Dünya ve Türkiye Ekonomisinin 2023 Falı

IMF’nin Dünyanın Ekonomik Görünümü Raporu (World Economic Outlook, October 2022) yayınlandı. Yılda iki kez IMF yıllık toplantıları öncesi (Ekim ve Nisan aylarında) yayınlanan bu rapor, IMF’nin üyesi olan 196 ülkeyle ilgili ayrıntılı bilgi ve veri içerir, gelecek yıllara ilişkin tahminlere yer verir. Bu yazımızda bu rapordaki verilere dayanarak dünyanın gelecek yılda nasıl bir görünüm içinde olmasının beklendiğini ve Türkiye tahminlerini ele alacağız (yazıda kullanılan verilerin tamamı IMF, World Economic Outlook, October 2022 Raporundan ve IMF World Economic Outlook Database, October 2022’den alınmıştır. Bu verilere ilişkin yorum ve analizler tümüyle bana aittir.)

İlk tablo dünya ekonomisine ilişkin özet toplu göstergeleri sergiliyor (https://mb-reserves.github.io/):

Tablo, 2023’de dünyada ticaret hacmi artışının ciddi biçimde hız keseceğini, ortalama büyümenin daha da düşeceğini buna paralel olarak enflasyonun da gerileyeceğini anlatıyor. Yine aynı tabloya göre Brent petrolün varil fiyatının 2022’ye göre gerileyeceği, emtia fiyatlarında 2022’ye göre önemli bir değişme olmayacağı, metal fiyatlarında gerilemenin devam edeceği bekleniyor. Büyümenin düşeceği bir yılda bu fiyatların gerilemesinin tahmin edilmesi tutarlı görünüyor.

İkinci tablo dünyanın genel olarak ekonomik görünümünü ortaya koyuyor:


Bu tabloya göre gelişmiş ekonomilerin yüzde 14 nüfusa sahip oldukları halde dünya gelirinin yüzde 42’sini aldıklarını, toplam dünya ihracatının yüzde 61,4’ünü yaptıklarını, buna karşılık yüzde 86 nüfusa sahip olan gelişmekte olan ekonomilerin aldığı gelir payının yüzde 58’de kaldığını sergiliyor. Dünyanın toplam geliri 100 dolar olsaydı 14 gelişmiş, kişi başına 3 dolar alırken 86 gelişmekte olan, kişi başına 0,67 dolar alıyor olacaktı. Gelişmiş dünya ile gelişmekte olan dünya arasında ilki lehine 3,5 kat fark var. Farkın 1999’da fark 6 kat olduğunu dikkate alırsak gelişmiş dünya ile gelişmekte olan dünya arasındaki gelir dağılımının düzelmekte olduğunu görebiliriz. Satın alma gücü paritesiyle (SAGP) bakıldığında Çin’in dünya GSYH’sinden en yüksek payı aldığı görülüyor. 

Üçüncü tablo gelişmiş ülkelerin önde gelenlerinin başlıca makroekonomik göstergelerini gösteriyor:

Tablo, gelişmiş ekonomilerin 2023’de ciddi bir büyüme kaybı yaşayacaklarını anlatıyor. Covid 19 salgını sonrasında 2021’de hızlı bir toparlanmayla yüzde 5,2 oranında bir ortalama yaşamış olan gelişmiş ekonomiler 2023’de ortalama olarak yüzde 1,1’lik bir büyüme düzeyine gerileyecekler. Euro Bölgesi ve Birleşik Krallık için resesyon neredeyse kaçınılmaz görünüyor. ABD’nin durumu da çok farklı değil. Buna karşılık yıllardır durgunluk yaşayan Japonya büyüme konusunda mevcut durumundan fazlaca geriye gitmeyecek gibi görünüyor.

Gelişmiş ekonomiler işsizlik konusunda fazlaca bir sorunla karşılaşacak gibi durmuyorlar. Aralarında en yüksek işsizlik oranı Euro Bölgesinde oluşacak olan yüzde 7.

IMF’nin gelişmiş ülkeler için 2023 enflasyon tahminleri, büyüme oranlarında yaşanacak gerilemeler çerçevesinde korkulan enflasyonist gelişmenin önlenebileceği varsayımına dayanıyor. Yine de bu tahminler oldukça iyimser görünüyor. Öte yandan enflasyonda beklenen düşüşler doğal olarak büyük ölçüde bu ekonomilerin faiz artırımı yapmalarıyla sağlanacak.

2023 tahminleri çerçevesinde, gelişmiş ülkeler arasında cari açık konusunda sorun yaşayacak tek ülke Birleşik Krallık olarak öne çıkıyor. Büyümenin düşeceği bir ortamda ithalat da düşeceği için cari dengenin fazla bozulması beklenmemeli.

Dördüncü tablo gelişmekte olan ülkelerin başlıca makroekonomik göstergelerini sergiliyor:

Bu tabloya göre Hindistan dışındaki gelişmekte olan ekonomilerin en büyükleri 2023 yılında büyüme sıkıntısı içinde olacak. Çin her ne kadar büyümeye devam edecek görünse de bu büyüme hızları Çin ekonomisini sorunsuz ayakta tutacak oranlar değil. Brezilya’da büyüme hızının düşmesi Rusya’da eksi olması bekleniyor. Böylece Rusya 2022’den sonra 2023’de de resesyon yaşayacak. Brezilya dışında işsizlik sorunu yüksek olan ekonomi görünmüyor. Enflasyon da bu ekonomilerde sorun olmayacak gibi duruyor. Rusya’nın yaşayacağı küçülmeye karşın çok yüksek cari fazla vermesi bekleniyor.

Bu ekonomiler arasında en sıkıntılı görüneni Brezilya, en rahat durumda görüneni ise Endonezya. Endonezya bir yandan büyümesini yüksek düzeyde tutarken bir yandan işsizliği ve enflasyonu düşürecek gibi görünüyor. Öte yandan cari dengede de fazla vermeye devam ediyor.

