Köprü ve Otoyol Geçiş Ücreti Zamları

Ücret, ekonomide emeğin sunulmasının, kiralanmasının bedelidir. Yani bir kişiyi bir iş yaptırmak için tuttuğunuzda o kişiye sunduğu emeğin karşılığında ödenen bedele ücret denir. Bu durumda köprü geçişi sırasında ödenen paraya ücret denmemesi geçiş fiyatı ya da geçiş bedeli denmesi gerekir. Ama bu yanlış ifade yerleşmiş olduğu için olduğu gibi bırakıp biz de ücret diyelim ve “galat-ı meşhur lügat-ı fasihten evladır” (yaygın olarak kullanılan ifade sözlükte yazan doğrusuna tercih edilmelidir) deyişine uyalım.

Bu hafta başından geçerli olmak üzere köprü ve otoyol geçiş ücretlerine ortalama yüzde 20 zam yapıldı ve bu zam oldukça tepki çekti. Tepki çekmesinin nedeni emek karşılığı ücret alanların (gerçek ücret) alabildikleri zamların çok üzerinde olmasıydı. Yapılan açıklamada köprü ve otoyollara her yıl ÜFE oranında zam yapılması gerektiği, geçen yıl yüzde 33,6 oranındaki ÜFE artışına karşılık 21 aydır zam yapılmadığı vurgulanıyor. Meselenin özü de burada zaten.

1980 öncesi dönemde, enflasyonun yarattığı aşınmalar kamu fiyatlarına seçim ve oy kaygıları nedeniyle yansıtılmaz kamu kesimi zamları, uygun bir zamanda yapılmak üzere bekletilirdi. Seçim sonrasında gelen hükümet ertelenmiş zamları masada bulur ve ekonomi zarara katlanma sınırına geldiği için hepsini yapmak zorunda kalırdı. 24 Ocak kararlarıyla birlikte kamu kesimi fiyat artışlarının gerektiği zaman yapılması uygulamasına geçildi. Başlarda bu uygulamaya uygun hareket edildi. Zaman ilerledikçe ve iktidar partisi oy kaybetmeye başladıkça eski popülist eğilim yeniden keşfedildi ve zamlar ertelenir oldu. Bunun sonucunda kamu kesimi açıkları büyümeye ve kamu borçlanması artmaya başladı. 2001 krizi sonrasında kamu kesimi mali disiplinini sağlama çabaları sonucu kamu kesiminde gereken fiyat artışları da zamanında yapıldı. Bu eğilim uzunca bir süre devam etti sonra iktidar partisinin oy kaybetmeye başlamasıyla birlikte zamlar yine ertelenir oldu.

Köprü ve otoyol geçiş ücretleri kamu kesimi gelirleri arasında belirli bir yer tutuyor. Enflasyon yükseldikçe tıpkı özel kesimin sunduğu mal ve hizmetlere bu fiyat artışlarını yansıtmasında olduğu gibi kamu kesiminin de bu artışları kendi sunduğu mal ve hizmetlere yansıtması gerekiyor. Aksi takdirde kamu kesiminin giderleri enflasyon kadar artarken gelirleri o kadar artmaz oluyor ve kamu açıkları büyüyor. Bu sefer büyüyen açıkları ya yeni vergilerle ya da borçlanmayı artırarak finanse etmek zorunluluğu çıkıyor ortaya. Ki bunların ikisi de sıkıntılı. İktidar partisi vergileri artırsa oy kaybı sorunu bu kez orada karşısına çıkacak. Borçlanmayı artırarak finansman bulsa bu kez borç yükü ve faizler yükselecek. Bu durumda yapılacak en doğru şeyin bu zamları bekletmeden yapmak olduğu anlaşılıyor.

Zamları bekletmek ve bir defada yapmak iki büyük sorun yaratıyor: (1) Bekletme süresi arttıkça ilgili kamu kurumunun zararı arttığı ve bu da kamu kesimi borçlanmasını arttırdığı ve faizi yükselttiği için bekletmeden yapılacak zamların toplamından daha fazlasını bir seferde yapmak gerekiyor. (2) Bekletmeden yapılacak zamlara, miktarlar daha küçük olacağı için, insanların tepkisi daha düşük olacakken bir seferde yüksek oranlı yapılan zamlara insanların tepkisi çok daha yüksek olabiliyor.
Zamları bekletmek, mal ve hizmet üreten kamu kurumlarına devletin müdahale etmesi alışkanlığından kaynaklanıyor. Söz konusu kurumlar, gerçekten kuruluş statülerinde değinildiği gibi, özerk bir yaklaşımla yönetilebilseler ve kamu kesiminin müdahalelerinden kurtulabilseler ne zamlar bu kadar yüksek olmak zorunda kalacak ne de insanlar bu kadar tepki gösterecek.

Türkiye’de devlet, özelleştirme yapsa da fiyat tespiti alışkanlığından kurtulamıyor.

Yorumlar

  1. Kantarın topuzu kaçmıştır,bu iş ancak sisteme format atmakla çözülür,bedava peynir sadece fare kapanında olur ve halk maalesef kapanın içindedir.Bedava ile bu bedavayı sunan yönetim şekli bitmiştir ve istenen sadece bedeli karşılığı(Bu bedel adilmi değilmi konu dışı şimdilik) elde edilebilir.Format sonrası ancak sistem dengeye gelecektir.......

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bilgisayara ilk format attığım zamanı hatırlıyorum da çok işkence gibi geçmişti ama sonunda başarmıştım.

      Sil
    2. 50 yıl önce ne yapıldıysa, şimdi de o yapılmış.

      Değişen bir şey yok.

