Covid - 19, Para Basımı ve IMF'nin Yeni İmkânı

Covid – 19 salgını nedeniyle küresel sistemin tümü etki altında bulunuyor. Bu etkiler sağlık alanından başladı, ekonomiye, sosyal ve siyasal yaşama ve kişisel yaşama kadar uzandı. Dünyada birçok ülke salgının bu etkilerini hafifletmek için önlemler aldı. Çin, Kore ve diğer Uzakdoğu ülkeleri en sıkı önlemleri aldılar, ABD ve Avrupa ülkeleri baştan hafife aldıkları salgının etkileri büyüyünce işi ciddileştirdiler. Ekonomide alınan en belirgin önlemler parasal gevşemeyi artırmak yani para basmak ve vergileri düşürmek şeklinde ortaya çıktı. Devletler, bastıkları paralarla işletmelerin ve kişilerin birçok yükünü üstlendi. Bazı ülkelerde devletler şirketlere ve kişilere doğrudan gelir desteği vermeye yöneldi.

Türkiye para basıyor mu?
Tersi düşünülse de bu sorunun yanıtı olumludur. Merkez Bankasının kamu bankalarına döviz satıp geri alarak yarattığı kârı da ekleyip arttırdığı kârını ilk ayda hazineye devretmesiyle aslında Türkiye Covid – 19 salgınından önce para basmaya başlamıştı. Sonrasında piyasaya TL verip, fazlasını dolar satarak çekmek yoluyla buna devam etti. Bu aşamada parasal duruma tablo eşliğiyle bakalım. 10 Nisan 2020 itibarıyla parasal göstergeler şöyledir:

PARASAL GÖSTERGELER
2017
2018
2019
Nisan 2020
Dolaşımdaki Para
Milyar TL
119,1
123,4
145,0
171,1
M1
Milyar TL
449,6
512,5
712,8
862,1
M2
Milyar TL
1.624,6
1.941,0
2.457,5
2.726,6
M3
Milyar TL
1.675,8
1.988,0
2.575,2
2.837,1
V = Dolanım Hızı (M2'ye göre)
1,91
1,92
1,74
1,80
M1 / GSYH
%
14,5
13,8
16,7
17,7
MB REZERVLERİ
Milyar USD
107,6
92,0
106,3
89,5
Brüt Döviz Rezervi
84,1
72,0
81,2
58,2
MB Altın Rezervleri
23,5
20,0
25,1
31,3
Kaynak: TCMB, BDDK

Bu tabloda artışlar yeşille azalışlar sarıyla işaretlenmiş bulunuyor. Tablonun ilk bölümü para arzını gösteriyor. Dolaşımdaki para miktarındaki değişimlere bakarsak 2018 yılında 2017 yılına göre yüzde 3,6, 2019 yılında 2018 yılına göre yüzde 17,5 ve 2020 yılının ilk üç ayında 2019 yılına göre yüzde 18 artış olduğunu görebiliriz. Bu da bize bu yılın ilk üç ayında geçen yılın tamamı kadar dolaşımdaki para artışı olduğunu gösteriyor. Ki 2018 yılında da dolaşımdaki para miktarı bir önceki yıla göre çok artmıştı.

İlk tablodaki döviz ve altın rezervleri de ilginç bir görünüm sergiliyor. 2020 yılının ilk 3 ayında altın rezervi artarken brüt döviz rezervi ciddi bir düşüş sergilemiş. Merkez Bankasının altın satın aldığını biliyoruz ama bu artış daha çok altın değerinin artışıyla ilgili.

Özetle söylemek gerekirse Türkiye para basıyor. Bastığı parayı hazineye veriyor, hazine bununla gereken ödemeleri yapıyor, para piyasada kalmasın diye bastığı paranın bir kısmını döviz satarak geri topluyor. Bunu da döviz rezervlerindeki azalıştan görebiliyoruz. Parayı niçin topluyor derseniz onun da nedeni enflasyonu denetlemek ve faiz artışının önüne geçmek. Aksi taktirde faiz artırmak zorunda kalacak.    

Para basma işini çok daha programlı ve sonucu önceden açıklanmış olarak yapmak gerekir. Hazine, Merkez Bankasından bu şekilde para almak yerine tahvil vererek belirli süreli avans alabilir (bunun için yasa değişikliği gerekir) ve Covid – 19 salgını bitip de yaşam normale döndüğünde bunu, önceden açıklanmış bir program içinde Merkez Bankasına iade eder. Bu şekilde önceden açıklanacak şeffaf bir program enflasyon üzerinde çok daha az baskı yapar.

IMF’nin Sunduğu Yeni İmkân ve Türkiye
IMF, doğal afetler, yaygın hastalıklar, emtia fiyatlarında şok artışlar gibi durumlarla karşılaşarak ödemeler dengesi sıkıntılarına düşen üye ülkeler için yarattığı Hızlı Finansman Enstrümanını (RFI) Covid – 19 salgınının yarattığı sorunları çözmek için biraz daha genişletmiş bulunuyor. Buna göre Covid – 19 salgınının etkisiyle ödemeler dengesi sıkıntısına giren ülkeler IMF’den daha yüksek miktarda kullanım yapabilecekler. RFI çerçevesinde kullanılabilecek mali yardım 3,8 yıl ile 5 yılda geri ödenecek. Bu imkân, stand by düzenlemesinde olduğu gibi sıkı koşullara tabi bulunmuyor. Bir başka ifadeyle bu destek için başvuran ülkenin bir IMF programına girmesi ya da bazı uygulama koşullarına tabi olması gerekmiyor. Buna karşılık IMF ile iş birliği içinde ödemeler dengesi sorununu çözmeyi taahhüt etmesi gerekiyor.    

IMF, 2020 yılı için yaklaşık 2,5 trilyon dolarlık başvuru olacağını öngörüyor. 9 Nisana kadar 87 ülkenin bu imkândan yararlanmak için başvurduğunu belirtiyor. Başvuru sayısının çokluğu ve eldeki imkânların durumu dikkate alınarak IMF bu imkândan yararlanma limitini ülke kotasının yüzde 150’siyle sınırlamış bulunuyor. Örnek olarak Türkiye’yi alırsak Türkiye’nin IMF’deki kotası 4.659 milyon SDR yani 6.346 milyon Dolar. Demek ki Türkiye bu imkânı kullanmak istese IMF’den yaklaşık 9,5 milyar Dolar kullanabilecek. RFI imkânının faiz oranı yıllık yüzde 1,5 dolayında bulunuyor.

Görüldüğü üzere yüksek bir miktar kullanılması mümkün olmasa da düşük faizli, uzun sayılabilecek bir geri ödeme vadesine sahip ve IMF’nin normal imkânlarına göre çok daha kolay kullanılabilir olması bu imkânı çekici kılıyor.