Son tablo Türkiye ile ilgili gerçekleşmeleri ve tahminleri içeriyor:

Tabloya göre Türkiye’nin, her yıl bir milyon kişi artan nüfusuyla 2023 yılında yaklaşık 942 milyar dolarlık bir GSYH’ye ulaşması bekleniyor. Bu GSYH, kişi başına 10.863 Dolar gelir demek. Türkiye’nin 2023 yılında yüzde 3 büyüme sağlayacağı, işsizlik oranının pek fazla değişmeyeceği, enflasyon oranının da büyümedeki düşüş paralelinde yüzde 37 dolayına gerileyeceği bekleniyor. 2022 yılında Türkiye’nin cari açığı yüzde 5,7’ye yükseldikten sonra yine büyümedeki düşüş paralelinde 2023 yılında yüzde 3,9’a gerileyeceği tahmin ediliyor. Bir süredir borç yükü gerileyen Türkiye’de 2023 yılında borç yükünde pek bir değişiklik olması beklenmiyor.

Özet: Bu uzun analizin sonucunda küresel sistemde 2023 yılının 2022 yılından daha kötü bir durumda olacağını, ekonomilerin büyüme sorunları çekeceğini buna karşılık enflasyon artışlarını frenlemekle uğraşmak zorunda oldukları için çelişkili önlemler almak zorunda kalacaklarını söylemek mümkündür. Benzer şeyleri Türkiye için de söylemek mümkündür. Büyümede ve dolayısıyla enflasyonda ortaya çıkacağı tahmin edilen düşüşe karşın enflasyonun hala çok yüksek bir düzeyde kalacağı açık bir şekilde görülebiliyor. Türkiye açısından en ciddi sorunlardan birisi de risk priminin yüksekliği. Bu durum Türkiye’nin yeterince yabancı sermaye çekmesine hatta ihtiyacı kadar dış borçlanma yapmasına engel oluyor.


Yorumlar

  1. Üretim bakımdan büyüme veya tüketim bakımdan büyüme hesaplanırken kredili bir büyüme varsa sağlıksız bir büyüme midir? nasıl hesaplanır? Kısaca bilgi verir misiniz! Hocam!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hocam enflasyonun doğru hesaplanmadigini düşünürsek büyümede tabi reel büyüme olarak ve dolar bazında büyüme olarak patinaj yapıyoruz. Ayrıca hazine garantili projeleri borç saymıyoruz. Yani kamu borç stokumuz daha yüksek bence. Turkiyedeki makro iktisadi hiçbir veriye inancı. Yok. Olduğundan daha iyi gösteriliyor tipli merkez bankasının bilançosunun makyajlanmasi gibi.

      Sil
  2. İ.UĞUR ÇINAROĞLU12 Ekim 2022 17:09

    Türkiye ile ilgili tablonun gerçekleşme oranı sizce nedir hocam? Ayrıca Dünya'nın gelişmiş tüm ekonomileri resesyona girerken bizim büyüme oranlarımızı ve cari dengemizi olumsuz yönde etkilemez mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Belirsizliklerin bu kadar yüksek olduğu, her gün yeni ve farklı kararların alındığı bir ortamda, Türkiye gibi çok ters uygulamalar içine girebilen bir ekonomide tahmin tutturmak kolay değildir. O nedenle yazının başlığında fal sözcüğü kullandım.

      Sil
    2. Hocam yazınızı daha önce okumuştum fakat büyüme verilerinin açıklanmasını bekledim ve sizin verilerinizden farklı bir büyüme ve enflasyon oranı gördüm.Bu durumda sizin öngörüleriniz tutmamış ve bu tez çürümüş gördüğüm kadarıyla.

      Sil
  3. Borç yüküne swap yükümlülükleri dahil edilmiyor.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. “Türkiye’nin 2023 yılında yüzde 3 büyüme sağlanacağı, işsizlik oranının pek fazla değişmeyeceği, enflasyon oranının da büyümedeki düşüş paralelinde yüzde 37 dolayına gerileyeceği bekleniyor.” Hocam selamlar, yazınıza göre eğer enflasyon baz etkisiyle %37 dolayına gerileyecekse (ki %180’lerden gerileme nasıl mümkün olabilir) neden 2023 2022’den daha kötü olacak? Bir de baz etkisini bize detaylı açıklar mısınız? Teşekkürler saygılar

      Sil
  4. Dünyayı bilmem de iktidarın uygulamaya başladığı ve popülizmin dibine vuran seçim ekonomisi ile IMF'in 2023 yılı için yaptığı Türkiye tahminlerinin hiçbirinin tutmayacağını şimdiden garanti edebilirim. Türkiye için en ciddi sorun, hatta en büyük beka sorunu bizatihi bu iktidarın kendisidir. Tepede durdukları her dakika, her saniye telafisi son derece zor kayıplara neden olmaktadır, 7-8 ay içinde yapabileceklerinin sınırı olmadığını da göz önüne aldığımızda 2023 yılı ikinci çeyreği sonunda nasıl bir ülke ve ekonomi ile karşı karşıya kalacağımızı düşünmek bile istemiyorum. Umarım bu dönemi tek parça halinde atlatırız...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Puahahaha nası ağlıyor. IMF 690 milyar dolar dediğinde orgazm olan kitle bu sefer 853 milyar dolar tahmini geldiğinde "hayır bu tahmin tutmaz" demeye başlıyor. Ayrıca iktidarın her geçen dakika ülkeyi çökerttiği falan slogan atmayı bırakın ve rakamlara tekrar bakın XD. 1980-2002 arası türkiye dünyanın en büyük 23. Ekonomisi iken (ortalama olarak) 2002-2022 arası dünyanın en büyük 18,7. Ekonomisi oluyor. (Worldbank verileri) dolayısıyla 5 adım ileri gitmişiz. CHPliler 1999 yılını baz alarak konuşuyor oysa mesela 1980'de dünyanın en büyük 28.ekonomisi konumuna kadar düştük. Akp öncesi enflasyon ortada. Akp öncesi faiz ortada. Akp öncesi verginin faizlere gitmesi ortada... Ama solcu ekonomist yazarları takip etmekten başka bir şey yapmayıp dar görüşlü ve tek yanlı baktığınız sürece bu hakikatleri hiç bir zaman göremeyecek, sağ bir partinin başarılı olabilme imkanını kabullenemeyeceksiniz.

