Kitaplar ve Öneriler

Birkaç kitabı bir arada okuma veya elden geçirme gibi bir alışkanlığım var. Birini bırakır birini alır, sonra ötekine dönerim. Son dönemde okuduğum ve elimde olan kitaplardan bazıları hakkında görüşlerimi paylaşayım.

Halil İnalcık’ın Osmanlı ve Modern Türkiye kitabı (Timaş Yayınları, İstanbul, 2013.) Osmanlı tarihiyle ilgilenenlerin yanı sıra Modern Türkiye’nin doğuşuyla ilgilenenleri ve ikisi arasındaki karşılaştırmaları merak edenleri çekecek bir kitap. Halil İnalcık hocanın bütün kitapları gibi bunun da okunması gerekli diye düşünüyorum. Kitaptan bugünkü tartışmalara ışık tutacak bir alıntı yapmak istiyorum: “O (Atatürk), pozitif bilim düşüncesinin, Türk insanının sosyal ilişkilerinde, toplum ve kâinat anlayışında kılavuz olmasını, gelenek yerini aklın almasını özlüyordu. Bu, Türk insanının zihninde halife-sultan egemenliği yerine millet egemenliğini yerleştirmek ne kadar güç ise o kadar güç; belki ondan da problemli bir sorundu.” (sayfa184.)   

Erkan Ildız’ın Eski Çağda Bankacılık ve Bankerlik kitabı (Türkiye Bankalar Birliği Yayını, İstanbul, 2013.). Bu kitap aslında adından daha geniş bir alanı kapsıyor. Bir anlamda paranın, ölçü birimlerinin de tarihi gibi geniş bir yelpazesi var. Ekonomiyle ilgilenenler için çok önemli bir referans kaynağı. Konuyla ilgili araştırmacılar için de tam bir başvuru kitabı. Ekonomiyle, finansla ilgilenenler kadar tarihle ilgilenenlerin de okuması gerekir düşüncesindeyim. Kitaptan kısa bir alıntı: “Tarihte önem taşıyan bir başka dizge de çakıl taşı yığın dizgesidir; insanoğlu bunun sayesinde hesap sanatına başlamıştır. Batı dillerinde hesap karşılığı kullanılan ‘calcul’ sözcüğü Latince ‘calculus’a (çoğu calculi) dayanır ve ‘küçük çakıl’ anlamına gelir” (sayfa10.)   

Özgür Tonus’un Temel Göstergelerle Türkiye Ekonomisi kitabı (Ekin Yayınları, 2013) ve Elif Çepni’nin Ekonomik Göstergeler ve İstatistikler Rehberi kitabı (Seçkin Yayınları, İstanbul, 2012.) Her iki kitap da ekonomide, finansta her gün kullandığımız kavramların, endekslerin, göstergelerin ne anlama geldiğini, nasıl ölçüldüğünü, ne işe yaradığını anlatan rehber niteliğinde kitaplar. İktisat veya finansla uğraşanların dışında her gün televizyon kanallarında tekrarlanan konular hakkında bilgi edinmek isteyenler için başvuru niteliğinde kitaplar. Bu kitaplar okul sonrası sınavlarına hazırlanan öğrenciler için de rehber niteliği taşıyor.

Orhun Şemin ve Perihan Yücel’in İki Kıyı Bir Deniz kitabı (Deniz Kültür Yayınları, İstanbul, 2013.) Kitap, Türk – Rus ortak tarihinden kesitler sunuyor. Kurtuluş savaşında Türk Rus yardımlaşmasından Taksim anıtında hangi Rus generaller yer alıyor sorusuna kadar birçok konuda bilgiler veriyor. Daha ilginci, kitabı okudukça bilinen bazı şeylerin aslında tam da doğru bilinmediğini görüyorsunuz. Çok önemli bir çalışma.