      50 yıl önce millet isyan etmediyse, şimdi de etmez,
      Format filan yok, zam, zam, zam, koy zammı gitsin.

      Sil
    3. Format bilgisayarda bilgi ve veri kaybına yol açar.Ülkelerde de hafıza kaybına yol açar.
      Geçmiş musibetler unutulur ve ders alınmaz.
      Bunu hesaba katmadığınız için zaten 30 yılda bir format atıyorsunuz bu ülkeye

      Sil
  2. Otonom tüketimlere yapılan bu zamlar ve ekonominin iyileşme aşamasında gösterilmesi gerçekten de ironik.

    YanıtlaSil
  3. Hocam özel sektörde de buna benzer bir durum yok mu? ÜFE oranı TÜFE oranından yüksek. Üreticiler satış kaybı korkusundan. Fiyatlarını maliyet artışı kadar arttırmıyorlar. Üreticiler de rasyonel davranmıyorlar. Fiyatları birden arttırınca tüketicinin tepkisini daha çok çekmezler mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bazı mallarda ve bazı dönemlerde fiyatı artırırsanız daha çok zarar edersiniz. Ama kamu malları ve hizmetleri çoğunlukla böyle değildir. İnsanların köprüden geçmemek gibi bir alternatifi yoktur. Kızsalar da geçmek zorundadırlar. Burada yapılması gereken şey her ay enflasyon açıklandığında o kadar artırmaktır. Aynı şeyi emeğin karşılığı olan ücret için de düşünmek gerekir.

      Sil
  4. Fatih Kömürcüoğlu7 Ekim 2019 13:51

    Demokratik sistemleri de sorgulamak gerek. Takım tutar gibi parti tutan, trafik, vergi cezasını sildiği, hazine arazisi üzerine çöktüğü alanlara tapu verdiği, akrabasını hak etmediği halde torpille işe yerleştirdiği için bir partiye oy veren hatırı sayılır bir kitle var. Yine hatırı sayılır bir kitle de ırk ve ideolojisine göre oy veriyor. Bu kitleler başlarına gökten taş yağsa da oylarını değiştirmiyorlar. Onların verdiği oylar yüzünden sağduyu ile hareket eden kitleler büyük zararlar görüyor.

    Benim önerim şu: halkın %70'nin oyunu alacak 99 kişilik bir yüksek konsey seçilecek. Bu seçim uzun sürebilir ama tek bir seçim olacak ve bir daha seçim olmayacak. 99 kişi ömür boyu seçilmiş olacak. Aralarından biri görevi bırakır veya emr-i hak vaki olursa kalanlar yine %70 oy ile yeni bir konsey üyesi seçecekler. Yürütme ve yargı bu konsey tarafından atanacak. Yasama organı olmayacak. Yürütmenin çıkardığı kararnameler kanun hükmünde olacak. Ordu emirleri konseyden alacak ve atamalar ve terfiler de konsey tarafından yapılacak. Konsey istediği zaman salt çoğunluk ile yürütme ve yargı üyelerini görevden alabilecek.

    Kontrolsüz seçmen teröründen ancak böyle kurtulabiliriz. Ben terfi için torpil aramam, hazine arazisini talan etmem, vergimi zamanında ve tam öderim, üç kuruşluk menfaat için ilkelerimi satmam. İki satır kitap okumayıp sosyal medyadan gördüklerini gerçek sananları ülkenin geleceğinde az da olsa söz sahibi yapmaya gerek var mı?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Winston Churchill: Demokrasi en kötü yönetim biçimidir” der ve sonrasına ekler “bugüne kadar denenen diğer bütün yönetim şekilleri hariç tutulursa.

      Sil
    2. Konsey de temsili bir yapi, bence temsili degil birebir gercek demokrasi henuz dunyada uygulanmadi, dune kadar evet imkansizdi, ama bugun teknoloji buna her tur imkani sagliyor, mesela temisili olan su anki meclisin bir protali olsa ve halk oradan oylamalara bizzat katilabilse, katildigi oranda da mecliste agirligi olsa birebir tek tek katilan herkes yasamayi belirler, halkin tamami katilirsa sadece halk yasa cikarmis olur, 1 kisi katilirsa 1 kisilik etkisi olur.. ayrica temsili demokrasinin bugunku haliyle bile aslinda toplum secimlerinin sonuclariyla ilgili yukumluluk almiyor, aslinda bu da su an mumkun, kim neyi sectiyse seciminin sonuclarinin yasal sorumlulugunun da olmasi lazim, tabii bunu dunyada hicbir ulke yonetimi istemez, cunku guce sahip olmak ister istemez insani halktan uzaklastirir ve o gucu elinde tutmayi tercih eder.. demokrasi bunun tam tersi oysa, o yuzden biz daha bu dunyada hicbir yerde demokrasiyi uygulamis degiliz, cunku gercekten talep etmiyoruz, tabi olup rahat etmek yukumluluk almaktan daha kolay..

      Sil
    3. 21:35 mantıklı bir durum söylediğin. Partileri kaldırıp her ilden kişiyi seçmek gerekir. TBMMde tüm vekiller halkın gerçek sesi olur. Bir şemsiye olunca o şemsiyede kimin parmağı oluyor anlaşılmıyor.

