İkiz Açıkta Son Durum
Makroekonomide en temel denklem iç ve dış ekonomik dengeyi
bir arada gösteren denklemdir. Bunu şöyle yazabiliriz:
Bu denklemde S özel kesim tasarruflarını, I özel kesim
yatırımlarını, T kamu kesimi gelirlerini (zorunlu tasarruflar), G kamu kesimi
harcamalarını, X dış dünyadan sağlanan döviz gelirlerini, M de dış dünyaya
yapılan döviz ödemelerini gösterir.
Bu denklemde yer alan (T – G) yani kamu kesimi gelir gider
dengesi kabaca bütçe dengesine, (X – M) de kabaca cari dengeye eşittir. Eğer
bir ekonomide bu iki dengenin ikisi de açık veriyorsa o zaman ikiz açık söz
konusu demektir.
Denklemin sol tarafı yani iç ekonomik denge, ekonomideki iç
tasarrufları (pozitif veya negatif) gösterir. (S – I) ifadesinde S > I ise
özel kesimin tasarrufları yatırımlarından büyük olacağı için özel kesim
tasarruf fazlası, S < I ise tasarruf açığı var demektir. (T – G) ifadesinde
T > G ise kamu kesimi gelirleri giderlerinden büyük demek olduğundan bütçe
fazlası, T < G ise bütçe açığı oluşmuş demektir. S < I ve T < G ise o
zaman iç tasarruflar (kamu ve özel) eksi demektir. Bu durumda dış kaynak
sağlanarak açık kapatılmaya çalışılır. Örnek vermek gerekirse ABD ve İngiltere
ikiz açıkla karşı karşıyadır. Buna karşılık Almanya’da yalnızca bütçe açığı söz
konusudur.
Türkiye’de hem özel kesim hem de kamu kesimi açık
vermektedir. Yani (S – I) ifadesinde S < I ve (T – G) ifadesinde T < G’dir.
Bunların toplamı cari dengeye eşit olduğu için de X < M’dir. Yani iç
ekonomik denge açık vermekte ve bunu dış ekonomik dengedeki açık
dengelemektedir.
Türkiye'de özel kesimi bir yana bırakır da konuya kamu kesimi iç
dengesi ve ekonominin dış dengesi yönünden bakarsak karşımıza ikiz açık olgusu
çıkar. Son yıllarda bütçe açığında ciddi düşüler söz konusu olmuş, cari açıkta da büyümedeki düşüşle birlikte azalma ortaya çıkmıştır. Buna karşın Türkiye'de ikiz açık devam etmektedir. Bu çerçeveden Türkiye’nin ikiz açıklı görünümü şöyledir (mavi çizgi bütçe dengesi / GSYH, sol eksen, kırmızı çizgi cari denge / GSYH sağ eksen.)
Hocam merhabalar. Türkiye'deki ekonomik sorunların çözümü için devamlı bahsettiğiniz 'yapısal reformlar' nelerdir? Ya da bunları açıklayan bir yazınız var mı? Şimdiden çok teşekkür ederim. Saygılar.
YanıtlaSilVar. Burada: http://www.mahfiegilmez.com/2014/03/yapsal-reformlar-rehberi.html
SilEmeğinize sağlık hocam.
Sil'' S > I ve T < G ise o zaman iç tasarruflar (kamu ve özel) eksi demektir. Bu durumda dış kaynak sağlanarak açık kapatılmaya çalışılır. '' Bu kısmı anlamadım. Özel kesim tasarrufları, özel kesim yatırımlarından büyükse neden dış kaynak alıyoruz,neden fazla olan iç tasarruflardan kaynak sağlamıyoruz?...
YanıtlaSilS < I ve T <G olacak. Yanlış yazılmış, düzelttim.
SilHocam şu anda ABD, dış kaynak sağlanarak açık kapatmaya mı çalışıyor? Zaten doların ana vatanı dışarıdan hangi kaynakları kullanıyor acaba?...
YanıtlaSilABD dışarıdan çok fazla kaynak çekiyor. Dışarıdan yatırım girişi var.Mesela Çin'in 4 trilyon dolara yaklaşan rezervinin 1 trilyon dolara yakın kısmı ABD tahvilinden oluşuyor.
