları artıyorsa (hele bunlar içinde petrol gibi ağırlığı fazla olan malların fiyatı artıyorsa) o zaman enflasyon da artıyor. Buna ithal edilen enflasyon deniyor.
Bunu öğrebmenizin size ne faydası olacak sayın yorumcu? Lütfen konuya odaklanın
SilFakat hocam yapısal sorunları sürekli dinlendiren sizsiniz. Yapısal reformlar olmadan yani ekonomi normal bir işleyişe döndürülmeden üzerinde hipotez denemek pek doğru sonuç vermez galiba.. yani kronik işsizliğin olduğu bir ekonomide kronik halin sebebi yapısal reformların olmaması olarak gösterilirken yani uygulanacak politikaların aslında işsizliğe çözüm olmayacağını vurgularken; enflasyon artsa da işsizlik düşmüyor o zaman philips eğrisi bizde geçersiz demek pek rasyonel olmaz diye dusunuyorum. Saygılar
YanıtlaSilBöyle bir şey demiyoruz aman yanlış sonuca varmayın. Benim dediğim şu: Şekildeki eğim çizgisine (siyah çizgi) bakarsak enflasyonla işsizlik arasındaki ters ilişki çok yüksek bir etkileşim yaratmıyor. Yani enflasyonu 1 - 2 puan indirsek işsizlik 5 - 6 puan artmıyor. O halde işsizlik artacak diye bahane aramayıp enflasyon sorununu çözelim diyorum. Bunun için de gerekli yapısal reformları yapalım.
SilHocam şu yapısal reformlar nedir, biri açık açık yazsında bilelim. Herkesin dilinde yapısal reform. Belki yöneticiler, bürokratlar görür, belki de sizi okuyan gencecik arkadaşlar gelecekte devlette yönetici kademesine geldiklerinde Mahfi Hocamız böyle demişti, şimdi bunları uygulama zamanı desinler.
SilMahfi hocanın yazısı var bu blogda
SilEvet çok doğru. Enflasyonu dusurebilirsek reel faizlerin artmasına ve döviz girişlerine bağlı olarak kuru indirip büyümeyi de yukarı itebiliriz. Fakat durum ters işliyor galiba faizleri indirip enflasyona dokunmuyoruz ve bu ortamda reel faizleri indiriyoruz..
YanıtlaSilBu kadar güzel özetlenemez. Teşekkürler.
Sil"Enflasyonu dusurebilirsek reel faizlerin artmasına ve döviz girişlerine bağlı olarak kuru indirip büyümeyi de yukarı itebiliriz"
SilÇok tehlikeli bir cümle bu:) Hocamızın dediği gibi güzel bir özet.
Bu aşamada bir düşüncemi paylaşmak istiyorum. Yazdıklarım yüzde yüz doğrudur, demiyorum. Sizlerin eleştirisine sunuyorum, kendime yazılar okulunun bir öğrencisi olarak.
Bu zamana kadar bu özeti uyguladık. Bu mekanizmayı ve yarattığı sonuçları ortaya koymadığımız müddetçe, aynı hikayeyi tekrar sahneye koyup farklı bir final bekleme hatasına düşeriz.
Sıcak para akışıyla ucuzlayan döviz, üretimi değil ithalatı cazip kıldı. Ülkeye giren bol kaynak bir yere illaki akacak, zenginlerini illaki yaratacaktı. Bu kaynağı üretime daha doğrusu net mal ve hizmet ihracatı arttırıcı yatırımlara yöneltemedik. Yöneltemezdik de. Bol döviz, değerli TL'yi yarattı. Kaynaklar inşaata akmasaydı, nereye akacaktı? Teknolojiniz yok, bilimsel üretiminiz yeterli değil, dış talep yok. Çin'de, Hindistan'da, Tayvan'da üretmek var iken, neden Türkiye'ye dünyaya mal satmak için fabrika kurulsun. Gelen doğrudan yatırımda var olanları almadı mı?
Biz hep içe dönük büyüdük. Şirketlerin, hanehalkının borçluluk düzeyi düşüktü. Bu düşük düzeyi kullanarak büyüdük. Hocam çok iyi bilir. Sadece içe dönük büyümede borçlar ödenir mi? Ödenmez diye düşünüyorum.
İçe dönük büyümede sadece borçluluk düzeyini arttırırsan büyürsün. O da kaynak varsa.
Şimdi kaynağın bol olduğu bir dönemde değiliz.
Hanehalkı ve şirketlerin borçluluk düzeyi düşük değil.
Yani hanehalkının, ev alarak borçlanma dışında bir borçlanmayı göze aldığı bir dönemde değiliz.
Bir sokağa kaç dükkan açabilirsin. Biryerde yatırımcı bu sokak için bu dükkan sayısı yeterli der. İçe dönük büyümede de yatırımcı bu şekilde düşünmez mi?
Bu kadar fabrikanın kapasitesi, bu ülkeye yeterli.
Bunları niye sayıyorum. İçe dönük büyümenin de sınırına geldik de ondan.
