Faiz ve Kur İlişkisi
Merkez Bankası ilk on günde
sessizce izlediği TL’nin yabancı paralar karşısındaki durumuna 10 Ocak’tan
başlayarak müdahale etmeye başladı. Bu müdahale önce TL likiditeyi
sıkılaştırmak, döviz zorunlu karşılıklarını düşürmek ve haftalık repo
ihalelerini iptal etmek şeklinde ortaya çıktı. Haftalık repo ihalesini iptal
etmek bir anlamda faiz artırımı sinyaliydi çünü bu ihaleler iptal edilince
bankalar ister istemez daha yüksek faizli gecelik borç verme faiziyle
borçlanmaya yöneldiler. Merkez Bankası bu önlemlerle TL’nin değer kaybını
önleyemeyince bu ke bankaları geç likidite penceresinden borçlanmaya
yönlendirerek faizi belli etmeden biraz daha artırmaya gitti. Bunlara ek olarak
döviz swapı yapılmasına öncülük edecek adımlar attı. Bütün bu hamleler TL’nin
değer kaybını önleyemeyince 24 Ocak günü yapılan toplantıda gecelik borç verme
faizini yüzde 8,50’den 9,25’e ve geç likidite penceresinden borçlanmanın
faizini de yüzde 10,00’dan 11,00’e yükseltme kararını aldı.
Merkez Bankası’nın bankaları
fonlamakta kullandığı ortalama faiz yılın ilk gününde yüzde 8,28 idi, dün akşam
itibariyle yüzde 10,35 olarak gerçekleşmiş bulunuyor. Yani Merkez Bankası
yılbaşından bu yana aldığı birçok önlemin yanı sıra ortalama faizini de 2,07
puan artırmış oldu.
Bütün bu hamlelerin sonunda USD/TL
kuruna ne oldu? Önce Merkez Bankası’nın çeşitli faizlerinde nasıl bir
değişiklik olduğuna bakalım. Aşağıdaki grafikte USD/TL kuru (kırmızı) ile
Merkez Bankası ortalama faizi (OFM) (lacivert) arasındaki ilişki yer alıyor.
Grafikten görüleceği gibi Merkez
Bankası’nın sessiz kaldığı dönemde (ilk dikey çizgiye kadarki bölüm) USD / TL
kuru hızla yükselmiş bulunuyor. Merkez Bankası’nın önlem almaya başlaması ve bu
önlemleri artırmasıyla birlikte USD/TL kurundaki hızlı çıkışın durulmaya
yöneldiğini görebiliyoruz (birinci ve ikinci dikey çizgiler arası). 24 Ocaktaki
faiz artırımı kararı sonrasında USD/TL kurunun düşüşe geçişini de grafik ortaya
koyuyor (üçüncü dikey çizgiden sonrası).
Sonuçta Merkez Bankası faizi
artırmama illüzyonuyla uğraşmak yerine faizi açıkça artırsaydı bugünkü gibi 2,07
puanlık değil 1,5 puanlık bir faiz artışıyla USD/TL kuru daha düşük bir düzeyde
olacaktı.
Faiz fobisinin maliyeti faiz lobisinin maliyetinden yüksektir.
Son cümle efsane olmus. yaziniz icin tesekkurler
YanıtlaSilTeşekkürler
SilHocam neden haftalık repo faiz oranını 9-10 civarına yükselterek her hafta ihale açmıyor da, geç likidite üzerinden bankalara borç veriyor?...Nedeni tamamen siyasal baskı mı?
YanıtlaSilPolitika faizini artırınca sanki faizi artırmış da ötekilerle oynarsa artırmamış gibi bir algı oluşmuş. Dünya MB larının faizleri karşılaştırılırken bizimkinde politika faizi olarak % 8 görünüyor. Ona bakınca bizimki faizi artırmamış görünüyor.
SilMilyarlarca tl'lik para donen, tum dunyada herkesin takip ettigi bir piyasada MB'nin aldigi faiz kararlarini 'gizli', 'ortulu', 'iluzyon' diye nitelemek komik olmuyor mu? Siyasetciler cocuk, MB de cocuk kandiriyor.
YanıtlaSilYapilan ne gizli ne ortulu, ne de MB'nin eli kolu bagli. MB mesaji net veriyor: O faiz inecek! Turkiye'de faizle para kazanmak isteyenler varsa, baska kapiya, zibille ulke var. Yabancilar anladi bence de, bizim yerli ekonomistler daha anlayamadi.
Evet MB mesajı veriyor o faiz inecek. Ama bir de bakıyoruz ki o faiz artmış. Hem de 2 puandan fazla. Bence ekonomistler net biçimde anlamış da siz anlayamamışsınız. Bir daha okuyun.
SilSayın Hocam, faiz artırımı kararından "O faiz inecek!" mesajı alan birine bir daha okumasını önermeniz, ben de çok iyimser biri olduğunuz izlenimini oluşturdu. Sabırlar diliyorum. Saygılarımla...
SilMaalesef durum parlak değil. Zira dolar endeksi. 23 Ocaktan beri Dolar endeksi %1 aşağı gelmesine rağmen dolar/TL %1 yukarda.. Faiz artırımı+dolar endeksindeki gerilemeye rağmen durum hiç parlak değil.
SilKimse kendini kandırmasın. DXY 103.5 ten 99.5 a gelmiş Yaklaşık %4.. Tekrar 103 seviyelerine gittiğinde Dolar/TL yine 3,93 leri görürkü bu da faiz artışı gecikmeden dolayı hiçbir işe yaramamış demektir.
Sorun yapısal:(((
Politika faizi neden var? Piyasalara mesaj vermek icin var degil mi? MB diyor ki ben faizi dusuk tutacagim, yani faiz derken reel faizden bahsediyoruz.
SilBu durumda reel sektor(bankalar da dahil) alacagi mesaj ne olmalidir? Dusuk kur kurlarda baski yapar, o yuzden dovizle borclanmayalim. Ya da odeme konusunde ek tedbirler alalim.
Baska ne mesaj almasi lazim? Kurlar yukseldigi icin ithal ikame eden mallara yatirim yaparsam para kazanirim. Yeni insaatlara baslayabilirim, istihdami arttirabilirim.
MB tabi ki durum geregi, ya da su anda oldugu gibi manipilasyonalara karsi tedbir alacaktir. Bundan dolayi yaptigi seyleri 'iste faizi arttirdi' diye anlamak ancak yaptigi hareketin terisini istiyorsaniz olur. Kullanilmayan normal bir vatandasin faizlerin artmasini istemesini aklim ermiyor.
MB net bir mesaj veriyor, ben reel faizleri dusuk tutacagim. Herkes tedbirini alsin. Almayan da aglamasin, hele oyle eskisi gibi 'biz batililari arkasina almis sermayedarlariz, biz ne dersek o olur, bildigimizi okuruz' demesin. Onlar eskiden di.
22:31 Faize ideolojik yaklaşılmaz,bunu öğren!
SilO faiz inecek diyen ve mb faizleri dusuk tutacak diyen arkadaslar, mb faizi 0 yapsin, tutan mi var? Belki makarna icin rusyadan vs ithal edilen bugdayin parasini odeme zamani gelince jetonlariniz duser makarna fiyati neden artiyor dersiniz, belki de demez karnim ac ama kafam rahat guclu ulke diye kendinizi kandirirsiniz..
SilFaiz elbette ideolojik düşünülmemeli, ancak bilinçsiz halkımı bu algı kandırmacası ile yönlendirenler çok uzağımızda değiller!!
SilO faiz inecek demek, o kur yukselecek demektir bu da o enflasyon artacak anlamina gelir, ki bu da sonunda o dar ve sabit gelirli vatandas surunmeye
Sildevam edecek, o issiz vatandas issizlige alisacak demektir. Dikkat edin de vatandas secimde "o hukumet gidecek" veya onumuzdeki referadumda "o yeni
anayasa cope gidecek" demesin. Madem ideoloji yapiyorsunuz sonuclarini da
dusunun ama imam hatip egitimiyle ancak buraya kadar oluyor tabi.
Neden çekildi peki bunca çile? Neden korkuyor Merkez Bankası?
YanıtlaSilFaiz fobisi.
SilUzun adam'dan korkuyor. Birazicik diklense vatan haini diye damgalanmak var. Hatta daha otesinde FETO'den damgalanip gorevden alinmak ve hapse girmek bile var. Olmadi mi bunlar daha once Turkiyede?
Silyani hocam şunu diyebilirmiyiz siyasi iktidardan çekinmeden görevini apmış olsaydı yani faizi daha önce arttırmış olsaydı şimdi kur bu seviyelerde olmayacaktı
YanıtlaSilEvet bu grafikten de görülebiliyor.