SilHocam yazınız için teşekkürler. Hocam keşke bir de Kolay Para Politikası ve Teorisi kitabı yazsanız. Johann Cruyf dan esinlenerek söylediğiniz "Para politikası basit bir politikadır" diye başlayan sözünüzden yola çıkarak bu meseleyi yine en basit ve en anlaşılır biçimde sizin anlatacağınızı düşünüyorum. Bu fikri en azından bir değerlendirirseniz çok sevinirim. Saygılarımla.
YanıtlaSilYakın zamanda Mikroekonomi kitabını bitirdim. Çıkmak üzere. Şu anda Kolay Maliye üzerinde çalışıyorum. Ona da bir bakarız. Ama Para Teorisi ne kadar kolay yazılabilir bilmiyorum.
SilBenim de sizden bir isteğim var Hocam:
Sil'Mezgit Nasıl Avlanır?' konulu kitap yazacağınızı söylemiştiniz, ne zaman yayınlayacaksınız?
hocam cari açık düşerken,kamu maliyesi açığının artmamasına şaşıyorum acaba hesaplarda oyunmu var.
Sil"S > I ve T < G ise o zaman iç tasarruflar (kamu ve özel) eksi demektir. Bu durumda dış kaynak sağlanarak açık kapatılmaya çalışılır."
YanıtlaSilHocam "S > I" ifadesi kafamı karıştırdı.
S < I ve T <G olacak. Yanlış yazılmış, düzelttim.
SilMerhaba,
YanıtlaSil"S > I ve T < G ise o zaman iç tasarruflar (kamu ve özel) eksi demektir."
Burada Tasarruf-Yatırım'daki işaretin tam tersi olması gerekmiyor mu?
S < I ve T <G olacak. Yanlış yazılmış, düzelttim.
SilHocam yazınız için teşekkürler sanırım 4.paragrafın ortası I>S olacak.
YanıtlaSilS < I ve T <G olacak. Yanlış yazılmış, düzelttim.
SilHocam merhaba,
YanıtlaSil' S > I ve T < G ise o zaman iç tasarruflar (kamu ve özel) eksi ' kısmında S < I ve T<G olmayacak mı?
S < I ve T <G olacak. Yanlış yazılmış, düzelttim.
SilHocam,
YanıtlaSilNTVpara.com sitesinde yayinlanan 11'de Ekonomi programinin kaydi son 2 gundur hatali. Sadece ilk 19-20 dakika var. Sonrasi kayitta yok. Amerika'dan hergun izliyorum ama iki gundur sorun var websitesine koyduklari video da. Ilgili arkadaslara iletebilirseniz sizi takip etmeye devam edebilecegiz.
Aslında kayıtta hata yok. Çünkü hep o dakikalarda ya Başbakan ya da Cumhurbaşkanının canlı konuşmalarıyla yayın kesilmiş. Seçime kadar böyle olacak gibi görünüyor.
SilHocam S < I ve T <G olacak. Ah pardon duzeltmissiniz.
YanıtlaSilHocam rant vergisi hakkında ne düşünüyorsunuz? Türkiye'de kabusa döndü. Son OVP'den çıkarılmış. Babacan'ın daha önce birkaç önemli bürokratı rant vergisini oyaladığı için kaybettiğini biliyoruz. Türkiye'de imalat sanayinin payı düşmeye devam ediyor mu? Eğer ediyorsa neden ısrarla rant vergisine karşı bir direniş var?
YanıtlaSilBuna benzer bir uygulama geçmişte gayrimenkul kıymet artış vergisi adı altında vardı. Sonra kaldırıldı. İnşaat ile büyüyen bir ekonomi eğer yön değiştirip de örneğin imalat sanayi ile büyüyecekse o zaman bu vergi olabilir. Ama ben Türkiyenin bu aşamada böyle bir yön değişikliğini istediği kanısında değilim.
SilHocam grafik eksenlerindeki rakamlar "Açıklar / GSYİH" midir?
YanıtlaSilBir de hocam iki sorum olacak...
İkiz açık Amerika gibi bir ülkede var ise pek de zararlı bir şey değil sanki ? Veya onların açıkları ile bizimkiler arasındaki farklılıklar nelerdir ?
yukarıda bahsettiğiniz üç dengenin de açık vermesi neyi ifade etmekte ? ikiz açıktan daha kötü bir şey midir ?
Bir de hocam Kitabınızın çıkacak olmasından çok mutluyum... :) öğrenci dostu olacağından eminim...