Türkiye’nin bu imkândan yararlanma yolunda açıklanmış bir tercihi bulunmuyor.

IMF Konusunda Not:
IMF konusu gündeme gelince IMF imkânları konusunda yazı yazmamı isteyen okurlar oldu. Oysa böyle bir yazıyı yakın geçmişte yazmıştım. Linki aşağıda veriyorum. Orada IMF ve imkânları hakkında ayrıntılı bilgiyi bulabilirsiniz.


Yorumlar

  1. 2019 yılının ilk üç ayında 2019 yılına göre yüzde 18 artış olduğunu görebiliriz. İlk 2019 2020 olacak sanırım hocam

    YanıtlaSil
  2. Hocam '' 2019 yılının ilk üç ayında 2019 yılına göre yüzde 18 artış olduğunu görebiliriz.''' cümlesinde 2020 yılının ilk 3 ayı olacak. Analiz için teşekkürler.

    YanıtlaSil
  3. Hocam biri faizle para veriyor.oteki faizle para alıyor.sonra basılan kagitları tekrar geri alınıyor.bono veriyor,senet veriyorlar,tahvil ihraç ediyorlar. tahvil alıyorlar. Dünya 255 trilyon dolar borçlu,piyasada 60 trilyon dolar varmış. 150 trilyon dolar nerede. Küba,iran, kuzey kore,venezuela, çin gibi kapalı devre ekonomisi olan ülkeler ve bunlara baskı uygulayan ülke corivden neredeyse yıkılmak üzereler.. kısaca karşılıksız basılan kagitlardan zengin olan kim..neden...her seyi kapitalist sisteme bağlayanlar bu durumda zavallı değil mi! Ve bu sistem çöktü ise nasıl bir öngörülüyor.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Selam, sistem çökmedi :)

      100 lira borç aldım, toplam borç 100.

      10 lira nakit tutup, 90 lirasına şirket tahvili aldım, toplam borç 190.
      Borç aldığım şapşik te 120 lirasının 100 lirasını bana vermiş, toplam borç 270 imiş diyordum ki,
      Tahvilini aldığım şirketin bilançosunu gördüm o da müşterisine 90 lira kredi açmış, 360 oldu mu borç ?
      Daha ötesini sayamadım.

      150 trilyon!! yok öyle bir para.

      Sil
    2. ALACAKLILARLA BORÇLULARI AYNI KEFEDE TOPLAYINCA BİR HAYLİ ÇOĞALIYOR. MUHASEBE SİTEMİNE TERS.
      ALACAK NE KADAR BORÇ NE KADAR? AYRIŞTIRILMASI LAZIM.

      Sil
  4. Yazı için teşekkürler hocam.M2 deki artışla birlikte paranın dolasım hızının artmasının sebebi nedir acaba?Tam tersi olması gerekmiyormu?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. MV = PQ
      Burada M de V de artıyor. Sağ tarafta da P de Q da artıyor.
      Neden tersi olması gerektiğini anlayamadım.

      Sil
    2. Hocam affınıza sığınarak; https://www.google.com/amp/s/nenedir.com.tr/paranin-dolasim-hizi-nedir-nasil-degismektedir/amp/

      Sil
  5. Hocam süper anlatmışsınız aydınlattığınız için teşekkürler...

    YanıtlaSil
  6. 9.5 milyar dolar bizim dişimizin kovuğuna yetmez

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. O zaman yardım paketine değil stand by'a başvuracağız. Ama o zaman da koşullar ağır olur.

      Sil
    2. KRİZİ GEÇİCİ OLARAK ERTELERİZ. BORÇ ALA ALA NEREYE KADAR. KEN KENDİMİZE YETMEMİZ LAZIM. YOKSA KÖLEYİZ.

      Sil
  7. IMF (RFI) Covid – 19'a talepte bulunmamanın ya da geç başvurmanın rasyonel bir sebebi olabilir mi sizce?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Lütfen önce videoyu izleyin. Tıklanmıyorsa linki kopyalayabilirsiniz. Sorunuzun cevabı videoda. Öyle olmamasına rağmen IMF bizden 5 milyar usd borç istedi diye konuşursanız bu sizi zor duruma sokar. https://www.youtube.com/watch?v=oPCsr1FWOKc

      Sil
    2. Çok doğru. Ne diyor Atasözü: "Büyük lokma ye büyük konuşma."

      Sil
  8. Hocam merkez bankasının döviz satarak paranın bir kısmını geri çekmesi döviz rezervimiz göz önünde bulundurulduğunda ne kadar sürdürülebilir ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Dolar basmadığınız sürece sürdürülemez. Merkez bankası sattıkça yabancılar ucuzdan aldı çıktı. Ucuz satarsanız birileri o doları kapıp ülkeden çıkarlar. Onlar çıktıkça da bunu sürdüremezsiniz. Nitekim kur bu yüzden 6.7 oldu.

      Sil
    2. Biraz daha idare eder sonra biter. O nedenle an itibarıyla dış kaynak arayışındayız.

      Sil
  9. 2019daki paranın dolanım hızındaki düşüş ticaretin yavaşladığını göstergesi midir?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 2019'da büyüme 0,9 oldu yani ekonomik faaliyet ve dolayısıyla para talebi düşüktü.

      Sil
  10. Hocam, Türkiye'nin kotası 4.659 milyon SDR 6.346 milyon dolar mı, yoksa milyar dolar mı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 6.346 milyon dolar, 6 bin 346 milyon dolardır, bu da 6,346 milyar dolar demek. Nokta ve virgül kullanımıyla ilgili, herhangi bir yanlışlık yok. İyi akşamlar.

      Sil
    2. Ya da 6.346 milyon dolar yazıldığında 6 milyar 346 milyon dolar okunur.

      Sil
    3. Ingilizce de "." tam sayidan sonrasi icin kullaniliyor. Turkcede ise sayinin rakamlarini ucerli ayirmak icin. Kafa karisiklik burdan geliyor.

      Sil
    4. Teşekkür ederim bilgilendirme için.

      Sil
  11. Merak ettiğimiz bir konuda bizleri yine sade bir anlatımla aydınlattınız. Çok teşekkürler Sayın Hocam.IMF konusuna gelince, koşulu ne olursa olsun iktidarın borç alması iflas ettiğinin açıkca ilanıdır ki bu da yapmayacakları birşeydir.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sağ olun.
      İflasa gittiğini kabul etmek iflas etmekten iyidir.

      Sil
  12. Düşüncelerinizi bizlerle paylaştığınız için teşekkürler.

    YanıtlaSil
  13. Bu yorum yazar tarafından silindi.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Selam Fatihbey,

      Bizim devletin yöneticileri tahminimce Mayıs ayı sonuna kadar dayanılacağı öngörüsüne dayanıyor.

