Büyüme Üzerine Bazı Gözlemler

Dördüncü çeyrekle birlikte (yüzde 5,9) 2020 yılı büyümesi yüzde 1,8 olarak açıklandı. Dünyada genel bir küçülme yaşandığı 2020 yılında Türkiye’nin büyümesi önemli bir gelişme olarak görülüyor. Bunu neye borçluyuz?

2020 yılında Türkiye’de para arzında ciddi bir artış yaşandı. Aşağıdaki tablo bu artışı gösteriyor (kaynak TCMB, Elektronik Veri Dağıtım Sistemi.)


Önceki yıllarda M2 para arzı yılda en fazla (2019 yılında) yüzde 26,7 artmışken 2020 yılında artış yüzde 35'i geçmiş görünüyor.

Benzer bir durum kredi hacminde yaşanmış durumda. Türkiye 2020 yılında ciddi bir kredi patlaması yarattı. Aşağıdaki tablo bu durumu yansıtıyor (kaynak: BDDK, Aylık Bankacılık Sektörü verileri.)


Dikkat edileceği gibi geçtiğimiz yıllarda kredi hacmi yıllık yüzde 11 – 21 arasında artmışken 2020 yılında artış yüzde 35'e yaklaşmış bulunuyor. 

Gerek para arzında gerekse kredi hacminde yaşanan bu büyük artışlar 2020 yılında büyümeyi pozitif yönde etkilerken enflasyonda da artışlar yaşanmasına yol açtı. Aşağıdaki grafik çeyrekler itibarıyla büyüme oranlarını ve enflasyonu bir arada gösteriyor (kaynak: TÜİK, TÜFE ve GSYH Büyüme verileri.)

2020 yılında salgın nedeniyle ivme kaybeden bir ekonomide enflasyonu düşürme hedefinin ekonomiyi canlandırma hedefine kurban edilmesini anlamak mümkündür.

Enflasyonun büyümeye kurban edilmesini anlamak mümkün olsa da büyümedeki pozitif eğilime istihdamdaki negatif eğilimin eşlik etmesini anlamak kolay değildir.

Aşağıdaki tabloda yıllar itibarıyla GSYH büyümesi ve istihdam artışı bir arada gösteriliyor (kaynak: TÜİK, Ulusal Hesaplar ve İstihdam İstatistikleri.)

Tabloya ve grafiğe dikkat edilecek olursa 2019 yılına kadar birlikte hareket eden GSYH büyümesi ve istihdamın yıllık değişim oranı 2019 yılından itibaren ayrılıyor ve 2020 yılında farklı yönlere gidiyor. 2020 yılında istihdamda ciddi bir düşüş yaşanırken büyüme yükselişe geçiyor. Bunun üç açıklaması olabilir: (1) Bu büyüme istihdam yaratmayan bir büyüme olabilir, (2) Verimlilikte büyük artış sağlamış olabiliriz, (3) Büyümeyi yanlış ölçüyor olabiliriz.

Aşağıdaki son tabloda cari fiyatlarla TL cinsinden GSYH, sabit fiyatlarla zincirleme hacim endeksiyle hesaplanmış GSYH ve cari fiyatlarla Dolar cinsinden GSYH tutarlarına yer veriliyor. Tabloda ayrıca büyümeyi TL cinsinden GSYH ile ve Dolar cinsinden GSYH üzerinden hesaplanmış bulunuyor. 


Tabloya göre GSYH TL cinsinden sürekli büyürken Dolar cinsiden 2016 yılı dışında sürekli küçülüyor. Bu görünüm enflasyonu düşük ölçmekten kaynaklanıyor. Büyüme için kullanılan GSYH verilerine ulaşılırken cari fiyatlarla hesaplanmış GSYH’den enflasyon düşülüyor ve bulunan tutar önceki yıl GSYH’siyle karşılaştırılarak büyüme hesaplanıyor. Eğer enflasyon düşük hesaplanmışsa o zaman reel GSYH ve dolayısıyla reel büyüme olduğundan yüksek çıkıyor. Hesaplamayı TL ile bulunan GSYH ile değil de enflasyonu çok düşük olan Dolarla hesaplanmış GSYH ile yapınca farklı bir durum ortaya çıkıyor ve büyüme verileri tartışmalı hale geliyor. 