Saygılar...
Evet grafikten anlaşılıyor ama yine de ekledim.Teşekkürler.
SilABD'deki ikiz açık her ikisinin de yüzde 2,5 dolayında olduğu bir ikiz açıktır. ABD'nin ikiz açığıyla bizimki tam olarak aynı şey değil. Unutmamak gerekir ki onların parası rezerv para. İç borç dış borç diye döviz diye bir meseleleri yok. Bastıkları her kağıt parayla iç veya dış borçlarını ödeyebiliyorlar. Üstelik enflasyon korkusu da yok şimdilik. Oysa biz dış borcu ödemek için döviz bulmak zorundayız.
Bizde mesela üçü de açık veriyor. Bu bizi borçlanmaya itiyor. Bütçe açığı düşük olduğu için kamu borcu fazla artmasa da özel kesim borcu artıyor. Üçüz açık en kötüsü.
Mikroekonomi kitabımın okur dostu olması için çok çaba gösterdim. Mikro zor ve teknik bir dal biliyorsunuz. Basitleştirilmesi de oldukça zor. Bunu becerebildiğimi sanıyorum. Ama tabi asıl yorumları okuyanlar yapacak.
hocam, grafikte eksenler belirtilmemis, mavi kirmizi sag ve sol olarak.
YanıtlaSilEkledim, teşekkürler
SilHocam,bir akrabam ile Türk şirketlerinin 270 milyar dolarlık bir borcu olduğunu konuşuyorduk "bu borç aynı zamanda ülkenin de borcudur alacaklılar bu şirketlerden alamadıklarını ülkeden alırlar" dedim.O da bana "bu borcun büyük kısmı sigorta şirketleri tarafından ödenecek" dedi.Hocam sigorta şirketleri bu borcun ne kadarını öder ya da öder mi?Küresel sigorta şirketleri bu kadar saf mı? Böyle düşünen insanlar var.Aydınlatırsanız sevinirim.
YanıtlaSil2015 Haziran itibariyle özel kesim şirketlerinin dış borcu 287,5 milyar dolara çıktı.
SilBu borçları verenlerin bir bölümü alacaklarını risklere karşı korumak için sigorta ettirmiş olabilirler. Ama bu, alacağını sigorta şirketinden tahsil ettikten sonra sigorta şirketinin devreden çıkacağı anlamına gelmiyor tabii. Onlar da gelip buradan almaya çalışacaklar.
CDS primi diye bir uygulama var biliyorsunuz. BU konuda benim bir yazım var. Konuyu orada anlattım: http://www.mahfiegilmez.com/2014/06/riskler-dusuyor.html
Hocam Çukurova iktisat okuyorum sizi büyük beğeniyle takip etmeye gayret edecem
YanıtlaSilHocam şu konuda yardımcı olur musunuz?
10bin kadar bir param var ve Yatırım yapmak istiyorum dolara yatırmak istiyorum doların geleceği hakkında bilgi verebilir misiniz?
Teşekkür ederim, başarılar dilerim.
SilBen kişisel ya da kurumsal yatırım tavsiyesi yapmıyorum. Çünkü teknik analiz yapmıyorum. Teknik analiz yapanların yaptıkları analizleri izliyorum ama sonuçta bunları kendim yapmadığım için tavsiye de vermiyorum.
Ama şunu herkese söylediğim için size de söyleyebilirim. Ben, Fed'in faiz artırımının gündemde olduğu süre içinde doların inişler ve çıkışlarla karşılaşsa da genel olarak çıkış eğilimi içinde olacağını yani orta - uzun vadede yükseleceğini düşünüyorum. Ama ne zaman alım yapılır, daha da aşağı gider mi gibi sorulara teknik analiz yapmadığım için yanıt veremiyorum.
Hocam emeğinize sağlık teşekkürler.
YanıtlaSilbence bir sonraki yazıda cari açık düşüyor bütçe açığını artırabiliriz diye yazacaksınız.cari açık talep düştüğü ithalat zayıfladığı için azalıyor,azalacak.buda vergi gelirlerini düşürecek bütçe açığı otomatik artacak.