      Sil
  5. Insanlarimizin zamdan ziyade zamlarda yapilan adaletsizlige tepkili oldugunu dusunuyorum.Ozel kesim rekabete ve piyasaya bagli oldugundan zamlari ancak piyasanin musade ettigi kadar yapabilme sansina sahipler.Oysa devleti yonetenler devletin tekel konumundan istifade sureti ile temel tuketim urunlerine bir satis kaygisi olmadan uygun gordugu zammi yapabilmektedir.Buna zam demek dogru degildir.Bunun adi vergidir.Ekonomi kuculurken devlet harcamalarinin artmasi bu tur zamlarin yapilmasini gerektirmektedir.Ust tabakanin lux ve ihtisamli yasama arzusu kamu veya ozel sektorde olsun alt tabakalara vergi ve zam olarak yansimaktadir.Yapilan zamlar alt gelir guruplarinin yasam seviyesini daha altlara cekerken ust gelir guruplarinin servetlerinin daha ustlere tasimaktadir. Bir sekilde zamlarla toplanan bu vergiler harcamalar yolu ile ust gelir guruplarina transfer edilmektedir.Bu gune kadar ust gelir gruplarina aktarilan bu transferler gelecekten alinan gelirlerle karsilanabildiginden alt gelir guruplarina yansitilmamaktaydi.Bu gun ise hem gelecekten alinmis gelirlerin tukenmesi hemde gecmisin varliklarinin tuketilmesi sonucu yapilan zamlarin gereginin iki kati olmasi mecburiyetini ortaya cikarmistir.Bu bir tercih meselesidir.Kamu vicdani uygun gordugu surecede devam ettirilecektir.Saygilar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Devletim vergi mekanizması robin hood misali gibi olmalı.

      Sil
  6. Kendi kendine işleyen özerk, bağımsız kurumlar, sistemler oluşturamadığımız için devlet yada siyasal erk sadece ekonomi alanında değil sosyal, siyasal, akademik, askeri, yargı alanlarında her şeyi crowding out ediyor. Bazı örnekler: TRT, TÜBİTAK, TCMB, Medya, Bakanlıklar yerine Cumhurbaşkalığında kurulan kurullar, Varlık Fonu, Cengiz Holding, Ağaoğlu’na yapılan yardımlar, vergi afları, YSK, SGK, TÜİK vs. Tabi bunun böyle olmadığı söylenebilir, havanda zaman ve laf öğütülebilir. Bu nedenle yapılacak en iyi şey demokrasileri, hukuku, sistemleri gelişmiş olan ülkelerle karşılaştırmaktır. Yapılan bu şeyler ABD, Almanya, İngiltere, Japonya da nasıl gidiyor da bir de bizde nasıl gidiyor diye bir karşılaştırma yapmak gerekir. Çünkü bir müddet sonra bu crowding out’lar verimsizlik, sistemsizlik ve maliyet olarak geniş halk kitlelerine yansır. Fatura olarak vergi ve zam artışlarını görürüz. Yaşadığımız da budur. Kişibaşına gelir artışındaki düşüklük de bunun bedeli olur. Tarihsel düzlemde, hem oransal hem mutlak gelir artışını ABD ile karşılaştırın lütfen. Oysaki gelişmekte olan Türkiye’nin % 5 büyüme potansiyeliyle, gelişmiş ve %2 potansiyeli olan ABD ile farkı göreceli olarak azaltması gerekirdi. Özet: Fatura nihayetinde çalışan, emekli, çiftçi, öğrenciye çıkar. Kemerleri biraz daha sıkın lafını duyarız da duyarız. Geçmiş olsun diyeceğim ama bir türlü geçmiyor. Bu crowding out kanseri bizi zayıflatıyor da zayıflatıyor. İşleyen sistemler, sistemler........sistemler gerekiyor.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. mantıklı devlet verimli özel sektörün kullanabileceği paraya çökünce faizler artıyor.

      Sil
  7. İyi de Hocam, KÖİ ile yapilanlarda gelirler zaten ozel sektore gitmiyor mu? Hatta gorunur 1 gisesi olup gorunmeyen 7-8 "kamera giseleri"yle bir tek rotada defalarca zaten bedelleri hesabinizdan otomatik olarak dusuluyor, İstanbul havalimaninda hizmetler dolara endeksli, masallah zaten ozel sektore yaptiklari otoyol, kopru, havalimani vs.den ciddi miktarlar akdigi gibi bastan soz verilen gecis sayisi saglanamazsa acigi da biz karsiliyoruz, sadece kullananlar odemiyor yani, dogru degil mi?.. derseniz ki onlar KÖİ, bu zamlar onceden yapilanlara geldi, o zaman da su cikiyor karsimiza: KÖİ ile yapilanlarin zararlarini karayollari oduyor, o odenen para da sadece KÖİ ile yapilanlardan degil, tum kopru ve otoyollardan gelenlerle toplaniyor, yani Yavuz Selimin zararini Bogaz koprusunden gecenlerin odedikleriyle karsiliyoruz, benim bildigim boyle, yanlis miyim?.. Yani tepkimiz birikmis zamlarin bir seferde yapilmasina degil, ki bu da dediginiz gibi yanlis, ama asil tepki sebebi bu dibi delik varile paralarimizi atiyor olmamiz..neresinden baksaniz ciddi zarar ediyoruz, bu kadar zararla yaptirilan altyapiya daha utanmadan neyin zammini yapabilirler ki bu durumda!?? Bunu gercekten anlamiyorum:/

    YanıtlaSil
  8. Hocam geçen bir senede dolar %50 civarı artarken ithal mallardaki fiyat artış %100 civarına
    geldi,burada bir fırsatçılık mı sözkonusu?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Uzun süre ÜFE, TÜFE'nin çok üzerinde gitti. Ondan oldu.

      Sil
  9. Benzine de zam yolda kanimca!
    Cunku uzun suredir yuksek vergiden karsiliyorlardi absove ediyorlardi. Dusen petrol fiyatlari da manevra alani sagliyordu buna dolardaki stabil durumda sabit konumda(5.30-5.85 arasi dalgalanma) yardim ediyordu dahasi enflasyonun baz etkisi ile dusmesini ve de tarimsal hasatin bitmesini(cunku yaz aylarinda mazota tarimda cok fazla ihtiyac var hem hasat hem dagitim ekseninde) beklediler. Sabrettiler Bunlarda da gerceklesti ve bitti. Simdi sira zamda!

