Ekodiyalog Öncesi Bir Kez Daha Tahminler
9 Ocak Cuma 2015 günü saat 11’de Servet Yıldırım’la birlikte
CNBCe televizyonunda her sabah yaptığımız ‘11’de Ekonomi’ programında bu kez
Ekodiyalog Özel programı yapacağız. Her yılın ilk ayında bu programı yapmayı
adet edindik. Bu kez de programda Servet Yıldırım ve benimle birlikte Asaf
Savaş Akat, Deniz Gökçe ve Taner Berksoy olacak. Programda 2014 yılının genel
değerlendirmesini yapacağız, yılın ekonomik olaylarını, sorunlarını ele alıp
tartışacağız. 2014 yılı için yaptığımız tahminlerin tutup tutmadığına bakacağız.
Ardından 2015 yılına ilişkin tahminlerimizi ortaya koyacağız.
Ben genellikle bu programdan önce tahminlerimi tamamlamış ve
blogum aracılığıyla açıklamış oluyorum. Bu kez de öyle yapıp 31 Aralık 2014’de
bu konuda ayrıntılı bir yazı yazdım.
2014 tahminlerimi (2 kez revize ettim) ve ona göre durumu ve
2015 tahminlerimi bu program öncesi bir kez daha yayınlamak istiyorum. Bu arada
enflasyon ve USD kuru belli olduğu için onu artık kesin sonuçları yazıyorum ve son
açıklanan sanayi üretimi gelişmeleri çerçevesinde 31 Aralık 2014’deki yazımda
belirttiğim 2014 büyüme gerçekleşmesi tahminini değiştiriyorum (ilk yazıda
yüzde 3,0 – 3,2 idi bu kez 2,5 – 3,0 yaptım.).
Önce 2014 tahminlerimi yazayım ve neyi ne kadar tutturdum
onu belirteyim. Ben 2014 yılı büyüklükleri için 2013 yılının Aralık ayında ilk
tahminimi yayınladım. Sonra da iki kez revizyon yaptım. Bunları aşağıdaki
tabloda sunuyorum. Tabloda son sütun eldeki son verilere göre gerçekleşme
tahminlerini gösteriyor.
2014
Aralık 2013
|
2014 (1.Revizyon)
Şubat 2014
|
2014 (2. Revizyon)
Mayıs 2014
|
Gerçekleşme/ Tahmin
|
|
Büyüme
|
3,0
|
1,5
|
3,0
|
2,5 – 3,0
|
TÜFE (yılsonu)
|
7,3
|
8,5
|
8,5
|
8,2
|
İşsizlik
|
10,2
|
10,5
|
10,5
|
10,3 – 10,7
|
Bütçe Açığı
|
2,5
|
0,5
|
2,5
|
0,8 – 1,3
|
Cari Açık
|
7,5
|
6,0
|
5,7
|
5,5 – 5,8
|
USD Kuru
|
2,30
|
2,50
|
2,25
|
2,32
|
Tabloda yeşille boyalı olanlar gerçekleşen sonuçlara veya gerçekleşme
tahminlerine en yakın tahminlerimi gösteriyor. Büyüme tahminim (1. Revizyon hariç)
başarılı sayılabilir. TÜFE’de 1 ve 2. revizyonlarım fena olmamış. İşsizlik
tahminin bayağı iyiymiş. Bütçe açığı tahminim başarılı değil. Cari açık
tahmininde ancak 2. revizyonda gerçekleşmeye yakın bir yere gelebilmişim. Dolar
kuru tahminim oldukça değişiklik sergilemiş. Bunda Merkez Bankası’nın faiz
konusundaki yaklaşımı da oldukça etkili olmuş görünüyor. Dolar kurunda ilk
tahminim en tutarlısıymış.
Şimdi gelelim 2015 tahminlerime. Tahminlerimi sunmadan önce
varsayımlarımı söylemem gerekli. Bu tahminleri yaparken dış siyaset ve jeopolitik
durumun bugünkü haliyle süreceğini, petrol fiyatının ortalama 70 USD / Varil
düzeyinde istikrar kazanacağını, Fed’in yılın ilk yarısında faizle ilgili bir
karar almayacağını, ikinci yarıda karar alsa da uygulamaya 2015 yılında
başlamayacağını varsaydım.
2015 yılı tahminlerimi (ME) aşağıdaki tabloda, resmi
tahminler (OVP), IMF Tahminleri ve Dünya Bankası (DB) tahminleriyle birlikte sunuyorum.
OVP
|
IMF
|
DB
|
ME
|
|
Büyüme
|
4,0
|
3,0
|
3,5
|
3,0
|
TÜFE (yılsonu)
|
6,3
|
7,1
|
6,7
|
7,0
|
İşsizlik
|
9,5
|
10,4
|
11,0
|
|
Bütçe Açığı
|
1,1
|
1,5
|
||
Cari Açık
|
5,4
|
6,0
|
4,5
|
5,5
|
USD Kuru
|
2,29
|
2,40
|
Mahfi Bey, 2014 sonu dolar 2,32 olduğuna ve 2015 enflasyon beklentiniz %7 olduğuna göre, 2015 sonu usdtry 2,40 tahmini düşük değil mi?