YanıtlaSilbahsettiğiniz sorun yapısal bir sorundur.. türkiye eknonomisi büyüme hızlandığında cari açık da hızla büyüyor fakat vergi mükelleflerinin iktisadi canlılık artışına paralel olarak gelirleri artıyor ve bilançoları da büyüdüğünden dolayı ödedikleri vergilerde de artışlar yaşanıyor ve böylece bütçe açığı azalış eğilimine giriyor.. fakat büyüme düştüğünde zira iç talebe bağımlı büyüyen bir iktisadi yapımız var; vergi mükelleflerinin gelirleri azalıyor ve bütçe gelirleri de paralel olarak azaldığından bütçe açığı büyümeye başlıyor.. fakat : ekonomik aktivite düşüklüğüne bağlı olarak tüketim harcamaları ve yatırım harcamaları da daraldığından tasarruf açığımız azalmaya başlıyor ve cari açık da azalma eğilimine giriyor. türkiye ekonomisinde büyüme ile cari açık arasında pozitif ve yüksek korelasyon varken; büyüme ila bütçe açığı arasında negatif korelasyon vardır...ikisi arasında da ters korelasyon var. bütçe açığı azalırken cari açık büyür bütçe açığı büyürken cari açık küçülür....
SilHocam merhabalar,libor oranları karşısında merkez bankasının tutumu nasıl ve hangi yönde değişir bu konuda hakkında bilgi verir misiniz? şimdiden teşekkürler iyi akşamlar.
YanıtlaSilBu soruyu çok soran oldu. Sanırım bir ödev ya da sınav sorusu o nedenle yanıtlamıyorum.
SilHocam,
YanıtlaSilİnşaat mühendisliğinden yeni mezun oldum.
'Dyson Küresi'ni inşa etmeye karar verdim. Şu an hazırlanıyorum.
Bunun fizibilitesi hakkında sizin görüşlerinizi öğrenmek istiyorum. Bu inşaata başlamamı önerir misiniz?
Dyson Küresi hakkında yalnızca bilgi sahibiyim. Ama nasıl inşa edileceği meselesi benim bilgimle yanıtlayabileceğim bir konu değil ne yazık ki.
Silhocam, esasen türkiye ekonomisinde ikiz değil de üçüz açık yok mudur?. zira: kamu bütçe açığımız var, özel sektör tasarruf açığımız var ve ödemeler dengesi açığımız var.. ve tüm bunlar arasında negatif fazlı bir geri besleme yaşanıyor gibi bence!. ne dersiniz hocam?. saygılar.....
YanıtlaSilEvet bizde üçüz açık var.
SilALİ AĞAOĞLU (Ekonomist olan; inşaatçı değil!)
YanıtlaSilÖZGÜR ALTUĞ ('BGC Partners' Başekonomisti)
ŞANT MANUKYAN ('İş Yatırım' Uluslararası Piyasalar, Hisse Senetleri ve Türev Müdürü)
SON EKONOMİK GELİŞMELERİ,
YAKLAŞAN SEÇİMLER ÖNCESİ ve SONRASI NELER YAŞANMA İHTİMALİ OLDUĞUNU ANLATIYOR:
https://www.youtube.com/watch?v=dN-TUhFzLSA
BU VİDEOYU MUTLAKA AMA MUTLAKA İZLEMENİZİ ÖNERİYORUZ!
Hocam şimdi okuyacağınızı hiçbir siyasi gönderme, çamur atma amacı taşımadan yazıyorum.
YanıtlaSilÜlkemizdeki mülteci sayısının gitgite artması nedeniyle;
Seçimden sonra nasıl bir hükümet kurulursa kurulsun:
YAPISAL REFORMLARA HIZLI HIZLI BAŞLANMASINA YOL AÇACAK!
Evet, mülteciler, kendi ülkelerindeki acıya daha fazla dayanamayıp terk etmek zorunda kaldılar.
Ama belki de, bizim ülkemizde 'yapısal reformlara başlanması' için bir vesile olacaklar!
Acı, ama gerçek bu gibi gözüküyor!
Siz ne dersiniz Hocam?
Hiç sanmıyorum.
SilHocam sizin yakında çıkacak olan mikro ekonomi ve halihazırda ki makro ekonomi kitaplarınız KPSS ye yönelik midir? ...Bugüne kadar sizin sadece küresel finans krizi kitabınızı okuduğum için diğerleriyle ilgili bilgim yok.