    Onumuzdeki gunlerde aylarda en azindan yilbasina kadar peyder pey benzin akaryakitta zam dalgasi olmasi cok yuksek bir ihtimal. Oran olarak olmasa bile 30 kurus 30 kurus belki ilerleyen aylarda 15 kurus 10 kurus bandinda peyder pey ayarlamalar soz konusu olabilir. Olacaktir; Cunku buna ihtiyac var.

    YanıtlaSil
  10. Kısmen doğru.Türk devlet geleneği batak ekonomi uygumasıdır.Seçuklu döneminde Cihan devleti iken hazine ta akır olunca,Oğuz boylarından vergi toplamak için Sultan Sancar sefere çıkar,Sert direnişle karşılaşır.Askeride paralı asker olup,Orduyada borç takılmış.Asker alacakları geride kalacak şekilde ölmek istemez,toplu firarlar başlar,Sultan esir düşer.Bildirilir,Sultanınız rehin,getirin parayı,alın Sultanı.Hanedan hazır yemeye alışmış. Ödeme yapmaya yanaşan çıkmaz.Esaret uzadıkça uzar.Beyler gelecek paradan ümidi keser,Dağılan Orduyu toplayacak paranın olmadığını biliyorlar.Karı-koca rehin,hiç evladı yok,arayanı çıkmaz düşüncesiyle başına adam dikmezler.Sultan yaşlı,kaçsa bile yürüye yürüye Reye 2000km yol,hele kurak yarıçöl bozkırı aşamaz. Sultanda eşini bırakıp kaçamaz.İleri aylarda Hanım Sultan vefat eder.Komutanlarından Atsız kaçırır.Başkent Reye giderken,Türkmen bozkırında ölür.Varislerde batağa sahip çıkmaz.Eyalet yönetimleri serbest kalır. Sonuncu İmparatorluk Osmanlının ihtişamlı Sultanları Fatih Mehmet,Kanuni Süleyman saltatı sırasında büyük kriz çıkmış,Sarayın altın sofra takımlarına kadar ne varsa sikke olarak basımda kullanılmış.Kırım savaşına kadar,Galata bankerlerinin parası derken Avrupaya Tahvil satışı ile modern borçlanma başlar.Duyunu Umumiye dayanırız.1.Dünya savaşıyla Bitap düşer.Ankarada Cumhuriyet kurulur.İlk Maliye bakanlarından Şükrü Saraçoğ lu ile ilgili anı anlatır,Falıh Rıfkı Atay.Maliye Bakan Bey Keçiörendeki köşküne gitmek için bakanlık önünde Atını bekler bulur.Bir yetkili yaklaşır,Tahsilat için para ister,Git odama,kasa açık,ne kadar lazımsa al.Kasa boş ki ! kitlemeye gerek görmemiş.1927yılına kadar,Para basma yetkisi Osmanlı Bankasındaydı.Harcamalarda toplanan vergilerle,itina gösterilirken.Vergiler,Kit geliri,Satışlar,Borçlanma ile 2.Saltanat dönemine geldik.Sn Eğilmezin ifadesiyle,Günümüzde tüm Bankanotların karşılık esasına bağlı olmadan basıldığını anlatır.Biz ekleyelim devlet artık iflas etmez.Mulaka verecek şey bulurda kimden toplarsa,ona çöker.Dönemin ilk İmparatoru,IV.Napolyon Potamya Sultan Abdülaziz gibi hangi parayla üç saray dikti?Maybachleri neyle aldıysa siz ödemeye devam edin. Astirastombili

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. "Ne kadar bilirsen bil, karsindakinin anladigi anlatabildigin kadardir."

      Sil
  11. hocam bu ve benzeri zamlar girdi maliyet artışlarından dolayı enflasyona yansıdığında tekrar başa dönüp bütün dünya faiz düşürürken biz yükseltmeye mi başlayacağız yeniden?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kardesim cok buyuk ihtimal bu maliyet artislari, baz etkisininin sona ermesinden sonra cikacak enflasyon orani ve icerideki birikimli enflasyonla dis ulkelerin birikimli enflasyonu arasindaki fark daha belirgin ve nedensel olacak bu bizi ister istemez yeni bir kur artisina belki sokuna atagina tasiyacak.
      Suanda boyle bir sey olmasi soz konusu degil bunun bir cok sebebi var en basta cari fazla soz konusu ve de disarida biz yararlansak da yararlanmasak da az yararlansak da ucuz bol para hareketi mevcudiyeti mevcut dahasi siradan az ve orta gelirli kisi ve kisilerin dovize harcayaklari dovize yatirim yapacaklari ne ekstra birikimleri gelirleri tasarruflari var. Millet kendini zor doyuruyor kendi harcamalarini zaten karsilayamiyor yani toplumun cogunlugunu olusturan bu kesimlerin dovize yabanci paraya ilgisi alakai kisaca talep ne dogrudan(doviz burosuna bankaya gidip doviz almak) var ne de dolayli yoldan(ithal urun talebi y.disina cikis tatil is egitim vs) talebi yok halkta dovize talep yok. iste bu uc sebebten oturu dovizde hareketlilik en azindan bugunlerde soz konusu degil. 4. neden ise zannediyorum faizlerin tl mevduat faizlerinin inmesiyle bitti. bundan 3-5 ay once tl faizleri yuksek oldugu icin dovizi baskiliyordu ama bu olay bitti en azindan bitmek uzere...