      Bu tarz işlerde devlet kara kaplı kitabın reçetelerini uygular. Onların bir kısmını daha önce yorum olarak yazmıştım.

      Sağlık ile ilgili önlemler için Kara kaplı kitaba grip.gov.tr adresinden ulaşabilirsiniz.

      https://grip.gov.tr/depo/saglik-calisanlari/ulusal_pandemi_plani.pdf

      Bu linkte 200 sayfa kadar yapılacak, devlet yönetiminin bildiği önlemlerin bir kısmı var.

      Mayıs sonunu geçer ise, varlık vergisi gelebilir, ancak, daha önceki uygulamalarında görüldüğü gibi hükümet aleyhinde olan kişilerin varlıklarının vergilendirilmesi ve hükümetin gücünü artıracak bir uygulama tercihi yapılacaktır.

      Şu anda varlık vergisi olmasa bile, çalışan kesimin gelirini düşürücü kararlar alındı.

      Sil
  14. Hocam konu ile pek ilgisi yok ama bir konu da bilginize başvurmak amaçlı sorumu müsaadenizle yöneltmek isterim. Feodal dönemde aslında soylu sayılan ve pekte gücü olmayan eşitler arasında birinci konumunda bulunan kral ile ,feodal beyler arasında üstünlüğü kabul ettirme manasında bir çekişme veyahut çatışma var mıydı?(özellikle Fransa’da)
    Ortaçağ döneminde Fransa’da kral ile kilise arasında karşılıklı olarak gücünü kabul ettirme tarzındaki çatışmaya benzer şekilde kral ile feodal beyler arasında da mutlak Monarşi kurulmadan önce bir kanlı savaş ve çatışma dönemi hakim olmuş mudur? Kral tek otorite haline gelebilmesi için feodal beyler üzerinde baskı kurma ve zoraki yollara başvurma süreci yaşanmış mıdır? Kısacası kral ile feodal beyler arasında ki ilişki nasıl seyretmiştir.

    Ya da her ikisi de soylu konumda bulunduklarından birbirlerine karşı herhangi bir üstünlük mücadelesi veyahut liderlik yarışı yok muydu?
    Bu konu ile ilgili doyurucu bilgi pek bulamadım hocam aydınlatabilirseniz çok sevinirim

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yazdığınız dönemleri bilmiyorum, 1789 ihtilalinde çoğu asil ve çocuklarının kelleleri alındı, mallarına el konuldu. O feodal sistem bitirildi.

      Bizim askeriyede basit seviyede okuduğumuz güç boşluğunun en organize kurum olan dönemin fransız ordusu tarafından doldurulmasıydı. Napoleon çok genç yaşta o boşluktan çıktı. İmparator oldu, sonra da belasını buldu.

      Az bilinenleri;

      Napolyon, akrabalık ilişkileri ile ülkeyi yönetti. Çok yakın bir akrabasını İstanbul'daki devlet adamlarını etkilemek için ekip kurmak ve yönetmek ile görevlendirdi. İstanbul da etkili bir ekip kurdu, Osmanlı ordusunu etkiledi. 3. Selim Napolyonu imparator olarak kabul etti.

      Aynı zamanda Ortadoğuyu kontrol altına almak için ayrı bir ekip kurdu. O ekip, İran, Irak, Suriye taraflarında etkili oldu. Ruslar ile o bölgede hem işbirliği yaptılar, hem de çatıştılar. Ruslar daha etkili olduğu için İran, Irak taraflarındaki tüm Fransız ekiplerini etkisiz hale getirdi.

      Ben hiç ilgilenmedim, bizim askeriyedekilerin benim zamanlarımda ilgilendiği kısımlar ana hatları ile yukarda.

      Sil
  15. Türkiye hükümetinin iktidarı ve ülkenin geleceği için IMF parasını almak zorundalar.

    Halka bir şekilde anlatılır.

    Türkiye düzenli bir şekilde düşük gelir grubuna giden bir ülke, IMF desteği alınsa bile bu düşüş devam edecek, hükümet IMF desteği almaz ise düşüşü daha da hızlandırır.


    S400, Suriye, Doğu Akdeniz, IMF vesair konular hükümet eliyle teknik mesele olmaktan çıkarılıp siyasi politika meselesi haline getirilen konular.

    Bunların siyasi politika meselesinden çıkarılmasını yine hükümet sağlar, zor bir şey değil, hükümet ne derse dinleyecek bir yığın var ellerinde.

    S400, nükleer santral bunlar boşa harcanan para, büyük ihtimalle siyasi rüşvetti.

    Turkiye'nin koruma kalkanları Ergenekon ve Balyoz darbeleri ile kırıldı. 40-50 yıldan önce kimse düzeltmek için elini sürmez, düzeltilmez. Çöpe giden s400 yerine, siyasi baskı ve rüşvet için Ruslar başka bir şey kullanırsa, IMF parası da işe yaramaz.

    Kısa ve orta dönemde IMF parası alsa da almasa da hükümetin değişme ihtimali görünmüyor.

    Ancak, genel ücret seviyesi 2500 - 3000 TL bandında iken, basit bir ilacı edinmek 80-90 TL seviyesine çıktığında, ülkeyi yönetmek her hükümet için çok ama çok zordur.

    YanıtlaSil
  16. Kasadaki altınların bozdurulma zamanı geliyor galiba...
    Ya da o altınlar ABD tahvilleri ile takas edilecek ve Fed'den repo yoluyla USD likiditesi sağlanacak. O dolarlar da özel sektöre sermaye desteği olacak. USD'ın artması döviz borçlu özel sektör için sıkıntı.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kasadaki dövizler eriyor zaten, kala kala altınlar kaldı.

      Sil
  17. Hocam Merhabalar,

    Sadık bir okurunuz olarak yazdığınız bu güzel, sade, anlaşılır, su gibi akan yazılar için teşekkür ederim.

    Sizden bir yazı rica edeceğim, bilmiyorum yazmanız mümkün müdür? Bu BIST, Dow Jones, SP 500 falan yani borsalar nedir? Bunun hakkında bir yazı hazırlama şansınız var mıdır? Borsaya yatırım yapan dahil çoğu kişinin neye niçin yatırım yaptığını bildiğini sanmıyorum (acemi yatırımcılar için diyorum bunu)

    Ben vatandaş olarak BIST 100 veya 30 endeksine nasıl para yatırılır, bu yatırdığım para ne olur, ben yatırımımı geri sattığımda kim alır, aldığında eline geçecek olan nedir en ufak bir fikrim yok.