YanıtlaSilHer iki kitabım da öğrenmek isteyenlere, analiz yapmak isteyenlere yöneliktir. Bir sınavı esas alarak hazırlanmış değildir. Sınav kazandırmaya çok kitap var. Benimkiler analiz yapmayı öğretmeye yöneliktir.
SilHocammmm inanın çok sevindim kitabınızın çıkacak olmasına sabırsızlıkla bekliyorumm boz ögrencilere cok yarari olacak
YanıtlaSilUmarım öyle olur.
SilHocam daha önce vermiş olduğunuz kitap listesinden ilk olarak maria konnikova nın sherlock holmes gibi düşünmek kitabından başladım. kitabın son sayfalarında ayrıntılı kitap önerileri var.bunlardan hangilerini mutlaka okumam gerekiyor.Kolay gelsin...
YanıtlaSilBence o konuda o kitap yeterlidir.
SilAB için görüştüğümüz fasıllardan bahsediliyor görüşülen veya görüşülmeyen bu fasıllarla ilgili bir bilginiz var mı merak ediyorum bahseder misiniz? Ekonomi ile ilgili pek bir ilgisi yok belki de ancak sormak istedim.
YanıtlaSilBir zamanlar işler ciddi görünürken ilgim de vardı bilgim de. Ama Şu anda olay ciddi değil. İki taraf ta mış gibi yapıyor. Öyle olunca ben de işin ucunu bıraktım açıkçası.
SilPeki teşekkürler. Yine de umarım bir gün yine ilginizi çeker de bir yazı görürüz. Merak ediyorum sizin düşüncelerinizi bu konuda :)
SilHocam merhaba, bugunku Ekonomi Bakanlığı sınavında sizin yazdığınız 3 konuyla karşılaştım. Size bunun için tesekkür etmek istedim. Emeginize sağlık!
YanıtlaSilNe güzel. Bir yayarım olduysa ne mutlu. Başarılar dilerim.
SilHocam,
YanıtlaSilLOGARİTMA'dan anlamadığım için iktisat seçemedim!
Sırf matematiğim zayıf diye, iktisat bölümünde okuyamıyorum! Çok üzülüyorum!
Ne yapmalıyım sizce?
Ben de aynı durumdaydım ama ekonomi okumamak yerine matematiği öğrenmeyi seçtim.
SilHocam grafiktende anlaşıldığı gibi bütçe açığı ve cari açık arasında negatif bir ilişkiden bahsedilebilir mi ?
YanıtlaSilHer yerde bu durum yok. Türkiye için bahsedilebilir.
SilBunu genelleştirmek kolay değil.Bu Türkiye'de böyle. Başka ülkelerde farklı olabilir.
YanıtlaSilHocam
YanıtlaSilAnayasal İktisatla ilgili ne düşünüyorsunuz? Müdahalecilik mi yoksa gereklilik midir? Krizde çıkış ve krize bir daha girmemek için çözüm yolu olabilir mi? En azından ahlaksızlıkları önlemek adına bir fayda sağlayabilir mi?
Görüşlerinizi alırsak mutlu oluruz.
Saygılarımla,
Anayasa'ya en fazla saygı gösterecek olan kişinin Anayasayı çiğnediği bir ülkede ekonomiyi Anayasaya yazarak koruyabilir miyiz sizce? Bence koruyamayız.
Silhocam memletimizde sagp göre milli gelir 19 bin dolar abdde 54 bin dolar. yani abd de alım gücü bizimkinin yaklaşık 3 katı mı demek olur bu sayın hocam.
YanıtlaSilBu, geri kalmış ülkeleri "hadi bak iyi gidiyorsunuz" diye kandırmanın bir yoludur.
Sil1) cinden yeni bir develuasyon bekliyor musunuz?
YanıtlaSil2) ECMden yeni bir hamle parasal genislemeyi arttiran ve / ve ya eksi olan faizleri biraz daha dusuren bir hamle uygulama
(1) Çin zor durumda, her şeyi yapabilir.
Sil(2) Beklemiyorum.
rakamların ve formüllerin anlamlı olabilmesi için içeriğe ve trend.e ve de karşılaştırmalı bakmak gerek.
YanıtlaSildevlet varsa harcama, nakit akışı olması kaçınılmaz. önemli olan bu harcamaların kalemleri? yüzde kaçı eğitime, savunma sanayiye, maaşlara gidiyor vs.