Bir sosyal bilimci olarak ilgimi çeken bilim adamları arasında Freud en ön sıralarda yer alır. Mülkiye’de okuduğum yıllarda üç yazar (yazar demek aslında yetmiyor çünkü onlar bilim adamı ve filozof aynı zamanda) üzerinde özel olarak çalışmıştım: Marx, Darwin ve Freud. Sonraki yıllarda Gordon Childe’in tezleri üzerinde de çalıştım. Aslında öteki üçünün Darwin’den etkilendiğini ve tezlerini onun evrim tezi üzerine kurduklarını sonraları fark ettim. 20. Yüzyılı anlamak için bu yazarların tezlerini anlamak gerekiyor.

Şu aralar elimin altında basitleştirilmiş bir Freud kitabı var: Ruth Snowden’in Freud the Key Ideas kitabı (Teach Yourself Books, 2010.) Bu kitap Freud’un kitaplarını okumuş olanlara hatırlama imkânı veren ya da kitaplarını okuyacak olanlara başlangıçta bir fikir vermeyi hedefleyen bir kitap olarak düşünülmeli. Yeni bir kitap değil ama ben yeni gördüm ve aldım, okuyorum. İçinde rutin anlamda tekrarlar olmasına karşılık bilgi tazelemek ya da Freud okumalarına başlamak için oldukça yararlı bir kitap olduğunu söylemeliyim.

Yorumlar

  1. Mahfi bey sizden yeni kitap yokmu?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bir kaç konu var üzerinde çalıştığım ama daha zamanı var.

      Sil
    2. Hitit serisin devami gelir umarim

      Sil
    3. O daha oldukça prematüre halde bekliyor.

      Sil
  2. Tesekkurler,paylasiminiz için .
    Saygılarımla.

    YanıtlaSil
  3. Bir iktisatçı olarak psikoloji den de mahrum kalmamak gerek hocam haklısınız. Freud demişken bununla ilgili bir film var:
    A dangerous method

    İlgililerin dikkatine:)

    YanıtlaSil
  4. paylaşımlarınız çok güzel aradığım bir çok şeyi bulabiliyorum teşekkürler

    YanıtlaSil
  5. Mahfi bey çok teşekkür ederim böyle yararlı şeyler paylaşarak bizleri aydınlattığınız için. "Kendime Yazılar" ve "Kolay Ekonomi" adlı eserlerinizi bir çırpıda okudum. İktisat mezunu bir birey olarak, üniversitede aldığımız teorik dersleri uygulamaya yönelik sıkıntılarımız olmakta. Bu noktada kurum sınavlarına da hazırlanan bir takipçiniz olarak, ekonomiyi tam anlamıyla anlayabilmek için hangi eserleri önerirsiniz ? Sınavlar için değil piyasayı daha iyi anlamak ve aklımda şekillendirmek istiyorum.
    Değerli görüşleriniz için teşekkür ederim. Yeni kitaplarınızla buluşmayı hasretle bekliyorum. Saygılarımla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkürler.
      Bu konuda br yazı planlıyorum.

      Sil
    2. Sabırsızlıkla bekliyorum Hocam. Teşekkür ederim.

      Sil
    3. Alaattin Şener İlkel topluluktan uygar topluma eklemeyi unutmayın hocam bence bence ekonomiye başlangıç kitabıydı.

      Teşekkür ederiz,

      Sil
    4. Unutmam, benim başucu kitaplarımdan birisidir.