      Ancak belirtmeliyim ki; faizlerde mevduat faizlerinde dusus olursa ve cari denge tekrar duzenli olarak acik belirtileri gosterirse 2-3 ay bir de bunun ustune ic dis siyasi bir kriz olursa o zaman dovizde artis kacinilmaz olur.Bu artis da icerideki birikimli enflasyonla dis ulkelerin birikimli enflasyonu arasindaki fark oraninda yukselir yeni denge noktasina gelene kadar dovizde artis surer.

      Iste bu ahvalde merkez bankasi sizin sorunuzda belirttiginiz uzre tekrar faiz arttirma patikasina girebilir hatta istemeyerek de olsa mecbur kalir cunku doviz artisi ve onun surukleyecegi enflasyon fiyat artislari mekanizmasinin ekonomide ve toplumda yaratacgi deprem vardir bu nedenle faiz arttirir.

      Umarim iyi aciklamisimdir.
      Saygilar esenlikler

      Sil
  12. Adamlar köprülere 2 yıldır zam yapmamış.

    Bu yapılan zam yıllık ortalamada kabaca %9.54 e denk geliyor,

    TÜFE ye göre bakınca az bile yapmışlar,
    Bizim millete yaranılmaz.

    Devletimiz yine az bile yapmış, bakın açık veren
    bütçeden karşılamış bugüne kadar zararı, devlet elini taşın altına koymuş,
    şimdi sıra millette.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Uzay boslugunda hortumu kopmus oksijensiz kalmis oksijensizlikten sayiklayan umutsuz bir astronot geldi gozumun onune:))))

      Sil
    2. Sayın 19:36 üstadım,
      Geçenlerde kahvehanede batak oynarken orda bir dayı da aynı cümleleri kurmuştu. Bu replikler nerde yayımlanıyor bende okusam ezberlesem, çok arada sırıtıyorum.

      Sil
    3. Seçim öncesi oy kapmak uğruna yapılmayan ama kuyruk kapıya sıkışınca çok da tepki yememek için görece düşük yapılmış zammı mı övüyorsun?? Akp nin hangi hortumunu tutuyorsan o hortum uygun yerine doğru yer değiştireceği zaman yakındır. Hortumun başında değilsen oksijensiz kalmış koyundan farkınız kalmamış hakkaten.

      Sil
    4. 13:39 kahvehaneye giden mi kaldı ya da ben gitmediğim için muhabbeti anlamadım. Belki arakadaş anlatır o da belki kadın lokallerine gidiyordur. Ezberlenecek şey varsa tekasür suresi olabilir.

      Sil
  13. Hocam hepsi tamam ama ülkede üretilen mal ve hizmetlerin büyük bölümü döviz ile ilişkiliyken, döviz artığı zaman hangi mal ve hizmetlerin fiyatı düştü de enflasyon düşük çıkıyor. Buna bir türlü inanasım gelmiyor. Kaleminize sağlık...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sorun orada işte, damat dahil hiç kimse enflasyona inanmıyor.

      Sil
  14. Suan doviz burosundayim elimde tl var gise memuru bekliyor elimi uzatayim mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yorum saati 19.47, hangi büro açık o saatte?
      O saatte açık olan büro çok komisyon alır, sabahı bekle.

      Trollük ve dövizişlemi yapmak için önce biraz beyin lazım olduğunu unutma.

      Sil
    2. uzan uzat o elini elini korkak alistirma

      Sil
    3. 21.26
      gec likitide pencersinden acik piyasa islemi yapacak sanirim
      Trump sen misin alo okyanus cik aradan

      Sil
  15. Hocam yazı için çok teşekkürler, bu ötelenen zamlar veya dağıtılan ucuz kredilerin kendisinden daha büyük maliyetler getirdiğini insanlara anlatamıyorum daha doğrusu bugün cebini etkilemediginden kimse anlamak dinlemek istemiyor. Bu tip tercihlerin suç sayılması lazım, dünyada bunun örnekleri yok mudur? Ülkemizde bankalar için görev zararı kararları için eskiden meclis kararı gerekiyordu bildiğim kadarı ile bunu da mı kaldırdılar?

    Yazı enfes.
    Not: Bu adreste yazınızı okumuşlar haberiniz var mı bilmiyorum ama blogunuz için güzel bir açılım olabilir, sesli içerik tüketmek daha kolay ve hızlı. Youtube kanalına bu şekilde adım atmanız güzel olurdu.

    Teşekkürler

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim. Youtube işini düşünmüyorum.
      Görev zararı için bakanlar kurulu kararı gerekiyordu. Bugün böyle bir durum yok. Hepsinin yerini CB aldı.

      Sil
  16. Saraysız... ...
    Mersedessiz...
    Müteahhitsiz...
    Vakıfsız...
    Cemaatsiz...
    Tarikatsız...
    Suriyesiz...
    Arapsız...
    yaşayamayiz
    ama zamla yasariz
    Ekonomistler bunu anlayamaz!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çoğu anlamıyor zaten ama ekonomist gibi yapanlar var, onlar anlıyor.

      Sil
  17. Hocam ekonomimiz USA ile Rusya arasında bir şamaroğlanı mıdır?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Şamar oğlanının en azından bir saygınlığı vardır.

      Sil
  18. Kerem İNANIR7 Ekim 2019 21:58

    Hocam ellerinize sağlık, teşekkürler yazı için, ama galiba maalesef, bu şekilde uygulamaya devam edecekler gibi görünüyor. Baş rol oyuncuları farklı ama oyun hep aynı :(

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim, evet böyle devam edecek gibi duruyor.