SilIyi de Hocam, MB de ve Hükümet kanadinda bunu görecek bir Ekonomist yok mu.? Tamam MB Siyasetin etkisinde. Pekiyi siyasetin icindeki Ekonomistler bunu göremiyor mu.? ya da görüyorlar da korktuklari baska bir sey mi var.?
SilSadece MB yoluyla ve sadece fiyat istikrarıyla ekonomi düzelmez ama gündem olanlar en çok bu ikisi, kolay anlaşılır veya kolay kazandırdığından mı lobicilerin spekülatif aracılığıyla kullanmalarından mı bilmiyorum fakat makro ekonomide ki diğer dinamikleri de denklemin içine koymadan ekonominin düzelmesinin olanağı yok MBnın etkisi gündem olduğu kadar etkili olmayacaktır.
YanıtlaSilYazılarınız harika teşekkür ederim paylaştıklarınız, öğrettikleriniz için
Çok teşekkür ederim.
SilHocam, merkezin para politikası araçlarının kullanımını piyasadaki gelişmelerin hızına uygun ve şartların gerektirdiği kadar korkmadan kullanması ideal olan değil midir? Son dönemde sanki ayak sürüyen,geç cevap veren ve bilerek belirsizlik yaratan bir merkez bankası izlenimi var bende. Bu sizce de böyle mi? Böyleyse bir merkez bankasının belirsizliği beslemesi doğru mudur?
YanıtlaSilİzleniminiz bence doğru. Göründüğü kadarıyla MB rahat hareket yeteneğine sahip değil.
SilNüfus ile ekonomi arasında nasıl bir ilişki var? benim gördüğüm az nüfuslu ülkeler her açıdan daha gelişmiş , ama bizim ülkemizde nüfusun özellikle daha fazla artılması isteniyor bu saçma değil mi?
YanıtlaSilEvet bu da bizim gibi ülkelerin bir türlü tam olarak anlayamadığı bir konu.
Silhocam yaşlı nufüs artıyor diye 3 çocuk yapın da genç nufus artsın diyor cumhurbaşkanı. yanlış mı anlamışım.
SilNicelik değil nitelik...
SilSacma felan degil. Bu konuda yapilmis istemediginiz kadar bilimsel arastirma var. Ulkenin sosyo-ekonomik durumuna nufus artip azaliyor. Kendi kendine dengeye geliyor. 'Demographic Transition Model' diye aratirsaniz sorunuzun cevabini bulursunuz.
SilHocam halka açık üniversitenizde yine şahane bir ders. Teşekkürler. Kalbinize selam :)
YanıtlaSilTeşekkür ederim.
Silhocam bu gidisle hem mevduat faizleri hem de dolar kuru yukari seyredecek diyebilir miyiz?
YanıtlaSilHocam teşekkür ederim yazınız için. Hocam sizce Merkez bankası neden proaktif kararlar alamıyor?
YanıtlaSilEli bağlı sanırım.
SilHocam belli etmeden faiz artışından bahsediyoruz, aslında bu kısmı anlıyorum. Fakat bir taraftan da mb sitesinde sürekli olarak fonlama faizini artırdığını, sıkılaştırmaya gittiğini vurguluyor, basit-anlaşılır grafiklerle açıklıyor. Belli etmemek gibi bi derdi varmış gibi gözükmüyor
YanıtlaSilPolitika faiziyle sorunu var. Ben ona biliyorsunuz politikacı faizi diyorum. Herkes ona bakıyor.
Silmevduat cephesinde henüz bir şey yok,umarım bu artış mevduata da yansır
YanıtlaSilBaskı var.
Silhocam keske edx,coursera tarzi bir e ogrenim sitesine temel duzeyden ileri duzeye ekonomi ve finans dersleri hazirlasaniz.bizde surekli faydalansak belki bazi makam sahipleri de acar bakar ozaman da hepimize faydasi dokunur.
YanıtlaSilSağolun ama bu bile inanılmaz zamanımı alıyor.
SilSon cümle başlı başına bi ders niteliğinde analizinize sağlık hocam.
YanıtlaSilSağolun.
SilHocam MBGBVF 8 değil 8.5 olarak yazılmalıydı.
YanıtlaSilFark ettim ve düzelttim. Teşekkür ederim.
Silhocam 1.5 puan yeter demişsiniz ne zaman mudahale etseydi 1.5 puan faiz artışı yeterliydi görduğum kadarıyla eğer ilk yukselıs trendiyken mudahale etse 0.5 puan bıle gerı durdururdu.yada benmi yanlıs dusunuyorum
YanıtlaSil0,5 puanın etkisi yetmeyebilirdi. Çünkü o dönemde bir yandan iç siyaset iyice tansiyonu yükseltmişti bir yandan Dolar Endeksi yükseliyordu.
SilÖzdeyiş değerinde bir cümle:"Faiz fobisinin maliyeti faiz lobisinin maliyetinden yüksektir."
YanıtlaSilTeşekkür ederim.
SilHocam peki faiz artışı kuru nasıl baskılıyor ,buradaki durumu açıklarmısınız
YanıtlaSilReel faiz sıfır olunca yüzde 8,5 enflasyon olan bir ülkede insanlar tasarruflarını TL olarak tutmak yerine dövize çeviriyor. Yabancılar da yüzde 13 veren Brezilya gibi ülkeler varken oraları tercih ediyor. Eskiden yüzde 8 faizle Türkiyeyi tercih ediyorlardı ama o zaman risklerimiz bu kadar yüksek değildi (kredi notumuz yüksekti.) Faizi artırınca yerli tasarruf sahini TL de kalmayı, yabancı yatırımcı da öteki ülkelere gitmek yerine buraya gelmeyi tercih ediyor. O zaman dövize talep düşüyor, yabancılar yeni döviz getiriyor, döviz bollaşıyor ve kur düşüyor.
SilPeki neden doviz yerine altin almiyorlar?
SilAdsiz 10:53, altin gokten zembille inmiyor, onu da dolarla ithal ediyoruz.
SilHer konuda Amerikayı yeniden keşfetmeye çalışıp,aklın yolunu değil egomuzu dinleyip,kafamızı duvara vurmak zorundayız galiba Hocam.
YanıtlaSilMaalesef öyle görünüyor.
Silhocam merkez bankasi 8 puanlik faiz arttirsa dolar 1.75lere iner mi
YanıtlaSilBelki ama sonuçta ekonomi batar.
SilMahfi hocam yazınız için tekrar teşekkürler. MB nın yapmadıklarını yılbaşından itibaren almışsınız. Eylül'e kadar gitmek gerekmez mi? Bir de geçici rezerv nedir açıklayabilir misiniz? Gün be gün artan negatif geçici rezerv rakamı ne anlama geliyor?
YanıtlaSilTeşekkür ederim. Saygılarımla
Gerekebilir ama o dönemlerle ilgili de yazmıştım o nedenle bunu yılbaşından başlattım.
SilGeçici rezerv piyasanın açılışındaki durumu ifade eder.
Hocam peki merkez bankası bu sekilde önlem almayı daha ne kadar sürdürecek? bu tarz anlık ve geçici önlemlerle daha ne kadar doların yukarı gidişatını engelleyebilir? M.B sının bu sekilde kur politikası yürütmesi açık faiz artırımına gitmemesi spekülatörlere ortam hazırlamıyor mu? Spekülasyonla ugraşmayan alın terini birikimini mevduatda tutan vatandaş cezalandırılmıyor mu? Spekülatörlere vatanhayini deyip sonra spekülasyona ortam hazırlamak nasıl bir çelişkidir? Son olarak hocam altındaki güçlü duruş doların geri çekilmesine ragmen devam ediyor bunun sebebi güvenli liman anlayışımıdır sadece?
YanıtlaSilTesekkürler iyi çalışmalar.
Ne yazık ki bu soruların yanıtını ben de bilmiyorum.
Silevet parasını TL de tutan vatandaş cezalandırılıyor. Çok açık. bu paralarla fonlananalar ve Bankalar kar rekoru kırıyor.
SilHocam gecelik borç verme faizini yüzde 8,00 değil 8,50 den 9,25 e çıkarmadı mı?
YanıtlaSilYanlış girmişim, Düzelttim, sağolun.
SilHocam merhaba, öncelikle yazılarınızla bizi aydınlattığınız için teşekkür ederim.
YanıtlaSilGrafiğe bakıldığı zaman politika uygulandığında genelde ters yönlü ama bazende doğru yönlü ve yatay olarak ilişki olduğu görülüyor. Faiz oranlarının USD/TL kurunu açıklama oranı tahmininize göre nedir.
Teşekkür ederim.
Teşekkür ederim.
SilFaizin kur ile ilişkisi bazı dönemlerde güçlü bazı dönemlerde daha zayıftır. Örneğim 2017 nin ilk ayında bu ilişkiyi güçlü kılan en önemli iki nedenden birisi bizdeki başkanlık meselesi diğeri de Dolar Endeksinin güç kazanmasıydı. Bu gibi durumları görüp faizi ona göre artırmak gerekir. İşler değişince tekrar düşürmek o kadar da zor değil.