YanıtlaSilBu ikili arasında pozitif bir korelasyon olmakla birlikte bire bir aynı olmuyorlar biliyorsunuz. 2014'de mesela enflasyon yılsonunda yüzde 8,2 olduğu halde USD değişimi yüzde 9,2 oldu.
SilHocam, tahminlerinize yıl sonu ortalama banka faizini de ekler misiniz ?
YanıtlaSilBu yılın sonunda bankaların 1 yıllık mevduata verecekleri tahmini net faiz ekonomik kararlarımızda çok etkili oluyor.
saygılar
Net nominal (yani vergi sonrası faizin) enflasyon dolayında kalacağını düşünüyorum. O nedenle ayrı bir tahmin koymadım.
Silhocam duayen Sn Ege CANSEN neden katılmıyor acaba merak ettim? Saygılarımla
YanıtlaSilHocam gun icerisinde surekli calistigimiz icin programinizi malesef izleyemiyoruz. Ekodiyalog programinin tekrarini izleme gibi bir firsatimiz olur mu?
YanıtlaSilBen de bilmiyorum yetkililere bir sorayım.
SilÜstad merhaba,
YanıtlaSilBen Ziraat Bankasında çalışan bi müfettiş yardımcısıyım. Ben ve devre arkadaşlarım yaklaşık bir ay sonra gerçekleşecek yeterlilik sınavı için Silivri'de Bankanın Bankacılık Okulunda kamptayız. Müsait olursanız bir gün güncel ekonomi sohbeti yapmak için sizi de mutlaka bekleriz.
Umarım görüşürüz. Hoşçakalın...
Zaman sorunlarım nedeniyle pek bir yere gidemiyorum. Yeterlik sınavı sürecinin sıkıntılarını bilirim. Sizlere sonsuz başarılar dilerim.
SilHocam iyi akşamlar. Yazınız için teşekkür ederim. Benim sorum şu: biz gelişmekte olan ülke statüsünde olarak dünya merkez bankalarının faiz politikalarını takip ediyoruz. Ancak onların ekonomik durumları bize göre farklı. Bu anlamda faiz oranlarını onlara göre belirlememiz ne kadar doğru? Cevap verirseniz sevinirim..
YanıtlaSilFaiz oranlarını onlara göre belirlemiyoruz, bizdeki enflasyona göre belirlemeye çalışıyoruz. Yoksa onlara göre belirlesek bizde de faizin sıfıra yakın olması gerekiyor. Buna karşılık Fed'in faiz politikası bizi etkiliyor. Çünkü Fed faizi artırırsa bizim gibi ülkelere gelecek dış kaynak azalacak. O zaman da biz yeterince büyüyemeyeceğiz. Bu yıl, bizi faizden çok sanırım petrol fiyatları etkileyecek.
SilHocam yıl içinde Dolar 2.50yi görür mü?
YanıtlaSilGörebilir.
SilHocam enflasyondaki %2'lik düşüş tahmini işsizlikteki artış tahmininden bağımsız düşünülebilir mi? Eğer düşünülüyorsa hangi değişkenleri baz alarak tahminde bulundunuz?
YanıtlaSilDüşünülemez. Kısa dönemde Phillips Eğrisi analizi geçerlidir. Enflasyon düşerse işsizlik artar.
SilHocam öncelikle bilgileriniz için teşekkür ederim.Ben de finans sektöründe danışmanlık yapıyorum. Fed in faiz arttırması durumunda dolar bundan nasıl etkilenir.sizin düşünceleriniz bana çok faydalı olacaktır.
YanıtlaSilHocam ,petrol ve doğalgaz ucuzladı fakat bu girdileri kullanan firmalar hala eski fiyatlardan mı alım yapıyorlar ?
YanıtlaSilÖrneğin ,herhangi bir enerji şirketi doğrudan Rusyadan doğalgaz veya petrol ithal edebilir mi ?
teşekkürler.
Eski fiyatlarla alınmış stoklar ve devam eden anlaşmalar nedeniyle fiyat hemen ucuzlamıyor.
SilDoğalgaz ithalatını lisanslı firmalar yapabiliyor. http://www.epdk.org.tr/documents/dogalgaz/rapor_yayin/Dpd_Rapor_Yayin_Sektor_Raporu_2011_YML4K810nps7.pdf
2015 BÜYÜME TAHMİNLERİ
YanıtlaSilEkodiyalog ekibinden büyüme tahminleri şöyle:
Mahfi Eğilmez: Yüzde 3
Asaf Savaş Akat: Yüzde 3,2
Taner Berksoy: Yüzde 3,5-4
Servet Yıldırım: Yüzde 3,5-4
Deniz Gökçe: Yüzde 3-3,5 2015
ENFLASYON TAHMİNLERİ
Asaf Savaş Akat: Yüzde 5,8
Mahfi Eğilmez: Yüzde 5,5
Deniz Gökçe: Yüzde 7
Taner Berksoy: Yüzde 6-6,5
Servet Yıldırım: Yüzde 6,5-7 2015
CARİ AÇIK TAHMİNLERİ
Asaf Savaş Akat: Yüzde 3,7
Mahfi Eğilmez: Yüzde 5,5
Servet Yıldırım:5-5,5
Deniz Gökçe: 5,5
Taner Berksoy: 5-5,3 2015
DOLAR/TL TAHMİNLERİ
Taner Berksoy: 2,35-2,38
Asaf Savaş Akat: 2,55
Mahfi Eğilmez: 2,40
Deniz Gökçe: 2,30-2,40
Servet Yıldırım: 2,60-2,70 2014
TAHMİNLERİ NEYDİ?