Unutmayalım uzun yıllar sadece içe dönük büyümede zenginlik değil, refah yaratılabilir. O da borçluluk düzeyi sayesinde. Zenginler de yaratabilirsin, borçlananlar sayesinde. O borçlananlar borcunu çevirebildiği müddetçe veya bayrak yarışı gibi bir başkası devraldığı müddetçe sorun yok.
İçe dönük büyüme saadet zinciri gibidir. Borçlanma sürdüğü müddetçe Mahfi Bey'in hep dediği gibi sorunlar görmezden gelinir. Dediğim gibi sadece içe dönük büyümede borçlar ödenmez. Kaynak kesilince, bu borcu devir alan da olmaz, içe dönük büyümede borç ödenemez ise, saadet zinciri kopar.
Güven ortamını yeniden tesis edelim, tamam.
Döviz ülkemize gelsin, portföy girişi vasıtasıyla, tamam.
Sonuç düşük kur, tamam.
Dış destekli, net ihracatımızın ağırlığını arttırarak büyüyemiyoruz, ama en az %5 büyümemiz lazım. Tamam.
O zaman içe dönük büyüyeceğiz. O zamanda faizler düşük olmalı. Tamam.
Bunun kanallarından bir tanesi inşaat.
Bakın yine aynı hikayeye döndük. Biz bunların sonucunu biliyoruz. Kırılgan beşliye girmedik mi? Tamam çare yapısal reformlar. Ama bu mekanizma devam ettiği müddetçe ki sonsuza kadar devam edemez. Bunun da bir sınırı var. Kırılganlıktan nasıl kurtulacağız? Bu çemberden nasıl kurtulacağız?
Sevgili Timur Çimen,
SilÇok doğru saptamalar ve güzel bir analiz yapmışsınız. Bütün bunlar ekonomimizin sorunları. Ama bunları aşmanın tek ve yegane yolu yapısal reformları (ama görünürde değil gerçekten) yapmak. Aksi takdirde bugünü faizle, yarını kurla kurtarsak bile öbür gün benzer sorunlar karşımızda duruyor olacak.
Sayın çimen, bazı gerçekleri de göz ardı etmeyelim lütfen. teknolojik büyüme durup dururken olmaz. ar-ge ile olur destek ile olur. sanayici zaten zayıf finansman oranı ile çok zor şartlar altında faaliyetlerini icra etmeye çalışırken, ar-ge ye kaynak ayırmak noktasında çok çaresiz kalıyorlar. net mal ihracatınızı arttırmanız için teknolojinizi iyileştirmek ve yeni projeleri ile inovasyona önem vermek zorundasınızdır. bu da para ile olur. sanayicide, reel sektörde para yok, özsermaye oranları çok düşük, finansal kaldıraç oranları yüksek. buna rağmen sanayiciye devlet olarak destek olursanız, sanayici taşın altına elini sokup risk alma iştahını artırır; öyle olmasa sanayici, yatırımcı olmazdı. son zamanlarda bu alanda yapılan değişikliklerle yatırım ortamını iyileştirmek ve devlet desteklerini artırmak suretiyle büyüme kanallarını sizin istediğiniz şekli ile zorlamaya çalışıyorlar. Bu süreci geriye dönük olarak sizin değerlendirdiğiniz iç büyüme ile birlikte göstermelik değil, gerçeğe dönük devlet destekleri ile birlikte geçmişte uygulasalardı ülkemiz çok daha hızlı ve sürdürülebilir büyüyebilirdi. tabi tek şartla ve bu konuda hocamıza katılıyorum; eğitim ve adalet olmaz ise olmaz. reform şart.
Silsevgiler
Mehmet Ergül
Sevgili hocam tablodan gördüğüm kadarıyla Philips her zaman doğru islemiyor. Örn. 87, 88, 89 yıllarında enflasyon ve işsizlik birlikte yükselmiş. Nüfus artışı, göçler falan derken Ceterus paribus zor gibi. Talep artarken işsizlik de artıyor. Yani demem o ki Philips e çok takilmamak lazım diye düşünüyor ben.
SilMerhaba Mahfi Bey,
YanıtlaSilIs gucune katilim orani son yillarda cesitli(?) sebeplerle dustu ve bu da issizlik oraninin gecmis yillara gore tarafsiz karsilastirmamizin onune gecti. Bu etkiyi tabiki sifirlayamayiz ancak en azindan referans bir deger secip benzer tabloyu ve grafigini paylasabilirseniz bu analizi bir adim daha iyilestirebilecegimizi dusunuyorum.
Tesekkurler,
Iyi calismalar
https://pbs.twimg.com/media/Cp4gQQMXEAA7RWB.jpg:large Yasin Durgun bu sayfaya bakabilirsiniz.
SilMahfi hocam emeğinize sağlık,iyi ki varsınız.Selamlar.
Yasin bey ne demek istediğinizi anlıyorum, bu çok yaygın bir kanı. Ama ne yazık ki bunu gidererek bir seri hazırlamak söz konusu değil. Ben eskiden eğer hep aynı şeyler oluyorsa eğilim bozulmaz derdim. Ama eğer sizin dediğiniz gibi bu son yıllarda farklı şeyler olmuşsa o zaman seri de bozulur yaptığımız analizde anlamını yitirir.