Hocam son günlerde dolarda yaşanan düşüşe bakarak dolar 3.50 seviyesini görür diyabilir miyiz?
YanıtlaSilBunlara bakarak diyemeyiz ama başka güçlü nedenler oluşursa neden olmasın?
SilFaiz fobisi korkusu > faiz lobisi korkusu mu yani hocam ?
YanıtlaSilKesinlikle.
SilDolar 4 değil isterse 14 lira olsun, benim dolarla işim yok.Bimde herşey var
YanıtlaSilDolar 14 lira olursa BİM'de her şey olmaz.
SilEvet BİM de herşey var. Pazartesi - Salı arası fiyatlar en az %10 zamlanmış. Daha senenin başı.
SilAma enflasyon %8 değilmi:))
Size tavsiyem. bim den yaptığınız alışveriş fişlerini saklayın. ,
Hatta 1 kg şeker, 1 kg çay, 1 kg, peynir, 5 kg yoğurt, 1 kg et, ,30 luk yumurta, 1 kg deterjan dan oluşan bir sepetiniz olsun. Ayda bir aynı sepeti alın. Sene sonunda fiyatları karşılaştırın.
Adsiz 09:57, zaten zamlari senenin basinda yapiyorlar, eskidendi o her ay zam yapma donemi. Enflasyon artik o kadar yuksek degil. Takip edin fiyatlari bir sene boyunca ayni kalinca ikna olursunuz herhalde enflasyona. :))))
SilSamanin bile ithal edildigi bir ulkede millette akil tutulmasi yasaniyor. Hocam BIM`deki ayrani sikayet ettim, icine ne katiyorlarsa cok kafa yapiyor heralde.
SilHocam faiz-kur-enflasyon iliskisini her ay yazar oldunuz...umarim bir gün anlamamakta israr edenlerde anlar
YanıtlaSilDurmak yok yola devam:D
Saygilarla
Ben de sıkıldım.
SilSanırım artık hiç kimse MB'yi ciddiye almıyor ve MB eli kolu bağlı bekliyor Hocam...Bundan sonra 600 baz puan arttırsa bile birkaç güne kadar kuru tutamazlar maalesef..Size kuru sormayacağım hocam.Biliyorum ki cevaplamıyacaksınız.Peki sevgili hocam enflasyonu şubat-mart aylarında nerede görüyorsunuz hocam:):)??Sevgi ve saygılarımla muhterem hocam...
YanıtlaSilEnflasyon çift hanelere çıkacak gibi görünüyor. Ocak ayı kritik. Eğer bu ayda enflasyon artmışsa yüzde 11'i yakında görebiliriz. Çünkü geçen yılın Ocak ayında aylık enflasyon 1,82 idi. 1,82 çıkıp da yerine daha yüksek bir sayı girerse iş ciddi demektir. Ve buy kur artışıyla da muhtemelen öyle olacak gibi.
SilBen ekleyeyim, Enflasyon cift haneye cikmasi artik kesin gibi. Mesele enflasyonun Cift haneye cikmasi degil senin yasadigin enflasyon karsisinda verdigin tepki yani faizin onemli. para politikan onemli
SilEnflasyon cift haneye ciktiginda muhtemelen referandum oncesi faizleri arttirmayacaklar boyle bir durumda senin mevcut negatif reel faizin daha da yukselecek TL daha kirilgan yapiya burunecek. E zaten tum kredi kuruluslarindan kotu not almissin kimse parasini ulkemize gondermiyor.
Olacak olan kurda cok yakinda en erken subat basinda en gec martta bir dalgalnma bekliyorum. Nasil kasimda ve ocakta dalgalanma olduysa boyle bir dalgalanmayi bekliyorum hatta refrranduma kadar iki tane boyle bir dalgalanma olabilir. Turkiye de yuksek enflasyon donemine girilmistir zaten issizlik de yuksek bunu absorbe etmek icin Hukumet bu nedenle merkez bankasi ile birlikte %15e kadar enflasyonu goz ardi edebilir.
Hocam öncelikle saygilar. sizi eko diyakog programından beri takip ediyorum ilk kez böyle bir platformda yazma ihtiyacı hissettim mevcut konjonktür de kur Savaşlarının yasandigi bir ortamda merkez bankası binevi kulağı direkt tutmuyor fakat yolu karmaşık bir şekilde uzatmiyomu sanki 90 lara döndük gibi yad usd dussede düşmesede bu kadar konuşulan bi ortamda yükselse niye yükseldi düşse niye düştü güç bir müdahale olmadan dengesini bulamaz mi bu kadar müdahale sonucunda insanlar tüm birikimini döviz cinsinden tutmayacakmi biraz genel oldu ne düşünürsünüz bu konuda..
YanıtlaSilBir inat uğruna durduk yerde hem para hem zaman kaybettik ülke olarak, bu faiz arttırımı doların 3 tl'yi geçtiği ilk zamanlarda yapılsaydı daha farklı olurdu durumumuz sanki, yani ne oldu eninde sonunda bu işin böyle olması, böyle yürümesi gerektiği anlaşıldı bu kadar geç kalınması gerekiyormuydu faiz arttırımı için? Durduk yerde bu ego tatmini neden olur anlamıyorum ki, ülkenin ekonomisi, geleceği, bekaası bir kişinin sahşi hırslarından, egolarından daha mı değersiz? İki kişinin birbiri arasında yaptığı sokak kavgasına döndü bu iş yahu, yok sen yendin hayır ben yendim derken ekonomisiyle, kültürüyle, kazanımlarıyla ülkemiz gidiyor elden farkındamıyız! Siyasetçilerin, bürokratların, devlet adamlarının öncelikli amacı şahsi hırslarından sıyrılarak, ülkenin geleceğini düşünmek ve buna göre aksiyon almak değil midir? Bir Türk vatandaşı olarak üzülüyorum, canım yanıyor bu halimizi gördükçe.
YanıtlaSilMahfi hocam Ekonomide Analiz kitabınızı okudum, ekonomik verileri safsatalardan, şehir efsanelerinden arındırarak, analitik bir düşünceyle nasıl okumamız, yorumlamamız gerektiğini çok güzel anlatmışsınız. Emeğinize sağlık. Kitabınızın son sayfalarında ekstrapolasyon, korelasyon, regresyon, granger testi gibi matematiksel tekniklerden bahsetmişsiniz, bu teknikleri detaylı olarak anlatan kaynak tavsiyesi rica ediyorum, özellikle tümevarım tarzında, küçük verileri kullanarak bütünü modelleyebileceğimiz bir kaynak. Teşekkürler.
Evet ne yazık ki söylediklerinizde haklısınız.
SilKitabımla ilgi değerlendirmenize ayrıca teşekkür ederim. Beğendiğinize sevindim. Kitabın son bölümünde sözünü ettiğim teknikleri bulabileceğiniz bir link yazayım size.
http://yalta.etu.edu.tr/files/ekonometri1-kitap-surumu-(s2,0).pdf
Teşekkür ederim hocam link için.
SilEkonomi iyi olursa faizler kendiliğinden düşer, faiz neden değil sonuçtur, politik emirle faiz düşürülmez gibi söylemler var ben bunlara katılıyorum ve sizinde az çok böyle düşündüğünüzü biliyorum fakat buna göre; Abd ekonomisi iyileşme sürecinde olmasına rağmen neden fed faiz artırıyor veya ekonomisi kötüyken faizleri nasıl 0 puana çekebildi ? Abd yapınca oluyor biz yapınca olmuyor mu ? Gelişmiş ülke vs Gelişmemiş ülke farkı mı ? Bunu öğrenmek istiyorum. Yanıtlarsanız çok sevinirim. Şimdiden Teşekkürler Hocam
YanıtlaSilAz çok değil tamamen öyle düşünüyorum.
SilABD iyileşme sürecinde olduğu için Fed faiz artırıyor. Çünkü sıfır faiz normal bir durum değil. Reel faiz enflasyonun üzerinde olmalı ki insanlar tasarruf etsin. Fed, ileride enflasyonun yüzde 2 düzeyine çıkacağını tahmin ediyor ve yavaş yavaş faizi artırıyor ki enflasyon azmadan önleyebilsin.
ABD ekonomisi krize girince insanlar para harcamaz oldu. Enflasyon sıfırlara indi. Bu durumda faizle para alıp para harcama tamamen durdu. Öyle olunca faizleri düşürdüler ki insanlar faizsiz veya çok düşük faizle borçlanıp para harcamaya devam etsinler ve ekonomi tamamen durmasın.
Bizde enflasyon hiç bir zaman yüzde 6'nın altına inmedi ki faizleri o düzeylere indirelim.