      Sil
    2. Ahaa bir trol daha twitter bitti şimdi bura kadar mı düştünüz, bir gidin artık kardeşim kanser hücresi gibi oldunuz. Sevineceğiniz hareket bu mu ? Türkiye 2002 yılında birisi ev alabiliyordu. Babam 38 yaşında bir ev bir arabası vardı. Ben babamın yaşındayım hiç bir şey yok. Bu benim problemim değil, işimiz var ama bu geçim sıkıntısı ne, sizler bize ancak işiniz var yetinmesini bilin diyorsunuz. Adam evini alamıyor, arabasını alamıyorsa, bu iş biraz kölelik sisteme kaçıyor. Ancak karın doyurma yarını ne yiyeceğiz düşüncesi, bakın bunu ekonomi olarak çok güzel yaptınız. Şuanda 10 dönümlük toprak bir iPhone14 parasına satıyorlar. Bu mu en iyi ekonomi?

      Sil
    3. Bunu bedava verirler bunu da hediye ederler .Aynen kardeş aynen!!!!

      Sil
    4. Puhahaha turkiye 1980 2002 arasi asla 20.siranin sltina inmedi. 94 krizi 2001 krizi de dahil. Asil akp sayesinde turkiye ilk defa 20 'nin altına geriledi 22.sıraya düştü. Akp den nemalanan comar seni.

      Sil
  5. Hocam falcıya baktırdım ülke olarak Mars a yerleşiyoruz

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Onu daha önce araştırdılar Marslılar bizi kabul etmiyor. Herkes bizim gibi göçmenlere kapılarını açmıyor.

      Sil
  6. Hocam merhaba. Cari dengenin ABD, Birleşik Krallık gibi ülkelerde aynı Türkiye gibi eksilerde olmasına rağmen bu ülkelerin cari dengeden Türkiye kadar etkilenmemesinin sebebi nedir?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Paralarının rezerv para olması, enflasyonlarının bizim 20'de birimiz seviyelerinde seyretmesi, maliye ve merkez bankası yöneticilerinin aklı başında, güven veren kişiler olması gibi nedenlerle olabilir mi acaba?

      Sil
  7. Mahfi Bey merhaba. Son tabloda 2022'deki GSYH 853,5 milyar USD, 2023 yılında ise GSYH 941,6 milyar USD olmuş. %10'dan daha fazla bir büyüme demek değil mi bu? Rakamlar doğru mudur? Doğru ise yoksa sonunda dibi gördük mü hocam? :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Şu an Türkiye'de kişi başına gelir 8000$ en iyimser tahminle...seneye de 9000$ olsun...

      Sil
    2. Yasin Karaca12 Ekim 2022 21:16

      Türkiye'de gelir dağılımı uçurumu oluştu. 100 birimlik pasta olduğunu düşünelim bunun yarısını zaten %10'luk kesim tükettiği için Türkiye'de büyüme olsa da eşit paylaşım olmadığı için bu büyümeden taban yeteri kadar pay almadığı için kişi başına düşen gelir gerçeği yansıtmıyor.

      Sil
    3. Yasin Karaca12 Ekim 2022 21:50

      Türkiye büyük bir ekonomi..an itibariyle 47 milyon turist gelmiş, 5 milyon da göçmen var (bunlar tüketicek,üreticek,hayatta kalmak için) 7 milyon gurbetçi var...bunların Türkiye ile bağlantıları olması sebebiyle yatırımları olduğunu düşünelim iyimser bir şekilde...ihracatı,ithalatı,tasarruffu derken Dünya'nın 21. en büyük ekonomisi oluvermişiz...gelin görün ki halk bu pastadan ne kadar pay alıyor,ne kadar insan geçim sıkıntısı yaşamıyor,,önemli olan o,,,seyirci olmadan sporun ne önemi var,,,,sporcular trilyonlar kazansa da,,,halkın hali vaktini iyileştirmek,,,biraz da devleti yönetenlerin sorunu olması lazım,,son diyeceğim de o...

      Sil
    4. Cari fiyatlarla GSYH Türk Lirasına göre hesaplanıyor sonra yıllık ortalama kurla dolara çevriliyor. Yani içinde enflasyon var. Enflasyonu giderdiğinizde büyüme yüzde 10 değil yüzde 5 çıkıyor. Buna karşılık dolar kuru, enflasyondan daha az artmışsa dolar cinsinden GSYH olduğundan yüksek görünüyor.

      Sil
    5. Yasin karaca, ülkede gelir dagılımının çok kötü durumlara geldiğini iddia etmiş. Oysa gini katsayısı bunun aksini söylüyor ve AKP öncesi ortalama 0.48lerde gezen GİNİ, AKP döneminde 0.40lara kadar düşüyor. Sırf solcusunuz diye sağ partilerin ekonomik başarılarını göz ardı edemezsiniz.

      Sil
    6. Evet haklısınız, oldu o zaman, AKP döneminde geliştik, olduk, bittik. Şimdi keyfini sürelim.

      Sil
  8. Hocam tl'nin bu kadar değer kaybetmesi ve cari açığın bu kadar yüksek olmasına rağmen Türkiye GYSH'de dolar bazında 2021'de nasıl büyüdü ve 2022'de nasıl büyüyecek ? Malum 2014'ten 2020'ye kadar GYSH'de dolar bazında sürekli küçülen bir türkiyeden bahsediyoruz. Bu arada imf'nin önceki tahminlerine göre Türkiyenin GYSH'si 2022 yılında 690 milyar dolar olacaktı.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. IMF de bir şeyden anlamıyor heralde. Bu nasıl bir sapma abi Nisan raporunu ben de hatırlıyorum.