Silİyi günler hocam.nominal ücretlerden enflasyona geçiş şu mantıkla mı olmuştur.w=p*mpp keynesyen analizde mpp sabit okduğu için fiyatlar genel düzeyindeki değişim aynı yönde ve aynı oranda nomilar ücrete yansır.(keynesyen iktisat mikro temelden yoksun olduğu için AS yatıklığından veya eksik istihdamdan yola çıkarak mpp yi sabit kabul etmeliyiz hocam veya düşüncem tamamiyle yanlış mı
YanıtlaSilMantık budur.
Silsayın hocam yapısal reformlar nelerdir sizce kısaca cevaplayabilirmisiniz
YanıtlaSilsayın hocam yapısal reformlar linkini okudum ve şu anki hükümet bunları yapmaz diyorum.birde sayın hocam ekonomideki refomlar niye halkın aleyhine oluyor,olmasın daha iyi.hiç bir hükümet para sahiplerine dokunmuyor hep halka dokunuyor.devlet hükümet halkının refahı için elinden geleni yapması gerekirken hep halktan elinden ,hatta zorlamayla elinden geleni yapması isteniyor
SilHocam Türkiyede işsizlik oranı ve enflasyon oranı ölçümünde uluslararası standartlara göre ölçüm yapıldığı ve açıklanan rakamların gerçeği çok yakın bir şekilde yansıttığınından şüphe var mıdır?ve mesela Tüik'in hesaplamalarını yaparken ILO standartlarını ne kadar sağladını denetleyen bir uluslararası denetim var mıdır?
YanıtlaSilTÜİK, ILO standartlarını esas alarak bu ölçümleri yapıyor ama bunu denetleyen bir kuruluş yok.
Silkonu enflasyon ve işsizlikten açılmışken sormak istedim:
YanıtlaSilyüksek enflasyon üreticide "kar ilizyonu" mu yaratıyor? Neden enflasyon düşünce işsizlik artıyor? Ya da ben mi yanlış anladım :(
Enflasyonu düşürmenin ekonomi politikasında başlıca iki yolu var: (1) Vergileri artırmak (ki bu yoldan harcamaları kısarak talebi düşürmek ve dolayısıyla enflasyonu düşürmek) (2) Faizleri artırmak (ki bu yoldan giderek insanların harcamayıp tasarruf yapmasını özendirmek ve bu şekilde talebi düşürüp enflasyonu indirmek.) Her iki yol da tahmin edeceğiniz gibi yatırım ve üretimi düşürerek büyümeyi düşürür. Üretim ve büyümenin düştüğü yerde de istihdam artmaz tersine azalır yani işsizlik artar.
SilEnflasyon'a bir sebep olarak bakmamak gerekir. Kimse durduk yere bir urunun fiyatini yukseltmez. Bazi sartlar fiyatin yukselmesini zorunlu kilar ve fiyati yukseltirsiniz.
SilDovize bagimli hammaddeler, kuraklik vs. yok sayarsak ve maliye politiklarini (vergi artisi ya da indirimi vs.) bir tarafa koyarsak issizligin enflasyona etkisini soyle aciklayabiliriz.
Issiz insanin maasi yoktur (ya da azalmistir - issizlik maasi), dahasi issizligin artmasi demek insanlarin geleceklerinden kaygi duymasi anlamina gelir. Bu daha az harcama yapmalari, harcamalarini otelemeleri, dolayisiyla urun ve hizmetlere taleplerini azaltmalari anlamini tasir. Haliyle reel kesimde satislar duser, ya da artmaz. Bu durumda fiyatlari hizli yukseltmek sadece satislari daha da dusurecektir. Boylelikle enflasyon dusmus olur.
Tam tersi bir durumda, issizlik azaliyorsa, bu insanlarin issiz kaldiklarinda daha kolay is bulabileceklerini dusunmeleri, dahasi gelirlerinin artmasi ve haliyle harcamalarini arttirmasi anlamina gelir. Tuketim artar, urunlerin talebi artar dolayisiyla fiyatlari artar. Boylelikle enflasyon yukselmis olur.
Baska bir etki ise issizligin artmasi ile calisanlarin maas artis beklentisi icine girmemeleri haliyle isci maliyetlerinin artmamasi bunun sonucunda urun ve hizmet fiyatlarinin artmamasi; issizligin azalmasi ile birlikte calisanlarin maas artisi talebinin olusmasiyla isci maliyetlerinin artmasi dolayisiyla urun ve hizmet fiyatlarinin artmasi etkisidir.
Yani isin ozune bakarsaniz enflasyon zaten olusur, onu siz var edersiniz. Enflasyon'un bir seye etkisini degerlendirmek yerine, bir seyin enflasyon olusturma etkisini degerlendirmek daha dogru olur.