      Sil
  6. Hocam, Erkan Ildız'ın kitabı çok faydalı bir kitap. bu kitabı okuyunca aklımdan şöyle bir diyalog geçmişti:
    eski Mısır'dan bir tüccarla modern bir Amerikalı zaman makinesinde karşılaşır. laf döner dolaşır paraya gelir. (Mısırlı tüccar = M, Amerikalı = A)
    A: siz eskiden para olarak altın, gümüş veya buna benzer mallar kullanıyormuşsunuz. biz ise günlük ihtiyaçlar için kağıt para kullanıyoruz. ayrıca birikimlerimizi sizler gibi yanımızda veya evde değil bankada tutuyoruz
    M: kağıt mı? o zaman devlet istediği zaman istediği kadar basar. nasıl oluyor da devlete bu kadar güvenebiliyorsunuz? orasını anlayamadım. bir de banka nedir?
    A: basıyor da zaten. zaten bastığı için orda burda her yerde ek vergi koymadan savaş çıkarabiliyor. bizim devletin bir yığın borcu var ama hala tüm dünya kağıtlarını alıyor, çünkü güçlü bir ordusu var. belli ülkeler hariç istediği her yere askeri operasyon düzenleyebiliyor. banka ise, size borç veren tefecinin benzeri. benden alıyor parayı ihtiyacı olana borç veriyor. ama sizdeki tefecilerden farklı olarak bizde bankalar kendi aralarında organize. onlara sıkıştıkları zaman istediği kadar para basıp veren bir merkez bankası var. ona güvenerek tefeci kadar yüksek faiz istemiyorlar ve daha uzun vadelere yayıyorlar.
    M: sizin devletin durumu bizim firavuna benziyor. firavunun ordusundan herkes korktuğu için insanlar koyulan vergilere karşı çıkamıyor. siz ise size dayatılan kağıt parayı kabulleniyorsunuz
    A: aynen öyle. mükemmel bir benzetme. firavunun topladığı vergi bizde paranın satın alma gücündeki kayıp oluyor.
    M: ama bankalar başkasından faiz alırken size de faiz ödüyor. en azından bize göre daha iyi durumdasınız. bizde tefeci kimseye faiz ödemez sadece firavuna haraç verir o kadar.
    A: sen öyle san. bizde uzun zamandır faizler çok düşük, bir de her yıl %1-2 derken paranın satın alma gücü düşüyor. düşün 10 yıl önce 100 dolarını 3 ay vadeli mevduata yatıran Amerikalı bugün bankadaki parasıyla 92 dolarlık alışveriş yapabiliyor.
    M: düpedüz soygun bu. bizde gümüş para 100 yıl önce çarşıdan ne alıyorsa bugün de aynısını alır.
    A: altın, gümüş şimdi de var. ama fiyatı çok oynak hale getirdikleri için insanlar almaya çekiniyor, parayı devlet kağıdında tutayım kafam rahat etsin düşüncesinde. yoksa altına hücum olsa sistem çöker. daha bitmedi bankalar bizden %0,5 faizle topladıkları parayı devlete %3'ten satıyor. devletin ödediği faizi ise biz vergilerimizle ödüyoruz. ne oluyor o zaman banka mevduatı tatmin etmeyince borsaya, konuta yöneliyoruz. sonra bir kriz geliyor borsa yerlerde, konut fiyatları göçmüş. olan bize olmuş.
    M: bizdeki firavun bile bu kadarını akıl edemezdi.
    A: sizdeki firavundan kaçan İsrailoğulları var ya şimdi bu sistemin başında onlar var.
    M: yapma ya! Musa'nın kavminden böyle bir şey beklemezdim. kim derdi ki Musa'nın toplumu halkı soyup soğana çevirecek?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. paylaşım için sağolun güzel bir hikayeymiş.

      Sil
    2. Teşekkürler paylaşım için.

      Sil
    3. rica ederim Hocam. kafamdan böyle bir diyalog geçti yazayım dedim, beğenmenize sevindim. bir anektod da Henry Ford'dan: "insanların sorgulayan bir zihin yapısına sahip olmaları lazım ama halkın para ve bankacılık sistemimizi anlamaması yeterince iyi: eğer anlasalardı yarın sabaha kalmaz devrim olurdu"

      Sil
  7. sayın hocam, böyle güzel kitap önerilerinizi sürekli bekleriz. Sosyoloji yogun iktisat ve Psikoloji yogun iktisat kitapları öneriniz var mı hocam. İktisadı sadece rakamlardan okumak istemiyorum, asıl iktisadın sosyolojik psikolojik tabanlı kısmını okumak istiyorum. Tavsiyenizi bekliyorum.
    Saygılarımla
    /Sberke

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Arada bir önerilerde bulunurum.