    Benim anladığım hisse aldığında bir şirkete bir nevi ortak oluyorsun, yani ortak olmanın amacı nedir, şirketin para kazanacağını düşünüp kar edeceğini düşünmen, ancak gördüğüm kadarı ile hisseler doğru düzgün kar falan dağıtmıyor, ben mi yanlış biliyorum yoksa?

    Benim gördüğüm ben hisseyi alıyorum, bir hayal satın alıyorum, sonra o hayale başkaları da kapılıp alıyor git gide fiyatlar artıyor ama reel olarak bir şey elime geçmiyor.

    En son hisse kimin elinde patlarsa zararı eden o oluyor. Yanılıyor muyum? Özetle bu borsa yatırımı ne menem bir şeydir bizleri aydınlatma şansınız var mıdır? Umarım sizden yazı isteyerek haddimi aşmamışımdır.

    Teşekkürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sevgili Emre Efendioğlu, Borsa benim uzmanlık alanım değil. O nedenle ben o konuyu uzmanlarına bırakıyorum.
      Bu konuda piyasada kitaplar var ayrıca online ders verenler de var.

      Sil
  18. Hocam, onemli bir konuyu acmissiniz, tesekkurler. Imf arkamizda durmasi ile, gelismis ulkelerden bize dogru bir finans akisi olmayacaksa, notumuzu yukselmezse, bu para, yok olan Turizm gelirlerini bile karsilamaz. Dunya tekrar bize borc verecek mi? Tek Adam rejimi BBB- seviyesindeyken, batili yonetici bir yatirim karari alabilir mi? Imf geldi diye?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. IMF ödemesi acil nakit ihtiyacını karşılamak için kullanılır, ekonomiye ciddi faydası olmaz.

      Sil
    2. Avrupa konusunda, Türk basınında yeterince yer almayan şöyle bir sıkıntı var.

      Covid19 krizi başladığında, Avrupa hükümetleri, Türkiye'nin çıkardığı yapay, acil mülteci krizi ile meşgul oldular, sağlıkla ilgili konuların koordine edilmesini kabaca bir hafta on gün kadar öteledi. Sağlık ile ilgili çok kritik bir zamana denk geldi, ve sonuçta on binlerce AB vatandaşı öldü.

      Beğenelim, beğenmeyelim, bunun da raporları hazırlandı. Yavaş yavaş kamuoylarına sızdırılıyor.

      Bir diğer kanaldan da illegal mülteciler ile AB'de Korona bulaşımının etkisini araştırmışlar. Afganistan, İran, Türkiye üzerinden deniz ve kara yolu ile geçenlerin temasları, Korona durumları, tahmini kaç kişiye yaydıkları vs kamuoyu oluşturma analizleri.

      Turizm, doğrudan yatırım, borç alma kararlarını verenleri, finans akışını etkileyecektir.

      Türkiye, kritik öneme sahip saha elemanlarını, bürokratlarını ve dış işleri personelini kaybettiği için bu konular ile ilgili çalışmaları yapmıyor.

      Sil
    3. Peki Şahabeddin bey bu bilgi size nasıl geliyor?

      Sil
    4. Sn 21.16, halka açık kaynaklardan.

      Liyakatın olmadığı yerde her bilgi esas sahibi dışına herkese gider. Yeni Türk devlet sistemi delikleri büyük süzgeç gibidir.

      Basit bir misal;
      Ortaokul arkadaşım var, iyi bir çocuktu, menzilcidir. İmamhatibin lise kısmına gitti. Kalifiye bir üniversiteden mezun olmadı. Dış işlerine girdi.

      20li yaşlarda asker iken bir hafta sonu aradı. Bir Ortadoğu ülkesinin dış işleri diplomatlarına İstanbulda eğitim veriyorlarmış. Bu onların sorumlusu olmuş.

      Yabancı diplomatı bizim polis travesti ile kimliksiz yakalamış. Ne olduysa, yabancı diplomat orada sağlam da bir dayak yemiş, üstüne de karakolda biraz hırpalanmış! Arkadaşım İstanbulu hiç bilmediği için güvenilir diye beni aramış, bende şahit olmuş oldum.

      Şimdi o arkadaş, AB ülkesinin birinde iyi pozisyonda.

      Bazen eline görüş bildirmesi, rapor yazması gereken yüksek gizlilikte dökümanlar gelir. Çözemeyince whatsapp tan, gmailden dosyalar bana...

      Onun gibi yüzlerce dış işleri yönetimindeki kendi Şahabeddinlerine akıl danışır ise herkese her bilgi gider...

      Sil
    5. IMF'nin covid 19 için geliştirdiği RIF imkanı bir yardım paketi gibi. Daha ciddi işler için IMF'den stand by düzenlemesi eşliğinde alınabilecek çok daha yüksek destekler var. Ama onlar bunun kadar kolay alınıp kullanılacak şeyler değil. Bir çok şartı var.

      Sil
  19. TEŞEKKÜRLER SN HOCAM.
    Eğer ben olsaydım bu paraya tenezzül etmezdim. Kendi yağımda kavrulurum daha iyi. Basardım.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Selam, kendi yağında kavrulur, ama iyi kavrulur, yağ yanar biter, yemek yanar kurur.

      Şakası bir yana, daha küçük bir ekonomi, düşük gelir seviyesi ve bazı mal/hizmetlerde yokluk ile yola devam edilir.

      Sil
    2. Dünyadan 400 milyar usd borç almışız. Bu kadar borç alıp kendi yağınızda nasıl kavrulacaksınız? Bu borç 2000'li yılların ürünü. Kendi yağınızda kavrulacaksanız o zaman ithalat yapmamalısınız. Örneğin THY uçak almayacak. Yabancı ilaçları almayacaksınız. Motor vs almamalısınız. MR cihazı almamalısınız vs vs. Hem bunları istiyorum, refah yaşamak istiyorum hem de borcumu geri ödeme istemiyorum, kendi yağımda kavrulayım. Dünya düzeni böyle işlemiyor maalesef. İleri teknoloji icat etmediğiniz sürece dövize muhtaçsınız.

      Sil
    3. Kendi yağında kavrulmak için etin çok yağlı olması lazım.

      Sil
  20. Paramız rezerv değil ki basalım ama para harcanabilir geliri arttırsa yeni tüketim ve yatırım alanları yaratsa bile zaten talep baskılandığı için enflasyon olmayacaktır. Hocam acilen kanun değiştirilerek MB kaynakları hazineye açılmalıdır. Bunun yapılabileceği tek dönem bu dönem. Yine bir kemal derviş mi bekleniyor acaba kapattığı vanayı gelip açsın?

    YanıtlaSil
  21. Hocam,alınacak bu tür Stand-by sız bir parayı bunlar doğru kullanır mı? Yoksa,çarçur eder servetlere servet mi kattırırlar??