Düşünün şimdi bizde faiz sıfır olsa ne olur? Enflasyon yüzde 8,5 olduğu için insanların tasarruf edip bu tasarruflarını bankalara yatırmaları için deli olması gerekir. Herkes faizi bırakır anaparasını korunmak için döviz alır. Yabancılar gelir mi? Adamın deli olması lazım. Sıfır faiz veren riski son derecede yüksek bişr ülkeye para getirmesi için.
son derece açıklayıcı çok teşekkür ederim hocam faiz-enflasyon ilişkisini hesaba katmamışım anlaşılan şimdi öğrenmiş oldum. Bu arada ben siyaset bilimi öğrencisiyim ve neo-liberal vs neo- marksist kuramları karşılaştırarak ekonomik küreselleşmenin olumlu-olumsuz sonuçları ile ilgili yüksek lisans tezi yazıyorum siz acaba ekonomik küreselleşmeye inanıyor musunuz ve bana yardımcı olabilecek yani açıklayıcı bir kitap veya bir akademik çalışma önerirseniz çok sevinirim çünkü ekonomi-politik birbiriyle çok bağlantılı ve ekonomi bilgim bir iltisatçı kadar olmadığı için işin içinden çıkamıyorum bir türlü.
SilBaskanlik referandumunda hayir cikarsa baskanlik gelmezse ulkeyi terk edecem. Tum kariyerimi sonlandirip gidecem.
YanıtlaSilNiye ?Hayatını ve yaşamını belirleyecek,yönlendirecek,dikte edecek birisinemi ihtiyacın var?İSRA suresi 13 ''Biz insanların kaderini kendi gayretlerine bağladık''der.
SilHangi ülkeye gideceksiniz?
Silgeçmiş olsun kardeşim,bir an evvel sağlığına kavuşmanı dilerim
SilEvrensel insan..Lütfen gitme...Seninle müşterek gelecek insana umut veriyor..Harika insan...Bilimi.. aklı...bireyi esas almış tam yurttaş.
SilHemen simdi git, ama yeni zelanda'ya gitme, orasi Turkiye'ye koyun ihrac ediyor bir bakarsin kendini Turkiye'ye geri gonderilmis bulursun.
SilHocam Trump'ın sürekli doların fazla değerli olduğunu söylemesinin nedeni ne ?.
YanıtlaSilTrump ekonomik kalkınmayı para basarak yapabilir mi ?
Enflasyon olacağını bile bile böyle bir hamle yaparsa bu durum dünya ekonomisini nasıl etkiler ?
Yoksa Çin ve Avrupaya paranız çok değersiz derken kastettiği başka bir şey mi var ?
Başta Çin olmak üzere bazı ülkelerin kendi paralarını değersiz tutarak ihracata bu yolla destek vermeleri ABD ithalatını artırıyor, ihracatını düşürüyor. Trump bu rahatsızlığı dile getiriyor.
Silhocam günaydin öncelikle yazilariniz ve cevaplariniz icin tesekkur ediyorum .
YanıtlaSiltrump in musluman 6 ulke ve vatandaslarina karsi tutumu 90 gun sonunda uzamasi hatta belki ulkelere turkiyenin de eklenmesi durumuna ihtimal verir misiniz verirseniz bu da ekonomik olarak nasil etkileniriz? acaba ulke olarak icimize kapanmamiz bizi -dusuk bi ihtimal de olsa- uzun vadede mutlu edebilir mi yoksa , tam tersi ekonomik olarak agir bir darbe daha mi olur , tesekkurler tekrar hocam iyi gunler.
Teşekkür ederim.
SilHayır, bu dediğiniz ihtimal içerisinde bir durum değil.
üstad son cümle genel özet olmuş kaleminize sağlık
YanıtlaSilTeşekkür ederim.
SilHocam anlamadığım bir konu var bizim paramız değer kaybetti ama ihracat yaptığımız ülkelerde kriz var ihracat o yüzden çok artmıyor kabul ediyorum bunu.KUR arttığı için bizim gibi ithalata bağlı ülkeler için o ithal ettiğimiz malların talep esnekliği düşük oluyor o yüzden vazgeçemeyiz nasıl oluyor da dış ticaret açığı düşüyor ?
YanıtlaSilDışticaret açığı düşüyor çünkü ihracatımızda düşüş ithalatımızdaki düşüşten daha fazla. Büyümemiz düştükçe ithalatımız da ihracattakinden daha hızlı düşüyor ve dışticaret açığı kapanıyor.
SilÖte yandan son 3 ayda ihracatımızda artış başladı. Avrupa'da toparlanma söz konusu.
hocam sizce enflasyon ne kadar olmalı ?
YanıtlaSilGelişmiş ekonomilerde % 2, gelişmekte olan ülkelerde % 4 dolayında.
SilHocam merhaba,
YanıtlaSil2016 yılında yapılan faiz indirimlerinin yangına benzin dökmek olduğunu düşünüyorum. Dövizin yükselişine parelel olarak yapılacak faiz artışlarıyla kurun bu derece değerlenmesinin önüne geçilebilirdi. Tek parametreye odaklanıldı ve denge bozuldu. Aynı fikirde misiniz?
Teşekkürler
Haklısınız. Bu hamleler MB'nin gidişatı okuyamadığını ortaya koyan çok hatalı adımlar olmuş.
SilHocam Trump ve Türkiye'ye etkileri yazısı için henüz erken mi?
YanıtlaSilBence erken.
SilMahfi Hocam merhaba. (anlayana) Hap gibi ve çok net bir yazı. Birçok arkadaş gibi ben de son cümleyi çok beğendim, günün sözü olarak grubumuzla paylaşacağım.
YanıtlaSilBir sorum olacak. Fitch'in ve S&P'nin not düşürdüğü bir süreçte, borsadaki yükselişi dolar/tl kurunun nispeten dar bir aralıkta sabitlenmesine bağlayabilir miyiz? Demek istediğim, faiz çok oynakken yabancı yatırımcı borsada aldığı hisse TL bazında değer kazansa dahi, çıkmak istediğinde dolara çevirirken zarar edebileceğini öngördüğünden, bu riski almaya değmez diyor ve farklı bir yatırım aracını tercih ediyor olabilir miydi?
Diğer bir seçenek de Başkanlık sistemi konusunun çok gündeme getirilmemesi olabilir tabii ama ona diyecek çok şey olsa da yapacak bir şey yok:(
teşekkürler.
Teşekkür ederim.
SilBorsa benim çok bildiğim bir alan değil. Ama sanırım USD bazında çok ucuz kaldığı için yabancıyı çekiyor.
Hocam merhaba,
YanıtlaSilErinç Yeldan Hocamızın aşağıdaki yorumuna teknik açıdan katılmamak mümkün mü sizce?
Teşekkürler,
"...AKP’nin iktidara geldiği 2003 başını referans alırsak, doların reel fiyatını o günden bugüne koruyacak olan güncel piyasa kuru ne olmalıdır? Cevap: 2003’ten bu yana Türkiye’de birikimli toplam enflasyon yüzde 292; ABD’de ise yüzde 132 olmuş. Dolayısıyla, doların satın alma gücünü koruyacak olan fiyatı dengesi 3.72 TL’yi veriyor: 1.68 x (292 / 132) = 3.72..." (1.2.2017 tarihli Cumhuriyet Gazetesi köşe yazısından)
Sanki Reel Efektif Kur endeksi de benzer bir kuru gösteriyor.
SilSıcak para girişinin hızlandığı 2003'ten sonra Kemal Derviş hükümeti uyarmış ve kurun bu kadar düşmesine izin vermeyin bu reel sektöre zarar verir demişti. Tabiki kimse dinlememiş ve yıllarca ekonominin tüm dengeleri ve borçlanması düşük kur üzerinden oldu. Belki de bugün normal seviyesinde olan kur bizi batırıyor.
SilHocam siz sabahları kaçta uyaniyorsunuz Saat 5:30 da yorumlara cevap vermişsinizde o yüzden soruyorum:))
YanıtlaSilBazen 5'de uyanır kalkarım, bazen de 8'de.
SilHocam, iyi günler. S&P 4 büyük bankanın not görünümünü negatif'e çevirmiş. Bu arada 240 ay vade, 0,79 faiz ile ev satış kampanyası başladı, katılan 9 banka arasında bu 4 banka da var. Enflasyonun çift haneli rakamlara gittiği bir ortamda bu bankalar nasıl kâr ediyorlar? Devlet bu kampanyaya katılan bankalara bir şekilde sübvansiyon mu uyguluyor? Kısacası "Nasıl oluyor da oluyor?" Yoksa Biz %5 peşinatı alalım, gerisi Allah kerim diye mi düşünüyorlar?
YanıtlaSilSaygılar....
Faiz dusuk oldugunda bankalar kar ediyor, faiz yuksek oldugunda degil.