      Sil
    2. Hükümetin yaptığı tahminlere bakarsanız IMF tahminlerinin daha az saptığını göreceksiniz. IMF dünyadaki 196 ülke için dışarıdan tahmin yapıyor. Alınan kararlarda etkisi yok. Bizim hükümet sadece kendi ülkesi için tahmin yapıyor ve o tahminlere ulaşmak için elinde kullanacağı politika araçları var. Bu çerçeveden bakınca IMF'nin tahminlerinin sapması doğal karşılanabilir ama bizim hükümetin tahminlerinin bu kadar sapması doğal sayılmaz.

      Sil
  9. Hocam bu ne ya, ne ara ekonomi bu denli toparlandı ?

    Nisan ayındaki raporda 8100 dolar yazıyordu 2022 için şimdi 9961 dolar olmuş.

    Ya başımızdakiler mükemmel bir politika izliyorlar ve ekonomistler boş yere yakınıyor, ya da suni olarak düşük tutulan dolar GSYH'ta bu şişkinliğe sebep oldu ve IMF analistleri hiç gerçekte olması gereken dolar kurunu falan düşünmedi.

    Ortada çok tuhaf bir durum var, dolar enflasyonunu bile düşünsek 2018'e göre falan iyiye gitmiş gibiyiz.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Cari fiyatlarla GSYH Türk Lirasına göre hesaplanıyor sonra yıllık ortalama kurla dolara çevriliyor. Yani içinde enflasyon var. Enflasyonu giderdiğinizde büyüme yüzde 10 değil yüzde 5 çıkıyor. Buna karşılık dolar kuru, enflasyondan daha az artmışsa dolar cinsinden GSYH ve kişi başına gelir olduğundan yüksek görünüyor.

      Sil
    2. Hocam peki dolar olması gerektiği yerde mi ? Sonuçta uzun bir süreçte doların enflasyondan az artması veya GSYH'ın dolar cinsinden yükselmesi pozitif bir duruma işaret eder diye düşünüyorum. Şu an öyle pozitif bir durum var mı ? Asıl onu anlamlandıramıyorum.

      Sil
    3. Enflasyonu olduğundan düşük hesapla kuru baskıla al sana şişirilmiş gsyh. Geçiniz efendim.

      Sil
  10. Hocam ben ekonomiye dair temel ve hap bilgileri öğrenmek istiyorum.Ornegin faiz artarsa neler olur dolar endeksi artarsa neler olur tahvil nedir 10 yıllık tahvil faizleri artarsa ne olur azalırsa ne olur döviz kurları nasıl artar nasıl azalır gibi gibi...Bana kaynak bir kitap ya da makale veya YouTube kanalı önerebilir misiniz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. https://www.mahfiegilmez.com/p/yazlar-kitaplar.html

      Sil
  11. Değerli yazınız için teşekkürler.

    YanıtlaSil
  12. Tüm dünyada oluşan enflasyon arkasından ir overshoot ve akabinde geri düşüş yaşanması muhtemel. Ancak 2025-30 döneminde hele ki dünya siyaseti düzelirse yeni bir döneme pozitif şeylere giriyor olabiliriz. Umuyorum.

    YanıtlaSil
  13. Hocam yıllardır ara sıra burada yazıyorum IMF tahminleri safsata diye ve gerçekten iyi dilekler tahminleri var başka birşey yok.

    Geriye dönük tahminler ve gerçekleşmelere bakıldığında alakasız rakamlar enflasyon beklentileri işsizlik rakamları kur hesabı büyüme rakamları hepsi yanlış çıkar.

    IMF yine sallamış pozisyon alacak olanlar bu verileri kullanmıyor zaten değişkenler çok farklı ve artık herşey sabitken yaklaşımı yok.

    IMF Türkiye tahminleri hiçbiri tutmaz ve gerçekçi değil.

    Türkiyede 2023 dolar kuru 25 TL altında olmayacağına göre ki faiz indirimi devam edecek deniliyor. Hükümet IMF tahminlerini çöp eder. Seçim atmosferi sıkıntısı ve bol para olacağına göre ki artık kaçınılmaz asgari ücret emekli maaş enflasyon farkları ile birde yeni yıla eyt dediğimiz yeni emekliler olacağı için dolar kuru 30 TL olmazsa şükür etmek gerekir. Bence patlamadan gitmezler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Cari fiyatlarla GSYH Türk Lirasına göre hesaplanıyor sonra yıllık ortalama kurla dolara çevriliyor. Yani içinde enflasyon var. Enflasyonu giderdiğinizde büyüme yüzde 10 değil yüzde 5 çıkıyor. Buna karşılık dolar kuru, enflasyondan daha az artmışsa dolar cinsinden GSYH olduğundan yüksek görünüyor.
      Hükümetin yaptığı tahminlere bakarsanız IMF tahminlerinin daha az saptığını göreceksiniz. IMF dünyadaki 196 ülke için dışarıdan tahmin yapıyor. Alınan kararlarda etkisi yok. Bizim hükümet sadece kendi ülkesi için tahmin yapıyor ve o tahminlere ulaşmak için elinde kullanacağı politika araçları var. Bu çerçeveden bakınca IMF'nin tahminlerinin sapması doğal karşılanabilir ama bizim hükümetin tahminlerinin bu kadar sapması doğal sayılmaz.

      Sil
  14. Hocam, IMF'nin raporları ne kadar gerçekçi acaba. Eski tarihli raporlarındaki tahminler yüzde kaç gerçekleşmiş.
    2-3 yıl önce yayınlanan raporlardaki rakamlarla fiili olarak oluşan rakamlar arasındaki ilişkiyi çok merak ediyorum.
    Saygılarımla,

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hükümetin yaptığı tahminlere bakarsanız IMF tahminlerinin daha az saptığını göreceksiniz. IMF dünyadaki 196 ülke için dışarıdan tahmin yapıyor. Alınan kararlarda etkisi yok. Bizim hükümet sadece kendi ülkesi için tahmin yapıyor ve o tahminlere ulaşmak için elinde kullanacağı politika araçları var. Bu çerçeveden bakınca IMF'nin tahminlerinin sapması doğal karşılanabilir ama bizim hükümetin tahminlerinin bu kadar sapması doğal sayılmaz.