    YanıtlaSil
  22. Açıklayıcı bir yazı. Elinize sağlık.

    YanıtlaSil
  23. Elinize sağlık hocam. bende doları kim tutuyor diye merak ediyor dum. meğer bizim merkezin işi imiş.helal olsun.

    YanıtlaSil
  24. Hocam merhaba,
    bu güne kadar size gönderdiğim mesajları nasıl görebilirim?

    YanıtlaSil
  25. Mahfi bey, tekrar tekrar MB'nın para basmasını öneriyorsunuz ve 2001 krizinin edindiğimiz tecrübelerle, 2020 krizini baskılamak fikri, her ne kadar elde başka çare kalmasa da, mantıklı gelmiyor. Çünkü bu yöntemi kullanmak demek, amiyane tabirle 'eşeğin aklına karpuz kabuğu düşürmek' demek.

    Ayrıca şu koşullarda tarımda verimliliği artırmak, atıl kapasiteyi minimuma düşürmek ve krizden en fazla etkilenen sektörleri gelecek 50 yıl içerisindeki yerlerine bakarak desteklemek en mantıklısı gibi duruyor. Krizler biraz da verimsiz iş kollarını kestirip atmak adına bir fırsattır fakat bu imkanı devlet çoğu zaman gölgeliyor. Bu konuda ne düşünüyorsunuz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Para basmasını ama bastığı parayı nerede nasıl kullandığını açıklamasını öneriyorum. Çünkü MB para basıyor ama nerede nasıl kullanıldığı açıklanmıyor.

      Sil
  26. Hocam öncelikle teşekkür ederiz. Size başka konularda danışmak için mail adresinizi paylaşabilir misiniz?

    YanıtlaSil
  27. Hocam merhaba, şuan yaşadığımız arz şoku mu ,talep şoku mu,yada arz ve talep şokları nin ikisi bir arada görülüyor . Bizde ve tüm dünyada .

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Selam, insan etkilendi, özellikle tüketen kesim.

      Bana göre talep tarafında ciddi bir durma var, işsizlik rakamlarının artışı ile de gelir düşüşleri olacak.

      Arz tarafı için beklemek gerekir. Arz konusunda, mevcut dünya arz düzeninin güvenilir olmadığı belli oldu. Batı dünyasının üretim standartları 40 yıl önce oturmuş idi, son 40 yılda o standardların dışında yapılan üretim Batı pazarlarına girdi. 4-5 yıl önce büyük ekonomilere sahip ülkelerin hükümetleri bunun farkındaydılar. Ancak, teknokratların elinde yasal olarak arzı düzenleyecek enstrümanlar yoktu.

      Korona krizi ile teknokrat kadroların eline hükümetler aracılığı ile dünya arz piyasasını düzenleyecek yetkiler verilmesi muhtemeldir.

      Bu noktada en büyük zayıf halka Avrupadır. Avrupa ekonomileri, standard dışı arzdan halen menfaat elde etmektedirler. Avrupa bu düzenlemeleri yapamaz ise, dünya biraz yavaş arz tarafını bir şekle sokar, ancak Avrupada bedelini çok acı bir şekilde öder. Belki de parçalanır.

      Finans sektörü için ise Merkez Bankaları mümkün oldukça proaktif davrandılar. MB sonuna kadar destek verecekler.

      Sil
    2. Şahabeddin batarel bey size ulaşabileceğim bir mail adresi iletebilir misiniz?
      i@berkan.ga adresine bir mail atarsaniz da olur

      Sil
  28. Hocam, devlet gizli bir sekilde 3-5 milyar sahte dolar bassa piyasaya peyder pey surse bence sikinti olmaz. Bu kargasada kimse anlamaz bizim 3-5 milyar dolar sahte dolar bastigimizi

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Böyle ülkeye böyle vatandaş.

      Sil
    2. IMFyada Citibank,10 milyar$ kredi açtığında,Üç beş konteyner içinde$göndermiyor,Banka ödemelerinde karşılık mevduat oluyor.Aynı İhracat,İthalatta karşılık yatan para gibi.Döviz bürosu işlemleri gibi sanıyor olmalı.Kağıt para turizmde ve alışverişte geçerken,yerini Banka kartlarına bırakmakta ,Dev marketlerde nakit kasaları kalkmak üzeri. Astiras Tombili

      Sil
  29. Hocam, devlet gizli bir sekilde 3-5 milyar sahte dolar bassa piyasaya peyder pey surse bence sikinti olmaz. Bu kargasada kimse anlamaz bizim 3-5 milyar dolar sahte dolar bastigimizi
    Hazir cezaevleri de bosaliyor bu isten anlayan piyasanin en iyi kalpazanlari gozetiminde bence basilsa kimsenin ruhu duymaz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İşte bir Einstein bize böyle aykırı fikirler lazım =) Belki mizah olsun diye yazıyorsunuz ama ben yine de açıklamamı yapayım. Öncelikle bu büyüklükteki parayı dakikasında anlarlar. Sırf doların peşinde koşan bir ABD ekibi var. Diyelim ki yakalanmadınız. Dış borcumuzu nasıl ödeyeceksiniz? Mesela Deutche Bank'taki borçlu olduğumuz kişinin hesabına 2 milyar Usd ödememiz lazım. Bavulla parayı Almanya'ya götürüp gişeden nakit mi ödeyeceğiz =) Bu parayı bankacılık sistemine sokmanız lazım. Ne yapacaksınız? Ziraat Bankası gişesinden nakit 5 milyar usd mi yatıracaksınız =)

      Sil
  30. Hocam, galiba göklerden gelen karar bütün planları bozdu :))

    YanıtlaSil
  31. Hocam rakamlara ve istatiklere bakınca farkettim bizim korona mız daha sakin belliki. işi fazla abartmıyor. allah korusun italya yada abd nin koronası gibi olsaydı. kötünün bile bazen kıymetini bilmeliyiz.beterin beteri var.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Dün akşamdan sonra olay değişecek galiba ne dersiniz.

      Sil
  32. Hükümet sokağa çıkma yasağı ilanı ortalığındaha çok karmaşık hale getirdi herkes sokakta fırınlarda izdiham kavga sokaklar trafik bu nasıl sokağa çıkma yavşağı ilanı ve zamanlaması.

    Çok acemice bir uygulama zamanlama bilgilendirme çok yanlış insanları paniğe sevk ettiler gece açıkla bu saatten sonra kimse çıkamaz de yada gündüz açıkla bu geceden itibaren uygulamaya girecek de.

    Bu anlayışla başımıza herşey gelir tüm kararlar acemice ve uygulaması acemice artık ekonomideki kararlarında bu acemilik ve sorumsuzca alındığını görüyoruz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Haklısınız. Bu kadar acemiliği izah etmek mümkün değil.