Yorumlar

  1. diğer sektörler yerinde sayarken sigorta ve finansın bu denli büyümesini neye yoruyorsunuz sayın hocam?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kredilerdeki büyük artışa. Onlar geri dönmezse yalnız o zaman büyümeyi görürüz.

      Sil
    2. Hazine de inanılmaz borçlanıyor. Hem TL hem de Dolar üzerinden tahvil çıkarıp duruyor. Bu borçlanmalar inşaat projelerini finanse etmek için kullanılıyor. Bu paralar da olmasa piyasa kuruyacak. Tabi %17 TL, %6 Dolar faizlerini ödemek 2023ten sonra seçilecek yönetime kalacak)

      Sil
    3. R.Emre ÖZEL4 Mart 2021 11:27

      Kendimden ufak bir örnek vermek isterim. Geçen yıl gelirim önceki yıllara göre azalmasına karşın ilk kez kendime, eşime ve bebeğime tamamlayan sağlık sigortası yaptırdım.

      Sil
  2. Mahfi bey

    Uzman değilim. Sadece aktarım yapacağım. İktisatçı Seyfettin Gürsel'i tanıyorsunuzdur. Konuk olarak katıldığı YouTube yayınında şunları söyledi:

    "Büyüme kompozisyonunu oluşturan öğeleri incelediğimizde:

    Sanayi & İnşaat & Hizmet sektörlerindeki büyüme, ılımlı büyüme olarak kabul edilebilir. Para arzı ve kredi genişlemesiyle de olsa, çok küçük bir oran.

    Fakat, bankacılık ve finans kesiminin büyümeye katkısını incelediğimizde, %21,4 gibi sıçrama yapmışcasına bir oran gözüküyor verilerde. İşte bu çok büyük bir oran, anlaşılması zor.

    Tahminen, bankacılık ve finans kesiminden gelen veriler üzerinde 'muhasebe oyunları' yaparak, gerçekte olmayan bir %21,4 büyüme yaratıp, genel büyüme kompozisyonuna dahil etmişler.

    Elimizde bu konuda şüpheye yer bırakmayacak kadar sağlıklı bir veri olmadığı için, 'muhasebe oyunları' demekten başka çare kalmıyor."


    Seyfettin Gürsel'in analizinin tamamını izlemek isteyenler için:

    https://www.youtube.com/watch?v=ydgxr3shGWo

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aşağı yukarı aynı şeyi söylüyoruz.

      Sil
    2. Merhaba Hocam
      Sigorta sektörünün büyümesine geçen yıl yaşanan deprem, salgın hastalık vb. afetlerinde etkisi olabilir mi?

      Sil
  3. Yahu Hocam

    Büyüdük mü, büyüdük.

    Daha ne kurcalıyon?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Neyin büyüdüğüne dikkat etmezsek başımıza bela olabilir.

      Sil
    2. Orası şaibeli.

      Sil
    3. Tablo negatif büyümeye işaret ediyor.

      Sil
    4. Hormonlu büyüme mi?

      Doğal büyüme mi?

      Şunu birbirinden ayırmayı bir öğrenseniz sevgili Adsız 18:29, çok şey değişecek ama, nerdeeeee o günler...