      Sil
    2. Ludwig Von Mises'ın "Human Action" adlı kitabı çok iyidir tavsiye ederim. bu linkten ücretsiz indirebilirsiniz http://mises.org/document/3250

      Sil
    3. Teşekkürler.
      /Sberke

      Sil
    4. Türkçeside ..
      http://www.idefix.com/kitap/insan-eylemi-ludwig-von-mises/tanim.asp?sid=XKKTBPRLKE3ES1K67V4A

      Sil
  8. Hocam şunu sormak istiyorum ; deniyorki vergi ödeme günlerinde piyasada likiditenin şıkışık olduğu günlerde piyasada faiz oranları yükselir deniyor . Hocam bu noktada şu kafama takıldı
    1) hocam vergi ödeme.günlerinde biz bankalardan para mı talep ediyoruz ki faizler yükseliyor ? Aksine vergi ödemelerini bankacılık vasıtası ile yaptığımızdan bankaya verilen fonlar artmış olmaz mı Buda faizleri düşürücü etki yapmaz mı ? Neden vergi ödeme günlerinde faizler yükseliyor denmiş anlayamadım .
    2) hocam iktisat kanunu gereği bol olanın fiyatı düşer kıt olanın ki ise artar diyoruz . Hocam örneğin bireylerin ellerinde evlerinde bol miktarda para olsa ama bankada olmasa böyle bir durumda paranın fiyatını ( faizi ) banka belirleyecek ve faizler para kıtlığından dolayı yüksek olacaktır değil mı hocam ? Yani aslı olan Bank'larda paranın bol yada kıt olması değil mi hocam ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. (1) İş aleminde vergi parası bir yerde hazır beklemez. O ara vergi ödemek için ödemeler durur paralar denkleştirilir ve vergi olarak ödenir. O nedenle de geçici bir likidite sıkışıklığı doğar.
      (2) Evet öyle çünkü kişilerin birbirine borç vermesi ya da kredi alışılmış bir şey değil. Varsa bile eş dost arasında olur, yaygın olmaz.

      Sil
  9. Hocam normalde çalışan insaların maaşından belirli oranda prim kesiliyor ileride emekli olunca bu paralar kendisine ödeniyor .bu devletin emeklilik sistemi bir de hocam özel emeklilik sistemi var burada da zorunlu olarak prim yatırılmıyor da isteğe bağlı olarak prim yatırılıyor ve emekli olunca emeklilik fonundan para ödeniyor benim sorum acaba bir kişi zaten işte çalışıyorsa zorunlu olarak devletin emeklilik sistemi içerisinde olacak acaba çalışırken birde özel emeklilik sistemine düzenli olarak pirm yatırıp gelecekte bundan da faydalanabilir mi ? Yani her iki sistemden de faydalanılabilr mi ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet kesinlikle faydalanabiliyor. Bireysel emeklilik sistemi buna yarıyor. Üstelik devlet de sizin yatırdığınız her 100 TL prim karşılığında sizin adınıza 25 TL yatırarak sistemi teşvik ediyor.

      Sil
  10. Hocam ekonomi sözlüğünde tanımlamışsınız ama bende aralarıda ki farkı ayırt edemedim . Future , forward ve opsiyon kavramlarından bahsediyorum hocam aralarında ki farkı bir daha izah etmeniz mümkün mü ?
    2) bir de bir ihracatçının yada ithalatçının ileride ki kur riskinden korunmak için hedge işlemi yapması yukarıda bahsettiğim future , forward ve opsiyon kavramlarından hangisine girer ?
    3) kitaplarda da geçiyor mevduat ile mevduat sertifikası arasında bir fark var mı ? Yoksa aynı şeyler mi ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu kavramları sözlükte anlattığımdan daha ötesini anlatmam buraya sığmaz. En doğrusu sizin bu konuda yazılmış bir kitap alıp okumanız. Eski demezseniz ücretsiz bir kitap bu linkte var:
      http://kitaplar.ankara.edu.tr/dosyalar/pdf/082.pdf

      Sil
  11. Mahfi Bey,

    Freud ile ilgili referanslarınızı görünce eğer izlemediyseniz hem size hem bu blogu ziyaret eden herkese bir tavsiye:

    İngiliz belgesel ve film yapımcısı Adam Curtis’in 2002’de yayınladığı 4 bölümden oluşan;

    “The Century of the Self” ~ “Ben Devri” [Daha anaşılır bir çeviri için “Bencillik Devri”] belgesel dizisi.