SilTam olarak bilmiyorum. Hesaplarını incelemek gerekir.
SilAdsız 12:33
SilVadeli mevduata % 8-11 arası faiz verip para toplayan bir banka enflasyonun giderek arttığı, dolayısı ile de mevduata vereceği faizin zorunlu olarak artacağı bir ortamda 0,79 faizle 240 ay vadeli kredi verince nasıl kâr ediyor, anlatabilirseniz sevinirim.
Mahfi hocam, cevabınıza teşekkürler.
bu konudaki söylenti bankaların karlı vermesi gereken değer %1 ve kampanya oranı 0,79 ise aradaki farkı müteahhitten tahsil ettiği yönünde.
SilHocam yazınız için teşekkürler.
YanıtlaSilSon zamanlarda trump bazı ülkelerin paralarının aşırı değersiz olduğundan ve bu yüzden kazanç sağladıklarını söylüyor. İlk önce cin için sonrada almanya için söyledi. Sizce dolarda devalüasyona gitme ihtimali var mi?
Zaten bu demeçleri sonrasında Dolar değer kaybına başladı.
SilHocam birbirine bağlı 2 sorum var.
YanıtlaSil1-Eğer MB politika faizini 1 ocak 2017de 9.50 gibi bir şey yapsaydı $'ın değeri örtülü olarak faizin 9.50'deyken değeri olan 3.75TL'dan veya daha bile aşağısından konsolide olabilir miydi?
2/A-MB fonlama faizi 10.35 demişsiniz demek ki yükselmeye devam ediyor. Üstelik dolar endeksi düşerken. (99.17 olmuş) Allah korusun ama endeks tersine dönerse birgün fonlama faizi şimdiki ivmesinden (yaklaşık her gün %0.04 artış var) daha fazla bir ivmeyle artmaz mı? O zaman yakında %11 lere yaklaşırız değil mi?
2/B-Sizce eğer fonlama faizi 11 leri zorlamaya başlarsa ilk önce herhalde günlük likidite miktarını 5 milyara çekerek son dönemece girilir. Ama arkasından ne olur? Diyelim 11 faizde yetmemeye başladı. Dolar yükselmeye devam etti. Tekrar Geç Likidite faiziyle oynanabilir ve 12ye çıkarabilirler mi? Boyle bir şeyin sonuçları ne olur?
3- Eğer 1.ci sorunun cevabı ''evet eğer politika faizi yılın ilk gününde 9.50 yapılsaydı dolar kuru çoktan daha sakin bir durumda kalırdı' ise benim cebimden enflasyon olarak çıkan extra özkaynağım aslında benden resmen ve gözüme baka baka çalınmış olmuyor mu?
Saygılar,
İsmet
1- Benim tahminim olurdu şeklinde.
Sil2/A - Aynen öyle. ŞLu aralar USD endeksi yardım ediyor.
2/B - Sanırım piyasada ciddi likidite sorunları ortaya çıkmaya başlar. O da reel sektörü zorlar (zaten zorda).
3. Aynen.
Size teşekkür etmek istiyorum. Blogunuzu sanırım 1.5 ay önce keşfettim. O tarihte faiz koridorunun ne olduğunu dahi bilmiyordum. Geç Likiditenin adını duymamıştım. Konuşulanları hiçmi hiç anlamıyordum, arapça gibi geliyordu. Şu an sadece sizi burdan okuyarak ufak tefek yorum yapabiliyorum. Basit ekonomi kitabınızıda okuyacağım inşallah. Ben mühendisim bu kadar anlamak ve yorumlamak bana yeterli. Bunun için size teşekkür ediyorum. Saygılar.
SilSayın hocam yazınız için teşekkürler, son cümle de süper olmuş :)
YanıtlaSilBen kurun artışı ya da azalışının tam olarak sadece merkezle ilintili olduğunu düşünmüyorum. Kur bu seviyelerdeyse eğer, içinde siyasi ortamın, başkanlık sürecinin, ohalin de büyük faktörü var bence. Bu ortam yumuşarsa -ki umudum yok- kur kendi kendine merkez bir şey yapmadan zaten düşer diye düşünüyorum.
Bunun yanında bir konuda tavsiyenizi rica edeceğim.Sermaye piyasası araçlarına çok merak salmaya başladım ama nacizane bir mühendis olarak işin bilimini bilmek istiyorum. Yani örnek vermek gerekirse bir şirketin piyasa değeri nasıl ölçülüyor, hisse senetleri fiyatları nasıl belirleniyor, temel, teknik analiz nedir, şirket satın almaları nasıl gerçekleşiyor değerlemeler nasıl oluşuyor vb. gibi. Bunları öğreten bir yüksek lisans programı var mı acaba? Bir aracı kuruma gittim İzmir'de bunları sorduğumda bizde forex eğitimi var sadece şimdi trend o hadi hesap açalım size işlem yapalım dediler :)) Türkiye'de bilgiye ulaşmak zor mu hocam bu kadar , yoksa işi gücü bırakıp piyasa profesyonellerin yanında staj mı yapmak gerek ? Yardımlarınızı rica ederim. Saygılarımla.
Teşekkür ederim.
SilGörüşünüzde haklısınız. Faiz işin bir yanı sadece.
Ben borsa ve forex işlerinin uzmanı değilim. Ama dediğiniz gibi bunların dersleri, kitapları var. Bence bu konuda birer kitap alıp okuyun ve eğer o zaman sizi sararsa ders meselesini düşünün.
Hocam, Döviz kurundaki artışın İthalata bağlı üretime getirdiği maliyet artışı zamanında yapılması gereken 1-2 puanlık faiz artışından daha fazla oldu diyebilir miyiz?
YanıtlaSilSanırım diyebiliriz. Çünkü kime maliyetleriniz açısından kur mu önemli faiz mi diye sorsak kur diyor.
SilHocam Trump ve ekonomi kurmaylarının diğer ülke para birimlerini ticaret savaşı gayesiyle haddinden fazla düşük tuttuğu yönündeki açıklamalar dolar endeksinin seyrinin ABD yönetimince aşağı çekilmeye çalışılacağının emaresi midir? FED'in bizim MB'den daha bağımsız olduğu arka planında konu hakkındaki görüşlerinizi alabilir miyim?
YanıtlaSilSaygılarımla
Öyle görünüyor.
SilFed'in ne yapabileceğini açıkçası ben de merak ediyorum. Ciddi sorunlar da doğabilir.
Hocam yeni kitaptan haber varmı? İçeriği ne olacak...
YanıtlaSilYeni kitabım ağırlıklı olarak Yeni Türkiye'nin Değerlendirilmesi üzerine bir kitap olacak. Çalışıyorum bakalım yıl bitmeden yetişecek mi?
SilHocam ekonomi bilimini bu kadar anlaşılır bir şekilde aktarabilmek önemli bir meziyet. Tebrik ederim.
YanıtlaSilBen kurun epeyce dalgalandığı şu dönemde olan biteni daha sağlıklı anlayabilmek adına 11 Şubat 2014 tarihli "Sıcak Para" yazınızın okunmasına ciddi fayda görüyorum.
Saygılarımla.
Teşekkür ederim.
Silhakikaten hocam (Politika Faizi = Politikacı Faizi) olmuş.
YanıtlaSilBundan sonra yazım değişmeli:
"Politika(cı) Faizi" olarak yazılmalı.
Mahfi bey, Brezilya da faiz %13, enflasyon %6 civarı. Son baktığıma göre de dolar Real karşısında seyrek bir grafik izliyor. Sizce de sayın Brezilya biraz fazla abartmamış mı?
YanıtlaSilBrezilya'nın başka sorunları var. Faizi şok bir düzeyde tutarak bazı düzeltmeler yapmaya çalışıyorlar.
Silben ekonomist degilim ancak bir vatandaş olarak son günlerdeki gelişmeler nedeniyle finans yorumu yapanları tv lerden dinledim biraz internetten okudum ve tabi sitenizi keşfettim Sayın Hocam..okudukça ufkum açılıyor.öncelikle teşekkür ediyorum emekleriniz için..para işlerinden bugune kadar pek anlamayan biri olarak kabaca tesbitim şudur...para işleri acımasız..çok paran varsa parayı gezdirip dolandırıp çok para kazanabilmek mümkün..küresel dünya denilen düzen; güçlü olanın zayıfın elinden parası bir şekilde almak..piyasa,forex,borsa,target,parite,gibi bir çok kavramı enstrumanı icad etmişler. bunları usulune göre kullanıp parayı götürüyorlar.bu girizgahtan sonra demem o ki yeterli miktarda sıcak paran varsa al-sat al-sat ...parayı götür...örneğin yüklü miktarla dövizle gir tl ye çevir sonraya borsaya gir borsayı şişir ordan sat bu arada yüksek döviz girdisi var aman borsa yükseliyor diye dövizden çıkış borsaya geciş sebebiyle düşen kurdan yeniden döviz al ve çık..en kolay para kazanma ...peki bu döngü nasıl engellenir Mb ve Devletler buna karşı nasıl önlem alabilir..bana göre en basit önlem faiz seviyesi değilmidir..ne de olsa faiz belli bir zaman aralığında spekulasyonu önlemez mi..vatandaş rüzgarda kalırsa soguk algınlığına yakalanır.uzun süre rüzgara maruz kalırsa zatürre olur Sayın Hocam...benim düz mantığım böyle diyor..ukalalık olmasın bu işin ilmini yapanlar daha iyi bilirler tabiki..varmıdır buna tedbir..nasıl olmalı ki vatandaşın cebindeki para buharlaşmasın..