Çok farklı bir konu anlatıyorsunuz. Eğer enflasyonla kuru veya ücret artışlarını ya da petrol fiyatlarını karşılaştırıyor olsak haklısınız. Ama biz burada enflasyonla işsizlik arasındaki ilişkiyi araştırıyoruz.
SilTek dereceli denklemler,günümüz ekonomileri için yeterli anlamlı açıklamayı sağlamaz diye düşünüyorum
YanıtlaSilOkul için,yönü anlamak için tamam ama daha gelişmiş denklemler saglam yorum için gerekebilir
Merhaba hocam, grafikteki enflasyon ile işsizlik yerlerini değiştirirsek sonuç aynı olur mu philps eğrisinde? Hep karistiriyorum yerlerini yardımcı olursanız sevinirim.
YanıtlaSilAynı olur. Ama geleneksel olarak enflasyon dikey, işsizlik yatay eksene konuyor.
SilÇok teşekkür. Ellerinize sağlık hocam
YanıtlaSilRica ederim.
SilBazı noktalarda enflasyonda düşmüş işsizlikte düşmüş yine bazı noktalarda ikiside birden doğru orantılı olarak artmış neden ters ilişkili olarak değerlendiriyoruz?
YanıtlaSilUzun dönemli bakmak lazım. Kısa dönemde birçok farklı etki oluşabilir.
SilSayın Hocam 2009, 2010 ve 2012 yıllarının birer senelik periyodlarına baktığımızda dediğim durum oluşuyor. Uzun dönemli derken mesela asgari kaç seneyi baz almalıyız ki bu teori doğru çıksın?
SilHocam tüfe değilde y-üfe ile işsizliği karşılştırsak nasıl olur? Üreticinin maliyet enflasyonu işsizliği yükseltmez mi?
YanıtlaSilTicaret kesimini dışarıda bırakmış oluruz.
SilTeorik konuları gerçek verilerle işleyerek anlatmaniz çok güzel hocam. Ekonometrik kavramlara uzak biri olarak soruyorum eğilim çizgisinin denklemini nasıl belirlediniz?
YanıtlaSilÇok teşekkür ederim.
SilExcel de eğilim çizgisini çizdirdiğinizde bu çizginin denklemini de göstermek ister misiniz diye soruyor evet derseniz otomatik olarak veriyor.
hocam bu 2008 ekiminde kuresel krizin artik tum dunyada hissedildigi donemde merkez bankasi ani bir kara alip 2009 ocak ayinda %9.5 enflason ve %14.1 issizlik karsinda faizleri aniden %0 cekseydi gercekten ne olurdu ekonomi bilimi acisindan bunu cok merak ediyorum.bizi ne beklerdi o donemin turkiye makro mikro ekonomik kosullari bakimindan bakacak olursak
YanıtlaSilYılda 200 milyar dolara yakın döviz ihtiyacı olan bir ekonomide böyle bir şey yapılsaydı kurlar fırlar, biz de duvara toslardık. Bu kadar sert olarak değil ama 2013 sonlarında buna benzer bir şeyler yapıldı biliyorsunuz ve MB 2014 başında faizi 4 puan birden artırmak zorunda kaldı.
SilHocam guzel bir yazi yine elinize sağlık.
YanıtlaSilTürkiye de işsizliğin enflasyonla ilişkisi dönemsel olarak bazi donemlerde philips egrisinin varligini dogrular nitelikte olsa da biz Türkiye de enflasyon artarken issizliginde arttigini defalarca gorduk. Bu durumda turkiyede konjonkturel dalgalanmalarin sonuclari haricinde başkaca bir issizlik türü yani yapısal issizlik vardir. Diger taraftan enflasyon oranlarını çift haneli rakamlardan tek haneli rakamlara indirmekten daha zor olanı yuzde sekiz dokuz lardan yuzde dort bese indirmektir. Heleki dunyada enflasyonsuz bir ortamda hatta deflasyon tehlikesinin olduğu bir ortamda petrol fiyatlarınin tarihi alt seviyelerde oldugu durumda hala enflasyonu konusuyor olmak enflasyon sorunu ile uğraşmak. Ekonomimizin ne kadar kirilgan ve bir dizi sorunlari olduğunu gösterir.
Teşekkür ederim.
SilBu tür ekonomik ilişkiler her zaman hep aynı yönde işlemez. Özellikle kriz ve kaos ortamlarında bu ilişkilerde kopmalar yaşanır. Bu tür hipotezler genel bir doğruyu ortaya koymayı amaçlar. Bu açıdan bakarsak bu tür hipotezlerin mutlak, kesin doğruları değil bir takım eğilimleri ortaya koyduğunu görürüz.
hocam gencler icin 15-20 yillik yatirim planlari hakkinda bir yazi yazabilir misiniz? tahvil, hisse senedi, bes, ev-arsa almak vb. kafam cok karisim hocam eminim de bir cok arkadas ayni seyi dusunuyordur. Misal aylik 400 liralik tupras hissesi almayi cok istiyorum bi 10 yil boyunca amma velakin bir sey olur birikimim gider diye geceleri ruyalarima giriyor korkuyorum hocam ;D kendinize saglikli bakin sizi cok seviyoruz.