    1. BÖLÜM: Happiness Machines [Mutluluk Makineleri]

    Türkçe altyazılı video: http://vimeo.com/22918234

    2. BÖLÜM: The Engineering of Consent [Rıza & İkna etme mühendisliği]

    Türkçe altyazılı video: http://vimeo.com/23204840

    3. BÖLÜM: There is a Policeman Inside All Our Heads: He Must Be Destroyed [Hepimizin kafasının içine birer polis yerleştirilmiş: Bütün bunları kafamızdan atmalıyız]

    Türkçe altyazılı video: http://vimeo.com/23485787

    4. BÖLÜM: Eight People Sipping Wine in Kettering [Kettering’de şarap yudumlayan 8 kişi]

    İngilizce video: http://vimeo.com/70388245

    [Not: Mahfi Bey müsterih olabilirsiniz; videolarda “copyright infringement” sorunu yoktur. Videoların Türkçe çevirisi ve vimeo hesabı şahsıma ait değildir.

    Ayrıca videolarda Freud ekolünden gelen bir başka zeka Wilhelm Reich’dan da nüveler bulacaksınız.]

    Saygılarımla,

    YanıtlaSil
  12. Hocam Halil İnalcık kitabını okudum.Bende sosyal medyam da tavsiye ettim.Harika bir kitap. Hem bilgi tazeleme açısından hemde bugünü daha iyi yorumlamak adına.

    YanıtlaSil
  13. bugünkü cnbce.com yazınızda "istihdamdaki sınırlı artışa rağmen işsizlik oranındaki düşüşün sürpriz yaptığı" şeklinde bir cümle var. bunun en temel nedeni istihdam verisinin toplandığı kaynakla, işsizlik oranı verisinin derlendiği kaynağın farklı olması. istihdam verisi, işveren kurumlar ve kamu kurumlarından doğrudan bilgi istenerek oluşturuluyor. işsizlik oranı ise anket yoluyla halka soruluyor. Fed ise manşet işsizlik oranını dikkate alıyormuş gibi bir izlenim veriyor ancak gerçek durum bu değil. Fed, aslında tarım dışı istihdamın çalışma çağındaki nüfusa oranına, manşet işsizlikten çok çok daha fazla önem veriyor. İstihdam verisiyle işsizlik oranı verisinde bariz bir fark olursa ABD'li aklı selim ekonomistlerin birçoğu "herhalde anket sorularına doğru cevaplar verilmedi" diye düşünüyor.

    YanıtlaSil
  14. Hocam merak ettiğim bir soru var; Önceki yazılarınızda da APİ işlemleri geri alım vaadiyle satım yada tam tersi geri satım vaadiyle alım şeklinde olmssının yanında kesin alım yada kesin satım şeklinde de olabilir dediniz . Hocam bu kesin alım yada kesin satımlar ile piyasaya müdahale edildiğini düşünürsek örneğin merkez bankası piyasayı canlandırmak üzere kesin alım yaparsa m. B sının kesin alımla aldığı bu tahviller elinde ne kadar süre duracaktır belirli bir süresi varmıdır ? Bir de heralde bu işlem repo işleminden daha uzun vadeli olacaktır değil mı ?
    2) fed ekonomiyi canlandırmak adına hem bankaların hemde özel şirketlerin elinde ki tahvilleri alarak piyasaya para sürmektedir . Burada fed aldığı tahvilleri uzun vadeli olarak tutmaktadır değil mı ? O yüzden burada kesin alım mı yapmaktadır?
    3) kesin alım yaparak piyasayı canlandırmak ile niceliksel gevşeme arasında ne fark var ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. (1) MB'nin repo işlemleri için 1 ay, 1 hafta ve 1 gecelik vadeleri bulunuyor. MB'nin amacı uzun süreli kredi açmak değil. Likiditeyi düzenlemek. Ama ihtiyacı olan bu sürenin sonunda yeniden işlem yapabiliyor.
      (2) Fed'in yaptığı MB'nin yaptığından farklı bir işlem. Fed, resmen para basıyor. Ama karşılıksız olmasın diye tahvil alıp yapıyor bu işi. O tahviller yeni bir işleme konulmadığı sürece vadesi gelene kadar Fed'de kalacak.
      (3) Normal olarak MB nin yeni para basmadan eldeki parayla bu işlemi yapması gerekiyor ama niceliksel gevşemede yeni para basımı söz konusu.