      Sil
  15. Hocam, $941myr ve kişi başı $10,8K.. bu rakamlar 86milyon nüfuslu ülkemiz için açıklanmış. Kusura bakmayın ama inanmıyorum. konutsuzlar başvurusunda rakamlar milyonları geçti.. arsasızlar başvurusunda tc numarasına göre sıraya soktu devlet.. bilgisayarlar çöküyor diye. bu mudur? kişi başı refah ($10.8K ayda 15bin lira eder ki, en yüksek memur maaşı alan hakim, doktor sınıfının eline geçene eşit.. ortalama!!) bu seviyede ise, bu fakirler kim? ortalamayı düşürürülerken , gini katsayısının öbür tarafı nerede saklanıyor? alt tarafı ayda $125 ödeyerek 1+1 konut sahibi olacağım diye sıraya girenler yaygın fakirliğin göstergesidir. Siz mecburen bilim adamı olarak "verilen" rakamları işliyorsunuz, zaten resmi merkez dışında "data toplamak" oldum olası yasak parti devlet rejiminde. devletin yemlediği 7 milyon memur sözleşmeli, belediye vs içinde yerleşik 10milyon kadar gizli işsiz, $300 ayda sürünen emekliler.. hani toplasak bu ülkenin "çalışma gücü" 20 milyon vasat ücretliden oluşuyor ayda $400 civarında alan.. nasıl oluyor da $10.8K ortalamaya çıkıyor bu zavallılar ortalaması??? görünmez kalemlerden gelen dış yağma gelirleri bu toplama dahil edildiyse bile, kusura bakmayın burada biraz şişirme var gibi..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Cari fiyatlarla GSYH Türk Lirasına göre hesaplanıyor sonra yıllık ortalama kurla dolara çevriliyor. Yani içinde enflasyon var. Enflasyonu giderdiğinizde büyüme yüzde 10 değil yüzde 5 çıkıyor. Buna karşılık dolar kuru, enflasyondan daha az artmışsa dolar cinsinden GSYH ve kişi başına gelir olduğundan yüksek görünüyor.

      Sil
    2. Hocam elleriniz dert görmesin. 57 yaşındayım kamu yönetimi mezunuyum. Hayatım boyunca gördüğüm en kötü hükümet icraatlarıyla.Yazınıza istinaden. Ülkenin durumu ortada iken bu gemi limana kaç senede yanaşır?

      Sil
    3. Kişi başı 10 K görünce bunu maaşlarla mukayese etmek de ne bileyim... Birisi şunlara o paranın direkt vatandaşın cebine girmediğini anlatıversin.

      Sil
  16. Hocam iyi günler.Çok kafama takılan bir soru var;faizler yüzde 70-80 seviyesine çekilse dolarda sert bir düşüş olur bunu biliyoruz.Şuanda 400 bin eden araba 200 bin olur,bu durumda deflasyon olmuş olmuyor mu?Neden enflasyon düştü demiyoruz deflasyon oldu yerine?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Deflasyon fiyatların sürekli düşmesi demek. Enflasyonun düşmesi ise fiyat artışlarının hızın kesilmesi demek.

      Sil
  17. Hocam deflasyonla dezenflasyonun farkı nedir?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Deflasyon fiyatların sürekli düşmesi demek, sonunda eksiye gelebilir. Dezenflasyon ise enflasyonun hızının düşürülerek makul bir düzeye (% 2 - 3 gibi) getirilmesi demek. Deflasyonda ekonomi küçülür, dezenflasyonda ekonominin küçülmesi şart değildir, büyümeye devam eder.

      Sil
  18. Hocam merhaba.Tasarruflarımızı altına yatırsak bu tabloda artmayacak.Dolarda öyle gözüküyor.Sizce ne yapmalıyız.Ben esnafım mala yatırsam artacağı artı zaten.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Şimdi yeni bir şey var: Döviz opsiyonlu kur korumalı mevduat. Paranızı TL'ye çeviriyorlar ve size 3 aylık % 5 dolayında döviz faizi ödüyorlar, vade sonunda döviz ana paranızı aynen hesaba yatırıyorlar. Bankacınızla bir konuşun isterseniz.

      Sil
    2. aHaber : Meşhur ekonomist Mahfi Eğilmez de hükümetin KKM hesabını tavsiye ediyor.

      Sil
    3. Hocam bu dediginizi Devlet bankasinda Bankacima sordum boyle bi uygulama yok dedi bana….Aralik ayinda cikan KKM uygulamasindan farkli bi sey mi sizin dediginiz acaba?
      Tesekkur ederim

      Sil
    4. sayın hocam bu dediğinizi milyon doları olanlara uyguluyorlar daha azlara vermiyorlar

      Sil
    5. Başta 100 bin + doları olanlara uygulanıyormuş şimdilerde 50 bine inmişler.

      Sil
  19. Değerli Hocam, Türkiye'de bulunan 4 milyona yakın Suriyeli mülteci, en az 2 milyon da Afgan, İranlı, Iraklı ve Pakistanlı varsayarsak hesaba katılmayan en az 6 milyonluk bir mülteci - kaçak nüfus bulunuyor kişi başına geliri hesaplarken bu nüfusu da eklemek gerekmiyor mu? Saygılarımla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Gerekiyor ama eklenmiyor.

      Sil
    2. 6 milyon mülteciyi kim saymış? Sallamasyon rakamlar.

      Sil
    3. Bence de 6 milyon mülteci rakamı çok abartı bir rakam.
      400 bin, hadi bilemedin 500 bin mülteci var ülkede.
      Bu haftasonu Esenyurt'ta gezdim,
      Yabancı lisandaki tabelaları asanlar da Türkler.
      Arap kültürüne, ve turistlerine duydukları saygıdan dolayı.