özel kesim tasarruf- yatırım açığı, şu noktandan bakarsanız güzel; onlarca yıldır tasarrufu olmayan ülkenin, başka tasarrufları üretime çevirmek için kullanma iştahı iyi.
tüm araçların %80i, son model ithal otolara binip, en pahalı tüketici elektroğini kullanan, galonlarla petrol,doğalgaz harcayan bir halk-devletin de tasarruf fazlası olması beklenemez. kaldı ki, bu ülkeyi kuranların genlerinden gelen bir özellik.
Son cümleyi tam olarak anlayamadım. Bu ülkeyi kuranlarından gelen özellik nedir? Gösteriş tüketimi mi? O kısmını anlayamadım.
Silen basit ornekler, ataturk.un butun giysilerinin fransiz mali olmasi, savarona yati.. 2 adet yerli uçak fabrikasının kapatılması.. ilk aklima gelenler
SilSizde bir Atatürk takıntısı var sanırım.
SilHocam siz son cümleyi anlamadım demişsiniz. Ben şahsen yorumun genelinden birşey anlamadım. Anladığım birşey varsa sizin sabırlı bir insan olduğunuz. Bugüne kadar yazılarınızdan çok yararlandım. Emeğinize sağlık. Teşekkürler.
SilTürkiye'de tasarruf oranı % 14 düzeyinde olduğu için özel kesimde yatırımların azalması ve kamu kesiminde mali disiplinin devam etmesi ile bütçe fazlası elde edilmesi cari açıktaki basıncı azaltacaktır. Bu da önümüzdeki 3 yıl için yatırımların azaldığı ve düşük büyüme hızına alışmak durumunda olacağımız koşulları getirecek. Bütçe fazlası elde edilmeye başlanınca faizler aşağı yönde baskı altına girip yatırımları tekrar gündeme getirecektir. Siyasi ve jeo-politik riskler şu an yatırımların ertelenmesine neden olduğu için cari açık üzerinde olumlu etki ediyor. Önümüzdeki 3 yıl özel kesim tasarrufları artış gösterir ve yüksek katma değerli ürün üreten bir toplum olma konusunda gelişme kaydedersek cari açık risk faktörü olmaktan çıkacaktır.
YanıtlaSilAnahtar son cümlenizde. Onların olması için yapısal reformların yapılması gerekiyor.
SilSn. Eğilmez, sözü edilen açıklar bağımsız değil mi ? Yani denklemin sol tarafındaki iki parantez içindeki büyüklük bağımsızsa, ikiz yerine ikili açık daha doğru değil mi ? Yoksa bir batında ikiz doğması gibi mi düşünülüyor ?
YanıtlaSilSaygılar.
Aslında doğrusu eğer üç denge de açık veriyorsa üçüz açık demek gerekiyor. Bu dengeler birbirine bağlı olduğu için olsa gerek literatürde ikiz açık kullanılıyor. Yani mesel S'nin büyüklüğü biraz da T'nin büyüklüğüne bağlı. S ve T'nin büyüklüğü (X-M) i etkileyebiliyor.
Sil20 Ekim 2015 00:40 ta yazdığım yazı sonrasında, bugün Sayın Babacan' ın açıklamalarında tasarruf ve yüksek katma değerli ürün üzerine vurgu yapması benim için anlamlıydı. Tasarruf ve yüksek katma değerli ürün üretme konusundaki düşüncelerinizi öğrenmek isterim.
YanıtlaSilBu konuda birçok kez yazdım. Çok konuşup tartıştığımız bir konu ama atılan adımlar yeterli değil. İnsanlar, reel faizin çok yüksek olduğu bir dönemden düşük olduğu bir döneme geçtiğinde tasarruf miktarını düşürmüş görünüyor. Bu bakış değişmedikçe (ki bunun için zaman gerekiyor) tasarruf oranı artırılamıyor.
SilYüksek katma değerli ürün üretebilmek için yalnızca alıp üretmek yetmiyor. Buluş yapmak lazım. İnovasyon. Bu eğitim sistemiyle kolay değil. O nedenle yapısal reform diyoruz ve bilimsel, sorgulayıcı eğitimi de birinci reform sırasına koyuyoruz.