YanıtlaSilÇok teşekkür ederim, bende sizleri çok seviyorum ve onun için de bir şeyler yazıp çizmeye çabalıyorum.
SilAma ben finansçı veya yatırım uzmanı değilim. Ben iktisatçıyım. Benim uğraştığım konular para kazandırıcı konular olmaktan çok merak giderici konulardır. O nedenle size vereceğim tavsiyelerle para kazanamazsınız muhtemelen.
Hocam enflasyon ile faiz ters ilişkili diyebilir miyiz ?
YanıtlaSilTam tersine aynı yönde giderler. Enflasyon artarsa faiz de yükselir, enflasyon düşerse faiz de düşer. Arada bir tersinin olduğunu da görebiliriz ama bu istisnai durumdur.
SilHocam köprü geçişi 3$ olmuş bu dolarizasyon oldugunun kanıtı olabilir mi ?
YanıtlaSilKesinlikle kanıtıdır. Bir devlet kendi parasını bir kenara bırakıp başka bir ülkenin parasını ölçü birimini olarak kullanıyorsa O ülkede dolarizasyonun varlığını devlet kendisi onaylamış demektir. Son derecede yanlış bir iş olduğu kanısındayım. Gerekiyorsa her sabah yeniden fiyatı belirlemeli ama doları referans olarak almamalıydı. Evini dolarla veya dolar endeksiyle kiraya veren vatandaşa diyecek bir şey kalmıyor bu durumda.
Sil2001 kriz sonrası enflasyon azalma süreci ile ilgili bilgi veren linkler verebilir misiniz mahfi bey... iyi ki varsınız...
YanıtlaSilÇok teşekkür ederim.
SilBu bilgi için TCMB'nin sitesinden raporlardan bilgi ve veri toplamak mümkün. Özellikle enflasyon raporlarından.
1970'lerde kendini tüketmiş bir teoridir. Enflasyon mugalatasında ev ödevini yapmayan haylazların temcit pilavı olmaktan öteye anlamı kalmamıştır.
YanıtlaSilBu yorum yazar tarafından silindi.
YanıtlaSilavrupada genç nüfus azalıyor yaşlı nufüs artıor. bu bilgi doğru acaba hocam...
YanıtlaSilEvet çünkü nüfus artış hızı çok düşük.
SilHocam merhaba,
YanıtlaSilYukarıda yer alan verileri incelediğimizde sizin bahsetmiş olduğunuz gibi enflasyonun düşmesiyle işsizliğin artması arasında yüksek bir ilişki göremiyorum. Örneğin 2016 yılının mayıs ayına kadarki verilerini ele aldığımızda enflasyondaki düşüşe paralel olarak işsizlikte de aynı paralellikte bir düşüş olduğu görülüyor. Acaba verileri yanlış mı yorumluyorum?
Bence verilere bakmaktansa grafiklere bakmakta yarar var. Her iki grafik de böyle bir ilişkiyi doğruluyor.
SilHocam, selamlar.
YanıtlaSilYakında çıkacak olan Varlık Fonu Kanunu ile ilgili ne düşünüyorsunuz? Ülkenin bir sürü kurumunun özelleştirilmesi gündemde. Bir de devletin BES ile ilgili bir düzenlemesi çıkacak yakında, o düzenleme ile de 45 yaş altı tüm çalışanların (tam emin değilim) ilk iki aylık maaşından %3'lük bir kesinti yapılacağı, sonra dilerse geri alınabileceği belirtiliyor. Bu düzenlemeler ülkede kaynak kalmadığı için yapılıyor şeklinde bir yoruma katılır mısınız?
Teşekkürler.
Varlık Fonu çıktıktan sonra yazı yazacağım.
SilBES konusunda ben tasarrufları artırmak için böyle bir düzenlemeye gidildiğini düşünüyorum.
O zaman kredikartı taksiti olayı ne oluyor?Giden arabada hem frene bas hemde gaz ver ,ne alaka? İkiside arabaya zarar.Selamlar Hocam ME..
Silhocam ekonomi büyürken talep artarken nasıl oluyorda sanayide istihdam artmıyor ?
YanıtlaSilSanayide istihdam artıyor aslında ama iş arayan sayısı daha hızlı arttığı için işsizlik artıyor.
SilSiz tüfe rakamlarını kullanınca bende üreticinin enflasyonu işsizlikte daha etkilidir diye düşünüyordum. Bu yüzden yi-üfe rakamlarıyla (2009-2016) philips eğrisi nasıl duruyor diye tüik'ten verileri aldım işsizlik rakamlarını da sizin tablodan kopyaladım. Yine aynı şey çıktı.
YanıtlaSilYi-üfe düştükçe işsizlik artıyor. Benim gibi merak edenler için grafik resmi aşağıdaki linkten görülebilir.
http://i66.tinypic.com/f3ymfp.jpg
Ben bunu yaptım da şimdi yorum yayınlanınca tekrar düşündüm. Neden böyle çıktı üretici enflasyonu düşünce işsizlik azalması gerekmez miydi? Sanırım bi yerde hata yaptım ya da mantık hatasına kapıldım. Ne dersiniz hocam hatam nerde ???