      Sil
    4. 400 bin mi? sadece istanbulda 3 milyon vardır

      Sil
  20. Hocam merhabalar, tuketi fiyat degisimleri ile enflasyonun yilsonlarinda ayni olmasi beklenir mi? Ornegin Turkiye icin 2023 yilinda 51,2 ongorulen tuketi fiyatina karsin enflasyon 36,9 olarak belirtilmis. Ilgili farka sebep olan etkenler nelerdir? Anlayisiniz ve yardimlariniz icin simdiden tesekkur ederim. Saygilarimla

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Birisi yılsonu birisi yıllık ortalama oranlar olmasın?

      Sil
  21. Hocam onceki fiyat endeksi ve enflasyon farki soruma ek olarak, yazinizda belirttiginiz "enflasyon artışlarını frenlemekle uğraşmak zorunda oldukları için çelişkili önlemler almak zorunda kalacaklarını söylemek mümkündür." yorumunuz yapilmasi beklenen/planlar ne olabilir ve bu etkiler tuketi fiyat degisimini etkilemeyip direkt enflasyona mi etki etmektedir? Saygilarimla

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu önlemler mesela faiz artırımlarıdır. Enflasyonu frenler ama büyümeyi de düşürür.

      Sil
  22. Mahfi hocam,

    Biliyorsunuz, "dezenformasyon & yalan haber yapmak ve yaymak" suç kapsamına girdi.

    Size yalnızca iki sorum var:

    Lozan Antlaşması'nın 100 yıl süre ile sınırlı olduğunu, 24 Temmuz 2023'te biteceğini söyleyenler vardı.

    Lozan Antlaşması'nın "gizli maddeleri" olduğunu söyleyenler de vardı.

    Soru #1: Bunlar, "dezenformasyon & yalan haber" kapsamına giriyor mu?

    Soru #2: Bu haberleri yazan ve yayanlar da suçlu bulunup, yargı süreci başlatılacak mı?

    Elbette hukukçu değilsiniz ama tecrübeli bir vatandaş olarak cevabınız vardır.

    Merakla bekliyorum cevabınızı...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Eğer bu girmezse hiçbir şey bu yasa kapsamına girmez.

      Sil
    2. Umut fakirin ekmeği derler,
      Bu yasa, rejimin seçim sonrasında yapacaklarının alt yapısını hazırlayacak.
      Rejimin seçim kaybetme derdi yok.
      Seçimi Erdoğan kazanacak.

      Yapılan yasa, seçim sonrası hazırlığı.
      Yazmaya çalıştığınız ironik espri mi, bilmiyorum.
      Sulandırılıp, meşrulaştırılamayacak bir vak'a.

      Yurdum, eğitimli insanlarına güvenim tam,
      Bunu da sosyal medya eğlencesi, sohbeti yapıp, günlük yaşamlarına geri döncekler.
      Hep yaptıkları gibi.

      Cahil halka hiç kızmadım bugüne kadar,
      Onlar cehaletin gereğini yaptılar,
      Hayvani cahil içgüdülerini dinlediler,
      Sorun eğitimlilerde,
      Onlar eğitimin gereğini yapamadılar.

      Nisan 2017'den sonra da yapamazlar.
      Rejimin lideri ne mutlu olduydu o gün,
      "Atı alan Üsküdar'ı geçti" demişti.
      O gün, hayatlarının en kritik günüydü.

      Belki 10 yıl sonra anlayacaksınız.
      O gün, sandıklarda "hayır" oyu vardı.
      O gün nasıl milli irade gömüldüyse,
      2023'te de öyle gömülecek.

      Sil
  23. Merhabalar Hocam, emekleriniz için çok teşekkürler. Yaklaşık 3 yıldır piyasaları ciddi anlamda takip ediyorum. Bu eğitici yazınızdan sonra ülkelerin ekonomik kararları vericiler de bu IMF raporunu inceleyecektir. Önümüzde ki dönemde de kararlarını buna göre vereceklerdir. Biz gelecek açıklamalara kulak kabartmalıyız görüşü belirdi bende. Bunun yanında acemice olmazsa birbiriyle bağlantılı iki olacak; 1- IMF’in 23 tahminlerine göre enflasyon ve büyümeler düşerken hangi veriler artacaktır? hangi sektörel enstrümanları göz önünde tutup, takip edilmelidir? 2- Dünya tarihinde yaşanan durumun benzeri var mıdır? Orta vadeli (3-6-9 aylık) yatırımlar için benzer geçen dönemlerde neler dip yaparken, hangileri prim yapmıştır? Çoğu yazınızı dikkatle okuyorum. Olası bir cevap ver-e-meme ihtimalinize karşın başarılar, sağlık, sıhhat afiyet dilerim. :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 1. IMF'nin tahmin setinde büyüme düşerken enflasyonda artış söz konusu oluyor. Ki doğal sonuç böyle görülür. Çünkü enflasyonu düşürmek için faiz artırılıyor ve bunun sonucunda da yatırımlar pahalandığı, tüketim yerine tasarruf öne çıktığı için büyüme düşüyor. Dünyada faizlerin durumunu izlemekle birlikte, petrol, gıda ve metal fiyatlarını izlemek de önemlidir. Bir de dünya ticaretinin ne yönde geliştiğini görebilmek için Baltık Kuru Yük Endeksini izlemek yararlı olur. Eğer dünya ticareti geriliyorsa büyümelerde de düşüş olacak demektir.
      2. Aşağı yukarı enflasyonun yükseldiği her krizde aynı sonuçlar ortaya çıkmıştır.