YanıtlaSilAsaf Savaş Akat 2014 için enflasyonun yüzde 6,8, büyümenin yüzde 2,5, cari açığın yüzde 4,8, dolar/TL'nin 2,30 seviyesinde gerçekleşeceğini tahmin etmişti.
Taner Berksoy 2014 için enflasyonun yüzde 8, büyümenin yüzde 2,5-3, cari açığın yüzde 6, dolar/TL'nin yüzde 2,30-2,40 arasında olacağını tahmin etmişti.
Deniz Gökçe, 2014 için enflasyonun yüzde 7,5-8, büyümenin yüzde 3,5-4, cari açığın yüzde 7 olacağını söylemiş, dolar/TL tahmini yapmamıştı.
CNBC-e Danışmanı Dr. Mahfi Eğilmez enflasyonun yüzde 7,3, büyümenin yüzde 3, cari açığın yüzde 7,5, dolar/TL'nin yüzde 2,30 olacağını tahmin etmişti.
CNBC-e Genel Yayın Yönetmeni Servet Yıldırım enflasyonun yüzde 7, büyümenin yüzde 4, cari açığın yüzde 6, dolar/TL'nin yüzde 2,15 olacağını tahmin etmişti.
5 ekonomistin yaptığı tahminlerin ortalamasını alırsak;
YanıtlaSil2015 BÜYÜME TAHMİN ortalaması: 3,39
ENFLASYON TAHMİNLERİ ortalaması:6,26
CARİ AÇIK TAHMİNLERİ ortalaması: 5,02
DOLAR/TL TAHMİNLERİ ortalaması: 2,46
Hocam, bu kadar varsayımla (if clause) ben bile tahmin yayınlarım. Sanırım, sadece ceteris paribus çok faydalı olmuyor. Hayatı bileşenlerle değerlendirmek daha doğru.
YanıtlaSilVarsayım yaparak değil varsayım yapmadan tahmin yapan iktisatçıdan korkun. Varsayımsız tahmin falcılıkla aynı kapıya çıkar.
SilCeteris paribus tahmin için değil model kurmak için kullanılır.'Mevcut koşullar devam ederse' anlamına gelmez 'diğer koşullar sabit' anlamına gelir. İkisi oldukça farklı şeylerdir.
Bir türlü beğenememiştim "ekodiyalog" programının formatını.
YanıtlaSilÖzellikle katılımcılar arasındaki magazinsel diyalogları çok itici bulmuştum.
Bu blogun, iddiasız ve sade formatı bile ,okuyucular açısından çok daha faydalı bence.....
mahfi bey;
YanıtlaSilönümüze serdiğiniz bilimsel çalışmalar ve bilgiler için teşekkürler öncelikle..
9 Ocak tarihinde yaptığınız ekodiyalog özel programını kaçırmışım. eh, internet çağındayız, bir yerlerden buluruz dedim.. meşhur video paylaşım sitesinde ekodiyalog diye arama yaptım, yok.. kurnazım ya, 9 ocak 2015 yazıp aradım.. çıkan bütün neşriyat evlenme programları, uyduruk sağlıkçı programları, dini yayınlar, kurtlar vadisi vb gibi diziler..
ne diyeyim.. galiba siz bize biraz fazlasınız..
Hocam merhaba,
YanıtlaSilBugün petrol varil fiyatı $48 altına indi. Böyle bir durumda Türkiye gibi ülkeler neden petrol stoklamıyor?
Hocam Merhaba;
YanıtlaSil2015 € / TL tahmininz nedir ? bir de genel olarak tahminler arasinda €/TL'nin olmamasinin özel bir sebebi var midir?
2015 yılında enflasyon tahminim % 9,2 - 9,6 , döviz kurları tahminim dolar kuru 2, 45 - 2,55 tl Euro kuru 2,88v- 2,97 tl cari açık GSMH nin % 4.8 - % 5,2 arası kamu bütçe açığı % 2,8 - % 3,1 arası ve büyüme tahminim ise % 1, 8 - % 2, 2 şeklindedir hocam. saygılar...
YanıtlaSilHocam, tebrik ederim; 2015 kur tahmininizi daha yılın ilk ayı bitmeden tutturmuş oldunuz.
YanıtlaSilDarısı diğer ayların başına.