      Sil
    5. Buyuduk mu, buyuduk ama eksi buyuduk, olsun :)

      Sil
  4. Değerli Mahfi Bey,
    Ülke ekonomisinde BÜYÜME var deniyorsa. O'nun neden kaynaklı olduğuna bakmak gerek. Dövizle borçlanarak alınan "ithal" malların, yurt içine satılmasına "büyüme" deniyor :) Kimse kimseyi kandırmasın. Her kim ki ülke "ekonomisi büyüdü" diyorsa, bilin ki tecavüzcü Coşkun şu an bizi öpüyor.
    Ekonomist Murat Kubilay "Son 18 yıldaki dış ticaret açığı 870 Milyar dolar" diyor. ($870.000.000.000). Cebinizdeki paraya bakın büyümüş mü büyümemiş mi, bu yeterli. Lütfen büyüdük diyenlere itibar etmeyin. Anlamlı değil. Ülke ekonomisinin iyiye gitmediğini bildiğimiz halde, bu büyümenin anlamı nedir? Ekonomist olarak görevimiz halkın refahını sağlayacak makro indikatörleri doğru okumaktır. Neden neden neden sanki bu büyüme ekonominin sağlıklı olduğunu gösteren bir indikatörmüş gibi ele alıyoruz? Ülke ekonomisi yoğun bakımda, nabız gitti gidiyor, biz halen "aa halen yaşıyor" diye seviniyoruz. Bence bu bir tür toplumu aldatmaya döndü artık...

    YanıtlaSil
  5. Mahfi beycağızım

    Kendinizi çok yıpratıyorsunuz.

    Danimarka'ya taşınsanız?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Herhalde sıkıntıdan çatlardım. Türkiye'de bazen günde üç yazı yazacak olay var. Danimarka'da yazacak şey bulamazsınız muhtemelen.

      Sil
    2. Mahfi bey
      Cevabınız çok güzeldi.

      Sil
    3. Danimarka'da Huzur var, maalesef bizde Huzursuzluk var. Galiba bizler Huzur, Refah, Mutluluk aramıyoruz, itiş - kakışı çok seviyoruz.

      Sil
  6. Bunu halka anlatamadıktan sonra verilerin bir önemi kalmıyor. Halkın büyümediğimizi tam tersine son 3 yıldır kümülatif olarak %20 ye yakın küçüldüğümüzü anlaması için muhalefete iş düşüyor. İşsiz kalanlar, işini kapatanlar bunun farkında olsa da, kuru ekmek, makarnayla geçinenler için değişen bir şey yok. Yine dönüp dolaşıp eğitime geliyor iş. Eğitilmeyen halklar fakirliğe muhtaçtır diyelim özetle...

    YanıtlaSil
  7. 2020 yılında makine ve teçhizat yatırımları %21 artmış. 2015 yılından itibaren düşen makine ve teçhizat yatırımları, 2020 yılında iyi oranda toparlanmış. İnşaat yatırımları daralmış. 2020 yılındaki büyüme, tüketimle ve yatırımla oldu. Yatırımların bir çoğuda makine ve teçhizat yatırımı. 2020 yılındaki büyüme oranındaki kalite, önceki yıllara göre daha iyi.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın sitesindeki veriyi söylüyorum.

      Sil
    2. Çok karışık veriler. Görmediğimiz yatırımlar söz konusu.

      Sil
    3. Hocam, bunlar öyle yatırımlar olmalı ki, işsizliği artırıyor. Sanırım, işçilerin yerine robot teknolojisi yatırımı yapılıyor.

      Şaka bir yana, adamlar altın alımlarını yatırımlara saymışlar. Altın da bir yatırımdır diyerek.

      Sil
    4. ÜFE'ye özelliklede makine techizat fiyatlarındaki artışa bakın. Daha çok para verdik diye daha çok techizat almış olmuyoruz.

      Sil
    5. Yukarda Sn Ulaş yazmış.

      Yatırımların oranını ölçen enflasyon ile yatırımların maliyetini belirleyen kur arasında makas var. Uyumsuzluk enflasyon lehine olunca, yatırımlar kağıt üzerinde arttı.

      Ülkeye yapılmış büyük kötülüklerden biri enflasyonun yanlış ölçümüdür.