      Sil
  33. Yuh olsun KAPİTALİZMİN zehirlediği siyasetçi akademisyen ve gazetecilerin ısrarla gizlediği Milli Ekonomi Modeli tüm sıkıntılarımızı çözecek tek sistem olduğu halde gizliyorlar.Ucundan köşesinden çalarak uygulayamazssiniz

    YanıtlaSil
  34. Tüketmek Kaynaktır , Senyoraj gelirimizi neden devreye koymuyoruz, Milli Paralar ile ticaret dünyada yayılırken biz neredeyiz ? Paranın işlem hacminden doğan gücü kim kullanıyor Nden milli ekonomi modeli görmezden geliyorsunuz

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Biraz başka şeyler okuyun. Hep aynı şeyi okursanız onu doğru sanırsınız.

      Sil
  35. Merhaba,

    Dolaşımdaki para artınca niye faiz artıyor ?

    Şimdiden teşekkürler ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bir yerde mal az para çoksa enflasyon olur. Enflasyon olunca da faiz artar.

      Sil
  36. Şu anki ekonomik çerçevede merkez bankasının bazı gerekleri göz ardı ederek para basması düşünülmektedir. Bu koşul nedir? Bu durumun kısa/orta/uzun vadede ne tür sorunlar çıkarabilir? lutfen gorusulerınızı ıstıyorum

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Son üç yazımı okuyunuz lütfen yanıtlar orada.

      Sil
  37. Hocam, 2726,6÷2457,5 yani M3 oranlarından 1,109501526 %10 enflasyon var diyebilir miyiz geri kalan her şey aynı kaldığını varsaysak?

    YanıtlaSil
  38. Bence bu iktidar bu noktadan sonra yeni hiçbir karar almasın, bıraksınlar dağınık kalsın. İnsanlar iyi-kötü ne yapacaklarını biliyorlar, iktidarın aldığı her yeni karar işi biraz daha batırmaktan başka işe yaramıyor. Madem iktidar tepede kalmaktan başka bir şey, taraftarları da onları tepede tutmaktan başka bir şey düşünemiyorlar, o zaman öyle mostralık gibi otursunlar, millet de bildiğini yapsın. En azından daha fazla zarar vermezler...

    YanıtlaSil
  39. M2/GSYH oranları sanırım yanlış olmuş.
    Bir üst satırdaki M2'ye göre paranın dolanım hızı rakamlarıyla uyumlu değil.

    YanıtlaSil
  40. Hocam sanırım para basma + borçlanma şeklindeki bu iki eylemi dengeli bir şekilde öncelikle gıda sektöründeki üretimi (diğer sektörler çaresiz daralacaklar) daraltmayacak ölçüde yürütülmesini öneriyorsunuz. Katılıyorum.

    YanıtlaSil
  41. Sevgili üstat,

    IMF başkanı Türkiye ile de görüşmekte olduklarına dair bir beyanatta bulundu.

    İyi hafta sonları ve sağlıklı günler dilerim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet ama yine de çok yakın bir olasılık gibi görünmüyor. 2 hafta sonra ne olur bilinmez tabii.

      Sil
  42. Niye IMFye gidilecekmis. IMF bize gelsin bizden borc istedikleri gunu bu iktidar acikladi. Biz kurtulus savasindaki gibi kendi yagimizla kavrulabiliriz yeterki bu millet sabretsin baskanlik rejimi altinda tek yurek olmayi bilsin onderine reisine sahip ciksin. Onderinin reisinin yolunda gitsin ona biad etsin onun riziklari boldur

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aynen dediğinizi yaparak buraya gelinmiş bulunuluyor.

      Sil
  43. Hocam merhaba.
    Türkiyenin dış borçlarını göz önünde bulundursak bence para basmak en mantıklısı,IMF 9.5 milyar ayıracağı para yeterli olmaya bilir bence.
    Yazınız için teşekkürler hocam.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. IMF'nin stand by düzenlemesiyle vereceği para çok daha yüksektir ama koşulları bize uymayabilir.

      Sil
  44. Hocam,
    Arjantin daha yeni IMF'den kaynak sağlamıştı. Bu durum onlar için bir avantaj mı ? Maliyet ve zaman açısından ?
    Çok teşekkürler

    YanıtlaSil
  45. Yeni bir oneri getiriyorum. Basilan paranin dovize gitmemesi icin
    Merkez bankasi para basacak herkese en az 200 lira verecek
    Yalniz verecegi basacagi paranin uzerinde isaret olacak dovize cevirlemez yalniz ic piyasada kullanilir diye.
    Boylelikle basilan para piyasada doner buna covid tl de diyebiliriz dovize donmez. Dovize talep yaratmaz

    YanıtlaSil
  46. Sayin Hocam su anda hukumetin IMF yerine FED ile swap anlasmasi yapmaya daha sicak baktigi konusunda haberler cikiyor.Ancak FED'in bu anlasmayi yapmasi icin karsi tarafta ABD Hazine bonosu bulunmasini talep ettigi seklinde bir sarti yokmu? Bildigim kadari ile TCMB elinde bulundurdugu soz konusu bonolari elden cikarip altina donmustu.Ayrica ikinci sartida o ulkenin MB'sinin bagimsiz olmasini istiyor.

    YanıtlaSil
  47. Hukumet sureci iyi yonetiyor. Sokaga cikma yasagi ile birlikte virus yayilacak alan bulamaz.Dahasi havalar isindikca virus kalmaz boylece dunyaya ornek olabiliriz. Zaten bu zorlu surecte bir cok ulkeye yardim yaptik Ingiltere italya gibi. Bu da bize moral oldu en azindan onlar kadar kotu durumda degiliz. sureci akillica yonetebiliyoruz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sokağa çıkma yasağı var diye Kuyruk kavgalarını izlemediniz sanırım... Belki bir İtalya olmayız ama ingiltereyi geçeceğiz salgında... marketten kola almak için tepeleme izdihama sebep olanlara ne demeli...

      Sil
    2. Dünkü haberleri izlediniz mi aynı ülkede mi yaşıyoruz, dünkü izdihamlardan sonra 10 gün karantina yapsanız nafile cumartesi pazar çalışan fabrikalar var bazıları durmak zorunda kaldı genelge net değildi bunun ekonomik yönü başka bir de o izdihamlarda sosyal mesafe tanımayan insanlar. 2 günlük karantina için bu nasıl bir panik. Çok güzel yönetildiğini söyleyemeyeceğim keşke öyle olsa

      Sil
    3. 17:43-18:15
      O kadarcik olacak boyle seyler bunlar Nazar Boncugu

      Sil
    4. İgnorence is bleasing...