      Sil
  19. Hocam merhaba, Amerika'da yasayan bir muhendisim ve birikimim dolar olarak duruyor. Burada faiz alamadigim icin parami Turkiye'ye gonderdim. Amacim TL cinsinden faiz kazanci elde ederken VIOP'ta kendimi hedge etmekti. Hedge icin yakin vade mi yoksa uzun vadeli kontrat mi almaliyim? Spot ile VIOP arasinda da fiyat farki oldugundan (ornegin Aralik 2020 USD kontratlari 6.63 TL olarak islem goruyor) kazancimin burada gidebilecegini dusunuyorum. Benim durumumda olanlar icin bir yol gosterip aydinlatabilirseniz cok mutlu olurum. Selamlar ve saygilar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Selam mühendis kardeşim,
      Bunlar karışık ve maliyetli işlerdir.

      Sen hangi vadede, yüzde kaç kazanmak istiyorsun?
      Onu bana söyle önce, sonra parayı benim Iban ı veriyorum, gönder.
      Vadesinde paran hesapta.

      Sil
    2. Senin durumunda ne var koseyi donmussun parami ne yapayim diyorsun bir de utanmadan benim durumumda olanlar diyorsun asgari ucretli issiz ne yapsin turkiyede. Cok paran varsa ailene yardim et yada bir iki garibana universite ogrencisine burs ver

      Sil
    3. Mühendisler sürekli olarak burda iktisatçıları küçümser. Ama eninde sonunda parasını idare edemedğinden "paramla ne yapsam" diye yine burda soluğu alıyor.

      Sil
    4. Ben yorumu yapan kisiyim. Siz yorum yapanlar Turkiye'nin ozeti ve benim neden orada yasamadigimin sebebisiniz. Hepinize iyi gunler.

      Sil
    5. Mühendis arkadaşa yüklenmeyelim, alınmış.

      Sil
    6. Ben niye sebebi olayim kardesim insanlar ve elestirileri niye sebebi olsun. Sen tercih etmissin y.disinda yasamayi o kadar ulke varken ABDde tercih kilmissin sebebi ben oluyorum biz oluyoruz bizim yorumlarimiz oluyor. Ayiptir ya. Bende y.disinda yasiyorum ama kimseyi neden gormuyorum tam tersi tercihlerimin sebebi de sonucu da benim bu kadar basit bu.
      Yatirim yapacaksan kendin piyasayai takip edip analiz edip ona gore dolarlarini yatiracaksin ne bu sayfa ne de baska bir yer yatirim danismanligi tavsiyesi verilen bir yer degil. Tercih senin ister dolarini abdde degerlendirisin ister Turkiyede ister brezilyada. Bize ne! senin parandan y.disinda yasamis olmandan
      Bana ne nerde nasil ne sekilde hangi amac ve tercihle yasiyorsan ben seni tanimam etmem sebebi de nedeni de ben degilim.

      Sil
    7. Bu blog da ne mahfi hoca ne de herhangi bir okuru size yatırım tavsiyesi vermez. Bu blog yapı itibariyle öyle bir yer değil önce onu çözün. Burdan böyle bir beklentiye girmek başlı başına hatayken, hiçte ağır olmayan eleştirileri kendine abd de yaşamana sebep olarak (yüksek maaş ve dolar cinsinden olması sanki tercihin değil yani) alıp ve yorumcuları da kendince bir çerçeveye sıkıştırdığın gruba dahil etmen hiçte hoş olmadı.

      Sil
    8. 11.44
      yuksek maas dolar yiyor sebebi biz oluyoruz bize tesekkur edecegine magdur ayaklariyla bizi sucluyor :)))) Su ise bak arkadas

      Sil
  20. "Sakın bir kaplanın kuyruğunu tutmayın, tutarsanız da sakın bırakmayın."
    Çin Atasözü

    Selam hocam, bunu twitter da paylaşmışsınız.

    Bizimkilerin tuttuğu dana kuyruğuydu hocam, o da sonunda koptu.

    YanıtlaSil
  21. Hocam, Trump kimsenin yapamadığını bir twit ile yaptı,

    Ülkedeki CHP lilerin yarısı şimdi hayatı onlara zindan edenin,
    adalet ve hukuk terazinden şaşanların peşinden sürükleniyor.

    Tek twit ile iki cennahı büyük oranda, en hayırsız işlerden birinde birleştirdi,
    twit içinde bir ters psikoloji yaptı, millet o ters psikolojiye kandı.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İstedikleri twiti atsın diye Trump a para veriyorlar bence.

      Sil
  22. Hocam yine gayet sade ve güzel bir şekilde bizleri aydınlatmışsınız. Kaleminize, emeğinize sağlık. Konuyu baz etkisi(ekonomi sözlüğünüzden defaatle okumama rağmen tam olarak anlayamadığım bir konu maalesef) üzerinden matematiksel bir şekilde izah etmeniz mümkünse tüllabdan bir bakkal kardeşiniz çok müteşekkir olacak. Saygılarımla, iyi çalışmalar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Selam Abdullah bey,

      Aylar : 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12
      Değerler : 2, 3, 4, 2, 3, 3, 4, 4, 8, 4, 3, 3

      Birinci yıl değerler bu şekilde, 9. ayın değeri olan 8 normalden biraz daha yukarda,

      2. yıl değerler ilk 8 ay şöyle olsun.
      Değerler : 3, 4, 2, 2, 4, 3, 2, 2, 4

      2. yıl olağan üstü bir değişiklik olmaz ise 2 3 4 gibi bir değer 9. aya gelecek, geçen senenin ortalamayı aşırı yükselten 8 değeri ortalamadan çıkacak.

      Buna baz etkisi deniyor.

      Sil
    2. Çok teşekkür ederim hocam verdiğiniz değerli bilgiler için iyi çalışmalar.