      Enflasyon ölçümü, irade sonucunda hileli ölçülür. Kazara veya sehven enflasyonu yanlış ölçmenin mümkünatı yoktur. Hileli enflasyon ölçümü, savaş halindeki bir ülkeye savaşı bile kaybettirir.

      Türk ekonomi literatürünün son iki yılını silecek kadar önemli. Hileli enflasyonda öneri ve tavsiyelerin hepsi boşa düşmüş olur.

      Sil
  8. Dünyanın ve ülkemizin geçmişinde mevcut bulunan Magna Carta, Tanzimat Fermanı, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi hatta Ur-Nammu, Hammurabi yasaları gibi insan hakları eylem plânlarının kimi içeriklerinin varlığını 2021 yılında keşfeden sayın iktidarımız; halkına ve dünyaya sürekli yanıltıcı bilgiler vererek sadece kendisini aldattığını, ülkeyi dışarıda küçük düşürürken içeride de güveni tümüyle yitirmekte olduğunu bir gün keşfedebilirse tartışmalı olmayan verilere kavuşma olanağı buluruz belki...

    Not: Hocam, 2. tablonun başlığı kredi hacmi olacakken M2 para arzı olarak kalmış, bakalım kaçıncı hatırlatan olacağım :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tablolarda bir karışıklık olmuş, düzelttim, teşekkür ederim.

      Sil
  9. Türkiye'nin küçülmesi 2021 yılında da devam edecek.

    2021 yılında ortalama USD kuru en iyi ihtimal ile 8.05, beklenti olarak 8.40 olacak.

    Bu demektir ki, hükümetin mevcut enflasyon hedeflemesi, mevcut faiz oranından piyasanın hükümeti fonlamasına bakarsak, seneye bu zamanlar 690 küsür milyar dolar bir ekonomik büyüklük bizi bekliyor.

    Kur seviyesi geçici olarak, piyasadaki gelişimlere göre, 9 TL veya 10 TL seviyelerini yıl içinde görebilir, ancak yıllık ortalama kuru 8.60 TL üzerine çıkarmasını beklemiyorum.

    Kurumsal bozulma devam ediyor. Kurumsal bozulmaya rağmen bazı piyasa aktörleri geçen sene sonunda Türkiye'ye kredi açtılar. Kurumsal bozulmanın ayyuka çıkacağı bir vaka olursa, kur seviyesi 12 TL ye gelebilir. Kurumsal bozulma, özellikle 2023 yılında ayyuka çıkacaktır, ancak bu sene öncü sıkıntılar olursa, bir sene öne alınabilir. Rusya'nın başkanlık sistemini hayat boyu hale getirmesi ile Türkiye'de benzeri bir hamle yapılacak, Türk başkanın görev süresini hayat boyu hale getirecek değişimler yapılacak.

    Turizm gelirlerinde, sağlık koşullarının iyileşmesi ile sene sonuna doğru artış olacaktır.

    Kişi başına gelir de, 2021 yılı için resmi rakamlar ile 7 binli seviyelere inecektir.

    Bu yıldan itibaren, Türkiyenin, Güney Afrika ile kıyaslandığında, negatif ayrıştığını göreceğiz. Önümüzdeki yıldan itibaren, Türkiye ile GA beraber kıyaslanmayacak hale gelecektir.

    Bu yıl etkilerini beklememekle beraber, Batı dünyası devletleri ile Türkiyenin ortaklığının daha da azalması resmi anlaşmalara ve raporlara girecektir. Önümüzdeki yıldan itibaren, artık Batı ortaklığının bittiğine dair haberler dolaşacak. Bu ortaklıkların, ekonomik imkansızlıkları da beraberinde ilerde getirmesi ile milli gelir gerilemesi önümüzdeki yıllarda 2021 yılına göre daha yüksek oranda gerçekleşecektir.