YanıtlaSilTeşekkür ederim.
SilBu işi küresel sistem içinde ve sermaye hareketlerini kısıtlamadan zarar görmeden yapabilmenin tek yolu ekonomiyi güçlü ve risksiz tutabilmektir.
Mahfi Bey ,
YanıtlaSilYüksel risk pratikte sıcak paranın ülkeye gelişini neden nasıl engeller?
Risk yüksek olunca yatırımcı ne düşünür de vazgeçer?
Risk düzeyi yüksek ülkelerde faizdeki sıcak paraya el koyulma riski mi vardır?
Yanıtlarınız için şimdiden teşekkürler
Risk yüksek olunca yatırımcı parasının batacağını ya da geri alamayacağını düşünerek gelmekten vazgeçer ya da çok yüksek kazanç ister.
SilBu tür el koyma ihtimali teorik olarak vardır ama bunu yapan bir ülke bir daha kolay kolay borç bulamayacağını bildiği için bu işe girişmez.
Hocam merhaba;size bir sorum olacak saçma olabilir ama yanıtlarsanız sevinirim.? Hükümetimiz dolar bozdurup Tl almamızı söylüyor bu durumda dolar azalıyor yani doların daha fazla artması gerekmez mi yoksa ben mi yanlış düşünüyorum.Bide insanların zararını kim karşılayacak şu an insanlar dolar satmasaydı daha fazla parası olacaktı hani rasyonellik? Yani sadece bizim dolar satmamızla mı kur azalacak ?
YanıtlaSilAdsiz 12:06, kuru arttiran tek sebep vardir o da insanlarin daha ucuza doviz bulamamasi.
SilOncelikle sunu soyleyelim, Hukumet 'dolari bozdurup TL alin' demedi. Hukumet degil, CB 'dolari bozdurun, alacaksaniz altin alin' dedi. Insallah yeni anayasa ile bu kafa karisikliginiz da giderilir, Hukumet ve CB birlesir.
Ulke icinde zaten ihtiyactan daha fazla doviz mevcut. Ancak dovizini satmak isteyen olmayinca doviz bulunmuyor, insanlar daha yuksek fiyattan doviz satmaya (doviz ile tl degistirmeye) razi oluyor. Elinde doviz bulunduranlar da, dovizin yukselecegini dusundukce, orada burada bunun cigirtkanligi yapildikca ellerindeki dovizi satmak istemiyor. Elinde doviz bulunduranin, doviz bir isine yaramiyor aslinda cunku onu kullanmiyor, ancak gene de satmiyor. Fakat dovize asil ihtiyac duyanlar ise doviz bulamiyor. Bu da dis ticaretle ugrasanlarin isini zora sokuyor, dengesizlige sebep oluyor.
O yuzden CB diyor ki, doviz ile ne isin var, 'yatirim' diye dusunuyorsan bile git altin al koy bekle, dovizle asil isi olanlar (ihtalatcilar, doviz borcu olanlar) varsin dovizi kullansin.
Kimse doviz satti diye zarar etmez. Zarar oyle bir sey degil. O vakit 'doviz artacak' diye milletin doviz almasina sebep olanlarin da doviz borcu olanlari zarara soktugunu dusunebilirsiniz.
Dolar bozdurup TL alınca Dolar talebi düşer ve dolayısıyla ucuzlar.
Silİnsanların rasyonel davranması kapitalist sistemin temel kabulüdür.
Adsız 12:54, İnsanlar neden döviz alıyorlar alım güçlerini korumak için. Geçmişte yedikleri kazıklardan ders aldıkları için. Döviz değil altın aldıklarını varsayalım. altını ithal ediyoruz değilmi? Neyle ithal ediyoruz. Dolarla.
Silal sana yine döviz talebi...
Sorunlar yapısal ve günübirlik çözümlerle sadece öteler ve sorunları büyütürsünüz.
Hastalığı reddederek iyileşemezsiniz. Önce kabul edip sonra doğru tedavi yöntemleri uygulanacak.
Doktorlara ve tıp bilimine küfrederek iyileşilmez.
Hocam. Politika faiziyle ikinci piyasadaki faiz oranları nasıl etkileniyor? İkinci piyasadaki faiz oranı para arziyla alakalı değil mı? MB. Para arziyla ikincil piyasadaki faiz oranlarını politika faiziylede ikinci piyasadaki faiz tabanını belirliyor diyebilirsiniz?
YanıtlaSilKur artinca ihracat artmiyor diyordunuz, Aralikta da, Ocakta da cift haneli artti.
YanıtlaSilBöyle bir şey demedim. Tam tersine kur artınca normal koşullarda ihracat artar. Ama eğer kriz durumu varsa ve bizim mal sattığımız ülkeler krizde ise o zaman kur artsa da bizim ihracatımız artmaz çünkü alıcıların durum alımı artırmaya elverişli değildir dedim. Son bir kaç ayda gerek AB de toparlanma gerekse komşulardaki toparlanma bizim sattığımız malları daha fazla almalarına o da ihracatımızın artmasına neden oldu.
SilMb hukumetten korkuyor ama Su durumda faizi yukseltmekten baska caremiz yok. Artan faiz,paranin yurt disina gitmesine mani olur. Kayit disi kalmasini engeller. Boylece kur duser. Iktisat kitaplari boyle yazar.Faizi de lobisini de sevmem ama ekonomi boyle.
YanıtlaSilBeklentiler de muhim tabi.
Durum budur.
SilBence faiz artirsaydi kurda ters tepki vererek artardi (ters tepki) , merkez bankasi zaten panik icinde demistiniz, panik icinde olmasi farkli birsey bunu piyasa ya faiz atirirarak gostermis olacakti ve ters tepki yapacakti cunku hakim oldugu ekonomi kirilgan yani cari fazlaligi olan bir ekonomi olarak okunmuyor piyasa tarafindan
YanıtlaSilAsıl ters tepki şimdi oldu. Bakın USD endeksi gerilediği halde bizde kur gerilemiyor.
SilHocam bizim kuvvetler ayrılığına dayalı tam demokrasiye, bilimsel eğitime, serbest girişimi destekleyen planlı ekonomiye ve 2002-2008 dönemindeki açılımların devamına ihtiyacımız var. Başka birşey ne dövizin artışını durdurur ne de ekonomiyi canlandırır.
SilSizce?
Hocam sizce trump'ın koltuğa oturması ve fitch'in not düşürmesiyle. Dolar TL tavana ulaştı mı? Yükseliş hikayesi bitti mi? Yoksa halen dolar yükselişi için FED faiz artışı sebebiyle bir hikaye var mı?
YanıtlaSilBu biraz Fed'e biraz da bizim ne yapacağımıza bağlı bir durum.
SilMerhabalar Mahfi Hocam
YanıtlaSilEkonomi hakkında pek bilgim yok olan bilgilerimi de aşağıda paylaştım. Yanlışımın olduğu yerleri düzeltirseniz sevinirim. Zira ekonomik sebeplerden ötürü önümü göremiyorum. Tüm planlarım askıda kaldı ve kafayı yemek üzereyim. Yurtdışına gitme ihtimalim yüksek belki söylemleriniz bu ihtimali artırır diye sizden biraz nasihat birazda gerçekleri yüzüme vurmanızı diliyorum.
Malumunuz ülke olarak 450 milyar civarında kamu + özel borcu görünüyor ve her ay 4-5 milyar dolar ek olarak biniyor. ithalat-ihracat dengesini oluşturabilecek bir sanayimiz yok maalesef. İthal etmeden ihraç edemiyoruz. Bu borcu kapatabilmemiz için ihracatımızın ithalattan döviz bazında yüksek olmalı ki (bu ülkemiz için hiçte kolay bir iş değil) borcu kapatabilelim. Ülkeye her yıl dış ticaret fazlası olarak 5 milyar dolar fazla versek bile 7,5 yılda borcu ancak temizleyebiliriz. (borç faizleri hesaba dahil edilmedi. ) Ve artan kur maalesef kücülmemize neden olacaktır, çünkü alım gücümüz azalıyor. Bu alım gücünün azalması ekonomiyi sekteye uğratacak ve küçülmemize sebep olacaktır. Bu da istihdamın azalmasına işsizliğin fırlamasına sebebiyet verecektir. İşte bu noktada çalıştığım kurum da (inşaat sektörü) ağır bir darbe alacaktır. Ve muhtemelen işsiz kalacağım ve herhangi bir birikimim yok maalesef.