SilAcaba "yi-üfe - işsizlik oranı" değilde
Sil"Yi-üfe - işgücüne katılım oranı" şeklinde mi karşılaştırmalıydım? Sanırım hatam burda.
Tam tersine üretici enflasyonu düşüyor demek üretici ürettiği malın fiyatını artıramıyor demektir. Çünkü o fiyatlar üreticiden perakendeciye geçiş fiyatları. Sizin çizim benimkinden daha fiyakalı oturmuş grafiğe.
Sil"daha fiyakalı oturmuş grafiğe." :)
SilPeki yi-üfe ile işgücüne katılım oranı karşılaştırsam nasıl olur, daha mantıklı olmaz mı? yoksa anlamsız mı olur?
Çok fark eder mi bilemedim. Bir deneyin isterseniz.
Silhttp://i66.tinypic.com/hwd5qr.jpg
Silişgüne katılım oranı 2014 yılından başlıyor veriler daha eskisini bulamadım. O yüzden aylık bazda 2014, 2015 ve 2016 ilk 5 ayını aldım
Yi-üfe ile aynı tarihleri karşılaştırdım.
fed in faiz artırımıyla ilgili kararlarının ülkemizde etkilediği makro ekonomik veriler nelerdir ?
YanıtlaSilKurları etkiler.
SilOnu etkileyince ithalat, ihracat, iç fiyatlar yani enflasyon, dolayısıyla üretim, tüketim, faizler vb. Saymakla bitmez. Baksanıza köprü geçiş ücreti bile dolara bağlandı.
Merhaba hocam, tabloda 2009 yılına baktığımızda nisan ve temmuz ayları arasında TÜFE düşüşü ile birlikte İŞŞİZLİĞİN de düştüğü görülüyor acaba bu noktada phillips eğrisinin istisnasını (bana) bize öğretilen petrol krizi örneğinden biliyoruz bu durum ülkemiz için de ayrı bir istisna mıdır ? teşekkürler
YanıtlaSilEkonomide bu tür ilişkilere uzun vadeli bakmak gerekir. Arada krizler, kaotik ortamlar vb olduğunda sapmalar olabilir.
Silhocam petrol fiyatlarındaki yükseliş neden doların düşmesine neden oluyor ?
YanıtlaSilDenkleme tersten bakiyorsunuz. Dolar degersizlestigi icin 'ise yarayan' emtia'nin dolar karsiligi yukseliyor. Arabanizin deposuna dolar sokusturun bakalim ilerleyecek mi.
SilArada başka bir sürü etki var. Mesela şimdilerde Suudi Arabistan ve Rusyanın birlikte petrol üretimini kısacağı söylentisi var. Bu söylenti petrol fiyatını dolardan bağımsıuz olarak etkileyebiliyor.
SilHocam bu dediğinizin amacı petrol fiyatını yükseltip bu iki ülkenin zaten azalmış olan gelirlerini arttırmak olsa gerek. Fakat bu durumda da shale oil sınırına kadar bunu yapabilirler (70 USD civarı idi sanırım) diye düşünüyorduk hep ve siz de aynı görüşteydiniz diye hatırlıyorum. Öyleyse ufukta 60 dolarlar civarında bir platoya yerleşme var diyebilir miyiz? Daha üstlerde ABD tarafında hareketlenme olacaktır diye düşünüyorum.
Silİ.İ.
Hocam konu ile alakasız ama merak ettim. Daha evvel belki sorulmuştur. Olimpiyatlarda devşirme sporcularımız için düşünceleriniz nelerdir?
YanıtlaSilEğer bizim sporcu yetiştirmemize yararı olacaksa olumlu bakıyorum. Mesela Naim Süleymanoğlu Türkiye'de bir halter sporu gelişmesine yol açtı. Ama sırf madalya getirsin diye devşiriyorsak hiç gerek yok. O kadar maliyeti sporcu yetiştirmeye ayırmak çok daha doğru olur.
SilSayın Eğilmez, lütfen yanlış anlaşılmasın ancak ülkemizdeki enflasyon ve işsizlik verilerine ne kadar güvenebiliriz? Ülkemizin, yöneticilerimizin, halkımızın güvenilirliği, saygınlığı ne kadardır? Bir çok konuda verilerde, herkesin bildiği bir tiyatro oyunu oynuyoruz. Bu oyundan hem halkımız şikayetçi değil, hem de yöneticilerimiz şikayetçi değil, yani herkes memnun, başımızı kuma gömmeği çok seviyoruz. Allah Devletimize, Milletimize zeval vermesin. Tiyatroya devam. Acaba yanılıyor muyum?
YanıtlaSilYanılmıyorsunuz belki ama biz de bir takım hipotezleri bu verilerle ele almak durumundayız. Kendi başımıza veri uyduramıyoruz ne çare ki.