    2021 de daha az veya kontrollü iç politik çatışmaların olduğu bir yıl olacaktır.
    2023 ve sonrası için, olası sıcak iç çatışmaların alt yapıları bu yıl atılacaktır.

    YanıtlaSil
  10. Hocam mesela geçen yılki enflasyon % 20 olarak açıklansaydı TL hesabıyla büyüme yaklaşık ne olurdu?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ayrıntılı hesaplamak lazım ama benim kabaca tahminim 0 ile eksi 0,5 arasında olacağını gösteriyor.

      Sil
  11. Selam Hocam,
    Aşırı yoğun bir günün ortasında yazınızı okumak insanı zihnen çok dinlendiriyor. Teşekkür ederim.

    Yazınızdaki ; (1) Bu büyüme istihdam yaratmayan bir büyüme olabilir, (2) Verimlilikte büyük artış sağlamış olabiliriz, (3) Büyümeyi yanlış ölçüyor olabiliriz.

    bölümünü , enflasyonun yanlış ölçüyor olabiliriz, dediğimizde tamamen kapsamış olur muyuz?

    Az önce bir yorumda, USD kur beklenti aralığımı yazdım. Kurumsal yozlaşma, enflasyonun yanlış ölçümü ile tüm göstergeleri bozuyor gibi geliyor bana, sonucunda da hatalı kararlar alınması, zincirleme olarak ülkeyi fakirleştiriyor diye düşünüyorum.

    YanıtlaSil
  12. Hocam büyüme dışarıdan döviz girişiyle de olabilir(Yabancı yatırımcı). Seçeneklere eklenebilir.

    YanıtlaSil
  13. Ödünç bir şey aldıysak iade edeceğiz demektir.

    YanıtlaSil
  14. Merhaba hocam. Para arzı ve kredi hacmindeki artış enflasyonun tetikleyicisi degil midir? Öyle ise enflasyonu yaratanların enflasyonla mücadele etmek için para arzını kesmesi gerekmez mi?
    Saygılar

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Gerekir ama büyüme kaygısı enflasyonun önüne geçmiş bulunuyor.

      Sil
  15. Hocam yazılarınızı sürekli okuyorum. Her defasında farklı bilgiler öğreniyorum. Teşekkürler emeğinize sağlık.

    YanıtlaSil
  16. Hocam tl vadeli hesaba %14.5 faiz teklif ediliyor,şaka mı bu?

    YanıtlaSil
  17. Merhaba hocam, yazınzın başında m2 para arzı tablosunda yer alan 2017 sonu yıllık artış hızı ile tablonun hemen aşağısındaki paragrafta yer alan parantez içi yıl bilgisinde minik bir karışıklık olmuş.
    Bilginiz olsun, Selamlar. Cengiz

    YanıtlaSil
  18. İlk tabloda M2 Para Arzı 2019 yılında yüzde 26,7 artmış görünüyor. Metinde yanlışlıkla, 26.7 artış (2017 yılında) olarak yazılmış.

    YanıtlaSil
  19. Özetle, 2020 yılında zorlama bir büyüme sağlamak siyasi tercihiyle M2 Para Arzı ve krediler olağanüstü artırıldığı halde % 1.8 gibi çok düşük bir büyüme rakamı açıklanmıştır.

    Bu büyüme rakamına da, gene siyasi tercihle, gerçek dışı, düşük bir enflasyon rakamı açıklanmış olduğu için ulaşılabilmiştir.

    Cari fiyatlarla hesaplanan GSYH’nın bu düşük enflasyon rakamıyla düzeltilmesiyle bulunan GSYH gerçekte olduğundan daha büyük olmuş ve o zavallı 1.8 büyüme rakamına ulaşılabilmiştir.

    Görülüyor ki, 2020 yılı gerçek büyümesi 1.8 in altında büyük olasılıkla da eksi bir değerdir.

    Bütün bu marifetlerin maliyeti ise, % 15.6 enflasyon, % 17 faiz ve rekorlarda bir döviz kurudur.

