Kitaplar ve Yorumlar 2025 / 2

Alâeddin Şenel, Dinsel İdeoloji Gönüllü Kulluk, İmge Kitabevi (2. Baskı, Eylül 2024)

Daha önce de bu blogda Alâeddin Şenel’in birkaç kitabını ele alıp değerlendirdim. Hepsi birbirinden değerli kitaplardı: Bu kitabı da öyle. Kitap, dinler, tanrılar, insanlarla tanrılar arasındaki ilişkileri anlatan, analiz eden ve yorumlayan, önemli tezler ortaya koyan bir kitap. Dikkatle okunması gerekiyor. Kitaba ilişkin tek eleştirim dile tam olarak yerleşmemiş bazı sözcük ve terimlerin kullanılmış olması. Her ne kadar bunların bugünkü dilde kullanılan karşılıkları parantez içinde verilmiş olsa da bu yazım biçimi kitaptaki düşünceyi izlemek yerine bunlara takılmakla sonuçlanabiliyor. O nedenle sonraki baskılarında bu sözcük ve terimlerin bugün kullanılan karşılıklarının tercih edilmesi bence yararlı olacaktır. Bu önemli kitabın bu nedenle az okunması yazık olur.

Ayşe Övür, Markiz’deki Kadın, Remzi Kitabevi 2025

“Orhan Hukuk Fakültesine adım attığı gün Beyazıt Meydanı’nın çevresi pankartlarla çevriliydi. Sol örgütler, sağ örgütler, fraksiyonlar, dindarlar, milliyetçiler, muhafazakârlar, orta yolcular herkesin kendisine göre yaşamak istediği bir ülkesi vardı.” (sayfa 201, ikinci paragrafın giriş cümleleri.) Romanın kurgusu basit bir aşk ve kavuşamama öyküsü gibi görünse de onun çevresinde Türkiye’nin her dönem yaşadığı siyasal, sosyal ve ekonomik sorunlar derinliğine ama roman okuyucusunu sıkmayacak tam tersine olayların içine çekecek biçimde analiz ediliyor. Sözcüklerin seçimi, olayların ilintilendirilmesi, kişilik analizleri mükemmel bir bileşim oluşturmuş. Yazar, kültürünü, görgüsünü ve gözlemlerini öyküye çok başarılı biçimde aktarmış. Son zamanlarda okuduğum en iyi roman diyebilirim.   

Hakan Hotunluoğlu, Maliye Politikası, Ekin Yayınları, 2025

Hakan hocanın kitabını, kitap haline gelmeden okuma fırsatını bulmuş ve beğenimi kendisine iletmiştim. Kitap basıldıktan sonra tekrar hızlıca gözden geçirdim. Bu alanda yabancı ve yerli pek çok kitap var. Kimi daha kısa ve özlü kimi daha ayrıntılı ve daha teknik biçimde yazılmış kitaplar. Hakan Hotunluoğlu’nun kitabı ayrıntılı ve teknik kitaplar kategorisine dâhil. Dolayısıyla daha çok meslekten iktisatçılara, maliyecilere ve finansçılara hitap ediyor. Özellikle ekonomi, maliye, finans, işletme, kamu yönetimi, bankacılık gibi bölümlerde okuyan öğrencilere öneririm.

Alice Zeniter, İmparatorluk İçinde İmparatorluk Gibi (Çeviren: Şirin Erkan Leitao), Livera Yayınları, 2024

Alice Zeniter, birbiriyle artık iç içe geçmiş olan kurumlara ve bunların yaşamımızın bir parçası haline gelmiş olan sosyal medyayla olan bağlantılarına göz atan öyküsünde siyasetin yarattığı aşınmalara, yozlaşmalara bakıyor. Milletvekili asistanı olan ve kendince siyasette ilerleyerek sorunları çözme ideali bulunan Antoine’ın, siyasetin yoz ortamında gençlik ideallerini kaybedişini, sıkışmışlık, yalnızlık, bunalım ortamına geçişini anlatıyor. Bir yandan da öykünün diğer karakteri olan L.’nin sanal dünyanın içinde yavaş yavaş kayboluşunu, olaya nereden girdiğini unutuşunu ve daha önemlisi nereden çıkacağını bulamayışını resmediyor. Gerçekle masalın ya da öykünün nerede başlayıp nerede bittiğini insana sürekli düşündüren değişik ve çarpıcı bir öykü Zeniter’in kitabı. Okunması ve üzerinde düşünülmesi gerek. 

Frank McLynn, Cengiz Han (Çeviren: Özgür Özol), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2025

Geçmişte Cengiz Han konusunda birkaç kitap ve makale okudum ama hiçbiri bu kitap kadar kapsamlı ve ayrıntılı değildi. Çocukluğu dışlanmayla geçen, toplumda pek bir yeri olmayan ama bunu dert edinmek yerine kendisine dersler çıkaran Temuçin’in, kendi öyküsünü birbiriyle kavgalı, düşman kabilelerden oluşan Moğollara uyarlayıp onların öyküsü haline getirerek Cengiz Han olması ve bir Moğol İmparatorluğu kurması adeta bir epik öykü gibi anlatılıyor. Müthiş bir eser. Her kitaplıkta olması gerekir.