      Sil
  23. Hocam, Anita'nın Laneti 12. baskı yapmış, öncelikle hayırlı uğurlu olsun.

    Şimdi hocam, nacizane diyorum ki size, baskı sayısını artırmak için işi biraz daha günümüze uyarlasak nasıl olur?

    O Hitit ülkesini kaldıralım, yerine Ameriga koyalım,
    Anita'yı ta Turump yapalım,
    Taş tabletleri de silelim yerine Samsung Tablet veya iPad resmi içine Tiwitter logosu koyalım,
    Kralın mesajlarını da tiwit olarak değiştirip, bir de turumpun karısını kitaba koyarsak,
    20 baskıyı görürüz diyorum.

    (İsterseniz olaya renk katmak için kralın hazinecisi de Mahfi olsun, istifa etsin,
    sonra insanlara hocalık yaparken de kral onu kovdursun. )

    Başkasını bilmem de ben bir kaç tane alırım o kitaptan.

    YanıtlaSil
  24. Hocam, bu Trump bitmiş artık.

    Geçen sene öyle miydi, bir twiti ile dolar 7 lere çıkardı,
    şimdi 10 kuruş oynamadı.

    Hocam adam koskoca ameriganın itibarını yerle bir etti.

    Biri de trumpun tiwitinin altına Suriyeden ananı da al git yazmış.
    Dünya ne garip bir yer oldu hocam, sen tut milyar dolarlık işadamı amerigan başkanı ol,
    millet ananı da al git desin.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 2146 Abi haklısın,
      halbuki bizim reis ameriga ekonomini batırıcam diye twit atsa,
      dolar anında 9 u öper 10 a doğru yol alır.

      Bu hesaba göre bizim reis trumptan daha güçlü.

      Sil
  25. Değerli Hocam,
    Yazdıklarınızı üretim ve gerçek hizmet konusunda haklı bulsam da burada söz konusu vergi verdiğimiz devlet hizmeti olunca vergilerimiz nereye gidiyor neden bu ürün ve hizmetlere gitmiyor sorusu aklımıza geliyor. Diğer bir nokta ise verimlilik; fiyat artışından önce verilen hizmeti veren kurum verimli mi, israf ve yandaşlara fırsat ve iş kapısı mı bunlardan dolayı oluşan açığı neden ķöprüden geçerek işe gidip ücret kazanmak zorunda olan bizler kapatıyoruz sorusu. Belirttiğiniz gibi az az köprü ücreti artışına bile itiraz etmeliyiz eğer yukarıda belirttiğim noktalarda soru işareti varsa, yoksa yine koyun yerine konuyoruz sanki.
    Saygılarımla.

    YanıtlaSil
  26. Dünya iktisat literatürüne geçeceğiz hükümetimiz sayesinde. zam yapıldıkça enflasyon düşüyor. dünyada bunu başaran başka ülke yoktur hükümet de yoktur. Nobel iktisat ödülünü sayın Albayrak almalıdır. yine kapitalizme yep yeni bir program sunduk. nedir?. garantili ihale sistemi!. yani GİS !. bu sistem de yatırım yapanın riski sıfırdır. kazanç garantidir. zararın garantisi kamuya kazancın garantisi özelin de özelinedir. bakın iki iktisat tezini dünya iktisadını ve kapitalizmine sunduk. başarılarının devamını diliyorum.

    YanıtlaSil
  27. MAHFİ EĞİLMEZ'E SAYGIYLA:

    Karacaoğlan düştü derde
    Gece gündüz yanar narda
    Hak kadı olduğu yerde
    Kabrimden çıkar ağlarım

    SİZİ SEVİYORUZ MAHFİ BEY...

    YanıtlaSil
  28. Hocam Yunanistanda tahvil faizleri dustukce dusuyor onumuzdeki ayda ECB para basimina basliyor Yunanistan tahvil piyasasina dindugu icin onunda tahvillerini alacak
    Sizce bu iki olgu Yunanistan ekonomisine fayda saglar mi?

    https://www.bloomberght.com/yunanistan-da-da-faiz-eksiye-gecti-2234909

    YanıtlaSil
  29. Zamların sebebi, Merkez Bankası yedek akçesinin aktarılmasının,
    bütçe açığının sebebleri belli oldu,
    Kahraman ordumuza kaynak bulmak ve sefer hazırlıkları için hükümet
    harcamaları artırmak zorunda kalmış.

    Kahraman ordumuza tüm yüreklerimizle başarılar dilerim.

    YanıtlaSil
  30. Hocam dis dengeler bicak sirti,Temennim bu badireden uhulet ve suhuletle cikabilmemizdir.Bu yukun altinda olanlara kolayliklar dilerim.Ordu bu milletin goz bebegidir.Saygilar

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Dış denge 5 milyar dolar fazla verdi, gayet iyi, artık bıçak sırtı değil.

      Sil
    2. 16:23
      Dis dennge fazla vermese zaten gectigimiz yilin ekim aydindan beri dumaniz! Ama bu ne kadar surdurulebilir bilemiyorum.

      Sil
  31. Selam hocam,

    Ümmetin gündemi hemen değişti.

    YanıtlaSil
  32. Güzel açıklama ve aydınlatma teşekkürler.

    YanıtlaSil
  33. Türkiye, Suriye'yle işbirliği yapmak için vahiy mi bekliyor hocam? Neyi bekliyorlar anlamış değilim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben anlarsam yazacağım.

      Sil
    2. Bence gizli kapılar arkasında, rusya aracılığıyla diyalog kuruyorlar.

      Sil
  34. Mahfi hocam, negatif faiz yerine varlık alım programı daha mantıklı değil mi ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İkisi iç içe. Varlık alımına başlayıp piyasaya para sürdüğünüzde faiz negatif olabilir.