Silhocam amerikan kaya petrolu, brent petrol arasındaki fark ne ? opec in aldığı kararlar hangisini kapsıyor ?
YanıtlaSilKaya petrolü yerin 100 - 150 metre derinliğinde kayaların arasında sıkışmış petrol rezervlerinden elde ediliyor. Oldukça maliyetli bir yöntemle çıkarılıyor.
SilBrent petrol, Kuzey denizinden çıkarılan ve varili uluslararası standart kabul edilen, kaliteli ham petrol türüdür. Brent petrol adını kuzey denizinde çıkarıldığı 5 ayrı tabakanın baş harflerinden alır; Broom, Rannoch, Etieve, Ness, Tarba.
Brent petrol bir fiyatlama standardı olarak kabul ediliyor. Brent petrolü İngiltere ve Norveç çıkarıyor. İkisi de OPEC üyesi değil. Ama petrol fiyatı söz konusu olduğunda bu petroılün fiyatı esas alınıyor.
Hocam torba yasa kapsamında plan ve bütçe komisyonundan geçen özelleştirme tasarısı hakkında yazı yazmanızı rica ediyorum. Şu an listede 100 önemli şirketin özelleştirme kapsamına alındığı bunların arasında bıst merkez bankası halk bankası ziraat bankası gibi önemli kuruluşlar mevcut. Ekonomi bundan nasıl etkilenir bu denli büyük bir hazırlığa gerek var mı? Teşekkür ederim.
YanıtlaSilYasa çıkınca bir bakacağım.
Sil1.enflasyonun ilimli oldugu (hatta talep yonlu* %2.5 %3 enf. gibi bir ekonomide buyume issizlik ve cari acik problemi olmamasina ragmen ihracati arttirma kaygilari nedeniyle negatif reel faiz politikasinin surduludugu bir ekonomide philips egrisi denklemi ekonomik kosullar dahilinde olasi mi ortaya cikabilir mi
YanıtlaSil2.Philips egirisi imalat sanayiye ve ihracata katiki saglar mi
(1) Enflasyon % 2,5 - 3 ise enflasyonu düşürmeye uğraşmak gerekmeyeceği için Phillips Eğrisi olayı mesele olmaz.
Sil(2) Phillips Eğrisi sadece bir seçenek sergiler, herhangi bir şeye katkı sağlamaz.
Hocam mega projelerin finasmanı için yap işlet devret metodu yerine denetimden bağımsız ulusal varlık fonu kurulması amaçlanıyor. Bu düşünceyi nasıl buluyorsunuz hocam
YanıtlaSilBu konuda biraz daha ileride bir yazı yazacağım. Ama prensip olarak denetim dışı kalmış hiç bir şeyi benimsemediğimi peşinen söyleyebilirim.
SilHocam merkez bankasi nasıl özelleşebilir ya da bist. Aklım almıyor. Merkez bankası özel olursa istediği tutarda para basarsa nasıl olur ekonomi
YanıtlaSilBazı ülkelerde MB özeldir. Önemli olan kamuoyunun sahip çıkma bilincidir. bu, bizde söz konusu olmadığı için özelleştirilmesi de doğru değil bence.
SilYeni Zelanda gelismis bir ekonomi mi ?
YanıtlaSilEvet gelişmiş ülkeler arasında yer alıyor.
SilHocam Merhaba,
YanıtlaSilBu konuda bahsetmiş olduğunuz ters orantı insanların düşük enflasyonist dönemlerde harcamalarını yavaşlatmasındanmı kaynaklanıyor?
Teşekkürler,
Enflasyonu düşürmek için genellikle talep daraltıcı politikalar uygulanır. Bu durumda büyüme düşer, üretim düşer. Öyle olunca da istihdam azalır.
SilHocam enflasyon ile işsizliği karsilastirirken diğer etkenleri de (nüfus,göç vs.) Göz önünde bulundurmamiz gerekmez mi?
YanıtlaSilVerdiğiniz IMF verilerine bakacak olursak enflasyonun yükseldiği yıllarda da işsizlik artmış işsizlik örneğin 1986 1987 kıyaslandığında enflasyon 30.7 den 55.0 artarken issizlikte 7.7 den 8.1 artmis. Bu doğru orantıyi diğer yıllarda da görebiliyoruz. Yeni mezun biriyim bilgilerinizle beni aydınlatabilir misiniz?
Phillips Eğrisi tek tek yıllarda doğru sonuçlar vermeyebilir. Uzun yıllar ortalaması olarak bakmak gerekir. Bazı yıllarda çeşitli nedenlerle sapmalar olabiliyor. Bunlar içinde sizin dedikleriniz de olabilir.
Silhocam Bes yararlı mıdır ? Bide zorunlu Bes ile devlet enflasyonu kontrol altına alabilir mi?
YanıtlaSilZorunlu BES ile enflasyonu kontrol altına almak bir yere kadar mümkündür. Ama bizde zorunlu değil biliyorsunuz. İlk iki ay zorunlu sonra çıkılabiliyor. BES'in yararlı olup olmadığını zaman gösterecek. Henüz yargılamak için erken.