Sayın Eğilmez'in her fırsatta vurgu yaptığı bir konu var. Mealen şöyle diyor: Hükümet, ekonominin canlanması için -bütçe dengesi fetişizminden, para politikası ve düşük faiz saplantısından sıyrılıp- kısmi ve geçici bir genişletici maliye politikası uygulamalıdır. Böylece hem ekonomik büyüme hem de bu politika sonucunda vergi geliri elde edilebilir. Bu görüşün sıklıkla ve birçok iktisatçı tarafından dillendirilmesi lazım.
SilHükümet ise, kanaatime göre, daha çok siyasi amaçla bütçe açığını düşük tutup bunu siyasi pazarlama aracı olarak kullanıyor. "Bakın eskiden hükümetler bütçeyi batırıp maaş ödeyemezken biz şimdi neredeyse bütçe dengesini sağlıyoruz" diyorlar. Ancak işin toplumsal ve ekonomik adalet boyutuna baktığımızda hikâye bu kadar basit değil.
Bir metaforla Türkiye ekonomisini ‘aile gibi’ düşünüp hane halkı, firmalar, dış ticaret firmaları ve hükümetten oluşan dört temel ekonomik aktörü/sektörü de aile fertleri olarak ele alırsak; ilk üç aile üyesi sürekli biçimde bütçe açığıyla boğuşurken, aile reisi (hükümet ya da kamu sektörü) ailesine (topluma) sadece kendi bütçesinin denkliğinden bahsedip, onların bir sorunu yokmuş gibi davranıyor. Tabii ki aile üyeleri cüzdanlarındaki açıkla ve borçla uğraşırken, aile reisinin cüzdanının dolu olması bir anlam ifade etmiyor. Çünkü önemli olan tüm ailenin (toplam ekonominin) “sürekli” açık vermeyip refah içerisinde yaşamasıdır...Hükümetin bu tavrı, kendisi aile masraflarına ve borca bulaşmayarak çocuklarını çalıştırıp/onlara dışardan borç aldırıp geçinen ve bununla da övünen bir babaya benziyor...Türkiye'de hükümetlerin artık sorumlu bir baba gibi davranması gerekiyor...diye düşünüyorum!!
Dr. Yakup AKKUŞ
Mahfi Bey, bu konuda uygulanacak politikaların bir seferlik olmasını, yani kalıcı artışlar yaratacak harcamalardan kaçınılmasını gerektiğini de söylüyor.
SilSorumlu bir baba, ailesine refah getirecek diye imkanı üzerinde harcama yapmamalı. Aksi takdirde yapması gereken harcamaları dahi yapamama gibi bir durumla karşılaşır. Şuan için ülke olarak tek bir kurşunumuz kaldı ise, o da bu fırtınada akıllı kullanmamız gereken kamunun borçluluk düzeyidir.
Ve aile reisimizin cüzdanı ne yazık ki dolu değil. Yanlış atılacak adımlar da kamunun borçluluk düzeyini birden arttırabilir.
Sizin de değindiğiniz gibi sürekli açık vermeden refah içinde yaşaması için, hükümetin yapması gereken ülkemizdeki üretimin artmasına engel olan sorunları çözmek olmalıdır. Refahı halkımızın çalışkanlığı sağlamalıdır. Devletin bol keseden hesapsız kalıcı bir şekilde para saçması, ülkemizin şu yapısında kısa süreli bir refah sağlar. Sizin böyle bir uygulamayı istediğinizi söylemiyorum yanlış anlaşılmasın, ama yazınıza bu düşüncelerinde eklenmesi gerektiğini düşündüm.
Ve bir yanlış anlaşılmayı engellemek adına, sosyal devlet politikalarından vazgeçilsin asla demiyorum. Şu küresel sistemde, güçlü bir özel sektörle daimi ayakta kalabiliriz. Özel sektörü büyütmek, dünyaya açılmasını sağlamak, rekabet gücümüzü arttırmak, teknolojik düzeyimizi arttırmak olmalı. Tek kurşununu buralarda harcamalı.
Hala mı özel sektörcülük?
SilMümkün değil!
Jeremy Corbyn, Bernie Sanders, Podemos, Movimento Cinque Stelle, Tunus ve Mısır'da başlamak üzere olan yeni protesto dalgaları, Hong Kong & Shanghai da başlamak üzere olan yeni protesto dalgaları, Brezilya & Arjantin & Şili de başlamak üzere olan yeni protesto dalgaları dünyayı değiştirecek...
ikiz açık ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki bunlar birlikte mi hareket ediyor ?
YanıtlaSil