      Sil
  48. Değerli Hocam, elinize sağlık, Bloomberg, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) dolar ihtiyacını karşılamak için takas hattına (swap line) dahil olmak üzere geçen ay ABD Merkez Bankası'na başvurduğunu yazdı. Bu haber gerçek ise ve Amerika/FED tarafından kabul görürse; ülkeye döviz girebilir mi? ve bir rahatlama olur mu? aynı şekilde borsaya da pozitif yansır mı sizce? Teşekkürler

    YanıtlaSil
  49. Hocam, devletin için de çalışan bu yazdıklarınızın farkında olan insanlar yok mu? Eğer varsa ki bence var, o zaman seslerimi çıkmıyor korkudan, yoksa bunları onlarda söylüyor ama dinlenmiyor mu?

    YanıtlaSil
  50. Hocam bu "merkez bankası sahte para bassın" diyen arkadaş bana şunu düşündürdü; insanlara hem seçme hem de seçilme hakkı tanırken biraz daha tecrübelenmesini beklemek daha doğru sanki. Kendim de 38 yaşındayım ancak 10 yıl önceki halimden çok daha farklıyım ( pozitif yönde =) ) Gençliği desteklemek ile birlikte önemli kritik pozisyonların çok tecrübe gerektirdiğini ve buna göre seçilmesi gerektiğini düşünüyorum.

    YanıtlaSil
  51. Hocam Ali Babacan'lı ilk yılları nasıl değerlendirirsiniz? Orada da AB çapası , bütçe açığı, faiz dışı fazla, mb rezervinin yeterince olması gibi konular olumlu idi ancak paralar betona aktı. Bugün eğer beton ve sonradan milli araba yerine, tarım, yazılım, sağlık teknolojisi gibi konulara odaklanılsaydı çok farklı bir yerde olurduk diye düşünüyorum.

    YanıtlaSil
  52. Hocam borsanın yükselmesi Fed ile olan swap hattına dahil olmamızı satın almasından mıdır? CDS'de düşecek buna bağlı olarak. Ancak bence hala belirsizlik yüksek sonuçta buradan ne kadarlık bir fonloma olacak, bu kriz ne kadar devam edecek bilmiyoruz. Dolayısıyla bunları hep kısa dönemli görüyorum.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hocam borsanın yükselmesi Fed ile olan swap hattına dahil olmamızı satın almasından mıdır? Ne zaman dahil olmuşuz. S400 ler yurt dışına çıkarılmadığı sürece bırak fonu swap hattını adamların gündeminde yaptırım var...

      Sil
  53. Hocam Ege Cansen Bey, Krize çare olarak "Devlet zenginden alıp, fakire vermeli" diye belirtti. Siz bu görüşe katılır mısınız?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yıllardır tersi yapılıyor ve bu düzen değişmez. Bu ülkede Zengin daha zengin olur. Garantili yatırım nedir yaa. Fazla araç geçerse hazine fayda sağlamiyor az geçerse hazine ödeme yapıyor. Fakirden zengine böyle aktarılıyor. Fakir daha fakir olur. Orta seviye gittikçe fakirleşiyor. Ülke olarak fakirleşiyoruz...

      Sil
  54. Hocam sizce bu 2 günlük karar, bir prova mı? Kamu oyunun reaksiyonunu, etkileri ve olası sorunları görmek için. Bundan sonra daha uzun bir karantina gelebilir diye düşünüyorum.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hafta sonu iş yüküne ihtiyaç az olduğu için. Hafta içi devam etmezse dün geceki hareketle zarara neden olmuş olacak sanki...

      Sil
  55. Sayın Mahfi Bey, çoğu ekonomist, sizde dahil, bu krizin bir "V" değil "L" şeklide olacağını; ekonomik düzelmenin çok zaman alacağını söylüyor. Ekonomik çöküntünün vahametini henüz hissetmedik, sizce ne zaman ağır bir şekilde hissetmeye başlarız. Sizi çok seviyoruz. Kendinize iyi bakın.

    YanıtlaSil
  56. Sn. Adsız 13:56 rızkı kim veriyor biraz araştırmanı tavsiye ediyorum. Gerçek rızkı vereni tam bilemediğimiz için ülke bu halde....

    YanıtlaSil
  57. Hocam merkez bankası altın almaya devam eder mi sizce ? ve altının değeri nasıl seyreder ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ne zaman satışa geçer acaba... Ayrıca nasil satacak acaba diye düşünülürken soru ter olmuş sanki. Sanırım kargo uçakları ile Londra takas odasına gönderilmesi yakındır. Bunu gören büyükler de satış ile onsu düşürür muhtemelen...

      Sil
  58. Hocam merkez Bankası net rezervleri brütlere göre daha önemli değil mi? Onu da belirtmeniz zor mu olur? Hesaplamasında belirsizlik mi var? Çok teşekkürler yazınız için sayın hocam

    YanıtlaSil
  59. Sayın Hocam,
    Aydınlatıcı yazılarınız için teşekkürlerimi sunarım. Malum nedenlerle Ülkemizin İMF'den istekte bulunmayacaktır sanıyorum. Ama önemli bişr miktarda dış kaynak bulmadan düze çıkmamız da mümkün olamayacaktır düşüncesindeyim.Bu kaynağı Çin'i devreye sokarak bulmamız denenebilir mi? Çin bu virüs belasını başımıza sardı. Şimdi imkanlarını bişzim gibi ülkelere kullandırmalıdır. Çin'in elinde trilyonlarca ABD tahvili var. Bize 50-60 milyar tahvil versin biz de bunların karşılığında FED'den borç alalım. Veya Çin'den 4-5 yıl ödemesiz 10-15 yıl vadeli kredi talep edelim. Olabilir mi? Bilmiyorum. Selamlar ve saygılar.

    YanıtlaSil
  60. Hocam , son gelişmelerin ışığında libelarizmin sonu geliyor mu sizce?

    YanıtlaSil
  61. Hocam merkez bankası altınları satmak istese yaklaşık 580 ton altın olduğunu varsayarsak.
    31,3 milyar $ rezerv
    Ons 1680$
    1680/31,1=54 $ gram fiyatı$
    Kilosu 54 bin dolardan
    31 300 000 000÷54000=579bin629 kg altınin 200tonunu satmak istese nasıl bir yol izlemelidir. Bu durum uluslar arası piyasada ons fiyatini nasıl etkiler. Bizim altın satmak için sevkiyat yapacağımızı (londraya yada New York'a örneğin (Ege Cansen satış için uluslararası takas odalarında olması gerektiğini ifade etmişti)) öğrenen diğer merkez bankalari öncesinde satış yaparak piyasayı dusurebilirler mi. Yada biz 200 ton altın satsak ons nasıl etkilenir?

