Gelir Dağılımının Arka Yüzü
2024 yılına ilişkin gelir dağılımı istatistiklerine göre 2024 yılında gelir dağılımı eşitsizliğini gösteren Gini Katsayısı 0,410 olarak ortaya çıkıyor. Bu katsayı 0 ile 1 arasında bir değer alır, 0’a ne kadar yakınsa gelir dağılımı o kadar iyi, 1’e ne kadar yakınsa gelir dağılımı o kadar bozuktur. Bizde Gini katsayısı yıllardır 0,40 dolayında bulunuyor. Bu oran gelir dağılımının bozuk olduğunu gösterir.
P80/P20 oranı (ya da Kuznets
Oranı) en yüksek yüzde 20’lik gelir grubuyla en düşük yüzde 20’lik gelir grubu
arasındaki gelir farkını gösteriyor. Bizde bu oran 2024 yılında 7,5’tir. Buna
göre en yüksek gelir grubuyla en düşük gelir grubu arasında 7,5 kat fark
vardır. Son yıllarda bu oranda az da olsa bir düzelme göze çarpıyor.
Nüfusun yüzde 20’lik gruplara
bölünmesi ve her bir grubun ülkenin toplam gelirinden (GSYH) aldığı payların gösterilmesi bize gelir
dağılımı hakkında daha net bir fikir verir:
Şimdi bu tablodan, GSYH verilerinden ve nüfustan hareketle
bir tablo da biz oluşturalım:
(Not: Yuvarlamalar nedeniyle toplamlar bir miktar farklı çıkabilir.
Gelirler yıllık toplamlardır.)
Oluşturduğumuz bu tablodan çıkan
sonuçları sıralayalım: (1) En yüksek gelirli nüfusu oluşturan yaklaşık 17,1
milyon kişilik grup toplam 1.358 milyar dolarlık GSYH’nin yüzde 48’ini yani
651,9 milyar dolarını alıyor. (2) En düşük gelirli nüfusu oluşturan yaklaşık
17,1 milyon kişi 1.358 milyar dolarlık GSYH’nin yüzde 6,4’ünü yani 86,9 milyar
dolarlık kısmını alıyor. (3) En yüksek gelirli grupta kişi başına gelir 38.049
dolar iken en düşük gelirli grupta kişi başına gelir 5.073 dolar düzeyinde
bulunuyor (Kuznets Oranı = 7,5.) (4) Üçüncü yüzde 20’lik grubu orta sınıf olarak
kabul edersek bu gruptakilerin kişi başına geliri 11.573 dolar olarak hesaplanıyor.
2024 yılı itibarıyla orta sınıfın yıllık ortalama geliri 11.573 dolar olduğuna
göre bunun aylık karşılığı 964 dolardır. (5) 2024 yılında asgari ücret net
17.002 liraydı. Bunun dolar karşılığı 475 dolar eder. Bunu yıllığa çevirirsek
5.700 dolar eder. Buna göre en düşük gelirli 17,1 milyon kişi 2024 yılında
asgari ücretin altında ortalama gelir elde edebilmiş.
Kuşkusuz bu hesaplar GSYH’nin yüzde 27’sine ulaştığı tahmin edilen kayıt dışı faaliyetleri ve gelirleri kapsamıyor.
Hocam bu tabloları gelismis ekonomilerle İngiltere Fransa Almanya gibi ülkelerle mümkünse Almanya ile (çünkü nüfusu bize yakın) kıyaslayalım ki nerede sürdüğümüz daha iyi kavrayabilelim. Tek başına Türkiye ele alındığı zaman veriler biraz yavan kalıyor. Ama Almanyyile mukayeseli olsa daha eğitici olur.
YanıtlaSilDünya mutluluk endeksine göre İskandinav ülkeleri hep ön sıralarda yer alıyor. Birçok uzman bu durumun temel sebeplerinden biri olarak, bu ülkelerdeki gelir eşitsizliğinin düşük olmasını gösteriyor.
YanıtlaSilParayla mutluluk olmaz derler ama bazıları parayla mutluluk olur zannediyor.
SilDeğerli hocam veriler bize özellikle 2. ve 3. gelir gruplarının gelirlerinin azaldığını ve özellikle üst gelir grubunun ve en alt grubun gelirinin arttığını gösteriyor. Orta sınıf olarak değerlendirilecek bu aralıkta yer alan insanların Gelirleri oldukça azalmış. Ayrıca ilk 3 gelir grubu alması gereken gelirin (%60) yaklaşık yarısını (%30) alıyor. En üst gelir grubu ise geri kalan sınıfların toplamına yakın gelir elde ediyor. Kuznets oranı ise gelişmiş ülkelerde 4-5 aralığında iken biz de bu oran 7,5. Devletin gelir dağılımını çok hızlı düzeltecek gelir ve harcama politiklaları uygulaması gerektiğini düşünüyorum.
YanıtlaSilHocam benim yorumum şudur ki; bunun nedeni hem eğimdir, hem de vergilerin yüksek olmasındandır. Bunun çözelmesi gerek hocam ama sistem böyle gelmiş böyle gider hocam
YanıtlaSilMahfi Hocam keşke GSYH teriminin de basit bir tanımını yapsaydınız (bir örnek de çok güzel olurdu), insanlar ceplerine giren maaş/ticarette kazandıkları kar gibi düşünüyorlar bu terimi. Bu sebeple birçok kişi kendini ilk ya da ikinci yüzde 20 dilimin içinde sanıyor.
YanıtlaSil