    YanıtlaSil
  20. Hocam bir ülkenin milli geliri büyümeden alım gücü artar mı?
    Bunu düşününce aklıma şu geliyor, alım gücünün artması için kişi başına düşen üretimin artması lazım.
    Üretimi artırıp para basmadığınızda, paranın değer kazanması lazım. Ama şuan böyle bir şey de yok. Demek ki gerçekten büyüme verileri yanlış

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Milli gelir büyümeden alım gücünün artması için enflasyonun eksi olması gerekir.

      Sil
    2. Milli gelir büyümeden alım gücünün artması için nufus artis hizinin eksi olmasi gerekir.

      Nufus artis hizinin eksi oldugu durumlarda zaten teorik olarak enflasyonun da dusmesi hatta zamanla deflasyona eksi enflasyona donusmesi ihtimali vardir.

      Zaten bu durumda nufus artis hizinin eksi enflasyonun eksi oldugu ki teorikte ve pratikte de birbirini de besleyen bu cift durumda Milli gelir buyumeden alim gucu otomatikman artar. Hem de reel fiyatlar ve dusuk hatta eksi talep uzerinden alim gucu artar. Hatta milli gelir dusse bile alim gucu artis gosterir. Hele bir de yerel para diger yabanci paralar karsisinda da deger kazanmissa sabit gelirli issiz olmayan insanlar icin bir buyume bile mevcuttur.

      Bu tarz cift durumlarda da ilk darbeyi yiyen de konut kira giyim fiyatlaridir genellikle...

      Sil
  21. Türkiye ekonomisi 1994 yılında dünyanın en büyük 17. Ekonomisiyken
    2020 yılında ise gsyh 19. Sıraya gerilemiştir. Türkiye son 20 yılda geriye gitmişken siyasilerin hala büyüdük cümleleri işi sulandırmaktan öteye gitmez.
    Mahfi hocam yapısal reformlardan bahsediyor doğru ancak önemli olan uygulanacak mı yoksa sadece siyasi malzeme olarak mı kullanılacak bunun üstünde durmanız gerekiyor.
    En büyük yapısal reform: Atatürk Devrimleridir...
    Açtığın yolda durmadan yürüyeceğime ant içerim.

    YanıtlaSil
  22. Hocam bu % 1,8 lik büyüme enflasyondan arındırılmış büyüme rakamımıdır?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Büyüme oranından söz edildiğinde konuşulan oran reel orandır yani enflasyondan arındırılmış oran.

      Sil
  23. Doğan yrlky4 Mart 2021 11:24

    Mahfi hocam merhabalar, büyüme için nufüs artış politikasının ne denli önemli olduğunu birkaç cümleyle anlatabilir misiniz?
    Türkiye hali hazırda dünyada en fazla buğday ithal eden ülkelerden bir tanesi. hali hazırda bu kdr tüketen bir toplumda nüfus artışı değil de azaltılması, hem sosyal refah için hem de nitelikli bireyler yetişmesi için daha mantıklı olmaz mı?
    Suudi Arabistan büyüyen bir ekonomi aynı zamanda bizden daha iyi büyüyor. Ancak demokrasi ve insan haklarından bahsedilmeyen bir ülke büyüse ne faydası var bir millete, yorumlarınızı bekliyorum. Teşekkür ederim

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Nüfus artışı, eğer artan nüfus üretime katılabilirse büyümeyi pozitif etkiler ama eğer bu artan nüfus üretime giremezse o zaman kişi başına gelir düşer. Türkiye'nin son yıllardaki dramı budur. Ayrıca Türkiye'deki vatandaş olmayan göçmenler nüfusta sayılmadığı için kişi başına gelirimiz olduğundan daha yüksek çıkıyor. Suudi Arabistan büyüyen ama gelişemeyen bir ülke.