      Sil
  35. Mahfi bey,

    Kötümserlik yaymak, distopya üretmek için değil;

    69 yıllık tecrübenize ve akademik ehliyetinize istinaden, "çıplak gerçek"i soruyorum:

    "Vatandaşlar, ekonominin düzeleceğine inanıyor mu?"

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İnanan da var inanmayan da. Zaman zaman oranlar değişir ama sanırım son aylarda inanmayanlar çoğunluğa geçti.

      Sil
    2. Oyları vermeden önce düşüneceksin kardeşim. Sormaya hakkın bile yok. Yanlış dış politika yüzünden ülkede Suriyeli kaynıyor. Sefer görev emrin çıktıysa doğru askere. Lak lak yapma burada.

      Sil
  36. Mahfi bey

    Abhijit Banerjee, Esther Duflo ve Michael Kremer'ın yakın dostlarınız olduğunu söylemiştiniz.

    En son zaman görüşmüştünüz ve neler konuşmuştunuz?

    YanıtlaSil
  37. Epeydir blogunuza uğramıyorsunuz.

    Zatürre nüks etmemiştir umarım Mahfi bey, hava dengesiz, sağlığınıza dikkat ediyor musunuz?

    YanıtlaSil
  38. Mahfi bey

    Mert Yılmaz'la 2 saatlik bir video sözü vermiştiniz, kendisi duyurmuştu.

    Bu video ne zaman yayınlanacak?

    YanıtlaSil
  39. faizler düşürüldükçe düşürülüyor hatta yakında biz de negatif reel faize geçeceğiz muhtemelen ancak yüksek borçluluk rasyosunun etkisiyle istenilen derecede piyasa dinamizmi sağlanamıyor. galiba yakında biz de kıta Avrupası ve japon ekonomisi gibi likidite tuzağına düşeceğiz ne derseniz hocam?.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Likitide tuzagina dusen ulkelerde nufus yasli calisabilir nufus azaliyor tuketim gruplari dar eksende tasarruf orani yuksek sanayilesme uretim fazlalari var enflasyon yok uzun yillardir dusuk enflasyon hatta 0 enflasyonla yasamislar buna mukabil dusuk faiz oranlariyla bu nedenle faizlerin dusmesine halk tabanlari net tepki vermiyor tuketim yonunde

      Bizde ise durum tam tersi

      Sil
    2. çalışabilir nüfus az bizde ise çalışabilir nüfus işsizlik artışları nedeniyle çalışamıyor ayrıca anlayamadığınız konu çok kritik bir noktada bahsettiğiniz ekonomilerle benzeşiyoruz. yüksek borçluluk oranı. yüksek borçluluk taşıyan kurumlara ve bireylere düşük faizle de kredi verseniz onunla tüketim yapmaz borç stokunu eritmeye çalışır. sizin dediğiniz 10 yıl önce geçerliydi. yani faizler düştü talep artacak tüketim artacak şeklinde kesin bir genel geçerlilik yoktur. ihtiyaçlar davranışları belirler davranışlar da pozisyonları şekillendirir. ve pozisyonlar ağırlıklı olarak faizler düşünce borç stokunu erit. tüketim potansiyelini düşür ve hatta tüketim alışkanlıklarını ya değiştir ya da bunları ertele şeklindedir. bilmem anlatabildim mi adsız 12:31!. biz de son 16 yıldır fazlasıyla küreselleşip dünyanın gittiği yere hızla gittik ve çok borçlanıp gelecekten hayli yedik. yani artık bizde de almanya italya Japonya gibi fazla borçlular ligine giriş yaptık bu yüzden de onlar kadar tasarruf kapasitemiz olmadığından sanayimiz ve tarımsal gücümüz zayıfladığından onlardan daha da fazla sıkıntı yaşayacağız. likidite tuzağına düşüyoruz ki bunun sonrası da kur tuzağı(şoku) olması kuvvetle muhtemeldir. bilmem anlatabildim mi adsız 12:31?.

      Sil
  40. Merhaba Hocam nasılsınız? İçeride jeopolitik riskler ve Trump twitleri ile dolarda yön yukarı. Dışarıda Fed ' in faiz indirimi ve ufukta görünen yeniden para basma ihtimali dolarda yön aşağı. Sizce hangi yön daha olası görünüyor. Fed ' in 2008 bastığı paralar piyasalara girmişti. Bu sefer bu parayı alanlar 2008 de ki gibi yine piyasalara girerler mi? Yoksa herkeste hakim olan her şey kötüye gidecek algısı ile piyasalardan uzak durup kötüye gidişi hızlandırırlar mı? Eğer basılan paralar bize gelmezse sonucu ne olur?
    Uzun zamandır yazmıyorsunuz umarım iyisinizdir. İyilik sağlık hep sizinle olsun.

    YanıtlaSil
  41. Hocam, göstergeler tablonuza baktım, öyle aman aman kötü bir durum yok yani.
    işsizlik biraz yukarı çıkmış, savaş hazırlıkları sebebi ile bütçe biraz açık vermiş o kadar.
    İhracat artmış, cari denge toparlamış, daha ne olsun.

    YanıtlaSil
  42. bende sizinle aynı görüşte olmakla beraber bir iki cümle eklemek istiyorum. Ya her şeyi devlet eliyle yap yada bırak özeleştir kuumlar kendi kararını kendisi versin. İki cambaz bir ipte oynamaz.

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Lozan Antlaşması 2023'de Bitecek, Biz de Madenlerimizi Çıkarabileceğiz!

Konut Fiyatları Niçin Eskisi Kadar Artmıyor?

Paradan Para Kaybetme Dönemi