    YanıtlaSil
  62. hocam corona virüsten sonra sizce iktisadi düzen nasıl olur ?

    YanıtlaSil
  63. Kerem İNANIR12 Nisan 2020 00:08

    Çok teşekkürler hocam bilgilendirme için, ellerinize sağlık :)
    Umarım hem bizim, hem de diğer ülkeler için ekonomiyi canlandırmak beklenenden kolay olur 🙁

    YanıtlaSil
  64. hocam devlet memurları çok rahat bir arkadaş "nasıl olsa benim param geliyor devlet bir şekilde bunu ödemek zorunda yoksa ortada devlet kalmaz özelde çalışanlar düşünsün onlar işsiz kalacak bizim gene de bir gelirimiz olur" diyor.bildiğim kadarıyla 2001 krizinde kapatılan devlet daireleri ve ücretsiz izne yollanan devlet çalışanları olmuştu ne düşünüyorsunuz böyle düşünenler hakkında? piyasada çok var bunlardan.

    YanıtlaSil
  65. Ülkemizin 3 büyük ihracatcı sektörü neredeyse durdu. Otomotiv, turizm, tekstil. Ama döviz yükümlülüklerimiz yerinde duruyor. Sermaye hesabına döviz girişide yakın zamanda mümkün olmadığına göre ciddi bir döviz açığımız var hemde kısa vadeli. Bu ekonominin son bir yıldır kazanımlarını biranda silebilir. 1.5 milyar dolarda hiçbir borca yetmez. İki seçenek kalıyor ya kur bırakılacak ya minimum 50-60milyar dolar borç bulunacak. Durum çok ciddi....

    YanıtlaSil
  66. Merhaba Hocam, elinize, emeğinize sağlık.
    Hocam, tüm dünya para basıyor. Lokomotif ABD'de enflasyon artışı sizce ne zaman başlayacaktır? Sonucunda FED enflasyona dur dediğinde GOÜ'ler goçüyor :). Öngörünüzü merak ediyorum, paylaşırsanız sevinirim. Saygılarımla

    YanıtlaSil
  67. Merhabalar ,
    4 Nisan 2020 tarihli "Yöneticiye Öğütler" yazınızdaki bir maddede "Bulunduğunuz makamı devir aldığınızda asla enkaz devraldığınızı söylemeyin."
    diye öğüt verdiniz , Bunu çok mantıklı ve akılcı buldum.

    Bugün gazetedeki bir başlık dikkatimi çekti,

    "Salgın yem fiyatlarını artırdı; Et ve sütte sıkıntı kapıda"

    http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/salgin-yem-fiyatlarini-artirdi-et-ve-sutte-sikinti-kapida-1732606

    Bu haber bana belkide etkisi kısıtlı kalacak bir artışın dillendirilerek daha fazla üreticinin aklını çelerek , aynı zamanda zam yapmamış yem satıcısınıda etkileyip onunda aklına zam fikrini sokmayı tetiklediğini düşünüyorum.


    Bana toplumsal çıkar yerine , düşük ihtimalli yangın olasılığına bir anda alevlendirip, yüksek riskli aleve çeviriyormuş gibime geliyor.

    Sizin böyle bir habere bakış açınız nedir ?

    Bu haber zamanında önlem almayı önererek topluma iyilik mi yapıyor, yoksa zora mı sokuyor !

    YanıtlaSil
  68. Reis sol serçe parmağını oynatsa bir yerlerden 10 milyar dolar bulur. Türkiye'de kayıt dışı çok. 😎

    YanıtlaSil
  69. yem fiyatı arttıysa çiftçi zarar mı etsin, zaten ediyordu daha da mı zarar etsin. devlet desteklemeli tabii ki. yoksa dışa bağlılığa devam.

    YanıtlaSil
  70. Sn Eğilmez basılan artı emisyon tüketiciye ulaşmıyor;Bankacılık sisteminde İhale ödemeleri gibi.Destek leme alımı için %10 faizli borçlanacağıma.İhracatçı ülkenin Eximbankından % 1 ile 500.000 ton buğday ithal edip,tüketimiyle piyasadan emisyon çekiyor.Bu şekilde enflasyon yaratmıyor.Astiras Tombili

    YanıtlaSil
  71. Hocam çok değerli bir paylaşım olmuş,bugün bir ekonomist s&p 500 borsasının dipten yukarı gitmesini Amerika merkez bankasının para basmasına ve bankadaki para bolluğuna bağladı ve şöyle ekledi FED diyor ki yatımcılara siz elinizdeki varlıkları bana verin bende size para vereyim?Varlıktan kastının ne olduğunu anlayamadım hisse senedi desem satıldığı için fiyatın düşmesi lazım,bununla beraber bu bağlantıyı hiç anlayamadım hocam,bu bağlantıyı nasıl kurabiliriz ?

    YanıtlaSil
  72. zetle söylemek gerekirse Türkiye para basıyor. Bastığı parayı hazineye veriyor, hazine bununla gereken ödemeleri yapıyor...

    Hocam bu yazdığınızı detaylı açıklayabilir misiniz? Yani MB para basıyor derken zaten kayıtlarda bulunan parasının banknot olarak basılmasından mı bahsediyorsunuz yoksa en basit haliyle para basmasından mı?

    YanıtlaSil
  73. küreselleşme süreci Covid-19'dan sonra nasıl değişecektir? Bir öngörünüz varmı hocam ? ekonomideki dalgalanmalar dışında

    YanıtlaSil
  74. Tam olmayan sermaye hareketliliği ve esnek döviz kuru sisteminde, para ve maliye politikalarına ilişkin ne söylenebilir? Bu sistemde hangi politikayı uygulamak reel değişkenler üzerinde etkili olmaktadır?

    YanıtlaSil
  75. Covid-19 süreci sonrasında Türkiye ve dünya ekonomisini bu açıdan nasıl değerlendiriyorsunuz ?

    YanıtlaSil
  76. Yakın tarihli covid-19 salgınının önümüzdeki aylarda Türkiye'nin ödemeler dengesini nasıl etkilemesi bekleniyor? hocam tam olarak buna dair bi yazınız var mı daha ayrıntılı olarak?

    YanıtlaSil
  77. Bu yorum yazar tarafından silindi.

    YanıtlaSil
  78. Hocam covıd-19 un yatırımlara ne gibi bir etkisi olabilir

    YanıtlaSil
  79. pekı hocam sartlar böyle ıken Turkiye ABD ve BM hangi ekonomik politikaları savunmalıdır

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Lozan Antlaşması 2023'de Bitecek, Biz de Madenlerimizi Çıkarabileceğiz!

Konut Fiyatları Niçin Eskisi Kadar Artmıyor?

Paradan Para Kaybetme Dönemi