      Sil
  24. Merhaba Hocam,

    Soru 1: Olaylar öyle gelişse ekonomiden sorumlu tek yetkili olsanız yüksek enflasyon veya düşük büyümeden birini seçmek zorunda kalsanız hangisini seçerdiniz?

    Soru 2: Bu ülkede kendinizi bazen Eşofmanlı Şevket Hoca gibi hissettiğiniz oluyor mu?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 1. Aklı başında hiç bir insan tek başına bir şeyin yetkilisi olmak istemez. Kurgusal iki seçenek arasından blog ortamında seçim yapılamaz.

      2. Eşofmanlı Şevket Hoca, nasıl hissediyor? Benim bildiğim o rolü oynayan bir aktör, izleyici karşısında ne hisseder ben bilemem.

      Bana sorulsaydı böyle cevap verirdim, sohbetim çok sıkıcıdır, kusura bakmayın, kimse benle konuşmak istemez. Dara düştüklerinde akıl almaya gelirler.

      70 yaş üzerindeki bir düşünce insanına niye yetki vermeye çalışıyorsunuz? Siz yetki sahibi olun, danışmanlarınız arasına istediğiniz kişilerin arasına Mahfi Beyi de koyarsınız.(Sohbetim sıkıcıdır yazmıştım değil mi?)

      Sil
    2. 1. Enflasyonu düşürmeyi. Çünkü Türkiye 40 yıldır büyüyor ama 40 yıldır enflasyonu çözemiyor.
      2. Mahfi Beyi danışman yapmaya gerek yok (yapılsa da kabul etmez o ayrı) çünkü bildiklerini karşılık beklemeden burada mümkün olabilecek en anlaşılır haliyle yazıyor. Yazdıklarını dinlemeyip uygulamayacak olduktan sonra bir kez de sözlü olarak dinlemenin ne yararı olabilir ki?

      Sil
  25. Hocam salgın döneminde sadece biz değil dünyada tüm ülkeler para arzını genişletip, kredileri serbest bıraktı. Onlar neyi yanlış yaptılar da küçüldüler?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Onlar enflasyonu doğru ölçme hatasını yaptılar. Bizim gibi yanlış enflasyonları olsaydı, onlar da büyürdü.

      Sil
    2. İstatistik bürosunun müdürünü değiştirmeyi unuttular.

      Sil
    3. Yanıtlar süper benim bir şey eklememe gerek yok.

      Sil
  26. Enflasyon Yanlış ölçümünün büyümeye yanlış etkisi gsyh formülün neresinde devreye giriyor biraz açar mısınız ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Misal:
      Önceki yıl üretim 100 TL
      Yeni yılın üretimi 110 TL


      Enflasyon %0 ölçülürse büyüme kabaca %10 olur.
      Enflasyon %5 ölçülürse büyüme kabaca %5 olur.
      Enflasyon %10 ölçülürse büyüme kabaca %0 olur.

      Enflasyon 10 iken 5 denirse, büyüme de 0 yerine 5 oldu denir.

      Sil
    2. Geçen yıl GSYH 100 TL
      Bu yıl 120 TL oldu. Enflasyonu da % 10 açıkladınız.
      Geçen yılın GSYH'si enflasyon kadar büyütün (100 x 1,10 =) 110 TL eder.
      Demek ki ekonomi (120 - 110) / 100 *100 = % 9 büyümüş.
      Gerçekte enflasyonun % 17 olduğunu varsayalım. O zaman hesap şöyle olur:
      Geçen yıl GSYH 100 TL
      Geçen yılın GSYH'sini gerçek enflasyon kadar büyütün (100 x 1,17 =) 117 TL eder.
      Demek ki ekonomi gerçekte (120 - 117) / 117 *100 = % 2,6 büyümüş olur.
      Bu durumda siz enflasyonu gerçekten (9 - 2,6 =) 6,4 puan yüksek göstermiş olursunuz.