Öğrenmek istediğim ülke olarak bu ekonomik darboğazdan kurtulabilecek miyiz ? Herhangi bir ışık görüyor musunuz ?
Murat, isik filan yok arkadasim, eger yurt disina gidebiliyorsan hemen git hic durma. Ayrica tamamen iktisadi acidan yazmissin (ki yazdiklarin dogru) ama siyasi ve jeopolitk durumu goz ardi etmissin. Baskanlik referandumu ve Suriye'deki Kurt koridoru olusturma cabalari onumuzdeki aylarda durumu allak bullak edecek yani gidisat daha da kotu olacak. Sana bir ipucu vereyim, anlayan anlar. Ozerk bir Kurt devleti kurulmasi istense, tek bir kisinin kolunu bukmek mi kolay yoksa parlemento'nun, bagimsiz yarginin ve guclu bir ordunun mu? Gidisatin nereye ve nicin oldugunu anlamissindir sanirim. Kac kurtul bir an once.
SilHer zaman umut vardır. Sonuçta bu ülke geçmişinde nerelerden geçip buraya geldi. Bunlar da geçer. Ama çizdiğiniz çerçeve sizin yurt dışında olmanızı haklı gösterecek bir çerçeve. Düşünceniz bu ise yurt dışına gidin, orada biraz farklı deneyimler edinin, sonra tekrar gelşirşiniz.
SilHocam, tecrübeli bir mühendis olarak ben olaylara biraz daha yapısal bakılması gerektiğini, reel ekonomi ve finansal faaliyetlerin bir denge üzerinde hareket ettiğini düşünüyorum.
YanıtlaSilTürkiye tarihinde ve diğer gelişmekte olan ülke tarihlerinde defalarca görülen belirli bir süre yabancı sermaye için çeşitli sebeplerle çekici hale gelen/getirilen ekonomiler genelde bu süreçte aşırı tüketim ve rekabet gücünü artırıcı yatırımlar yerine mevcut artan geçici tüketime uygun kapasite artırıcı yatırımlar yapmayı tercih ettikleri için(daha kolay para kazanma imkanı verdiğinden dolayı) süreç sonunda daha önce kendiliğinden gelen sermayeyi aynı şekilde çekme gayretlerinin genelde başarısız olduğunu düşünüyorum.
Zira yabancı sermaye için çekici koşullar, yabancı sermaye girişinin pozitif ivmede olduğu dönemde çok olumlu iken girişin devam ettiği fakat ivmenin yataya (0) döndüğü koşullarda hızla olumsuzlaşıyor. Sıfır ivme koşulları ardından yabancı sermaye girişi devam ettiği fakat ivmenin negatife döndüğü dönem başlıyor (şu an içinde bulunduğumuz dönem) ardından ekonominin kendi öz kaynaklarıyla baş başa kaldığı net sermaye girişinin sıfıra yaklaştığı dönem başlıyor ki! Yakın geçmişte bu dönemden sorunsuz çıkan Güney Kore ve kısmen bazı uzak doğu ülkeleri dışında başka örnek yok gibi.
Saygılarımla,
Dedikleriniz doğru ama bir tane örnek (Kore) olsa bile örnek var demektir. O zaman onun nasıl yaptığını incelemek gerekiyor.
SilHocam kalkınmanın önemli göstergelerinden biri gini katsayısıdır. ABDde kişi başı milli gelir 40bin civarında olsa da ginisi Türkiye kadar. Şimdi ABD gelişmiş,zengin bir ülke olmakla beraber kalkınmış bir ülke değildir, değil mi?
YanıtlaSilGelir dağılımı eşitliği çok önemli bir konu ve dediğiniz gibi gelişmişliğin de önemli göstergelerinden birisi. Ama sadece ona bakarak ABD'nin veya Gini katsayısı yüksek bir ülkenin gelişmiş ya da kalkınmış olup olmadığına karar veremeyiz.
SilHocam merhaba. Yazılarınızı düzenli olarak takip ediyorum. Örneklerle kolay ekonomi kitabınızı da okudum. Sizin anlatma şeklinizi beğendiğim için diğer kitaplarınızı da okumak istiyorum. Hangisinden başlamamı tavsiye edersiniz acaba hocam? Teşekkürler
YanıtlaSilKolay Ekonomi, Makro Ekonomi, Mikro Ekonomi, Maliye, Hazine (Ercan Kumcu ile birlikte yazildi)
SilHazine'yi ben yalnız yazdım. Ercan Kumcu ile ortak yazdığım kitap Ekonomi Politikası.
SilSıralama iyi, ekonomi bilgisine göre mikro ile makro yer değiştirebilir. Ekonomi bilgisi iyiyse mikro öne alınabilir.
ABD sanayisi güçlü bir devlet ürettiklerini dışarı satabilmesi için doların makul seviyelerde olması gerekiyor. Zira aşırı değerli bir dolar ile ihracat yapamaz hale gelir. Bu da satış yapamayan bir sanayinin durması anlamı taşıyor ve bu nedenle istihdam azalıyor. Bu da ekonomisinin zarar görmesine sebep oluyor. Bundan kurtulabilmek için gelişmekte olan piyasalara faizleri sıfırlayarak dolar akışı sağlayıp doların değerini düşürüp tekrar mal satabileceği kıvama getiriyor.
YanıtlaSilBurada muhtemelen doların düşüşünü sağlayan şeyin para basmaktan geçtiğini söyleyeceksiniz ki öyle ! Daha önce piyasada bulunan 100 x miktarda dolar varken şimdi 125x yaparak %25 doların değerini düşürdüğüdür. Ki dolar endeksi de bize bunu gösteriyor. (130 seviyelerinden 100 lere kadar indi) Ama gelişmekte olan piyasalar maalesef gelişemeden fed dolarları geri çağırmaya başladı ve bu geri dönüş gelişmekte olan piyasaları derin bir buhrana sürükleyecek gibi görünüyor en azından ülkemiz için durum bunu gösteriyor. Sistem düzelmeden sisteme çomak sokuluyor bunun faturası daha ağır olmaz mı ? Dünya genel bir buhrana mı sürükleniyor ? Kafam da deli sorular sordukça sorasım geliyor. Bir ara bir çay ısmarlarsanız sevinirim hocam. Yazarak olmuyor bu işler.
Sanırım bu küresel sistem fazla yaşamayacak. Trump'ın gelişiyle birlikte bu konudaki görüşlerim daha netleşti.
Silhocam, fitch 2017 için 2,4 büyüme öngörmüş ancak bu kanaatimce iyimser beklenti olmuştur. ayrıca merkezin enflasyon beklentisi hem bu yıl hem de gelecek yıl için bence rasyonel değildir. ben büyümede daha zayıf performans ve enflasyonda özellikle seneye çift haneli rakamları görebileceğimizi düşünüyorum. ne düşünüyorsunuz hocam bu konularda?. saygılar....
YanıtlaSilAynı kanıdayım.
SilHocam APİ'nin ne olduğunu biliyorum ama şimdiye kadar televizyonlarda MB APİ yaptı gibisinden bir haber duymadım. Haftalık ve gecelik borç alıp verme bir APİ'dir. Peki MBnin en sık yaptığı APİ hangisidir?
YanıtlaSilÖzellikle piyasaya gecelik ve haftalık borç vermek için piyasadan para topluyor. Bunun için ne tür bir APİ satışı yapıyor?
İyi çalışmalar.
APİ, bu tür günlük, haftalık borç verme alma işlemlerinin daha düzensizidir. Mesela piyasada likidite fazlalığı varsa MB APİ yoluyla para çeker, likidite açığı varsa APİ yoluyla piyasaya para verir.
SilGenel olarak görüşünüz nedir hocam,
YanıtlaSilUSD endeksi aşağı yönlü ve Trump'ın arzusu da bu yönde sanki. O zaman FED Mart'da neden faiz artışı yapsın? Üstelik marda faiz artışı için FED'in 2017 ilk çeyrek verilerini görmeside gerekmez mi? O tarihde hepsini görmüş olamaz. Yani hem veri eksikliği hem Trump etkisi ile Mart'ı pas geçebilir mi? Ama piyasa FED artış yapabilir mi yapmazmı konuşmaları ile şubat ortasından itibaren dolar kurunu yukarı itmeye başlarlar mı? Buna ilave olarak nisanda muhtemel referandum belirsizliği içerde doları yukarı itmeye gene şubat sonlarına doğru başlayabilir. Yani dışarda FED içerde referandum belirsizlik etkileri olmasa şu anki fonlama faizi ile doların artmadan bu seviyelerde gitmesi gerekir diye düşünüyorum. Dolayısı ile bu etkileri çıkana kadar 1 ay kadar kur 3.75-3.80 aralığında dalgalanıp duracaktır herhalde. Ne dersiniz? Sonuç olarak dolar endeksi tersine dönmezse ve iç/dış siyasi gelişmelerin piyasaya psikolojik etkileri olmazsa doların yıl sonuna kadar bile bu seviyeden gitmesi gerekmez mi? Acaba MB'da buna güvenerek mi yıl sonu tahminini 3.86 yaptı?