      Sil
    2. Cevap için teşekkürler Hocam. :) BDI endeksini takibime alıyorum. BDI düşüyorsa büyümeler de düşmesi beklenir, enflasyon artar, dolayısıyla faiz artırım potansiyeli doğar, bu durumda faiz arttıran ülkelerin para birimleri değer kazanırken, bunun karşısındaki enstrümanların ise (örneğin: US100 dolar karşısında) değer kaybetme olasılığı doğar. BDI artıyorsa, büyüme potansiyeline işaret eder, enflasyonun düşeceği ön görülür, enflasyonun düşebileceği ülkelerin para birimlerinin karşıt enstrümanlar ise değer kazanması beklenir. (Örneğin US100 bu senaryoda değer kazanması beklenir) Vaow :) bir aydınlanma mı yaşadım acaba? Doğru bir çıkarım mıdır Hocam? :)

      Sil
  24. Büyüme rakamlarının gerçek olmadığı, şişirme olduğu lafları var. Bu konuda ne dersiniz. Yazınız çok faydalı idi, teşekkürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Eğer enflasyon gerçekçi değilse büyüme de gerçekçi değildir. Enflasyon daha yüksekse onu düştüğümüzde sabit fiyatlarla GSYH daha düşük çıkar ve dolayısıyla büyüme de olduğundan küçük olur.

      Sil
  25. Hocam ekonomide fırsatlarla dolu bir yıl geliyor,büyüme oranı %5 bulacaktır.

    YanıtlaSil
  26. Hocam Gaz merkezi projesiyle seneye ekonominin şaha kalkması mümkünmüdür?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ekonomide mucize yoktur.

      Sil
    2. Rusların da gazı var, adamlar kağıt kaplan da olsa büyük güç diye anılıyordu.
      Şimdi, 90 bin askerleri ölmüş. 500 savaş uçağı kaybetmişler.
      Uçak üretemiyorlar, kaybettikleri tankları yerine koyamıyorlar.

      Sil
    3. Yasin Karaca14 Ekim 2022 22:04

      Hazıra dağ dayanmaz...gerçi ben her zaman üretimden yanayım...bir malın pazarı varsa ne olursa olsun üretmekten yanayım..bu iğne bile olsa...hele dışarıya da satıyorsan ülkene de döviz kazandırabiliyorsan..üret üret üret...bi doğalgaz üretelim bi görelim...

      Sil
  27. İnsanlar niye siyasetçilerin, ekonomik raporları okumak zahmetine girdiklerini,
    ülke geleceği için güzel işler yapacaklarını düşünürler?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Cevabınız için teşekkür ederim hocam.
      Sizin, bu tecrüve ve yaşınızda "bilmiyorum" cevabınız anlamlı.

      Böyle bir duygu var insan psikolojisinde, bilmediği, anlamadığı, anlamlandıramadığı, güç erdiremediği, değiştiremediği vb alanlarda, en az kendi gibi aciz birilerinden medet ummak psikolojisi.

      "Bilmiyorum", anlamlı ve güzel bir cevap.

      Sil
  28. Kitabınızın ismi "Sahte Sultan".

    Osmanlı Imparatorluğu'ndaki bütün sultanlar "gerçek", hiçbiri "sahte" değil.

    "Dezenformasyon ve yalan haber" yasası gereğince size dava açılırsa ve hapse atılırsanız ne yapacaksınız Mahfi bey?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Giriş cümlenizden kitabı okumadığınızı anlıyorum. Bence okuyun o zaman sahte sultan kimmiş anlayacaksınız.

      Sil
    2. Arkadaş 2017'de mühürsüz pusulalarla atı alıp Üsküdar'ı geçen kişi zannetmiş herhalde "sahte sultan" denince :)

      Sil
    3. Aklı selim olan herkesin işi zor hocam,
      "Hıyar tarlasında" kitap yazmak, bilgi üretmek...
      Mahkemeye gitsek bu "hıyar" da gerçek çıkar.

      Sil
  29. Mahfi bey,

    "Riskler, enflasyonu yükseltir. Bunun sonucunda da, faizler yükselir. Eğer faizlerin düşmesini istiyorsanız, önce riskleri düşürmekle başlamalısınız."

    ile

    "Faiz sebep, enflasyon sonuçtur."

    ifadelerinden hangisi "dezenformasyon ve yalan haber" kapsamına giriyor?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hiçbiri ama ikinci ifade yanlış bilgi çerçevesine giriyor.

      Sil
  30. Hocam abd enflasyonunun 2 lere çekilmesi ile işsizliğin 4.6 larda seyretmesi fazla iyimser değil mi sizce ? Keskin bir resesyonun sonucları çok daha ağır olmaz mı

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Henüz öyle keskin bir resesyon yok. İşaretleri var.

      Sil
  31. işsizlik tahmininde 2023 te 10,5 diyor ama şimdiden 9,5 e düştü. hocam TL mizi nasıl kullanmamızı tavsiye edersiniz ? esnafım faizli işlere girmiyorum kışın paramı Tl den dolara veya altına mı girmek mantıklı yoksa demir almakmı mantıklı sizce ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Şimdiden dediğiniz Ağustos verisi. Yani turizmin dorukta olduğu ay. Yılsonuna doğru artabilir.
      Yatırım konusunda tavsiye vermiyorum.

      Sil
    2. Bence gidip teknelerce olgunlaştırılmış peynir alın. Kışa süt ve süt ürünleri almak için kredi çekmemiz gerekecek. Bu arada yatırım tavsiyesidir.

      Sil
    3. sizde haklısınız hocam artabilir işsizlik kışın.lakin yatırıım tavsiyesi değil de öneriniz varmı diye sormuştum. Mehmet bey maalesef peyniri nerden alıp nasıl satacağımı hiç bilmiyorum hiç alakamın olmadığı bir iş . Demirde de kafam çok karışık devletin toki ve arsa satışından sonra 2023 te aşırı demir alınacağından demiri elimden çıkarmak yarım saatimi almaz lakin fazla talep olacağından demirin düşmesi de çok büyük bir ihtimal.