      Sil
  15. Hocam ekonomi.öğrenimimin ilk yıllarında biri olarak borsa ile alakalı olarak temel bir soru soracağım ; hocam örneğin bir anonim şirket sermayesini daha da artırmak üzere halka arz yaptığını düşünürsek hisselerine alıcı bulması için bunu borsa istanbulda mı satışa sunması gerekiyor ? Yoksa başka bir yolu var mı?
    2)aynı şekilde daha önceden 1. Piyasadan alınan bir hisse senedini satışa sunmak için borsa istanbul aracılığı ile mi aldığım bu hisseyi satarım ?yani borsa istanbul aracılığını kutlanmayarak tanıdığım bir arkadaşım elimdeki hisseyi almak istiyor ise ona satamazmıyım ?
    3) hocam bir şirket sermaye artırımda bulunacağı zaman ilk olarak bu hisse senetlerinin üzerinde nominal olarak 1 tl mi yazacaktır? Yani bir şirket sermayesini 10 milyon tl artırmak istiyorsa 1 tl nominal değerli 10 milyon adet hisse senedi mi çıkarır ? Yoksa 10 tl nominal değerinde hisseler çıkararak 1milyon tane mi hisse çıkarır ?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. (1) Hisselerini ilk kez halka sunacak olan bir şirket Sermaye Piyasası Kurulu aracılığıyla halka arz işlemi yapmak zorunda. Bu sunum bankalar ve diğer aracı kurumlar eliyle satışa dönüşüyor. Sonraki arzlarda BIST'e doğrudan giriliyor.
      (2) İkinci el satışlar BIST'de yapılıyor. Hisse senetleri kayıt üzerinden tutulduğu için elden satış imkanı yok.
      (3) Şirketin değerlemesi sonucu ortaya çıkacak duruma göre belirlenecektir.

      Sil
  16. Hocam John Perkins in Bir ekonomik tetikcinin itiriaflarin kitaplarini okudunuz mu?Yorumlarinizi bekliyorum.

    YanıtlaSil
  17. Selamlar sayin hocam. Dun bulabildigim butun ekonomi kitaplarinizi siparis ettim fakat Kolay Ekonomi kitabinizi hicbiryerde bulamadim. Ilk olarakda ondan baslamayi planliyordum. Nasil bulacagim konusunda bana yardimci olabilir misiniz ? Son olarakda mulakatlara hazirlanan biri olarak okumam gereken sirayi soyler misiniz ? Bunlar disinda ozellikle mulakat icin tavsiye edeceginiz kitaplar var mi ? ( Yukarida bahsi gecenler disinda ). Saygilar. Selametle...
    Tolga SARICAN

    YanıtlaSil
  18. Erkan ILDIZ'ın kitabı Türkiye Bankalar Birliği sitesinden indirilebilir ücretsiz olarak.

    http://www.tbb.org.tr/tr/arastirma-ve-yayinlar/kitaplar/kitaplar/55

    YanıtlaSil
  19. Bu yorum yazar tarafından silindi.

    YanıtlaSil
  20. Merhaba hocam
    Hocam iktisat 2. sınıf öğrencisiyim.İktisat hakkında yeterli bir bilgiye sahip değilim.Basit olarak anlayabileceğim bir kitap önerebilirmisiniz. Saygılar
    Egemen Akgün

    YanıtlaSil
  21. Hocam tevfik guran iktisat tarihi kitabini onerir misiniz tesekkur ederim

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet iyi bir kitap. Tevfik hoca basit ve anlaşılır yazmış.

      Sil
  22. Hocam temel ekomik gostergleri ve bunlarin grafiklerinde trend analizi kitabi onerebilir misniz

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Kapitalizm

Paradan Para Kaybetme Dönemi

GSYH’de Dünyada Kaçıncıyız?