Ben en baştan da söylediğim gibi bu yıl tahmin açıklamıyorum. Ama Trump'ın etkisiyle Dolar epey bir iniş çıkış yaşayabilir.
SilHocam yabancılar hisse senedi veya hazine tahvilimizi aldığında bu dış borç stokunda mı gözükür iç borç mu?
YanıtlaSilDış yükümlülük.
SilHocam saygılar, MB sı politika faizini yükseltmemesi şu anlama da gelebilir mi?
YanıtlaSilTL de ki baskının siyasal(dış)bir baskı olduğunu ekonomimizin bu kadar TL mize değer kaybetbesine sebep olacak bir görünümde olmadığı, "illüzyona " illüzyonla cevap vermeye çalıştıkları gerçeği olabilir mi?
Biraz zorlama bir analiz olur diye düşünüyorum.
SilHocam 2001 krizi sonrası bankalar battığında mevduat sahiplerine TMSF ödeme yaptı mı?
YanıtlaSilÖdeyemediyse ilerde devlet bu mağdurlara ödemeler yaptı mı yoksa olduğu gibi kaldı mı?
Bildiğim kadarıyla mevduat sahiplerine ödeme yapıldı. Off shore mudilerine ödeme yapılmamıştı ama sonunda onlara da yapıldı mı hatırlayamadım.
SilHocam son olarak banka battığında TMSF nasıl ödeme yapıyor hak sahiplerine? TCMB para basıyor ondan mı borçlanıyor?
YanıtlaSilMiktara bağlı. Miktar çok yüksekse Hazine'den alıyor.
SilHocam,
YanıtlaSilKredi ile konut almak için hesaplama araçları var mı? Yani alacağım konutun tahmini kira getirisini tabloya girerek (yani tahmini enflasyon oranlarınıda manuel girmek suretiyle) ve banka faizlerini de koyup, kaç sene sonra kira banka kredi taksitini kendi kendine ödemeye başlar gibisinden analizler yapabileceğim bir hesaplama metodu önerebilir misiniz? Bigparada bir tablo buldum ama enflasyon oranını %8 sabit tutup hesaplıyor. Buda kira tahmini getirinde yanlış sonuç çıkarıyor.
Teşekkürler
Bildiğim bir iş değil.
SilHukumetin, çocuk bakan anneanneye maas yeni evlenen genclere ceyiz hesabi gibi projelerini nasil buluyorsunuz.
YanıtlaSilDevletin asıl işi gençlere iş bulmak, çocuklara da kreş açmak olmalı.
SilHocam merhaba. Doğalgazı Türkiye'de sadece BOTAŞ mı ithal ediyor? BOTAŞ devlet kurumu (KİT) bu doğalgaz ithalleri bütçe açığı olarak gösteriliyor değil mi?
YanıtlaSilBOTAŞ ithal ediyor. Hayır KİT'ler bütçeye dahil değil.
SilSizce Türkiye'deki en önemli kurum hangisi?
YanıtlaSilKurumların önemi kalmadı.
SilHocam TCMB'nin politikasında şöyle bir tutarsızlık yok mu? TCMB fonlanma maliyetini zaten artırıyor. Politika faizini artırsa piyasaya verilen faiz yine yükselecek. Yani örtülü faiz artışı ile politika faizi artışı arasında piyasaların maliyeti açısından bir fark yok. Madem faizi artırıyorlar yabancı yatırımcının baktığı politika faizini artırsınlar. Böyle yapmayınca piyasadaki faizler zaten yükseliyor ama yabancı yatırımcı ciddiye almıyor. Yani faizi indirseler bile bu bile daha tutarlı bir davranış. Yanlış bir hamle ama çelişkisi yok. Siz ne düşünüyorsunuz?
YanıtlaSilKesinlikle aynı kanıdayım, güzel özet.
SilMahfi hocam, yorumlarınızı ilgiyle takip ediyor, çok öğretici ve faydalı buluyorum. Son günlerdeki gelişmelerden benim anlayamadığım bir konu var. Faizler 2puan yükselir, dolar kuru rekorlar kırarken, ben istanbul borsasını düşmesini beklerdim. Ancak o da bu yıl içinde nerdeyse dolar kuru kadar arttı. Bu bağnlatıyı çözemedim. Sebebi ne olabilir?
YanıtlaSilTeşekkürler
Dolar kuru yükseldikçe hisse senetleri Dolar cinsinden ucuz ve dolayısıyla çekici hale geldi.
SilHocam, "Sonuçta Merkez Bankası faizi artırmama illüzyonuyla uğraşmak yerine faizi açıkça artırsaydı bugünkü gibi 2,07 puanlık değil 1,5 puanlık bir faiz artışıyla USD/TL kuru daha düşük bir düzeyde olacaktı." bu yargıya nasıl ulaştınız?
YanıtlaSilGrafiğe bakarsanız siz de aynı yargıya ulaşırsınız diye düşünüyorum.
SilSayın Eğilmez,
YanıtlaSilYukarıda biri size bu örtülü müdahalelerin daha ne kadar sürebileceğini yani politika faizi haricinde farklı müdahalelerle bu işin sonucunun nereye varabileceğini sormuş ve siz de ben de bilmiyorum demişsiniz. Şimdi düşünüyorum da sizin gibi tecrübeli bir ekonomistin bile bunu bilmiyor olması, aklıma Merkez Bankası'nın da bunu bilmediğini getiriyor ve görünen o ki ülke üstünde bir kumar oynanmış oluyor.
Kısaca sormak istediğim; Merkez Bankası siyasi baskı ne olursa olsun ülke üstünde sonucu çok vahim sonuçlar da doğurabilecek müdahalelerle gerçekten bilerek bir şeyler mi yapıyor sizce? Yoksa kısa vadeli olarak kuru böyle baskılayarak görelim bakalım ne olacak uzun vadede diyerek mi hareket ediyor? Çünkü eğer bu kararlar sonucunda ekonomi ilerleyen dönemlerde daha büyük yaralar alırsa bunun sorumluluğunu üstlenecek birileri olacak mı? Merkez Bankası gerçekten politik baskı yüzünden sonucunu kestiremediği bir işe girmeye hakkı var mı? Bunu çok merak ediyorum.
Ne yazık ki bunlar benim de kendime sorduğum ve yanıt veremediğim sorular. Aslında bir blog daha yapıp adını "Kendime Sorular" koysam iyi olur.
SilMerhaba Mahfi Bey
YanıtlaSilMB doların çokda değer kaybetmesini istemiyor gibi bir durum seziyorum, her ne kadar baskı olduğu söylensede ihracata yönelik çalışmaya yönlendirdiğini düşünüyorum, siz ne dersiniz?
Bende tekstille uğraşan birisi olarak yaşadığım, kur yükselince hammadde aldığım fabrika ihracata ağırlık veriyor fiyat artışları da birlikte geliyor, maliyeti fazla artmazken karlılık için fiyatı artırıyor. Ülkemiz açısından bu ikilem nasıl aşılabilir?
Mahfi Hocam ,
YanıtlaSilBloomberg Ht deki arkadaşlar çok objektif ve temiz değerlendirmeler yapıyorlar.İşe gidip geldiğim süre boyunca onları dinleyerek hem trafikde kaybolan vakti değerlendirmeye hem de gündemden uzak kalmamaya çalışıyorum. Sizin de radyo programı yapma durumunuz söz konusu olabilir mi?
Sayın Eğilmez; Ders niteliğindeki çalışmalarınız için sizi yürekten kutluyorum.
YanıtlaSilHocam ulusların düşüşü kitabını okuyorum tavsiyeniz üstüne.Kitapta bahsi geçen hususlarda üniversitesitelerimizde akademik bir tebliğ hiç yapılmış mı.yapılmışsa şayet ülkemiz için bir modelleme mevcutmu.Saygılar
YanıtlaSilTüm yorumlar ve görüşler güzel hepsine birden saygı duyuyorum ama eksiğimiz üretim ekonomisi olmadığımız için ekonomik krizi TCMB nin hamleleri ile çözme fantezisine kapılıyoruz. Saygılarımla
YanıtlaSil