      Sil
    4. bu arada saygılar mahfi hocam yazmayı unuttum mesajın sonunda

      Sil
  32. Iyi gunler Hocam, nufus ve kisi basina gelir gostergelerini raporun neresinden bula biliriz?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Raporda bulamazsınız.
      IMF World Economic Outlook Database'de bulabilirsiniz. Linki:
      https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2022/October

      Sil
  33. hocam gaz bulduklarını iddaa ediyorlar,onu gelir&gider tablosunda göstermemişsiniz,ayrıca rusya türkiyeyi gaz merkezi yapıcak,trakya avrupanın texası olacak gibi..texas derken dünyanın enbüyük depolama tesisleri orada,onu demek istedim..nufusumuz 85milyon filan değil göçmenlerle 92milyon civarında.kişi başına gelir 10bin dolar filan da değil 70milyonun 5binin altında.bir 10milyon kişi var 5-10bin arası.bir 5milyon kişi daha varki bunlar beyaz yakalılar.bunların 10-20bin arası..birde 1milyon kişi var mütahitler ve aileleri,onların ortalama geliri 100binin üstünde.birde en tepede 100bin kişi var mafya-siyaset-holding-çete dörtgeninde.onların ortalama geliri 1milyonun üstünde..işsizlik %10 filan değil.radyo televizyon mezunuyuz..2021mezunları 138 kişilik bir watsap grubumuz var kızlı erkekli,şimdi bakiyorum..bir iki dakikaka müsaade edin.evet,şuanda sadece 43kisi sigortalı bir işte çalışıyor görünüyor grubumuzda..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Şu yorumda, 2021 mezunu, radyo tv mezunu, sözünü görene kadar öylesine okudum.
      2002 - 2012 yılları arasındaki radyo tv mezunlarını bilirim.
      Nerdeyse yüzde 90ının ilk mezun oldukları yılda, ülke ile üstteki paragraftaki ilk bir kaç cümlenin belirttiği kadar bile bilgileri yoktu.

      rusya-gaz merkezi-texas lı cümlelerde sanırım ironi yapmaya çalışmış, meslek acemiliği, ironi olmamış tabi.

      Espri üretip para kazanıyorsanız, ironi yapmayı bilirsiniz. Tavsiyem, espri üretip para kazanmıyorsanız, ironi yapmayın. Yaptığınız ironi olmaz.

      2002-2012 yılları arasındaki mezunlar, ülkeyi bilmezdi de, türkçeyi bilirlerdi. Madem medya/yazı ile ekmek kazanmak istiyorsunuz, yazmayı öğrenin. Hiç bir yazdığınız, söylediğiniz baştan savma, savsaklama olmamalı. Yukardaki paragraf, ilkokul terk seviyesinde bir yazım.

      Umarım, ukalalık yapıp, bana laf yetiştirmeye çalışmazsınız. Yukardaki paragrafı tekrar yazın, aradaki farka bakın.

      Yeni mezunlar, haber, makale yazar getirirdi. Hiç birini okumazdım tabi. 2 gün sonra aynı haberi bir daha yazmalarını isterdim. Getirirler, yine okumazdım elbette. Bir kaç gün sonra tekrar yazın getirin derdim.

      Cuma günleri, öğlen sonrası, toplardım, iki gönüllü isterdim, birbirlerinin birinci ve üçüncü haberlerini okumalarını isterdim. Aradaki farkları kritik yapardım. Üçüncüde her zaman, cümleler daha kısa olurdu, anlatım sadeleşirdi, kelimeler farklı anlamları ile kullanılırdı, yazı boyutu kısalırken, içerik zenginleşirdi ve yazanın yorumu girerdi.

      Sil
  34. Mahfi Bey, merhaba. Öncelikle blogunuzu uzun zamandır takip ediyorum ve çok beğeniyorum, emeğinize sağlık. Buradaki çalışmalarınız sayesinde çok ciddi bir öngörü edindim. Benim sorum; Çin'le alakalı, yaşadıkları emlak krizi, teknoloji şirketlerinin yatırımcı çekememesi, yükselen cds oranı ve son olarak kırsaldaki işsizlik oranı ciddi bir alarm veriyor gibime geliyor. Sizce Çin ekonomisi önümüzdeki yıllarda ciddi bir kriz yaşayabilir mi?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim.
      Bence Çin ekonomisi aslında krizin içinde ama nispeten kapalı bir ekonomi olduğu için ve çok yüksek rezerve sahip olduğu için bunu görünür bir krize dönüştürmeden şimdilik idare edebiliyor. Ne var ki yüzde 7'nin altındaki büyüme oranları Çin açısından hep bir kriz ortamı demektir.

      Sil
  35. Hocam Merhabalar ;

    Yaşar Erdinç'in kitabında bir diyologta (Para Harekatı syf 217) cari açığın temel bir model ile belli bir seviyeye geldiğinde önlem almak gerekir diyor. Temel model olarakta formül "C/y = g.k*"
    Burada "C/y" Cari Açığın Gayri Safi Yurtiçi hasılaya oranı. "G" GSYİH büyüme oranı. "k*" ise yabancılara geri ödemekle yükümlü olduğumuz toplam miktarın yurtiçi gelire (GSYİH) oranı. Bu iki eşitliğin eşit olması gerektiğini söylüyor. Ne zaman ki bu eşitlik bozuldu ve aradaki fark (C/y) 2 katına çıktı o zaman krizin alarmları çalmaya başlıyor ve ekonomi kendi kendini raya sokuyor. Meksika krizini örnek olarak veriyor. Bu formül sizce doğrumudur. Bu formüle göre biz işin neresindeyiz . (hocam ben bu arada ekonomi öğrencisi değilim sadece merak ve hobi ile başladım. Aslen hayvancılıkla uğraşıyorum :) )

    Saygılarımla..

    YanıtlaSil
  36. Merak ettiğim bir konuydu, Teşekkürler.

    YanıtlaSil
  37. Hocam teşekkür ederiz harika bilgilendirme olmuş ama büyüme ve enflasyonun düştüğü durumda teknoloji otomotiv inşaat gibi sektörlerde de suni fiyatlarda güncelleme yani bir düşüş görebilir miyiz?

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Kapitalizm

Paradan Para Kaybetme Dönemi

GSYH’de Dünyada Kaçıncıyız?