      Sil
  27. Hocam peki ekonomik performansın doğru ölçülmesi noktasında dövizle mi yerli para ile olan büyüme hesaplamalarından hangisini dikkate alınmalıdır ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yerli para dikkate alınmalı.

      Şimdi insanlara bunu söyleyince farklı söylemler oluyor.

      Türkiye özeli için şerh düşmek gerekir; Türkiye, vb demokratik kurulları oluşmayan ülkelerdeki ölçümlerin sıhhati bilinemez. Hesap ve tahminleri yaparken, 3 aşağı 5 yukarı diye geniş aralıklı bir pay bırakmak gerekir. Fransa, İngiltere, Almanya, Birleşik Devletler, Kanada gibi yerlerde ölçümlerin tartışılması bile abes kaçıyor. Tüm ölçümler şeffaf, halka veya ilgili sivil derneklere açık, sorgulanabilir ve mümkünse tekrarlanabilir şekilde data seti de paylaşılıyor.

      Türkiye, en azından bir rakam veriyor diye düşünülecek kurumlara sahip.

      Sil
  28. Mahfi hocam, slogan kalabalığı olMAyan bir yazıyı dikkatinize sunuyorum:

    "Why Growth Can't Be Green"

    New data proves you can support capitalism or the environment - but it's hard to do both.


    https://foreignpolicy.com/2018/09/12/why-growth-cant-be-green/

    YanıtlaSil
  29. hocam sanırım enflasyonu düşük ölçmek zincirleme hacim endeksinde pek bir şeye yaramıyor. büyüme oranı zincirleme hacim endeksine göre ölçülüyor. zincirleme hacim endeksiyse her yıl baz yılını bir önceki sene alıyor. dolayısıyla bu sene ölçülen endeks geçen seneki fiyatlar bu sene değişmeseydi endeks kaç olurdu sorusunun cevabı oluyor.

    enflasyonu düşük ölçmek dolaylı yoldan etki edebilir. örneğin enflasyon yüksek çıksa faiz yükselecek tüketim azalacak büyüme düşecek gibi. ama zincirleme hacim endeksinde enflasyonun ve baz yılı seçiminin örneğin kriz yılı olan 2009 un seçilmesi gibi pek bir önemleri yok.

    YanıtlaSil
  30. Hocam hangisi daha kolay? Enflasyonu düşürmek mi yoksa büyüme sağlamak mı? Bir de istihdamın düşmesine pandemi yi bahane göstererek işçi azaltımı yapılmasının etkisi sizce ne orandadır?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İkisi de zor ama en zoru yüksek enflasyon varken büyümeyi artırmaya çalışmak. Çünkü enflasyonu önlemek için faizi artırdığınızda büyümeyi frenlemiş oluyorsunuz.
      O dediğiniz etkiyi henüz tam olarak görmedik. Yasaklar var ve ayrıca devlet destekleri var. Bunlar kalkınca gerçek durum ortaya çıkacak.

      Sil
  31. Hocam FED sürekli bilançosunu büyütüyor. Para hacmide sürekli artıyor. Bu esnada piyasada Bitcoin gibi dijital enstrümanlar türedi ve her ay değerleri katlanıyor. Sonuçta bitcoin ile işlemler banka üzerinden yapıldığı için, değerlenen bitcoinler sebebiyle aslında para arzı da artmış olmuyor mu? Nuri

    YanıtlaSil
  32. En sondaki TL ve dolar işini...Enflasyon yanlış ölçülüyor çıkışını anlamadım


    Bu aşağıdakini yazanda aynı kişi olan sizsiniz...Reel büyüme ve nominal dolar cinsi büyüme aynı olmak zorunda mı?
    https://www.mahfiegilmez.com/2014/10/buyume-illuzyonu.html

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Kapitalizm

Paradan Para Kaybetme Dönemi

Lozan Antlaşması 2023'de Bitecek, Biz de Madenlerimizi Çıkarabileceğiz!