SilHocam Mb asıl hedefi fiyat istikrarı ama bunu sağlarken büyüme ve işsizlik sorunları ortaya çıkıyor çözüm nedir ?
YanıtlaSilEkonomi politikasında aynı anda birden fazla hedefe ulaşılamaz. O nedenle en önemli hedef neyse onu seçip önce ona ulaşmak gerekir. Hem enflasyonu düşüreceğiz, hem hızlı büyüyeceğiz hem de işsizliği düşüreceğiz dersek hiç bir hedefe ulaşamayız.
SilHocam Fed faiz indirimi bize direk katkı sağlar mı ?
YanıtlaSilFed için faiz indirimi söz konusu değil en azından şimdilik. Tam tersine faiz artırımı söz konusu. Ama eğer dediğiniz olur da faiz indirirse bize yararı çok olur. Çünkü o zaman bize daha çok yabancı kaynak gelir.
Silhoca burada bir çok akademisyenin yapmakta zorlanacağı analizi paylaşıyor ordan bir kendini bilmez ne yazıyor sabah sabah tövbe bismillah diyorum..
YanıtlaSilAldırmayın, ben öyle yapıyorum.
SilHocam peki neden ısrarla TL'yi değerlendirmek istiyoruz? Belki de değersiz olmasının yaratacağı fırsatları değerlendirmeliyiz.
YanıtlaSilDiyelim ki USD TL kuru 3,5 oldu. Bu durumda bizim GSYH 630 milyar dolara kişi başına gelirimiz de 7,980 Dolara düşer. Bunu hiçbir siyasal iktidar kabullenemez.
Silmerkez bankası bankaların yatırdıkları zorunlu karşılıklar için faiz ödemesi yapıyor mu?dünyada örnekleri var mı?şimdiden tesekkurler hocam.
YanıtlaSilYapıyor. Dünyada pek çok örneği var.
SilHocam reeskont kredisi nedir ekonomi radyosunda dinledim pek anlayamadım teşekkür ederim.
YanıtlaSilİhracatçılar senetlerini Eximbank'a veriyor. Eximbank o senetleri TCMB'ye kırdırarak kredi alıyor ve o krediyi ihracatçılara kullandırıyor. Buna reeskont kredisi deniyor. Şimdi yeni düzenlemeyle bu işlemi sadece Eximbank değil diğer bankalar da yapabilecek.
Silhocam spot fiyat 2 günlük peki spot kredi de geri ödeme ne zaman oluyor ?
YanıtlaSilBanka ile müşteri arasında kararleştırılıyor.
SilHocam MB borç verme faizinin faizini bankadan ne zmaan alıyor ?
YanıtlaSilParayı geri alırken.
SilHocam yazılarınız için teşekkürler. Benim anlamadığım bir olay var biz enflasyonu düşürüp reel faizleri arttırıp, kurun düşmesiyle büyümeye yönelik ne gibi sonuçlar alınabilir?
YanıtlaSilTeşekkür ederim.
SilEnflasyonun düştüğü yerde faizlerin de düşeceği beklenir. Bu durumda yatırımcılar daha fazla yatırım kararı alırlar. Kur düşünce de maliyetler düşer.
Sayın Mehvi Eğilmez
YanıtlaSilYazılarınızı takip ediyorum; anlamadığım bir konuda epeyce ilerlettiniz beni, bir iş adamı olarak kendimi geliştiriyorum; çok teşekkür ederim. Daha önce yaptığım bir yorum sanırım sakıncalı bulundu! Umarım bu yayımlanır.
Bu günkü makale konunuzda harikaydı. Sıkıldığınızı yazmışsınız. Bakınız sıkıntı nedeniniz ile ilgili konuda ’68 kuşağı şair Allen Gisberg neler söylemiş; ‘’Bir ülkenin kötü durumu yüzünden politikacıları suçlayamayız… Suçlu olan şairlerdir… Çünkü, politikacıların bir ülkenin durumu hakkında bilinçleri ve kapasiteleri yoktur ama şairlerin vardır.’’
Bence siz ''ama'' dan sonraki guruptasınız sıkılmayınız, bıkmayınız, doğruları duymak isteyen milyonlar bu ülkede, unutmayınız...
Saygılar
İsmail YILDIRIM
Hocam merhabalar,
YanıtlaSilpaylaşımınızın üzerinden yıllar geçmiş ancak bir sorum olacak.
Phillips eğrisi para ve maliye politikaları açısından önemli midir? Yapılan ve geçerliliği sorgulanan bir çok makale var ancak nasıl ve hangi konularda politikalar için önemlidir?
teşekkürler, saygılar
İyi günler size bir sorum olucaktı hocam Philips analizi kapsamında , Miktar kuramının geçerli olduğu bir durum varsayımı altında , Merkez bankası para arzını %10 artırırsa fiyatlar genel düzeyi , çıktı düzeyi ve işsizlik siznce nasıl etkilenir bize değerli düşüncelerinizi paylaşabilirmisiniz
YanıtlaSil